DIA 1 DIA 2 DIA 3 DIA 4. Actualiteiten en ontwikkelingen (dwang)invordering Geert-Jan Dümmer. Joke de Kock (NVVK)

Transcriptie

1 Actualiteiten en ontwikkelingen (dwang)invordering Geert-Jan Dümmer DIA 1 DIA 2 DIA 3 DIA 4 SCHULDENPROBLEMATIEK BEPERK ROL OVERHEID ALS SCHULDEISER? Joke de Kock (NVVK) De overheid moet niet langer als eerste aan de beurt zijn als er schulden worden geïnd bij mensen. Het recht van gemeenten, de Belastingdienst en uitkeringsinstantie UWV om als eerste schuldeiser op te treden, brengt mensen die al diep in de schulden zitten alleen maar verder in de problemen De macht van deze overheden moet kleiner 1

2 RIJKSBREDE INCASSOVISIE BERICHTENBOX MIJNOVERHEID.NL Er moet één visie komen waaraan alle overheidscrediteuren (dus ook de lokale overheden) zijn gebonden. Het gaat om een soort behoorlijke beslaglegger of een soort integere crediteur. Eigenlijk: hoe ga je met elkaar om? Kabinet is zoekende. Wel verschijnen er regelmatig Kamerbrieven. Begin 2015 hebben in totaal ruim aanslagbiljetten voor lokale belastingen de burger digitaal bereikt. Wet elektronisch berichtenverkeer Lokale overheden nog niet klaar om direct mee te doen met het 'ingroeimodel van de Belastingdienst. Wetgeving staat klaar: lokale overheden kunnen aansluiten als zij dat wensen. BERICHTENBOX MIJNOVERHEID.NL Wat betekent het voor invorderingsproces? Op termijn ook digitaal, nog niet op korte termijn. In kaart brengen stromen, onderdeel van toekomstige ingroeiscenario s. Staatssecretaris: als burgers er aan toe zijn. 2

3 BIJSTANDSNORMEN PARTICIPATIEWET Van belang voor beslagvrije voet Van belang voor kosten van bestaan (kwijtscheldingsnorm) Rekenregels ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid Normbedragen en overzichten eind december op involon.nl/servicepagina INDEXERING TARIEVEN KOSTENWET ZORGINSTITUUT NEDERLAND Artikel 8 Kostenwet: correctiefactor met als basis de CAOlonen per uur inclusief bijzondere beloning, CAO-sector Overheid Aanmaning Dwangbevel Beslagprocedures Exploten Etc. Bekendmaking door MinFin eind december Als premie langer dan zes maanden niet is betaald. Hogere premie + boete van 30%. De bestuursrechtelijke premie bedraagt op 1 januari ,03 euro ( ,53) en daalt op 1 juli 2016 met ruim 30 euro naar 127,91 euro. De verlaging maakt het mogelijk dat mensen sneller uitstromen uit de wanbetalersregeling, doordat zij meer geld overhouden om hun schulden aan te pakken. 3

4 INDEXERING GRIFFIERECHTEN PER 1 JANUARI 2016 INDEXERING BEDRAGEN BPB PER 1 JANUARI 2016 Het griffierecht voor de meeste belastingzaken in eerste aanleg voor natuurlijke personen gaat naar 46 (2015: 45). Voor een aantal specifieke belastingzaken (o.a. dividendbelasting, omzetbelasting en BPM) gaat het tarief voor natuurlijke personen van 167 naar 168. Voor rechtspersonen geldt in alle belastingzaken dat het tarief van 331 naar 334 gaat. In hoger beroep en cassatie gaat in de meeste belastingzaken het griffierecht voor natuurlijke personen van 123 naar 124. In de specifieke belastingzaken gaat het tarief voor natuurlijke personen van 248 naar 251. Voor rechtspersonen geldt in alle belastingzaken dat het tarief van 497 naar 503 gaat. Ook enkele bedragen uit het Besluit proceskosten bestuursrecht worden geïndexeerd. Het gaat om de waarden per punt, genoemd in onderdeel B van de bijlage. Het minimale of maximale uurtarief voor verletkosten wordt niet verhoogd. Voor de indexering van de bestuursrechtelijke bedragen geldt hetzelfde overgangsrecht als vorig jaar INKOMENSAFHANKELIJKE REGELINGEN Regelingen voor lage inkomens, zoals de huur- en zorgtoeslag en tegemoetkomingen voor ouderen, gezinnen met kinderen en arbeidsongeschikten Stelsel is te complex Nog onvoldoende vereenvoudiging en uniformering van begrippen d.m.v. Awir Uniformering staat maatwerk in de weg? Generieke regelingen leiden tot hogere kosten? 4

5 TOESLAGEN + VOORLOPIGE TERUGGAAF VERRUIMING GEMEENTELIJK BELASTINGGEBIED Belastingplan 2016 Het kabinet komt voor de zomer van 2016 met een voorstel voor een verschuiving van de inkomstenbelasting naar het gemeentelijk belastinggebied. Randvoorwaarden: dat gemeenten geen inkomenspolitiek gaan bedrijven dat voorkomen wordt dat lasten eenzijdig afgewenteld worden op specifieke groepen dat het stelsel goed uitvoerbaar is dat de totale lastendruk (Rijk plus lokale overheden) gelijk blijft onderdeel van het ontwerp kan zijn dat een aantal kleine gemeentelijke belastingen wordt afgeschaft LOKAAL MINIMABELEID BELEIDSKEUZES KWIJTSCHELDING De landelijke kwijtscheldingsregeling, zoals neergelegd in de Gemeentewet en de Uitvoeringsregeling Invorderingswet, is een vangnetregeling voor de beslagwetgeving Dit botst bij decentrale overheden op het terrein van het (lokale) minimabeleid Om die reden mogen de decentrale overheden over een aantal zaken zelf beleidskeuzes maken (die dus ruimer zijn dan de vangnetregeling) 1. Wel, geen of in beperkte mate kwijtschelding 2. Kosten van bestaan kwijtscheldingsnorm algemeen 3. Kosten van bestaan kwijtscheldingsnorm PGL 4. Kwijtschelding privéschulden ondernemers 5. Kosten kinderopvang als uitgave Voor het overige moet (verplicht) de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 worden gevolgd 5

6 GEAUTOMATISEERDE KWIJTSCHELDINGSTOETS VEREENVOUDIGING EN DIGITALISERING PROCESRECHT Met de geautomatiseerde kwijtscheldingstoets van het Inlichtingenbureau kregen gemeenten en waterschappen een overzicht van huishoudens aan wie ambtshalve (automatisch) kwijtschelding van gemeentelijke of waterschapsbelastingen kon worden verleend. Met het nieuwe product geautomatiseerde kwijtschelding 2.0 is de toets verbeterd en het is nu ook mogelijk om de eerste aanvraag geautomatiseerd te toetsen bij het Inlichtingenbureau. Verkeer langs elektronische weg met de bestuursrechter Wettelijke verplichting om langs elektronische weg te procederen De Tweede Kamer heeft op 10 december 2015 het wetsvoorstel aangenomen dat enkele wetten wijzigt in verband met de invoering van de vereenvoudiging en digitalisering van het procesrecht. VEREENVOUDIGING EN DIGITALISERING PROCESRECHT Het gaat onder andere om een wijziging van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), de Wet op de rechterlijke organisatie, de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) en de Invorderingswet De invoeringswet is het vervolg op het wetsvoorstel tot wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en de Algemene wet bestuursrecht in verband met vereenvoudiging en digitalisering van het procesrecht (34059). Deze wetsvoorstellen worden gezamenlijk behandeld door de Eerste Kamer. SALDO ONTOEREIKEND NEEM UW PAS TERUG 6

7 OVERHEIDSVORDERING 1 OVERHEIDSVORDERING 2 En belastingschuld van een natuurlijk persoon van een bankrekening afschrijven zonder toestemming. Het saldo op de bankrekening en het bedrag dat de belastingschuldige rood mag staan, vallen onder het bereik van de overheidsvordering. Het afgeschreven bedrag kan niet door de rekeninghouder worden teruggeboekt. Verschuldigd max. 1000,- 2 x keer per maand 3 maanden achter elkaar Maximaal 500,- per poging. Art. 19, lid 4 in samenhang met lid 10, Invorderingswet 1990 Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 Hoofdstuk Ia UR IW (art. 1ca t/m 1ch) De door de minister van Financiën gestelde regels zijn overeenkomstige toepassing op gemeentelijkeen waterschapsbelastingen Art. 251 Gemeentewet Art. 140 Waterschapswet OPVRAGEN BANKREKENINGNUMMER BELASTINGDIENST NAAM-NUMMER CONTROLE BANKREKENINGEN Geheimhoudingsplicht art. 67 Invorderingswet 1990 Uitvoeringsregeling Algemene wet inzake rijksbelastingen Artikel 43c Geen geheimhoudingsplicht m.b.t. op naam van de belastingschuldige staande bankrekeningnummers zoals deze blijken uit de bestanden ten behoeve van rekeningenbeheer Geen enkele Nederlandse bank controleert de naam die bankklanten bij een rekeningnummer opgeven Consumentenbond is met Betaalvereniging Nederland in gesprek gegaan om te kijken hoe consumenten beter geholpen kunnen worden na een foute overboeking en liefst ook daarvoor. Betaalvereniging wil hoogstens kijken of ze per 1 januari 2016 het aantal foute overboekingen in kaart kunnen brengen 7

8 BIJSTANDSNORMEN PARTICIPATIEWET Alleenstaande tot 21 jaar <> 21 jaar PGL <> PGL Alleenstaande ouder tot 21 jaar <> 21 jaar PGL <> PGL Gehuwden, echtgenoten tot 21 jaar <> 21 jaar PGL <> PGL Kostendelersnorm KOSTENDELERSNORM PARTICIPATIEWET PARTICIPATIEWET: KOPPELING BVV EN KWS Grondgedachte Alleenstaande 70% Gehuwden, echtgenoten 100% Kostendelersnorm: dus voor iedere persoon 30% erbij: 1 persoon: 70% 2 personen 100% : 2 = pp 50% echtparennorm 3 personen 130% : 3 = pp 43% echtparennorm 4 personen 160% : 4 = pp 40% echtparennorm 5 personen 190% : 5 = pp 38% echtparennorm, etc. Kostendelersnorm wordt binnen de berekening van de beslagvrije voet (BVV) niet toegepast. Toepassing van de kostendelersnorm binnen de berekening van de betalingscapaciteit van een verzoek om kwijtschelding (KWS) is uitgesteld. 8

9 KOSTENDELERSNORM EN BVV EN KWS Alleenstaande tot 21 jaar <> 21 jaar PGL <> PGL Alleenstaande ouder tot 21 jaar <> 21 jaar PGL <> PGL Gehuwden, echtgenoten tot 21 jaar <> 21 jaar PGL <> PGL x Kostendelersnorm x BVV, ART. 475d RECHTSVORDERING PREADVIES BVV KBVG OFFICIELE WETTEKST LID 1 EN LID 2 IS NIET CORRECT Uitstel van de toepassing van de kostendelersnorm tot 1 juli 2015 > Staatsblad 11 december 2014, 523 Kabinet besluit af te zien van invoering van de kostendelersnorm > Kamerbrief 9 juni 2015, Vereenvoudiging beslagvrije voet en Kabinetsreactie p het preadvies 'Naar een nieuwe beslagvrije voet > Kamerbrief 26 juni 2015 Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders Kabinetsreactie juni 2015 Op korte termijn maatregelen Aankondiging nieuw vereenvoudigd systeem Kabinet streeft ernaar de benodigde wetgeving in 2016 aan de TK aan te bieden 9

10 BVV BIJ PERIODIEKE BETALINGEN BVV: ACTIEF INFORMATIE OPVRAGEN De beslagvrije voet wordt bepaald aan de hand van de gegevens die bij de ontvanger bekend zijn. Zo nodig informatie aan de belastingschuldige opvragen. Combineren met vooraankondiging! Het bedrag van de beslagvrije voet vermelden! Combineren met vooraankondiging en BVV vermelden Huishoudsituatie, leeftijd bel.schuldige, partner en kinderen Inkomsten belastingschuldige en eventuele partner Ook de inkomsten uit voorlopige aanslag / VT Andere gelegde beslagen Woonlasten en eventuele huurtoeslag Ziektekostenverzekering(en) en eventuele zorgtoeslag Levensonderhoud kinderen, kindgebonden budget BVV: BELEID INHOUDEN EN AFDRAGEN De Leidraad Invordering is zodanig aangepast dat in de meeste gevallen de beslagvrije voet is gewaarborgd. Ook is geregeld dat onder omstandigheden een foutief vastgestelde beslagvrije voet met terugwerkende kracht wordt gecorrigeerd. Rechtbank Maastricht 25 augustus 1994, nr. 6248/

11 DIGITAAL BESLAGREGISTER (DBR) STRUCTUUR DBR Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders Per 1 januari 2016 verbindend voor alle leden KBvG 1. Verordening Beslagregister voor gerechtsdeurwaarders 2. Reglement Beslagregister voor gerechtsdeurwaarders Wat is het beslagregister? Digitaal systeem voor de inschrijving van de door het bestuur van de KBvG bij Reglement aangewezen beslagen die zijn gelegd door een gerechtsdeurwaarder in het kader van de uitoefening van zijn wettelijke taak als openbaar ambtenaar. Wat is het doel van het beslagregister? - te voorkomen dat de schuldeiser, in onwetendheid omtrent de beslagpositie van de schuldenaar, proces- of executiekosten maakt, althans die kosten zoveel mogelijk te beperken; - te bevorderen dat de beslagvrije voet van de schuldenaar op de juiste wijze wordt vastgesteld en toegepast GEBRUIK DBR De verplichte inschrijving van een beslag geldt alleen ten aanzien van een beslagsoort zoals nader omschreven bij Reglement De beslagsoort luidt: executoriaal derdenbeslag op een vordering tot periodieke betaling waaraan een beslagvrije voet is verbonden als bedoeld in artikel 475c van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, daaronder begrepen executoriale derdenbeslagen op toeslagen als bedoeld in de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen. 11

12 NOODDRUFTARTIKELEN (ONONTBEERLIJK OM TE LEVEN) NOODDRUFTARTIKELEN (ONONTBEERLIJK OM TE LEVEN) De artikelen 447 en 448 Rechtsvordering geven de beslaguitsluitingen (onvatbaar voor beslag) aan Preadvies Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders Die artikelen zijn niet aangepast aan de eisen des tijds Zouden er meer zaken onder moeten vallen dan die nu zijn genoemd? Zouden de eerste levensbehoeften uitgebreid moeten worden? Koppelen aan begeleiding door schuldhulpverlener? BINNENTREDEN TEGEN DE WIL IN ARTIKEL 444 RECHTSVORDERING Nu: De burgemeester kan zich doen vertegenwoordigen door een ambtenaar van politie die tevens hulpofficier van justitie is. Ministerie van Veiligheid & Justitie is met wetgeving gekomen waardoor politie meer tijd krijgt voor het primaire politiewerk op straat. Voorstel: De burgemeester kan zich doen vertegenwoordigen door een daartoe door hem aangewezen ambtenaar. 12

13 ARTIKEL 54 RECHTSVORDERING Gaat over exploten voor personen die geen bekende woon- of verblijfplaats hebben Betekening vindt plaats aan het parket van de ambtenaar bij openbaar ministerie Uittreksel van exploot moet worden bekend gemaakt in landelijk dagblad Wet van 11 februari 2015 tot wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en enige andere wetten in verband met bekendmakingen aan personen zonder bekende woon- of verblijfplaats ARTIKEL 54 RECHTSVORDERING Kamerstukken , Staatsblad 2015, 82 Voorts wordt een uittreksel van het exploot zo spoedig mogelijk bekend gemaakt in de Staatscourant onder vermelding van naam en kantooradres van de deurwaarder of van de advocaat van wie afschrift van het exploot kan worden verkregen Bekendmaking in landelijk dagblad is vervangen door internet publicatie in (digitaal verschijnende) Staatscourant. De Oproepingen Applicatie is een nieuw systeem dat het publiceren van oproepingen van mensen met een onbekende woon- of verblijfplaats in een dagblad vervangt. De applicatie publiceert een vijftal verschillende stromen in de digitale Staatscourant. Het betreft de volgende stromen: Deurwaardersexploten Verkeersboetes Geldboetes Belanghebbenden Schuldeisers 13

14 FISCAAL INVORDERINGSPROCES Het administratieve proces de belastingaanslag de aanmaning het dwangbevel de vordering De tenuitvoerlegging het executoriale beslag Bijv. roerende zaken, derdenbeslag en onroerende zaken INVORDERINGSPROCES aanslagbiljet vooraankondiging belastingschuldige aanmaning dwangbevel per post vordering werkgever of uitkerende instantie INVORDERINGSPROCES INVORDERINGSPROCES aanslagbiljet aanmaning dwangbevel per post aanslagbiljet aanmaning dwangbevel per post hernieuwd bevel tot betaling executoriaal beslag hernieuwd bevel tot betaling vooraankondiging belastingschuldige executoriaal beslag vordering 14