IBO. 1. Inleiding. Kwaliteitshandboek. 1.1 Inhoudstafel. OCMW Herenthout Opgesteld door: Els Alen. 1. Inleiding

Transcriptie

1 1. Inleiding 1.1 Inhoudstafel 1. Inleiding 1.1 Inhoudstafel 1.2 Voorstelling van de voorziening 2. Kwaliteitsbeleid 2.1 Missie van de opvang 2.2 Visie van de opvang Visie met betrekking tot het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat Visie met betrekking tot samenwerking met het gezin 3.1 Organisatorische structuur van de voorziening 3.2 Bevoegdheden en verantwoordelijkheden binnen de voorziening Beschrijving hoe de visie op het aanbieden van het pedagogisch klimaat wordt toegepast Beschrijving hoe de visie op de samenwerking met het gezin wordt toegepast Beschrijving hoe een adequate bereikbaarheid van de leidinggevende wordt gegarandeerd Beschrijving hoe de nieuwe medewerkers ingewerkt worden en hoe aan het vormingsbeleid en de ondersteuning van alle medewerkers gestalte gegeven wordt Beschrijving hoe de medewerkers ingezet worden, waarbij de volgende zaken aan bod komen De continuïteit in de begeleiding van de kinderen, zodat een relatie kan opgebouwd worden tussen de kinderen en de begeleiding Een voortdurende begeleiding van de kinderen Voldoende begeleiders op basis van het aantal aanwezige kinderen Beschrijving hoe de kinderen gevolgd worden en hoe de werking op de ontwikkelingsbehoeften van de kinderen afgestemd wordt Beschrijving hoe de groepsindeling opgevat wordt Beschrijving hoe de onthaalprocedure bij een eerste contact, bij de start van de opvang en bij het dagelijks onthaal ingevuld wordt Beschrijving hoe de veiligheid van de kinderopvangvoorziening op systematische wijze geëvalueerd en bijgestuurd wordt Beschrijving hoe de crisisprocedure ingevuld wordt Beschrijving hoe grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van kinderen in de kinderopvangvoorziening gedetecteerd wordt, er gepast op gereageerd wordt en erover aan preventie gedaan wordt Beschrijving hoe de documenten met persoonsgebonden gegevens, met respect voor de privacy van het gezin en de kinderen, beheerd en geactualiseerd worden Beschrijving hoe de klachten geregistreerd en behandeld worden Beschrijving hoe het klachtrecht kenbaar gemaakt wordt aan de gebruikers Beschrijving hoe de werking met het gezin, de kinderen en de medewerkers door de kinderopvangvoorziening geëvalueerd wordt Beschrijving hoe de werking van de kinderopvangvoorziening door iedere medewerker en minimaal één keer door ieder gezin geëvalueerd wordt Gemaakt door voor Herenthout Pagina 1 van 69

2 1. Inleiding 1.1 Inhoudstafel 4. Zelfevaluatie Decreet. Art 5 & 3: In de zelfevaluatie toont de voorziening minimaal aan: 1. Hoe ze op systematische wijze gegevens verzamelt en registreert over de kwaliteit van de zorg 2. Hoe ze de gegevens, bedoeld in 1 aanwendt om kwaliteitsdoelstellingen te formuleren 3. Welk stappenplan met tijdspad ze opstelt om de doelstellingen, bedoeld in 2 te bereiken 4. Hoe en met welke frequentie ze evalueert of de doelstellingen bereikt zijn 5. Welke stappen ze onderneemt indien een doelstelling niet bereikt is Gemaakt door voor Herenthout Pagina 2 van 69

3 1. Inleiding 1.2 Voorstelling van de voorziening De buitenschoolse kinderopvang in Herenthout is opgestart op 18 april 1994 onder impuls van het OCMW, in samenwerking met het gemeentebestuur en onder begeleiding van KIKO (Kempense Initiatieven voor Kinderopvang). De Kinderclub biedt voor- en naschoolse opvang aan alle kinderen van Herenthout (of die in Herenthout naar school gaan) tussen 2,5 en 12 jaar. Vier halftijdse begeleidsters en 1 voltijdse coördinatrice werden aangesteld om het nieuwe project uit te bouwen. Al snel bleek echter dat het aantal werkkrachten niet volstond om het steeds groeiend aantal kinderen op te vangen. Zo zijn er ondertussen 15 begeleidsters tewerkgesteld om de ingeschreven kinderen op te vangen. De buitenschoolse kinderopvang is een voorziening voor ouders en kinderen die niet op zichzelf staat, maar sterk verbonden is met bredere maatschappelijke fenomenen. De samenstelling van de gezinnen, de gezinsgrootte, de arbeidsparticipatie van vrouwen en de behoeften vanuit bedrijven zijn factoren die een grote invloed hebben op de behoefte aan kinderopvang. De vrouwelijke activiteitsgraad in België evolueerde de voorbije twintig jaar bestendig in opwaartse richting. Vooral in de leeftijdscategorie 25 tot 49 jaar, de leeftijd waar men meestal nog kinderen thuis heeft, deed zich een spectaculaire stijging voor. Ook de gezinsstructuur is sterk geëvolueerd. De gezinnen worden steeds kleiner; het aantal gezinnen met 4 kinderen is met de helft verminderd; zij worden vervangen door gezinnen met twee kinderen. Het éénoudergezin, waar een alleenstaande ouder samenwoont met de kinderen, neemt nog steeds toe. Onze maatschappij vindt al te vaak de uitoefening van een beroep door een vrouw slechts eerbaar op voorwaarde dat zij ook een goede echtgenote en moeder is. Anderzijds wordt het hebben van werk één van de belangrijkste voorwaarden tot maatschappelijke participatie en acceptatie. Het niet kunnen werken is één van de grote oorzaken van kansarmoede, isolement en uitsluiting, zeker als het gaat over alleenstaande ouders. Daarom dat het OCMW sinds lang, doch de laatste jaren uitgesproken, ageert voor de tewerkstelling van die categorieën waarvoor nietparticipatie aan het arbeidsproces leidt tot uitsluiting. Eén van de belangrijkste struikelblokken tot deelname aan het arbeidsproces voor veel vrouwen, inzonderheid laaggeschoolden, is de combinatie tussen gezin en werk. De lokale overheid, in casu het OCMW, wil door de organisatie van de buitenschoolse kinderopvang aan deze kandidaat-werkers de randvoorwaarden creëren tot deelname aan het arbeidsproces en zo tot participatie aan het maatschappelijk gebeuren. Door de organisatie van de kinderopvang kunnen zowel rechtstreeks als onrechtstreeks heel wat vrouwen aan het werk en zijn zij eveneens in de mogelijkheid deze arbeidsparticipatie te verzoenen met hun gezin. Het beleid op macroniveau In 1992 werd voor de eerste keer op een structurele manier nagedacht over het thema buitenschoolse kinderopvang tijdens de Ronde Tafel Conferentie (RTC) die werd samengebracht door de toenmalige minister van welzijn, Jan Lenssens. Alle betrokkenen werden uitgenodigd om mee te denken rond een zinvol beleidsconcept. Het eindrapport van deze conferentie was een pleidooi voor een tweesporenbeleid: naast het bestendigen van de bestaande vormen, moest er een kader komen voor specifieke centra voor buitenschoolse opvang. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 3 van 69

4 1. Inleiding 1.2 Voorstelling van de voorziening De Gemeenschapsminister van Tewerkstelling en Sociale aangelegenheden stelde vanaf die datum een contingent Weerwerk GESCO s (= langdurig, laaggeschoolde werklozen) ter beschikking van de gemeenten die een kwalitatief doordacht uitgebouwde buitenschoolse kinderopvang wilden oprichten. In 1994 verscheen een beleidsnota van de Vlaamse regering waarin werd voortgebouwd op het besluit van de RTC en waarin kwaliteit het prioritaire aandachtspunt was. Om deze beleidsnota concreet uit te werken werd een Vlaamse Kwaliteitscommissie opgericht. Haar opdracht was een regelgeving uit te werken. Als de adviezen van de Ronde Tafel Conferentie en de Kwaliteitscommissie niet vertaald zijn in een hanteerbare regelgeving, dan heeft dat veel te maken met de vaak tegenstrijdige belangen en verwachtingen van de verschillende actoren en beleidsdomeinen. Nochtans bleef de vraag naar een coherent beleid bestaan Uitgaande van die patstelling heeft minister Martens in zijn beleidsbrief buitenschoolse kinderopvang van 14 mei 1996 geprobeerd de tegenstellingen te overstijgen door een globaal concept uit te tekenen waarin alle actoren een plaats krijgen. Het samenbrengen van alle betrokkenen en het realiseren van doorzichtige verbanden tussen de actoren was de enige resterende manier om tot een coherente aanpak te komen van de problematiek van de buitenschoolse opvang. Voor het eerst werd een kader ontworpen dat alle voorzieningen die de buitenschoolse opvangfunctie vervullen, erkent en bevestigt in hun rol en dat terzelfder tijd ook onderlinge relaties creëert op maat van de lokale situatie. De nieuwe regelgeving van de BKO is geschraagd op 3 pijlers: het meersporenbeleid, het kwaliteitscharter en het belang van het lokaal overleg. Het meersporenbeleid creëert ruimte voor de vele vormen waarop buitenschoolse kinderopvang georganiseerd kan worden (kinderclubs, onthaalmoeders, private initiatieven). Deze bestaande verscheidenheid in het opvanglandschap wordt door de regelgeving erkend en gecontinueerd. De inhoudelijke pijler die het concept draagt is het kwaliteitscharter, dat een zelfde kwaliteitsstreven in iedere opvangvorm mogelijk maakt. De werkwijze die de nieuwe aanpak van de buitenschoolse opvang ondersteunt is het lokale overleg. Op basis van een onderzoek naar de plaatselijke behoeften kan het lokale overleg, daarin geruggesteund en begeleid door Kind en Gezin, het bestaande aanbod van buitenschoolse kinderopvang toetsen. Volstaat de beschikbare opvangcapaciteit? Komen alle leeftijdscategorieën aan hun trekken? Is de geografische inplanting interessant? In een uitbreiding van sommige projecten wenselijk? Bestaat de noodzaak een nieuwe voorziening uit te bouwen? Allemaal vragen die leiden tot het formuleren van een doordacht beleidsplan dat wordt voorgelegd aan de gemeenteraad en aan Kind en Gezin. Overleg tussen alle lokale betrokkenen betekent dat een voorstel op maat van de plaatselijke situatie zal ontstaan. Op langere termijn zal dit de basis leggen voor een optimale buitenschoolse opvang. Om te voorkomen dat het erkennen van het bestaansrecht van de verschillende vormen van buitenschoolse opvang er toe zou leiden dat alles zomaar toegelaten is, werd een kwaliteitsstandaard uitgewerkt die normen vastlegt. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 4 van 69

5 1. Inleiding 1.2 Voorstelling van de voorziening De normen liggen op vlak van: de pedagogische aanpak de begeleiding de ouderparticipatie de infrastructuur de veiligheid en gezondheid De bepalingen van het kwaliteitscharter vormen het instrument voor het lokaal overleg om de buitenschoolse kinderopvang te evalueren. Op basis van deze beoordeling kan het lokale overleg een kwaliteitslabel toekennen dat aangeeft dat de voorziening aan de normen van het charter voldoet. Het protocol dat de Vlaamse ministers Kelchtermans (Tewerkstelling) en Martens (Welzijn en Gezin) m.b.t. de buitenschoolse kinderopvang hebben afgesloten, en het Koninklijk besluit (met bijhorend bijzonder reglement) dat de subsidiëring van kinderopvang-initiatieven door het Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten (FCUD) regelt, zijn van groot belang voor de sector BKO. Het protocol tussen de ministers Kelchtermans en Martens legt de procedure vast die de dossiers moeten doorlopen willen ze erkend worden door Kind en Gezin en willen ze een beroep kunnen doen op Weerwerk-gesco s. Het Koninklijk besluit regelt de modaliteiten van de FCUD-betoelaging, die voortaan slechts kan op voorwaarde dat Kind en Gezin voor de opvangvoorziening in kwestie een gunstig advies formuleert. Het beleid op mesoniveau In tegenstelling tot heel wat andere gemeenten, waar kinderopvang georganiseerd wordt door het gemeentebestuur, wordt de Herenthoutse kinderclub ingericht door het OCMW. Ons inziens een voordeel, gezien de specifieke sociale gerichtheid van zijn dienstverlening. Zo keurde het OCMW in 2000 een procedure goed die toekenning van sociaal en gratis tarief vergemakkelijkt. De redenering die hiertoe gevolgd werd, is dat de winst gemaakt door arbeidsparticipatie, min de kost voor kinderopvang interessanter moet zijn dan een werkloosheidsuitkering zonder kinderopvangkosten. Door betaalbare opvang te organiseren, wordt de combinatie van gezin en werk haalbaar en vinden heel wat meer gezinnen in Herenthout de weg naar de kinderopvang. De aanwezigheid van een laagdrempelige kinderopvang geeft ook niet werkende ouders de gelegenheid om tijdelijk ontlast te worden van dagelijkse zorgtaken voor herstel of om opnieuw structuur te geven aan hun leven. Voor heel wat ouders kan het tijdelijk delen van de opvang een verlichting van de draaglast betekenen onder de vorm van een luisterend oor, sociale steun, of als ontmoetingsplaats. Indien de sociale en financiële toestand van de ouders dit vereist kan door de raad voor maatschappelijk welzijn eveneens gratis tarief toegekend worden. Het gevolg van dit beleid is dat wij onze kinderopvang kunnen benoemen als een opvang zonder grenzen. Vanuit de overtuiging ook, dat kinderopvang een belangrijke bijdrage kan leveren aan integratie en participatie wordt bij ons geen onderscheid gemaakt tussen ras of kleur, rijk of arm, met of zonder handicap. Iedereen is welkom en wordt met respect behandeld. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 5 van 69

6 1. Inleiding 1.2 Voorstelling van de voorziening Het beleid op microniveau Het beleid op microniveau wordt gevoerd door de coördinator. Zij stelt jaarlijks een beleidsplan op en rapporteert aan de secretaris, de Raad voor Maatschappelijk Welzijn, en aan het Bijzonder Comité Sociale Dienst. Het OCMW en meer bepaald de secretaris en de Raad zijn verantwoordelijk voor het beleid op mesoniveau. Lokaal overleg In navolging van de Vlaamse regering houdende de algemene voorwaarden inzake de Buitenschoolse Kinderopvang heeft de gemeente Herenthout het lokaal overleg opgestart en het lokale beleidsplan opgemaakt. De eerste bijeenkomst van het overleg vond plaats op 6 oktober Gemaakt door voor Herenthout Pagina 6 van 69

7 2. Kwaliteitsbeleid 2.1 Missie van de opvang Onze eerste verantwoordelijkheid is de buitenschoolse opvang van schoolgaande kinderen in het basisonderwijs. We streven ernaar de kinderen een aangename en zinvolle vrijetijdsbesteding aan te bieden op momenten waarop ouders/opvoeders niet zelf hun kinderen kunnen opvangen. Een goede samenwerking met de ouders/opvoeders is ons streven. Zij vertrouwen immers hun kinderen aan ons toe, waardoor we de verantwoordelijkheid over de opvoeding delen. De kwaliteit van de dienstverlening moet hoogstaand zijn ten voordele van de kinderen en hun ouders. Met behulp van een goede teamwerking, steunend op pedagogisch verantwoorde achtergronden, door middel van netwerkvorming en samenwerking met derden pogen wij onze interne en externe kwaliteitseisen te handhaven en te verbeteren. Met deze dienstverlening verhogen we het welzijn en de werkzaamheidgraad van de inwoners van de regio. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 7 van 69

8 2. Kwaliteitsbeleid 2.2 Visie van de opvang In tegenstelling tot heel wat andere gemeenten, waar kinderopvang georganiseerd wordt door het gemeentebestuur, wordt de Herenthoutse kinderclub ingericht door het OCMW. Ons inziens een voordeel, gezien de specifieke sociale gerichtheid van zijn dienstverlening. Zo keurde het OCMW in 2000 een procedure goed die toekenning van sociaal en gratis tarief vergemakkelijkt. De redenering die hiertoe gevolgd werd, is dat de winst gemaakt door arbeidsparticipatie, min de kost voor kinderopvang interessanter moet zijn dan een werkloosheidsuitkering zonder kinderopvangkosten. Door betaalbare opvang te organiseren, wordt de combinatie van gezin en werk haalbaar en vinden heel wat meer gezinnen in Herenthout de weg naar de kinderopvang. De aanwezigheid van een laagdrempelige kinderopvang geeft ook niet werkende ouders de gelegenheid om tijdelijk ontlast te worden van dagelijkse zorgtaken voor herstel of om opnieuw structuur te geven aan hun leven. Voor heel wat ouders kan het tijdelijk delen van de opvang een verlichting van de draaglast betekenen onder de vorm van een luisterend oor, sociale steun, of als ontmoetingsplaats. Indien de sociale en financiële toestand van de ouders dit vereist kan door de raad voor maatschappelijk welzijn eveneens gratis tarief toegekend worden. Het gevolg van dit beleid is dat wij onze kinderopvang kunnen benoemen als een opvang zonder grenzen. Vanuit de overtuiging ook, dat kinderopvang een belangrijke bijdrage kan leveren aan integratie en participatie wordt bij ons geen onderscheid gemaakt tussen ras of kleur, rijk of arm, met of zonder handicap. Iedereen is welkom en wordt met respect behandeld Visie met betrekking tot het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat Een biedt opvang aan (basis-)schoolgaande kinderen (circa 2,5 tot 12 jaar). Kinderen brengen hun vrije tijd aangenaam door in een huiselijke sfeer. Vrijheid en spelen zijn belangrijke uitgangspunten in het. Het in Herenthout biedt ook opvang aan kinderen met een ontwikkelingsstoornis, een handicap of chronische ziekte. We spreken daarom van een inclusieve kinderopvang: hiermee bedoelen we een opvang voor alle kinderen, met respect voor eventuele verschillen in mogelijkheden. Stimulering van verschillende ontwikkelingsgebieden is een belangrijk uitgangspunt. Dit gebeurt door middel van spel, activiteiten, uitstappen e.d. Vooral de sociale ontwikkeling staat centraal. Een kind dient zich prettig, zelfzeker en thuis te voelen in een. De participatie van kinderen in de werking, het stimuleren van de zelfredzaamheid en het bevorderen van eigen initiatief zijn daarom belangrijke uitgangspunten. Door het toenemen van vaardigheden en zelfstandigheid neemt het zelfvertrouwen en de eigenwaarde van kinderen toe. Een vangt kinderen in groep op. Het is daardoor een sociale ontmoetingsplaats. Daarnaast krijgt ook elk kind individueel de nodige aandacht. Kinderen dienen een vertrouwensband op te bouwen met de begeleiding om veiligheid en geborgenheid te garanderen. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 8 van 69

9 2. Kwaliteitsbeleid 2.2 Visie van de opvang Dit geldt zowel voor kinderen met een gewone als een buitengewone ontwikkeling, autochtone als allochtone kinderen. Het wil kinderen opvoeden in verdraagzaamheid en respect voor diversiteit. Het is niet steeds de meest geschikte oplossing voor een kind. Een goede doorverwijzing is noodzakelijk als een kind elders beter wordt ondersteund of opgevangen. Qua spel- en zorgbehoeften zijn er grote verschillen tussen kinderen in de leeftijdsgroep 2,5 tot 12-jarigen. Kleuters, kinderen van de 1 e leerjaren en jonge tieners hebben duidelijk verschillende behoeften qua zorg, omgangsvormen, spel, rust, enz. Middelen worden voorzien om alle kinderen in deze leeftijdsgroep adequaat op te vangen. Omwille van het groot aantal kinderen in onze kinderclub (ong. 70 # kdn/dag) en het gegeven van de infrastructuur, gaven wij de voorkeur aan opsplitsing van de groep in kleinere leeftijdsgroepen. Door de groepsgrootte te beperken kunnen wij beter inspelen op de verschillende noden en specifieke behoeften per leeftijdsgroep en per kind. Er kan zo een hechtere relatie groeien tussen de kinderen onderling en met de begeleiding. Doordat er maximum 3 verschillende groepen zijn, hoeven kinderen ook niet jaarlijks van groep en van leiding te wisselen en kunnen zij eveneens in gemengde leeftijdsgroepen langdurige relaties opbouwen met kinderen en begeleiding. Evenzeer is er nog voldoende verscheidenheid in leeftijd zodat een huiselijke sfeer gecreëerd kan worden waar kinderen van elkaar leren en voor elkaar zorgen. Kinderen krijgen bij ons heel wat kansen en mogelijkheden tot nieuwe sociale contacten. Wij zien onze kinderopvang dan ook als een unieke gelegenheid om kinderen in contact te brengen met andere kinderen, volwassenen, met andere levenssferen dan die vanuit het vertrouwde gezin. Bij ons krijgen kinderen dikwijls ook voor het eerst te maken met verschil en anders zijn. Door deze verschillen bewust te hanteren wordt het zelfbeeld van kinderen verstevigd; waardoor ze anderen en anders zijn kunnen aanvaarden en respecteren. Kinderen uit deze tijd moeten immers voorbereid zijn op het leven in een snel veranderende, complexe en heterogene samenleving. Door de professionalisering van de kinderopvang biedt deze ook heel wat mogelijkheden om kinderen door allerlei activiteiten, materialen en contacten een rijke ervaringswereld aan te bieden waarop zij geheel vrijblijvend kunnen op ingaan. Zo kozen wij ervoor om de allerkleinsten (2- en 3-jarigen) op te vangen in een afzonderlijke kleinschalige locatie: de speeltoren. Door de huiselijke inrichting van deze locatie kan deze gezien worden als de overgang tussen opvang thuis en elders. Door de specifieke uitstraling en inrichting van de speeltoren kunnen kinderen er na school tot rust komen, in een omgeving die wel verschilt van de thuissituatie, maar toch nog duidelijk herkenbaar is. De activiteiten in de speeltoren spelen in op de natuurlijke drang van kinderen om deel te nemen aan huishoudelijke activiteiten en het verkennen van hun leefwereld. Vanuit deze visie wordt hier vooral gewerkt met basis en natuurmaterialen (zand, water, klei, stenen, dennenappels, schelpen, ) die ons inziens bijdragen tot een gevoel van verbondenheid en deelname aan de natuurlijke kringloop, het Gemaakt door voor Herenthout Pagina 9 van 69

10 2. Kwaliteitsbeleid 2.2 Visie van de opvang levensgeheel. Door kinderen au sérieux te nemen bij dagdagelijkse activiteiten zoals winkelen, plantjes water geven, krijgen ze zicht op verbanden en processen; door kinderen hierin verantwoordelijkheid te geven, leren ze respectvol omgaan met mensen, dieren en materialen. Het betrokken worden bij processen. Het van binnenuit ervaren van banden, leidt tot het dragen van respect en verantwoordelijkheid, het verstevigt hun zelfwaardegevoel of de band met zichzelf. Op deze basis kunnen kinderen dan na een jaar overgaan naar de grotere kleutergroep, waar ze vooral aangesproken worden op zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, keuzes maken in het ruime spelaanbod, samenspelen, onderlinge contacten, We spelen hier opnieuw in op de unieke situatie van de kinderopvang en stimuleren en begeleiden de sociale contacten met de kinderen onderling. Bij conflicten en andere moeizaam verlopende contacten zorgt de begeleiding ervoor dat ze in de buurt zijn en ondersteunen indien nodig. Zo kunnen kinderen terwijl ze oefenen in het oplossen van problemen onderling, er steeds op vertrouwen dat wanneer de situatie te moeilijk, te beangstigend of te gevaarlijk is, ze steeds kunnen terugvallen op de begeleiding. Aan de hand van hun eigen familiefoto s aan de muur, merken ze, dat ze er mogen zijn, erbij horen, en merken ze ook verschillen: grote en kleine gezinnen, éénoudergezinnen en gekleurde gezinnen, Iedereen is verschillend, maar dat maakt het ook allemaal zo boeiend. Op die manier trachten wij onze kinderen voor te bereiden op een leven in de 21 ste eeuw, een leven in een snel veranderende, complexe en heterogene samenleving. Vanaf het eerste jaar schuiven onze kinderen door naar de kidsgroep, waar ze kunnen blijven tot hun twaalfde. Onze kinderen worden hier stilaan echte tieners en voelen zich meestal al erg thuis in onze opvang. Ze zijn zelfstandiger geworden en weten wat ze willen. Ze hebben specifieke interesses, hobby s en vaardigheden ontwikkeld en hebben een eigen mening over tal van zaken. Het begeleidstersteam van de Kids speelt hier op in en tracht kinderen zoveel mogelijk te betrekken bij de organisatie van activiteiten, de aankoop van nieuwe materialen, de inrichting enz. Op regelmatige basis worden er kringgesprekken, stemrondes, kindervergaderingen, georganiseerd en worden activiteiten geëvalueerd. Voor de Kids is opvang vrije tijd voor en door kinderen. Nieuwe regels worden met de kinderen besproken en kunnen ook steeds aangepast worden aan de behoeften van de groep. Door de specifieke aanpak van de begeleiding, worden kinderen aangesproken op hun niveau, op hun interesses en behoeften en worden er grenzen verlegd. Grenzen die kinderen uitdagen op gebied van zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid, in een groep waar respect voor ieders eigenheid hoog in het vaandel gedragen wordt door de begeleiding. Door de professionele begeleidingshouding van het Kidsteam, met het juiste evenwicht tussen afstand en nabijheid, ondersteuning en stimulering groeit de vertrouwelijke band en kunnen een aantal van onze kinderen zelfs op 12 jaar nog geen afstand doen van onze opvang!!! Gemaakt door voor Herenthout Pagina 10 van 69

11 2. Kwaliteitsbeleid 2.2 Visie van de opvang Visie met betrekking tot samenwerking met het gezin Ouders zijn de eerste en belangrijkste opvoeders van de kinderen. Ouders vertrouwen hun kinderen tijdens heel wat momenten toe aan het. Hierdoor krijgt het een sterk opvoedkundige en maatschappelijke taak. Zij worden bij de werking en het beleid nauw betrokken en geïnformeerd. Zij hebben inspraak en participeren in de werking. Wederzijdse communicatie is noodzakelijk. Door betaalbare opvang te organiseren, wordt de combinatie van gezin en werk haalbaar en vinden heel wat gezinnen de weg naar de kinderopvang. Wij zetten onze deuren open voor alle kinderen van de drie basisscholen van Herenthout (de gemeenteschool, het vrij onderwijs en het gemeenschapsonderwijs). We vangen eveneens kinderen op uit het Buitengewoon Onderwijs. Dat het lokaal bestuur ook oog heeft voor de sociale context van gezinnen vinden we heel belangrijk. Na goedkeuring door het OCMW kunnen we voor bepaalde mensen een sociaal of gratis tarief toekennen. De aanwezigheid van een laagdrempelige kinderopvang is ook voor niet-werkende ouders van groot belang. Doordat ouders tijdelijk ontlast worden van hun dagelijkse zorgtaken komt er tijd vrij om even op adem te komen. Tijd om opnieuw structuur te geven aan het leven. Voor heel wat ouders kan de opvang een verlichting betekenen van de draaglast onder de vorm van een luisterend oor, sociale steun of als ontmoetingsplaats. Ze kunnen bij ons terecht met hun vragen en hun zorgen. Ze vinden bij ons een plaats waar geluisterd wordt zonder te oordelen en waar hulp geboden wordt zonder vragen te stellen. De ouders blijven de eerste en belangrijkste opvoeders. De buitenschoolse opvang is een reële aanvulling op de opvoeding thuis. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 11 van 69

12 3.1 Organisatorische structuur van de voorziening Loket Kids & co is één van de 6 loketten van het sociaal huis en wordt aangestuurd door het diensthoofd,. Onder het Loket Kids & co ressorteert de dienst voor opvoedingsondersteuning en de buitenschoolse opvang. De buitenschoolse opvang, De Kinderclub wordt aangestuurd door de dagelijks en pedagogisch coördinator, Winnie Croonenborghs. De Kinderclub bestaat uit één locatie maar is opgesplitst in 3 leefgroepen met 3 vaste teams. Per team is er een groepsverantwoordelijke aangesteld die instaat voor de ondersteuning van de teams. GV hebben bijkomende kindvrije uren en zijn dagelijks aanwezig in de opvang. Een onthaalmedewerker staat in voor het onthaal van ouders en de administratie. Twee doelgroepmedewerkers zijn naast kindbegeleiding ook verantwoordelijk voor logisieke taken. De personeelsbezetting op 31/12/2012: 2 groepsverantwoordelijken aan 35/38 VE 1 groepsverantwoordelijke aan 34,5/38 VE 1 begeleidster aan 28,5/38 VE (uitbreiding via middelen voor occasionele en flexibele opvang) 10 begeleidsters aan 19/38 VE 2 doelgroepmedewerkers aan 38/38 VE 1 onthaalbediende aan 30,4/38 VE 1 pedagogisch coördinator aan 38/38 VE 1 diensthoofd aan 38/38 VE Gemaakt door voor Herenthout Pagina 12 van 69

13 BEVOEGD- HEID UITVOER- DER OP- MERKING Kwaliteitshandboek 3.2 Bevoegdheden en verantwoordelijkheden binnen de voorziening TAAK/OPDRACHT ADMINISTRATIEF DH PC OM GV VO Opvolging tikklok OM OM Beheer en opvolging Reinaert programma OM OM Opvolging ongevallen /aangifte verzekering OM OM Aanmaak en opvolging adressenbestand OM OM Beheer antwoordapparaat OM OM Opmaken uurroosters OM OM Facturatie OM OM Onthaal / inschrijving OM OM Invoer van inschrijvingsformulieren OM OM Pedagogische bib: beheer en uitleenprocedure VO/OM VO/OM Pedagogische spelotheek: beheer en uitleenprocedure VO/OM VO/OM Beheer vergaderzalen / reservaties / bestellingen OM OM Uitlenen / aanvragen: autobus / springkasteel OM OM Verwerken dagelijkse inschrijvingen/annulaties OM OM Verwerking post / briefwisseling / bestellingen OM OM Verslaggeving Algemene Vergadering OM OM Klasseren en archiveren OM OM PERSONEELSBELEID Personeelsbehoefteplan / organigram DH PC/DH Afbakenen van bevoegdheden DH PC/DH Aanwervingen / vervangingen / interim DH PC/DH Jobstudenten vakantiewerking DH PC/DH Functioneringsgesprekken / evaluatiegesprekken DH/PC PC/DH Coachen begeleiding / stagiairs op de werkvloer GV/PC GV/PC Coachen doelgroepmedewerkers GV/PC GV/PC Aanpassen uurroosters o.w.v. verlof / ziekte OM/PC GV/PC Aanpassen uurroosters o.w.v. aantal kinderen GV/PC GV/PC ALGEMEEN BELEID Organisatie lokaal overleg DH DH Opmaak en opvolgen beleidsplan / actieplanning / DH DH prioriteiten / minimumeisen Jaarverslag / balans / analyse / doorlichting DH DH Indienen subsidiedossiers DH DH Dagorde / Notulen Raad / BCSD DH DH Crisisbeleid DH/GV/PC PC Klachtenbeleid DH/ PC/DH/GV/OM Kwaliteitshandboek opmaak procedures DH/PC PC/DH Opvolging procedures GV/PC GV/PC Netwerken / samenwerkingsverbanden DH DH Planning overleg / communicatie DH DH Vormingsbeleid DH DH Informatiebeleid: folders / artikels DH DH Ouderparticipatiebeleid DH DH Gemaakt door voor Herenthout Pagina 13 van 69

14 3.2 Bevoegdheden en verantwoordelijkheden binnen de voorziening ORGANISATIE Intakegesprekken ouders OM/GV/PC OM/GV/PC Intakegesprekken ouders inclusieve opvang OM/PC PC Onderhouden van dagelijkse oudercontacten GV/PC PC Opvolging procedures pedagogische kwaliteit GV/PC PC Verwerken en opvolgen medische gegevens kinderen GV/PC/OM PC/GV Organisatie oudercontactavond PC/ PC/ GV Opmaken en opvolgen van procedures m.b.t. medicatie, PC PC/ GV handelingplans, crisissituaties, opvolging evacuatieplan Opvolging logboek, doorgeven info op zorg en GV GV/PC PC overleg / teamoverleg Opmaak en opvolging dossiers inclusieve opvang, PC PC doorgeven van info op zorgoverleg Organisatie en opvolging kleine teams PC PC Organisatie GV overleg DH/PC PC Organisatie zorgoverleg PC/ PC Organisatie algemeen vergadering DH/ PC DH/ PC Organisatie individueel overleg DH DH Ondersteunen van teamwerking GV/PC PC Organiseren / opvolgen van werkgroepen GV/PC PC Organiseren / opvolgen / evalueren van activiteiten GV/PC GV/PC Planning en organisatie activiteiten GV GV FINANCIEEL BELEID Opmaken bestelbonnen DH DH Opmaken begroting DH DH INFRASTRUCTUUR Concrete mankementen die de veiligheid in het gedrang brengen Iedereen is verantwoordelijk PC: opvolging herstel Structurele mankementen of tekorten: veiligheid speeltoestellen, brandveiligheid, regelgeving K&G, toegangsbeleid PC/DH Gemaakt door voor Herenthout Pagina 14 van 69

15 3.3.1 Beschrijving hoe de visie op het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat aan de kinderen wordt toegepast Doelstellingen Elke medewerker kent de visie van De Kinderclub op het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat. Elke medewerker verbindt zich ertoe conform de visie en de beschrijving van de toepassing van de visie op het optimaal pedagogisch klimaat van De Kinderclub te werken. Elke medewerker past de visie van De Kinderclub in de praktijk toe en handelt m.a.w. conform de omschrijving van de toepassing van de visie op het optimaal pedagogisch klimaat van de kinderen. Toepassingsgebied 2.1. Het kennen van de visie Visie wordt bij een intake van een ouder, nieuwe medewerker, stagiaire enz. overlopen. Daarnaast is er een onthaalmap voor nieuwe ouders, nieuwe medewerkers en stagiaires. Ook hierin is onze visie opgenomen Het toepassen van de visie (zie visie met betrekking van een optimaal pedagogisch klimaat) Wat gebeurt er? 2.1 Kennen visie door: ouders Door wie? OM GV/PC Wanneer/waar? intakegesprek op Loket Kids & co kennismaking Kinderclub Hoe verloopt dit? Visie over het aanbieden van een pedagogisch klimaat wordt overlopen tijdens het intake-gesprek en de praktijk tijdens het kennismakingsgesprek. Ouders handtekenen voor ontvangst HHR. nieuwe medewerker LG/PC tijdens infogesprek nieuwe medewerker op secretariaat van De Kinderclub Visie over het aanbieden van een pedagogisch klimaat wordt overlopen tijdens het infogesprek a.d.h.v. onthaalmap nieuwe medewerker. stagiaires LG mentor tijdens infogesprek op secretariaat kinderopvang of in eigen locatie Visie over het aanbieden van een pedagogisch klimaat wordt overlopen tijdens het eerste infomoment a.d.h.v. onthaalmap stagiaire. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 15 van 69

16 3.3.1 Beschrijving hoe de visie op het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat aan de kinderen wordt toegepast 2.2 Toepassen van de visie Diversiteit toekennen sociaal tarief inclusieve en occasionele opvang: alle kinderen worden opgevangen, ook kinderen van andere culturen, godsdiensten, kinderen met een handicap of kinderen die plots opvang nodig hebben Warmte en geborgenheid zorgen voor warm onthaal informeren door onthaalmedewerker, toekennen door MW DOO bij aanvraag door ouders, gebruikers van De Kinderclub Onthaalmedewerker geeft info sociaal tarief en verwijst indien nodig door aan MW DOO. Deze stelt dossier samen, onderzoekt en geeft antwoord aan de aanvrager en onthaalmedewerker. KB/PC De Kinderclub Alle kinderen van 2,5-12 jaar worden opgevangen in De Kinderclub, ongeacht cultuur, geloof,... die wonen en/of schoolgaan te Herenthout. Ook kinderen met een handicap worden opgevangen, zolang hier de draagkracht van het kind en/of het team niet overschreden wordt. KB elke dag in De Kinderclub Kinderen worden dagelijks persoonlijk onthaald. luisteren naar kinderen KB elke dag in De Kinderclub wanneer van toepassing actief luisteren tijdens het spel een losse babbel gezamenlijk 4-uurtje en maaltijd aan tafel gestructureerd tijdens kringgesprekken evaluaties v.d. werking (B) evaluaties v.d. activiteiten inrichting locaties LG/KB/kdn KB dagelijks locaties zijn huiselijk ingericht, met hoekjes zodat elk kind een plekje vindt waar het zich geborgen voelt samen met de kinderen werken we aan de inrichting (tekeningen en knutselwerkjes worden opgehangen, kinderen maken samen een verlanglijstje voor de Sint. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 16 van 69

17 3.3.1 Beschrijving hoe de visie op het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat aan de kinderen wordt toegepast omgang met de kinderen KB dagelijks Begeleid(st)ers hebben een vriendschappelijke, spontane omgang met de kinderen. continuïteit in team KB dagelijks Opsplitsing van de begel. in 3 teams per leeftijdsgroep. warme thuis bieden KB dagelijks Door verbondenheid met de kinderen een basis scheppen voor vertrouwen en wederzijds respect. tegemoet komen a.d. verschillende noden en interesses van kinderen Ontwikkeling en zelfredzaamheid stimuleren van kinderen Kinderclub indelen in hoeken inrichting buitenruimte activiteiten tijdens vakantieperiodes door praktische dingen te laten uitvoeren KB dagelijks A.d.h.v. activiteiten en verschillende spel-mogelijkheden tegemoet komen a.d. verschillende interesses en noden van de kinderen. KB dagelijks Indeling in hoeken heeft als resultaat dat ieder kind een plekje kan vinden voor zichzelf, zich geborgen voelt zodat het zich optimaal kan ontwikkelen en ontplooien. KB dagelijks Buitenruimtes geven voldoende veiligheid en geborgenheid, uitdaging om te spelen KB voorbereiding voor vakanties er wordt voor voldoende afwisseling gezorgd tijdens de vakantie-activiteiten: motorisch spel, fantasie, knutselen, crea, muzisch en keuzeactiviteiten KB dagelijks stimuleren in zelfstandigheid: zelf jasjes aandoen, veters knopen, opruimen, poppen - poppenkleedjes - fietsen wassen,... Gemaakt door voor Herenthout Pagina 17 van 69

18 3.3.1 Beschrijving hoe de visie op het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat aan de kinderen wordt toegepast Inspraak geven en keuzevrijheid bieden vrijetijdsprincipe KB dagelijks Kinderen spelen zoveel mogelijk vrij, spontaan. Elk kind mag bepalen hoe het zijn vrije tijd invult. Activiteiten worden aangeboden, kinderen zijn vrij om er al dan niet aan deel te nemen. zelf vriendjes kiezen KB dagelijks Begeleid(st)ers bieden kinderen de gelegenheid om zelf hun vriendjes te kiezen op basis van gelijke interesses, levenswijze,... bevraging kinderen KB regelmatig Regelmatig worden kinderen bevraagd over bv de inrichting, aankoop spelmateriaal (Sint), activiteiten, uitstappen, a.d.h.v. gesprekken, evaluaties, enquêtes,... Veiligheid en structuur bieden ligging locaties Bestuur LG bij verhuis, nieuwbouw,... Locaties liggen in de nabije omgeving van de scholen, exclusief voor De Kinderclub. veilige omgeving creëren structuur aanbieden LG/KB dagelijks De ruimtes zijn ingedeeld in verschillende speelhoeken zodat de spel- en rust-behoeften van de kinderen aan bod kunnen komen. De buitenruimtes zijn veilig afgesloten en bieden voldoende spelimpulsen. Veiligheid, hygiëne en gezondheid zijn aandachtspunten voor een kwaliteitsvolle werking. KB dagelijks Ankermomenten voorzien waarrond rituelen uitgebouwd worden (opruimliedje, toiletbezoek, handen wassen, koek- en drankmoment,...) Begeleid(st)ers zijn toegewezen aan een bepaalde leeftijdsgroep, zodat er voor de kinderen de nodige structuur en continuïteit is en de begeleid(st)ers een persoonlijk relatie kunnen uitbouwen. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 18 van 69

19 3.3.1 Beschrijving hoe de visie op het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat aan de kinderen wordt toegepast Grensoverschrijdend gedrag Eigenheid van het kind respecteren indeling in hoeken, eten aan kleine tafels, spelen in kleinere groepen, keuzevrijheid structuur tijdens vakantiedagen en woensdagnamiddag luisterend oor bieden en peilen naar wensen Zorg individualiseren elk kind als apart individu zien LG/KB Elk bedreigend of gewelddadig gedrag van lichamelijke, emotionele en/of seksuele aard, door een begeleid(st)er of andere werknemer, met actieve of passieve betrokkenheid van het kind waardoor het kind schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend, wordt niet getolereerd en er zal streng opgetreden worden. KB dagelijks Door de indeling in hoeken, het eten aan kleine tafels samen met de begeleid(st)ers, het spelen in kleinere groepen, kind kan binnen of buiten spelen, kunnen we nog meer rekening houden met de eigenheid en de noden van elk kind. LG/KB wekelijks Op woensdagnamiddag en vakantiedagen is er een gestructureerd, gevarieerd aanbod waaraan de kinderen vrij kunnen deelnemen. KB dagelijks Elk kind is uniek en heeft andere interesses, andere gewoontes op gebied van spelen, eten, leven,... Begeleid(st)ers bieden een luisterend oor en proberen te peilen naar hun wensen Het hanteren van formele en informele inspraak-momenten zijn heel belangrijke items. KB dagelijks Elk kind wordt als apart individu gezien, zonder de groepswerking over het hoofd te zien. tweewekelijks jaarlijks Specifieke zorg wordt besproken tijdens tweewekelijks teamoverleg, teamoverleg in eigen locatie. Specifieke zorg wordt besproken tijdens algemene teamvergadering voor de zomervakantie. Gemaakt door voor Herenthout Pagina 19 van 69

20 evalueren van de werking Beschrijving hoe de visie op het aanbieden van een optimaal pedagogisch klimaat aan de kinderen wordt toegepast LG/KB regelmatig Integratie van kinderen met extra-zorg staat centraal in onze werking. Door het regelmatig evalueren van de werking (evaluatie van procedures door het team, door de leidinggevende, gebruik van B, tevredenheidsonderzoeken enz.) stellen we ons kritisch op t.a.v. onze eigen werking en kwaliteit die we aanbieden. Verbeteracties worden opgesteld zodat we de kwaliteit van De Kinderclub blijvend verbeteren. Aanverwante documenten inschrijvingsformulier kind opvolgplan kind inclusieve opvang logboek visietekst onthaalbrochure ZIKO en B tevredenheidonderzoek Wegwijs: onthaalfolder nieuwe medewerkers overzicht vormingen teamverslagen Gemaakt door voor Herenthout Pagina 20 van 69