Stein: Economisch Instituut voor een Winkelorganisatie BV

Transcriptie

1 werkschrift: bedrijfsadministratie Bestemd voor het kwalificatiedossier ondernemer detailhandel in de kwalificatiestructuur detailhandel Stein: Economisch Instituut voor een Winkelorganisatie BV ISBN Bertram Theo M.J. Esch, de F.L.J. 1e druk 2008 Druk: Ontwerp omslag/opmaak: Keulers BV, Geleen P&P Company BV, Jan Wijnen, Beek 2008 EIW BV Economisch Instituut voor een Winkelorganisatie BV Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden ( Voor alle kwesties inzake het kopiëren van een of meer pagina s uit deze uitgave: Stichting Reprorecht, Amstelveen. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 1

2 woord vooraf Het werkschrift bedrijfsadministratie is in eerste instantie geschreven voor deelnemers die in het middelbaar beroepsonderwijs een niveau 4 opleiding volgen. De oefenstof is geschreven voor de economische leerstof van kerntaak 1 van het kwalificatiedossier ondernemer detailhandel. De thema s die in dit werkschrift centraal staan, hebben betrekking op het werkproces bewaakt en interpreteert de financiële situatie. In het werkschrift bedrijfsadministratie worden drie thema s behandeld. Geadviseerd wordt de volgorde van de thema s te volgen. In deze thema s behandelen we geen theorie. We volgen daarbij de boekingsgang in een detailhandelsonderneming. Na het doorwerken van dit werkschrift kun je de jaarrekening van een detailhandelsonderneming interpreteren. Ofwel je bent een gesprekspartner voor je accountant. De theorie van de drie thema s wordt uitgebreid behandeld in het hoofdstuk 7 van het bronboek (retail)economie. Bij het thema journaal en grootboek ga je vanuit de openingsbalans het grootboek openen. Het grootste deel van dit thema oefen je met het verwerken van financiële feiten in het journaal. Deze feiten hebben betrekking op de btw, de omzet, de privézaken, de exploitatiekosten en de investeringen. Ook leer je in dit thema op welke manier je een grootboekrekening moet sluiten. Het beheersen van de boekingsregels is een voorwaarde om de opgaven van dit thema te kunnen maken. Bij het thema dagboeken ga je diverse dagboeken bijwerken. In een dagboek worden de financiële feiten die (zeer) regelmatig voorkomen en betrekking hebben op hetzelfde onderwerp chronologisch bijgehouden. Je gaat dagboeken bijwerken, waarin genoteerd worden: inkopen op rekening: inkoopboek, verkopen op rekening: verkoopboek, ontvangsten en uitgaven per kas: kasboek, ontvangsten en uitgaven per bank: bankboek. Alle financiële feiten die in de bovenstaande dagboeken niet geboekt kunnen worden, ga je in het diverse postenboek (memoriaal) boeken. In dit thema ga je ook de verschillende dagboeken journaliseren. Bij het thema kolommenbalans ga je sommen maken over het laatste gedeelte van het boekhoudkundig model. Je gaat aan de hand van de proefbalans de eindbalans opstellen. Hierbij ga je voor diverse ondernemingsvormen het eigen vermogen vaststellen. Tenslotte ga je met voorafgaande journaalposten vergissingen en/of vergeten financiële feiten in de boekhouding herstellen. De opdrachten in het werkschrift bedrijfsadministratie zijn geschikt om individueel aan te werken. Voordat je aan een thema begint, kun je het beste een test doen op de website: Deze test geeft aan wat je opleidingsbehoefte is, als het gaat om de drie thema s van dit werkschrift. Je bepaalt uiteindelijk zelf (in jouw persoonlijke activiteitenmatrix) met welk thema je aan de slag gaat. Stein, zomer 2008, Frans L.J. de Esch werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 2

3 inhoud van journaal naar grootboek 4 openingsbalans 4 mutaties in de balans 10 grootboek openen 23 hulprekeningen van het eigen vermogen 32 journaal 38 grootboekrekening sluiten 43 btw in de boekhouding 47 omzet in de boekhouding 55 privé in de boekhouding 60 exploitatiekosten in de boekhouding 65 investeringen in de boekhouding 69 nog wat oefenen met het journaal 73 dagboeken 81 inkoopboek 81 verkoopboek 87 kas- en bankboek 92 tussenrekening 105 diverse postenboek 109 leverancierskorting 116 totaalopgaven 120 kolommenbalans 138 kolommenbalans persoonlijke ondernemingsvorm 138 voorafgaande journaalposten 154 eigen vermogen besloten vennootschap 161 werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 3

4 van journaal naar grootboek openingsbalans de start van de boekhouding Het startpunt van een boekhouding van elke onderneming is een inventarislijst. Dit is een lijst waarop alle bezittingen en schulden van de onderneming staan. Met behulp van de inventarislijst kan een openingsbalans worden samengesteld, waarop gelijksoortige bezittingen en gelijksoortige schulden worden samengevoegd. voorbeeld Op de (zéér eenvoudige) inventarislijst van een detailhandelsonderneming staan de volgende zaken: computer 1.000,- bestelauto 9.000,- toonbank 1.500,- printer 350,- winkelstellingen 2.250,- afrekenapparatuur 2.000,- artikelen in voorraad ,- tegoed bij de Rabobank 8.000,- contant geld in de kassalade 2.500,- lening van ouders ,- geleend bij ING-bank ,- nog te betalen aan leveranciers ,- Met behulp van deze eenvoudige inventarislijst kan de openingsbalans gemaakt worden. Openingsbalans per.. Inventaris 8.100,- Eigen vermogen ,- Auto 9.000,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Bank 8.000,- Crediteuren ,- Kas 2.500, , ,- toelichting Het bedrag bij de inventaris, is de optelsom van de waarden van de toonbank, de winkelstellingen, de afrekenapparatuur, de computer en de printer. Het tegoed bij de Rabobank is kortweg weergegeven achter Bank. De lening van de ouders wordt meestal Familielening genoemd. Leveranciers die niet contant betaald worden, worden Crediteuren genoemd. Het eigen vermogen moet ,- geweest zijn. Immers, er zijn voor ,- bezittingen gekocht ( aanwezig ) en er is in totaal een schuld werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 4

5 van ,-. Dus moet de ondernemer het restant aan eigen vermogen hebben ingebracht. Vandaar dat er wel wordt gezegd dat het eigen vermogen een sluitpost van de balans is. Overigens: als er goederen op rekening verkocht worden en de ondernemer daardoor nog geld van de klanten tegoed heeft, noemt men dat Debiteuren. Een balans ziet er meestal als volgt uit: balans debet credit Bezittingen Eigen vermogen Schulden werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 5

6 opgaven 1. Gegeven de onderstaande inventarislijst per 1 januari van een modezaak: pashokjes 2.000,- kledingrekken 8.000,- toonbank 2.500,- winkelpand ,- winkelstellingen 3.000,- afrekenapparatuur 4.000,- voorraad damesmode 5.000,- voorraad herenmode ,- voorraad accessoires 8.000,- tegoed van een vaste klant 1.100,- kasgeld 1.500,- lening van ouders ,- geleend bij ING-bank ,- nog te betalen aan leveranciers ,- hypothecaire lening ,- Stel de openingsbalans van deze modezaak samen. Openingsbalans modezaak per 1 januari Winkelpand ,- Eigen vermogen 3.100,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren 1.100,- Hypothecaire lening ,- Kas 1.500,- Crediteuren , , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 6

7 2. Gegeven de onderstaande inventarislijst per 1 februari van een doe-het-zelfzaak: bestelbus ,- bestelbus ,- kassa s ,- winkelpand ,- winkelstellingen ,- kasgeld 3.000,- voorraad verf ,- voorraad apparaten ,- voorraad gereedschappen ,- tegoed van het ROC Ter AA 4.200,- computers 8.150,- lening van familie ,- tegoed van aannemer Piets 5.125,- verschuldigd aan Black & Decker ,- geleend bij Rabobank ,- nog te betalen aan groothandel JJ ,- hypothecaire lening ,- voorraad overige artikelen ,- verschuldigd aan overige leveranciers ,- Stel de openingsbalans van deze doe-het-zelfzaak samen. Openingsbalans doe-het-zelfzaak per 1 februari Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Transportmiddelen ,- Hypothecaire lening ,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren 9.325,- Crediteuren ,- Kas 3.000, , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 7

8 3. Gegeven de onderstaande inventarislijst per 15 maart van een supermarkt: bestelauto ,- magazijnstellingen ,- afrekenapparatuur ,- voorraad AGF ,- winkelstellingen ,- wisselgeld 9.000,- voorraad houdbaar ,- overige winkelinventaris ,- overige voorraad ,- tegoed van mevr. Pieters 475,- computerapparatuur 2.600,- lening bij ABN-AMRO ,- tegoed van BS Het Spant 125,- verschuldigd aan leveranciers ,- geleend bij Rabobank ,- nog te betalen aan groothandel ,- krediet in rekening-courant ,- voorraad overige artikelen ,- verschuldigd aan Belastingdienst 2.000,- Stel de openingsbalans van deze supermarkt samen. Openingsbalans supermarkt per 15 maart Transportmiddelen ,- Eigen Vermogen ,- Inventaris ,- Lening ABN-AMRO ,- Voorraad ,- Lening RABO ,- Debiteuren 600,- Crediteuren ,- Kas 9.000,- Krediet in rek-courant ,- Kortlopende schulden 2.000, , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 8

9 4. Gegeven de onderstaande inventarisatie van een winkel op 1 januari: nog te ontvangen van: Mevrouw Buskemakers 540,-, Voetbalclub Celios 650,-, Mevrouw Halle 115,-, Café Het Dorstig Hert 841,-, de auto van de zaak heeft een waarde van 5.000,-, verschuldigd aan: Leverancier Arsalan ,-, BV De Vlugge ,-, Groothandel Cruts ,-, in kas ligt 998,- het tegoed bij de SNS-bank bedraagt volgens het bankafschrift 6.600,-, de aanwezige winkelinventaris wordt getaxeerd op 8.950,-, de voorraad artikelen heeft na inventarisatie een totale waarde van ,-, op het winkelpand, dat een waarde heeft van ,- rust een hypothecaire lening van ,-, bij familie staat er een schuld open van ,-, het eigen vermogen bedraagt ,-. Stel de balans van deze winkel per 1 januari samen. Openingsbalans winkel per 1 januari Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Transportmiddelen 5.000,- Hypothecaire lening ,- Inventaris 8.950,- Familielening ,- Voorraad ,- Crediteuren ,- Debiteuren 2.146,- Bank 6.600,- Kas 998, , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 9

10 mutaties in de balans de balans blijft in evenwicht Dennis Markus start per 1 januari een speciaalzaak voor dames- en herenmode onder de naam M&W Wear. De (aangepaste) openingsbalans van deze detailhandelsonderneming ziet er als volgt uit: Balans M&W Wear per 1 januari Verbouwing Eigen vermogen ,- winkelpand ,- Familielening ,- Inventaris ,- Borgstellingskrediet ,- Auto ,- Banklening ,- Voorraad ,- Crediteuren Bank ,- Kas 1.000, , ,- Uit de balans van M&W Wear blijkt dat Dennis bij de start van zijn winkel de ,- geïnvesteerd heeft in bezittingen en dat die bezittingen voor ,- gefinancierd zijn met vreemd vermogen. De sluitpost van de balans is het eigen vermogen. Het moet jou duidelijk zijn dat er voortdurend (!) veranderingen (of met een moeilijk woord: mutaties) optreden in al die bezittingen en schulden en in het eigen vermogen. Zo zal Dennis Markus: op de verbouwing, inventaris en auto afschrijven, de voorraden verkopen en vervolgens weer aanvullen, geld ontvangen en uitgeven per kas, waardoor de hoeveelheid kasgeld respectievelijk toeneemt of afneemt, resultaat boeken waardoor het eigen vermogen verandert, op rekening inkopen, waardoor de schuld aan crediteuren groter wordt, een gedeelte van de familielening aflossen, waardoor deze kleiner wordt, enzovoort. Welke gevolgen deze veranderingen hebben voor de balans, wordt met behulp van de onderstaande voorbeelden duidelijk gemaakt. De btw wordt in deze voorbeelden buiten beschouwing gelaten. In de voorbeelden 1 tot en met 4, op de volgende bladzijden, is elk financieel feit aanleiding om de balans te veranderen. Het zal duidelijk worden, dat niet elk financieel feit kan leiden tot het samenstellen van een nieuwe balans. Dit zou in de praktijk een onwerkbare situatie betekenen en een flinke stapel papier opleveren. Het verwerken van financiële feiten in de boekhouding behoort tot de eerste stap in het boekhoudkundig model. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 10

11 voorbeeld 1 Dennis koopt op 5 januari een partij T-shirts van het merk Marsitta in, die hij per bank betaalt, voor 2.500,-. De balans ziet er, na deze (financiële) gebeurtenis (of: dit financiële feit), als volgt uit: Balans M&W Wear per 5 januari Verbouwing Eigen vermogen ,- winkelpand ,- Familielening ,- Inventaris ,- Borgstellingskrediet ,- Auto ,- Banklening ,- Voorraad ,- Crediteuren Bank ,- Kas 1.000, , ,- Uit de gewijzigde balans kun je aflezen, dat door deze inkoop de voorraad toegenomen is en dat het banktegoed minder geworden is. voorbeeld 2 Op 11 januari betaalt Dennis per bank de factuur van crediteur Van Bommels ad 7.000,-. De balans per 11 januari ziet er na deze mutaties als volgt uit: Balans M&W Wear per 11 januari Verbouwing Eigen vermogen ,- winkelpand ,- Familielening ,- Inventaris ,- Borgstellingskrediet ,- Auto ,- Banklening ,- Voorraad ,- Crediteuren Bank ,- Kas 1.000, , ,- Uit de gewijzigde balans kun je aflezen dat door deze betaling de schuld aan crediteuren is afgenomen en dat het banktegoed minder geworden is. Er is nu een verandering in de samenstelling van het vermogen zichtbaar geworden. De totaaltellingen van de balans waren ,- en zijn na verwerking van de mutaties ,- geworden. voorbeeld 3 Op 15 januari maakt Dennis de kassa op. Het blijkt dat hij voor 3.500,- verkocht heeft. In dat bedrag zit 1.000,- winst. (Voor de eenvoud wordt er geen onderscheid gemaakt tussen brutowinst en nettowinst). Als deze mutatie in de voorraad, de kas en het eigen vermogen verwerkt is, ziet de balans er als volgt uit: werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 11

12 Balans M&W Wear per 15 januari Verbouwing Eigen vermogen ,- winkelpand ,- Familielening ,- Inventaris ,- Borgstellingskrediet ,- Auto ,- Banklening ,- Voorraad ,- Crediteuren Bank ,- Kas 4.500, , ,- EIW BV De voorraad wordt door de gerealiseerde kassaomzet lager en wel voor het inkoopbedrag; het bedrag aan contanten neemt toe voor de opbrengst; de winst wordt opgeteld bij het Eigen vermogen, dat immers toeneemt door winst. Er is nu sprake van een verandering in de samenstelling en in de grootte van het vermogen. voorbeeld 4 Op 20 januari verkoopt Dennis voor 1.200,- op rekening aan een plaatselijk ROC (Unit Handel). De inkoopwaarde van de omzet bedraagt 850,-. Om een goed overzicht van bezittingen, schulden en eigen vermogen te krijgen, moet er weer een nieuwe balans gemaakt worden. Deze ziet er als volgt uit: Balans M&W Wear per 20 januari Verbouwing Eigen vermogen ,- winkelpand ,- Familielening ,- Inventaris ,- Borgstellingskrediet ,- Auto ,- Banklening ,- Voorraad ,- Crediteuren Debiteuren 1.200,- Bank ,- Kas 4.500, , ,- De voorraad wordt door deze verkoop lager; er ontstaat de bezitting debiteuren; de winst wordt weer opgeteld bij het eigen vermogen. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 12

13 opgaven 5. Gegeven de beginbalans van Boetiek Horbach per 1 januari. Balans Boetiek Horbach per 1 januari Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Hypothecaire lening ,- Debiteuren 5.400,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- De financiële feiten van januari zijn: januari 5 Verkocht per kas goederen voor 6.200,-; de inkoopwaarde bedraagt 4.000,-. januari 7 Betaald per kas aan crediteur Hendriks 3.000,-. Afgelost per kas op de familielening 5.000,-. januari 20 Verkocht op rekening goederen voor 9.000,-; de brutowinst bedraagt 30%. januari 27 Betaald per kas aan drukkerij Keulers voor reclamedrukwerk 1.000,-. januari 30 Afschrijving op het winkelpand 1.500,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. a. Stel de balans van deze boetiek per 5 januari samen. b. Stel de balans van deze boetiek per 7 januari samen. c. Stel de balans van deze boetiek per 20 januari samen. d. Stel de balans van deze boetiek per 27 januari samen. e. Stel de balans van deze boetiek per 30 januari samen. a. Balans Boetiek Horbach per 5 januari Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Hypothecaire lening ,- Debiteuren 5.400,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 13

14 b. Balans Boetiek Horbach per 7 januari Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Hypothecaire lening ,- Debiteuren 5.400,- Krediet in Kas 9.200,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- c. Balans Boetiek Horbach per 20 januari Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Hypothecaire lening ,- Debiteuren ,- Krediet in Kas 9.200,- Rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- d. Balans Boetiek Horbach per 27 januari Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Hypothecaire lening ,- Debiteuren ,- Krediet in Kas 8.200,- Rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- e. Balans Boetiek Horbach per 30 januari Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Hypothecaire lening ,- Debiteuren ,- Krediet in Kas 8.200,- Rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- 6. Gegeven de balans van verlichtingswinkel de Lamp per 1 maart. Balans de Lamp per 1 maart Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris 6.540,- Lening ABN ,- Voorraad ,- Krediet in Vorderingen 8.920,- rekening-courant ,- Kas ,- Crediteuren , , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 14

15 De financiële feiten van maart zijn: maart 3 Verkocht per kas goederen voor ,-; de inkoopwaarde bedraagt 6.000,-. maart 8 Betaald per kas aan een leverancier 2.000,-; de goederen waren de vorige maand al geleverd. maart 16 Uit de kas gestort op de rekening krediet in rekening-courant 8.000,-. maart 24 Betaald per kas aan reclamebureau Adma voor het plaatsen van diverse advertenties 1.750,-. maart 28 Verkocht op rekening lampen aan een scholengemeenschap voor 5.600,-; de brutowinst bedraagt 25%. maart 31 Afschrijving op de winkelinventaris 240,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. a. Stel de balans van deze verlichtingswinkel per 3 maart samen. b. Stel de balans van deze verlichtingswinkel per 8 maart samen. c. Stel de balans van deze verlichtingswinkel per 16 maart samen. d. Stel de balans van deze verlichtingswinkel per 24 maart samen. e. Stel de balans van deze verlichtingswinkel per 28 maart samen. f. Stel de balans van deze verlichtingswinkel per 31 maart samen. EIW BV a. Balans de Lamp per 3 maart Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris 6.540,- Lening ABN ,- Voorraad ,- Krediet in Vorderingen 8.920,- rekening-courant ,- Kas ,- Crediteuren , , ,- b. Balans de Lamp per 8 maart Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris 6.540,- Lening ABN ,- Voorraad ,- Krediet in Vorderingen 8.920,- rekening-courant ,- Kas ,- Crediteuren , , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 15

16 c. Balans de Lamp per 16 maart Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris 6.540,- Lening ABN ,- Voorraad ,- Krediet in Vorderingen 8.920,- rekening-courant ,- Kas ,- Crediteuren , , ,- d. Balans de Lamp per 28 maart Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris 6.540,- Lening ABN ,- Voorraad ,- Krediet in Vorderingen ,- rekening-courant ,- Kas ,- Crediteuren , , ,- e. Balans de Lamp per 31 maart Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris 6.300,- Lening ABN ,- Voorraad ,- Krediet in Vorderingen ,- rekening-courant ,- Kas ,- Crediteuren , , ,- 7. Gegeven de openingsbalans van DHZ Beusmans per 1 mei. Balans DHZ Beusmans per 1 mei Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Vrachtauto ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren ,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- De financiële feiten van de maand mei zijn: mei 3 Ontvangen per kas van debiteur De Vries 6.125,-. mei 4 Per kas gestort op het krediet in rekening-courant 3.000,-. mei 18 Contante verkopen ,-; de brutowinst bedraagt in totaal 3.250,-. mei 26 werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 16

17 Betaald per kas de rentekosten op de banklening (let op!) ad 1.800,-. mei 31 Enkele nieuwe winkelstellingen gekocht en contant betaald ad 5.600,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. a. Stel de balans van deze doe-het-zelfzaak per 3 mei samen. b. Stel de balans van deze doe-het-zelfzaak per 4 mei samen. c. Stel de balans van deze doe-het-zelfzaak per 18 mei samen. d. Stel de balans van deze doe-het-zelfzaak per 26 mei samen. e. Stel de balans van deze doe-het-zelfzaak per 31 mei samen. a. Balans DHZ Beusmans per 3 mei Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Vrachtauto ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren 9.275,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- b. Balans DHZ Beusmans per 4 mei Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Vrachtauto ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren 9.275,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- c. Balans DHZ Beusmans per 18 mei Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Vrachtauto ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren 9.275,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- d. Balans DHZ Beusmans per 26 mei Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Vrachtauto ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren 9.275,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 17

18 e. Balans DHZ Beusmans per 31 mei Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Vrachtauto ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren 9.275,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- 8. Gegeven de onderstaande financiële feiten: april 1 125,- van debiteur Kleinsma bijgeschreven op de bankrekening. april 5 Verkocht per kas goederen voor ,-; de inkoopwaarde bedraagt 9.000,-. april 8 Betaald per kas aan een leverancier 4.000,-; de goederen waren de vorige maand al geleverd. april 22 Uit de kas gestort op de rekening krediet in rekening-courant 5.000,-. april 24 Betaald per kas aan poetsbedrijf Joustra voor het onderhoud van de winkel 750,-. april 26 Bankafschrift ontvangen waarop de betaling ad 2.000,- van een klant bijgeschreven is. april 28 Verkocht op rekening goederen voor 3.600,-; de brutowinst bedraagt 20%. april 29 Afschrijving op de bestelauto 1000,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. Noteer welke veranderingen er, als gevolg van de bovenstaande financiële feiten, optreden in de bezittingen en/of het eigen vermogen en/of de schulden van deze ondernemer. Het eerste financiële feit is als voorbeeld uitgewerkt. rekening van: bezit schuld eigen vermogen datum veranderingen 1 april Krediet in rek.crt 125 Debiteuren april Kas Voorraad Eigen Vermogen april Crediteuren Kas april Krediet in rek.crt Kas april Eigen Vermogen 750 Kas 750 werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 18

19 26 april Krediet in rek.crt Debiteuren april Debiteuren Voorraad Eigen Vermogen april Bestelauto Eigen Vermogen Opmerking: Wijs eventueel- uw deelnemers erop dat de rekening Krediet in rekening-courant ook beschouwd kan worden c.q. kan veranderen in een rekening van bezit, als de ondernemer niet rood staat. 9. Gegeven de onderstaande financiële feiten: november 2 Verkocht per kas goederen voor 4.200,-. de inkoopwaarde bedraagt 3.750,-. november 5 Betaald per kas aan crediteur Hendriks 5.000,-. november 11 Afgelost per kas op de familielening 3.000,-. Tevens is er 750,- rente betaald. november 20 Verkocht op rekening goederen voor 6.000,-; de brutowinst bedraagt 11%. november 27 Betaald per kas aan reclamebureau voor het ontwerpen van een advertentie 1.250,-. november 28 Per kas 250,- loon uitbetaald aan een oproepkracht. november 29 Betaald per Postbank de huur ad 1.500,- van december van het winkelpand. november 30 Afschrijving op het winkelpand 1.000,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. Noteer welke veranderingen er, als gevolg van de bovenstaande financiële feiten, optreden in de bezittingen en/of het eigen vermogen en/of de schulden van deze ondernemer. rekening van: bezit schuld eigen vermogen datum veranderingen 2 nov. Kas Voorraad Eigen Vermogen nov. Crediteuren Kas nov. Familielening Eigen Vermogen 750 Kas nov. Debiteuren Eigen Vermogen 660 Voorraad werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 19

20 rekening van: bezit schuld eigen vermogen datum veranderingen nov. Kas Eigen Vermogen nov. Kas 250 Eigen Vermogen nov. Postbank Eigen Vermogen nov. Winkelpand Eigen Vermogen Gegeven de financiële feiten van kaasspecialist Theunissen van de maand augustus. 6 augustus Op rekening ingekocht artikelen voor 2.400,-. 10 augustus Verkocht op rekening en geleverd aan een vaste klant voor 750 aan goederen; hierin zit 150,- winst. 12 augustus Betaald per kas 900,- voor verpakkingsmateriaal. 16 augustus De heer Theunissen koopt enige nieuwe schappen in, voor een bedrag van 7.100,-; bij levering worden deze schappen contant betaald. 22 augustus De heer Theunissen betaalt per bank een openstaande schuld aan een leverancier van 6.110,-. 23 augustus Er wordt een openstaande vordering van een klant, groot 2.550,-, per bank ontvangen. 25 augustus De heer Theunissen retourneert een partij bedorven Camembert aan de leverancier; hiervoor ontvangt hij een creditnota voor een bedrag van 558,-. 27 augustus De contante omzet van deze detailhandelsonderneming bedraagt ,-; hierin zit 3.600,- winst. 29 augustus Door deze detailhandelsonderneming wordt op de inventaris 4.500,- afgeschreven. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. Noteer welke veranderingen er, als gevolg van de bovenstaande financiële feiten, optreden in de bezittingen en/of het eigen vermogen en/of de schulden van deze ondernemer. rekening van: bezit schuld eigen vermogen datum veranderingen 6 aug. Voorraad Crediteuren aug. Eigen Vermogen 150 Voorraad 600 Debiteuren 750 werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 20

21 rekening van: bezit schuld eigen vermogen datum veranderingen aug. Eigen Vermogen 900 Kas aug. Kas Inventaris aug. Crediteuren Krediet rek.crt aug. Krediet rek.crt Debiteuren aug. Voorraad 558 Crediteuren aug. Eigen Vermogen Voorraad Kas aug. Inventaris Eigen Vermogen Gegeven de onderstaande financiële feiten van modedetaillist Solberg van de maand juni: juni 4 Gekocht op rekening: 30 Lee pantalons 675,- 20 Levi s jeans 525,- 50 T-shirts 250,- Totaal factuurbedrag 1.450,- juni 6 Contante verkopen weken 21 en 22: verkoopwaarde x 1,- inkoopwaarde x 1,- Lee pantalons Levi s jeans T-shirts Totaal juni 10 Ontvangen per bank van een debiteur 1.160,-. juni 12 Ontvangen afschrift Postbank van de elektronische betaling van de energienota ad 860,-. juni 15 Betaald per kas aan leverancier Lee 2.200,-. juni 18 Betaald per kas aan verkoopkosten 375,-. juni 22 Retour gezonden aan de leverancier 3 T-shirts; hiervoor is creditnota CI117 ontvangen voor een bedrag van 15,-. juni 27 Per bank betaald de huur van de winkel over juli 950,-. juni 30 werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 21

22 Afschrijven op de inventaris 800,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. Noteer welke veranderingen er, als gevolg van de bovenstaande financiële feiten, optreden in de bezittingen en/of het eigen vermogen en/of de schulden van deze ondernemer. rekening van: bezit schuld eigen vermogen datum veranderingen 4 juni Voorraad Crediteuren juni Kas Voorraad Eigen Vermogen juni Krediet rek-crt Debiteuren juni Postbank 860 Eigen vermogen juni Crediteuren Kas juni Eigen Vermogen 375 Kas juni Crediteuren 15 Voorraad juni Eigen Vermogen 950 Kas juni Inventaris 800 Eigen Vermogen 800 werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 22

23 g rootboek openen ik open het grote boek Een grootboekrekening is een overzicht van een balanspost waarin alle mutaties bijgehouden worden die gedurende een periode (meestal een jaar) in die balanspost plaatsvinden. De standaardopstelling van een grootboekrekening ziet er als volgt uit: debet rekening.. credit datum omschrijving bedrag datum omschrijving bedrag Je kunt ook voor een opstelling kiezen, waarbij voor iedere grootboekrekening een kaart gehanteerd wordt. De grootboekkaarten kunnen dezelfde indeling (in vaktermen: liniatuur) hebben als de rekeningen in het boek/schrift, maar er wordt ook vaak gekozen voor de onderstaande liniatuur: naam rekening.. datum nr. boekingsdocument omschrijving debet x 1,- credit x 1,- De bovenstaande indeling van de grootboekrekening, wordt ook in de meeste geautomatiseerde boekhoudpakketten gebruikt. Om die reden hanteren we in dit werkschrift ook deze indeling. In het grootboek moet voor elke bezitting, voor elke schuld en voor het eigen vermogen aan het begin van de boekingsperiode een grootboekrekening geopend worden. Het totaal van deze grootboekrekeningen moet het bedrag van de aanwezige bezittingen, de schulden en het eigen vermogen aangeven. Het grootboek openen, gaat als volgt: op iedere rekening van bezit moet het beginbedrag (dat debet op de balans staat) aan de debetzijde opgeschreven worden met als omschrijving van balans, op iedere rekening van schuld moet het beginbedrag (dat credit op de balans staat) aan de creditzijde opgeschreven worden met als omschrijving van balans, het bedrag van het eigen vermogen (dat credit op de balans staat) wordt credit op de rekening eigen vermogen geschreven met als omschrijving van balans. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 23

24 voorbeeld Een gedeelte van het grootboek van M&W. Verbouwing winkelpand 1 jan Van balans Voorraad 1 jan Van balans Eigen vermogen 1 jan Van balans Crediteuren 1 jan Van balans opgaven 12. Op een balans staan per 1 mei onder andere de volgende posten en bedragen: eigen vermogen ,- Postbank (tegoed) 5.125,- crediteuren ,- inventaris ,- voorraad ,- Open met behulp van deze balansbedragen de grootboekrekeningen per 1 mei. Eigen Vermogen 1 mei Van balans Postbank 1 mei Van balans Crediteuren 1 mei Van balans Inventaris 1 mei Van balans Voorraad 1 mei Van balans werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 24

25 13. Gegeven de balans van Super 2000 per 1 juli. Balans Super 2000 per 1 juli Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Familielening ,- Voorraad ,- Hypothecaire lening ,- Debiteuren 1.400,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- Open voor deze supermarkt de volgende grootboekrekeningen: winkelpand, kas, eigen vermogen, crediteuren. Winkelpand 1 juli Van balans Kas 1 juli Van balans Eigen Vermogen 1 juli Van balans Crediteuren 1 juli Van balans werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 25

26 14. Gegeven de balans van Speelgoed Hanssen per 1 juli. Balans Speelgoed Hanssen per 1 juli. Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Vervoermiddelen ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren 5.450,- Krediet in Kas 1.550,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- Open voor deze speelgoedzaak de volgende grootboekrekeningen: inventaris, krediet in rekening-courant, eigen vermogen, crediteuren. Inventaris 1 juli Van balans Krediet in rekening-courant 1 juli Van balans Eigen vermogen Datum nr. doc. omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans Crediteuren 1 juli Van balans Gegeven de balans van Van der Laar DHZ per 1 september. Balans van Van der Laar DHZ per 1 september Verbouwing winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Voorziening ,- Deelneming Lening SNS ,- inkoopcombinatie ,- Crediteuren ,- Voorraad ,- Overige kortlopende Vooruitbetaalde kosten 4.750,- schulden 4.440,- Te vorderen btw 1.500,- Postbank ,- Kas 2.335, , ,- werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 26

27 Open voor deze doe-het-zelfzaak de volgende grootboekrekeningen: verbouwing winkelpand, deelneming inkoopcombinatie, voorziening, overige kortlopende schulden. Verbouwing winkelpand 1 sept. Van balans Deelneming inkoopcombinatie 1 sept. Van balans Voorziening Datum nr. doc. omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 sept. Van balans Overige kortlopende schulden 1 sept. Van balans In de boekhouding van een detailhandelsonderneming komen onder andere de volgende grootboekrekeningen voor: inventaris kas krediet in rekening-courant Postbank debiteuren crediteuren voorraad eigen vermogen Van deze detailhandelsonderneming zijn de financiële feiten bekend: Ontvangen per kas van debiteur Hansma 500,-. Per bank betaald de huur over februari 2.100,-. Factuur verzonden aan J. Heemskerk voor geleverde goederen 3.000,-; de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 1.800,-. Betaald per Postbank aan leverancier Piets 3.254,-. Ontvangen per kas van J. Heemskerk 3.000,-. Op rekening gekocht bij de leverancier Piets goederen voor 9.877,-. Betaald per bank de loonkosten (loonheffing en nettoloon) over de maand februari 5.650,-. Contante omzet: ,-; de inkoopwaarde van de omzet is ,-. Nieuw afrekensysteem voor ,- gekocht, geleverd en betaald per Postbank. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 27

28 De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. Noteer welke rekeningen van bezit en/of rekeningen van schuld en/of de rekening van het eigen vermogen veranderen op basis van de bovenstaande financiële feiten. Het eerste financieel feit is als voorbeeld uitgewerkt. rekening van: bezit schuld eigen vermogen grootboekfinancieel feit rekening Kasontvangst Kas 500 Debiteuren 500 Huurbetaling Krediet rek-crt Eigen vermogen Fact.verzending Debiteuren Voorraad 1800 Eigen vermogen Betaling lev. Postbank Crediteuren Ontv Heemskerk Kas Debiteuren Ink. op rekening Voorraad Crediteuren Bet. loonkosten Krediet rek.crt Eigen vermogen Contante omzet Kas Voorraad Eigen vermogen Investering Inventaris Postbank In de boekhouding van een detailhandelsonderneming komen onder andere de volgende grootboekrekeningen voor: kas krediet in rekening-courant debiteuren banklening crediteuren voorraad eigen vermogen Van deze detailhandelsonderneming zijn de volgende financiële feiten bekend: Betaald per bank de loonkosten (loonheffing en nettoloon) over de afgelopen maand ,-. Factuur verzonden aan B. Daemen voor geleverde goederen 7.500,-; de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 4.500,-. Betaald per bank aan leveranciers ,-. Per bank betaald de energienota van de afgelopen maand 950,-. Aanbetaling per kas ontvangen van B. Daemen 3.750,-. Op rekening gekocht bij de leverancier Mosa voor ,-. Aflossing banklening, betaald per bank, ad ,-. Contante omzet: ,-; de inkoopwaarde van de omzet is ,-. Per bank betaald de nota schoonmaakbedrijf van de afgelopen maand 875,-. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 28

29 De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. Noteer welke rekeningen van bezit en/of rekeningen van schuld en/of de rekening van het eigen vermogen veranderen op basis van de bovenstaande financiële feiten. rekening van: financieel grootboek- bezit schuld eigen vermogen feit rekening Lonen betaald Eig. vermogen Krediet rek.crt Fact. verzonden Debiteuren Voorraad Eig. vermogen Bet.leverancier Kred. rek.crt Crediteuren Bet. energ.nota Kas 950 Eig. vermogen 950 Ontv Daemen Kas Debiteuren Ink. op rek. Voorraad Crediteuren Afl. banklening Banklening Kred.rek.crt Contante omzet Kas Voorraad Eig. vermogen Bet. Schoonm.b Kred.rek.crt. 950 Eig. vermogen Gegeven de openingsbalans van DHZ Tarraf per 1 september. Balans DHZ Tarraf per 1 september. Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Vervoermiddelen ,- Familielening ,- Voorraad ,- Banklening ,- Debiteuren ,- Krediet in Kas ,- rekening-courant ,- Crediteuren , , ,- De financiële feiten van de maand september zijn: september 3 Ontvangen per kas van debiteur De Vries 6.125,-. september 4 Per kas gestort op het krediet in rekening-courant 3.000,-. september 18 Contante verkopen ,-; de brutowinst bedraagt in totaal 3.250,-. september 26 Betaald per kas de rentekosten op de banklening (let op!) ad 1.800,-. september 30 Enkele nieuwe winkelstellingen gekocht en contant betaald ad 5.600,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. a. Open het grootboek van deze DHZ-zaak. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 29

30 b. Verwerk de gegeven financiële feiten in het grootboek van deze DHZ-zaak. INVENTARIS datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 sep. Van balans sep. Winkelstellingen VERVOERMIDDELEN datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 sep. Van balans VOORRAAD datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 sep. Van balans sep. Contante omzet DEBITEUREN datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 sep. Van balans sep. Per kas KAS 1 sep. Van balans sep. De Vries sep. Storting rek.crt sep. Contante omzet sep. Rente banklening sep. Winkelstellingen EIGEN VERMOGEN 1 sep. Van balans sep. Contante omzet sep. Rente banklening FAMILIELENING datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 sep. Van balans BANKLENING datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 sep. Van balans werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 30

31 KREDIET IN REKENING-COURANT 1 sep. Van balans sep. Kasstorting CREDITEUREN datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 sep. Van balans werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 31

32 hulprekeningen van het eigen vermogen opgaven ik help het eigen vermogen Als alle opbrengsten en kosten verzameld worden op de rekening eigen vermogen, dan wordt deze erg onoverzichtelijk. Er is geen overzicht c.q. inzicht in de hoogte van de afzonderlijke kostenposten c.q. winstbedragen. De oplossing van dit probleem is: het gebruikmaken van hulprekeningen van het eigen vermogen! Dit betekent dat voor de verschillende exploitatiekosten (die je belangrijk genoeg vindt) een aparte grootboekrekening gemaakt wordt. Dit gebeurt ook voor de verschillende (bruto)winstposten (indien je dit noodzakelijk acht). Voor deze hulprekeningen van het eigen vermogen geldt (uiteraard) dezelfde boekingsregel als voor het eigen vermogen: exploitatiekosten laten het eigen vermogen afnemen: dus debiteren, opbrengsten laten het eigen vermogen toenemen: dus crediteren. Hulprekeningen van het eigen vermogen worden ook wel resultatenrekeningen of verlies- en winstrekeningen genoemd. voorbeeld betaalde loonkosten, afschrijvingskosten, inkoopwaarde omzet, rentekosten vreemd vermogen, contante omzet, omzet op rekening. 19. Gegeven de openingsbalans van Specialiteiten Bart Meijs per 1 juli. Balans Specialiteiten Bart Meijs per 1 juli Winkelpand ,- Eigen vermogen ,- Inventaris ,- Hypothecaire lening ,- Auto 5.300,- Krediet in Voorraad ,- rekening-courant ,- Debiteuren 2.000,- Crediteuren 7.000,- Kas 3.200, , ,- De financiële feiten van de maand juli zijn: juli 6 Ontvangen per kas van debiteur Jongsma 1.250,-. juli 7 Per kas gestort op het krediet in rekening-courant 2.000,-. juli 18 Contante omzet ,-; de brutowinst bedraagt in totaal 6.000,-. Goederen geleverd gekregen, met daarbij de inkoopfactuur voor een bedrag van werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 32

33 15.000,-. juli 26 Via bankoverschrijving de rentekosten van de hypothecaire geldlening 1.500,- betaald. juli 27 Enkele nieuwe winkelstellingen, conform de offerte van de interieurbouwer, gekocht en contant betaald, zijnde 4.000,-. juli 31 Afschrijving inventaris 2.000,-. De btw wordt in deze opgave buiten beschouwing gelaten. EIW BV In de boekhouding van deze specialiteitenwinkel zijn de volgende hulprekeningen van het eigen vermogen in gebruik: brutowinst op goederen, rentekosten vreemd vermogen, afschrijvingskosten. a. Open het grootboek van deze specialiteitenzaak. b. Verwerk de gegeven financiële feiten van juli in het grootboek van deze specialiteitenzaak. WINKELPAND Datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans INVENTARIS datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans juli Winkelstellingen juli Afschrijving AUTO Datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans VOORRAAD datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans juli Per kas juli Inkoop op rekening KAS Datum nr. doc. omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans juli Jongsma juli Storting rekening-courant juli Contante omzet juli Winkelstellingen werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 33

34 DEBITEUREN Datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans juli Jongsma EIGEN VERMOGEN datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans HYPOTHECAIRE LENING datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans KREDIET IN REKENING-COURANT 1 juli Van balans juli Kasstorting juli Rente hypothecaire lening CREDITEUREN datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 1 juli Van balans juli Inkoop op rekening BRUTOWINST OP GOEDEREN datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 18 juli Contante omzet RENTEKOSTEN VREEMD VERMOGEN 26 juli Per bank AFSCHRIJVINGSKOSTEN datum nr. doc. Omschrijving debet x 1,- credit x 1,- 31 juli Inventaris werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 34

35 20. Kaasspecialist Theunissen heeft de volgende hulprekeningen van het eigen vermogen in gebruik: Verkoopkosten 12 aug. Verpakkingsmateriaal 900 Afschrijvingskosten 29 aug. Inventaris Brutowinst op goederen 10 aug. Verkopen op rekening aug. Contante omzet Verwerk de financiële feiten van de grootboekrekening eigen vermogen van kaasspecialist Theunissen van de maand augustus (zie opgave 10) op de gegeven hulprekeningen van het eigen vermogen. 21. Een detailhandelsonderneming heeft de volgende hulprekeningen van het eigen vermogen in gebruik: Brutoloon Februari Huur onroerend goed Huur februari, per bank Brutowinst op goederen J.Heemskerk Contante omzet Verwerk de financiële feiten van de grootboekrekening eigen vermogen van deze detailhandelsonderneming (zie opgave 16) op de gegeven hulprekeningen van het eigen vermogen. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 35

36 22. Een detailhandelsonderneming heeft de volgende hulprekeningen van het eigen vermogen in gebruik: Brutoloon EIW BV Per bank Huisvestingskosten Energienota 950 Schoonmaakbedrijf 875 Brutowinst op goederen B.Daemen Contante omzet Verwerk de financiële feiten van de grootboekrekening eigen vermogen van deze detailhandelsonderneming (zie opgave 17) op de gegeven hulprekeningen van het eigen vermogen. 23. In de boekhouding van DHZ-Tarraf zijn de volgende hulprekeningen van het eigen vermogen in gebruik: Rentekosten 26 sep. Per kas Inkoopwaarde van de omzet 18 sep. Contante verkopen Omzet 18 sep. Contante verkopen Verwerk de financiële feiten van de grootboekrekening eigen vermogen van DHZ Tarraf van de maand september (zie opgave 18) op de gegeven hulprekeningen van het eigen vermogen. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 36

37 24. Modedetaillist Solberg heeft de volgende hulprekeningen van het eigen vermogen in gebruik: Verkoopkosten 18 juni Per kas 375 Huur onroerend goed 27 juni Per bank, juli 950 Huisvestingskosten 12 juni Per Postbank, energie 860 Afschrijvingskosten 30 juni Inventaris 800 Brutowinst op goederen 6 juni Contante verkopen 903 Verwerk de financiële feiten van de grootboekrekening eigen vermogen van Modedetaillist Solberg van de maand juni (zie opgave 11) op de gegeven hulprekeningen van het eigen vermogen. werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 37

38 journaal het journaal is toch het nieuws Een journaal is in feite een geschreven grootboek. Het maken van een journaal, ofwel het noteren van journaalposten gaat als volgt: het journaal wordt geopend met de totaaltellingen van de beginbalans, vervolgens wordt er begonnen met het vermelden van de namen van de grootboekrekeningen die gedebiteerd moeten worden; de te debiteren bedragen worden in de linkerkolom genoteerd, vervolgens worden de namen van de grootboekrekeningen die gecrediteerd moeten worden, voorafgegaan door het woordje aan opgeschreven; de te crediteren bedragen worden in de rechterkolom genoteerd. Het journaal wordt afgesloten met totaaltellingen. Deze dienen ter controle. Evenals het grootboek en de balans dient het journaal in evenwicht te zijn. Verder is het gebruikelijk de afzonderlijke journaalposten van elkaar te scheiden door een horizontale streep. voorbeeld In het onderstaande journaal is een aantal financiële feiten verwerkt van M&W Wear, winkel van Dennis Markus. M&W Wear 1 jan Van balans jan Voorraad Aan Bank jan Crediteuren Aan Bank jan Kas Aan Voorraad Aan Eigen vermogen jan Debiteuren Aan Voorraad 850 Aan Eigen vermogen jan Totaal werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 38

39 opgaven 25. In de boekhouding van een detailhandelsonderneming worden onder andere de volgende grootboekrekeningen gebruikt: eigen vermogen debiteuren crediteuren voorraad kas krediet in rekening-courant Postbank brutolonen huisvestingskosten brutowinst op goederen Van deze detailhandelsonderneming zijn de volgende financiële feiten bekend: Per bank betaald de energienota over juni 750,-. Factuur verzonden aan Hotel Alberts voor geleverde goederen ad 1.275,-; de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 900,-. Betaald per Postbank aan de groothandel Exotica 1.750,-. Ontvangen per kas van J. Alberts de eigenaar van Hotel Alberts 575,-. Goederen op rekening gekocht bij de groothandel Exotica voor Betaald per bank de loonkosten (loonheffing en nettoloon) over de maand juli 3.650,-. Contante omzet ,-; de inkoopwaarde van de omzet is ,-. De btw wordt buiten beschouwing gelaten. Maak voor deze detailhandelsonderneming naar aanleiding van de bovenstaande financiele feiten de journaalposten. Huisvestingskosten 750 Aan Krediet in rekening-courant 750 Debiteuren Aan Voorraad 900 Aan Brutowinst op goederen 375 Crediteuren Aan Postbank Kas 575 Aan Debiteuren 575 Voorraad Aan Crediteuren Brutolonen Aan Krediet in rekening-courant Kas Aan Voorraad Aan Brutowinst op goederen werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 39

40 26. In de boekhouding van een detailhandelsonderneming worden onder andere de volgende grootboekrekeningen gebruikt: eigen vermogen debiteuren crediteuren voorraad kas krediet in rekening-courant afschrijvingskosten brutowinst op goederen Van deze detailhandelsonderneming zijn de volgende financiële feiten bekend: april 5 Verkocht per kas goederen voor ,-; de inkoopwaarde bedraagt 9.000,-. april 8 Betaald per bank aan een leverancier 4.000,-; de goederen waren de vorige maand al geleverd. april 22 Uit de kas gestort op de rekening Krediet in rekening-courant 5.000,-. april 24 Betaald per kas aan schoonmaakbedrijf Joustra voor het onderhoud van de winkel 750,-. april 28 Verkocht op rekening goederen voor 3.600,-; de brutowinst bedraagt 20%. april 29 Afschrijving op de bestelauto 1000,-. De btw wordt buiten beschouwing gelaten. Maak voor deze detailhandelsonderneming naar aanleiding van de bovenstaande financiele feiten de journaalposten van april. 5 april Kas Aan Voorraad Aan Brutowinst op goederen april Crediteuren Aan Krediet in rekening-courant april Krediet in rekening-courant Aan Kas april Eigen verm.(huisvestingskosten) 750 Aan Kas april Debiteuren Aan Voorraad Aan Brutowinst op goederen april Afschrijvingskosten Aan Bestelauto werkschrift bedrijfsadministratie Pagina 40