Factsheet organisatiemodellen integrale zorg. oktober Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen

Transcriptie

1 Factsheet organisatiemodellen integrale zorg oktober 2015 Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen

2 Organisatiemodellen integrale zorg Organisatiemodellen zijn geen doel op zich maar wel een middel om regionaal integrale verloskundige zorg verder vorm te geven. Voor de totstandkoming van een integrale geboortezorgorganisatie moeten de volgende stappen genomen worden. Wat gaat vooraf? 1. Bepaal visie van verloskundigen op integrale zorg en bundel krachten Ontwikkel als verloskundigen een visie op integrale zorg en zorg voor een duidelijk aanspreekpunt. Zorg voor draagvlak, een eenduidige boodschap en bepaal wat de speerpunten en no go punten zijn van de verloskundigen. 2. Ontwikkel een regiovisie integrale zorg en bepaal doelen Er is een gezamenlijke regiovisie op integrale zorg en de doelen zijn duidelijk. De betrokken zorgverleners hebben gezamenlijk vastgelegd wat onder integrale zorg en samenwerking wordt verstaan en wat van een ieder hierin verwacht mag worden. Het besluitvormingsproces is transparant en er is sprake van een gelijkwaardige positie. 3. Keuze organisatiemodel Zorg voor voldoende vertrouwen (onderling en in relatie tot anderen) en draagvlak. Stap zonder draagvlak niet in een organisatiemodel. Een blauwdruk is niet voorhanden. Onderzoek zorgvuldig welk model in uw regio past. Weeg de voor-en nadelen tegen elkaar af. 4. Sluitstuk financiering Bepaal voorafgaand aan integrale bekostiging de verdeelsleutel. Belangrijk is dat een integraal model aansluit bij een aantal kernvoorwaarden. Kernvoorwaarden 1. Sleutelpositie verloskundigen Verloskundigen leveren het leeuwendeel aan zorg. Ook blijkt dat vrouwen positievere ervaringen hebben, tevredener zijn en minder kans op interventies hebben als de verloskundige een constante rol heeft in het geboorteproces: van zwangerschap tot bevalling en de kraamperiode. 2. Economische positie Denk aan de economische zelfstandigheid van de eerstelijnsverloskundige en wellicht voor de toekomst het kunnen openen van DBC s door de klinische verloskundige. 3. Bewaak fysiologie en voorkom waar mogelijk pathologie Bij de verloskundige wat kan en bij de gynaecoloog wat moet. Ieder zijn eigen professionele verantwoordelijkheid. 4. Keuzevrijheid en zorg in de buurt Waarborg de keuzevrijheid van de cliënt. Naast de zorg in het ziekenhuis moet er ook voldoende zorg in de wijk beschikbaar blijven. Onderzoek ook de samenwerking met professionals/organisaties en gemeenten in de buurt. 5. Kwalitatief verantwoorde en doelmatige zorg De juiste zorg, door de juiste persoon op de juiste plaats en de het juiste moment. 6. Continuïteit van zorg Door continuïteit van zorg worden de beste uitkomsten voor moeder en kind bereikt. Belangrijk is om bij de inrichting van integrale zorg hier rekening mee te houden. 2

3 Modellen integrale geboortezorg Het CPZ heeft een handreiking Organisatiemodellen Integrale Geboortezorg uitgebracht. De Handreiking is bedoeld als hulpmiddel voor regio s bij de inrichting van integrale geboortezorgorganisaties. De handreiking is nadrukkelijk geen blauwdruk, maar biedt diverse varianten waarop de zorg in de regio op maat kan worden ingericht. U kunt de handreiking vinden via: CPZ varianten Samenwerkende organisaties Zorgverleners zijn georganiseerd in een onderneming (ziekenhuis, kraamzorgorganisatie, maatschap verloskundigen, medisch specialistisch bedrijf gynaecologen, etc.). Gezamenlijk richten zij een stichting op als netwerkorganisatie. Participatie in een gemeenschappelijke onderneming Zorgverleners vormen een onderneming (kraamzorgorganisatie, coöperatie verloskundigen, medisch specialistisch bedrijf of ziekenhuis participeert met gynaecologen in loondienst). Gezamenlijk wordt een BV opgericht. Er worden dienstverleningsovereenkomsten gesloten over de te leveren zorg en faciliteiten. 3

4 Zorgverleners in loondienst Verloskundigen, kraamverzorgenden en gynaecologen (en andere zorgaanbieders) treden in dienst van de geboortezorgorganisatie. Mengvormen Een maatschap verloskundigen participeert samen met de gynaecologen, die zich hebben verenigd in een medisch specialistisch bedrijf, en het echocentrum in een geboortezorgorganisatie die kraamverzorgenden in dienst neemt. Opstartmodel met hoofdaannemer Eén partij treedt op als contractpartner, de afstemming vindt plaats in een gezamenlijke stuurgroep. Er is nog geen geboortezorgorganisatie waarin alle betrokken zorgaanbieders verantwoordelijk zijn voor de volledig integrale zorg. 4

5 KNOV varianten De KNOV heeft haar ideeën voor de ontwikkeling van de organisatiemodellen met het CPZ gedeeld en deze treft u onderstaand, onder de varianten van het CPZ, aan. Het is van belang om naar alle mogelijke modellen te kijken en in experimenten voor integrale verloskundige zorg, zoals de INCAS 2 pilots ( te ondervinden welk model in de praktijk het beste werkt. De verwachting is dat in de ene regio het ene model beter aansluit dan het andere. Samenwerkingsovereenkomst De meest eenvoudige en minst verregaande vorm is een samenwerkingsovereenkomst. Alle zorgverleners afkomstig uit de eerste en tweedelijn sluiten een samenwerkingsovereenkomst met elkaar. Dit kan vergelijkbaar zijn met de huidige VSV overeenkomsten. De inspectie heeft dit ook als een minimale vereiste gesteld. De academische zorg (3e lijnszorg) kan ook onderdeel zijn van de samenwerkingsovereenkomst maar dat zal vaak niet het geval zijn. Samenwerkende organisaties 1,5 lijnszorg Er wordt een coöperatie gevormd waarin de kraamzorg en de eerstelijns verloskundigenpraktijken zijn verenigd. De verloskundigenpraktijken en kraamzorg blijven zelfstandig en declareren de geleverde zorg bij de coöperatie. De coöperatie sluit een overeenkomst met de zorgverzekeraar voor de te leveren zorg in een bepaalde regio. Vanuit de coöperatie kunnen consulten van klinisch verloskundigen en gynaecologen ingekocht worden bij de tweedelijn. Midwife Led Continuïty of Care (MLC) Er wordt een coöperatie gevormd waarin de kraamzorg, de eerstelijns verloskundigenpraktijken en klinisch verloskundigen zijn verenigd. De coöperatie sluit ook hier een overeenkomst met de zorgverzekeraar voor de te leveren zorg. Vanuit de coöperatie kunnen consulten gynaecologen worden ingekocht bij de tweedelijn. 5

6 Zorggroep De zorggroep is een organisatie met een rechtspersoonlijkheid (buiten het ziekenhuis)- waarin zorgaanbieders zijn verenigd- en die verantwoordelijk is voor de coördinatie en levering van de gecontracteerde zorg in een regio. De zorgverleners dan wel instellingen blijven zelfstandig maar declareren de geleverde zorg aan de zorggroep. Deze zorggroep sluit een overeenkomst met de zorgverzekeraar voor de te leveren zorg. Participatie in een gemeenschappelijke onderneming De onderneming van zorgverleners afkomstig uit de eerste en tweedelijn en evt. derdelijn richten een BV op. Zij worden hier ook aandeelhouder van. Eventueel kunnen ook andere eerstelijnspartijen aansluiten. Verloskundigenpraktijken kunnen zelfstandig blijven bestaan. Zij maken deel uit van de coöperatie. Daarnaast worden er dienstverleningsovereenkomsten gesloten met ziekenhuis voor neonatologie en ondersteunende afdelingen en de inzet van verloskunde, gynaecologen en kraamzorg. De BV sluit een overeenkomst met de zorgverzekeraar voor de te leveren zorg. Zorgverleners in loondienst Zelfstandig behandelcentrum (ZBC) Alle zorgverleners afkomstig uit de eerste en tweedelijn komen in dienst van het ZBC buiten het ziekenhuis. Alleen voor derdelijnszorg wordt nog verwezen naar de academische centra. Het ZBC sluit een overeenkomst met de zorgverzekeraar voor de te leveren zorg. Shared care Alle zorgverleners in de geboortezorg komen in dienst van het ziekenhuis. Het ziekenhuis sluit een overeenkomst met de zorgverzekeraar voor de te leveren zorg. 6

7 Voor- en nadelen hoofdvarianten Model Voordelen Nadelen/aandachtspunten Samenwerkingsovereenkomst Eenvoudig te realiseren. Behoud zelfstandige positie partijen. Behoud keuzevrijheid. Samenwerkende organisaties Behoud zelfstandige positie partijen. Behoud keuzevrijheid. Zorgverleners zijn georganiseerd in een onderneming: verbondenheid. Gezamenlijke identiteit voor integraal tarief. Organisatiestructuur voldoet aan WTZi. Vennootschapsbelasting (VPb) geen issue. Participatiemodel in een gemeenschappelijke onderneming Zorgverleners vormen een onderneming. Zorgverleners zijn aandeelhouder van onderneming: realiseer gelijke positie! Grote verbondenheid van de partners in de entiteit (samen iets presteren). Praktijken/zelfstandige positie kan blijven bestaan. Gezamenlijke identiteit voor integraal tarief. Bedrijfsrisico integraal tarief bij de entiteit. In loondienst Gezamenlijke identiteit voor integraal tarief. Zorgverleners staan in gelijke rechtspositie tot elkaar. Inkomenszekerheid professionals. Organisatiestructuur voldoet aan WTZi. Voldoet aan mededinging. BTW en VPb geen issue. Geen gezamenlijke identiteit voor integraal tarief. Mededinging bij vorming maatschappen is aandachtspunt. BTW issue: zorgdiensten zijn vrijgesteld, maar uitlenen personeel niet. Dienstverleningsovereenkomsten met zorgverleners. Samenwerking in stichting is geen gemeenschappelijke onderneming waarop fusietoezicht van toepassing is. Zorgondernemingen vormen samen de geboortezorgorganisatie: afspraken over inbreng en verdeling maken. Verbod kartelvorming zorgondernemingen. Mogelijk fusietoezicht op geboortezorgonderneming (afhankelijk van de gezamenlijke omzet). BTW issue; onzeker of de organisatie onder de vrijstelling valt. Geboortezorgonderneming is VPb-plichtig. Dienstverleningsovereenkomsten met zorgverleners. Huidige maatschappen en coöperaties worden ontbonden. Geen zelfstandige positie. Keuzevrijheid cliënt? Zorg in de buurt? Behoud fysiologie? Specifieke aandacht voor 1elijns activiteiten (buitenpraktijken) kan verminderen. Verlies fiscale faciliteiten ondernemer. Afkoop goodwill. Geen gemeenschappelijk ondernemerschap. Grote overgang (praktijken moeten worden gekocht ). De KNOV heeft een voorkeur voor het samenwerkingsmodel en dan in het bijzonder de KNOV varianten voor 1,5 lijns zorg en MLC. Het participatiemodel (of de gezamenlijke onderneming) is naar onze mening niet zonder meer geschikt als startmodel, maar kan ontstaan bij een doorontwikkeling van het samenwerkingsmodel. 7