Steun voor een toekomst

Transcriptie

1 Steun voor een toekomst Stichting Noodhulp Utrecht Jaarverslag 2015 & Jaarrekening 2015 Utrecht, juni 2016

2 Inhoudsopgave Jaarverslag 2015 Voorwoord 3 Inleiding 4 Ontwikkelingen Oprichting 4 Doelstelling 4 Realiseren doelstelling 5 Vermogen 5 Bestuur 5 Werkwijze 5 Stichting Noodhulp Utrecht in cijfers 7 Stichting Noodhulp Utrecht in de praktijk 11 Bijlage: Stichting Noodhulp Utrecht Jaarrekening

3 Stichting Noodhulp Utrecht Jaarverslag 2015

4 Voorwoord Het woord noodhulp roept beelden op van acute nood waaraan vandaag nog wat moet worden gedaan, anders ben je te laat en gaan mensen ten onder. Het beeld heeft vaak een exotisch tintje: noodhulp is voor verre buitenlanden, niet voor Nederland waar voor ieder probleem een oplossing bestaat. Toch is dat niet zo. Ook in onze stad Utrecht komen ieder jaar weer mensen in een situatie van acute nood terecht, waar ze aan ten onder gaan als er niet direct hulp wordt geboden. En dat zijn niet allemaal onverantwoordelijk levende mensen, maar mensen, gewone mensen die door omstandigheden -ziekte, plotselinge of langdurige werkloosheid, psychiatrische problematiek, gezinsproblematiek- in ernstige problemen zijn gekomen waardoor hun leven in een neerwaartse spiraal is geraakt en waar ze op eigen kracht niet meer uit kunnen komen. Voor deze mensen is er de Stichting Noodhulp Utrecht. Soms kunnen we met onze financiële bijdragen nog net voorkomen dat mensen in die negatieve spiraal terechtkomen, soms kunnen we zorgen dat de noodsituatie -een huisuitzetting bijvoorbeeld- direct wordt opgelost zodat er ruimte ontstaat om de onderliggende problemen aan te pakken. Voor dit laatste zijn er gelukkig vele, zeer betrokken professionals en vrijwilligers beschikbaar. We weten dat onze bijdragen helpen, helaas niet altijd, maar tot onze vreugde vaak genoeg om ons werk met energie voort te zetten. In dit jaarverslag laten we zien hoe we in het afgelopen jaar hebben kunnen bijdragen aan de verlichting van acute nood in Utrecht. Namens het bestuur van de Stichting Noodhulp Utrecht Harm Noordhof, voorzitter Het Bestuur Stichting Noodhulp Utrecht (d.d ) De heer H. (Harm) Noordhof, voorzitter De heer K.H.J. (Kees) Flink, penningmeester Jhr. A.J. (Jacob) Six, secretaris De heer P.H.B. (Peter) Pennekamp Gemeente Utrecht Werk & Inkomen De Heer J. (Jos) Linskens Bestuursondersteuning Mevrouw D.N.H.J. (Daniëlle) Sauren 3

5 Inleiding Op 1 januari 2015 was de grote decentralisatie binnen het sociale domein een feit. Diverse zorgtaken zijn overgegaan naar de gemeenten waardoor er een verschuiving in het maatschappelijke veld is ontstaan. Voor de werkzaamheden van Stichting Noodhulp Utrecht (Stichting NU) betekende dit concreet een verschuiving in aanvragende instanties. Met name de opkomst van de sociale teams, in Utrecht buurtteams genoemd, zorgde voor een nieuwe dynamiek. De Gemeente Utrecht is in 2014 al gestart met een pilot van zes buurtteams. In 2015 zijn de buurtteams ondergebracht in twee aparte organisaties: Incluzio met Buurtteamorganisatie Sociaal Utrecht en Lokalis met Buurtteams Jeugd & Gezin. In totaal zijn er 18 buurtteams in de gemeente Utrecht actief. Dit betekent dat veel hulpverleners van een al bestaande organisatie zijn overgegaan naar een buurtteam. Niet alle hulpverleners waren in het begin goed bekend met fondsen voor cliënten. Dat gold niet alleen voor de buurtteams als nieuwe spelers in het maatschappelijke domein, maar soms ook voor de meer gevestigde organisaties. Daarom heeft Stichting NU het afgelopen jaar op diverse manieren geïnvesteerd in het verstevigen van de relaties binnen de maatschappelijke hulpverlening. Dat dit niet zonder gevolgen is geweest, blijkt uit het feit dat het aantal ingediende aanvragen met 31% is gestegen; van 176 aanvragen in 2014 naar 231 aanvragen in Ontwikkelingen 2015 De Stichting NU heeft in 2015 hard gewerkt aan een betere bekendheid en bereikbaarheid binnen de gemeente Utrecht. De uitvoerders van de stichting hebben voorlichting gegeven aan diverse maatschappelijke organisaties, waaronder de nieuwe buurtteams. Tijdens deze sessies is de doelstelling en werkwijze van Stichting NU toegelicht, maar zijn door het directe contact ook de lijntjes korter geworden. Daarnaast heeft Stichting NU vanaf oktober 2015 een nieuwe website. De site is goed vindbaar en er wordt veel gebruik van gemaakt. Samen met de nieuwe website is het aanvragenformulier aangepast waardoor het duidelijker en gebruiksvriendelijker is. Ook het verwerkingsproces is geoptimaliseerd. Het formulier wordt niet meer per post aan de hulpverleners gestuurd, maar per mail. Als het formulier retour komt, kan het direct digitaal verwerkt worden. Het contact tussen een aantal Utrechtse fondsen voor noden is verstevigd waardoor doorverwijzen sneller en efficiënter verloopt als een aanvraag niet helemaal bij de doelstelling van Stichting NU past, maar wellicht wel bij de doelstelling van een ander fonds. Het bestuur is graag op de hoogte van wat er speelt in de praktijk. Het afgelopen jaar zijn mensen uit de hulpverlening uitgenodigd bij de bestuursvergadering om hun verhaal, werkwijze en bevindingen uiteen te zetten. Mede door het contact met de hulpverlening en de uitvoering van Stichting NU wordt het bestuur gevoed met actuele informatie en kan het hier op inspelen in zijn beleid. Het bestuur zet deze lijn graag door. Oprichting De Stichting Noodhulp Utrecht is op 15 maart 2004 opgericht. De stichting is opgericht door drie Utrechtse fondsen: De Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht, K.F. Hein Fonds Studie en Individuele Noden en Stichting Het Evert Zoudenbalchhuis. Inmiddels participeren verscheidene fondsen actief in Stichting NU. De Stichting NU is door de overheid als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) erkend. Doelstelling In overeenstemming met de statuten en het Beleidsplan Stichting Noodhulp Utrecht heeft de stichting de volgende doelstelling: 'Het verlenen van financiële steun bij materiële noden met een spoedeisend karakter op het gebied van het geestelijk, lichamelijk en maatschappelijk welzijn van ingezetenen van de gemeente Utrecht, 4

6 indien en voor zover in deze noden niet kan worden voorzien op grond van wettelijk regelingen en voorliggende voorzieningen.' Realisering van de doelstelling Voor het realiseren van de doelstelling beschikt de stichting over giften van fondsen. Alleen inwoners van de gemeente Utrecht komen in aanmerking voor financiële steun van de stichting. Een aanvraag bij de stichting kan alleen door een hulpverlener of hulpverlenende instantie namens een cliënt worden ingediend. Per cliënt kan éénmalig maximaal 2.000,- worden verstrekt. Slechts bij hoge uitzondering kan hiervan worden afgeweken. Gemiddeld ligt dit toegekende bedrag rond de 1.034,-. Door het verstrekken van de gift moet een structurele oplossing worden bereikt. De uitvoering is ondergebracht bij Werk & Inkomen van de gemeente Utrecht. De gemeente Utrecht stelt de stichting 1 fte beschikbaar plus overhead voor de administratieve ondersteuning om de gelden te beheren en voor de uitvoering (het beoordelen van de aanvragen en het verstrekken van de giften). Vermogen Het vermogen van de stichting wordt gevoed door bijdragen van diverse charitatieve (Utrechtse) fondsen. Het aantal donerende fondsen en hun giften varieert. In 2015 doneerden tien fondsen: Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht, K.F. Hein Fonds Studie en Individuele Noden, Stichting Het Evert Zoudenbalchhuis, Van Baaren Stichting, Katholieke Caritas Instelling der Stad Utrecht, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting Beyers Kameren, Oude Roomsch-Katholieke Aalmoezenierskamer (O.R.K.A.), Stichting St. Eloyen Gasthuis en De Winter-Heijnsius Stichting. Bestuur Het bestuur bestaat uit tenminste drie personen. In 2015 zijn er bestuursleden afgetreden, toegetreden en van statutaire titel veranderd. mevrouw A.K. van Steenhoven- 17 juni 2015 afgetreden als bestuurslid Andela Jonkheer A.J. Six (voorzitter) 17 juni 2015 tot 17 juni voorzitter, vanaf 17 juni secretaris De heer H. Noordhof 17 juni 2015 toegetreden als voorzitter de heer J.C.C.M. Receveur (penningmeester) 1 oktober 2015 afgetreden als bestuurslid de heer K.H.J. Flink (secretaris) 1 oktober 2015 tot 1 oktober secretaris, vanaf 1 oktober penningmeester De heer P.H.B. Pennekamp 1 oktober 2015 toegetreden als bestuurslid De bestuursleden ontvangen geen bezoldiging, noch vacatiegelden of een vergoeding voor gemaakte kosten. Het bestuur vergadert tenminste twee keer per jaar. In 2015 vergaderde het bestuur vier keer (in maart, juni, oktober en december). Werkwijze Alleen inwoners van de gemeente Utrecht komen in aanmerking voor financiële steun van de Stichting NU. Een aanvraag bij de Stichting NU kan alleen door een hulpverlener of hulpverlenende instantie namens een cliënt worden ingediend. 5

7 De Stichting Noodhulp Utrecht biedt hulp in de vorm van eenmalige giften. Bedragen worden uitsluitend overgemaakt op rekening van (hulpverlenende) instanties, niet rechtstreeks aan de cliënt zelf. De reden van aanvraag moet liggen in de sfeer van de tegemoetkoming in de noodzakelijke kosten van het bestaan en de aanvraag moet een spoedeisend karakter hebben. De Stichting kan een bijdrage verlenen voor onder andere: kosten in verband met ziekte, verzorging en scholing, aanschaf van noodzakelijke goederen en afbetaling van schulden (onder bepaalde voorwaarden). Bij schulden moet gedacht worden aan giften ter voorkoming van huisuitzettingen of afsluitingen van energie. De financiële steun dient te leiden tot een structurele oplossing van de (financiële) problemen van de cliënt. Geen enkele aanvraag is hetzelfde. Daarom is het beoordelen van de aanvragen maatwerk. Gedurende de afgelopen jaren heeft de Stichting NU een werkwijze ontwikkeld waardoor voorkomen wordt dat aanvragers van financiële steun veel werk doen voor een aanvraag die niet gehonoreerd wordt. Hulpverleners bellen altijd eerst met een hulpvraag naar de Stichting NU en leggen de probleemcasus voor. Als de casus niet binnen de doelstelling van de stichting past, wordt er geen aanvraagformulier gestuurd en hoeft er dus ook geen besluit genomen te worden. Als de casus wel binnen de doelstelling past, kijkt de medewerker van Stichting NU meteen of er eventueel voorliggende voorzieningen zijn die nog benut kunnen worden. Voldoet de casus aan de voorwaarden van de stichting, dan wordt een aanvraagformulier per mail toegezonden. Deze snelle en efficiënte werkwijze levert (tijd)winst op voor de aanvrager én voor de Stichting NU, met name ook voor de termijn waarin beslist kan worden. Een aanvraag die s ochtends geheel compleet binnenkomt, kan binnen 1 à 2 dagen toegekend worden. Het aantal afwijzingen is door deze werkwijze zeer beperkt. De Stichting NU hecht er aan te weten of de gift conform de gemaakte afspraken tussen hulpverlener en medewerker Stichting NU is besteed. Daarom vragen wij aan de hulpverlener om nota s op te sturen. De aanvrager blijft verantwoordelijk voor de juiste besteding van de gift. 6

8 Stichting Noodhulp Utrecht in cijfers Aantal aanvragen Het aantal ingediende aanvragen is met 31% gestegen; van 176 aanvragen in 2014 naar 231 aanvragen in De bekendheid en bereikbaarheid van Stichting NU zijn toegenomen, o.a. door het geven van voorlichting aan maatschappelijke instanties, een vernieuwde website en verbeterd aanvraagformulier. Voor toelichting zie ook Ontwikkelingen 2015 op pagina 4. Zoals bij 'Werkwijze' op pagina 6 beschreven, is het aantal afwijzingen laag omdat casussen vooraf aan Stichting NU worden voorgelegd. Een voorbeeld van een voorgenomen afwijzing in 2015 is een verzoek voor reiskostenvergoeding naar behandeling van verslaving. De duur van de behandeling was nog niet bekend waardoor er met een gift geen structurele oplossing geboden kon worden. Bovendien vallen deze kosten niet binnen de doelstelling van Stichting NU. Een andere reden voor afwijzing was autobezit. Het ging hier om huurachterstand. Cliënt had de auto alleen nodig voor privégebruik en wilde deze niet verkopen. Door verkoop van de auto zou de cliënt zelf de schuld kunnen aflossen (en huisuitzetting kunnen voorkomen). Bovendien zou het inkomen ten behoeve van basale uitgaven dan toenemen doordat er geen kosten meer gemaakt hoeven te worden voor de auto. Soort aanvragen 7

9 De meeste giften zijn verstrekt ten behoeve van duurzame gebruiksgoederen zoals een fornuis, vloerbedekking of een fiets. Ten opzichte van 2014 is het aantal aanvragen in deze categorie zelfs gestegen met 33%. Naast goederen zijn er veel giften gedaan ten behoeve van huurschuld om huisuitzetting te voorkomen, maar ook ten behoeve van aflossing schuld bij energie- en watermaatschappijen en bijdragen voor levensonderhoud (denk aan boodschappen en kleding). Voor alle giften geldt dat er zicht moet zijn op een structurele oplossing. Toegekende bedragen De toegekende bedragen corresponderen met het diagram 'soort aanvragen'. Hoogte en soort inkomen 8

10 De meeste financiële steun wordt geboden aan mensen op het sociaal minimum. Het aantal mensen dat in de ziektewet zit/(deels) arbeidsongeschikt is, is aanzienlijk. Opvallend is het grote aandeel mensen dat inkomsten uit arbeid heeft. Ten opzicht van 2014 is het aantal aanvragen in deze categorie meer dan verdubbeld. Het gaat hierbij om mensen met een minimumloon die in de schuldhulpverlening zitten en/of onder bewind staan. Maar ook veel zzp-ers leven op of onder bijstandsniveau en zijn genoodzaakt om een beroep te doen op fondsen en de voedselbank. Gezinssituatie Net als vorig jaar zijn de meeste aanvragen ingediend voor alleenstaanden zonder kinderen. Opvallend is dat het aantal aanvragen ten behoeve van alleenstaande ouders in 2015 met 122% is toegenomen t.o.v De invoering van de Participatiewet in januari 2015 heeft, door de afschaffing van de alleenstaande oudernorm, grote gevolgen gehad voor het inkomen van deze groep mensen. Zij ontvingen in 2015 een even hoge uitkering als alleenstaanden zonder kinderen. Dit wordt deels aangevuld met verhoging van het kindgebonden budget. Daarnaast speelt ook de invoering van de kostendelersnorm een rol. Door deze regeling worden mensen met een bijstandsuitkering, die met andere volwassenen van 21 jaar en ouder in een huis wonen, gekort op hun uitkering. Het aantal aanvragen voor gezinnen met kinderen is, net als vorig jaar, relatief laag. Het aantal ouderen waarvoor een beroep wordt gedaan op de stichting is, net als in 2013 en 2014, gering. Stichting NU heeft voorlichting gegeven aan diverse instanties die ook in contact staan met ouderen. 9

11 De buurtteams die over heel Utrecht verspreid zijn vangen ook signalen op en mensen worden naar de buurtteams doorverwezen, o.a. via de huisarts, thuiszorg en wijkverpleging. Aanvragende instanties Het bereik van Stichting NU is groot. Het aantal en soort instanties dat aanvragen indient is groot en divers. Elk taartpunt staat voor een afdeling/locatie.de buurtteams weten Stichting NU goed te vinden. Daarnaast zijn er in 2015 diverse andere nieuwe organisaties bij gekomen zoals o.a. De Forensische Zorgspecialisten, Housing First, Lister Rijnsche Maan, Over Rood, Passion for People, UW reintegratie. 10

12 Stichting Noodhulp Utrecht in de praktijk Een maand huur en levensonderhoud Moeder van twee kinderen heeft niet de financiële middelen om goed voor haar kinderen te zorgen omdat zij in een echtscheidingsprocedure zit. Zij heeft een zware tijd in haar huwelijk achter de rug. Nu haar man weg is, is de spanning in huis (als gevolg van ruzie en agressief gedrag) ook verdwenen. Tijdens het huwelijk was het al moeilijk rondkomen voor mevrouw omdat haar partner over de financiën besliste. Omdat de relatie veel stress en zorgen met zich meebracht was mevrouw moeilijk in staat haar werk te kunnen doen, zowel geestelijk als fysiek. Door de vele ziekmeldingen dreigt ze haar baan kwijt te raken. Ze brengt nu m.b.v. een advocaat haar zaken op orde. Mevrouw heeft momenteel een te laag inkomen en vraagt aanvullende bijstand aan. Hier komt bij dat haar partner een maand huur niet heeft betaald. Er is geen geld om de komende maand van te leven. Er is een gift verstrekt van 850,- Woninginrichting Meneer woont al meer dan 30 jaar in Nederland. Hij had een verblijfvergunning. Echter, toen de regelgeving veranderde van een papieren kaart naar een verblijfpas heeft hij door onwetendheid en analfabetisme deze niet op tijd aangevraagd. Hierdoor kwam zijn verblijfrecht te vervallen en raakte hij zijn baan kwijt waardoor schulden zijn ontstaan. Hij werd uit huis gezet en kreeg de beschikking om het land te verlaten. Meneer verloor letterlijk alles wat hij jaren heeft opgebouwd. Hij was dakloos en verbleef op straat en bij kerk en moskee. Het heeft zes jaar geduurd voordat hij weer een verblijfsvergunning en een woning kreeg. Meneer is bij het buurtteam aangemeld vanwege zijn financiële problemen. Ook zijn de schulden in kaart gebracht. Hij heeft op dit moment geen middelen om zijn huis in te richten. Alle noodzakelijke spullen voor het bestaan ontbreken. Er is een gift verstrekt van 1.500,- Voorkomen afsluiting water Een alleenstaande vrouw leeft van een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Als gevolg van een zeer traumatische gebeurtenis is er sprake van forse psychische problematiek. Zij is hiervoor onder behandeling van een psychiater. Er zijn schulden. Mevrouw heeft hiervoor een eerste workshop bij W&I gevolgd. Er is een plan van aanpak opgesteld om met de schulden aan de slag te gaan. Dit zal waarschijnlijk leiden tot een schulddienstverleningstraject bij de gemeente. Nu is er sprake van een dreigende afsluiting van het water. Om dit te voorkomen dient met spoed een bedrag betaald te worden. Mevrouw beschikt zelf niet over de financiële middelen om dit te kunnen betalen. Er is een gift verstrekt van 451,- Een maand reiskosten Meneer woont in een huurappartement van de woningbouw. Zijn vorige werkgever heeft een aantal maanden geen salaris betaald. In het verleden is dit ook regelmatig gebeurd. Dit betekent dat meneer zijn vaste lasten niet kan betalen. Zijn bewindvoerder probeert tevergeefs contact te krijgen met de werkgever. Een gerechtelijke procedure tegen de werkgever is gestart. Tevens worden er afspraken gemaakt met de schuldeisers. Momenteel heeft meneer niet de middelen om zichzelf te onderhouden. Inmiddels heeft meneer een nieuwe baan gevonden in Amsterdam, maar hij heeft geen geld om de reiskosten te betalen. Verzocht wordt om een maand een OV-abonnement Amsterdam-Utrecht te betalen. Er is een gift verstrekt van 375,- Voorkomen afsluiting energie en water Mevrouw is alleenstaand en heeft een AOW-uitkering. Na het overlijden van haar dochter is haar gezondheid erg achteruit gegaan. Ook heeft zij psychische klachten en COPD. Door financieel misbruik van derden zijn er schulden ontstaan. Mevrouw staat inmiddels onder bewind. De financiële situatie is echter moeilijk stabiel te krijgen waardoor een regulier schuldentraject niet haalbaar is. Er is een dreigende afsluiting van energie en water. Het is zeer wenselijk als de schuldeisers, zoals de woningcorporatie, de zorgverzekeraar en de energieleverancier, tegemoet gekomen kunnen worden. Dit zou ook helpen de psychische stress te verlagen. Er is een gift verstrekt van 2.000,- 11

13 Woninginrichting Meneer heeft een aantal jaren geleden een huis gekocht met zijn toenmalige vriendin. Nadat zij uit elkaar gingen is het huis via een executieverkoop verkocht. Er is een restschuld overgebleven van Daarnaast zijn er tijdens de relatie ook andere schulden ontstaan. Meneer verloor zijn baan, kwam in de WW en werd dakloos. Hij heeft zich aangemeld bij Stadsgeldbeheer voor zijn schulden en bij Indigo voor psychische hulpverlening. Meneer heeft inmiddels een nieuwe woning gekregen via Woningnet en zet zich actief in om alles weer op de rit te krijgen. Door zijn dakloze periode, het lage inkomen en zijn schuldenproblematiek heeft hij geen ruimte gehad om te reserveren voor woninginrichting. Er is een gift verstrekt van 1.500,- Een fiets en een stofzuiger Een jonge alleenstaande vrouw leeft met haar zoontje van bijna een jaar van een bijstandsuitkering. Zij heeft schulden. Haar financiën worden beheerd door Stadsgeldbeheer. Het openbaar vervoer is te duur voor mevrouw. Gezien haar fysieke gezondheid is lopen naar winkels, instanties, familie etc. te zwaar voor haar. Door gebrek aan vervoer dreigt mevrouw in een isolement te raken. Ook is haar stofzuiger kapot. Er wordt een gift verzocht voor een fiets met kinderzitje en een stofzuiger. Er is een gift verstrekt van 350,- Vloerbedekking Een alleenstaande moeder leeft met haar minderjarige zoon van een bijstandsuitkering. Zij leven op een betonnen vloer. Zeker met de winter op komst moet er iets gedaan worden aan deze situatie. Mevrouw beschikt zelf niet over de financiële middelen om laminaat aan te schaffen. Er is een gift verstrekt van 1.000,- Een maand leefgeld Mevrouw heeft een zoon van 9 jaar. Ze heeft een Wajong-uitkering i.v.m. psychische problemen. Doordat zij en haar partner uit elkaar zijn gegaan, heeft mevrouw veel stress en is ze het overzicht in haar financiële administratie kwijtgeraakt. Vanwege financiële problemen heeft zij zich aangemeld bij de schuldhulpverlening. Budgetbeheer wordt opgestart. In de maand december zit mevrouw in een overgangsfase en moet zij zelf aan haar financiële verplichtingen voldoen. Doordat ze de huur heeft betaald, heeft zij geen leefgeld meer om voor haar en haar zoon boodschappen te doen. Er wordt nu voor vier weken leefgeld verzocht. Er is een gift verstrekt van 285,- Fysiotherapie en schuld zorgverzekering Een echtpaar op leeftijd dreigde uit huis gezet te worden wegens een huurschuld. Mevrouw heeft ernstige rugproblemen en is al geruime tijd bedlegerig. Door de schrijnende situatie besloot de deurwaarder het vonnis niet uit te voeren en de hulpverlening in te schakelen. Het project Voorkomen Huisuitzetting en budgetbeheer is ingezet. Het buurtteam biedt woonbegeleiding. De beste behandeling om mevrouw weer te activeren en mobiel te krijgen is fysiotherapie. Dit wordt echter niet vergoed omdat ze alleen een basisverzekering hebben. Er wordt een gift verzocht voor de kosten van de fysiotherapie en om de schuld bij de zorgverzekering af te kopen tegen finale kwijting zodat mevrouw volgend jaar een aanvullende verzekering kan nemen die fysiotherapie wel vergoedt. Er is een gift verstrekt van 2.000,- 12

14 BIJLAGE Stichting Noodhulp Utrecht Jaarrekening

15 Vastgesteld juni

16 15

17 16

18 17

19