educatief pakket Welke artikelen werden naar Brugge gehaald en uit Brugge weggevoerd? Kan je er nog een aantal vinden? 1. HAVEN
|
|
- Michiel van de Veen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Markt Brugge T 32 (0) info@historium.be educatief pakket Overlees even alle vragen voor je bezoek aan het Historium. De antwoorden op de vragen kan je vinden in de belevingsattractie en in de ontdekkingskamer. De vragen kan je makkelijk beantwoorden in de ontdekkingskamer. 1. HAVEN In de belevingsattractie zien jullie een stukje van het verhaal dat zich afspeelt in de middeleeuwse Brugse haven. De haven ziet er vandaag heel wat anders uit. Schrap de fouten in de volgende tekst. In 1435 speelde het havengebeuren zich volledig af in de stad / op het platteland / aan de kust. Grote / Kleine schepen waren er niet te zien. De grote / kleine schepen vaarden wel op de Europese wateren, maar konden enkel varen tot aan de voorhavens van Brugge, met name Zeebrugge, Knokke, Sluis, Blankenberge en Damme. In de voorhavens werd de vracht overgeslagen naar grotere / kleinere binnenvaartschepen, die via het Zwin verder konden varen naar de haven van Zeebrugge / haven van Oostende / Reien in de binnenstad om er te lossen. In de middeleeuwen vaarden grote schepen doorheen Europa. Kan je op de kaart terugvinden welke schepen je waar kon vinden? In het Middellandse Zeegebied vond je de. Deze heeft roeispanen en stamt als model zelfs nog uit de romeinse tijd. In Portugal en rond het Iberisch schiereiland kon je de zien. Ook Columbus vaarde met zo n schip rond, namelijk de Santa Maria. De Duitse Hanze verkoos vooral de als handelschip bij uitstek; In Brugge en de binnenstad gebruikte men de. Je kan ze vergelijken met de hedendaagse gondels uit Venetië. Ze werden voortgedreven met een boom. Welke artikelen werden naar Brugge gehaald en uit Brugge weggevoerd? Kan je er nog een aantal vinden? Naar Brugge gehaald Uit Brugge weggevoerd 1
2 Kan je op de kaart terugvinden welke producten gekocht werden van en verkocht worden aan de volgende steden? Kies uit het volgende lijstje: juwelen, edelstenen, wol, graan, wijn (2x) Genoa: Londen: Bordeaux: Napels: Frankfurt: Danzig: 2. VAN EYCK Wie zijn al die jonge mensen in het atelier van Van Eyck? Wat doen ze er allemaal? Waar zouden deze mensen de dag van vandaag hetzelfde leren? Kan je een drietal voorwerpen opsommen die je in de kamer gezien hebt? Waarvoor zouden Van Eyck of zijn leerlingen dat allemaal gebruiken. Vroeger werd op een andere manier geschilderd dan nu. Schrap de fouten in de volgende tekst. Karel de Grote / Jan Van Eyck / Filips de Goede was een meesterschilder en heel beroemd in zijn tijd. Hij gaf les aan zijn leerlingen, ook wel jongknapen / schachten / gezellen genoemd. In die tijd werden grote, belangrijke werken vooral geschilderd op houten panelen / doeken. Houten panelen / Doeken werden later meer gebruikt, hoewel ze toen ook meer en meer gebruikt werden. Vooral omdat ze duurder / goedkoper waren en makkelijker / moeilijker te transporteren. De verf werd in die tijd gemaakt op basis van eigeel / olie / water. Jan Van Eyck verfijnde echter een andere techniek, namelijk die met olieverf / waterverf / vingerverf. Hij was hiervan niet de uitvinder, maar zorgde wel dat deze techniek veel beter werd. De verf ontstond door pigmenten met grote stenen te vermalen / heel fijn te snijden / te raspen tot kleurstoffen, die dan werden verwerkt tot verf. Penselen werden in de verf gedopt via metalen doosjes, schelpen van riviermosselen of 2 Sint-Jacobsschelpen.
3 In de belevingsattractie zie je hoe de leerlingen met grote stenen producten op tafel vermengen tot kleurstof voor de verf. Maak de juiste verbinding: 3. STRATEN VAN BRUGGE Kan je drie verschillen geven tussen de bril van toen en de bril zoals die er nu uitziet? Vroeger Nu Uit welke materialen werden de huizen gebouwd in het laat middeleeuwse Brugge? Zag een middeleeuwse stad er volgens jou zo uit? Zou je in een middeleeuwse stad willen wonen? Vertel waarom (niet). 3
4 4. AMBACHTEN Valt er iets op in het huis van de paternostermaakster in de belevingsattractie en in de ontdekkingskamer die vandaag wat vreemd zou kunnen lijken? (qua organisatie en scheiding leven/werken) Zie je een verschil tussen het huis van de paternostermaakster en dat van Van Eyck? In de ontdekkingskamer heb je een spelletje waarin je zegels van ambachten moet verbinden met het product die ze maken? Kan je ze verbinden? Ken je er nog meer denk je? 5. BADHUIS Zijn volgende vragen juist of fout? Gewone mensen hadden thuis niet veel middelen voor persoonlijk hygiëne, dus ging men naar een openbaar badhuis. Elk huis had een eigen badkamer en toilet. Het badhuis was er alleen voor de eigen bevolking, en niet voor kooplieden en vreemde reizigers. Men ging er niet alleen om zich te wassen, maar ook om te ontspannen. Je kon er ook eten, van muziek genieten, zaken doen Badhuizen waren er enkel voor de rijken. Juist Fout Vind je vandaag nog iets zoals dergelijke badhuizen en ken je daar voorbeelden van? 4
5 6. TER BEURZE Weet jij welke omschrijving past bij beurs en welke bij natiehuis? Een plaats waar handel werd gedreven tussen verschillende (internationale) handelaars. Een groepering van handelaars met eenzelfde oorsprong, waar ze ook konden verblijven. Herken je de namen van de Natiehuizen en weet je waar deze handelaars vandaan komen? Plaats de namen van de Natiehuizen bij de juiste nationaliteiten. Kies uit: Hanza, Venezsia, Genova, Lucca, Fiorenza, Catalunia, Bizkaia, Portugal, England en Alba Italianen Spanjaarden Portugezen Schotten Engelsen Duitsland 7. FINALE Welke gebouwen zie je vandaag nog in Brugge? Welke gebouwen zijn verdwenen en weet je ook wanneer? Ken je nog steden met een belfort? 5
6 8. SPEELTIJD! Woordzoeker Zoek de volgende woorden: lelie, paternoster, muntstuk, sleutel, zakmes, houtskool, papier, metaalpotlood, amulet, bierton, planken, karmozijn, malachiet, soep, broodhomp, vlees, olielamp, badkuip, wijn, dadels, vijgen, druiven, mandarijn, perzik, gekonfijt fruit, stroop en kippenbouten R F D T P G C R T T D S B P P R E S L E D A D O U S E G S O E P D O O L T O P L A A T E M T R E N E T U O B N E P P I K S H Z S T N O M J P M O H D O O R B I G A E L A O N R R R H N N E A K E A K I A S E J U H R O F O D K Z M N E H I E I I E I S I T K U E E A L P C V E T Z N H J D U T H Z L A B E A A L R O I T G I S V A P M N I P L O V E M F I P T G K T P D D E M A N D A R I J N K M L E L I E R O M T A U A T U L E X L P O O R T S N J I W K M N S L E U T E L O O K S T U O H I Z I J P Z A V P T N E G J I V F Doolhof Hoe komt Jacob het snelst bij Anna terecht? 6
Markt 1 8000 Brugge T 32 (0)50 27 03 11 www.historium.be info@historium.be
Markt 1 8000 Brugge T 32 (0)50 27 03 11 www.histrium.be inf@histrium.be EDUCATIEF PAKKET Overlees even alle vragen vr je bezek aan Histrium. De antwrden p de vragen kan je vinden in de experience en in
Nadere informatieDE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6. Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum. 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te:
DE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6 Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te: 1 In de museumzaal hangen banieren met tekst. Een banier is een soort vlag. Er staan ook
Nadere informatieWERKBLAD. De Hanze. Naam: Figuur 1 Afbeelding uit Stedelijk Museum Zwolle
WERKBLAD De Hanze Figuur 1 Afbeelding uit Stedelijk Museum Zwolle Naam: 1 1. Wat was de Hanze Een Hanze was een naam voor de samenwerking van handelaren en steden tijdens de middeleeuwen. De mensen werkten
Nadere informatieOntdekkingen en uitvindingen
prehistorie 68 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten Ontdekkingen en uitvindingen Vandaag zijn Jos en Mirthe in de Buitenhaven in Kampen. Mirthe, krijgen we zeebenen
Nadere informatieMainport Rotterdam. (Naam leerling) (Klas leerling)
Mainport Rotterdam (Naam leerling) (Klas leerling) NAAM: KLAS: Waar moet je zijn? OPDRACHT 1 OPDRACHT 2 OPDRACHT 4 OPDRACHT 3 OPDRACHT 3 OPDRACHT 1 FILM Ga zitten op de buizen en bekijk de film op de grote
Nadere informatieSEAPORT RESIDENTIES EEN ZEE VAN TROEVEN
SEAPORT RESIDENTIES EEN ZEE VAN TROEVEN WELKOM IN ZEEBRUGGE 2 welkom l het project l als tweede verblijf l als belegging l contact welkom l het project l als tweede verblijf l als belegging l contact 3
Nadere informatieantwoordblad Mainport rotterdam naam: _ KLaS:
ANTWOORDBLAD Mainport Rotterdam NAAM: (Naam leerling) KLAS: _(Klas leerling) Mainport Rotterdam WERKBLAD Waar moet je zijn? OPDRACHT 1 OPDRACHT 2 OPDRACHT 4 OPDRACHT 3 OPDRACHT 3 OPDRACHT 1 FILM Ga zitten
Nadere informatieVerlichting 3de graad Lager Onderwijs
Werkmap Verlichting 3de graad Lager Onderwijs 1 Inleiding Nu gaat met één druk op de schakelaar het licht aan en uit. Niet veel inspanning! We staan er dan ook niet bij stil dat elektriciteit in huis voor
Nadere informatieQUIZ. geschiedenis hoofdstuk 1
QUIZ vraag 1: Over welke eeuw gaat dit hoofdstuk? A. De 20 ste eeuw B. De 14 de eeuw C. De 16 de eeuw D. De 18 de eeuw vraag 2: Hoe wordt deze tijd ook wel genoemd? A. Tijd van de Azteken en de Maya s.
Nadere informatieT1 L3 In het spoor van de Romeinen Oudheid (800 v.c. tot 500) 1 Wonen: van eenvoudige hut tot chique villa
T1 L3 In het spoor van de Romeinen Oudheid (800 v.c. tot 500) Bronnenboek p5-6 1 Wonen: van eenvoudige hut tot chique villa De rijke Romeinen wonen in stenen huizen met een pannendak: een villa op het
Nadere informatieRomeinen 1/6. Ze vroegen overal belasting en werden zo ook steeds rijker.
Romeinen Rome was één van de vele volken in Italië. Op een gegeven moment wisten ze de baas te worden over hun buurlandje. Ze voegden de soldaten bij hun eigen leger en waren dus weer sterker! Ze trainden
Nadere informatieOp zoek naar Dorestad
Dit speurboekje is van 1 2 Inhoudsopgave 2 Colofon Samenstelling: Marjolein den Ouden, Marieke Peters, in samenwerking met Bureau Nebti, Hilversum Redactie: Annemarieke Willemsen, Tanja van der Zon Illustraties:
Nadere informatieMaak hier de gaatjes voor in je multomap. Leerlingenboekje WELKOM BIJ DE ROMEINEN. Dit boekje is van
Maak hier de gaatjes voor in je multomap Leerlingenboekje WELKOM BIJ DE ROMEINEN _ Dit boekje is van Welkom bij de Romeinen! In Welkom bij de Romeinen maak je kennis met het Romeinse leven. Je zult merken
Nadere informatieIn het oude Rome De stad Rome
In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,
Nadere informatieSchokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs
Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. De grote foto op de grond is gemaakt in 1930. Toen was Schokland nog een eiland. Waarom
Nadere informatieDeze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?
Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving
Nadere informatie100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf
100% Romeins op zoek naar de Romein in jezelf 1 Wist je dat alle voorwerpen op deze tentoonstel- hoi, dit is de route, begin bij leger, dan door naar haard en huis en zo verder. dit is de 2e verdieping
Nadere informatieMarkten en steden hv123
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 september 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62232 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatienaam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden.
WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. Ga het vragen. Zoek in boeken en op internet. Schrijf de antwoorden op. Zoek er plaatjes bij.
Nadere informatieMijn huis, mijn thuis
Les 5: Mijn huis, mijn thuis (A-klas) Mijn huis, mijn thuis 1. Mijn huis Mijn naam is Ik ben jaar oud. Ik woon in Ik woon samen met... mensen. Heb je een broer? JA / NEE Heb je een zus? JA / NEE Mijn huis
Nadere informatieACTIVITEITEN APRIL/MEI 2016
ACTIVITEITEN APRIL/MEI 2016 KINDERATELIER oude knikkers Eens kijken wat je allemaal met oude knikkers kan maken! Zaterdag 9 april van 13.30-15.30 uur (groep 5 VO) Zaterdag 16 april van 13.30-15.00 uur
Nadere informatie4-Een vondst beschrijven
UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Wanneer een archeoloog een vondst opgraaft, vindt hij/zij vaak alleen nog maar scherven terug. Daarom kan de archeoloog niet zomaar weten wat de vondst precies voorstelt en waarvoor
Nadere informatieGa op de brug staan aan de Koningstraat en kijk in de richting van de Poortersloge. (Vandaag : Rijksarchief Brugge)
ADORNES ACHTERNA IN HET HEDENDAAGSE BRUGGE Je volgt de route van de middeleeuwse boten en bezoekt enkele historische gebouwen die vroeger en nu belangrijk waren en zijn voor Brugge. Een ommetje langs het
Nadere informatieOpdracht 1 Deze week ga je precies bijhouden wat je allemaal eet en drinkt. Dat kun je noteren in je weekmenu, dat je van je juf of meester krijgt.
Opdracht 1 Deze week ga je precies bijhouden wat je allemaal eet en drinkt. Dat kun je noteren in je weekmenu, dat je van je juf of meester krijgt. Opdracht 2 Aten de mensen vroeger hetzelfde als wij nu?
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 593 woorden 10 november 2017 5,9 22 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedeniswerkplaats 1hv 3.1 De Griekse wereld
Nadere informatieStreet-art in de. Kijkwijzer Secundair Onderwijs
Street-art in de Paterskerk Kijkwijzer Secundair Onderwijs Naam: Kom en ontdek het verhaal achter de kunstwerken! Welkom in de Paterskerk van Halle. De kerk is vandaag helemaal omgebouwd tot een oase van
Nadere informatieBayernwald. Duitse loopgraven in de Groote Oorlog. Opdrachten 4de, 5de en 6de leerjaar
Bayernwald Duitse loopgraven in de Groote Oorlog Opdrachten 4de, 5de en 6de leerjaar Hoi, ik ben Hanna. Ik ben 11 jaar. Ik woon in Heuvelland. Vandaag neem ik jullie mee op reis in de tijd, terug naar
Nadere informatieBIJLAGE 2 LESBRIEF BEZOEK DE KERK!
EDE VROEGER EN NU Erfgoedleerlijn Ede BIJLAGE 2 LESBRIEF BEZOEK DE KERK! voor groep 5 t/m 8 EDE VROEGER EN NU Erfgoedleerlijn Ede MONUMENTEN bezoek de kerk Lesbrief Tijdens je bezoek aan de kerk onderzoek
Nadere informatieHoogstraten in de middeleeuwen en de nieuwe tijd
Hoogstraten in de middeleeuwen en de nieuwe tijd Sla dit document eerst in je persoonlijke map op en begin er dan in te werken! NAAM: KLAS: 1. Chronologisch bakenen we twee perioden af. De middeleeuwen
Nadere informatieOpdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.
Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie
Nadere informatieBASISTEKST DVD 'ADORNES ACHTERNA'
BASISTEKST DVD 'ADORNES ACHTERNA' Brugge, op een warme zomerdag. Een bonte mengeling van de meest uiteenlopende nationaliteiten loopt door de straten. In de late Middeleeuwen was er hier net zo n bedrijvigheid.
Nadere informatieEen retour Rotterdam
71 71 HOOFDSTUK 5 Een retour Rotterdam WOORDEN 1 Wat hoort bij elkaar? 1 zebrapad a pinnen 2 auto b binnengaan 3 automaat c oversteken 4 ingang d parkeren 2 Kies uit: tram vertraging door de week strippenkaart
Nadere informatieDOCENT. Thema: water DROOG NAAR DE OVERKANT. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen ontdekt dat er veel water in is en hebben ze onderzocht welke dieren in en bij het water leven. In groep 3 en 4 verdiepen de leerlingen hun kennis over het water in
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieHavens, anders bekeken
Havens, anders bekeken o 1 "Havens zijn heel belangrijk voor mensen. Het zijn plaatsen waar grote hoeveelheden goederen van de ene naar de andere plaats getransporteerd kunnen worden. Ze liggen langs rivieren,
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN DE BEESTENBENDE
LESBRIEVEN LEERKRACHTENBESTAND LESBRIEF 1: MASKERS VOOR DE BEESTENBENDE AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN DE BEESTENBENDE Copyright De Uitvinders Uitgave 2016 Versie 1.0 LESBRIEVEN LEERKRACHTENBESTAND LESBRIEF
Nadere informatieDeze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?
Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving
Nadere informatieGeschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN
Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Secretariaat/Documentatiecentrum: Bezoekerscentrum Rufferdinge Molenberg 4 3400 Landen Tel. 011 88 34 68 Fax 011 83 27 62 info@ghklanden.be www.ghklanden.be
Nadere informatieVAN DRAPENIERLAAN TOT HANDJESGRAS. Thema: verhalen
DOCENT Binnen het thema verhalen houden zich bezig met de straatnamen in. Waar komen deze straatnamen vandaan? En wat betekenen ze? En waar komt de naam zelf vandaan? Bij een bezoek aan het Historisch
Nadere informatieVlaanderen 6 dagen per trein
Vlaanderen 6 dagen per trein individuele fietsvakantie vanaf 440 Het Brugse ommeland en de weidse polders Van oost naar west, van noord naar zuid: "In Vlaanderen geraakt ge overal in een ommezien", zoals
Nadere informatieBeeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test
Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:
Nadere informatieHet dorp kleurt de wereld kleurt het dorp...
Achter Glas is de naam van een groepje mensen dat elke twee jaar een straattentoonstelling organiseert in het smalle gedeelte van de Mortselsesteenweg. Ook dit jaar organiseert Achter glas een straattentoonstelling.
Nadere informatieIk laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes.
HALLO! IK BEN EDDY DE EGEL. VANDAAG NEEM IK JE MEE OP ONTDEKKING IN DE SPITKEET! WIJ EGELS SCHARRELEN AL HEEL LANG TUSSEN DE MENSEN. MEESTAL ZIE JE ONS NIET MAAR WIJ ZIEN VAN ALLES! Ik laat je ontdekken
Nadere informatieOpdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed.
D S T R K C N T Opdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed. 1. Welk grafmonument staat op welke foto? Schrijf de goede
Nadere informatieMonumenten, kunst en ambacht - Open Monumentendag in Midden-Delfland 2015
Monumenten, kunst en ambacht - Open Monumentendag in Midden-Delfland 2015 Lesbrief voor de groepen 7 van de basisscholen in Midden-Delfland Deze les is de voorbereiding voor de Kindermonumentendag op vrijdag
Nadere informatieDe IJzertijd (van 800 tot 12 voor Christus).
De IJzertijd (van 800 tot 12 voor Christus). 1 En toen was er IJzer! Dat moeten de boeren aan het eind van de Bronstijd 2 hebben gezegd. Er is een metaal gevonden dat iedereen kan gebruiken. Brons 3 was
Nadere informatieLeembouw en vakwerkbouw
Leembouw en vakwerkbouw 1. Leem? Leem! Deze gebouwen zien er alle vijf heel verschillend uit. Ze zijn dan ook gebouwd op vier verschillende continenten, in verschillende tijdperken en met verschillende
Nadere informatieNaam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt
Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden
Nadere informatieinhoud blz. 1. Een wereld vol letters 2. Letters 3. Plaatjes lezen 4. Het pictogram 5. Van plaatje naar teken 6. Letters en klanken
Letters Letters inhoud blz. 1. Een wereld vol letters 3 2. Letters 4 3. Plaatjes lezen 5 4. Het pictogram 6 5. Van plaatje naar teken 7 6. Letters en klanken 8 7. Overal letters 9 8. Rome 10 9. Vreemde
Nadere informatieMiddeleeuws Oldenzaal
D S T R K C N T Opdracht 1 Bekijk de kaart op de volgende bladzijde. 1. Waar kun je aan zien dat dit een oude kaart is? 2. Wat valt je op aan de manier waarop Oldenzaal vroeger gespeld werd? 3. Welke vorm
Nadere informatieWoordsoorten. De woorden in een zin kunnen in een bepaalde groep worden ingedeeld. De woordsoort geeft aan tot welke groep een woord behoort.
Woordsoorten De woorden in een zin kunnen in een bepaalde groep worden ingedeeld. De woordsoort geeft aan tot welke groep een woord behoort. Woord Uitleg Voorbeeld Werkwoord Lidwoord Zelfstandig Bijvoeglijk
Nadere informatieDoezijde. Zelf verf maken. Wat ga je doen? Je gaat zelf verf maken en hier ook mee verven!
Doezijde Zelf verf maken Wat ga je doen? Je gaat zelf verf maken en hier ook mee verven! Wat heb je nodig? Spullen Kwast of penseel Vel wit A4 papier om op te verven 4 schaaltjes Limonadeglas 4 theelepeltjes
Nadere informatieLesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN
Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM WERKEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieBegrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers
ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.
Nadere informatieVRAGEN INTERVIEWS. Onderwijs. Religie Kleding. Seksuele revolutie Voeding. Ontspanning & vrije tijd. Mobiliteit
Dit is een selectie van jullie vragen. Het is een hele lijst geworden. Dit zijn richtvragen om jullie op weg te helpen. Je hoeft je er niet strikt aan te houden, je kan vragen weglaten of je kan ook iets
Nadere informatieZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN
ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 is de haven uitgebreid met Maasvlakte 2. Zodat
Nadere informatieBENODIGDHEDEN o Werkbladen o Antwoordkaarten o Eventueel verdiepingsopdracht
Leerkrachtinformatie Groep 6 Zeehavens in Zeeland Lesduur:90 minuten (klassikaal en in tweetallen) DOEL De leerlingen weten op een kaart van Zeeland de zeehavens te vinden en te benoemen; kunnen de werking
Nadere informatie- De zin in een andere tijd zetten (tijdproef). - De zin vragend maken. - Van enkelvoud meervoud maken of andersom (getalproef).
2. Persoonsvorm pv Wat is de persoonsvorm? Daar draait in een zin eigenlijk alles om. De persoonsvorm is altijd een werkwoord. Hoe kun je de persoonsvorm vinden? - De zin in een andere tijd zetten (tijdproef).
Nadere informatieAan tafel! Een hond als servet?
Aan tafel! De middeleeuwse mensen aten rond 8 uur s morgens en om 13 uur s middags. Na een tijdje stapten ze over op ontbijt, middagmaal en diner. Hun basisvoedsel was brood,groenten, vlees en vis. Ze
Nadere informatieSpeklappen en rookworsten
Opdracht 1 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: A3-papier, zwarte stift. Om vlees te kunnen eten, worden er dieren geslacht. In jouw gemeente waren er vanaf 1850 veel slachterijen en vleesfabrieken
Nadere informatieExtra spreekopdrachten
Extra spreekopdrachten 1** VERTEL. 1. Je loopt in het park. Er loopt een man voor je. Je ziet dat zijn sleutels uit zijn tas vallen. Wat zeg je tegen hem? 2. De studieadviseur van je opleiding vraagt wat
Nadere informatieinhoud Zorgen voor elkaar Aan tafel - brood en water
inhoud 43 13 07 Zorgen voor elkaar Aan tafel - brood en water 19 25 31 37 Licht in het donker Snoeien en groeien Dood en leven Als je kiezen moet Van het begin tot aan het einde Hey, jij daar! Vind jij
Nadere informatieLesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN
Lesbrief Primair onderwijs - MIDDENBOUW DUURZAAM WERKEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per
Nadere informatieHistorische belevingsattractie. Events & nocturnes
Historische belevingsattractie Events & nocturnes Prijzen en voorwaarden 2014 Welkom Beste Historium neemt je mee op een tijd reis naar Brugge in de Middeleeuwen doorheen historisch correct gereconstrueerde
Nadere informatieDE STAD. Projectboek Mens en Maatschappij HET HOOGHUIS. ZUID/WEST Leerjaar 1 b/k
DE STAD Projectboek Mens en Maatschappij HET HOOGHUIS ZUID/WEST Leerjaar 1 b/k Inhoud Introductie... 2 Ruimteverdeling... 3 Bouwstijl... 5 Het stadswapen... 7 Onderzoek en presentatie... 12 Beoordelingscriteria...
Nadere informatie.22. Hoe ziet een centrum eruit?
Hoe ziet een centrum eruit? Hoofdstuk 2 les 1 Wat ga je leren? In deze les leer je hoe een centrum eruitziet. Je leert ook hoe het komt dat sommige steden of plekken een centrum zijn geworden. Begrippen
Nadere informatie4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:
4 Vind me dan Er is altijd wel een verjaardag of een ander feestje om te vieren. En bij een feestje horen cadeautjes. Maar voor het zover is, wil je het cadeautje natuurlijk zo goed mogelijk verstoppen.
Nadere informatieHet project is ontwikkeld voor leerlingen van groepen 3 en 4. Het is een eerste kennismaking met een museum en haar collectie.
Lesbrief Verzamelen Inleiding In het kader van een bezoek aan Museum Tweestromenland is deze lesbrief ontwikkeld. Het thema verzamelen staat hierin centraal. Een collectie van een museum heeft immers veel
Nadere informatieDUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN
DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieWelkom 1. - Hallo! - Oek - Museum - Kwartet. Hallo! Ik ben Oek.
Welkom 1. - Hallo! - Oek - Museum - Kwartet Hallo! Ik ben Oek. Welkom 1. - Hallo! - Oek - Museum - Kwartet Op deze kaarten kun je plaatjes vinden van mijn wereld. De wereld van Oek Welkom 1. - Hallo! -
Nadere informatie...het is vakantie! Het thema voor deze zomer is Summer Vibes!
...het is vakantie! Het thema voor deze zomer is Summer Vibes! In dit boekje vindt u alle activiteiten die we rond dit thema tijdens de zomervakantie doen. We gaan lekker veel naar buiten en doen super
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieDe Romeinen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/40999
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Wassink 16 January 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/40999 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieAardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... Munten Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?...
WERKBLAD 1 HET WERK VAN DE ARCHEOLOOG Kruis aan welk materiaal jij met je groepje onderzoekt. Bekijk de film en zoek het antwoord op de vraag. Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het
Nadere informatieCodewoord. Antwoordblad
Gegroet, beste alien trainers en welkom bij het WordSpeed commandocentrum. Mijn naam is SiDR. Ik ben heel blij dat je er bent. De WordSpeed aliens en ik kunnen jouw hulp namelijk goed gebruiken. Een poosje
Nadere informatieJa, dat weet ik natuurlijk niet. Ik heb hem nog niet geprobeerd. Uitproberen? Wij? Dat doe je toch eerst met een beest?
cène 1 De musical start met een film. In de film zien we de klas. Er wordt les gegeven. Dit is een gewone situatie. Op een gegeven moment gaat de meester/juf weg. (3) C D E F Oooh wat is dit toch saai.
Nadere informatieStadswandeling. Kruispoort
Brugge Brugge is de hoofdstad van de provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt bijna 117.000 inwoners. Ongeveer 20.000 daarvan wonen in het historisch centrum. In 2002 was Brugge Culturele hoofdstad
Nadere informatieKijk op de achterkant voor de route van de speurtocht en volg de nummers!
ijk op de achterkant voor de route van de speurtocht en volg de nummers! tart het speuren! Hoi, ik ben Jacob. Iedere dag vlieg ik over andgoed eukenhof. Het is hier heel leuk en er is van alles te zien.
Nadere informatieOp het strand. Ben jij ook wel eens aan zee geweest? En heb je toen ook schelpen gezocht? Waar was jij in de vakantie? Ik was. mesheft.
Op het strand Els en Tim zijn terug. Ze zijn op vakantie geweest. Helemaal naar Frankrijk. Ze hebben daar gespeeld met nieuwe vriendjes. Ook hebben ze gezwommen in zee. Op het strand lagen mooie schelpen.
Nadere informatieDUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW OPDRACHTEN
DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieFRANKFURT AM MAIN VOL CONTRASTEN
FRANKFURT AM MAIN VOL CONTRASTEN FRANKFURT AM MAIN ligt zowel wat Duitsland betreft, alsook in Europees verband, centraal. De internationale lucht - haven is vanuit alle windstreken wereldwijd gemakkelijk
Nadere informatieInleiding. De hongerigen spijzen. De dors gen laven. De naakten kleden. De vreemdelingen herbergen. De gevangenen verlossen / bezoeken
De 7 werken van barmhartigheid wandelboekje 2 19 Gebruik de bankjes rechts van je om even uit te blazen. Zoek samen met je begeleider en je medewandelaars uit of je bij iedere stopplaats het juiste werk
Nadere informatieDUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW ANTWOORDEN
DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS MIDDENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieBijlage 6: Schetsbordverhaal Zacheüs
Bijlage 6: Schetsbordverhaal Zacheüs 31 oktober 2010 Zacheüs Ellen Zuijdwegt-Dronkers Van dit verhaal is een schetsbord verhaal gemaakt Dit is tekenen of schilderen terwijl je vertelt. Dit kan heel eenvoudig
Nadere informatieWijchense Molen. Lesbrief
Wijchense Molen Lesbrief Lesbrief de Wijchense Molen Inleiding In het kader van het bezoek aan Wijchense Molen is deze lessenserie ontwikkeld. Tijdens het project maken de leerlingen kennis met de molen
Nadere informatieRIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL!
2017 RIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL! DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE + BEELDPAKKET VOORBEREIDENDE LES + VERWERKING Beste leerkracht, Voorafgaand aan het museumbezoek bij de tentoonstelling Rietvelds
Nadere informatieVoorbeelden van een kerstwandeling en een lichtjestocht
Voorbeelden van een kerstwandeling en een lichtjestocht U vindt hier een voorbeeld voor een kerstwandeling en twee voorbeelden van een lichtjestocht. Kerstwandeling Voor deze kerstwandeling is een route
Nadere informatieWat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin.
Opdracht 1 Deze opdracht maak je in een groepje van vier. Nodig: 1 vel A3-papier, zwarte en een rode stift Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin. Je doet het zo:
Nadere informatieAfdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd
Gebruiksaanwijzing leerdagboek Exempel Spelen met vuur Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte in leerdagboek
Nadere informatieHilversum van vroeger naar nu
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres DigilessenPO 20 March 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/41038 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatie(WERELD) BURGERSCHAP VRIENDJES WORDEN MET AFLATOUN (OPDRACHT OM THUIS UIT TE VOEREN) AFLATOUN IN ANDERE LANDEN (20 MINUTEN)
(WERELD) BURGERSCHAP Bij dit onderdeel leren de leerlingen over hun leefomgeving. Ze leren hoe ze zo goed mogelijk voor hun eigen, directe leefomgeving kunnen zorgen. Ook leren ze over regels en taken
Nadere informatieVoorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8)
Voorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8) Werkblad 1 Oorlog en vrede Nederland was in de 17de eeuw vaak
Nadere informatieDit is de docentenhandleiding voor bij de werkboekjes A, B en C van de middeleeuwse stad.
Project de middeleeuwse stad Docentenhandeling Gemaakt door: Myrthelaan@hotmail.com 2019, Zwolle. Dit is de docentenhandleiding voor bij de werkboekjes A, B en C van de middeleeuwse stad. De middeleeuwse
Nadere informatieDUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN
DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieWerkboek IJstijden groep 5-6
Werkboek IJstijden groep 5-6 Naam Groep Les 1 Groep 5/6 Ontstaan van de ijstijd In het verhaal van Manny heb je kunnen lezen hoelang de ijstijd duurde. Wanneer eindigde de laatste ijstijd? In het verhaal
Nadere informatieDienstverlenende werkzaamheden Les 4
Dienstverlenende werkzaamheden Les 4 de Schijf van Vijf nogmaals! maar ook roosteren en plannen vandaag werk je alleen bij opdracht 1 met de hele groep. de andere opdrachten doe je individueel De Schijf
Nadere informatieVerdiepingsbijeenkomst over hoe we in het Avondmaal verbonden zijn met Christus en met elkaar als één lichaam.
Je ziet het niet, toch gebeurt het Leeftijd: 9-12 Thema: avondmaal, Jezus, kerk, lichaam Verdiepingsbijeenkomst over hoe we in het Avondmaal verbonden zijn met Christus en met elkaar als één lichaam. Doelen
Nadere informatieLes over tussendoortjes
Les over tussendoortjes Groep 7 en 8 Leerdoel Na de les weten de kinderen: - wat gezonde tussendoortjes zijn. - waarom we beter gezonde tussendoortjes kunnen eten dan de gangbare. - waarvoor tussendoortjes
Nadere informatieVerhalen uit het. Midden-Oosten. naverteld door Sandra van der Stege
Verhalen uit het Midden-Oosten naverteld door Sandra van der Stege Moeilijke woorden staan schuin. Ze worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 63. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Inhoud
Nadere informatieLesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW
Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW ZAND BOVEN WATER Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 wordt hard gewerkt om de haven uit te breiden.
Nadere informatie