Uw pensioen. Wij sluiten graag bij u aan. Trouwen of samenwonen. Uw KPN. pensioen. Zelf kiezen. Nieuwe baan. Beleggen.

Transcriptie

1 Uw pensioen Wij sluiten graag bij u aan Meer weten? Nieuwe baan 20 Trouwen of samenwonen 22 Wat is pensioen? Arbeidsongeschikt Beleggen Scheiden 23 Extra pensioen 16 Uw KPN pensioen Zelf kiezen 8 Partner en kinderen 14 10

2 2 KPN pensioen

3 Pensioenfonds KPN beheert mijn pensioen Pensioenfonds KPN Als medewerker van kpn valt u onder de kpn-cao. In deze cao is onder andere de pensioenovereenkomst opgenomen. Hierin staan de afspraken tussen de werkgever en de werknemer over het pensioen. De uitvoering van deze pensioenovereenkomst wordt verzorgd door Pensioenfonds kpn. Pensioenfonds kpn ziet erop toe dat de afspraken in deze pensioenovereenkomst correct worden uitgevoerd. Ook zorgt Pensioenfonds kpn ervoor dat, als u met pensioen gaat, uw pensioen wordt uitbetaald en tot die tijd goed wordt beheerd. De Nederlandsche Bank ziet erop toe dat dit ook gebeurt. De pensioenregeling Binnen Pensioenfonds kpn worden twee pensioenregelingen gehanteerd; de middelloonregeling (een uitkeringsovereenkomst ) en de beschikbarepremieregeling (een premieovereenkomst ). Vragen? Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen over uw pensioen? Dan kunt u contact opnemen met: U bouwt pensioen op in de middelloonregeling tot een salaris van Verdient u meer dan bruto per jaar? Dan bouwt u over dat extra deel van uw salaris pensioen op in een beschikbarepremieregeling waarin de premie voor u wordt belegd. Voor beide regelingen geldt dat u een levenslang ouderdomspensioen opbouwt. Uw pensioen wordt dus uitgekeerd zodra u met pensioen gaat en stopt pas als u overlijdt. De pensioenplanner Op vindt u een pensioenplanner. Met deze pensioenplanner kunt u zien wat het voor uw pensioen betekent als u eerder of later met pensioen wilt gaan. Tevens kunt u hier zien hoe een in hoogte wisselend pensioen eruit ziet. Voor de pensioenplanner heeft u een gebruikersnaam en wachtwoord nodig. U ontvangt deze nadat u uw eerste uniform pensioenoverzicht heeft gekregen. Pensioenfonds KPN Postbus AM Groningen (050) pensioendesk@kpnpensioen.nl Kijk voor meer informatie over uw pensioen op Wij sluiten graag bij u aan 3

4 Antwoorden op veel gestelde vragen Eigen pensioen Wat is de pensioenleeftijd bij Pensioenfonds KPN? De huidige pensioendatum is 67 jaar. Voor deelnemers die geboren zijn voor 1 januari 1950 en in dienst waren op 31 december 2005, kan een andere pensioenleeftijd gelden. U kunt de pensioenleeftijd vervroegen. U kunt op z n vroegst met pensioen als u 60 jaar bent. U moet dan wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Hoe zit het met waardeoverdracht bij indiensttreding? Wat gebeurt er als ik eerder met pensioen ga? Als u eerder met pensioen gaat, krijgt u minder pensioen, dan wanneer u op uw 67 e met pensioen zou gaan. Immers, van hetzelfde opgebouwde pensioen moet het pensioen langer worden betaald. Bovendien bouwt u een aantal jaren minder pensioen op. Ook mist u als u eerder met pensioen gaat, mogelijk de aow-uitkering (kijk voor de ingangsdatum van de aow op Meer weten? Pensioen op maat, pagina 14 Hoe vraag ik mijn pensioen aan? U moet uw pensioen van te voren schriftelijk aanvragen. U ontvangt daarvoor een brief. Deze krijgt u ongeveer zes maanden voordat u de aow-leeftijd bereikt. Meer weten? Hoe kan ik een hoger pensioen opbouwen? Bij kpn kunt u met de aanvullende regeling Individueel Pensioensparen (ips) extra partnerpensioen of ouderdomspensioen opbouwen, op een fiscaal aantrekkelijke manier. Doet u aan deze aanvullende regeling mee? Dan wordt iedere maand een inlegbedrag van uw brutosalaris ingehouden en voor u belegd bij Pensioenfonds kpn. Meer weten? Extra pensioen, pagina 16 Werk Hoe zit het met waardeoverdracht bij indiensttreding? Als u van baan verandert, kan dit een breuk in de pensioenopbouw tot gevolg hebben. Om de nadelige gevolgen van een pensioenbreuk zoveel mogelijk te beperken, werkt het fonds bij indiensttreding mee aan waardeoverdracht. Bij waardeoverdracht wordt de waarde van uw pensioen bij het vorige pensioenfonds of de vorige verzekeringsmaatschappij, overgedragen aan Pensioenfonds kpn. Wat gebeurt er als ik uit dienst ga? Gaat u uit dienst bij kpn, dan heeft dat tot gevolg dat u geen pensioen meer opbouwt bij Pensioenfonds kpn. U houdt de pensioenaanspraken die u op dat moment heeft opgebouwd bij het pensioenfonds. Is een deel van uw pensioen opgebouwd in de beschikbarepremieregeling dan blijft het beleggingssaldo renderen tot uw pensioendatum. Meer weten? Nieuwe baan, pagina 20 Welke pensioenen kan ik meenemen (overdragen) naar Pensioenfonds KPN? Pensioenfonds kpn kan de waarde van al uw oude pensioenrechten overnemen. Dus niet alleen van uw laatste pensioenuitvoerder, maar ook van eerdere uitvoerders als u vaker van baan bent veranderd. Ook de waarde van pensioenen die u vroeger wellicht al bij kpn Pensioen hebt opgebouwd, kan op deze manier overgedragen worden. Meer weten? Nieuwe baan, pagina 20 4 KPN pensioen

5 Ziekte en overlijden Krijg ik een pensioen als ik arbeidsongeschikt word? De pensioenregeling van kpn kent een arbeidsongeschiktheidspensioen voor werknemers die meer verdienen dan het maximaal sociaal verzekeringsloon (in 2014 is dat ). Voor het deel dat boven het maximaal sociaal verzekeringsloon ligt, bent u verzekerd voor een arbeidsongeschiktheidspensioen. Gezin Hoe zit het met pensioenverdeling bij echtscheiding? Bij een scheiding moet het pensioen dat u samen heeft opgebouwd tijdens uw huwelijk ook verdeeld worden. U heeft recht op de helft van het pensioen van uw ex-partner, en andersom. Dit staat in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wet vps). U kunt ook een andere verdeling afspreken. Meer weten? Arbeidsongeschikt, pagina 12 Wat krijgt mijn partner als ik kom te overlijden en ik nog bij KPN werk? Overlijdt u, dan krijgt uw partner een levenslang partnerpensioen. Tot uw partner aow krijgt, ontvangt uw partner ook nog een tijdelijk partnerpensioen. Wat krijgt mijn partner als ik voor mijn pensionering kom te overlijden, maar niet meer bij KPN werk? Het partnerpensioen bij Pensioenfonds kpn is verzekerd op risicobasis. Als u overlijdt, zou uw partner dus geen partnerpensioen krijgen. Om dit te voorkomen, wordt standaard een deel van uw ouderdomspensioen omgezet in een partnerpensioen als u uit dienst gaat. Ook als u geen partner heeft. Wilt u dit niet, dan kunt u dit aangeven als u uit dienst gaat of op het moment van pensioneren. Wat krijgt mijn partner als ik overlijd na mijn pensionering? Overlijdt u na pensionering, dan krijgt uw partner partnerpensioen als u er op uw pensioendatum voor heeft gekozen een deel van het ouderdomspensioen om te zetten in partnerpensioen. Wat is er voor mijn kinderen geregeld als ik kom te overlijden? Mocht u als deelnemer aan de pensioenregeling komen te overlijden, dan hebben uw kinderen tot de 18-jarige leeftijd recht op een wezenpensioen. Kinderen die studeren en voldoen aan de eisen die zijn vermeld in de Wet op de Studiefinanciering, krijgen wezenpensioen tot maximaal hun 27 e verjaardag. Wat gebeurt er als mijn partner - na mijn overlijden - opnieuw trouwt of gaat samenwonen? Als uw partner na uw overlijden opnieuw gaat trouwen of samenwonen, wordt het partnerpensioen opnieuw vastgesteld. Deze nieuwe vaststelling (een verlaging) is definitief. Daarbij tellen de jaren tussen het moment van overlijden en de pensioendatum niet meer mee als deelnemingsjaren. Als er sprake is van een tijdelijk partnerpensioen, dan vervalt ook dit pensioen. Hoe zit het met pensioenverdeling bij einde van de samenleving? Als u ongehuwd samenwoont (zonder geregistreerd partnerschap) is er bij het einde van de samenleving geen wettelijk recht op pensioenverdeling. U kunt wel afspreken dat u het pensioen verdeelt. De afspraken legt u vast bij de notaris in een Einde samenlevingsovereenkomst. De betaling van het pensioen regelt u zelf met uw ex-partner. Wat als er afwijkende afspraken worden gemaakt? Als u afwijkende afspraken wilt maken, neem dan voor de zekerheid altijd vooraf contact met Pensioenfonds kpn op. Wij kunnen dan, voor die situaties waarin goedkeuring vereist is, beoordelen of al dan niet met de afwijkende afspraken ingestemd kan worden. Meer weten? Scheiden, pagina 23 Wonen Moet ik een verhuizing doorgeven? Alleen als u naar het buitenland verhuist, moet u uw nieuwe adres aan ons doorgeven. Verhuist u binnen Nederland, dan is dat niet nodig. We krijgen dan een melding van de Gemeentelijke Basisadministratie. Meer weten? Moet ik een verhuizing doorgeven? Meer weten? Partner- en wezenpensioen, pagina 10 Wij sluiten graag bij u aan 5

6 Wat is een pensioen? En hoeveel krijg ik eigenlijk? Uw pensioen is een van de belangrijkste arbeidsvoorwaarden als u bij kpn werkt. Het pensioen zelf is simpelweg een uitkering. U ontvangt deze uitkering van Pensioenfonds kpn als u met pensioen gaat en in bepaalde gevallen als u arbeidsongeschikt wordt. Komt u te overlijden, dan ontvangen uw partner en eventuele kinderen mogelijk een pensioen. Hoeveel pensioen u precies krijgt uitgekeerd, heeft u deels in eigen hand. Er zijn namelijk diverse zaken die invloed hebben op de hoogte van uw pensioen. De leeftijd waarop u stopt met werken bijvoorbeeld. Maar ook een nieuwe baan, arbeidsongeschiktheid of scheiden zijn situaties die uw pensioen kunnen beïnvloeden. Een goed pensioen is geen vanzelfsprekendheid. Daarom is het belangrijk dat u zich bewust bent van uw mogelijkheden en de gevolgen van uw keuzes. 3 Belangrijke begrippen De volgende termen zijn erg belangrijk bij uw pensioenopbouw: 1. Franchise Franchise is een vast bedrag van uw salaris waarover u géén pensioen opbouwt, omdat u naast uw pensioen een aow-uitkering krijgt van de overheid. De franchise is (bedrag 2014). 2. Pensioengevend salaris Dit is het deel van uw vaste bruto jaarsalaris dat meetelt voor uw pensioenopbouw. Ook toelagen, 75% van het caobudget en meeruren van parttimers tellen mee voor de pensioen-opbouw. Daarnaast bouwt u pensioen op over uw variabel pensioengevend salaris, dat bestaat uit de toelage voor het werken op ongebruikelijke tijdstippen. Een goed pensioen is geen vanzelfsprekendheid 3. Pensioengrondslag Dit is het bedrag dat overblijft als de franchise van uw pensioengevend salaris is afgehaald. Over de pensioengrondslag bouwt u pensioen op. Moeilijke begrippen in deze brochure? De uitleg daarvan kunt u vinden in het Pensioen ABC op onze site 6 KPN pensioen

7 Er zijn verschillende zaken die invloed hebben op de hoogte van uw pensioen Wij sluiten graag bij u aan 7

8 Mijn KPN Pensioen Aan de hand van een rekenvoorbeeld Vanaf de eerste dag dat u bij kpn werkt en onder de kpn-cao valt, bouwt u pensioen op via de pensioenregeling van Pensioenfonds kpn. U bouwt geen pensioen meer op als u met pensioen gaat, niet meer bij kpn werkt of overlijdt. Ieder jaar dat u werkt, bouwt u een stukje pensioen op voor later. Hoeveel pensioen u opbouwt, hangt onder andere af van uw pensioengevend salaris, de franchise en het aantal jaren dat u deelneemt aan de pensioenregeling. Bij Pensioenfonds kpn bouwt u altijd pensioen op in de middelloonregeling. Verdient u meer dan , dan neemt u voor het hogere salaris ook deel aan de beschikbarepremieregeling. De middelloonregeling U valt onder de middelloonregeling als uw pensioengevend salaris niet hoger is dan Dit bedrag wordt verminderd met de franchise ( in 2014), zodat u de pensioengrondslag overhoudt. De hoogte van uw pensioen dat u per jaar opbouwt is 2,15% van deze pensioengrondslag. Bij de middelloonregeling bouwt u een pensioen op over uw gemiddeld verdiende salaris zolang u bij kpn werkt. Bij deze regeling is de hoogte van uw pensioen vrij zeker. Wordt uw pensioen verhoogd? Om ervoor te zorgen dat uw pensioen zijn waarde houdt, kan het bestuur besluiten uw pensioen uit de middelloonregeling te verhogen met een toeslag. De toeslag is gebaseerd op de Consumenten Prijsindex (afgeleid). De toeslag geldt voor iedereen die pensioen opbouwt, heeft opgebouwd of pensioen krijgt. Voor de toeslag gelden voorwaarden. Zo moet Pensioenfonds kpn beschikken over voldoende financiële middelen. Een belangrijke factor is de dekkingsgraad (de verhouding tussen het pensioenvermogen en de pensioenverplichtingen) van het pensioenfonds. Ieder jaar besluit het bestuur van Pensioenfonds kpn of er wel of geen toeslag wordt gegeven. De toeslag geldt niet voor het pensioenkapitaal dat u eventueel opbouwt in de beschikbarepremieregeling en Individueel Pensioensparen. Beschikbarepremieregeling Verdient u meer dan bruto per jaar? Dan bouwt u over dat extra deel van uw salaris pensioen op in een beschikbarepremieregeling door premie te beleggen. In deze regeling is het beleggingsrisico voor u. De hoogte van uw pensioen is in deze regeling niet van te voren te voorspellen. Deze hangt namelijk af van uw totaal ingelegde premies en de behaalde rendementen. Daarnaast is uw pensioen afhankelijk van de inkooptarieven op het moment dat u met pensioen gaat en pensioen inkoopt. Het bestuur van het pensioenfonds stelt deze tarieven jaarlijks vast. Voor beide regelingen geldt dat u een levenslang ouderdomspensioen opbouwt. Uw pensioen wordt dus uitgekeerd zodra u met pensioen gaat en stopt pas als u overlijdt. Tabel 1 Overzicht van percentage beschikbare premie Leeftijd Percentage beschikbare premie Jonger dan 25 jaar 4,4% 25 t/m 29 jaar 5,3% 30 t/m 34 jaar 6,5% 35 t/m 39 jaar 7,9% 40 t/m 44 jaar 9,6% 45 t/m 49 jaar 11,7% 50 t/m 54 jaar 14,4% 55 t/m 59 jaar 17,7% 60 t/m 64 jaar 22,1% 8 KPN pensioen 65 t/m 66 jaar 25,9%

9 Rekenvoorbeeld Stel: Gert-Jan is 35 jaar als hij bij kpn in dienst komt Zijn jaarsalaris is De franchise is Zijn pensioengrondslag voor de middelloonregeling is (pensioengevend salaris min de franchise ) Zijn pensioengrondslag voor de beschikbarepremieregeling is (zijn salaris van min het pensioengevend salaris van ) Het opbouwpercentage van de middelloonregeling is 2,15% Het premiepercentage van de beschikbarepremieregeling is 7,9% (zie tabel 1.) Zijn pensioenleeftijd is 67 jaar Zijn te bereiken deelnametijd aan de pensioenregeling is 32 jaar (van zijn indiensttreding tot zijn pensioenleeftijd) Het parttimepercentage is 100% (want Gert-Jan werkt fulltime) Dit is Gert-Jan, 35 jaar Pensioen uit middelloonregeling Hoeveel pensioen krijgt Gert-Jan uitgekeerd vanuit de middelloonregeling? Vermenigvuldig hiervoor Gert-Jans deelnametijd (32 jaar) met het opbouwpercentage (2,15%), zijn pensioengrondslag ( ) en het parttimepercentage (100%): 32 x 2,15% x x 100% = bruto per jaar. Dit bedrag is een indicatie op basis van Gert-Jans huidige salaris. Pensioen uit beschikbarepremieregeling Hoeveel pensioen Gert-Jan in de beschikbarepremieregeling opbouwt, staat van te voren niet vast. Dit is namelijk mede afhankelijk van de beschikbare premies (zie tabel 2), de beleggingsrendementen en de inkooptarieven (die weer afhankelijk zijn van onder andere de levensverwachting en de marktrente) die gelden als hij met pensioen gaat. Het inkooptarief is een rekenfactor waarmee wordt uitgerekend hoeveel pensioen hij kan kopen. Het inkooptarief is 13,9 (tarief 2014). Wanneer Gert-Jan op de pensioendatum een pensioenkapitaal heeft van , dan kan hij met dit kapitaal een levenslang ouderdomspensioen kopen van : 13,9 = bruto per jaar. Zijn totale pensioen komt dan op = bruto per jaar. Tabel 2 Overzicht beschikbare premie per leeftijdsgroep Leeftijd Pensioengrondslag Percentage Beschikbare premie per jaar 35 t/m 39 jaar ,9% t/m 44 jaar ,6% t/m 49 jaar ,7% t/m 54 jaar ,4% t/m 59 jaar ,7% t/m 64 jaar ,1% t/m 66 jaar ,9% Gerelateerde onderwerpen Wat is een pensioen? pagina 6 Pensioen op maat, pagina 14 Extra pensioen opbouwen, pagina 16 Mijn beleggingsmogelijkheden, pagina 18 Wat mag u van het pensioenfonds verwachten? pagina 26 Hoe ouder Gert-Jan wordt, hoe hoger de beschikbare premie Meer informatie over de middelloonregeling en de beschikbarepremieregeling vindt u op Een half jaar voor u met pensioen gaat, vraagt u uw pensioen aan. U krijgt hiervoor bericht van het Pensioenfonds kpn. Wij sluiten graag bij u aan 9

10 Wat als ik overlijd? Het partnerpensioen en wezenpensioen Stel, u komt te overlijden. Wat is er dan geregeld voor uw partner? Als u op dat moment in dienst bent bij kpn, ontvangt uw partner een partnerpensioen. Daarnaast krijgen uw kinderen onder de 18 jaar en studerende kinderen onder de 27 jaar met studiefinanciering een wezenpensioen. Bent u ten tijde van uw overlijden al met pensioen, of werkt u niet meer bij kpn, dan is uw partner niet automatisch verzekerd van een partnerpensioen. Wilt u dat dit wel het geval is? Dan kunt u op het moment dat u uit dienst gaat een deel van uw ouderdomspensioen omzetten in een partnerpensioen. Uw ouderdomspensioen wordt hierdoor wel lager. Hoe hoog dit partnerpensioen en wezenpensioen precies zijn, wordt duidelijk aan de hand van een rekenvoorbeeld. Levenslang partnerpensioen Bent u in dienst bij kpn als u overlijdt? Dan bestaat het partnerpensioen uit een levenslang partnerpensioen en een tijdelijk partnerpensioen. Hoogte partnerpensioen Het partnerpensioen is 1,25% van de laatst geldende pensioengrondslag x het aantal jaren dat de werknemer (deelnemer) tot aan de pensioendatum had kunnen werken bij kpn als de werknemer niet was overleden. Ook het parttimepercentage wordt meegerekend. Tijdelijk partnerpensioen Ook het tijdelijk partnerpensioen wordt alleen uitbetaald aan uw partner als u op het moment van overlijden in dienst bent bij kpn. Uw partner ontvangt dit tijdelijk partnerpensioen totdat hij/zij aow krijgt. Het tijdelijk partnerpensioen is 1,25% van de franchise die dan geldt x het aantal te bereiken deelnemingsjaren aan de pensioenregeling x parttimepercentage. Wie geldt als partner? Voor het partnerpensioen gelden voorwaarden. Zo moet u getrouwd of geregistreerd partners zijn. Woont u ongehuwd samen, dan moet u minimaal een half jaar een gezamenlijke huishouding hebben gehad voor uw overlijden. Ook moet u een samenlevingsovereenkomst (vastgelegd bij de notaris) hebben. In alle gevallen geldt dat uw relatie begonnen moet zijn vóór uw pensioen. Nieuwe partner Krijgt uw partner na uw overlijden een nieuwe partner? Dan wordt het partnerpensioen verlaagd en het tijdelijk partnerpensioen wordt stopgezet. Uw partner moet aan ons doorgeven dat hij of zij een nieuwe partner heeft. Bericht van Pensioenfonds KPN Als u overlijdt, krijgt uw partner automatisch bericht van ons over het partnerpensioen. Alleen als u ongehuwd samenwoont, moet uw partner zelf contact opnemen met Pensioenfonds kpn. Dat ziet er als volgt uit: Tijdelijk partnerpensioen Levenslang partnerpensioen Moment van overlijden van de deelnemer Moment dat de partner aow krijgt Overlijden partner 10 KPN pensioen

11 Het wezenpensioen Komt u te overlijden, dan krijgen uw eventuele kinderen onder de 18 jaar een wezenpensioen. Kinderen onder de 27 die studeren volgens de Wet op de Studiefinanciering komen ook in aanmerking voor dit wezenpensioen. Hoogte wezenpensioen Het wezenpensioen bedraagt per kind 20% van het partnerpensioen en geldt voor maximaal 5 kinderen. Overlijdt ook uw partner, dan wordt het wezenpensioen verdubbeld. Bij zes of meer kinderen wordt het wezenpensioen van 5 kinderen gelijkmatig over alle kinderen verdeeld. Rekenvoorbeeld Rekengegevens Marjan is 45 jaar oud Ze is nu 10 jaar in dienst Haar jaarsalaris is De franchise is Parttimepercentage is 100% Haar pensioengrondslag is Het opbouwpercentage voor partnerpensioen op risicobasis is 1,25% Haar pensioenleeftijd is 67 jaar Haar te bereiken deelnemingstijd aan de pensioenregeling is in totaal 32 jaar (van haar indiensttreding tot haar pensioenleeftijd) Dit is Marjan, 45 jaar Partnerpensioen Zolang Marjan bij kpn werkt, is zij verzekerd van een partnerpensioen op basis van haar deelnametijd x het opbouwpercentage voor partnerpensioen x haar pensioengrondslag x het geldende parttimepercentage: 32 x 1,25% x x 100% = bruto per jaar. Marjans partner ontvangt dit bedrag tot hij of zij overlijdt. Tijdelijk partnerpensioen Het tijdelijk partnerpensioen wordt uitgekeerd tot Marjans partner aow krijgt. In deze rekensom geldt: Marjans deelnametijd x met het opbouwpercentage voor partnerpensioen x de franchise x het geldende parttimepercentage: 32 x 1,25% x x 100 = bruto per jaar. Het partnerpensioen bestaat uit een levenslang partnerpensioen en een tijdelijk partnerpensioen Gerelateerde onderwerpen Trouwen of samenwonen, pagina 22 Scheiden, pagina 23 Meer informatie hierover vindt u op Wij sluiten graag bij u aan 11

12 Wat als ik arbeidsongeschikt word? Bouw ik dan nog pensioen op? Stel dat u arbeidsongeschikt wordt. Hoe zit het dan met uw pensioen? Als u een wia-uitkering van UWV krijgt, wordt uw pensioenopbouw (gedeeltelijk) voortgezet door Pensioenfonds kpn. U blijft dus pensioen opbouwen. En als uw pensioengevend salaris hoger is dan , dan ontvangt u mogelijk een arbeidsongeschiktheidspensioen van Pensioenfonds kpn. Hoe het zit met de pensioenopbouw ziet u in de tabel. De hoogte van uw arbeidsongeschiktheidspensioen wordt duidelijk aan de hand van een rekenvoorbeeld. Pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid Als u arbeidsongeschikt raakt tijdens uw dienstverband bij kpn, wordt uw pensioenopbouw voor de volgende pensioenen (gedeeltelijk) voortgezet zolang u een wia-uitkering ontvangt: ouderdomspensioen; partnerpensioen en wezenpensioen; bijdrage aan de beschikbarepremieregeling (als u aan deze regeling deelneemt). Zodra u met pensioen gaat, stopt de opbouw van bovenstaande pensioenen. De mate van voortzetting van uw pensioensopbouw hangt af van uw mate van arbeidsongeschiktheid: 100% voortzetting bij 80% of meer arbeidsongeschiktheid. 80% voortzetting bij een arbeidsongeschiktheid tussen 65 en 80%. 60% voortzetting bij een arbeidsongeschiktheid tussen 55 en 65%. 50% voortzetting bij een arbeidsongeschiktheid tussen 45 en 55%. 40% voortzetting bij een arbeidsongeschiktheid tussen 35 en 45%. 12 KPN pensioen Hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen Als uw vaste pensioengevend jaarsalaris hoger is dan ontvangt u een arbeidsongeschiktheidspensioen over het deel dat u meer verdient dan deze De hoogte van dit arbeidsongeschiktheidspensioen hangt af van de mate van uw arbeidsongeschiktheid (maximaal 70%). Hoe hoger uw arbeidsongeschiktheidspercentage, hoe meer pensioen u ontvangt. Andere functie bij KPN? Als u gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent en u vindt bij kpn een andere functie, dan heeft u recht op een extra arbeidsongeschiktheidspensioen. Behalve als u minder dan 35% arbeidsongeschikt bent. Ook dit pensioen is afhankelijk van uw mate van arbeidsongeschiktheid. De hoogte van een arbeidsongeschiktheidspensioen hangt onder andere af van de mate van uw arbeidsongeschiktheid

13 Rekenvoorbeeld Denise werkt al weer een tijdje bij kpn. Ze verdient daar een jaarsalaris van Tijdens een vakantie is zij betrokken bij een ongeval waardoor zij voor 50% arbeidsongeschikt raakt. Van het kpn Pensioenfonds ontvangt zij een arbeidsongeschiktheidspensioen dat op de volgende manier berekend wordt: Van haar salaris wordt de drempelwaarde van de regeling afgetrokken. In 2014 is dat Wat overblijft is de grondslag voor het arbeidsongeschiktheidspensioen. In Denises geval is dat % van deze grondslag vermenigvuldigd met het arbeidsongeschiktheidspercentage is het arbeidsongeschikheidspensioen: 70% x x 50% = Gelukkig is mijn pensioen goed geregeld Denise Gerelateerde onderwerpen Een nieuwe baan, pagina 20 Meer informatie vindt u op Wij sluiten graag bij u aan 13

14 Pensioen op maat Mijn keuzemogelijkheden Bij Pensioenfonds kpn heeft u een aantal mogelijkheden om uw pensioen te beïnvloeden. U kunt bijvoorbeeld: eerder met pensioen gaan; AOW compenseren; een gedeelte van uw ouderdomspensioen inruilen voor een levenslang partnerpensioen; gedeeltelijk met pensioen gaan; een variabele pensioenuitkering kiezen, waarbij u eerst een hoger pensioen en daarna een lager pensioen ontvangt. Vanzelfsprekend hebben deze keuzes invloed op de hoogte van uw pensioen. Eerder met pensioen U kunt ervoor kiezen om eerder dan de standaard pensioenleeftijd van 67 jaar met pensioen te gaan. U kunt op zijn vroegst op uw 60 e met pensioen. Als u eerder met pensioen gaat, wordt uw levenslang ouderdomspensioen lager. Hoeveel lager hangt af van het aantal jaren en maanden dat u eerder met pensioen gaat. Eerder met pensioen Stel, u blijft tot uw 67 e werken en u bouwt een ouderdomspensioen op van met een partnerpensioen van Gaat u echter twee jaar eerder met pensioen, dan heeft u een ouderdomspensioen opgebouwd van bruto per jaar met een partnerpensioen van Doordat u eerder met pensioen gaat, moet uw pensioen langer worden De pensioenplanner Op vindt u de pensioenplanner. Met deze pensioenplanner kunt u zien wat het voor uw pensioen betekent als u eerder met pensioen wilt gaan. Tevens kunt u hier zien hoe een in hoogte wisselend pensioen eruit ziet. U bepaalt daarbij zelf zowel de inleg als het verwachte rendement. In de planner vindt u ook een indicatie van uw netto pensioen. uitbetaald. Daarom wordt uw opgebouwde pensioen (van ) verlaagd en ontvangt u een ouderdomspensioen van circa bruto per jaar. Het partnerpensioen blijft AOW compenseren Als u voor uw AOW-leeftijd met pensioen gaat (en dus nog geen AOW ontvangt), is het mogelijk om een deel van het levenslange ouderdomspensioen te gebruiken voor een tijdelijke uitkering tot aan uw AOW. Een gedeelte van het ouderdomspensioen inruilen voor een levenslang partnerpensioen Als u met pensioen gaat, kunt u een deel van uw ouderdomspensioen omzetten in partnerpensioen. Als u niet voor een partnerpensioen kiest, heeft uw partner na uw overlijden geen recht op een partnerpensioen. Heeft u deelgenomen aan de pensioenregeling die gold tot 1 april 2000, dan heeft u in deze regeling partnerpensioen opgebouwd. Het is mogelijk om als u met pensioen gaat, dat partnerpensioen - onder voorwaarden - om te zetten in ouderdomspensioen. Dit geldt ook voor een partnerpensioen dat is ingekocht bij een waardeoverdracht. Gedeeltelijk met pensioen Vanaf uw 60 e is het mogelijk om gedeeltelijk met pensioen te gaan. Daarnaast kunt u in deeltijd blijven werken. De hoogte van het deeltijdpensioen is afhankelijk van het deeltijdpercentage. Voor het deel dat u blijft werken, gaat de opbouw van het ouderdomspensioen gewoon door. 14 KPN pensioen

15 Ik wil graag eerder met pensioen nu ik nog fit ben en meer tijd besteden aan m n grote hobby De keuze van Hans Variabele pensioenuitkering U kunt voor maximaal 10 jaar een hoger levenslang ouderdomspensioen en daarna voor de rest van de tijd een lager pensioen laten uitkeren. De hoge, respectievelijk lage uitkeringen verhouden zich als volgt tot het oorspronkelijke levenslange ouderdomspensioen: Als u later met pensioen gaat, wordt het levenslang ouderdomspensioen hoger Tabel 3 Variabele pensioenuitkering (voorbeeld 2014) 5 jaar eerst 121% daarna 75% van het verhoogde pensioen 10 jaar eerst 113% daarna 75% van het verhoogde pensioen Gerelateerde onderwerpen Rekenvoorbeeld Stel, Hans heeft op zijn 67-jarige leeftijd een levenslang ouderdomspensioen opgebouwd van bruto per jaar. Hij kiest ervoor om de eerste vijf jaar een hoger bedrag te ontvangen en daarna een lager bedrag. Tussen z n 67 e en 72 e krijgt hij 121% van , oftewel bruto per jaar. Mijn kpn pensioen, pagina 8 Extra pensioen opbouwen, pagina 16 Meer informatie vindt u op onze site Wij sluiten graag bij u aan 15

16 Extra pensioen opbouwen via Individueel Pensioensparen Wilt u via Pensioenfonds kpn extra pensioen opbouwen, zodat u na uw pensioen meer geld hebt om van rond te komen? Dan kunt u deelnemen aan Individueel Pensioensparen (ips). Via ips kunt u extra geld sparen voor een hoger ouderdomspensioen, voor een (extra) partnerpensioen of om eerder met pensioen te gaan. Dankzij dat spaarpotje kunnen we nu wat ruimer leven Herman & Claire 16 KPN pensioen

17 Twee modules Bij Individueel Pensioensparen (premieovereenkomst) kunt u meedoen aan twee modules: 1. Een module waarmee u extra ouderdomspensioen kunt opbouwen over het deel van uw variabel loon dat niet meetelt voor uw pensioen. 2. Een module waarmee u extra partnerpensioen kunt opbouwen over het deel van uw pensioengrondslag. Op het moment dat u met pensioen gaat, kunt u ervoor kiezen dit partnerpensioen om te zetten in extra ouderdomspensioen. Voor beide modules geldt dat uw inleg wordt ingehouden op uw brutoloon. U kunt zelf kiezen in welke beleggingsmogelijkheid bij Pensioenfonds kpn uw inleg wordt belegd. Hoe hoog het pensioen met Individueel Pensioensparen wordt, hangt af van uw inleg, het rendement op uw beleggingen en de inkooptarieven op de pensioendatum. Zo werkt Individueel Pensioensparen U belegt de inleg van Individueel Pensioensparen in één van de beleggingsmogelijkheden die het pensioenfonds u biedt: de Life Cycle of Vrij Beleggen. Bouwt u ook pensioen op in de beschikbarepremieregeling, dan wordt het saldo uit beide regelingen in dezelfde beleggingsmogelijkheid belegd. Ook deelnemen? Wilt u deelnemen aan ips? Meld u dan aan op Atrium via de ehrm-faciliteit vrijwillige inhouding. Uit dienst voor pensioen? Als u voor uw pensioen uit dienst gaat, heeft dit gevolgen voor het saldo uit deze regeling. Wat er met uw saldo gebeurt, hangt af of u alleen aan Individueel Pensioensparen deelneemt, of dat u ook aan de beschikbarepremieregeling deelneemt. In het kader vindt u de uitleg. Tabel 4 Uw saldo als u uit dienst gaat Uw saldo als u uit dienst gaat U neemt alleen deel aan de regeling Individueel Pensioensparen. Het saldo uit deze regeling wordt omgezet in een pensioenaanspraak. Dit gebeurt tegen de inkooptarieven die op dat moment gelden. U neemt deel aan de beschikbarepremieregeling én aan de regeling Individueel Pensioensparen. Het saldo dat u heeft opgebouwd in de regeling Individueel Pensioensparen en in de beschikbarepremieregeling blijft doorrenderen. U blijft een beleggingsrisico lopen over dit deel van uw pensioenopbouw. Als u met pensioen gaat, koopt u met het opgebouwde saldo een pensioen tegen de inkooptarieven die op dat moment gelden. Hoe hoog het pensioen uit de regeling Individueel Pensioensparen wordt, hangt af van uw inleg, het behaalde rendement en de inkooptarieven Gerelateerde onderwerpen Mijn kpn pensioen, pagina 8 Pensioen op maat, pagina 14 Mijn beleggingsmogelijkheden, pagina 18 Meer informatie hierover vindt u op onze site, bijvoorbeeld in de downloadbare brochure Vrijwillige regeling Individueel Pensioensparen. Wij sluiten graag bij u aan 17

18 Mijn beleggingsmogelijkheden Life Cycle of Vrij Beleggen Bouwt u pensioen op in de beschikbarepremieregeling en/of via Individueel Pensioensparen? Dan wordt uw pensioenpremie voor u belegd. De risico s die u bij beleggen loopt, zijn geheel voor uw rekening. U heeft de keuze uit twee beleggingsmogelijkheden: 1. De Life Cycle 2. Vrij Beleggen De Life Cycle is zo samengesteld dat het beleggingsrisico automatisch wordt afgebouwd naarmate u ouder wordt 1. De Life Cycle De Life Cycle is zo samengesteld dat het beleggingsrisico automatisch wordt afgebouwd naarmate u ouder wordt. Op deze manier maakt de Life Cycle voor u een leeftijdsgebonden afweging tussen een (maximaal) rendement en een beheerst risico. Ook hoeft u niet zelf te kiezen voor een andere beleggingsmix met een lager risico als u ouder wordt. U schuift namelijk automatisch door. Zie onderstaande tabel. De 0%-garantie Voor iedereen die vanaf 1 januari 2009 altijd heeft belegd in de Life Cycle, geldt de 0%-garantie: als u met pensioen gaat, is uw saldo minimaal gelijk aan de premies die u heeft ingelegd. Tabel 5 Life Cycle Leeftijd Beleggingsmix Aandelen Obligaties Geldmarkt Jonger dan 43 jaar 90% 10% 0% jaar 75% 25% 0% jaar 50% 50% 0% jaar 25% 40% 35% jaar 10% 0% 90% 18 KPN pensioen

19 2. Vrij Beleggen Bij Vrij Beleggen heeft u de keuze uit 7 verschillende beleggingsmixen. Elk met een eigen risicoprofiel. Zie onderstaande tabel. Vrij Beleggen: 7 verschillende beleggingsmixen, elk met een eigen risicoprofiel Tabel 6 Verdeling beleggingsmixen bij Vrij Beleggen Beleggingsmix Verdeling van de mix Aandelen Duurzame aandelen Obligaties Geldmarkt A 100% 0% 0% 0% B 75% 0% 25% 0% C 50% 0% 50% 0% D 25% 0% 75% 0% E 0% 0% 100% 0% F 0% 50% 50% 0% G 0% 0% 0% 100% Ik kies voor een beheersbaar risico Ik durf wel iets meer risico te nemen Geen aan- en verkoopkosten U betaalt geen aan- en verkoopkosten voor beleggingen, ook niet als u verandert van beleggingsmix. Pensioenfonds kpn neemt deze kosten voor zijn rekening. Beleggingskosten De premies van de beschikbarepremieregeling en/of de regeling Individueel Pensioensparen worden via de beleggingsmixen belegd in beleggingsfondsen. De beleggingskosten worden altijd direct verrekend in het rendement en zijn afhankelijk van de beleggingsmix. Deze kosten variëren van 0,1% tot en met 0,4%. Voor de mix met duurzame aandelen (beleggingsmix F) is dit 0,5%. U kunt iedere maand uw beleggingskeuze aanpassen op Gerelateerde onderwerpen Mijn kpn pensioen, pagina 8 Extra pensioen opbouwen, pagina 16 Wat mag u van het pensioenfonds verwachten, pagina 26 Meer informatie over beleggen en de diverse beleggingsmixen vindt u op onze site, bijvoorbeeld in de downloadbare brochure Beleggen voor uw pensioen. Wij sluiten graag bij u aan 19

20 Een nieuwe baan Wat betekent dit voor mijn pensioen? Een nieuwe baan kan gevolgen hebben voor uw pensioen. Het kan bijvoorbeeld leiden tot een breuk in de pensioenopbouw en dat kan weer nadelig zijn voor de hoogte van uw pensioen. Daarom is het goed om te weten dat Pensioenfonds kpn, als u dat wilt, meewerkt aan waardeoverdracht als u bij kpn in dienst komt. Waardeoverdracht betekent dat u uw eerder opgebouwde pensioen meeneemt naar Pensioenfonds kpn. Wilt u dit inderdaad, dan moet u deze waardeoverdracht binnen zes maanden na indiensttreding aanvragen. Wel of geen waardeoverdracht? Of waardeoverdracht in uw geval verstandig is, hangt af van de voorwaarden van de verschillende pensioenregelingen. Let bijvoorbeeld op: het soort pensioenregeling; hoe het zit met het partnerpensioen (het pensioen voor uw partner als u overlijdt); de toeslag (indexatie) op uw pensioen; de financiële positie van het pensioenfonds. Verder geldt bij waardeoverdracht: 1. Als u de elders opgebouwde waarde van pensioenaanspraken overdraagt aan Pensioenfonds kpn, krijgt u extra aanspraken op ouderdomspensioen bij het fonds. 2. Ook kunt u door waardeoverdracht de aanspraak op uw partnerpensioen verhogen. 3. Het kan handig zijn om uw pensioenaanspraken bij één pensioenfonds onder te brengen, zodat u uw opgebouwde pensioenaanspraken in één pensioenoverzicht te zien krijgt. Hoe werkt het? Als u in dienst komt, krijgt u van Pensioenfonds kpn een formulier om waardeoverdracht aan te vragen. Wilt u waardeoverdracht, stuur het formulier dan binnen een half jaar na indiensttreding terug. Na de aanvraag krijgt u een offerte waarin staat hoeveel uw pensioen bij waardeoverdracht waard is. Vervolgens kunt u aangeven of u waardeoverdracht wilt. Uit dienst? Krijgt u een nieuwe baan bij een andere werkgever dan kpn? Dan is het belangrijk dat u zich realiseert dat u vanaf dat moment geen pensioen meer opbouwt bij Pensioenfonds kpn. Tevens bent u alleen verzekerd van een partnerpensioen via Pensioenfonds kpn als u een deel van uw ouderdomspensioen omzet in partnerpensioen. Gaat u pensioen opbouwen bij een andere werkgever? Dan kunt kiezen voor waardeoverdracht. Kan Pensioenfonds kpn mijn pensioen afkopen? Pensioenfonds kpn heeft het recht om kleine pensioenen af te kopen. Een klein pensioen is een pensioen waarvan de in de toekomst uit te keren bedragen klein zijn, meestal doordat er maar voor korte periode bij kpn gewerkt is. Bij het afkopen van een klein pensioen worden de toekomstige pensioenaanspraken omgezet in een uitkering ineens, in de vorm van een afkoopsom. Ieder jaar wordt dit afkoopbedrag vastgesteld. Dit bedrag kunt u vinden op de website Het pensioenfonds mag een pensioen op zijn vroegst twee jaar nadat de deelneming aan Pensioenfonds kpn gestopt is, afkopen. U kunt het opgebouwde pensioen ook overdragen naar de pensioenuitvoerder van een eventuele nieuwe werkgever. Meer informatie hierover vindt u op onze site, bijvoorbeeld in de downloadbare brochure Waardeoverdracht bij indiensttreding 20 KPN pensioen

21 Let op dat u de waardeoverdracht binnen zes maanden na indiensttreding aanvraagt Wij sluiten graag bij u aan 21

22 Trouwen of samenwonen Welke invloed heeft dit op mijn pensioen? Gaat u trouwen, wordt u geregistreerd partners of gaat u samenwonen? Dan heeft dit niet direct invloed op uw pensioensopbouw. Wél kan deze nieuwe situatie van belang zijn voor uw partner, mocht u overlijden. Hij of zij kan namelijk recht hebben op een partnerpensioen. Woont u ongehuwd samen, dan is het verstandig om door een notaris vast te leggen met wie u samenwoont. Verschillende manieren van samenwonen Woont u ongehuwd samen, dan gelden bijna dezelfde regels als wanneer u getrouwd of geregistreerd partners bent. Toch zijn er een paar verschillen. Bij een huwelijk worden data van huwelijk en scheiding bijgehouden door de gemeente in bevolkingsregisters. Zo kan altijd achterhaald worden of en wanneer iemand getrouwd is geweest en met wie. Voor ongehuwd samenwonenden bestaan dit soort registers niet. U moet dus op een andere manier kunnen aantonen dat u samenwoont, wie de partner is en op welke datum u bent gaan samenleven. En als u uit elkaar gaat: wanneer deze samenleving is geëindigd. Dit moet bij de notaris zijn vastgelegd in een samenlevingsovereenkomst. Of als u uit elkaar gaat, in een Einde samenlevingsovereenkomst. De wetgever maakt op een aantal punten in de pensioenwetgeving onderscheid tussen gehuwden en ongehuwd samenwonenden Gerelateerde onderwerpen Wat als ik overlijd? pagina 10 Gaat u scheiden? pagina KPN pensioen

23 Gaat u scheiden? Dan heeft dat invloed op uw pensioen Vaak heeft een scheiding invloed op uw pensioen. Uw ex-partner heeft namelijk recht op een deel van uw ouderdomspensioen en op het partnerpensioen. Gaat u scheiden of beëindigt u uw geregistreerd partnerschap? Dan wordt uw ouderdomspensioen tussen u en uw ex-partner verdeeld. Dit heet verevening en staat in de Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding. U heeft echter ook de mogelijkheid om afwijkende afspraken te maken met uw ex-partner. Scheiden en ouderdomspensioen Na verevening krijgt uw ex-partner de helft van het ouderdomspensioen dat u tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft opgebouwd. U moet daarvoor het formulier Mededeling van scheiding in verband met de verdeling van ouderdomspensioen invullen. U kunt het formulier downloaden van Uw ex-partner ontvangt zijn/haar deel van het ouderdomspensioen op het moment dat uw pensioen ingaat en stopt zodra u overlijdt. Als u het formulier binnen twee jaar na de scheiding terugstuurt, verzorgt Pensioenfonds kpn de betaling aan uw ex-partner. Stuurt u het formulier later terug, dan moet u de betaling onderling regelen. Afwijkende afspraken over ouderdomspensioen U en uw ex-partner hebben de mogelijkheid om afspraken te maken die afwijken van de wettelijke standaard. Voor deze afwijkende afspraken heeft u wel toestemming nodig van Pensioenfonds kpn. De wettelijke regeling voor de verdeling van ouderdomspensioen geldt alleen als de scheiding heeft plaatsgevonden na 1 mei Andere belangrijke punten Pensioenverevening betekent dat uw ex-partner niet een eigen recht krijgt op ouderdomspensioen, maar alleen op het te verevenen deel van het ouderdomspensioen. U heeft geen toestemming van uw ex-partner nodig om eerder of later met pensioen te gaan, omdat uw partner geen eigen recht heeft op het ouderdomspensioen. Als u eerder of later met pensioen gaat en uw pensioen wordt daardoor hoger of lager, dan geldt dat ook voor het pensioen dat uw ex-partner krijgt. Als u komt te overlijden vóór uw pensioendatum, wordt er geen verevend ouderdomspensioen uitgekeerd aan uw ex-partner. Als uw ex-partner overlijdt, wordt het verevend deel van het ouderdomspensioen weer bij uw pensioen opgeteld. Wij sluiten graag bij u aan 23

24 Afwijkende afspraken: een zelfstandig recht voor uw ex-partner U en uw ex-partner kunnen er ook voor kiezen een deel van het te verdelen ouderdomspensioen en het eventuele bijzondere partnerpensioen om te zetten in een zelfstandig recht voor uw ex-partner. Dit noemen we conversie. Uw expartner krijgt dan pensioen zodra hij of zij zelf 67 jaar wordt. Bij conversie krijgt uw ex-partner geen bijzonder partnerpensioen als u overlijdt. Beide partners én het pensioenfonds moeten akkoord gaan met de conversie. Binnen twee jaar na de scheiding moet u doorgeven dat u kiest voor conversie. Soms en onder bepaalde voorwaarden kan de ex-partner ook afzien van het pensioen. Ongehuwd samenwonend? Woont u ongehuwd samen? Dan geldt deze wettelijke verplichting over de verdeling van het ouderdomspensioen niet voor u. U kunt er echter wel voor kiezen om bij het einde van de samenleving afspraken te maken over de verdeling van het ouderdomspensioen. Deze kunnen dan gelijk zijn aan de regeling die geldt voor gehuwden of geregistreerde partners. U moet zelf afspraken maken over de verdeling. Pensioenfonds kpn speelt hierbij geen rol. Scheiden en partnerpensioen Als u en uw partner gaan scheiden of het geregistreerde partnerschap beëindigen, dan heeft uw ex-partner ook recht op een deel van het partnerpensioen dat u heeft opgebouwd. Tabel 7 Wat gebeurt er met uw saldo bij scheiden? Regeling Individueel Pensioensparen (module ouderdomspensioen) Ook in het geval van partnerpensioen kunnen u en uw ex-partner afspraken maken die afwijken van de wettelijke standaard Het gaat hier om het partnerpensioen dat u uit eventuele waardeoverdracht heeft meegenomen. Of dat na uw ontslag of pensionering uit een inkoop of een uitruil van ouderdomspensioen is ontstaan. Het partnerpensioen waar uw ex-partner recht op heeft, wordt bijzonder partnerpensioen genoemd. Uw ex-partner ontvangt dit pensioen vanaf het moment dat u komt te overlijden. Als u en uw partner uit elkaar gaan en u krijgt later weer een nieuwe partner, dan wordt bij de vaststelling van het partnerpensioen voor een nieuwe partner rekening gehouden met het bijzondere partnerpensioen voor uw ex-partner. Het bijzondere partnerpensioen komt in mindering op het partnerpensioen voor een eventuele volgende partner. Afstand doen van partnerpensioen U en uw ex-partner kunnen afspreken dat uw ex-partner geen partnerpensioen krijgt. Uw ex-partner doet dan afstand van het partnerpensioen. Hiervoor heeft u wel toestemming nodig van Pensioenfonds kpn. U kunt bij Pensioenfonds kpn een afstandsverklaring opvragen. Ongehuwd samenwonend? Woont u ongehuwd samen? Dan heeft uw ex-partner na beëindiging van de relatie mogelijk ook recht op bijzonder partnerpensioen. In dit geval krijgt het pensioenfonds echter niet automatisch bericht dat er een ex-partner is die misschien recht heeft op het partnerpensioen. Daarom moet u zelf doorgeven als een relatie beëindigd wordt, zodat uw ex-partner recht kan krijgen op een partnerpensioen. Daarnaast moet u of uw ex-partner kunnen aantonen dat er voor de beëindiging sprake was van een relatie die voldoet aan de omschrijving in het pensioenreglement. Zo moet uw relatie bijvoorbeeld in een notariële akte staan. Wat gebeurt er met uw saldo bij scheiden? Gaat u scheiden en heeft u deelgenomen aan de beschikbarepremieregeling en/of Individueel Pensioensparen? Dan heeft dit gevolgen voor uw saldo uit deze regelingen. Hoe dit is geregeld, leest u hieronder: Bij een scheiding wordt het saldo uit deze regeling voor ouderdomspensioen verdeeld tussen u en uw ex-partner. Regeling Individueel Pensioensparen (module partnerpensioen) Het saldo dat u in deze regeling heeft opgebouwd voor partnerpensioen, gaat bij een scheiding geheel naar uw ex-partner. Beschikbarepremieregeling Het saldo dat u heeft opgebouwd in de beschikbarepremieregeling wordt verevend tussen u en uw ex-partner. Omdat dit saldo bestemd is voor aankoop van ouderdomspensioen wordt er na een scheiding vanuit dit saldo dus geen aanspraak op bijzonder partnerpensioen voor uw ex-partner aangekocht. Als uw ex-partner overlijdt, wordt het verevend deel van het ouderdomspensioen weer bij uw pensioen opgeteld 24 KPN pensioen

25 Woont u ongehuwd samen? Dan heeft uw ex-partner na beëindiging van de relatie mogelijk ook recht op bijzonder partnerpensioen Gerelateerde onderwerpen Wat als ik overlijd? pagina 10 Trouwen of samenwonen, pagina 22 Meer informatie hierover vindt u op onze site, bijvoorbeeld in de downloadbare brochure Pensioen en scheiden. Wij sluiten graag bij u aan 25

26 Wat mag u van het pensioenfonds verwachten? Pensioenfonds kpn wil u zo goed mogelijk informeren over uw pensioen. Daarom ontvangt u onder andere jaarlijks een uniform pensioenoverzicht. Op de website vindt u veel informatie over uw pensioen. Maar u kunt ons natuurlijk ook altijd bellen of en als u vragen heeft. Een aantal documenten ontvangt u niet vanzelf, maar moet het pensioenfonds u wel verstrekken als u daarom vraagt: jaarverslag en jaarrekening van het pensioenfonds; pensioenreglement; uitvoeringsovereenkomst; (korte termijn) herstelplannen; informatie over de dekkingsgraad; informatie over beleggingen; opgave van het opgebouwde pensioen aan de gewezen deelnemer; gevolgen van uitruil; een indicatief overzicht van het mogelijk te bereiken kapitaal op de pensioendatum; indicatie van de in te kopen periodieke uitkeringen; informatie over een aanwijzing (indien van toepassing); informatie over de aanstelling van een bewindvoerder (indien van toepassing). Andersom geldt hetzelfde; als het pensioenfonds u vraagt om informatie die nodig is voor het uitvoeren van de pensioenregeling, dan moet u deze informatie geven. Als u niet tevreden bent Bent u niet tevreden over Pensioenfonds kpn? Dan kunt u schriftelijk een klacht indienen. Dit kan per naar pensioendesk@kpnpensioen.nl of per brief naar: Pensioenfonds kpn, Postbus 501, 9700 AM Groningen. Als u het niet eens bent met de afhandeling van uw klacht dan kunt u binnen twee maanden reageren bij de geschillencommissie. Financiering van uw pensioenregeling In de cao van kpn is de pensioenovereenkomst opgenomen. In de pensioenovereenkomst staan de afspraken tussen de werkgever en de werknemer over het pensioen. De uitvoering van de pensioenovereenkomst wordt gedaan door Pensioenfonds kpn. Pensioenfonds kpn ziet erop toe dat de uitvoering van de pensioenovereenkomst correct gedaan wordt. Het pensioenfonds heeft met kpn een uitvoeringsovereenkomst gesloten waarin onder meer de financieringsafspraken zijn opgenomen. Als het slecht gaat met uw werkgever Uw werkgever betaalt mee aan uw pensioen. Als echter de omstandigheden van kpn ingrijpend veranderen, kan kpn besluiten om zijn bijdrage aan het pensioenfonds te verminderen. Bijvoorbeeld als de financiële positie van kpn sterk verslechterd is. Als kpn zijn bijdrage aan het pensioenfonds vermindert, bouwt u ook minder pensioen op. Uiteraard wordt u hierover geïnformeerd. Premie De werkgever en de werknemer (de deelnemer) betalen samen de kosten van de pensioenregeling. De werkgever zorgt dat de totale pensioenpremie wordt afgedragen aan het pensioenfonds. De hoogte van de werknemersbijdrage wordt vastgelegd in de cao. Als het slecht gaat met het pensioenfonds Als de financiële positie van het fonds erg slecht is, kan het bestuur - in het uiterste geval - besluiten om de opgebouwde aanspraken en/of de pensioenuitkeringen te verlagen (korten). In de Pensioenwet staat wanneer het pensioenfonds mag korten en aan welke regels het pensioenfonds zich in dat geval moet houden. 26 KPN pensioen

27 Zoek en vind AOW-uitkering 6, 10 Arbeidsongeschikt(heid) 12, 6 Arbeidsongeschiktheidspensioen 12 Beleggingsmix 18, 19 Beleggingsmogelijkheid 17, 18 Beleggingsrisico 8, 17, 18, 20 Beschikbarepremieregeling 8, 9, 17, 18, 20, 24 Franchise 6, 8, 10 Individueel Pensioensparen 16, 17, 18, 20, 24 KPN-cao 8 Levenslang partnerpensioen 10, 11 Life Cycle 17, 18 Middelloonregeling 8 Nieuwe baan 17, 20 Ongehuwd samenwonend 22, 24 Ouderdomspensioen 8, 10, 14, 20, 23, 24 Overlijden 10, 14, 23 Partnerpensioen 10, 14, 20, 22, 23, 24 Pensioenregeling 8, 14, 20, 26 Pensioengevend salaris 6, 8, 12 Pensioengrondslag 6, 8, 10, 14 Samenwonen 22, 24 Scheiding 23, 24 Tijdelijk partnerpensioen 10, 11 Trouwen/Huwelijk 10, 22, 24 Uitruilen 14, 26 Variabele pensioenuitkering 14 Verevening 23 Vrij Beleggen 18, 19 Waardeoverdracht 20, 24 Wezenpensioen 10, 11 WIA-uitkering 12 Wij sluiten graag bij u aan 27

28 Meer weten? Stichting Pensioenfonds KPN Postbus am Groningen Pensioendesk (050) Januari 2014 Disclaimer In deze brochure staat algemene informatie over de pensioenregeling van Stichting Pensioenfonds kpn. Deze brochure is bedoeld om werknemers van kpn een beeld te geven van (de inhoud van) het pensioenreglement. We besteden veel aandacht aan de inhoud van deze brochure, maar het kan zijn dat informatie ondertussen is veranderd, verouderd of dat er onjuistheden in de brochure staan. Stichting Pensioenfonds kpn is niet aansprakelijk als iemand schade ondervindt doordat er onjuiste of verouderde informatie in deze brochure staat, de brochure onjuist is verspreid of onjuist is gebruikt. U kunt alleen rechten ontlenen aan het pensioenreglement dat voor u geldt. U kunt dit reglement opvragen via telefoonnummer (050) of downloaden op