Een kwalitatief onderzoek naar de mate van Handelingsgericht Werken binnen het secundair onderwijs
|
|
- Vincent ter Linde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een kwalitatief onderzoek naar de mate van Handelingsgericht Werken binnen het secundair onderwijs De 7 uitgangspunten toegepast in de CEL leerlingenbegeleiding
2 KORTE VOORSTELLING Stefanie De Sloovere Net afgestudeerd: Master Pedagogische Wetenschappen Onderwijskunde (Universiteit Gent) 2 de Master: Onderzoeksgerichte stage in het Vrij CLB Zuid- Oost-Vlaanderen (Oudenaarde)
3 KORTE VOORSTELLING Nico Van Dorpe PPC Vrij CLB Zuid-Oost-Vlaanderen Uitsluitend sec. ond. ASO-TSO-BSO Werkgroep HGW binnen Vrij CLB ZOV
4 INHOUD Inleiding en probleemstelling Methodologie Resultaten Aanbevelingen Beperkingen onderzoek Vervolgonderzoek Conclusie
5 INLEIDING & PROBLEEMSTELLING
6 Groeiende belangstelling voor HGW/HGD Leerachterstanden, Sociaal-emotionele en psychische problemen bij leerlingen nemen toe door maatschappelijke ontwikkelingen Discussienota rond leerzorg Meer ondersteuning van leerlingen met meer onderwijsbehoeften MAAR
7 Trend vooral in het Basis- en Buitengewoon Onderwijs Nog geen vertaling van HGW naar secundair onderwijs Minder eenvoudig te realiseren in het secundair onderwijs Meerdere vakken Meerdere leerkrachten Minder toezicht op continu ontwikkeling leerling
8 Andere problemen: Vanzelfsprekend en eenvoudig in praktijk toe te passen Niets nieuws Is dit daadwerkelijk zo??
9 Scholen moeten zich de vraag stellen Wat doen we reeds handelingsgericht en Wat kan nog beter? Cfr. Eigen onderzoek! Doel: stof tot reflectie + scholen wijzen op sterke punten en verbeterpunten met oog op meer optimale leerlingenbegeleiding.
10 METHODOLOGIE
11 Centrale onderzoeksvraag: In welke mate werken secundaire scholen op een handelingsgerichte manier tijdens de CEL leerlingenbegeleiding?
12 Deelonderzoeksvragen: In welke mate wordt tijdens de CEL leerlingenbegeleiding aandacht besteed aan het uitgangspunt De onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal? In welke mate wordt tijdens de CEL leerlingenbegeleiding aandacht besteed aan het uitgangspunt De leerkracht doet ertoe? In welke mate wordt tijdens de CEL leerlingenbegeleiding aandacht besteed aan het uitgangspunt Werken vanuit een transactioneel kader? In welke mate wordt tijdens de CEL leerlingenbegeleiding aandacht besteed aan het uitgangspunt Positieve aspecten? In welke mate wordt tijdens de CEL leerlingenbegeleiding aandacht besteed aan het uitgangspunt Constructieve samenwerking? In welke mate wordt tijdens de CEL leerlingenbegeleiding aandacht besteed aan het uitgangspunt Doelgericht handelen? In welke mate wordt tijdens de CEL leerlingenbegeleiding aandacht besteed aan het uitgangspunt Systematische en transparante werkwijze?
13 Onderzoekskeuze & dataverzameling Kwalitatief onderzoeksdesign Particuliere geval bekijken eerder dan veralgemeningen maken Participerende observatie Deel van de onderzoekssetting (Cfr. Mee zetelen in de CEL) Rol van observeerder wordt bij aanvang duidelijk gemaakt Zelf ervaren hoe de setting aanvoelt (Cfr. Meerwaarde als toekomstig pedagoog) Voordeliger dan interview of vragenlijst minder representatief beeld van daadwerkelijke HGW Risico: beïnvloedende factor + missen van enkele relevante zaken
14 Participanten School 1 School 2 School 3
15 De CEL Inhoudelijke redenen eerste contact met probleem Wekelijkse samenkomst meer mogelijkheden tot observatie in vgl met GON-overleg Te vroeg voor de bijzondere bepalingen 3 observaties per school
16 Observatie-instrument Ontwikkeld adhv literatuur Handelingsgericht werken op school. Samen met leerkracht, ouders en kind aan de slag (Pameijer, van Beukering, Schulpen & Van de Veire, 2007). Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam. Samen met collega s, leerlingen en ouders aan de slag (Pameijer, van Beukering & de Lange, 2009) Kijkwijzer CLB Oudenaarde Rond de 7 theoretische uitgangspunten van HGW Verschillende items per uitgangspunt + : Systematische dataverzameling; sterktes/zwaktes; beschermen tegen overload - : Beperkte blik?
17 Groepsopdracht: De principes Wat houdt elk principe voor jou in?
18 Uitgangspunt Wat gebeurt handelingsgericht? 1. De onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal Tijdens het overleg gaat het voornamelijk om wat de leerling nodig heeft om een bepaald doel te bereken ipv over welke problemen hij/zij heeft. De hulpzinnen Deze leerling heeft nodig die/dat om het gestelde doel te bereiken hebben betrekking op: - Instructie - Leertijd - Opdrachten/taken - Leeractiviteiten - Leeromgeving - Materialen - Feedback - Groepsgenoten - Ouders - Leerkrachten Bij het bepalen van de onderwijsbehoeften van de leerling baseren de deelnemers in de CEL zich op: - Gemaakte toetsen van de leerling - Voorgaande verslagen over de leerling - Bevindingen van specialisten - Bevindingen van collega s - Gedachten van het kind zelf - Observaties - Vakkennis betreffende effectieve aanpakken
19 Uitgangspunt Wat gebeurt handelingsgericht? Er is tijdens de CEL aandacht voor wat reeds goed gaat, welke aanpak een positief effect heeft en wat nog kan verbeterd worden om tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de leerling De leerkracht doet er toe Er is tijdens de CEL aandacht voor de problemen en moeilijkheden die de leerkracht ervaart Er wordt tijdens de CEL nagegaan of de leerkracht wel zelf kan tegemoet komen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen Er is tijdens de CEL aandacht voor de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht. Deze leerkracht heeft nodig en dit op de volgende vlakken: -Kennis - Vaardigheden - Collega s - Intern begeleider - Leidinggevende - Ondersteuning - Materialen - Ouders
20 Uitgangspunt Wat gebeurt handelingsgericht? Er is tijdens de CEL aandacht voor de impact van het gedrag van de leerkracht op de leerling(en) Werken vanuit een transactioneel kader Er wordt tijdens de CEL niet uitsluitend gekeken naar de leerling, maar naar de leerling in interactie met de omgeving: - Interactie tussen leerling en leerkracht - Interactie tussen leerling en medeleerlingen - Interactie tussen leerling en ouders Er wordt tijdens de CEL niet uitgegaan van standaardoplossingen, maar er wordt advies op maat geformuleerd, rekening houdende met: - Interactie tussen leerling en leerkracht - Interactie tussen leerling en medeleerlingen - Interactie tussen leerling en ouders Positieve aspecten Er is tijdens de CEL aandacht voor positieve aspecten van: -De leerling - De schoolomgeving (leerkracht, groep, school, ) - De opvoedingssituatie (Ouders,.)
21 Uitgangspunt Er wordt tijdens de CEL nagegaan in welke situaties het wel goed gaat, m.a.w. of er uitzonderingen op het gedrag van de leerling bestaan. Wat gebeurt handelingsgericht? Deze elementen worden dan ook gebruikt om naar het doel toe te werken De formulieren die gehanteerd worden tijdens de CEL bevatten een rubriek positieve kenmerken Constructieve samenwerking Er is naar de leerling toe gecommuniceerd geweest dat hij/zij ter sprake zou gekomen zijn tijdens de CEL Er wordt gezocht om samen te werken met volgende partijen en er wordt rekening gehouden met wat zij aanbrengen (bij doelbepalingen, situatie analyseren, zoeken naar oplossingen, ): -Ouders - Leerkrachten - Leerlingen - Externen (psychiater, kinesist, logopedist, ) Bij de uitvoering van het advies wordt gestreefd naar een gedeelde taakverantwoordelijkheid (school is verantwoordelijk voor het onderwijs, de ouders voor de opvoeding)
22 Uitgangspunt Wat gebeurt handelingsgericht? 6. Doelgericht handelen Er worden tijdens de CEL zowel doelen geformuleerd voor de leerling als voor de aanpak van de leerkracht: Waar willen we naartoe met deze leerling en deze leerkracht? De doelen zijn zo SMARTI mogelijk geformuleerd: -Specifiek - Meetbaar - Acceptabel - Reëel - Tijdsgebonden - Inspirerend Het Als dan principe wordt toegepast Er wordt tijdens de CEL enkel gesproken over wat strikt noodzakelijk is om dit doel te bereiken, m.a.w. er wordt geen aandacht geschonken aan irrelevante informatie en er wordt niet zomaar standaard onderzoek verricht
23 Uitgangspunt 7. Systematische en transparante werkwijze Tijdens de CEL kunnen duidelijk volgende fases onderscheiden worden: - Intake - Strategie - Onderzoek - Indicering - Advies Wat gebeurt handelingsgericht? Er wordt duidelijk afgesproken wie wat doet, waarom, wanneer en hoe alles geëvalueerd wordt Er wordt gebruik gemaakt van formulieren en/of checklists ter ondersteuning bij: -De aanmelding - Het verzamelen van gegevens - De registratie en het verslag De voorgestelde aanpakken/maatregelen zijn gebaseerd op wetenschappelijke evidentie, m.a.w. er wordt evidence based gewerkt
24 Analyse van de resultaten Cyclische werkwijze Datareductie observaties inpassen in de leidraad Weergave van de data tekst, voorbeelden + scores 0= het item komt bij geen enkele casus aan bod 1= het item komt in beperkte mate aan bod 2= het item komt soms aan bod 3= het item komt relatief vaak aan bod 4= het item komt veel aan bod 5= het item komt bij elke casus aan bod Conclusies trekken resultaten en discussie/conclusie
25 RESULTATEN
26 VERGELIJKING SCHOLEN
27 Brainstorm Hoe hoog scoren de participerende secundaire scholen volgens jullie reeds op de Handelingsgerichte schaal? Op welk principe scoren de secundaire scholen volgens jullie hoog en/of minder hoog? Waarom?
28 5 Algemene mate van handelingsgericht werken binnen de participerende secundaire scholen 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 School 1 School 2 School 3
29 4 Vergelijking van alle uitgangspunten tussen de verschillende scholen 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 School 1 School 2 School 3
30 School 1
31 3,5 3,33 3 2,66 2,66 2,5 2 1,5 1,66 1, ,5 0
32 4,5 4 3,5 4 Wat loopt goed? 3 3 Werken vanuit een transactioneel referentiekader 2,5 2 1,5 Brede context! Geen standaardoplossingen Opmerking: iets minder leerling-leerkracht, nooit alle 3 tegelijk Opmerking: soms nog meer aangrijpen om tot aanpak te komen zie Vb. 1 0,5 0 Er is aandacht voor de interactie van de leerling met zijn omgeving Er wordt advies op maat geformuleerd rekening houdend met de interactie Bij de casus van M. wordt gezegd dat de mama met haar handen in het haar zit. Tijdens de CEL wordt niets voorgesteld om hier iets mee te doen of om de mama daarin te ondersteunen.
33 B. zegt dat ze haar naaktfoto onder lichte dwang van M. naar hem gestuurd heeft. Nu is ze bang dat wanneer ze hier verder nog iets over zou zeggen dat M. deze foto op internet zou zetten. Bovendien werd reeds door iemand van de klas of school een vals Facebookprofiel van het meisje aangemaakt. (Interactie leerling-medeleerlingen) Men wil de leerlingen sensibiliseren rond media en de (gevolgen van) cyberpesten. Men dacht er aan dit in de les leefsleutels te doen. Van dit idee werd echter afgezien omdat het vak leefsleutels enkel in het eerste jaar gegeven wordt en het probleem rond het valse Facebookprofiel zich nu bij leerlingen voordoet die zich in de 2 de en 3 de graad bevinden.
34 3,5 3,33 3,33 3 2,5 2 1,5 2,33 2,66 Wat loopt goed? Doelgericht handelen Geen uitweidingen Geen standaardonderzoek Zie vb. Vaak Als dan principe Zie vb. 1 Meestal niet expliciet Impliciet af te leiden Doelen voor leerling ipv leerkracht 0,5 0 Er worden doelen voor leerkracht en leerling geformuleerd De doelen zijn SMARTI Het 'Als dan' principe wordt gebruikt Er wordt enkel gesproken over wat strikt noodzakelijk is Acceptabel, realistisch inspirerend MAAR: Tijdgebonden, meetbaar en specifiek??
35 Als het geurprobleem van M. een thuisprobleem is (mama wast de kleren niet goed), dan kan de leerling gebruik maken van de douches op school. De voltallige klassenraad moet op 4 oktober beslissen of de vrije leerlingen op deze school kunnen blijven of niet. Het CLB zal in dit kader enkele testjes afnemen. Als op school dan geweten is welk niveau het kind haalt, dan kan men een gegronde beslissing nemen of het kind kan blijven of niet. De leerlinge moet zich terug goed voelen in de groep. (acceptabel en reëel, maar niet voldoende specifiek, inspirerend, meetbaar en tijdsgebonden)
36 4, /- goed 3,5 3 2,66 Systematiek en transparantie + + Wie doet wat?! Maar waarom en hoe?? zie Vb. 2, Fases: bij stilgestaan, maar niet altijd onderscheiden Zie Vb. 1,5 1 0,5 0,66 +/- Formulieren Voorbereiding: Lijstje, maar steeds toevoegingen Bespreking zelf: / Verslag: op pc 0 De fases kunnen onderscheiden worden Het is duidelijk wie wat doet en waarom Er worden formulieren gebruikt De voorgestelde maatregel is evidence based - Evidence based Enkel bij pesten Zie Vb.
37 De vraag wordt gesteld of het meedelen van het geurprobleem aan M. niet meer iets is voor de schoolarts. Ook wordt aan de interne leerlingenbegeleidster gevraagd of ze het wil doen, maar zij vindt dit eerder de bevoegdheid van de klastitularis. We bieden de leerlingen nu een individueel leertraject aan en laten ze testjes afleggen van het CLB (onderzoeksfase). Daarna pas kunnen we adviseren wat het beste is voor hen: op deze school blijven of teruggaan naar het lager onderwijs? (indiceringsfase)
38 Met betrekking tot de sensibilisering van pesten gaat men wel eerst het wettelijk kader opzoeken vooraleer men hieromtrent iets gaat opzetten. Ook heeft men op school kennis van de no blame methode, die men soms toepast in het geval van pesten.
39 3,5 3 2,5 2 1, Reeds op weg, maar kan beter Constructieve samenwerking + Samenwerking met verschillende partijen. Meestal externen Zie Vb. Af en toe lkr en lln Ouders: communicatie met ipv smw + laat ingelicht Zie Vb. +/- Leerling soms, maar niet standaard op hoogte gebracht 0,5 0 De leerling weet dat hij/zij besproken wordt Er wordt gezocht samen te werken met verschillende partijen 0 Er wordt gestreefd naar een gedeelde taakverantwoordelijkheid - geen streven naar gedeelde TV
40 Men stelt bij de casus van M. dat er een afspraak met de individuele begeleidster uit het centrum te Pittem moet komen om op dezelfde lijn te zitten met deze persoon en om meer informatie te verkrijgen over de situatie van M.. Wanneer M. opgenomen zal worden in het centrum en we van school uit taken zullen meegeven, zullen we ook rekening moeten houden met wat deze hulpverleners aangeven en met wat zij haalbaar vinden voor M. (Samenwerking met externen) We wachten nu eerst of de aanpak werkt. Pas als blijkt dat het niet werkt, gaan we de mama eens uitnodigen voor een gesprek over haar zoon.
41 2,5 2 1,5 1 2,33 2 Reeds op weg, maar kan beter Onderwijsbehoeften staan centraal Niet enkel op problemen Bijna nooit expliciet Impliciet af te leiden Meestal leeromgeving, groepsgenoten & ondersteuning Niet: nood aan ouders Zie Vb. 0,5 0 Het gaat om wat de leerling nodig heeft ipv de problemen die hij/zij heeft Men baseert zich op bepaalde zaken bij het bepalen van de behoeften 0,33 Er is aandacht voor wat reeds goed gaat Gebaseerd op mening specialisten/collega s Nooit: vakkennis effectieve aanpakken - Wat loopt goed?
42 De vrije leerlingen hebben behoefte aan een individueel leertraject (apart uurrooster) want in de gewone lessen lukt het niet. Zo probeert men dan een zicht te krijgen op het feit of de leerlingen de leerstof aankunnen en dus op deze school kunnen blijven. (Dit is gebaseerd op gemaakte toetsen van de leerling en bevindingen van leerkrachten) M. heeft ondersteuning nodig om haar verhaal [anorexia] aan de klas te kunnen vertellen zodat deze klas haar niet laat vallen. Het meisje durft het niet alleen te vertellen en daarom zal een begeleider haar bijstaan. (Dit is gebaseerd op gedachten van de leerling zelf)
43 Reeds op weg, maar kan beter 2,5 2,33 2 1,5 1,33 1 0,66 0,66 0,5 0 Er is aandacht voor problemen en moeilijkheden van de leerkracht Er wordt nagegaan of de leerkracht kan tegemoet komen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen Er is aandacht voor de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht Er is aandacht voor de impact van het gedrag van de leerkracht op de leerling(en)
44 De leerkracht doet er toe Soms tot relatief vaak oog voor problemen/moeilijkheden zie Vb. Beperkte aandacht voor impact leerkrachtgedrag zie Vb. - Kan leerkracht er zelf aan tegemoet komen? - Ondersteuningsbehoeften leerkracht? zie Vb.
45 V. vertelt aan zijn leerkracht vertrouwelijke informatie omtrent het omgaan met maffiavrienden en het dealen van drugs. Nu weet de leerkracht niet wat hij met deze informatie moet aanvangen en hoe hij met V. moet omgaan. Aan de ene kant moet hij dit verhaal melden maar aan de andere kant wil hij dit niet omdat hij zo de vertrouwensband met V. zal doorbreken. D. vertoont heel arrogant gedrag in de klas. De leerkracht stelde dat wanneer de leerling niet in de klas is, het een gans andere les is. Hier zou men zich in principe de vraag moeten stellen hoe dit dan komt. Misschien oefent de leerkracht een bepalende invloed uit. Zij kan namelijk absoluut niet tegen onbeleefdheid en misschien laat ze dit duidelijk doorschijnen. Hier wasgeen aandacht voor tijdens de CEL. De leerkracht moet V. inlichten omtrent het feit dat hij de vertrouwelijke informatie niet langer geheim kan houden. Ondanks het feit dat dit ongetwijfeld zeer moeilijk is voor de leerkracht heeft men geen aandacht voor de ondersteuningsbehoefte van de leerkracht hieromtrent.
46 2,5 2 1,5 1 2 Wat kan beter? Positieve aspecten +/- Positieve soms, maar zeer algemeen, niet benut in plan van aanpak Zie Vb. Minder positieve van schoolomgeving/opvoeding ssituatie. 0,66 - Beperkt zoeken naar uitzonderingen Zie Vb. 0,5 - Geen gebruik van formulieren 0 Er is aandacht voor positieve aspecten Er is aandacht voor uitzonderingen 0 De gebruikte formulieren hebben een rubriek 'positieve kenmerken'
47 J. is een heel brave en beleefde jongen. Men stelt zeer negatief dat de situatie met K. nooit opgelost zal raken binnen de school. Het meisje claimt iedereen en laat haar vrienden dan terug los waardoor niemand nog van haar moet weten. Het CLB pikte hierop in en stelde dat de leerlinge in een andere klas misschien wel andere en nieuwe kansen zou kunnen krijgen. Hier stond de school niet bij stil alsook waren ze helemaal niet overtuigd van wat de CLB-medewerker naar voor bracht.
48 School 2
49 4 3,66 3, ,66 2,66 2,5 2 1,66 2 1,5 1,33 1 0,5 0
50 4,1 4 3,9 3,8 4 Wat loopt goed? Werken vanuit een transactioneel referentiekader ++ Veel aandacht Meestal 2 per casus 3,7 3,66 Benut bij plan van aanpak Interactie leerling-ouders minder benut in aanpak 3,6 3,5 3,4 Er is aandacht voor de interactie van de leerling met zijn omgeving Er wordt advies op maat geformuleerd rekening houdend met de interactie
51 Het is vooral K. die een grote invloed op de klas uitoefent. De medeleerlingen hebben schrik van hem. (Interactie leerlingmedeleerlingen) K. oefent een grote invloed uit op de klas en de rest van de klas heeft schrik van hem. Er wordt dan ook voorgesteld geen klasgesprek te organiseren omdat een groot deel van de leerlingen waarschijnlijk niets zal zeggen omwille van de invloed die K. uitoefent. Er wordt geopteerd voor een individuele schriftelijke bevraging zodat iedereen zonder schrik zijn mening kan uiten. (Rekening houdend met de interactie leerlingmedeleerlingen)
52 4 3,66 3,5 3,33 Wat loopt goed? 3 2,5 2 2,33 Onderwijsbehoeften staan centraal + Meestal expliciet Zo niet: impliciet af te leiden Meest behoefte aan leeromgeving Nooit: nood aan ouders 1,5 1 Meest gebaseerd op bevindingen specialisten/collega s Nooit: voorgaande verslagen of vakkennis effectieve aanpakken 0,5 0 Het gaat om wat de leerling nodig heeft ipv de problemen die hij/zij heeft Men baseert zich op bepaalde zaken bij het bepalen van de behoeften Er is aandacht voor wat reeds goed gaat Soms aandacht voor wat goed gaat Begin CEL Zie Vb.
53 F. heeft nood aan extra instructie voor wiskunde. Dit zou kunnen onder de vorm van privéonderwijs (Dit is gebaseerd op bevindingen van collega s [de studieprefecten] en specialisten [CLB] alsook werd naar gemaakte taken van de leerling gekeken) Voor B. is het een bevrijding dat hij van 1A naar 1B is kunnen gaan.
54 4 3,66 3,5 3 Wat loopt goed? 2,5 2 1,5 2, Doelgericht handelen + Strikt noodzakelijke Geen standaardonderzoek Zie Vb. 1 0,5 0 Er worden doelen voor leerkracht en leerling geformuleerd De doelen zijn SMARTI Het 'Als dan' principe wordt gebruikt Er wordt enkel gesproken over wat strikt noodzakelijk is Niet expliciet, soms niet duidelijk, soms impliciet Nooit leerkrachtdoelen +/- Realistisch & inspirerend, maar tijdgebonden en meetbaar?? Soms ook niet specifiek en acceptabel Zie Vb. +/- Soms Als dan principe Zie Vb.
55 Er zal enkel een test door het CLB afgenomen worden als blijkt dat de jongen in de klas echt heel zwak overkomt. S. moet zich als één van de weinige meisjes op school toch goed voelen. (aanvaardbaar, reëel, inspirerend, maar niet voldoende specifiek, niet tijdsgebonden en niet meetbaar) Als blijkt dat de leerling echt zwak is, dan kan er een oriëntering gebeuren waarbij een testje wordt afgenomen door het CLB.
56 3,5 3 2, Reeds goed op weg, maar Positieve aspecten + Relatief vaak positieve in leerling, opvoedingssituatie, & schoolomgeving Zie Vb. 1,5 1 + Relatief vaak zoeken naar uitzonderingen Zie Vb. - - Geen formulieren 0,5 0 Er is aandacht voor positieve aspecten Er is aandacht voor uitzonderingen 0 De gebruikte formulieren hebben een rubriek 'positieve kenmerken'
57 Los van zijn agressieve gedrag, heb ik wel de indruk dat hij het op school goed doet en dat de jongen echt wel iets kan. (De leerling) De ouders van S. willen hem echt wel een kans geven. Ze begeleiden hem goed in het gezin, hij wordt daar echt gedragen. (De opvoedingssituatie) P. zit in een goede klas waar een zeer goede klassfeer heerst. (De schoolomgeving) Tijdens de eerste helft van de week is A. redelijk kalm. Het is slechts in de tweede helft van de week dat hij agressief loopt en ook de rest van de klas is dan zeer actief. Waarschijnlijk komt dit in het geval van A. doordat het de woensdag bokstraining is. Dit wordt aangegrepen om naar het doel toe te werken [minder zinloos geweld] en men stelt voor de klas op vrijdag (tweede helft van de week) een activiteit te laten doen zodat ze zich eens goed kunnen uitleven.
58 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 2,33 3,33 1 0,33 Reeds op weg, maar kan veel beter Systematiek en transparantie + (Zeer) vaak duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk. Waarom? Hoe? Zie Vb. + Fases: bij stilgestaan, maar niet altijd onderscheiden Zie Vb. 0 De fases kunnen onderscheiden worden Het is duidelijk wie wat doet en waarom Er worden formulieren gebruikt De voorgestelde maatregel is evidence based - Formulieren Voorbereiding: Overzicht, per graad Bespreking zelf: / Verslag: schriftelijk en later pc - Evidence based Zie Vb.
59 Er moet iemand bij S. polsen over het vermoeden dat hij sterk alcohol verbruikt. Eerst wordt gesteld dat het CLB dit kan doen, maar dan bleek het beter dat de klastitularis dit zou doen aangezien deze een goede band heeft met S. Bij de casus van M. gaat men als school redelijk snel en kijkt men onmiddellijk naar wat men moet doen om de jongen dit jaar te laten slagen. Het CLB komt echter tussen en stelt dat het bij M. eerder om wraakgevoelens over vorig jaar gaat [de jongen kreeg een B-attest]. Deze gevoelens moeten eerst opgelost worden vooraleer men ooit verder zal geraken met deze jongen. In het geval van de moeilijke klas zou men eventueel op zoek kunnen gaan in de literatuur hoe dit in sommige gevallen aangepakt kan worden. Dit wordt echter niet gedaan.
60 2,5 2,33 2 1,5 1 1 Wat kan beter? Constructieve samenwerking +/- Meestal met externen Soms ouders & lln Bijna nooit leerkrachten Eerder ingelicht ipv samengewerkt + redelijk laat! Zie Vb. 0,66 - Beperkt streven naar gedeelde TV Zie Vb. 0,5 - Leerlingen niet standaard op de hoogte 0 De leerling weet dat hij/zij besproken wordt Er wordt gezocht samen te werken met verschillende partijen Er wordt gestreefd naar een gedeelde taakverantwoordelijkheid
61 De vermoedelijke oorzaak van het agressieve gedrag van A., namelijk de emotionele uitbuiting in de boksclub, moet aan de mama meegedeeld worden. Zij moet ervan op de hoogte zijn dat de hobby van haar zoon een zeer negatieve invloed op hem uitoefent. (Informeren van de ouders) Een jongen wil van school veranderen omdat hij iets met paarden wil gaan studeren. De directie heeft de ouders dit afgeraden omdat hij vond dat wanneer de jongen hier zou afstuderen in elektriciteit, dit een goede zaak zou zijn voor de eigen werkzaak van de vader. De directie vroeg zich dan ook af of het nog zin zou hebben om de ouders te bellen om hen te overhalen. In principe moet de jongen nog altijd zelf samen met zijn ouders beslissen wat ze willen, en moet de directie deze keuze gewoon respecteren. Het CLB neemt de verantwoordelijkheid op voor de hulpverlening en de interne leerlingenbegeleiders moeten eerder een uitlaatklep zijn voor de leerlingen.
62 Wat kan beter? 2,5 2 1,66 1,66 1,5 1 0,66 0,5 0 Er is aandacht voor problemen en moeilijkheden van de leerkracht Er wordt nagegaan of de leerkracht kan tegemoet komen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen 0 Er is aandacht voor de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht Er is aandacht voor de impact van het gedrag van de leerkracht op de leerling(en)
63 De leerkracht doet er toe Soms tot in beperkte mate vaak oog voor problemen/moeilijkheden zie Vb. Soms tot in beperkte mate aandacht voor impact leerkrachtgedrag zie Vb. - Kan leerkracht er zelf aan tegemoet komen? zie Vb. - Ondersteuningsbehoeften leerkracht?
64 Enkele leerkrachten hebben schrik van K. en zijn bang om hem uit te klas te zetten. Ze weten niet hoe ze moeten reageren op de jongen. De ene leerkracht bevestigt de groep nog om zich wat populair te maken en dit kan ten koste zijn van de andere leerkrachten en het gedrag dat de klas dan tegen die leerkrachten zal stellen. In het geval van F. zou men er bijvoorbeeld aandacht voor kunnen hebben of de leerkrachten in de klas zelf tegemoet kunnen komen aan de jongen zijn behoefte tot extra ondersteuning. Dit was niet het geval tijdens de CEL.
65 School 3
66 School 3 3,5 3,33 3 2,5 2, ,66 2 1,66 1,5 1,33 1 0,5 0
67 3,4 3,3 3,2 3,33 Wat loopt goed? Transactioneel referentiekader Relatief vaak Meestal 1 of 2 per casus 3,1 Relatief vaak rekening mee bij plan van aanpak Zie Vb ,9 2,8 Er is aandacht voor de interactie van de leerling met zijn omgeving Er wordt advies op maat geformuleerd rekening houdend met de interactie
68 Y. wil niet dat zijn medeleerlingen zien dat hij uit de klas wordt gehaald voor een gesprek. Zo zouden ze weten dat er iets aan de hand is. Wanneer hij echter afwezig is op school, zien ze uiteindelijk ook wel dat er iets niet klopt. (Interactie leerling-medeleerlingen) Omdat Y. niet wil dat zijn medeleerlingen zien dat hij uit de klas gehaald wordt, zal de leerlingenbegeleidster van de school aan de leerkracht vragen om Y. eens naar de mediatheek te sturen met enkele blaadjes. Daar zal de leerlingenbegeleidster Y. dan opwachten en hem aanspreken. Zo valt het voor de klas niet op. (Rekening houdend met interactie leerlingmedeleerlingen)
69 3,5 3 2,5 2 1,5 3 2,66 +/- goed Onderwijsbehoeften staan centraal + Relatief vaak oog voor Meestal impliciet Vaak: instructie, opdrachten, leeractiviteiten en leerkrachten Nooit: feedback, materialen, ouders Zie Vb. 1 0,5 0,33 + Vaak beroep op voorgaande verslagen, gemaakte toetsen, bevindingen specialisten/collega s Nooit: observaties, vakkennis effectieve aanpakken 0 Het gaat om wat de leerling nodig heeft ipv de problemen die hij/zij heeft Men baseert zich op bepaalde zaken bij het bepalen van de behoeften Er is aandacht voor wat reeds goed gaat - Beperkte aandacht voor wat goed gaat Zie Vb.
70 E. heeft dyslexie en dyscalculie, maar daar gaat het niet hoofdzakelijk om tijdens de bespreking. Wel wordt er nagedacht wat de jongen nodig heeft en in welke mate de school hieraan kan tegemoet komen: E. heeft extra ondersteuning nodig onder de vorm van STICORDI-maatregelen. Hij heeft ook leerkrachten nodig die hem voldoende willen ondersteunen en hem voldoende krediet willen geven. (Gebaseerd op voorgaande verslagen van de leerling, bevindingen van specialisten, toetsen van de leerling) Q. is een jongen die CVI heeft en men stelt dat het momenteel wel goed gaat met deze jongen in de klas. Men stelt dat men nog verder met de leerkrachten zal kijken om zo goed mogelijk met de beperking van Q. om te kunnen gaan.
71 4 3,5 3,66 Reeds op weg, maar kan beter 3 Doelgericht handelen + Meestal relevante info 2,5 2 2,33 2 1,66 +/- Meestal impliciet, vooral op vlak van leerlingen 1,5 1 0,5 +/- Realistisch en inspirerend, maar tijdgebonden en meetbaar? Soms niet specifiek en acceptabel Zie Vb. 0 Er worden doelen voor leerkracht en leerling geformuleerd De doelen zijn SMARTI Het 'Als dan' principe wordt gebruikt Er wordt enkel gesproken over wat strikt noodzakelijk is +/- Beperkt tot soms Als dan principe Zie Vb.
72 J. moet minder faalangstig worden en beseffen dat ze echt wel fier mag zijn op haar punten die ze nu behaalt. Een 7 op 10 is niet weinig. (specifiek, acceptabel, reëel, inspirerend, maar niet meetbaar of tijdsgebonden) E. moet een vrijstelling voor M.O. krijgen aangezien ze GON-ondersteuning krijgt tijdens deze uurtjes en ze reeds in haar vrije tijd muziekschool volgt. (Specifiek, meetbaar [de vrijstelling wordt gegeven of niet], reëel, inspirerend, maar niet tijdsgebonden en acceptabel voor iedereen [sommige mensen binnen de school doen hier moeilijk over]) Als we weten dat het nodig is dat E. meer tijd krijgt voor het maken van zijn toetsen en examens, dan kunnen we hem die geven en zal hij rustiger werken.
73 Reeds op weg, maar kan beter 2,5 2, ,66 1,5 1 0,5 0 Er is aandacht voor problemen en moeilijkheden van de leerkracht Er wordt nagegaan of de leerkracht kan tegemoet komen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen Er is aandacht voor de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht Er is aandacht voor de impact van het gedrag van de leerkracht op de leerling(en)
74 De leerkracht doet er toe +/- Soms tot relatief vaak oog voor problemen/moeilijkheden Zie Vb. +/- Soms aandacht voor feit of leerkracht kan tegemoet komen aan behoeften +/- Beperkt tot soms aandacht voor ondersteuningsbehoeften Nooit: leidinggevenden, collega s, materialen en ouders Zie Vb. +/- Soms aandacht voor impact leerkrachtgedrag Zie Vb.
75 De leerkracht krijgt neerslachtige smsjes over de zelfmoord die K. wil ondernemen. De leerkracht maakt zich hier zeer ongerust over en weet niet hoe ze hier het beste op moet reageren. Er wordt gesteld dat de leerkrachten niet steeds de vragen van J. kunnen beantwoorden in de klas en dus schuift men dit onmiddellijk door naar extra huiswerkbegeleiding. Men heeft echter geen aandacht voor wat de leerkracht zelf in haar klas nodig heeft. Dit is wel belangrijk aangezien J. toch het grootste gedeelte van de tijd binnen de klas zal doorbrengen en de leerkrachten J. niet links kunnen laten liggen. Er wordt erkend dat de leerkracht aan de ene kant compassie heeft met J., maar aan de andere kant verwacht ze wel dat hij strikt in orde is met zijn schoolwerk. Dit kan soms tegenstrijdige informatie uitstralen naar J. toe.
76 3,5 3 2,5 2 1,5 3 Wat kan beter? Constructieve samenwerking + Relatief vaak Ouders eerder ingelicht Soms kans tot samenwerking met externen laten liggen Zie Vb. 1 1 Beperkte mate van gedeelde TV Zie Vb. 0,5 Leerlingen niet op de hoogte 0 0 De leerling weet dat hij/zij besproken wordt Er wordt gezocht samen te werken met verschillende partijen Er wordt gestreefd naar een gedeelde taakverantwoordelijkheid
77 Er zal aan H. gevraagd worden waarom ze zich juist zo ongelukkig voelt. Dan zal hier met haar over gepraat worden om te kijken hoe haar situatie op school kan verbeterd worden. (Samenwerking met de leerling) In de casus van Y. is er sprake van een externe, namelijk een psycholoog. Er wordt echter niet gesteld dat men nu contact zal zoeken met deze persoon, terwijl men dit echter wel had kunnen doen om meer over de situatie van Y. te weten te komen. Mama gaat het eerst nog eens zelf met L. over zijn studiekeuze hebben. Later kan de school daar dan nog op inpikken.
78 3,5 3 2,5 2 2,66 3 Wat kan beter? Systematiek en transparantie + Vaak duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk. Waarom? Hoe? 1,5 + Fases: niet altijd onderscheiden, wel vraag of reeds genoeg info Zie Vb. 1 0,5 - Formulieren Voorbereiding: / Tijdens bespreking:/ Verslaggeving: / 0 De fases kunnen onderscheiden worden Het is duidelijk wie wat doet en waarom 0 0 Er worden formulieren gebruikt De voorgestelde maatregel is evidence based Niet evidence based
79 We weten niet met zekerheid waarom H. niet meer naar school komt. Is dit omwille van haar hoofddoek of omwille van het feit dat ze zich niet goed meer voelt bij de andere leerlingen? We moeten dit eerst bevragen bij haar vooraleer we verder kijken naar oplossingen.
80 2,5 2,33 2 1,5 1 Wat kan beter? Positieve aspecten +/-: Soms tot relatief vaak Zie Vb. Bijna nooit voor opvoedingssituatie - Uitzonderingen:/ - Formulieren: / 0,5 0 Er is aandacht voor positieve aspecten 0 0 Er is aandacht voor uitzonderingen De gebruikte formulieren hebben een rubriek 'positieve kenmerken'
81 K. is ondanks haar neerslachtigheid zeer geëngageerd in de leerlingenraad. Ook wanneer deze raad iets organiseert, zal zij de eerste zijn om iets te ondernemen. (Leerling)
82 AANBEVELINGEN
83 Brainstorm Gezien de resultaten van ons onderzoek, welke aanbevelingen zouden jullie, vanuit jullie principe, voorstellen aan de desbetreffende school?
84 Algemene aanbevelingen Formulier Komt tegemoet aan verschillende uitgangspunten. Systematiek en transparantie Onderwijsbehoeften staan centraal Positieve aspecten Transactioneel kader De leerkracht doet er toe Doelgericht handelen Bespreking + rapportage
85 Algemene aandachtspunten over alle scholen heen Onderwijsbehoeften van leerlingen Nood aan ouders Vakkennis betreffende effectieve aanpakken De leerkracht doet er toe Ziet de leerkracht het zelf zitten? Klastitularis uitnodigen, peiling? Impact leerkrachtgedrag beeldopname interacties in klas? Positieve aspecten Uitzonderingen Constructieve samenwerking Leerlingen op hoogte Ouders niet enkel inlichten + vroeger betrekken Gedeelde TV
86 Algemene aandachtspunten over alle scholen heen Doelgericht handelen Doelen voor leerkracht Tijdgebonden, meetbaar & specifiek Systematiek en transparantie Evidence based
87 Specifieke aanbevelingen per school School 1 Wat gaat reeds goed? Begin CEL! Meer aandacht voor leerling-leerkracht interacties Positieve niet te algemeen Bij opgemaakte lijst Geen leerlingen laten tussen sluipen School 2 Voorgaande verslagen van leerling = mogelijkheid Problemen en moeilijkheden lkr Meer aandacht voor leerling-ouder interacties Echt betrekken ipv inlichten van partijen Acceptabele doelen Verslag direct op pc Niet te snel gaan
88 Specifieke aanbevelingen per school School 3 Wat loopt goed? Begin CEL! Geen kansen tot smw met externen laten liggen Elk soort interactie bij casussen Acceptabele doelen Als dan principe Voor elke CEL leerlingen oplijsten
89 Hoe zit het ondertussen? Een positieve evolutie op te merken in de drie participerende scholen. Ervaringen met formulier. Twee van de drie scholen hebben een manier van rapporteren gezocht om informatie op te lijsten en te stockeren voor later, met aandacht voor privacy.
90 Bij besprekingen van de bijzondere bepalingen is er een school die zijn zorgbeleid heel expliciet wil communiceren naar leerkrachten, leerlingen en ouders, met ook aandacht voor de centrale rol die de CEL daarin speelt. Een andere school is dan weer heel bewust bezig met welke zorg zeker mogelijk moet kunnen zijn en wie daarvoor zal instaan. Het CLB werd daar gevraagd een introductie in HGW te brengen op een personeelsvergadering. Het spreekt voor zich dat de resultaten van dit onderzoek daarbij besproken zullen worden.
91 BEPERKINGEN VAN DIT ONDERZOEK
92 Enkel geldig in participerende scholen Subjectiviteit als onderzoeker Sociale wenselijkheid Geen grote veranderingen
93 VERVOLGONDERZOEK
94 Follow-up studie Andere kanalen dan CEL lln begeleiding In andere scholen observatieleidraad
95 CONCLUSIE
96 Reeds op het handelingsgerichte pad Groot aandeel van CLB! Verdere inspanningen zijn nodig Kloof theorie praktijk Sterktes & zwaktes aangrijpen tot verbetering
97 Een laatste brainstorm Groepsopdracht Toegepast op jullie eigen situatie, waar bevinden jullie zich op de HGW-schaal? Welke principes worden bij jullie reeds goed ingevuld en waar hebben jullie nog moeite mee? Hoe zou dit verholpen kunnen worden?
98 Stefanie De Sloovere Nico Van Dorpe
De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding
De HGW-bril toegepast in de cel woensdag 20 februari 2013 Kris Loobuyck 1 2 3 VVKSO 1 Uitgangspunten van HGW 4 HGW biedt kansen! 5 We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken
Nadere informatieDe cel leerlingenbegeleiding doet ertoe: HGW in het secundair onderwijs
Een eerste blik op HGW De cel leerlingenbegeleiding doet ertoe: HGW in het secundair onderwijs Stefanie De Sloovere en Nico Van Dorpe Stefanie De Sloovere is net afgestudeerd als master in de pedagogische
Nadere informatieBox 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage U kunt dit schema gebruiken om
Nadere informatieWat doen wij al zo? Graag voorbeelden!
HOE HANDELINGSGERICHT WERKEN WE IN ONZE SCHOOL? Uitgangspunt HGW 1. Werken vanuit onderwijsbehoeften van leerlingen en ondersteuningsbehoeften van leerkrachten en ouders Wat doen wij al zo? Graag voorbeelden!
Nadere informatieBijlage 8.7: Voorbeeldopdrachten bij de uitgangspunten van HGW
Bijlage 8.7: Voorbeeldopdrachten bij de uitgangspunten van HGW Deze bijlage bevat voorbeelden van opdrachten bij de zeven uitgangspunten van HGW. Bij elke opdracht staat aangegeven welke informatie uit
Nadere informatieHANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013
Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale
Nadere informatie2/09/15 DOEL INHOUD. Hoe kunnen we met HGW concreet aan de slag in het secundair onderwijs?
Hoe kunnen we met HGW concreet aan de slag in het secundair onderwijs? Mieke Meire Kris Loobuyck DOEL Je ontwikkelt een handelingsgerichte attitude. Je gaat op een concrete manier aan de slag met de uitgangspunten
Nadere informatieSimeacongres 12 december. Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO
Simeacongres 12 december Handelingsgericht werken (ppt gebaseerd op Pameijer en 1 zorgroute, zie beschrijving workshop Aartje Bouman Fontys OSO Programma Welkom en toelichting: interactie!!!! Inventarisatie
Nadere informatieBox 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel
Nadere informatieMasterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten
Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten 15 september 2010 9.00 16.00 Berber Klein Henk Logtenberg & Liesbeth van Well Agenda (1) 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Warming
Nadere informatieWerksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen
Werksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog 15 september 2011 Doel en werkvormen De 5 fasen als theoretisch kader: - Recente ontwikkelingen in
Nadere informatieVan barrière naar redelijke aanpassing
Van naar redelijke aanpassing Inspiratiedag Vrijdag 25 november 2016 Jan Coppieters Pedagogisch begeleider binnen het project competentieontwikkeling 1. Je weet wat redelijke aanpassingen zijn 2. Je kan
Nadere informatieOntmoetingsdag HGW. HGW en gedrag: een uitdaging? 15 september 2011 te Gent Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog
Ontmoetingsdag HGW HGW en gedrag: een uitdaging? 15 september 2011 te Gent Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog 1 Doel en werkvormen Hoe is HGW toe te passen bij gedrag? doen we al Nu ook nog Theorie met
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken 16-09-2013 Waarom en hoe Door: Jose Oosterheert Uitgangspunten van HGW 1. Onderwijsbehoeften 2. Systematisch en transparant 3. Doelgericht werken 4. Transactioneel kader 5. Constructieve
Nadere informatieHandelingsgericht werken in het secundair onderwijs. Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde
+ Handelingsgericht werken in het secundair onderwijs Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde + Inspiratiebronnen + Algemeen Reflecties over HGW + Uitgangspunten HGW We zijn gericht op het geven
Nadere informatieHGW: Een eerste interactieve kennismaking. Ontmoetingsdag HGW De leerkracht doet er toe 16 september 2010
HGW: Een eerste interactieve kennismaking Ontmoetingsdag HGW De leerkracht doet er toe 16 september 2010 Inleiding HGW als samenhang en samenwerking omtrent kinderen met bijzondere noden Wetenschappelijke
Nadere informatieHandelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher
Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie
Nadere informatieHandelingsgericht werken 1
Handelingsgericht werken 1 De schoolinterne zorgpraktijk bepaalt in sterke mate de context waarin de diagnostische protocollen gebruikt worden. De visie en methodiek van handelingsgericht werken (HGW)
Nadere informatieG.V.Basisschool Hamont-Lo
G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het
Nadere informatie1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.
1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)
Nadere informatiezorgvisie Heilige familie Lagere school
zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in
Nadere informatieHandelingsgerichte diagnostiek in de jeugdzorg
Noëlle Pameijer en Nina Draaisma Handelingsgerichte diagnostiek in de jeugdzorg Een kader voor besluitvorming acco beschermd zijn tegen bekende valkuilen in deze besluitvorming. Doeltreffende manieren
Nadere informatieUTRECHT, 13/11/2015. Monique Baard. Noëlle Pameijer
SWPBS HGW UTRECHT, 13/11/2015 Monique Baard Noëlle Pameijer Overeenkomsten SWPBS & HGW Startopdracht: Waar zien jullie overeenkomsten? Hoe kunnen zij elkaar versterken? Het SWPBS kader: vijf pijlers 1.
Nadere informatieZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL
ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL ZORGVISIE Ons pedagogisch project geeft richting aan ons onderwijs hier op school. Dit pedagogisch project is zuurstof voor onze zorgvisie. We vinden het belangrijk om een
Nadere informatieArjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen
Met handelingsgericht werken opbrengstgericht aan de slag 1. Inleiding Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Wat is de samenhang tussen handelingsgericht werken (HGW) en opbrengstgericht werken (OGW)?
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken Dat doen we toch allang! Studiedag SPPOH 9 november 2016-11.15 12.30 uur - 13.30 14.45 uur Noëlle Pameijer, school-, kinder- en GZ-psycholoog, SWV Unita en Annie M.G. Schmidt school
Nadere informatieLEERLINGEN BEGELEIDING
LEERLINGEN BEGELEIDING in GBS de weide wereld Leerlingenbegeleiding GBS de weide wereld 1 Inhoudstabel Onze visie op leerlingbegeleiding 1.1 Doel 1.2 Een beleid op leerlingbegeleiding op school 1.3 Leerlingbegeleiding:
Nadere informatieBijlagen hoofdstuk 2
Bijlagen hoofdstuk 2 2.1 Reflectieschema team (verkort) 2.2 Reflectieschema leerling (verkort) 2.3 Reflectieschema uitgangspunten HGW, uitgebreid voorbeeld 2.4 Leesopdracht bij hoofdstuk 2, schema: wat
Nadere informatieVerslag focusgroep ouders met jongeren in secundaire scholen
Verslag focusgroep ouders met jongeren in secundaire scholen Doelgroep Methodiek Thema s 11 ouders van jongeren in secundaire scholen (2014) Waarderende benadering Ouderbetrokkenheid- Communicatie Ondersteuning
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatieProdiaen het protocol Wiskundeproblemen en dyscalculie
Prodiaen het protocol Wiskundeproblemen en dyscalculie Het Project 2 Prodia doelstellingen Ontwikkeling van diagnostische protocollen - meer gestandaardiseerd en gelijklopend - wetenschappelijk onderbouwd
Nadere informatieHet gemotiveerd verslag Een instrument voor handelingsgericht werken 16 september 2010
Het gemotiveerd verslag Een instrument voor handelingsgericht werken 16 september 2010 1 start: schooljaar 2007-2008 tot juni 2010 Initiatief: 3 scholengemeenschappen SO VCLB Gent Doel: Bestaande initiatieven
Nadere informatie4/5/2012. Continuüm in zorg
Continuüm in zorg Studiedag Leerrijk Saar Callens 20 april 2012 De visie en methodiek van handelingsgericht werken (HGW) kan de school helpen om haar interne werking te optimaliseren. De school structureert
Nadere informatieHet Project. Congres Netwerk Leerproblemen Vlaanderen - 7 feb work. Prodia doelstellingen. Algemeen Diagnostisch Protocol = Rode Draad
Prodia @ work Het Project 2 Prodia doelstellingen Ontwikkeling van diagnostische protocollen - meer gestandaardiseerd en gelijklopend - wetenschappelijk onderbouwd - gedragen door onderwijs, CLB, overheid
Nadere informatieGIBO HEIDE. pedagogisch project
GIBO HEIDE pedagogisch project gemeenteraadsbesluit van 26 mei 2015 Het pedagogisch project is de vertaling van de visie van directie en leerkrachten die betrekking heeft op alle aspecten van het onderwijs
Nadere informatieelk kind een plaats... 1
Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie
Nadere informatieHandelingsgerichte diagnostiek (HGD) Wat is verbeterd sinds 2004? 1. Meer evidence-based 5-9-2014. maar wat voor evidentie (Van Yperen, 2014)?
Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) Ontmoetingsdag 2014, Antwerpen Recente ontwikkelingen HGD & relatie met handelingsgericht werken (HGW) Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog, stichting Elan & samenwerkingsverband
Nadere informatieBijlage I: Hulpmiddelen HGW: formulieren
Bijlage I: Hulpmiddelen HGW: formulieren Uit het boek Handelingsgericht werken: een handreiking voor de interne begeleider. Samen met leraar, ouders en kind aan de slag van Noëlle Pameijer en Tanja van
Nadere informatieCOMMUNICEREN MET OUDERS
COMMUNICEREN MET OUDERS Borging van de afspraken met betrekking tot de communicatie met ouders in het kader van Passend Onderwijs OSBS t Kruisrak Vogelpad 3 3752 KV Bunschoten Juni 2015 In dit document
Nadere informatieEen doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen:
HULPMIDDEL WERKEN MET EEN HANDELINGSPLAN Een mogelijke manier om de planmatige aanpak op school efficiënt te organiseren is het werken met een handelingsplan. Dat beschrijft de concrete aanpak en de interventies
Nadere informatieschoolinterne zorg Katia De Coussemaker
schoolinterne zorg Katia De Coussemaker Kaders Decreet Leerzorg Handelingsgericht werken Protocollering en diagnostiek Internationale tendens Zie oa recente Verdrag van de Verenigde Naties ter bescherming
Nadere informatieSWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding
SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,
Nadere informatieIedereen telt vinden we belangrijk in onze school. Al onze leerlingen krijgen de nodige kansen om te groeien.
Onze visie op zorg Iedereen telt vinden we belangrijk in onze school. Al onze leerlingen krijgen de nodige kansen om te groeien. We willen samen zorgen voor een aangenaam klimaat waarin leerlingen zich
Nadere informatieHET ZORGBELEID VBS BIEST-JAGER
HET ZORGBELEID VBS BIEST-JAGER Op onze school hechten wij veel belang aan de zorg voor ALLE kinderen waarbij steeds het positieve in elk kind benadrukt wordt. Het belangrijkste is dat wij ernaar streven
Nadere informatieSOK - congres* 5 juni Handelingsgericht Samenwerken in Scholengemeenschap Beveren Bazel. SOK-congres 5 juni
S Handelingsgericht Samenwerken in Scholengemeenschap Beveren Bazel SOK-congres 5 juni 2015 1 Scholengemeenschap Beveren Bazel Vier scholen drie schoolbesturen 3300 leerlingen Staf: codi + anderhalve werkkracht
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Inhoudsopgave Schoolondersteuningsprofiel 04NS00 Christelijke Montessorischool Toelichting... 3! DEEL I! INVENTARISATIE... 6! 1! Typering van de school... 7! 2! Kwaliteit basisondersteuning... 7! 3! Basisondersteuning...
Nadere informatieDoelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014
Klaar voor redelijke? 2. Je kan het begrip redelijke situeren 3. Je kent de zeven criteria van redelijke Meirsschaut Mieke Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs, zorgverbreding
Nadere informatieDag beste ouders, dag lieve kinderen, Lieve kinderen, Beste ouders, Het schoolteam van de Dorpsschool.
1 Dag beste ouders, dag lieve kinderen, Lieve kinderen, wat leuk om jullie te mogen begroeten in de geweldige Dorpsschool gebruik op onze school al je talenten en probeer vooral ook nieuwe jullie zijn
Nadere informatieGROEIDOCUMENT Looptijd:
GROEIDOCUMENT Looptijd: Gegevens jongere, ouders, school en jeugdzorg Naam jongere geboortedatum Adres jongere (straat-postcode-woonplaats) Ouders/verzorgers: Namen, telefoonnummers en emailadressen School(naam)
Nadere informatieVrije Kleuterschool De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei Edegem
Beleidsvoerend vermogen van zorg Vrije kleuterschool De Link Edegem Tel.: 03 369 66 33 Opgemaakt door Thaïsa Kets zorgcoördinator kleuterschool Bron: Vanhove, G., werkgroep Vademecum zorg. (2014). Katholiek
Nadere informatiePassend Onderwijs. Invoering Handelingsgericht werken (HGW) POM, Jaarbeurs, 20 april 2015
Passend Onderwijs Invoering Handelingsgericht werken (HGW) POM, Jaarbeurs, 20 april 2015 Noëlle Pameijer, school-, kinder- en GZ-psycholoog, SWV Unita en Annie M.G. Schmidt school 1 HGW: recente ontwikkelingen?
Nadere informatieKlas-in-zicht Wat? Hoe gaan we tewerk? Aan de slag en verder?
Klas-in-zicht Wat? Een negatieve groepsdynamiek, leerlingen die niet met elkaar overeenkomen, een vertroebelde relatie tussen leerlingen en leerkrachten, moeilijk les kunnen geven door storend gedrag zijn
Nadere informatieEen leerling heeft niet langer een probleem, wel een oplossing Een eerste kennismaking voor CLB-medewerkers en leerlingenbegeleiders
Het gemotiveerd verslag Een leerling heeft niet langer een probleem, wel een oplossing Een eerste kennismaking voor CLB-medewerkers en leerlingenbegeleiders Het gemotiveerd verslag 2 3 Een gemotiveerd
Nadere informatieOptimale integratie van kinderen met een chronische aandoening op school: een gedeelde zorg
Optimale integratie van kinderen met een chronische aandoening op school: een gedeelde zorg 1 E E N P R O J E C T V A N D E K U L E U V E N O N D E R S T E U N D D O O R D E S T I C H T I N G M A R I E
Nadere informatieDe leraar doet er toe
De leraar doet er toe Uit de praktijk 29 maart 2018 1 Dheedens Annick Pedagogische begeleider competentie ontwikkeling West-Vlaanderen Informatie Casus Schets gedrag en situatie Wat werd reeds geprobeerd?
Nadere informatieVisietekst Leerlingenbegeleiding
Visietekst Leerlingenbegeleiding LEREN WERKEN GROEIEN Als CDO streven we ernaar om onze jongeren een plaats te bieden in een veilige, laagdrempelige en transparante omgeving om zo een optimaal leerklimaat
Nadere informatieCommissie inzake Leerlingenrechten. Beslissing. Nr. 2018/66 van 29 augustus 2018
Commissie inzake Leerlingenrechten Beslissing Nr. 2018/66 van 29 augustus 2018 Inzake optredend als wettige vertegenwoordiger van , wonende Verzoekende partij, Tegen ,
Nadere informatieHandelingsgericht diagnosticeren 1
Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten
Nadere informatieKinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken
Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken Bedoeling Een hulpmiddel aanbieden om via handelingsplanning ontwikkelingsgericht te werken. Uitbouwen van een werkbaar, gebruiksvriendelijk
Nadere informatieHandelingsgericht werken: Signaleren en ouderbetrokkenheid
Programma Handelingsgericht werken: Signaleren en ouderbetrokkenheid Op de lijn HGW in vogelvlucht Onderwijsbehoeften Signaleren adhv casus Samenwerken met ouders Wat werkt? Tirza Bosma Onderwijscentrum
Nadere informatieHandelingsgericht werken in de klas & samenwerken met ouders
Handelingsgericht werken in de klas & samenwerken met ouders Nationale Dyslexie Conferentie 3 april 2013, Ede Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt te Hilversum 1 Doel en opzet Aandachtspunten
Nadere informatieHandelingsgericht diagnosticeren 1
Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten
Nadere informatieENQUÊTE NO BLAME EN PESTPREVENTIE IN DE VLAAMSE BASISSCHOLEN
ENQUÊTE NO BLAME EN PESTPREVENTIE IN DE VLAAMSE BASISSCHOLEN 1. Inleiding Sinds 2002 biedt Leefsleutels vormingen aan over de No Blame-methode bij pesten. Omdat er na vijf jaar nog geen cijfers bestaan
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Basisschool Adriaan van den Ende
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Basisschool Adriaan van den Ende Plaats : Warnsveld BRIN nummer : 09GA C1 Onderzoeksnummer : 287535 Datum onderzoek : 8 februari 2016 Datum vaststelling : 28
Nadere informatieBox 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Nadere informatie1. DOEL 2. DEFINITIES. Pagina 1 van 7. PR LLB 04_Aanmelding/Intake. Revisienummer: 8 Datum: 14/12/2012 Aantal pagina s: 7
Pagina 1 van 7 PR LLB 04_Aanmelding/Intake Revisienummer: 8 Datum: 14/12/2012 Aantal pagina s: 7 1. DOEL Het doel van de procedure is een kwaliteitsvolle probleemanalyse en het uitstippelen van een strategie
Nadere informatieGroot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004
Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004 Integratie van AN in secundair onderwijs Tom Verheyen Filip Paelman Overzicht Omzendbrief Tasan Vervolgonderzoek Referentiekader Een
Nadere informatieNegen fasen in een Multidisciplinair Overleg (MDO) Bron: Noëlle Pameijer
Negen fasen in een Multidisciplinair Overleg (MDO) Bron: Noëlle Pameijer versie 1, 17 mei 2017 Dit formulier geeft een overzicht van de negen fasen/stappen in een MDO overleg. In de eerste kolom staan
Nadere informatieGroeidocument en OPP 09-03-2015 01-04-2015
Groeidocument en OPP 09-03-2015 01-04-2015 Passend Onderwijs in SWV Rijn & Gelderse Vallei Van Handelingsgericht Werken (HGW) naar Handelingsgericht Arrangeren (HGA) 4 en 9 maart en 1 april 2015, 14.00-16.30
Nadere informatieJenaplanschool De Kleurdoos
Jenaplanschool De Kleurdoos Zorgbeleid op school Binnen de school speelt het leren zich op verschillende niveaus af. Niet alleen de kinderen in de stamgroep, maar ook de individuele leerkracht wordt gestimuleerd
Nadere informatieWoord vooraf 11. Deel 1. Wat is er aan de hand? 13. Inleiding 15. Wat als het spookt op school? 15. Hoofdstuk 1. Angst 17
5 Inhoud Woord vooraf 11 Deel 1. Wat is er aan de hand? 13 Inleiding 15 Wat als het spookt op school? 15 Hoofdstuk 1. Angst 17 1. Wat is angst? 19 1.1 Externe factoren 20 1.2 Interne factoren 20 1.3 Intern
Nadere informatieGBS 'Alt-Hoeselt' schoolwerkplan deel 3 : pedagogisch - didactische aspecten 1
GBS 'Alt-Hoeselt' schoolwerkplan deel 3 : pedagogisch - didactische aspecten 1 Hoofdstuk 9. Pesten Pesten, wij willen er SAMEN iets aan doen! Inleiding In onze school zijn we reeds verschillende jaren
Nadere informatieROUTEPLANNER BIJ GROEIDOCUMENT HANDELINGSGERICHT INTEGRAAL ARRANGEREN
ROUTEPLANNER BIJ GROEIDOCUMENT HANDELINGSGERICHT INTEGRAAL ARRANGEREN Bronnen: Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam (Pameijer, Van Beukering & De Lange, 2009, ACCO) Handelingsgerichte
Nadere informatieHET ZORGBELEID OP ONZE SCHOOL
HET ZORGBELEID OP ONZE SCHOOL VISIE OP ZORG Elke leerling, elke leerkracht en elke medewerker is een unieke persoonlijkheid. Wij stimuleren de leerlingen om zich optimaal te ontplooien en scheppen mogelijkheden
Nadere informatieHandboek Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD)
Handboek Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD) Schooljaar 2012/2013 Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD) Binnen Stichting Op Kop is sinds enkele jaren op alle basisscholen het handelingsgericht
Nadere informatie6 Leerlingenbegeleiding 1
6 Leerlingenbegeleiding 1 6.1 Beeldvorming V2, B1, B2, B3 en B4 Kent het schoolteam voldoende de beginsituatie van de leerlingen, hun mogelijkheden en behoeften? Worden de specifieke onderwijsbehoeften
Nadere informatieTerugkomdag mentoren
Terugkomdag mentoren Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs & zorgverbreding en remediërend leren Duaal traject Elisa Vandenbussche & Katrijn De Waele & Saar Callens & Isabelle Step
Nadere informatieSituering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING
Situering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING GO! De Wissel ZORGVISIE 1. Schematische voorstelling 2. Wat
Nadere informatieBasisondersteuning Samenwerkingsverband Stromenland
Basisondersteuning Samenwerkingsverband Stromenland Inleiding Binnen het samenwerkingsverband Stromenland is met diverse gremia gezamenlijk gekomen tot deze notitie basisondersteuning. De procesgang is
Nadere informatieRESULTATEN. Rapportage De Kinkerbuurt, Amsterdam. Externe Benchmark
RESULTATEN Rapportage De Kinkerbuurt, Amsterdam Externe Benchmark februari 2013 1 ALGEMEEN 1.1 Inleiding Algemeen Het instrument de Kwaliteitsvragenlijst is een hulpmiddel om de kwaliteit van de school
Nadere informatie- Babbel - spel Dit is een spel die leerlingen op een speelse manier laat oefenen in sociale vaardigheden.
Overzicht anti-pestactieplan Gaspard de Colignyschool- School met de Bijbel Preventief Schoolniveau - Babbel - spel Dit is een spel die leerlingen op een speelse manier laat oefenen in sociale vaardigheden.
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken HGW en Passend Onderwijs: kansen en belemmeringen? De week van de IB-er 5 november 2012, Zwolle Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt 1 Doelen bijdrage
Nadere informatieDraaiboek bij Prodia-protocol : gedrag, emotie en vermoeden van een ontwikkelingsstoornis FASE 2 : uitbreiding van zorg. ONTHAAL
Draaiboek bij Prodia-protocol : gedrag, emotie en vermoeden van een ontwikkelingsstoornis FASE 2 : uitbreiding van zorg. 1. Wat is de hulpvraag? Wie stelt de hulpvraag? ONTHAAL Centrale vraag : IS DIT
Nadere informatieProcedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt
Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Onze school onderschrijft in zijn zorgvisie de principes van het handelingsgericht werken als uitgangspunt
Nadere informatieEvaluatie Curriculum Onderzoek in de opleiding
Evaluatie Curriculum Onderzoek in de opleiding Helmond, 16 juni 2016 Puck Lamers Master Onderwijswetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen drs. Monique van der Heijden dr. Jeannette Geldens Kempelonderzoekscentrum
Nadere informatieSint-Vincentius Sint-Bernadette
Sint-Vincentius Sint-Bernadette SV: Sint-Rafaëlstraat 14 9041 Oostakker Tel (09) 259 21 01 e-mail info.vincentius@edugo.be ONS ZORGBELEID De zorgwerking op onze school, is gebaseerd op het zorgcontinuüm.
Nadere informatieOBS Giessen-Oudekerk
School-ondersteuningsprofiel OBS Giessen-Oudekerk 2015-2016 EC-Rotonde Schoolondersteuningsprofiel OBS Giessen-Oudekerk 2015-2016 1 Inhoud. Versie 2015-2016 1. Inleiding. 3 2. Schoolgegevens. 3 3. Visie
Nadere informatieHandleiding Groeidocument Deel B SWV De Eem 2
Handleiding Groeidocument Deel B SWV De Eem 2 Het primaire doel van dit groeidocument is de ontwikkelingskansen van leerlingen te optimaliseren: het belang van het kind staat voorop. Het groeidocument
Nadere informatieLeerlingvragenlijst LEERLINGEN IN HET BUITENGEWOON ONDERWIJS
Leerlingvragenlijst LEERLINGEN IN HET BUITENGEWOON ONDERWIJS 2004-2005 In te vullen en/of te controleren: Naam en voornaam leerkracht Invuldatum :... :... /... / 2005 NAAM EN VOORNAAM LEERLING Adres school
Nadere informatieDe leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met
Doelgericht werken De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met elkaar. Wat zien en horen we als onze
Nadere informatieSchipper mag ik overvaren. Zeg. Zeg dat ik fantastisch ben, briljant, gevat, sociaal, gevoelig, handig, grappig en bijzonder geniaal.
Zeg Zeg dat ik fantastisch ben, briljant, gevat, sociaal, gevoelig, handig, grappig en bijzonder geniaal. Zeg dat je zo n wonderkind als ik maar zelden ziet, zeg dat je me super vindt, maar liegen mag
Nadere informatieMISSIE EN VISIE ZORG Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen
De manier om succes te bereiken is op de eerste plaats een definitief, duidelijk, praktisch ideaal te hebben een doel, een doelstelling. Ten tweede moet men over de noodzakelijke middelen beschikken om
Nadere informatieDe rol van de schoolleider bij het systematisch gebruiken van data voor onderwijsverbetering
De rol van de schoolleider bij het systematisch gebruiken van data voor onderwijsverbetering VO-congres, 29 maart 2018 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl Cindy Poortman: c.l.poortman@utwente.nl Programma
Nadere informatieMentor als medeopleider Verdieping Sessie 2 13/12/2016
Mentor als medeopleider Verdieping Sessie 2 13/12/2016 Greet Stijn Sofie Steffie Stijn Mieke Timmy Cindy 2 Agenda Welkom terug! Vragen? De Planlijn Planmatig werken in onderwijs. Handelingsplannen ontwerpen.
Nadere informatieGesprekkencyclus IOT, EOT
Gesprekkencyclus IOT, EOT Bijeenkomst 1 Gemma Verdiesen Nadine Machielsen Hoe ziet jullie gesprekkencyclus HGW/HGA eruit? -Heb je een IOT en EOT op school? -Heb je een groeps- en leerlingbespreking op
Nadere informatieFeed back: wat doen we hiervan al en wat is de impact ervan? Voorbeelden?
B.2.1 Reflectieschema uitgangspunten HGW De uitgangspunten bieden een wenselijk kader, een spiegel voor reflectie. Effectieve feedback (par. 2.1.1) staat centraal: feed up (wat willen wij met HGW bereiken?),
Nadere informatieVroegtijdig signaleren 2
Vroegtijdig signaleren 2 PPOZO 26 november 2014 Sylke van Dalen en Marilou van Ginkel Vandaag volgens de studiegids Handelingsgericht observeren in de praktijk Onderdelen: Hoe verloopt een startgesprek
Nadere informatieNieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk
Interactieve werkvormen in de klaspraktijk Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen
Nadere informatieVSLW Themaprofielen. Thema s. Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid
VSLW Themaprofielen Thema s Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid pagina 2 van 45 Inleiding De expertgroep van het VSLW project heeft voor de vier thema s een themaprofiel
Nadere informatie