Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Verkort Jaarverslag 2011

2 - verkort jaarverslag

3 In dit verkort jaarverslag 2011: Voorwoord: we gaan andere tijden tegemoet! Wie zorgt er eigenlijk voor uw pensioen? Uw pensioenfonds in vogelvlucht Beleggen in 2011: een moeilijk jaar Hoe gaat het met ons herstelplan? Beheerste en verantwoorde kosten Hoe staat het met de toeslagen? Hoe is goed pensioenfondsbestuur geregeld? Hoe houden we het allemaal begrijpelijk? Ontwikkelingen in 2012 In een column van de voorzitter van het Verantwoordingsorgaan kunt u de mening van dit orgaan van PSLN over de activiteiten van het pensioenfonds in 2011 nalezen. Alle bedragen in dit verkorte jaarverslag zijn vermeld in miljoenen euro s, tenzij anders vermeld. - verkort jaarverslag pagina 3

4 pagina 4

5 1 We gaan andere tijden tegemoet! Door middel van dit verkorte jaarverslag geven wij een beknopt overzicht van het verslagjaar De turbulentie, waar we nu al enkele jaren op wijzen, is nog steeds van toepassing en zal (naar het er nu uitziet) voorlopig ook nog actueel blijven. Absolute zekerheden zijn er nooit geweest; in 2011 werd echter wel heel duidelijk dat er meer aan de hand is dan een tijdelijke dip zoals we die wel eerder hebben gezien. De pensioenwereld gaat echt andere tijden tegemoet. Naast diverse externe ontwikkelingen, is intern in 2011 bij PSLN ook het nodige gebeurd. We hebben u hier gedurende het jaar al middels de nieuwsbrieven over geïnformeerd. In dit verkorte jaarverslag laten we dit nog eens overzichtelijk de revue passeren. Daarnaast zijn uiteraard de kerncijfers over 2011 compleet opgenomen. De vergrijzing van ons fonds is duidelijk in de meerjarige cijfers terug te zien. Het bijsturen, bijvoorbeeld door extra premies, wordt daarom steeds lastiger. uw pensioenfonds ervaren wij als erg positief. Wij zullen er dan ook steeds naar blijven streven om u betrokken te houden bij de ontwikkelingen van het pensioenfonds. Hieraan zal zeker ook een verbetering en uitbreiding van onze website en andere moderne hulpmiddelen bijdragen. Voor iedereen die zich verder wil verdiepen in financiële details of het beleid van het bestuur, is op onze website ( ook een volledig jaarverslag over 2011 beschikbaar. Een geprinte versie kunt u tevens opvragen bij het bestuursbureau (pensioenfonds@saralee.com). Namens het bestuur van PSLN Catharien van Mierlo, voorzitter Roel Burema, secretaris Uit deze ontwikkelingen is het duidelijk dat het beheersen van de risico s en het vinden van de juiste balans tussen rendement en risico hoogste prioriteit moet krijgen en dit heeft dan ook continu onze aandacht. In het volledige jaarverslag is daarom ook veel aandacht aan risicomanagement besteed. Tijdig en transparant communiceren naar onze deelnemers is zeker niet de minste uitdaging. Het blijft tenslotte wel uw pensioen en u heeft er alle recht op dat wij ons best doen aan u uit te leggen hoe wij dat zo goed mogelijk beheren. Het feit dat u als deelnemer en pensioengerechtigde steeds meer betrokken bent bij - verkort jaarverslag pagina 5

6 2 Wie zorgt er eigenlijk voor uw pensioen? Uw pensioenfonds is een financiële instelling, die los van de onderneming staat. Daarbij geldt een eigen organisatie, welke bestaat uit Beleid- en beleidsvoorbereiding, toezicht en uitvoering. Het bestuur is eindverantwoordelijk voor het reilen en zeilen van het pensioenfonds. Het dagelijks bestuur (DB) en een drietal commissies nemen de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor de vier belangrijkste deelterreinen: Algemene zaken en voorbereiding bestuursvergaderingen: het dagelijks bestuur; Vermogensbeheer, balansmanagement en risico-management: de beleggingscommissie en daarbij een apart aanspreekpunt voor risicomanagement; Communicatie en informatievoorziening: de commissie communicatie; Goed pensioenfondsbestuur: de commissie PensionFund Governance (PFG commissie). Toezicht Beleid - Beleidsvoorbereiding Bestuur Intern toezicht Accountant Dagelijks bestuur Bestuursbureau Verantwoordingsorgaan Communicatiecommissie PFGcommissie Beleggingscommissie Complianceofficer Certificerendactuaris Uitvoering Pensioenbeheer Vermogensbeheer Pensioenbeheer Vermogensbeheer pagina 6 - verkort jaarverslag

7 Het dagelijks bestuur en de commissies worden hierbij ondersteund door het bestuursbureau, waarbij per eind 2011 vijf personen werkzaam zijn. Het pensioenfonds heeft contracten met een tiental externe partijen waaraan onderdelen van de uitvoering zijn uitbesteed. Het bestuur is daarbij eindverantwoordelijk voor zowel het beleid als de uitvoering 1. In de diverse commissies zijn minstens twee bestuursleden van het pensioenfonds, maar ook de medewerkers van het bestuursbureau en deskundige werknemers van Koninklijke Douwe Egberts betrokken. Bestuursleden zijn daarmee direct betrokken bij de dagelijkse gang van zaken van het pensioenfonds. De interne organisatie is geënt op de eisen die aan het pensioenfonds worden gesteld. De samenstelling van het bestuur is in 2011 als volgt gewijzigd: In juni 2011 is Alexander Verkruyssen (namens de ondernemingsraad) opgevolgd door Klaas Meindertsma; Vanwege zijn vertrek bij de onderneming is Erik de Groot (namens de onderneming) in juni opgevolgd door Hennie Monsou; Albert Six (namens de pensioengerechtigden) heeft zijn bestuurslidmaatschap eind oktober op eigen verzoek beëindigd. Per eind 2011 was deze vacature nog niet ingevuld, maar dat is begin 2012 gelukt door de benoeming van Quirijn Ligtenstein. 1) De inhoud van pensioenregeling zelf is voor het pensioenfonds een gegeven. De kenmerken van de pensioenregeling worden in het overleg tussen de onderneming en de vakbonden afgesproken. - verkort jaarverslag pagina 7

8 3 Uw pensioenfonds in vogelvlucht De dekkingsgraad van PSLN was per 31 december 2011 gelijk aan 98,0%. Omdat het vereist eigen vermogen (solvabiliteitsvereiste) per 31 december 2011 gelijk was aan 113,6% en het wettelijke minimum 104,2% bedroeg, verkeerde PSLN in zowel een reservetekort als in een dekkings- tekort. Dit betekent dat er extra eisen worden gesteld en een herstelplan van toepassing is. De procedures voor waardeoverdrachten moesten vanaf september (opnieuw) worden stilgelegd, omdat de dekkingsgraad toen onder het niveau van 100% daalde. Monitor 2011 Dekkingsgraad 130% 125% 120% 115% RTS 5,0% 4,5% 4,0% 110% 105% 108,8% 109,0% 110,8% 111,2% 109,9% 110,4% 107,6% 3,5% 100% 95% 90% 101,9% 95,6% 98,3% 96,3% 98,0% 3,0% 2,5% 85% jan febr mrt apr mei juni juli aug sept okt nov dec 2,0% Dekkingsgraad (zie linker as) Minimum grens toeslag Herstelplan Rentetermijnstructuur (RTS, zie rechter as) Minimum vereist vermogen Minimum grens volledige toeslag Vereist vermogen (solvabiliteit) pagina 8 - verkort jaarverslag

9 Pensioen is uitgesteld inkomen van medewerkers. Voor hoeveel mensen regelt PSLN dit uitgestelde inkomen? In totaal zijn bijna mensen voor een deel van hun (uitgestelde) inkomen afhankelijk van PSLN. Dit is als volgt verdeeld: 4.149; 43% 1.951; 20% 3.498; 37% Actieven Premievrije deelnemers ( slapers ) Pensioengerechtigden - verkort jaarverslag pagina 9

10 3 In 2011 werd PSLN opnieuw een stukje grijzer : een hogere gemiddelde leeftijd en minder actieve deelnemers ten opzichte van pensioengerechtigden. De groep pensioengerechtigden bestaat uit deelnemers die vroegpensioen ontvangen, ouderdomspensioen ontvangen, partnerpensioen ontvangen en enkele wezen die een wezenpensioen ontvangen. Kerncijfers voor de groep van pensioengerechtigden: Er zijn personen (43% van het totaal) die maandelijks een uitkering van het pensioenfonds ontvangen; Aan hen werden in 2011 bruto pensioenen ter grootte van totaal 59 miljoen uitgekeerd. De geleidelijk stijgende lijn bij het bedrag aan uitgekeerde pensioenen is duidelijk zichtbaar in het volgende overzicht: Hoeveel keerden we bruto op jaarbasis uit aan de pensioengerechtigden? In miljoenen euro s Vanwege deze ontwikkeling wordt het maandelijkse liquiditeitsbeheer bij PSLN steeds belangrijker. pagina 10 - verkort jaarverslag

11 De actieve deelnemers (ofwel 20% van het totaal) zijn grotendeels medewerkers in Nederlandse dienst, voor zover zij een pensioenregeling Coffee & Tea (C&T) of Household and BodyCare (H&BC) hebben. Maar hierin zijn ook groepen voormalige medewerkers, bijvoorbeeld met een outplacementregeling bij Randstad, een Transitional Services Arrangement (verkochte bedrijfsonderdelen zoals Bodycare), een Ouderenregeling bij KDE of arbeidsongeschikten van wie het arbeidscontract met KDE inmiddels is verbroken. KDE heeft in 2011 voor de middelloonregeling een pensioenpremie van ongeveer 26 miljoen aan PSLN afgedragen. Deze premie is kostendekkend. Het verloop van de premie voor de middelloonregeling over de jaren is veel minder geleidelijk: Wat kregen we binnen aan pensioenpremie? In miljoenen euro s Daarnaast bedroeg de jaarpremie voor de BPR regeling in 2011 ongeveer 2,9 miljoen. Deze vormt een steeds groter gedeelte van de totale premieontvangsten. De herstelpremie van 25,3 miljoen, die hoort bij de dekkingsgraad van 98%, is pas in 2012 verschuldigd en nog niet in de cijfers van 2011 meegenomen. De hoge premie in 2009 werd ook veroorzaakt door een forse herstelpremie op basis van een dekkingstekort per einde De Premievrije deelnemers (ook wel slapers genoemd) bouwen geen pensioen meer op en zijn ook nog niet pensioengerechtigd. Deze groep bestaat uit ruim voormalige medewerkers, die geen waardeoverdracht hebben (kunnen) laten uitvoeren. - verkort jaarverslag pagina 11

12 3 Het resultaat over 2011 was 43 miljoen negatief (verlies), zodat de dekkingsgraad is gedaald. De baten waren 139 miljoen (2010: 134 miljoen) en de lasten waren 182 miljoen (2010: 149 miljoen). De samenstelling van dit resultaat over 2011 in vergelijking met 2010 is op hoofdlijnen als volgt: BATEN EN LASTEN BATEN Premie middelloon Premie BPR 3 2 Beleggingsresultaat Overige baten 60 1 TOTAAL BATEN LASTEN Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoeringskosten 2 2 Mutaties voorzieningen door. Pensioenopbouw middelloon Toeslagverlening 2 5. Rentetoevoeging Voorzieningen BPR 2 2. Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoeringskosten Wijziging marktrente Overlevingstafels Overdracht van rechten 2 0 Totaal mutaties voorzieningen TOTAAL LASTEN RESULTAAT Omdat vervolgens de ontvangen Overige baten in 2011 volgens afspraak naar de bestemde reserve TRA is gegaan, is de algemene reserve van PSLN met 101 miljoen omlaag gegaan, wat ongeveer 9 procentpunten verlaging van de dekkingsgraad betekent. pagina 12 - verkort jaarverslag

13 De hoofdlijnen van de balans per 31 december 2011 en 31 december 2010 zien er als volgt uit: ACTIVA EN PASSIVA ACTIVA 31 december december 2010 Beleggingen Beleggingen voor risico pensioenfonds - Vastgoedbeleggingen Aandelen Vastrentende waarden Derivaten Overige beleggingen 1 1 Subtotaal risico pensioenfonds Beleggingen TRA 58 0 Beleggingen voor risico deelnemers Totaal beleggingen Vorderingen en overlopende activa 3 7 Overige activa 2 3 Totaal Activa PASSIVA 31 december december 2010 Reserves. Algemene reserve Bestemmingsreserve TRA 58 - Totaal reserves Voorziening pensioenverplichtingen. voor risico pensioenfonds voor risico deelnemers Totaal voorzieningen Schulden en overlopende passiva Totaal Passiva Het pensioenfonds heeft dus per 31 december miljoen minder in kas dan de waarde van de verplichtingen, maar er is wel een bestemde reserve van 58 miljoen aanwezig. Deze reserve telt niet mee bij de dekkingsgraad, zodat deze op 98% uitkomt. - verkort jaarverslag pagina 13

14 4 Beleggen in 2011: een moeilijk jaar Pensioenfondsen moeten bij het beheren van het vermogen rekening houden met enerzijds de lange termijn doelstellingen en anderzijds de korte termijn risico s. Hoe groter de vergrijzing van een pensioenfonds, hoe belangrijker het is om het vermogensbeheer goed af te stemmen op de aangegane verplichtingen. De invloed van de premie op het totaal van het vermogen wordt relatief immers steeds kleiner. De beleggingscommissie van PSLN vervult daarbij een belangrijke sturende rol om het door het bestuur voor de lange termijn vastgestelde strategische beleid te realiseren. Bovendien controleert de commissie de mandaten die worden uitgevoerd door diverse gespecialiseerde vermogensbeheerders en past deze waar nodig aan. In 2011 waren de financiële markten nog steeds in de ban van de schuldencrisis. Naast Griekenland en Ierland raakten ook de huishoudboekjes van landen als Portugal, Italië en Spanje verder uit balans. Macroeconomische risico s, het uitblijven van daadkrachtig optreden en diverse problemen bij banken en landen hadden een verdere daling van het vertrouwen tot gevolg. Grootste risico s voor pensioenfondsen daarbij zijn dalende niveau s van de risicovrije rente, gebaseerd op de swaprente, en dalende aandelenkoersen. Omdat een dergelijk klimaat ook kansen biedt, kan een wat dynamischer beleid binnen de Returnportefeuille waarde toevoegen. Op pagina 13 zijn de beleggingen vermeld. Er waren in 2011 slechts kleine verschuivingen tussen deze hoofdonderdelen: Het gedeelte in de Matchingportefeuille (inclusief cash) is iets verhoogd van 61% naar 63%; Begrippen Returnportefeuille: het deel van de portefeuille dat gespreid in zakelijke waarden wordt belegd. Doel hiervan is om het op lange termijn benodigde rendement te behalen, waardoor in de toekomst middelen beschikbaar kunnen blijven komen om de kosten voor toeslagen voor inactieve deelnemers te kunnen betalen. Matchingportefeuille: het deel van de portefeuille waarmee het (rente)risico op de balans wordt beperkt, met als doel om de risico s op korte termijn beheersbaar te houden. Dit wordt gedaan met bedrijfsobligaties, langlopende staatsleningen en rente-instrumenten met lange looptijden (swaps en swaptions), die als doel hebben om de balans van het pensioenfonds minder gevoelig te maken voor renteschommelingen. Het risico wordt gemeten door het balanseffect van 0,01% rentedaling bij de beleggingen te vergelijken met dezelfde daling bij de verplichtingen. pagina 14 - verkort jaarverslag

15 De Returnportefeuille daalde van 39% naar 37%; deze daling met 2 procentpunten ligt volledig bij de Aandelen ontwikkelde markten; alle overige categorieën behielden hetzelfde percentage als eind De beperking van het renterisico vindt plaats binnen de Matchingportefeuille. Per 31 december 2011 bedroeg de afdekking van het risico van rentedaling 59%. Zoals iedereen inmiddels heeft gezien, kan de rente en de koers van staats- of bedrijfsobligaties door diverse andere ontwikkelingen bewegen. Deze 59% is dus geen hard cijfer, maar een getal waarbij alle andere variabelen constant moeten blijven. Bovendien zijn de rendementen op de Returnportefeuille ook relevant voor de ontwikkeling van de financiële positie. In 2011 is, als overgangsregeling bij de wijziging van de toeslagverlening voor actieven, de bestemde reserve (TRA) gevormd. Deze beleggingspot heeft een eigen beleggingsbeleid welke is gericht op de eigen doelstelling van de TRA: gedurende een langere periode de inkoop van aanvullende toeslagen voor actieve deelnemers financieren. De beleggingen van de TRA bestaan voor 2/3 uit Bedrijfsobligaties en voor 1/3 uit Inflatiegerelateerde staatsleningen (zie ook het Informatiebulletin van juni 2011). - verkort jaarverslag pagina 15

16 4 Welk rendement heeft het vermogen in 2011 opgeleverd? Het behaalde rendement op de beleggingen voor risico pensioenfonds bedroeg per saldo +4,6% (2010: +9,3%). Het behaalde rendement in 2010 en 2011 per beleggingscategorie luidt als volgt: Risico pensioenfonds Categorie Rendement Benchmark Verschil Rendement Benchmark Verschil Obligaties + 12,9% + 10,5% + 2,4% + 5,8% + 5,2 + 0,6% Aandelen *) - 5,5% - 6,7% + 1,2% + 21,3% + 18,9% + 2,4% Vastgoed - 14,2% - 13,5% - 0,7% + 10,0% + 18,1% - 8,1% Totaal (ex valuta) + 5,2% + 5,0% + 0,2% + 10,9% + 10,5% + 0,4% Valuta afdekking - 0,6% - 0,6% - - 1,6% - 1,6% - Totaal (Incl. valuta) + 4,6% + 4,4% + 0,2% + 9,3% + 8,9% + 0,4% *) inclusief Aandelen opkomende markten en Grondstoffen. De TRA is in 2011 gestart en een klein half jaar belegd geweest. Het rendement bedroeg + 0,4% en is als volgt opgebouwd: Toeslagreserve 2011 actieven (rendement vanaf 20 juli 2011) Categorie Rendement Benchmark Verschil Bedrijfsobligaties + 0,2% + 0,1% + 0,1% Inflation linked bonds + 0,9% + 0,8% + 0,1% Totaal + 0,4% + 0,3% + 0,1% pagina 16 - verkort jaarverslag

17 5 Hoe gaat het met ons herstelplan en moeten de pensioenrechten gekort worden? Sinds eind 2008 verkeert PSLN in een dekkingstekort. Het vijf-jarige korte termijn herstelplan, welke door De Nederlandsche Bank (DNB) is goedgekeurd, heeft een looptijd tot 31 december Op dat moment moet PSLN een dekkingsgraad hebben van minstens 104,2%. Per eind 2010 liepen we voor op het herstelplan, maar de dekkingsgraad belandde eind augustus door zowel dalende rente als dalende aandelenkoersen op een dieptepunt van 95,6%, wat natuurlijk fors onder het geplande herstelpad ligt. Gelukkig is het daarna iets bijgetrokken (naar 98%), maar dat is zeker niet voldoende om weer op het geplande pad uit te komen. We zullen in 2012 en 2013 dus nog met totaal ruim 6 procentpunten moeten stijgen om geen aanvullende maatregelen te hoeven nemen. Omdat we afspraken met de onderneming hebben over herstelpremies in geval van een dekkingstekort, zal in 2012 een extra bedrag van ruim 25 miljoen worden betaald. Daardoor stijgt de dekkingsgraad met 2 procentpunten. Mochten de overige 4 procentpunten niet gehaald worden, dan kent ons Financieel crisisplan twee fasen: Fase 1: het bestuur besluit om de bestemming van (een deel van) de TRA aan te passen, waardoor deze bij de algemene reserve gerekend mag worden en zal gaan meetellen bij de dekkingsgraad; Fase 2: als fase 1 onvoldoende soelaas biedt, besluit het bestuur om pensioenrechten te verlagen. In de nieuwsbrief van mei 2012 is hier meer over terug te vinden. Uiteraard blijven we alert op de ontwikkelingen, en zullen we u op de hoogte houden via onze periodieke Nieuwsbrieven en op de website. - verkort jaarverslag pagina 17

18 6 Beheerste uitvoeringskosten In de transparante opstelling naar de deelnemers past ook transparantie over de uitvoeringskosten van het pensioenfonds. Grofweg zijn deze op te delen in de kosten van bestuur en organisatie (inclusief de pensioenadministratie, uitkeringen, toezicht, advies en verslaglegging) enerzijds en de kosten ten behoeve van het beheer van het vermogen anderzijds. Pensioenuitvoering Aantal deelnemers per einde jaar Pensioenuitvoeringskosten (* 1.000) Uitvoeringskosten per deelnemer ( ) Het leveren van extra service (communicatie, ondersteuning, gesprekken), maar ook hogere toezichtskosten, opleidingskosten en kosten voor risicomanagement hebben de laatste jaren dus tot iets hogere gemiddelde kosten per deelnemer geleid. Voor het vermogensbeheer zijn totaal ongeveer tien partijen (inclusief de administratie, rapportages en advisering) ingehuurd 2. Pensioenuitvoering Gemiddeld belegd vermogen (* miljoen) Vermogensbeheerskosten 3 (* 1.000) Vermogensbeheerkosten (% van gemiddeld belegd vermogen) 0,14% 0,22% 0,21% 0,18% 0,30% In vergelijking met andere pensioenfondsen en verzekeraars is sprake van beheerste kosten. 2) Met twee vermogensbeheerders zijn afspraken gemaakt over een verdeling van behaalde outperformance, waardoor de beheerder een performance fee ontvangt. Omdat tegenover deze fee ook extra opbrengsten staan, worden deze vanwege de zuiverheid niet meegenomen in de vergelijking. 3) Exclusief performance fee, inclusief kosten onttrokken aan fondsen en inclusief BTW (na verwerking aftrekrecht) pagina 18 - verkort jaarverslag

19 7 Hoe staat het met de toeslagen die verleend kunnen worden? Voor het verlenen van toeslagen wordt van oudsher onderscheid gemaakt tussen actieve deelnemers enerzijds en gewezen deelnemers en pensioengerechtigden (inactieven) anderzijds. De toeslagen voor de inactieve deelnemers zijn voorwaardelijk en worden gefinancierd uit de middelen van PSLN. De maatstaf hiervoor is de afgeleide consumentenprijsindex (CPI) met peildatum oktober. Volgens de interne richtlijn start gedeeltelijke indexatie op een dekkingsgraad van 110%, maar een bestuursbesluit is uiteindelijk bepalend voor de mate waarin toekenning kan plaatsvinden. De CPI afgeleid per oktober 2011 bedroeg 2,33%. Gelet op de dekkingsgraad per eind 2011 kon geen toeslag worden verleend. De toeslagmeter voor inactieven blijft daarmee sinds 2000 ongeveer 8% achter op het beoogde ambitieniveau. Het ziet er naar uit dat dit percentage de komende jaren verder zal oplopen, aangezien er voorlopig geen zicht is op hervatting van de toeslagen. De mate waarin dat gebeurt hangt ook af van de ontwikkeling van de inflatie. Voor de actieve C&T-deelnemers geldt sinds 1 april 2011 een voorwaardelijke indexatie op basis van de betreffende CAO-verhoging in het voorafgaande kalenderjaar, in dit geval 2,25%. De basisindexatie is voorwaardelijk en is afhankelijk van de financiële positie van fonds; net als bij de inactieven was deze basisindexatie nihil. Voor de vaststelling van de aanvullende toeslag voor actieven is gebruik gemaakt van een interne richtlijn, de Leidraad actieventoeslag (LAT). Deze bedroeg per 30 november %. Bij dit niveau geeft de interne richtlijn een aanvullende toeslag van 20% van de maatstaf, ofwel 0,45%. Omdat toekenning van deze aanvullende toeslag het herstel van het pensioenfonds niet vertraagt en er bovendien geen voornemen tot rechtenkorting aan de orde is, heeft De Nederlandsche Bank aangegeven geen bezwaar te hebben tegen het voorgenomen besluit van het bestuur om de Aanvullende toeslag van 0,45% aan de betreffende actieven toe te kennen. Een deel van de actieven (H&BC) heeft nog recht op een onvoorwaardelijke toeslag, welke via de premie wordt gefinancierd. Deze toeslag bedroeg per 1 januari ,25%. - verkort jaarverslag pagina 19

20 8 Hoe is Goed pensioenfondsbestuur geregeld? Het goed besturen van een pensioenfonds vormt een steeds complexere aangelegenheid en stelt steeds hogere eisen aan de bestuurders van een pensioenfonds. De kernthema s van een goed functionerend pensioenfonds zijn: zorgvuldig en evenwichtig bestuur, goed functioneren van individuele bestuursleden en van het bestuur als geheel, adequaat intern toezicht, open en transparante wijze van verantwoording en bevordering van deskundigheid, competenties en integriteit. PSLN heeft in 2011 uitgebreide aandacht besteed aan uiteenlopende PFG-onderwerpen. de discussie wordt deelgenomen. Daarnaast zijn er in 2011 diverse activiteiten geweest ter bevordering van de deskundigheid van de bestuursleden. Het bestuur ziet intern toezicht door onafhankelijke deskundigen als een mogelijkheid om de interne bestuursprocessen, besluitvormingsprocedures en de maatregelen ter beheersing van risico s verder te verbeteren. Het bestuur legt verantwoording af aan de belanghebbenden door middel van het jaarverslag. Het tussentijds communiceren van bestuursbesluiten gebeurt vooral door hier aandacht aan te geven in de Nieuwsbrief pensioen, welke in 2011 vier keer is verschenen. Ook de inbedding van een integraal risicomanagement systeem heeft in 2011 een duidelijke impuls gekregen. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de methode voor analyse van risico s bij financiële ondernemingen die door De Nederlandsche Bank wordt gehanteerd. De laatste jaren hebben de financiële en operationele risico s al veel aandacht gekregen. Inbedding van risicomanagement bij PSLN zal de komende jaren veel aandacht blijven krijgen. Het gaat daarbij om zowel harde risico s (bijvoorbeeld financiële of operationele risico s) als zachte risico s zoals fraude of reputatieschade. PSLN geeft invulling aan zorgvuldig bestuur door bij alle beleidsbeslissingen evenwichtige belangenafweging voorop te stellen. Waar het gaat om de participaties tijdens bestuursvergaderingen kan worden geconstateerd dat ieder bestuurslid zich voldoende voorbereidt op de vergaderingen en de te nemen besluiten. Verder is vastgesteld dat door ieder bestuurslid actief aan pagina 20 - verkort jaarverslag

21 9 Hoe houden we het allemaal begrijpelijk Het maatschappelijk belang van pensioen wordt steeds groter. Communicatie is een essentieel onderdeel van de uitvoering bij PSLN geworden. Wij streven ernaar om u op het juiste moment de juiste informatie op een duidelijke en begrijpelijke manier te verstrekken. PSLN is al enkele jaren bezig om niet alleen het gebruikelijke pensioenoverzicht te verstrekken, maar ook uitleg aan - en maatwerk voor deelnemers te leveren. Doel hiervan is om u pensioenbewust te maken en onterechte verwachtingen en mogelijke teleurstellingen te voorkomen. Onze communicatie leggen wij vast in een communicatieplan en we voeren de hieruit voortvloeiende acties uit, zoals het Uniform Pensioenoverzicht dat u jaarlijks ontvangt. Onze algemene insteek is u belangrijke wijzigingen niet alleen via de nieuwsbrief door te geven, maar ook zoveel mogelijk via bijeenkomsten de wijzigingen met u te bespreken. In het jaar 2011 hebben wij de deelnemers uitgebreid geïnformeerd over de nieuwe pensioenregeling, aandacht besteed aan de zorgplicht, frequent aandacht besteed aan de ontwikkeling van de financiële positie van PSLN en u periodiek op de hoogte gebracht van allerlei andere relevante ontwikkelingen door middel van onze Nieuwsbrief. Ook onze website vormt een steeds belangrijker onderdeel van de communicatie over uw pensioen. In 2011 hebben we een nieuwe uitgebreide en professionele website gelanceerd, waarop u onder meer gebruik kunt maken van een pensioenplanner. De BPR deelnemers kunnen sinds april 2011 gebruik maken van het webportal bij ABN AMRO, waar de individuele gegevens, keuzes en afwijkingen van de beleggingen ten opzichte van het profiel zichtbaar zijn. Afgelopen jaar is ook veelvuldig gebruik gemaakt van de mogelijkheid om in individuele gesprekken met medewerkers van het Pensioenbureau geïnformeerd te worden over uw persoonlijke pensioensituatie. Verklaring van het Verantwoordingsorgaan Door Cees Schipper: voorzitter van het Verantwoordingsorgaan. Er is een Verantwoordingsorgaan samengesteld uit vertegenwoordigers van werkgever, werknemers (OR) en pensioengerechtigden (VGDE). Het Verantwoordingsorgaan geeft jaarlijks een algemeen oordeel over het handelen van het bestuur van PSLN, het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar en de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Voor de uitvoering van haar taak neemt het Verantwoordingsorgaan deel aan workshops en krijgt zij inzicht in relevante stukken, zoals bijvoorbeeld de notulen van bestuursvergaderingen. Op basis van de beschikbaar gestelde informatie concludeert het Verantwoordingsorgaan dat het bestuur in het verslagjaar 2011 haar taken en bevoegdheden op een goede wijze heeft uitgevoerd. Voor meer informatie: zie de Verklaring van het Verantwoordingsorgaan in het jaarverslag.. - verkort jaarverslag pagina 21

22 10 Ontwikkelingen in 2012 De pensioenwereld (extern) en het pensioenfonds (intern) blijven ook de komende tijd flink in beweging. Externe ontwikkelingen: De afhankelijkheid van kwetsbare en wispelturige economische markten blijft een punt van zorg en maakt op dit moment een zinvolle voorspelling over de ontwikkeling van onze financiële positie helaas onmogelijk. Op basis van de uitgangspunten die in het herstelplan staan, zullen we bijtijds aan het wettelijk minimum kunnen voldoen, maar daar is uiteraard geen garantie voor te geven. De situatie in de Europese Unie zal in belangrijke mate van invloed zijn op de Nederlandse pensioenfondsen. Doordat bij PSLN een Financieel crisisplan beschikbaar is, heeft het bestuur zich erop voorbereid hoe te handelen als de situatie mogelijk verder zal verslechteren. Duidelijk is dat de politiek in Nederland breed en serieus werkt aan nieuwe wetgeving. Dit geldt zowel op het vlak van de AOW, als voor de fiscale regels voor aanvullend pensioen en de vorm van toezicht door middel van de regels in het Financieel Toetsingskader. In 2012 en 2013 zal hier veel aandacht aan gegeven worden. Naar aanleiding van de risicobudgeteringsstudie worden in de Returnportefeuille twee diversificaties doorgevoerd. Er zal worden overgestapt van Europees vastgoed naar wereldwijd vastgoed en er zal 2,5% van de totale portefeuille (ongeveer 30 miljoen) worden belegd in obligaties binnen opkomende markten (Emerging Markets Debt). De tweede visitatieronde zal door de Visitatiecommissie worden uitgevoerd. Er zal een tweede Enquête over de informatievoorziening worden gehouden. Het digitaal werken en digitaal documenteren van de risicomonitoring zal verder worden uitgerold. Wat wij u tot slot willen toezeggen, is dat we in deze onzekere tijden de pensioenmiddelen zo goed mogelijk op gedegen wijze zullen blijven beheren en u op transparante wijze zullen blijven informeren over alle belangrijke ontwikkelingen. Maar intern binnen PSLN zijn er ook de nodige ontwikkelingen: Als gevolg van de opsplitsing van Sara Lee en de komst van D.E Master Blenders 1753 zal PSLN vlak na de zomer van 2012 haar naam en logo aanpassen, inclusief wat hier verder aan vasthangt. Qua afspraken in de Uitvoeringsovereenkomst, omvang van het fonds en locatie van het Bestuursbureau worden geen aanpassingen voorzien. pagina 22 - verkort jaarverslag

23

24