Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Autonome Beeldende Kunst voltijd - deeltijd

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Autonome Beeldende Kunst voltijd - deeltijd Vormgeving voltijd - deeltijd Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans/ Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag

2 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Autonome Beeldende Kunst voltijd - deeltijd CROHO nr Vormgeving voltijd - deeltijd CROHO nr Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans/ Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag Hobéon Certificering BV 19 december 2007 Auditteam: Drs. W.G. van Raaijen Drs. R.F.H.M. Stapert A. de Vries R. ten Cate Drs. H. Bolten-Rempt N. Collins Drs. C. Olof M. Yee N. Verschuuren J. van Toorn A. de Vries B. Timmers Secretaris: G.C. Versluis

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Visitatierapport Kleur bekennen 18 december Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 11, 12 en 13 september BEVINDINGEN EN BEOORDELING 11 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 11 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 11 Facet 1.2. Niveau Bachelor 16 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 18 Onderwerp 2: Programma 21 Facet 2.1. Eisen HBO 22 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 28 Facet 2.3. Samenhang Programma 33 Facet 2.4. Studielast 37 Facet 2.5. Instroom 40 Facet 2.6. Duur 43 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 44 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 47 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 54 Facet 3.1. Eisen HBO 54 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 57 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 63 Facet 4.2. Studiebegeleiding 67 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 72 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 72 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 74 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 77 Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Autonome Beeldende Kunst voltijd - deeltijd Oordeelschema HBO bachelor opleiding Vormgeving voltijd - deeltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 90 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 11,12 en 13 september 2007

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleidingen Bereik van de beoordeling De Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans, in casu de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag (KABK), verzorgt de HBO Bachelor opleidingen Autonome Beeldende Kunst (voltijd en deeltijd) en Vormgeving (voltijd en deeltijd) en de Voorgezette opleidingen Type and Media en Master ArtScience (in samenwerking met het Koninklijk Conservatorium Den Haag) en de Post Graduate Course Industrial Design. In samenwerking met de Universiteit van Leiden biedt de KABK de Master Photographic Studies en de Master Mediatechnologie. Het onderhavige rapport heeft betrekking op Autonome Beeldende Kunst, voltijd crohonummer Autonome Beeldende Kunst, deeltijd crohonummer Vormgeving, voltijd crohonummer Vormgeving, deeltijd crohonummer Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de voltijd en deeltijd opleidingen Autonome Beeldende Kunst en Vormgeving in één rapport samengevat omdat de academie wat de bacheloropleidingen betreft functioneert als een organisch geheel van zeven studierichtingen, die een gemeenschappelijke benadering van onderwijs hebben. Dit algemene beleid wordt door de studierichtingen op een eigen manier ingevuld, waarbij ze de accenten leggen die passen bij de discipline of het werkveld waar ze zich op richten. Daar waar nodig wordt in het rapport, het onderscheid tussen de opleidingen, de zeven studierichtingen die daarbinnen bestaan en de varianten voltijd en deeltijd zichtbaar gemaakt. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de KABK Karakteristiek van de opleiding Samen met het Koninklijk Conservatorium (KC) vormt de KABK sinds 1990 de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans. De aansturing geschiedt door het College van Bestuur en de directeuren van de KABK en het KC Doelstelling van de KABK is studenten op te leiden tot zelfstandige en zelfbewuste kunstenaars en ontwerpers, die gedreven door een experimentele instelling een eigenzinnige inbreng hebben in hun discipline en de maatschappij. Als ambitie heeft de KABK geformuleerd een vitale academie te willen zijn die studenten onderwijs op het hoogste niveau biedt, in een inspirerende omgeving met deskundige, betrokken medewerkers en uitstekende faciliteiten, die wil dat haar studierichtingen ieder voor zich behoren tot de meest vooraanstaande op hun gebied en die overtuigd wil zijn van de kwaliteiten van haar afgestudeerden en daarin bevestigd wil worden door anderen. Op basis van deze drie ambities wil de academie tot een internationale ontmoeting komen in Den Haag. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 1

5 De KABK kent zeven verschillende studierichtingen. Onder de bacheloropleiding Autonome Beeldende Kunst vallen de studierichtingen: Beeldende Kunst (voltijd en deeltijd); Interfaculty ArtScience (voltijd). Onder de bacheloropleiding Vormgeving vallen de studierichtingen: Fotografie (voltijd en deeltijd); Grafisch Ontwerpen (voltijd en deeltijd); Textiel en Mode (voltijd); Interieurarchitectuur (voltijd en deeltijd); Interactive/ Media/ Design (voltijd). Kenmerkend voor de KABK is dat de studenten hun opleiding meteen in één van deze bovengenoemde studierichtingen beginnen. Er is geen algemene propedeuse. Binnen de studierichting Beeldende Kunst kunnen de studenten in de hoofdfase kiezen voor: de sectie Grafiek, de sectie Schilderen, de sectie Autonoom of de sectie 3D. De Interfaculty ArtScience is zowel een studierichting binnen de KABK als een interfaculteit tussen de KABK en het Koninklijk Conservatorium, waar ze oorspronkelijk is gestart. ArtScience dat sinds september 2004 wordt aangeboden, is voortgekomen uit het eerdere programma Beeld&Geluid, dat vanaf eind jaren tachtig een antwoord moest bieden op de vraag naar disciplineoverschrijdend onderwijs op het gebied van kunst en nieuwe technologie. Tussen de Universiteit Leiden (de master Media Technologie) en de studierichting ArtScience vindt veelvuldig uitwisseling plaats. Studenten volgen over en weer lessen en laten zich niet beperken/afschrikken door het feit dat de opleiding een bachelor of een master is. (Zie verder over de samenwerking met de Universiteit Leiden onder en ). Binnen ArtScience vinden alle lessen in het Engels plaats vanwege het internationale karakter van de studentenpopulatie. De huidige studierichting Fotografie is voortgekomen uit een fusie in 1989 van de afdeling Fotografie van de KABK met de eveneens Haagse MTS voor Fotografie en Fotonica. Na de fusie is een volledig nieuw curriculum ontwikkeld, dat een aantal keren is herzien. Het laatste volledig nieuwe programma dateert van 2002 en dit wordt momenteel weer aangepast en aangescherpt. De studierichting concentreert zich in de hoofdfase op twee hoofdrichtingen: Redactionele Fotografie en Wervende Fotografie. Binnen de studierichting Textiel en Mode moeten de studenten in de hoofdfase kiezen tussen de specialisatierichtingen: Mode of Textiel. De KABK is in 2003 een samenwerking aangegaan met de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen, die bekend staat als één van de belangrijkste Europese trendsetters in de mode. Daarvoor is een gezamenlijk studieplan opgesteld, dat als leidraad dient voor de opleiding. Binnen de studierichting Interieurarchitectuur kunnen de studenten sinds september 2005 in de hoofdfase kiezen uit de gespecialiseerde afstudeerrichtingen: Interieurarchitectuur of Meubelontwerpen. Voor meubelontwerpen bestaat in Nederland geen aparte opleiding. Wel zijn er algemene opleidingen zoals de Design Academy Eindhoven en opleidingen Industriële Vormgeving waarbinnen studenten ook meubelen kunnen ontwerpen. Studenten die bij de KABK kiezen voor de richting meubelontwerpen kunnen zich na afstuderen meubelontwerper noemen. Studenten die zich specialiseren in de richting van Interieurarchitectuur kunnen zich na afstuderen bij de Stichting Bureau Architectenregister laten inschrijven als interieurarchitect in het Register van Interieurarchitecten, zoals geregeld bij de Wet op de Architectentitel. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 2

6 De studierichting Grafisch Ontwerpen van de KABK onderscheidt zich van andere soortgelijke opleidingen mede door de aandacht voor het typografische aspect binnen het vak en het onderwijs in de disciplines letterontwerpen en typografie. De KABK heeft hiermee een naam opgebouwd die in 2001 heeft geleid tot de erkenning van een tweede faseopleiding Type and Media. De studierichting Interactive/ Media/ Design (I/M/D), de jongste studierichting van de KABK is in september 2006 van start gegaan. Het belangrijkste motief om I/M/D op te richten was dat het snel groeiende domein van interactief ontwerpen meer en meer behoefte begon te krijgen aan ontwerpers met een gespecialiseerde opleiding. In interactiedesign gaat het om het ontwerpen van interacties tussen mensen onderling en tussen mensen en reële en virtuele dingen. De kern van het programma wordt gevormd door de vakken: interactie design en concept-ontwikkeling. Ook de lessen van I/M/D worden in het Engels aangeboden vanwege het internationale karakter van de studentpopulatie Zoals hierboven onder al is vermeld functioneert de academie wat de bacheloropleidingen betreft als een organisch geheel van zeven studierichtingen, die een gemeenschappelijke benadering van onderwijs hebben. Verschillen die tussen de studierichtingen bestaan zijn in de meeste gevallen functioneel en betreffen de inhoud van het programma, maar soms ook de procedures. Een doorpas bij Textiel en Mode is vanwege een andere disciplinaire geaardheid van een ander karakter dan een voortgangsbespreking bij Beeldende Kunst. (Zie ook facet 2.8.) Het programma van ArtScience heeft een open karakter: studenten bepalen zelf hoe zij door het programma met onderzoeksgroepen, introductiecursussen en projecten willen navigeren en ontmoeten in alle fases van hun studie studenten uit andere jaargangen. (Zie ook facet 2.3.) Het studieprogramma voor I/M/D is op dezelfde wijze opgezet als de andere studierichtingen, maar is nog in ontwikkeling en zal na elk jaar geëvalueerd, bijgesteld en aangescherpt worden Alle studierichtingen hebben een eigen propedeuse. Het behalen van de propedeuse geeft de student recht op toelating tot de hoofdfase van de studierichting. De voltijd studie duurt vier jaar en bestaat uit acht semesters, die doorgaans weer bestaan uit twee blokken. De propedeuse beslaat het eerste studiejaar. De deeltijd studie duurt vijf jaar en bestaat uit tien semesters. De propedeuse beslaat de eerste drie semesters/anderhalf jaar. De programma s van de voltijd en deeltijd komen inhoudelijk overeen en zijn alleen anders over de jaren heen verdeeld. Overstappen naar een andere studierichting is mogelijk In het studiejaar werd aan ongeveer 1020 studenten lesgegeven door zo n 188 docenten met in totaal 56,4 fte aanstelling. De opleiding Vormgeving was daarbij de grootste met een instroom in 2006 van 186 voltijd en 27 deeltijd studenten tegen 65 voltijd en 22 deeltijdstudenten in de opleiding Autonome Beeldende Kunst. De hoogte van de docent/student ratio hangt samen met de ontwikkelingen in de curricula. Er is o.a. een begin gemaakt met aanvullende cursussen in het kader van Individuele Studietrajecten (IST). Tevens is het aantal uren voor de werkplaatsen uitgebreid en dus ook het aantal uren voor de werkplaatsbegeleiders. (Zie hierover onder facet 3.2.) Elke studierichting heeft, met uitzondering van ArtScience, sinds 2002 een nieuw hoofd gekregen, die de inhoudelijke en organisatorische leiding heeft Om deficiënties in het opleidingsniveau op te vangen en er voor te zorgen, dat de instromende studenten een zo hoog mogelijk beeldend en creatief niveau hebben heeft de KABK een aantal vooropleidingstrajecten ontwikkeld. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 3

7 Als enige kunstacademie in Nederland heeft de academie een School voor Jong Talent voor leerlingen van groep 7 en 8 van de basisschool en leerlingen van het voortgezet onderwijs. Daarnaast biedt de academie een voorbereidend basisjaar, mogelijkheden voor gecombineerd onderwijs en in samenwerking met een aantal middelbare scholen uit de regio kunstklassen. Ook is er een oriëntatiecursus op zaterdag waarbij in kunst geïnteresseerden kunnen werken aan hun artistieke vermogens en zich eventueel kunnen voorbereiden op een studie aan de KABK. (Zie facet 2.5.) De hogeschool heeft een bijzondere samenwerking met de Universiteit Leiden. Twee leden van het College van Bestuur van de hogeschool zijn qualitate qua lid van het bestuur van de gezamenlijke opgerichte Faculteit der Kunsten van de universiteit. Deze faculteit is in 2001 opgericht om de kunsten en de wetenschappen weer bijeen te brengen. Vooralsnog vindt dat vooral plaats door het stimuleren van dubbeltalenten, het creëren van mogelijkheden voor het over en weer volgen van keuzevakken, de ontwikkeling van major/minorcombinaties en het ontwikkelen van gezamenlijke universitaire masteropleidingen. Jaarlijks volgen zo n 100 tot 150 universiteitsstudenten kunstonderwijs aan de KABK. Omgekeerd volgen veel studenten van de KABK aan de universiteit een minor. (Zie hieronder bij ) Aan de Faculteit der Kunsten zijn vier minorprogramma s ontwikkeld voor studenten van de KABK en het Koninklijk Conservatorium (KC). De minor is een driejarig studieprogramma, dat de student binnen de KABK of het KC kan volgen en vormt een integraal onderdeel van de studie Visitatierapport Kleur bekennen 18 december Op 17 en 18 oktober 2001 heeft de visitatiecommissie de KABK bezocht. In het rapport dat naar aanleiding van deze visitatie is opgesteld concludeerde de commissie, dat het helemaal niet slecht ging met de KABK, maar dat er nog veel te verbeteren was. De commissie heeft vastgesteld, dat ondanks de problemen met het management de opleiding overeind is gebleven. De begrijpelijke terugtrekking van een ieder op de eigen basis (de afstudeerrichting, het vak) moest echter wel weer worden teruggedraaid. De commissie sprak een positief oordeel uit over het binnenschools curriculum, de gerealiseerde kwalificaties, de werkvormen, de toetsen, de instroom, de studiebegeleiding, de studievoortgang, de contacten met het werkveld en de faciliteiten. Andere punten n.l. het beroepsbeeld, de eindtermen, het buitenschools curriculum, de samenhang, de bewaking van de kwalificaties, de selectie in de propedeuse, de stagebegeleiding, - beoordeling en -organisatie, de rendementen, de wetenschappelijke oriëntatie, de organisatie, de cultuur, het personeelsbeleid en de kwaliteitszorg, waren (nog) onvoldoende. Onder de nieuwe directeur, die in 2001 was aangetreden, waren er reeds vele positieve aanzetten gedaan. De implicaties van deze nieuwe beleidsvoornemens waren, gezien de recentheid van de voorstellen, nog niet voltooid of ingezet. De opleiding heeft aan de commissie gemeld voor elk in te voeren beleid een plan van aanpak te gaan maken waarin wordt beschreven hoe en binnen welke termijn het nieuwe beleid zal worden geïmplementeerd, waarbij speciale aandacht wordt besteed aan de communicatie met de betrokkenen. De commissie had begrip voor de gecompliceerde onderwijssituatie waarin de opleiding zich bevond, maar kon de beoordeling in 2001 alleen geven over de bestaande situatie en niet over de door de opleiding gewenste toekomstige situatie. De commissie heeft de opleiding de volgende aanbevelingen gedaan: prioriteiten heel scherp stellen; het beroepsbeeld zo spoedig mogelijk nader uit werken en gebruiken als toetssteen voor de eindtermen en de leerdoelen, die ook nog nader uitgewerkt dienen te worden; maatwerk leveren binnen een duidelijk vastgesteld kader, waarbij het kader de inhoud van het curriculum weergeeft, de wijze waarop het curriculum is georganiseerd en de wijze waarop de inhoud van het curriculum wordt waargemaakt. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 4

8 Het kader kan relatief ruim zijn zodat er per studierichting een eigen invulling aan gegeven kan worden, maar moet wel worden opgevat als ijkpunt dat door elke student moet worden gehaald; de tot nu toe informele organisatie dient een steviger structuur te krijgen met beschreven procedures, taakinhouden, inspraakmomenten en een duidelijke besluitvormingslijn; binnen de curricula dient een substantieel deel van de studiepunten worden vrijgemaakt voor keuzevakken enzovoort. Bovendien zullen de curricula zich verder dienen te ontwikkelen naar meer beroepsgerichte curricula in plaats van een verzameling vakken; de zorg voor het personeel moet worden aangescherpt. Met name ten aanzien van de (didactische) scholing, functioneringsgesprekken met in het verlengde daarvan professionalisering en mobiliteit van personeel moet nog veel gebeuren; de confrontaties met het beroepenveld moeten veel meer dan nu gebeurt voorzien worden van daadwerkelijke leerdoelen en beoordelingscriteria. De stages zijn dermate belangrijk dat zij door de opleiding veel meer moeten worden geformaliseerd. De feedback vanuit het werkveld dient daarbij systematisch te worden verwerkt In november 2004 heeft de KABK een Stand van Zaken notitie opgesteld en verzonden aan de NVAO. In reactie daarop heeft de NVAO op 5 april 2005 in een brief aan de KABK gemeld, dat zij voortgang ziet op de punten HBO-niveau van het onderwijs, afstemming op de eisen van het werkveld, dekking van het onderwijs, samenhang, relatie tussen doelstelling en inhoud, studielast en organisatie en management. De NVAO neemt aan dat de KABK in lijn van de Stand van Zaken notitie blijft werken aan de verdere verbetering van de punten. De NVAO acht het van belang dat de KABK bijzonder aandacht schenkt aan de punten: stagebegeleiding: over de in het visitatierapport gesignaleerde tekortkomingen met betrekking tot de stages was de Stand van Zaken notitie niet overtuigend; rendement: er is nog een lange weg te gaan om streefdoelen te bereiken; interne kwaliteitszorg: er zijn veelbelovende stappen gezet, maar de beloftes moeten nog wel in de praktijk worden waargemaakt Het auditteam heeft kennisgenomen van de Management Review, die is opgesteld ten behoeve van de audit op 11, 12 en 13 september 2007 en de onderliggende documenten waarin de opleiding het verbeterbeleid heeft beschreven. In onderhavig rapport is bij de verschillende onderwerpen/facetten vermeld wat de aandachtspunten waren vanuit de vorige visitatie, op welke wijze de KABK verbeteringen heeft doorgevoerd en wat de bevindingen hieromtrent zijn van het auditteam naar aanleiding van de audit die op 11, 12 en 13 september 2007 heeft plaatsgevonden Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleidingen voltijd en deeltijd Autonome Beeldende Kunst en voltijd en deeltijd Vormgeving is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 5

9 De opleidingen hebben zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft deze opleidingsspecifieke referentiekaders beoordeeld en vastgesteld dat deze in voldoende mate gespecificeerd zijn en passend voor een opleiding Vormgeving en een opleiding Autonome Beeldende Kunst op HBO-niveau. Het auditteam heeft deze kaders in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderwijs- en Examen Regeling OER; Visitatierapport Kleur bekennen 18 december 2002 (zie ook 1.4); Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door KABK aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de twee voltijd en deeltijd opleidingen. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de KABK op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 6

10 Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten acht externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Vormgeving en Autonome Beelden Kunst, één student Vormgeving en één student Beeldende Kunst, één lead auditor, één auditor onderwijs vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleidingen overleg voeren; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de werkstukken en andere beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; het examenwerk van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de KABK werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. 1 Visitatie heeft op 11,12 en 13 september 2007 plaatsgevonden. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 7

11 Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 8

12 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: Drs. W.G. van Raaijen A. de Vries R. ten Cate Drs. H. Bolten-Rempt N. Collins Drs. C. Olof M. Yee N. Verschuuren J. van Toorn Drs. R.F.H.M. Stapert B. Timmers A. de Vries G.C. Versluis Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleidingen Beeldende Kunst en Vormgeving noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De voorzitter van het auditteam, de heer Van Raaijen, kan bogen op een jarenlange (lead-) auditervaring in en buiten het hoger (kunst-)onderwijs en is als senior adviseur werkzaam voor de Hobéon Groep De werkvelddeskundigen en vakdeskundigen De Vries, Ten Cate, Bolten-Rempt, Collins, Olof, Yee, Verschuuren en Van Toorn hebben zich in hun beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programmainhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. Zij hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionele Vormgevers en Beeldend Kunstenaars op HBO-niveau. De heer Stapert heeft zich als deskundige onderwijs vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hij heeft een grote, ook internationale, onderwijservaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBO-opleidingen worden gesteld. Mevrouw De Vries en de heer Timmers studeren aan de opleiding Beeldende Kunst respectievelijk de opleiding Vormgeving van ArtEZ hogeschool voor de kunsten. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 9

13 Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 11, 12 en 13 september 2007 Zie Bijlage II. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 10

14 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) heeft eigen eindkwalificaties opgesteld die zijn gebaseerd op de landelijke eindkwalificaties. Autonome Beeldende Kunst: De bacheloropleiding Autonome Beeldende Kunst baseert haar eigen zeven eindkwalificaties op het Opleidingsprofiel Autonome Beeldende Kunst. Daarin staan zeven competenties beschreven. Het opleidingsprofiel Autonome Beeldende Kunst is in 2002 op initiatief van de HBO-raad ontwikkeld in het Overleg Beeldende Kunstonderwijs, een netwerk waarin alle Nederlandse Kunst Academies zijn vertegenwoordigd. Het opleidingsprofiel zelf is weer afgeleid van het beroepsprofiel dat in 1999 door de Projectorganisatie Kunstvakonderwijs op basis van interviews met vakbeoefenaren geformuleerd is. De officiële validatie van dit eerste landelijke opleidingsprofiel vond plaats in april 2002, nadat het profiel op een bijeenkomst van de Federatie van Kunstenaarsverenigingen besproken was met vertegenwoordigers van de beroepspraktijk. Het domein van ArtScience is betrekkelijk nieuw en komt voort uit de nog steeds toenemende verwevenheid van hedendaagse kunst met nieuwe media, nieuwe wetenschapsgebieden en de sociale context in de breedste zin van het woord. De studierichting streeft er niet naar het nieuwe domein in kaart te brengen door deelgebieden toe te schrijven aan de traditionele disciplines, maar zoekt naar een meer geëigende manier om het nieuwe domein te structureren. Het beroepsprofiel dat ArtScience voor ogen heeft is dat van scheppend kunstenaar. Dit profiel is wel voordurend in ontwikkeling, daar de studierichting zich niet beperkt tot alleen visuele beelden, maar met de nieuwe multi- en metamediale concepten ook de ander zintuigen aanspreekt en voortdurend in blijft spelen op actuele vragen/ontwikkelingen vanuit het veld voor beeld en geluid. Vormgeving: De bacheloropleiding Vormgeving baseert haar eigen zeven eindkwalificaties op het beroepsprofiel zoals dat is opgenomen in het Opleidingsprofiel Vormgeving. Ook daarin staan zeven competenties beschreven. Het opleidingsprofiel Vormgeving is net als het opleidingsprofiel voor Autonome Beeldende Kunst in 2002 op initiatief van de HBO-raad opgesteld in het Overleg Beeldende Kunstonderwijs. Ook dit profiel is afgeleid van het beroepsprofiel, dat door de Projectorganisatie Kunstvakonderwijs is geformuleerd en validatie van het eerste landelijke opleidingsprofiel Vormgeving vond eveneens in april 2002 plaats. Bij de studierichting Interieurarchitectuur zijn de opleidingseisen mede gebaseerd op de zogenoemde Nadere regeling inrichting opleidingen architect, stedenbouwkundige, tuin- en landschapsarchitect en interieurarchitect van de Wet op de Architecten titel. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 11

15 Fotografie is in de landelijke beroepsprofielen en opleidingprofielen (gemakshalve) ondergebracht bij Vormgeving/ visuele communicatie. Het opleidingsprofiel voor deze afstudeervariant is vooral op ontwerpers afgestemd, en geeft geen specifieke kwalificaties en kenmerken voor fotografen Het onderhoud van de opleidingsprofielen is in handen van de HBO-raad, die in overleg met de Federatie van Kunstenaarsverenigingen daarvoor een convenant over heeft afgesloten. Daarin is vastgelegd dat de beroeps- en opleidingsprofielen periodiek worden voorgelegd aan het beroepenveld. Daarnaast nemen de staffunctionarissen van de KABK deel aan landelijke overlegcircuits, waardoor een beter beeld wordt verkregen van het niveau van andere instellingen De zeven eindkwalificaties van de beide opleidingen dragen dezelfde namen als de landelijke zeven competenties, maar zijn specifieker geformuleerd en hier en daar scherper afgestemd op het werkveld waarvoor de studierichtingen opleiden. Ook verbinden de verschillende studierichtingen in de dagelijkse praktijk bepaalde eindkwalificaties met elkaar. Zo koppelt bijvoorbeeld de studierichting Beeldende Kunst het creërend vermogen aan het vermogen tot groei en ontwikkeling : de student heeft een authentiek scheppend vermogen en is in staat dit zelfstandig in een voortgaand onderzoeksproces in de breedte en diepte verder te ontwikkelen. De academie heeft de eindkwalificaties voor ontwerpstudenten en fotografiestudenten zo aangepast dat ze, zonder de landelijke eindkwalificaties geweld aan te doen, niet alleen op ontwerpers, maar op beide beroepen van toepassing zijn. Daarnaast heeft de academie bij het formuleren van de competenties per jaar een begin gemaakt met het ontwikkelen van een speciale competentieset voor fotografiestudenten. Fotografie is immers een ander vak met anders ingevulde kwalificaties, dan het vak van ontwerper. De opleidingen hebben de eindkwalificaties vervolgens uitgewerkt in competenties voor elk studiejaar. Alleen de studierichting ArtScience, die niet met jaarklassen werkt, hanteert geen onderverdeling in niveaus. (Zie hierover onder 2.2.) De zeven studierichtingen hebben ook de landelijke beroepsprofielen aangescherpt en een beknopt aanvullend beroepsprofiel geformuleerd voor de eigen studierichting, daar deze profielen een bruikbaar referentiekader vormen voor de opleidingen. Doelstelling van de KABK is studenten op te leiden tot zelfstandige en zelfbewuste kunstenaars en ontwerpers, die gedreven door een experimentele instelling een eigenzinnige inbreng hebben in hun discipline en de maatschappij De KABK onderhoudt zelf de eindkwalificaties in het hoofdenoverleg. In dit overleg spreken de directeur van de academie en de hoofden van de studierichtingen over o.a. het onderwijsbeleid. Een groot deel van de docenten is parttime verbonden aan de academie en is daarnaast werkzaam in het actuele beroepenveld. In formele en informele overleggen bespreken de docenten en het hoofd met elkaar de actuele ontwikkelingen en de eventuele gevolgen daarvan voor de eindkwalificaties. Daarnaast bespreken de studierichtingen de eindkwalificaties met de eigen Werkveldcommissie, die daarvoor in het leven is geroepen. De studierichting I/M/D heeft op dit moment nog geen Werkveldcommissie, maar een Pool of Masterminds, een internationale groep professionals uit het werkveld, die de studierichting adviseert over de competenties, de vormgeving en de inhoud van deze nieuwe studierichting. Een aantal van deze professionals geeft ook les in de studierichting in de tweewekelijkse bijeenkomsten in het Masterminds-programma. Het auditteam heeft kennisgenomen van de voor de beide bacheloropleidingen geformuleerde eindkwalificaties en de eigen inkleuring die ze hebben gegeven aan het beroeps- en opleidingsprofiel voor elke studierichting en is van mening, dat deze goed aansluiten bij de eisen die door (internationale) vakgenoten en de beroepspraktijk worden gesteld. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 12

16 Het auditteam heeft ook kennisgenomen van de samenstelling van de Werkveldcommissies van de studierichtingen en concludeert, dat in deze commissies voor het betreffende werkveld zeer representatieve personen zijn opgenomen. De professionals in de Pool of Masterminds, die op dit moment bestaat uit 60 vooraanstaande praktijkmensen, acht het auditteam zeer representatief voor het I/M/D werkveld. Uit de verslagen van de overleggen blijkt, dat er regelmatig gesproken is over de structuur en de inhoud van het programma Of de afgestudeerden met het voldoen aan de eindkwalificaties ook het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar hebben, toetst de academie door bij het examen één of meer externe deskundigen aanwezig te laten zijn en een oordeel te laten geven over de kwaliteit van het werk. Ook de leden van de werkveldcommissies worden in deze fase betrokken en wordt gevraagd het eindexamenwerk te beoordelen. Een andere indicatie voor het behaalde niveau van de afgestudeerden zijn de resultaten die zij behalen in de praktijk. Uit eigen onderzoek onder alumni blijkt dat 64% van de oud-studenten naar aanleiding van de examententoonstelling opdrachten of exposities heeft gekregen. Bijna 90% zegt volledig of gedeeltelijk als beeldend kunstnaar of vormgever werkzaam te zijn. Deze uitkomsten zijn in lijn met de uitkomsten van de Kunstenmonitor Van de afgestudeerden van de voltijdopleiding van de KABK zijn er meer werkzaam in het eigen vakgebied (89%) dan het landelijk gemiddelde (86%). Voor de deeltijdstudenten was het percentage gelijk aan het landelijk gemiddelde (84%) De academie wil een internationaal georiënteerde en functionerende kunstacademie zijn en vindt dat daar een substantieel aandeel buitenlandse studenten bij hoort. Het aandeel buitenlandse studenten is inmiddels gegroeid naar 17% en de KABK streeft naar 25%. Ook een toenemend aantal docenten (op dit moment 6%) heeft een niet-nederlandse nationaliteit en geeft meestal les in het Engels. Dit werkt voor de Nederlandse studenten ook internationaliserend. Het precieze aantal buitenlandse docenten en studenten verschilt wel per studierichting. Binnen de studierichting ArtScience ligt het percentage buitenlandse studenten bijvoorbeeld het hoogst, n.l. op ruim 40% en is een kwart van de docenten afkomstig uit het buitenland. Ook bij de studierichting I/M/D zijn veel buitenlandse studenten. De voertaal binnen deze studierichtingen is daarom Engels. De internationale component binnen de opleidingen is verder terug te vinden in het feit, dat een groot deel van het curriculum internationaal is georiënteerd, met aandacht voor historische en actuele internationale ontwikkelingen in de kunst en vormgeving. Deze aandacht komt in de reguliere vakken tot uitdrukking en in de excursies die de studierichtingen jaarlijks ondernemen naar manifestaties, tentoonstellingen en beurzen in het buitenland. Voorbeelden hiervan zijn de Ars Electronica in Linz, Typo Berlin, Salone de Mobile in Milaan en de Documenta in Kassel. Daarnaast onderhoudt elke studierichting haar eigen internationale netwerk met de op hun gebied meest interessante instituten. De KABK streeft ernaar dat elke studierichting 2 tot 3 partners van zulke partners heeft. Dit resulteert o.a. in de komst van buitenlandse gastdocenten en het organiseren van gezamenlijke projecten. Ook neemt de uitwisseling met deze instituten toe en streeft de academie naar het opbouwen van kennis over de buitenlandse curricula en het ontwikkelen van gemeenschappelijke onderwijsprogramma s. Zo heeft de studierichting ArtScience bijvoorbeeld met de Hogeschool Sint Lukas in Brussel en de Academy of Arts van de Universiteit of Novi Sad recentelijk gezamenlijke onderwijsprojecten georganiseerd en is de studierichting Textiel en Mode in 2003 een samenwerking aangegaan met de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen, die bekend staat als één van de belangrijkste Europese trendsetters in de mode en het modeonderwijs. Daarvoor is een gezamenlijk studieplan opgesteld, dat als leidraad dient voor de opleiding. De KABK stimuleert studenten voor korte tijd aan een buitenlandse instelling te studeren, een buitenlandse vervolgopleiding te kiezen of in het buitenland stage te lopen. Sinds 2003 hebben 28 studenten stage gelopen in het buitenland. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 13

17 Om het internationale klimaat te bevorderen wil de academie de deelname aan uitwisselingsprogramma s van de Europese Unie, zoals Lifelong Learning Programme (Erasmus en Leonardo da Vinci) continueren. De KABK streeft er naar de academie binnen internationale netwerken als Cumulus (International Association of Universities and Colleges of Art, design and Media), Elia (European League of Institutes of the Arts), de Nederlandse Hoger Onderwijskantoren in het buitenland (NESO) en Nederlandse wetenschappelijke instituten in het buitenland meer zichtbaar te maken. In een notitie Internationalisering van de KABK tot 2011 heeft de academie haar beleid voor de komende jaren beschreven. Het auditteam heeft kennisgenomen van de internationale dimensie van de twee bacheloropleidingen en de voorgezette opleidingen en het beleid voor de komende jaren zoals dat is beschreven in de notitie Internationalisering van de KABK tot Het auditteam is van mening, dat de academie een zeer duidelijke visie heeft op de plek die de academie als kunstopleiding internationaal wil innemen en welke internationale aspecten van belang zijn voor haar studenten om straks in deze internationale wereld aan het werk te kunnen gaan. Het auditteam heeft kunnen constateren, dat de KABK met het geboden programma op een prima manier zorgt dat studenten de hiervoor benodigde kennis en vaardigheden kunnen ontwikkelen. Oordeel Autonome Beeldende Kunst: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor alle varianten van de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: De bacheloropleiding is gebaseerd op het beroepsprofiel zoals dat is opgenomen in het Opleidingsprofiel Autonome Beeldende Kunst. Dit profiel is ter validering voorgelegd aan vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk. De geformuleerde eindcompetenties sluiten goed aan bij de eisen die door (internationale) vakgenoten en de beroepspraktijk worden gesteld. De KABK heeft aan de bacheloropleiding een eigen inkleuring gegeven door de eindcompetenties specifiek te formuleren en scherp af te stemmen op het werkveld waarvoor de studierichtingen opleiden. Met het werkveld onderhoudt de KABK regelmatig contact over de behoeften vanuit het werkveld. Actuele ontwikkelingen en de consequenties daarvan voor de eindcompetenties en de inhoud van het programma worden in formele en informele overleggen besproken. Uit de beoordelingen door het werkveld van het afstudeerwerk en het alumni-onderzoek van de KABK, is op te maken, dat afgestudeerden van de opleiding Autonome Beeldende Kunst het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar behaald hebben. De KABK heeft een zeer duidelijke visie op de plek die de academie als kunstopleiding internationaal wil innemen en welke internationale aspecten van belang zijn voor haar studenten om straks in deze internationale wereld aan het werk te kunnen gaan. Het auditteam heeft kunnen constateren, dat de KABK met het geboden programma op een prima manier zorgt dat studenten de hiervoor benodigde kennis en vaardigheden kunnen ontwikkelen. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 14

18 Oordeel Vormgeving: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor alle varianten van de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: De bacheloropleiding is gebaseerd op het beroepsprofiel zoals dat is opgenomen in het Opleidingsprofiel Vormgeving. Dit profiel is ter validering voorgelegd aan vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk. De geformuleerde eindcompetenties sluiten goed aan bij de eisen die door (internationale) vakgenoten en de beroepspraktijk worden gesteld. De KABK heeft aan de bacheloropleiding een eigen inkleuring gegeven door de eindcompetenties specifieker te formuleren en hier en daar scherper af te stemmen op het werkveld waarvoor de studierichtingen opleiden. Met het werkveld onderhoudt de KABK regelmatig contact over de behoeften vanuit het werkveld. Actuele ontwikkelingen en de consequenties daarvan voor de eindcompetenties en de inhoud van het programma worden in formele en informele overleggen besproken. Uit de beoordelingen door het werkveld van het afstudeerwerk en het alumnionderzoek van de KABK, is op te maken, dat afgestudeerden van de opleiding Vormgeving het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar behaald hebben. De KABK heeft een zeer duidelijke visie op de plek die de academie als kunstopleiding internationaal zou moeten en willen innemen en welke internationale aspecten van belang zijn voor haar studenten om straks in deze internationale wereld aan het werk te kunnen gaan. Het auditteam heeft kunnen constateren, dat de KABK met het geboden programma goed zorgt dat studenten de hiervoor benodigde kennis en vaardigheden kunnen ontwikkelen. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 15

19 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen De KABK heeft een vergelijking gemaakt tussen de eigen eindkwalificaties en de internationaal geldende Dublin Descriptoren. Uit die vergelijking blijkt dat de afgestudeerden van de academie minimaal het niveau bachelor behalen zoals dat in de descriptoren is beschreven. De KABK is er echter van overtuigd, dat zij op een hoger niveau inzetten: daar waar het in de Dublin Descriptoren vooral gaat om toepassen van verworven kennis, moet de student van de KABK blijk geven van een eigen visie op onder andere het toekomstige vak en een in hoge mate persoonlijke werkwijze. Zelfstandige reflectieve vermogens en een sterke omgevingsgerichtheid zijn daarvoor belangrijke voorwaarden. KABK is van mening dat zij en andere kunstacademies het bachelorniveau overstijgen De KABK komt tot een volgende vergelijking met de Dublin Descriptoren: Kennis en inzicht De afgestudeerde van de KABK heeft een eigen artistieke visie en inzicht in zijn eigen werkproces. Hij heeft inzicht in kernbegrippen als kunstenaarsschap, ontwerperschap, betekenis, eigenzinnigheid, authenticiteit en innovatie. Hij heeft kennis van het overdragen van betekenis door middel van beeld en vorm. Hij is op de hoogte van algemene kunstgeschiedenis en de geschiedenis van discipline en is zich bewust van hedendaagse internationale ontwikkelingen. Hij heeft kennis van theorieën en opvattingen over kunst en kunstenaars of ontwerpen en ontwerpers. Hij heeft inzicht in ontwikkelingen in de culturele, publieke en maatschappelijke context in relatie tot zijn eigen visie en zijn eigen werk. Toepassen Kennis en inzicht De afgestudeerde kan op professionele wijze authentiek werk maken dat voortkomt uit zijn eigen artistieke visie, of een innovatief concept ontwikkelen en dit uitwerken tot een eigenzinnig en betekenisvol ontwerp of beeld. Hij kan artistieke problemen en ontwerpproblemen oplossen. Hij is in staat deze oplossingen en zijn werk zelf te beargumenteren en inspirerend te presenteren en toe te lichten, met gebruikmaking van zijn kennis en inzicht en zijn ervaring in het vakgebied of discipline. Hij kan die ook aanwenden om een inspirerende en functionele werksituatie voor zichzelf op te zetten en in stand te houden Oordeelsvorming De afgestudeerde is in staat om voor zijn werk relevante kennis en informatie te vergaren, en door beschouwing, analyse, duiding en beoordeling verbanden te leggen tussen het eigen werk en dat van anderen. Hierbij betrekt hij zijn kennis van en inzicht in relevante sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. Hij is in staat de uitkomsten van analyses, beschouwingen en beoordelingen te doordenken ten bate van de verdere ontwikkeling van zijn eigen werk. Communicatie De afgestudeerde kan zijn werk en de visie van waaruit dit tot stand is gekomen onderbouwd en inspirerend presenteren en toelichten aan betrokkenen, publiek en eventuele opdrachtgevers en er indien nodig met hen over onderhandelen. De afgestudeerde is in staat een zelfstandige artistieke bijdrage te leveren aan een gezamenlijk product, waaraan hij inhoud, kwaliteit en eventueel regie toevoegt. Hogeschool van de Beeldende Kunst, Muziek en Dans Den Haag 16