AFSPRAKEN M.B.T. HET INDICEREN EN UITVOEREN VAN VOORBEHOUDEN HANDELINGEN DOOR VERPLEEGKUNDIG SPECIALISTEN

Transcriptie

1 AFSPRAKEN M.B.T. HET INDICEREN EN UITVOEREN VAN VOORBEHOUDEN HANDELINGEN DOOR VERPLEEGKUNDIG SPECIALISTEN Huisartsenposten Noord-Limburg Stichting KOH Hagerhofweg 2 P.C. Hooftlaan PN VENLO 5611 NV EINDHOVEN

2 Colofon Dit document is ontwikkeld in het kader van het project De VS op de Huisartsenpost in Noord-Limburg, een samenwerking tussen Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg en Stichting Kwaliteit en Ontwikkeling Huisartsenzorg (KOH) uit Eindhoven. Venlo, februari 2013 Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 2

3 Inleiding Het wetsvoorstel tot aanpassing van de Wet BIG met het oog op taakherschikking is op 1 januari 2012 in werking getreden. Daarmee is aan de Wet BIG een nieuw artikel toegevoegd (artikel 36a). Op grond van dat artikel zijn in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) tijdelijk bevoegdheden toegekend aan onder andere de verpleegkundig specialist (VS) 1. Per 1 januari 2012 heeft de VS een voorlopige bevoegdheid voor vijf jaar gekregen om zelfstandig bepaalde voorbehouden handelingen te indiceren en te verrichten. Deze nieuwe bevoegdheid maakt het herschikken van taken tussen artsen en verpleegkundig specialisten juridisch beter mogelijk De wet kent de bevoegdheid om voorbehouden handelingen te indiceren en te verrichten onder een aantal voorwaarden toe. Het moet gaan om handelingen die: op grond van de wet aan de VS zijn toegekend; die vallen binnen het deskundigheidsgebied; die van een beperkte complexiteit zijn; die routinematige worden verricht; waarvan de risico s te overzien zijn. bovendien moet de VS bekwaam zijn om de betreffende handeling te verrichten. Welke handelingen in een concrete situatie onder de nieuwe bevoegdheid vallen, blijkt niet letterlijk uit de wet. Deze biedt ruimte voor interpretatie. Per situatie zal de wettelijke regeling daarom nader uitgewerkt moeten worden. De handreiking Implementatie taakherschikking van de KNMG 2 uit 2012 is een middel om de nieuwe wettelijke bevoegdheden van de VS in de praktijk in te voeren conform de vereisten die de wet daaraan stelt. In de handreiking staat beschreven wat ten minste geregeld moet worden als taakherschikking wordt ingevoerd. In de handreiking worden drie stappen onderscheiden die bij het implementeren van de wettelijke regeling voor taakherschikking doorlopen kunnen worden: Stap 1: stel vast om welke beroepsbeoefenaren het gaat; Stap 2: leg de bijdrage van de VS aan het zorgproces vast; Stap 3: leg vast welke voorbehouden handelingen zelfstandig geïndiceerd en verricht kunnen worden. In dit document wordt de handreiking Implementatie taakherschikking vertaald naar de huisartsenpost met als doel om de nieuwe bevoegdheden van de VS voor de Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg te implementeren en vast te leggen voor een periode van vijf jaar. Ingangsdatum Vanaf 14 september 2012 kan de VS, in dienst van Stichting Huisartsenposten Noord- Limburg werkzaam op de posten in Venlo en Venray, zelfstandig de in dit document beschreven voorbehouden handelingen indiceren en uitvoeren tot 1 januari 2017 (duur van experimenteerartikel). De VS De VS in dienst van de Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg is in het bezit van het getuigschrift van de Master Advanced Nursing Practice (MANP), differentiatie huisartsenzorg van Fontys Hogeschool. De VS is ingeschreven in het register voor Verpleegkundig Specialisten, deelspecialisme intensieve zorg bij somatische aandoeningen. 1 Tijdelijk besluit zelfstandige bevoegdheid verpleegkundig specialisten. 2 KNMG, Handreiking implementatie Taakherschikking, vastgesteld tijdens de vergadering van het federatiebestuur dd. 13 september Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 3

4 Bijdrage VS aan zorgproces op HAP De huisartsenpost is voor patiënten voor wie zorg niet kan wachten tot de volgende werkdag. De zorgverlening van de VS is, net zoals die van de huisarts, gericht op het (tijdelijk) behandelen van de klacht tot de patiënt de eerst volgende werkdag weer naar zijn eigen huisarts kan. Rol VS De VS diagnosticeert en behandelt op de huisartsenpost patiënten met veelvoorkomende klachten die binnen zijn/haar deskundigheidsgebied vallen (op basis van opleiding en nascholingen). Voor een overzicht van de klachten die de VS kan behandelen zie bijlage 1. Hierin staat ook vermeld welke patiëntengroepen en klachten in principe niet geschikt zijn voor de VS. Patiënten kunnen telefonisch contact opnemen met de huisartsenpost of zich melden aan de balie. Na (telefonische) triage door een triagist krijgt de patiënt op basis van de urgentie van zijn/haar zorgvraag een (telefonisch) advies of een afspraak bij een van de huisartsenposten. De afspraak wordt door de triagist gepland in de spreekuuragenda van de huisarts. De VS werkt vanuit dezelfde spreekuuragenda als de huisarts. De VS bepaalt op basis van de gegevens uit de triage van de triagist (hetgeen genoteerd staat in de S-regel) of de betreffende zorgvraag valt in zijn/haar deskundigheidsgebied. De VS laat zich daarbij leiden door de aard van de klacht en in mindere mate door de urgentie. Uiteraard geldt dat urgente klachten die de VS kan behandelen binnen de daarvoor afgesproken tijd door de VS worden afgehandeld 3. Als de VS denkt dat de klacht valt binnen zijn/haar deskundigheidsgebied dan roept hij/zij de patiënt in de spreekkamer. Als tijdens het consult blijkt dat de klacht bij nader inzien niet valt binnen de deskundigheid van de VS dan raadpleegt de VS een huisarts. De huisarts kan het consult van de VS overnemen of in het bijzijn van de VS een diagnose en behandelplan vaststellen. De VS en huisarts spreken samen af wie het consult verder afhandelt. Zowel de VS als de huisarts noteren hun bevindingen in Callmanager. Indien de klacht wel binnen de deskundigheid van de VS ligt dan kan hij/zij deze zelfstandig afhandelen zonder tussenkomst van een huisarts. Zowel de huisarts als VS zijn ieder zelf verantwoordelijk voor hun eigen onderdeel in de zorgverlening aan de patiënt. Informatie aan patiënten Patiënten worden geïnformeerd over de werkzaamheden van de VS op de huisartsenposten middels een bericht dat verschijnt op de screens in de wachtkamers. De patiënt heeft vooraf geen keuze of hij/zij behandelt wordt door de VS of huisarts. De VS introduceert zichzelf bij de patiënt en zijn/haar familie en geeft een korte uitleg over de functie voor aanvang van het consult. Indien een patiënt de voorkeur geeft aan een consult bij de huisarts dan draagt de VS hier zorg voor. Voorbehouden handelingen De VS-en die werken bij Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg zijn in het register tot VS geregistreerd in het specialisme intensieve zorg bij somatische aandoeningen. Op basis hiervan is de VS wettelijk bevoegd voor het indiceren en uitvoeren van de onderstaande voorbehouden handelingen: heelkunde; catheterisatie; injectie; punctie; cardioversie; defibrilatie; 3 NHG-triagewijzer: U0 onmiddellijk, U1 zo snel mogelijk, U2 binnen een uur, U3 binnen enige uren, U4 dezelfde dag, U5 volgende werkdag. Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 4

5 endoscopie; UR-medicatie. Volgens de wet mag de voorbehouden handeling slechts worden verricht als deze handeling behoort tot het deskundigheidsgebied van de betreffende VS. Bovendien is bepaald dat de VS slechts bevoegd is de voorbehouden handeling te verrichten voor zover het gaat om handelingen van een beperkte complexiteit die routinematig zijn en waarvan de risico s te overzien zijn. Welke handelingen hiermee bedoeld worden hangt af van de omstandigheden in die situatie. Dit is niet in de wetgeving vastgelegd, maar moet in het veld door betrokkenen bepaald worden. Van bovengenoemde acht voorbehouden handelingen zijn de volgende vier relevant voor de VS op de huisartsenpost: a. heelkunde Het betreft hier de heelkundige handelingen: hechten en lijmen van kleine traumatologische wonden; inbrengen en verwijderen van een neustampon; nagelboren bij een subunguaal hematoom. De VS kan zelfstandig bovengenoemde heelkundige handelingen indiceren en uitvoeren volgens de richtlijnen genoemd in de bijlagen 4A, 4B, en 4C. b. catheterisatie De VS kan in opdracht van een huisarts, conform het protocol blaascatheteriseren van Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg, een blaaskatheter plaatsen bij zowel een man als een vrouw (eenmalig of langdurig). Het protocol blaascatheteriseren is opgenomen in het kwaliteitsmanagementsysteem Q3 van de huisartsenpost. c. injectie De VS is bevoegd om subcutaan en intramusculair injecties te indiceren en toe te dienen, intraveneuze injecties zijn hiervan uitgezonderd. De VS volgt hiervoor de richtlijn injecteren, zie bijlage 4D. Voor het te injecteren geneesmiddel door de VS geldt hetgeen beschreven staat onder het kopje UR-medicatie. In opdracht van een huisarts kan de VS een injectie toedienen met een geneesmiddel dat buiten zijn/haar deskundigheid valt conform het protocol subcutaan of intramusculair injecteren van Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg. Het protocol is opgenomen in het kwaliteitsmanagementsysteem Q3. d. Uitsluitend Recept (UR)-medicatie De VS kan op de huisartsenposten medicatie voorschrijven conform NHG-standaard 4 en NHG-farmacotherapeutische richtlijnen 5 voor klachten die vallen binnen zijn/haar deskundigheidsgebied. Voor de betreffende NHG-standaarden zie bijlage 2 en in bijlage 3 staan de farmacatherapeutische richtlijnen vermeld. Bij het voorschrijven van medicatie maakt de VS gebruik van het Elektronisch Voorschrijf Systeem (EVS) binnen Callmanager. Als de VS wil afwijken van de NHG-standaard dient hij/zij dit te overleggen met de huisarts en te noteren in Callmanager. 4 Wetenschappelijk onderbouwde protocollen volgens welke een Nederlandse huisarts zou kunnen handelen als hij/zij geconfronteerd wordt met een bepaalde klacht. De standaarden worden opgesteld en geactualiseerd door het Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG). 5 Medisch inhoudelijke richtlijnen op het gebied van farmacotherapie ontwikkeld door het NHG met als doel om het medische beleid in de dagelijkse praktijk van huisartsen te ondersteunen. Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 5

6 Indien de VS niet bekend is met een geneesmiddel, als sprake is van co-morbiditeit of meer dan drie geneesmiddelen waarbij de interacties met het nieuw voor te schrijven geneesmiddel niet bekend zijn bij de VS dan overlegt hij/zij met de huisarts. De VS kan op de huisartsenpost alleen medicatie die is voorgeschreven door de eigen huisarts van de patiënt bijstellen of stoppen na overleg met de huisarts; De VS verleent en/of beantwoordt geen medisch inhoudelijke opdrachten en/of vragen over medicatie van triagisten. Uitzondering hierop zijn de tetanusvaccinaties; een VS mag een triagist wel verzoeken een tetanusinjectie toe te dienen. VS kan triagisten wel werkopdrachten geven zoals bellen, printen of verbinden van wonden. Registratie en rechten binnen Callmanager Tijdens of na ieder patiëntencontact registreert de VS volgens de SOEP-methode zijn/haar bevindingen in Callmanager. Dit geldt ook voor de voorbehouden handelingen, in de P-regel wordt dan bijvoorbeeld genoteerd: wond gehecht. Als de VS overlegt met een huisarts over een voorbehouden handelingen dan legt de VS ook die uitkomst vast door in de P-regel te noteren: in overleg met huisarts <naam> wond gehecht of in opdracht van huisarts <naam> blaaskatheter in gebracht. Bij iedere rapportage van de bevindingen in Callmanager die door de VS ingevoerd worden, staan ook de initialen van de VS vermeld. Hierdoor is het mogelijk om voor iedere VS de patiëntencontacten achteraf na te gaan. In Callmanager heeft de VS dezelfde rechten als een huisarts. De VS beschikt over een persoonlijke AGB-code. Bekwaamheid Ten alle tijden geldt dat de VS zelf verantwoordelijk is dat hij/zij binnen zijn eigen deskundigheidsgebied en binnen de in dit document beschreven afspraken voorbehouden handelingen indiceert en uitvoert. De VS dient bij zichzelf na te gaan of hij/zij bekwaam is om een voorbehouden handeling te indiceren en/of uit te voeren. Bij onbekwaamheid of twijfel dient de VS te overleggen met een huisarts en/of de patiënt over te dragen aan een huisarts. Randvoorwaarden De VS wordt geacht zichzelf op de hoogte te houden van relevante vakinhoudelijke ontwikkelingen of nieuwe inzichten door het lezen van vakliteratuur, bijwonen van nascholingen en symposia en bezoeken van relevante websites. Nascholing Nadat de VS de nascholingen Hechten, Oog en Traumatologie bovenste extremiteiten heeft gevolgd mag hij/zij de geleerde klachten behandelen op de huisartsenpost inclusief de voorbehouden handelingen die daarbij van toepassing zijn. Om de deskundigheid van de VS voor het werken op de huisartsenpost te borgen organiseert Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg jaarlijks drie nascholingen over onderwerpen die relevant zijn voor het werken op de post. Deelname van de VS aan deze scholingen is verplicht. Tevens nemen de VS-en in 2013 deel aan een intervisie-traject van vijf bijeenkomsten onder leiding van een huisarts-intervisor. De VS wordt geadviseerd zich aan te sluiten bij een actieve FTO-groep in de regio en deel te nemen aan minimaal drie van de zes FTO-bijeenkomsten per jaar. De VS sluit aan bij bijeenkomsten met onderwerpen die voor/hem haar relevant zijn. Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 6

7 Toetsingskader Voor de voorbehouden handelingen hechten, injecteren en blaascatheteriseren neemt de VS jaarlijks deel aan de toetscarrousel die Cohesie Deskundigheidsbevordering organiseert. Hieraan zijn ook AED, BLS en PBLS toegevoegd (geen voorbehouden handelingen). Indien uit de toets blijkt dat de VS bekwaam is dan ontvangt hij/zij een certificaat. Zie ook bijlage 5. Functiebeschrijving Een functieomschrijving voor de VS op de huisartsenposten dient ontwikkeld te worden. (Tijdelijke) ontheffing De locatiemanager heeft ten alle tijden de bevoegdheid om na overleg met de opleidingcoördinator (huisarts) èn met redenen omkleed een VS (tijdelijk) te ontheffen van zijn/haar bevoegdheid om voorbehouden handelingen te indiceren en uit te voeren op de posten die behoren tot Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg. Evaluatie In april 2013 vindt een evaluatie plaats met alle belanghebbenden waarbij de volgende items aan de orde komen: Aantal blaascatheterisaties, injecties en heelkundige handelingen per VS en voor de groep VS-en (via P-regel); Voorgeschreven medicatie per VS en voor de groep VS-en in het totaal (via AGBcode, P-regel); Voor welke geneesmiddelen waar geen NHG standaard voor bestaat moet de VS een recept laten uitschrijven door de dienstdoende huisarts? Hoe vaak is dit voorgekomen in de afgelopen zes maanden? Welke geneesmiddelen mag de VS conform NHG-standaard voorschrijven maar waarvoor hij/zij het recept toch laat ondertekenen door de huisarts? Hoe vaak is dit voorgekomen in de afgelopen zes maanden? En wat zijn hier de onderliggende redenen voor? Op basis van de resultaten uit de evaluatie kunnen de voorwaarden zoals beschreven in dit document desgewenst worden bijgesteld. Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 7

8 BIJLAGE 1: INGANGSKLACHTEN VOOR CONSULT BIJ VS Klachten hoofd-hals gebied 1. Klachten neus zowel in als uitwendig 2. Klachten oren 3. Keelklachten 4. Klachten gelaat inclusief kaak- en bijholten 5. Klachten mondslijmvlies 6. Klachten oog (rood, pijn, dik, afscheiding, klachten bril of contactlens) Thoracale klachten (m.u.v. pijn op de borst/verdenking cardiale klachten) 1. Klachten van de luchtwegen 2. Klachten/trauma ribben Urinewegklachten 1. Vragen over afwijkende UWI zowel bij vrouw als man Klachten bewegingsapparaat (met en zonder trauma in de anamnese) 1. Lage rugklachten met en zonder uitstraling 2. Heupklachten 3. Knie-, enkel-, voetklachten 4. Hand-, pols- en vingerklachten 5. Schouderklachten Huidklachten 1. Jeuk 2. Huiduitslag 3. Ontstekingsverschijnselen van de huid 4. Zwelling en/of bultjes 5. Wonden Kinderen vanaf één jaar 1. Koorts, verkouden 2. Hoesten, benauwd 3. Oorpijn 4. Keelpijn 5. Huiduitslag 6. Verdenking kinderziekten 7. Verwondingen alle soorten Klachten oog, hand-, pols-, vinger- en schouderklachten na volgen nascholingen hechten, oog en traumatologie bovenste extremiteiten. Niet: Kinderen jonger dan één jaar Cardiale klachten (pijn op de borst, decompensatio cordis) Neurologische klachten (hoofdpijn, duizeligheid, nekklachten) Rood oog met visusdaling Buikklachten Psychiatrische klachten Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 8

9 BIJLAGE 2: OVERZICHT NHG-STANDAARDEN De VS mag bij Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg zelfstandig UR-medicatie indiceren en uitschrijven conform de volgende NHG-standaarden: Algemeen M29 Kinderen met koorts Oog M57 rode oog Oor M09 OMA bij kinderen M18 OME M49 Otitis externa Tractus respiratorius M11 Acute keelpijn M24 Astma bij kinderen M26 COPD M27 Astma bij volwassenen M33 Rhinosinusitis M48 Allergische en niet-allergische rhinitis M78 Acuut hoesten Huid en subcutis M15 Acné M37 Constitutioneel eczeem M39 Psoriasis M64 Dermatomycosen M68 Bacteriële huidinfecties Bewegingsapparaat M04 Enkelbandletsel M54 Aspecifieke lage rugpijn M55 Lumbosacraal radiculair syndroom M65 Niet-traumatische knieproblemen bij kinderen en adolescenten M66 Traumatische knieproblemen M67 Niet-traumatische knieproblemen bij volwassenen M90 Artritis M91 Malletfinger Urinewegen M05 Urineweginfecties M46 Incontinentie voor urine Geslachtsorganen vrouw/vrouw M02 Hormonale anticonceptie M38 Fluor vaginalis M82 Het SOA-consult Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 9

10 BIJLAGE 3: NHG-FARMACOTHERAPEUTISCHE RICHTLIJNEN De VS mag bij Stichting Huisartsenposten Noord-Limburg zelfstandig UR-medicatie indiceren en uitschrijven conform de volgende NHG-farmacotherapeutische richtlijnen: Aften Brandwonden Bursitis olecrani (vanaf januari 2013) en bursitis prepatellaris Chalazion en hordeolum (vanaf 1 januari 2013) Contacteczeem Dermatitis perioralis Dermatitis Solaris Herpes Labialis Herpes zoster Hielpijn Intertrigo Luierdermatitits Mollusca contagiosa Orale candidiasis Pijnbestrijding Pruritus ani Rosacea Schaafwonden Seborrhoïsch eczeem Stomatitis angularis Urticaria Waterpokken Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 10

11 BIJLAGE 4A: RICHTLIJN HECHTEN EN LIJMEN VAN WONDEN Definitie Een wond is een niet natuurlijke onderbreking van de continuïteit van de huid. Indicaties Lijmen: Oppervlakkig, schoon, niet gapend wondje dat korter dan 12 uur bestaat PM: zie ook wondlijm protocol HAP Noord-Limburg aanwezig in crash-car op posten. Hechten: Schone, niet-geïnfecteerde wond, ontstaan door scherp en schoon object, met geen of weinig kneuzing van de omliggende huid, scherpe wondranden die met weinig spanning tegen elkaar kunnen worden gelegd. Behandeling binnen uur na verwonding, bij wonden aan hoofd of hals binnen 24 uur. Bijtwonden en andere gecontamineerde wonden (maar niet geïnfecteerde wonden) die goed gedesinfecteerd en schoongemaakt kunnen worden, mogen geaproximeed worden binnen 12 uur Contra-indicaties Lijmen: Slijmvlies of overgang huid-slijmvlies Bijtwonden of andere wonden met een verhoogd infectierisico Overgevoeligheid voor cyanacrylaten of formaldehyde Hechten: Slijmvlies of overgang huid-slijmvlies Schaafwonden Brandwonden Crushwonden Sterk gecontamineerde wonden (bijtwond, vleesmesverwonding, wond met vuil) Diepe steek- of puntverwondingen die niet voldoende gedesinfecteerd kunnen worden Indien > 18 uur na verwonding (bij hoofdwonden > 24 uur) Bij reeds aanwezige infectie Contra-indicaties voor de VS VS mag niet hechten indien er sprake is van: Peesletsel, onderliggend fractuur, zenuwletsel, (arterieel) vaatletsel en letsel van het gewrichtskapsel. Wonden met een langere bestaansduur dan de hierboven beschreven indicaties. Alarmsignalen Patiënt dient contact op te nemen bij: Ontstekingsverschijnselen (roodheid, zwelling, pijn, warmte, gestoorde functie) Bij koorts en/of algemene ziekteverschijnselen Farmacotherapeutische mogelijkheden Tetanusprofylaxe Antibiotica volgens de standaard en alleen bij bijtwonden (zie protocol bijtwonden HAP Noord-Limburg) of gecontamineerde wonden. Zo nodig pijnstilling Nazorg Cave douchen/bad: zeep en/of water maken wondranden week en lossen korsten op. Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 11

12 Hechtingen verwijderen: gelaat 5-7dagen ledematen/romp 10-14dagen bij spanning/scheenbeen 14dagen Aanvullende informatie bij hechten van wonden m.b.v. oberstanesthesie : Oberstanesthesie Een vinger of teen (eindarteriën) kan worden verdoofd door zogenaamde oberstanesthesie, hiermee wordt de sensibele geleiding van een zenuw geblokkeerd, zodat het distale innervatiegebied pijnvrij wordt. Injecteer hierbij vanaf dorsaal aan weerszijden van de basisfalanx zowel dorsaal als volair een depot lidocaïne van 1-2 ml. Na 5-10 minuten is het gebied verdoofd. Verdoving Bij de oberstanesthesie wordt lidocaïne zonder adrenaline gebruikt. (Ook bij overige gebieden van eindarteriën: penis, neuspunt, tepel en oorlel, wordt bij de anesthesie lidocaïne zonder adrenaline gebruikt.) Maximale anesthesie per persoon Hierbij kan worden uitgegaan van de volgende stelregel: Maximum dosering lidocaïne zonder adrenaline 4.5-5mg/kg Waarbij de maximale dosering voor volwassenen 200mg per etmaal bedraagt, overeenkomend met: Maximum dosering lidocaïne 2% zonder adrenaline: 10cc Maximum dosering lidocaïne 1% zonder adrenaline: 20cc Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 12

13 RICHTLIJN 4B: RICHTLIJN INBRENGEN EN VERWIJDEREN NEUSTAMPON Definitie Een neusbloeding (epistaxis) is vaak niet ernstig en er is vaak geen medische hulp nodig. Meestal is de bloeding voor in de neus gelokaliseerd: anterior epistaxis. In 5-10% van de gevallen is echter sprake van een bloeding achterin de neus: posterior epistaxis, welke niet gestelpt kan worden met algemene maatregelen (neus snuiten en neus 5-10 min. bij weke deel onder benige structuur dichtdrukken). Bij ouderen is de kans op een posterior epistaxis groter. Deze neusbloedingen zijn vaak ernstiger. Indicaties ernstige epistaxis epistaxis die niet spontaan stopt epistaxis die frequent recidiveert Contra-indicaties Bij twijfel aan onderliggend lijden Bij carcinoom Bij septumhematoom Contra-indicaties voor de VS VS mag geen neustampon inbrengen indien er sprake is van: Stollingsstoornissen Hypertensie Gebruik van antistolling onder begeleiding van de trombosedienst Alarmsignalen Patiënt dient contact op te nemen bij: Recidiverende epistaxis ondanks de neustampon Klachten wijzend op een perforatie van het neusseptum: bloeding en afscheiding uit de neus, verstopt gevoel in de neus, fluitend geluid tijdens de ademhaling Nazorg Na 48 uur dient de neustampon te worden verwijderd door huisarts of VS. Na verwijderen neustampon de neus 24 uur niet snuiten. Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 13

14 RICHTLIJN 4C: RICHTLIJN NAGELBOREN BIJ SUBUNGUAAL HEMATOOM Definitie Een subunguaal hematoom is een bloeduitstorting die zich bevindt tussen de nagel en het nagelbed. Met een boortje wordt een gaatje in de nagel geboord om het bloed onder de nagel te draineren. Indicaties Pijnlijk subunguaal hematoom niet ouder dan 24 uur Contra-indicaties Subunguaal hematoom ouder dan 24 uur (Klein) subunguaal hematoom zonder pijn Contra-indicaties voor de VS Er zijn geen contra-indicaties voor de VS Alarmsymptomen Patiënt dient contact op te nemen bij: Ontstekingsverschijnselen: roodheid, zwelling, pijn, warmte, gestoorde functie Koorts en/of algemene ziekteverschijnselen Nazorg Bij een subunguaal hematoom kan het voorkomen dat de nagel na een tijd loslaat en wordt vervangen door een nieuwe. Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 14

15 RICHTLIJN 4D: RICHTLIJN INJECTEREN Definitie Intramusculaire injectie: door middel van een intramusculaire injectie wordt een lichaamsvreemde stof, met behulp van een steriele holle naald in de spier van de patiënt gespoten. Subcutane injectie: Door middel van een subcutane injectie wordt een lichaamsvreemde stof, met behulp van een steriele holle naald in het onderhuids bindweefsel van de patiënt gespoten. Indicaties Wanneer een snelle opname van een medicament gewenst is (bijv. bij acute pijnklachten) Slikproblemen Daar waar orale of een andere wijze van toediening geen optie is Voor de VS betreft het het intramusculair of subcutaan toedienen van injecties van de volgende stoffen: Tetanusvaccinatie Anaesthesie Diclofenac/Voltaren Contra-indicaties voor de VS Overgevoeligheid voor de toe te dienen stof Trombopenie Alarmsymptomen Patiënt dient contact op te nemen bij: Allergische reactie op de toegediende stof Weefselnecrose Verstoorde sensibiliteit (bij i.m. injectie) Abcesvorming op de injectieplaats Ontstekingsverschijnselen (roodheid, zwelling, pijn, warmte, gestoorde functie) Nazorg Na het injecteren kan er sprake zijn van: Misselijkheid Hematoom Kleine bloeding Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 15

16 BIJLAGE 5: TOETSINGSKADER VS <Toevoegen Toetsingskader VS van Cohesie Deskundigheidsbevordering> Afspraken m.b.t. voorbehouden handelingen VS HAP Noord-Limburg 16