Analyse GENEESS Nano-readiness enquête status mei 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Analyse GENEESS Nano-readiness enquête status mei 2015"

Transcriptie

1 Analyse GENEESS Nano-readiness enquête status mei 215 GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 1

2 Bijdragen aan de GENEESS Nano-readiness enquête en analyse 1. Opstellen van de GENEESS Nano-readiness enquête: Frederik Horemans, project coordinator GENEESS, DSP Valley Geert Adriaens, director business development, DSP Valley Filip Ponsaerts, Program operations & development, imec/edm 2. TrendsTop analyse: Frederik Horemans, projectcoördinator GENEESS, DSP Valley 3. Bedrijfsinterviews: Frederik Horemans, projectcoördinator GENEESS, DSP Valley Geert Adriaens, director business development, DSP Valley Filip Ponsaerts, Program operations & development, imec/edm 4. Gegevensverwerking enquête: Frederik Horemans, projectcoördinator GENEESS, DSP Valley 5. Analyse van de enquête: Frederik Horemans, projectcoördinator GENEESS, DSP Valley Het GENEESS-project wordt uitgevoerd door DSP Valley en imec met de steun van Agentschap Ondernemen. DSP Valley vzw Gaston Geenslaan 9 31 Leuven Frederik Horemans Project Coördinator GENEESS frederik.horemans@dspvalley.com tel: GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 2

3 Inhoudstafel 1. GENEESS (GEzonder door Nano Elektronica En Slimme Specialisatie) Ruwe analyse op basis van de TrendsTop Resultaten van de enquête Bedrijfsinhoudelijke vragen In welk technologiedomein bevinden de bedrijven zich Wat zijn de verschillende bedrijfsactiviteiten Hoeveel werknemers tellen de bedrijven Wat is de tewerkstelling volgens een vooropgestelde bedrijfsstructuur Welke verschillende profielen werken er binnen R&D In welke medische disciplines zijn de bedrijven actief In welke medische applicaties zijn de bedrijven actief Wat zijn de technologische competenties van de bedrijven Wie zijn de klanten van de bedrijven Wat zijn de issues in de medische technologie volgens de bedrijven Op welke manier doen de bedrijven aan innovatie binnen R&D Op welke manier blijven de bedrijven op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen Wat zijn de unieke eigenschappen van de devices van de eindproduct-bedrijven Wat zijn de mogelijke verbeteringen voor de devices van de eindproduct-bedrijven Op welke markten zijn de bedrijven actief Vragen omtrent certificering, medical directives en testing Zijn de bedrijven vertrouwd met CE, WEEE, RoHS, FDA en clinical trials Wat is de kennis van de bedrijven omtrent verschillende aspecten van certificering en de praktische uitvoering/implementatie ervan Doen de bedrijven inschattingen tijdens de designfase omtrent product-kwaliteit, product-opbrengst en de productie test-coverage Doen de bedrijven hun testing en validatie zelf of besteden ze het uit Conclusies GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 3

4 GENEESS Nano-readiness enquête 1. GENEESS (GEzonder door Nano Elektronica En Slimme Specialisatie) Gezondheid is voor iedereen een kostbaar gegeven en in het kader van het GENEESS-project wordt er gestreefd naar een slimme ondersteuning in tal van medische problemen. Hierbij ligt de focus op de implementatie van nano-elektronica in verschillende medische apparaten voor oplossingen binnen de gezondheidszorg. Het GENEESS-project is een project van DSP Valley met imec als partner gesteund door Agentschap Ondernemen. Concreet gaat het bv. om aansturing van pacemakers, hoorapparaten, hoor-en oogimplantaten, hersenelektrodes, bloeddrukmeters, hartslagmeters, miniatuur-insulinepompen, kleine diagnosetoestellen met biochips, enz. Vooral vanuit het besef van de vergrijzingsproblematiek, het toenemen van chronische ziektes en de stijgende kosten van de gezondheidszorg is er wereldwijd interesse in slimme medische toepassingen. In Vlaanderen zijn reeds tal van bedrijven actief rond nano-elektronica maar ze vinden elkaar nog onvoldoende als het gaat om het valoriseren van concrete producten in de medische wereld. Het GENEESS-project zal de samenwerking tussen de verschillende spelers in de waardeketen stimuleren in een sfeer van open communicatie rond geavanceerde technologie. Dit met het oog op de ontwikkeling van slimme oplossingen en toepassingen voor de medische wereld. Om binnen het GENEESS-project bedrijven te helpen om slimme medische apparaten te ontwikkelen, worden er verschillende activiteiten en initiatieven ondernomen. Als startpunt van het GENEESS-project is er een nano-readiness audit opgesteld die polst naar de stand van zaken bij bedrijven als het gaat over nano-elektronica in medische toepassingen. Hoe ver staan de bedrijven, wat zijn hun activiteiten en wat is hun kennis omtrent certificering, standaarden en regulering van medische devices? Met de antwoorden op deze vragen willen wij in kaart brengen wat er momenteel binnen het ecosysteem van de medische technologie voorhanden is en wat de struikelblokken zijn. Op die manier kan vanuit het GENEESS-project teruggekoppeld worden naar de bedrijven met de nodige adviezen hoe ze hun nano-readiness kunnen verbeteren om te komen tot de ontwikkeling van producten/diensten in het medische domein. 2. Ruwe analyse op basis van de TrendsTop Als startpunt van deze enquête om het medische technologielandschap van Vlaanderen in kaart te brengen, is er gebruik gemaakt van de TrendsTop op basis van het sectorklassement medische en farmaceutische apparatuur en uitrusting (211). In dit klassement bevinden zich juist die bedrijven waar GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 4

5 er vanuit het GENEESS-project interesse in is. Farmaceutische bedrijven zijn niet aanwezig in dit sectorklassement. In figuur 1 kan je de verdeling zien van de Belgische bedrijven die in dit sectorklassement thuishoren volgens aantal en omzet. Figuur 1: Verdeling van bedrijven naar aantal en omzet binnen België op basis van de TrendsTop volgens het sectorklassement medische en farmaceutische apparatuur en uitrusting (211) Het is duidelijk dat er binnen Vlaanderen het grootste aantal bedrijven aanwezig zijn volgens dit sectorklassement en dat Vlaanderen ook het grootste stuk van de omzet vertegenwoordigt binnen België. Het valt op te merken dat Brussel als regio qua omzet even groot is als Wallonië. Dit is te verklaren door het groot aantal hoofdzetels dat gevestigd is in Brussel in vergelijking met Wallonië. Bij een verdere verfijning van de Vlaamse bedrijven volgens bedrijfsgrootte wordt duidelijk dat het overgrote deel van de bedrijven KMO s zijn (zie figuur 2). Figuur 2: Verdeling van Vlaamse bedrijven op basis van de TrendsTop binnen het sectorklassement medische en farmaceutische apparatuur en uitrusting volgens bedrijfsgrootte (211) GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 5

6 Om de pure medtech bedrijven te filteren uit dit sectorklassement is elk bedrijf afzonderlijk gescreend volgens hun activiteiten. In figuur 3 is deze verdeling te zien volgens verschillende medische categorieën waarin de bedrijven actief zijn. In figuur 4 is de verdeling volgens omzet per medische categorie weergegeven. Het valt duidelijk op dat de pure medtech bedrijven slechts een klein gedeelte uitmaken maar qua omzet maken ze bijna de helft uit van de totale omzet. Figuur 3: Procentuele verdeling van het aantal bedrijven volgens de bedrijfsactiviteiten (211) GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 6

7 Figuur 4: Procentuele verdeling van de omzet volgens de bedrijfsactiviteiten (211) We kunnen stellen dat op basis van de TrendsTop analyse, Vlaanderen prominent aanwezig is binnen het sectorklassement medische en farmaceutische apparatuur en uitrusting. Het aantal bedrijven dat actief is in de pure medtech is echter klein maar gezien de omzet die het vertegenwoordigt is er wel veel marktpotentieel, al is het niet altijd duidelijk of deze omzetten lokaal of internationaal gemaakt zijn. Een andere belangrijke kanttekening bij deze conclusies is dat de TrendsTop classificatie eerder grofmazig en niet verfijnd genoeg is om alle relevante bedrijven actief in de medische technologie op te lijsten. De bedrijven die in dit sectorklassement zijn opgenomen, zijn enkel de eindproduct-bedrijven. Dit geeft een vertekend beeld vermits er in Vlaanderen zeer veel dienstverlenende bedrijven zijn die als subcontractor werken voor andere productbedrijven actief in de medische technologie. Binnen het GENEESS-project willen we immers de gehele waardeketen afdekken van bedrijven die bijdragen aan de ontwikkeling van medische technologie. In figuur 5 kan je een schema terugvinden hoe deze waardeketen is opgebouwd. GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 7

8 Figuur 5: GENEESS waardeketen (bedrijvenlijst is niet limitatief) Willen we deze bedrijven in kaart brengen en ze mappen op onze waardeketen dan is het nodig om de bedrijven meer in detail te bevragen naar hun activiteiten. Daartoe is er binnen het projectkader van GENEESS een enquête opgesteld om na te gaan wat de verschillende activiteiten van de bedrijven zijn. Hoe ver staan de bedrijven en wat is hun kennis omtrent certificering, standaarden en regulering van medische devices? Met de antwoorden op deze vragen kunnen we in kaart brengen wat er momenteel binnen het ecosysteem van de medische technologie voor-handen is en waar er nog lacunes zijn. Op deze manier worden ook hot opportunities zichtbaar waarrond nieuwe business gestart kan worden. 3. Resultaten van de enquête Momenteel (maart 215) zijn er 44 bedrijven persoonlijk bevraagd waarvan de meerderheid verspreid ligt over het Vlaamse landschap zoals weergegeven in figuur 6. Er zijn ook enkele bedrijven bevraagd uit het DSP Valley netwerk die gevestigd zijn in Nederland. We bedanken onderstaande bedrijven voor hun tijd en betrokkenheid in deze studie. - Vlaanderen: ICsense, Easics, Peira, Medec, Cochlear, Exmore, Zenso, NXP, AnSem, Synaptix, Televic, Pilipili, OnSemi, Dekimo, imec, Pepric, Connect, Page, Jabil, Ninix, Verhaert, Essensium, Achilles Design, Electronic Apparatus, Novosanis, Rmoni, Therasolve, Qcare, Atlas Neuroengineering, Roam Chemie, Newtec, Testronic lab, IC Realisations - Nederland: Medtronic, Philips Research, Nemo Healthcare, Brainmarker, AIM, 2M Engineering, Cordian, Sapiens, Medimetrics, Hemics, Boston Scientific GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 8

9 Figuur 6: Kaart met de locatie van de bevraagde bedrijven (vanwege de korte nabijheid van sommige bedrijven zijn afzonderlijke locaties niet steeds goed te onderscheiden) GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 9

10 Belangrijke noot: In de grafieken die volgen zijn alle deelnemende bedrijven geanonimiseerd. Bij gestapelde balken krijgt één bedrijf meestal één kleur toegewezen. Binnen dezelfde grafiek behoudt een bepaald bedrijf zijn zelfde kleur (als er bv. meerdere antwoorden mogelijk zijn), maar van grafiek tot grafiek krijgt een bedrijf mogelijk weer een andere kleur toegewezen. Als er teveel balken in eenzelfde figuur getoond worden, dan worden geen individuele kleuren meer gebruikt per bedrijf. Uiteindelijk gaat het in de geanonimiseerde data ook over de globale aantallen, en niet zozeer over de individuele bedrijven op zich Bedrijfsinhoudelijke vragen In welk technologiedomein bevinden de bedrijven zich In figuur 7 is duidelijk te zien dat er een gezonde mix van bedrijven bevraagd is volgens hun activiteiten binnen de GENEESS waardeketen. Sommige bedrijven zijn ook actief in meerdere schakels binnen de waardeketen Materialen en productie Componenten Producten en oplossingen Figuur 7: De plaats van de bevraagde bedrijven in de GENEESS waardeketen Wat zijn de verschillende bedrijfsactiviteiten In figuur 8 wordt duidelijk dat de meerderheid van de bevraagde bedrijven activiteiten doet voor derden. Het ontwikkelen van prototypes, halffabrikaten, software, chip design en productie zijn de voornaamste activiteiten. Van de 44 bevraagde bedrijven zijn er 18 eindproduct-bedrijven die medische producten op de markt brengen onder eigen naam. GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 1

11 Eigen medisch product Prototypes Halffabrikaten Software Ontwerp van een chip Activiteiten voor derden Figuur 8: De verschillende activiteiten van de bevraagde bedrijven Hoeveel werknemers tellen de bedrijven Qua tewerkstelling scoren de bevraagde bedrijven goed, zie figuur 9. De meerderheid van de bedrijven heeft meer dan 2 werknemers in dienst. Dit geeft aan dat er een economisch draagvlak is voor de Vlaamse bedrijven actief in de medische technologie. Verschillende bedrijven gaven ook aan dat ze bezig zijn met aanwervingen en dat ze willen groeien maar dat het vinden van geschikte profielen niet altijd eenvoudig is tot 5 5 tot 1 1 tot 2 >2 Figuur 9: Aantal werknemers in dienst bij de bevraagde bedrijven Wat is de tewerkstelling volgens een vooropgestelde bedrijfsstructuur In figuur 1 wordt er gekeken naar de verdeling van het aantal werknemers volgens een vooropgestelde bedrijfsstructuur. Hieruit wordt duidelijk dat er veel mensen actief zijn binnen R&D en productie. Wel valt op te merken dat deze aantallen door drie grote bedrijven worden gedomineerd. GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 11

12 Productie Sales Marketing R&D Administratie Figuur 1: Verdeling van het aantal werknemers in dienst bij de bevraagde bedrijven volgens een vooropgestelde bedrijfsstructuur Als we echter deze drie bedrijven verwijderen uit de analyse dan zien we eenzelfde trend, zie figuur 11. Hieruit kunnen we concluderen dat er binnen Vlaanderen veel inspanningen worden gedaan om zowel innovatie als productie te stimuleren en hier lokaal te verankeren Figuur 11: Verdeling van het aantal werknemers in dienst bij de bevraagde bedrijven volgens een vooropgestelde bedrijfsstructuur (drie grootste bedrijven zijn niet meegenomen in deze grafiek) Welke verschillende profielen werken er binnen R&D In figuur 12 wordt er verfijnd op de profielen van de R&D werknemers en wordt duidelijk dat mechanica-, software-en hardware-ingenieurs het grootste deel uitmaken binnen de medtech industrie. GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 12

13 Figuur 12: Profielen van de R&D werknemers bij de bevraagde bedrijven In welke medische disciplines zijn de bedrijven actief In figuur 13 zijn de verschillende medische disciplines opgesomd waarbinnen de bevraagde bedrijven actief zijn. Neurologie en cardiologie zijn de twee belangrijkste domeinen waarin de bedrijven actief zijn, gevolgd door audiologie, oncologie, radiologie en orthopedie Figuur 13: Verschillende medische disciplines waarbinnen de bevraagde bedrijven actief zijn GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 13

14 In welke medische applicaties zijn de bedrijven actief In figuur 14 zijn verschillende medische applicaties terug te vinden waar de bedrijven in actief zijn of diensten aan leveren Figuur 14: Verschillende medische applicaties waar de bevraagde bedrijven in actief zijn of diensten aan leveren De bevraagde bedrijven zijn actief op verschillende domeinen binnen de medische technologie maar met name de ontwikkeling van actieve implantaten, diagnose-apparatuur en monitoring toepassingen zijn een belangrijke focus Wat zijn de technologische competenties van de bedrijven In figuur 15 wordt duidelijk dat competenties rond miniaturisatie, low power applicaties en draadloze communicatie sterk vertegenwoordigd zijn. Dit zijn immers de speerpunten van het Vlaamse hightech elektronica-landschap en worden steeds belangrijker in de ontwikkeling van medische apparaten. We kunnen stellen dat voor de ontwikkeling van cochleaire implantaten, hoorapparaten, neurostimulatoren, deep brain stimulatoren en allerhande slimme diagnose-apparatuur voor het monitoren van vitale lichaamsparameters binnen Vlaanderen zeer veel technologische competenties aanwezig zijn. GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 14

15 Figuur 15: Verschillende technologische competenties aanwezig binnen de bevraagde bedrijven Wie zijn de klanten van de bedrijven In figuur 16 zijn de eindklanten van de bevraagde bedrijven weergegeven. Vermits veel bedrijven diensten leveren in de medische technologie zijn de meerderheid van de eindklanten andere bedrijven actief in de medische technologie. De echte eindproduct-bedrijven hebben rechtstreekse klanten zoals ziekenhuizen/zorginstellingen maar ook de patiënten zelf die deze medische toestellen/oplossingen kunnen kopen Figuur 16: De verschillende eindklanten van de bevraagde bedrijven De meerderheid van de bedrijven geeft ook aan dat ze niet op zoek zijn naar andere types van klanten. Dit wil ook zeggen dat de dienstenleveranciers niet de intentie hebben om met eigen producten op de markt te komen. GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 15

16 Wat zijn de issues in de medische technologie volgens de bedrijven Als we de bedrijven polsen naar wat zij als hinderpalen en issues ondervinden in het medische technologie domein dan zijn dure ontwikkelingskosten en problemen rond certificering de grootste obstakels (zie figuur 17). Deze twee issues houden vaak ook verband met mekaar vermits certificering een duur proces is Figuur 17: Issues in de medische technologie volgens de bevraagde bedrijven Als we de bedrijven polsen naar de lacunes binnen hun eigen R&D dan komen dezelfde issues naar boven maar ook het feit dat er een tekort is aan R&D personeel en een gebrek is aan specifieke kennis in bepaalde domeinen of technologie (zie figuur 18). We kunnen hier dus spreken van competentienoden bij de bevraagde bedrijven Niet genoeg R&D personeel voorhanden Gebrek aan financiële middelen Gebrek aan kennis over specifiek domein of technologie Gebrek aan Certificering technische van medische ondersteuning applicaties We kennen onze doelgroepen te weinig Figuur 18: Lacunes binnen R&D van de bevraagde bedrijven GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 16

17 Op welke manier doen de bedrijven aan innovatie binnen R&D In figuur 19 hebben we de bedrijven gevraagd naar de manier waarop ze aan innovaties doen binnen R&D. Hieruit blijkt dat de bedrijven vooral vanuit eigen inzichten en vragen vanuit de doelgroep (klanten of consumenten) innoveren binnen R&D. Zowel radicaal nieuwe innovaties als geleidelijk aan innoveren zijn volgens de bevraagde bedrijven even belangrijk Figuur 19: Hoe doen de bevraagde bedrijven aan innovatie binnen hun R&D Op welke manier blijven de bedrijven op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen In figuur 2 zijn verschillende mogelijkheden opgesomd op welke manier de bevraagde bedrijven op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen op medisch technologisch gebied. Hieruit blijkt dat de meeste bedrijven veel belang hechten aan netwerkevents en persoonlijke contacten. GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 17

18 Figuur 2: Op welke manier blijven de bevraagde bedrijven op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen op medisch technologisch vlak Wat zijn de unieke eigenschappen van de devices van de eindproduct-bedrijven Als we de bevraagde eindproduct bedrijven polsen naar wat zij de unieke eigenschappen vinden van hun devices dan springen gebruiksvriendelijkheid, veiligheid, grote betrouwbaarheid en de lange levensduur eruit (zie figuur 21) Figuur 21: Verschillende unieke eigenschappen van de devices van de bevraagde eindproduct bedrijven GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 18

19 Wat zijn de mogelijke verbeteringen voor de devices van de eindproduct-bedrijven In figuur 22 zijn de mogelijke verbeteringen weergegeven die deze eindproduct-bedrijven aanhalen om hun product te verbeteren. Op verschillende vlakken zijn er verbeteringen mogelijk om de bestaande producten op een hoger niveau te tillen Elektronische componenten Software User interface Interactie met databanken Integratie van een zelf-lerend systeem Figuur 22: Mogelijke verbeteringen voor medische producten genoemd door bevraagde eindproduct-bedrijven Op welke markten zijn de bedrijven actief In figuur 23 zijn de verschillende markten weergegeven waar de bevraagde bedrijven actief zijn. Er zijn evenveel bedrijven actief in de EU als wereldwijd. Dit wijst erop dat internationalisatie buiten de Europese grenzen erg belangrijk is voor de bedrijven EU US Japan Wereldwijd Figuur 23: De verschillende markten waar de bevraagde bedrijven actief zijn GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 19

20 3.2. Vragen omtrent certificering, medical directives en testing We hebben de bedrijven ook bevraagd naar hun kennis omtrent certificering vermits uit de enquête verschillende malen naar voren is gekomen dat dit belangrijke issues zijn. Willen bedrijven actief worden in de medische technologie dan moeten ze op de hoogte zijn van verschillende aspecten rond certificering, medical device directives, testing, validatie, notified bodies, ISO normering, standaarden, klinische testen, enz Zijn de bedrijven vertrouwd met CE, WEEE, RoHS, FDA en clinical trials In figuur 24 zijn enkele richtlijnen opgesomd die een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling en productie van medische devices. De meeste bedrijven zijn vertrouwd met deze richtlijnen wat aangeeft dat ze alvast duidelijk op de hoogte zijn van het belang ervan CE-certificering WEEE RoHS FDA Clinical trials Figuur 24: Belangrijke richtlijnen binnen de medische technologie waar de bevraagde bedrijven mee vertrouwd zijn Wat is de kennis van de bedrijven omtrent verschillende aspecten van certificering en de praktische uitvoering/implementatie ervan Als we de bedrijven dieper bevragen omtrent hun kennis rond verschillende aspecten van certificering en de praktische uitvoering/implementatie ervan binnen hun bedrijf dan blijkt duidelijk dat niet alle bedrijven hier even ver in staan (zie figuur 25a en figuur 25b). Er is een verschil in de kennis en implementatie van deze richtlijnen en standaarden tussen de bedrijven onderling. De eindproduct-bedrijven staan in dat opzicht verder vermits zij ook de eindverantwoordelijkheid dragen voor de producten die ze op de markt brengen in vergelijking met de dienstverlenende bedrijven in het bijzonder gaat het over de ISO13485 accreditatie. Het kan echter wel een meerwaarde zijn om op het vlak van certificering en normering meer inspanningen te doen als dienstenleverancier vermits dit een concurrentieel voordeel kan betekenen als men meer activiteiten in de medische technologie wenst uit te bouwen. 1 WEEE= Waste of Electrical and Electronic Equipment, RoHS= Restriction of Hazardous Substances, FDA= Food and Drug Administration GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 2

21 2 Eindproduct-bedrijven Dienstverlenende-bedrijven Bent u ISO91 gecertificeerd? Bent u ISO13485 gecertificeerd? Voldoet u of uw manufacturer aan good manufacturing practice (GMP)? Kent u Medical Devices Directive 93/42/EEC en/of Directive 27/47 EC? Kent u de active implantable medical devices Directive 9/385/EEC? Kent u de in vitro diagnostic medical devices Directive 98/79/EC? Kent u de Quality System Regulation 21 CFR 82 voor medische hulpmiddelen? Gebruikt u ISO als leidraad voor uw risico-management? Kent u de standaarden uit de IEC 661 serie? Is uw design team met IEC 661 vertrouwd? Kent u IEC 6234 voor medische software? Gebruikt u ISO standaarden om Essential Requirements te toetsen? ja neen Figuur 25a : Hoe ver staan de eindproduct/dienstverlenende bedrijven omtrent hun kennis en praktische uitvoering/ implementatie rond certificering, medical device directives en regulations GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 21

22 Eindproduct-bedrijven Dienstverlenende-bedrijven Vereist uw product sterilisatie? Heeft u een proces voor cleanliness? Zorgt u voor traceability van component tot volledig product? Heeft u een bedrijfsproces om klachten, product-problemen op te vangen? Analyseert u zelf (elektronische) falingen? Heeft u een plan voor recall? Houdt u rekening met obsolescence? Heeft u een specifiek design proces voor medische hulpmiddelen? Beheert u zelf uw documentatie zoals design history file en technical file? Maakt u gebruik van een consultant voor regulatory issues? Heeft u roadmaps voor uw producten en/of technologieën? Kent u Design for Manufacturing, Design for Testing en Design for Reliability? ja neen nvt Figuur 25b: Hoe ver staan de eindproduct/dienstverlenende bedrijven omtrent hun kennis en praktische uitvoering/ implementatie rond certificering, medical device directives en regulations GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 22

23 Doen de bedrijven inschattingen tijdens de designfase omtrent product-kwaliteit, productopbrengst en de productie test-coverage In figuur 26 zijn de bedrijven gevraagd naar het feit of ze tijdens de designfase al inschattingen doen rond product-kwaliteit, product-opbrengst en de productie test-coverage. Alle bedrijven scoren goed op deze vraag wat wil zeggen dat er goed wordt nagedacht bij het ontwerpen van medische devices om zo later problemen te voorkomen tijdens de productiefase product kwaliteit productie opbrengst ("yield") productie testcoverage Figuur 26: Doen de bevraagde bedrijven tijdens de design fase reeds inschattingen omtrent product-kwaliteit, productie-opbrengst en productie test-coverage Doen de bedrijven hun testing en validatie zelf of besteden ze het uit Een ander belangrijk aspect binnen de medische technologie is testing en validatie. In figuur 27 en figuur 28 is weergegeven welke testen de bevraagde bedrijven zelf doen of uitbesteden zelf uitbesteed nvt Figuur 27: Verschillende testen die de bevraagde eindproduct-bedrijven zelf doen of uitbesteden GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 23

24 zelf uitbesteed nvt Figuur 28: Verschillende testen die de bevraagde dienstverlenende-bedrijven zelf doen of uitbesteden De eindproduct-bedrijven doen quasi alle testing inhouse. Wat opvalt is dat testing omtrent de medische effectiviteit, clinical trials en useability testing door de dienstverlenende-bedrijven vaak niet zelf wordt gedaan maar door de eindproduct-bedrijven zelf wordt uitgevoerd. 4. Conclusies De medische technologie vertegenwoordigt volgens de TrendsTop lijst 7% van de Vlaamse bedrijven die vallen onder het sectorklassement medische en farmaceutische apparatuur en uitrusting. Omzetsgewijs vertegenwoordigen deze bedrijven wel 41% van de totale omzet binnen dit sectorklassement wat aangeeft dat er veel potentieel zit in de medische technologie business. De GENEESS audit wil de verschillende activiteiten en diensten over de gehele waardeketen van de medische technologie belichten om op die manier het ganse ecosysteem gaande van chipproducenten, systeem integratoren en de uiteindelijke eindproduct-bedrijven in kaart te brengen. Momenteel (februari 215) zijn er 44 bedrijven bevraagd, verdeeld over de gehele waardeketen. Hieronder zijn de meest opvallende resultaten uitgelicht die naar voren komen uit de bevraging: De meeste bevraagde bedrijven doen activiteiten voor derden De meeste bevraagde bedrijven hebben meer dan 2 werknemers De meeste werknemers zijn actief binnen R&D en productie De drie belangrijkste profielen binnen R&D zijn hardware-, software- en mechanica-ingenieurs De twee grootste medische disciplines waar bedrijven aan werken zijn: neurologie en cardiologie gevolgd door audiologie en oncologie De belangrijkste medische applicaties waar bedrijven aan werken zijn: diagnose-apparatuur, actieve implantaten en monitoring-toepassingen GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 24

25 De belangrijkste technologische competenties die aanwezig zijn bij de bevraagde (elektronica- )bedrijven zijn: miniaturisatie, low power applicaties en draadloze communicatie De belangrijkste klanten van de bevraagde bedrijven zijn vaak andere medtech bedrijven De grootste issues in de R&D van de bevraagde bedrijven zijn de dure ontwikkelingskosten, het vinden van voldoende R&D personeel, problemen met certificering en het gebrek aan kennis over een specifiek domein of technologie De meeste bevraagde bedrijven gaan uit van de eigen inzichten van hun mensen als het op innovatie binnen R&D aankomt. Vragen vanuit de doelgroep en inzichten van externen (consultants en medische professionals) zijn ook belangrijk De bevraagde bedrijven maken voornamelijk gebruik van netwerking events, conferenties/beurzen en persoonlijke contacten om op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen De bevraagde eindproduct-bedrijven zien verbeteringen aan hun product mogelijk op verschillende domeinen: elektrische componenten, software, user interface, interactie met databanken en integratie van een zelf-lerend systeem Qua markten zijn de bevraagde bedrijven zowel sterk EU-gericht als op de globale wereldmarkt Bijna alle bevraagde bedrijven zijn op de hoogte van CE, WEEE, RoHS, FDA en clinical trials Er is een verschil tussen de kennis en implementatie rond certificering, medical device directives en regulatory tussen eindproduct-bedrijven en dienstverlenende bedrijven Eindproduct-bedrijven zijn vaker ISO13485 gecertificeerd in vergelijking met dienstverlenendebedrijven voor het produceren van medische devices De eindproduct-bedrijven doen quasi alle testing inhouse dit in tegenstelling tot de dienstverlenende-bedrijven GENEESS Nano-Readiness Audit DSP Valley , Alle rechten voorbehouden 25

DSP Valley 2.0 GENEESS. 26-6-2013 Slide 1

DSP Valley 2.0 GENEESS. 26-6-2013 Slide 1 DSP Valley 2.0 GENEESS 26-6-2013 Slide 1 DSP Valley 2.0 Application markets Smart Health Smart Home Smart Mobility... New: technology valorization via applications Enabling embedded technologies design

Nadere informatie

Aan welke vereisten rond GMP dient een Medical Device Manufacturer te voldoen? Hoe gaan we te werk bij de certificatie?

Aan welke vereisten rond GMP dient een Medical Device Manufacturer te voldoen? Hoe gaan we te werk bij de certificatie? Aan welke vereisten rond GMP dient een Medical Device Manufacturer te voldoen? Hoe gaan we te werk bij de certificatie? Denis Sterckx, Senior Lead Assessor LRQA Leo Lenaerts, Business Development Manager

Nadere informatie

Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen. 29 juni 2015

Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen. 29 juni 2015 Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen 29 juni 2015 Wat ging vooraf Europese richtlijn medisch hulpmiddel Een medisch hulpmiddel is elk instrument, toestel of apparaat, elke software of stof

Nadere informatie

Wetgeving voor Medische hulpmiddelen en Kwaliteitsverbetering. Peter N. Ruys

Wetgeving voor Medische hulpmiddelen en Kwaliteitsverbetering. Peter N. Ruys Wetgeving voor Medische hulpmiddelen en Kwaliteitsverbetering Peter N. Ruys Europese richtlijnen voor medische hulpmiddelen Actieve Implantaten (90/385/EEC) - AIMD Medische Hulpmiddelen (93/42/EEC) - MDD

Nadere informatie

Wearables in de gezondheidszorg. Regelgeving en normen

Wearables in de gezondheidszorg. Regelgeving en normen Wearables in de gezondheidszorg Regelgeving en normen Actueel Het belang van regelgeving Is mijn innovatie een medisch hulpmiddel? Definitie medisch hulpmiddel Elk instrument, toestel of apparaat, elke

Nadere informatie

Medical device software

Medical device software Medical device software Medical device software Software ontwikkeling voor de medische wereld Nspyre Herculesplein 24 3584 AA Utrecht T 088-827 50 00 F 088-827 50 99 www.nspyre.nl Medical devices zijn

Nadere informatie

BLIJVEND STRUCTUREEL TEKORT AAN DIGITAL EXPERTS!

BLIJVEND STRUCTUREEL TEKORT AAN DIGITAL EXPERTS! ICT BLIJVEND STRUCTUREEL TEKORT AAN DIGITAL EXPERTS! Persconferentie 4 juni 2013 AXA Brussel Agenda 1. Resultaten van de enquête 2013 over de arbeidsmarkt voor digital experts 2. AXA 3. Actiepunten en

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Business Cluster Semiconductors East Netherlands

Business Cluster Semiconductors East Netherlands Business Cluster Semiconductors East Netherlands Ledenbijeenkomst 2 november 2010 Roel Fonville Supported by Roel Fonville Ruim 30 jaar Philips: 20 jaar Philips Components & Semiconductors Ontwikkelaar

Nadere informatie

Kwaliteit: Minder is meer

Kwaliteit: Minder is meer Kwaliteit: Minder is meer Kwaliteit in klinisch onderzoek met medische hulpmiddelen Jako Pranger QA Manager Cardialysis 9 Nov 2012 Kwaliteit en integriteit Mensgebonden onderzoek Trends in kwaliteitsbeleving

Nadere informatie

Doelstelling GENEESS-project

Doelstelling GENEESS-project Doelstelling -project Het -project (GEzonder door Nano-Elektronica En Slimme Specialisatie) adresseert uitdrukkelijk de doelstelling van technologie-gedreven transformatie van de Vlaamse industrie. De

Nadere informatie

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Voorjaar 2017

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Voorjaar 2017 Cursusgids Medische Hulpmiddelen Voorjaar 2017 Introductie MDProject is al jaren actief met consultancy ondersteuning op het gebied van medische hulpmiddelen. Wij krijgen regelmatig verzoeken voor het

Nadere informatie

De monteur van de toekomst

De monteur van de toekomst BSH Home Appliances Group De monteur van de toekomst SMART REPAIR EVENT 05-11-2018 BSH HOME APPLIANCES GROUP BSH Huishoudapparaten B.V. Even voorstellen Rob Walthaus Head of Technical Support and Training

Nadere informatie

Apparatuurontwikkeling voor, in en met de. kliniek

Apparatuurontwikkeling voor, in en met de. kliniek Apparatuurontwikkeling voor, in en met de ZIE 2013 7 maart 2013 Delft Alex Vernooij Jan Jaap Baalbergen Leids Universitair Medisch Centrum kliniek Ontwikkeling apparatuur voor het LUMC Apparatuur voor

Nadere informatie

Uitdagingen bij de ontwikkeling van draadloze producten D&E event FHI ( s Hertogenbosch) 9 oktober 2013

Uitdagingen bij de ontwikkeling van draadloze producten D&E event FHI ( s Hertogenbosch) 9 oktober 2013 Uitdagingen bij de ontwikkeling van draadloze producten D&E event FHI ( s Hertogenbosch) 9 oktober 2013 Uitdagingen bij de ontwikkeling van draadloze producten Welkom Productontwikkelproces volgen: Inhoud

Nadere informatie

QU-FIX; onze organisatie voor vragen en advies inzake implementatie van de MDR regelgeving, ISO normen en kwaliteitsvraagstukken

QU-FIX; onze organisatie voor vragen en advies inzake implementatie van de MDR regelgeving, ISO normen en kwaliteitsvraagstukken QU-FIX; onze organisatie voor vragen en advies inzake implementatie van de MDR regelgeving, ISO normen en kwaliteitsvraagstukken UDIFIX is hier een onderdeel van, gespecialiseerd in advies bij de implementatie

Nadere informatie

18 december 2012. Social Media Onderzoek. MKB Nederland

18 december 2012. Social Media Onderzoek. MKB Nederland 18 december 2012 Social Media Onderzoek MKB Nederland 1. Inleiding Er wordt al jaren veel gesproken en geschreven over social media. Niet alleen in kranten en tijdschriften, maar ook op tv en het internet.

Nadere informatie

Profiteer van veranderende technologieën

Profiteer van veranderende technologieën Profiteer van veranderende technologieën Lees hoe Managed Services Providers u kunnen helpen profiteren van de nieuwste ontwikkelingen Uitdagingen en kansen in veranderende technologieën Ontwikkelingen

Nadere informatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU. De RoHS 2 richtlijn. Johan Daniëls Expert Productbeleid

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU. De RoHS 2 richtlijn. Johan Daniëls Expert Productbeleid 1 De RoHS 2 richtlijn Johan Daniëls Expert Productbeleid 2 Inhoud 1. Wat is RoHS? 2. Toepassingsgebied 3. Uitzonderingen 4. CE- en andere markering 3 Wat is het doel van RoHS? Bevorderen recyclage Beschermen

Nadere informatie

Verificatie van Onderzoeksgegevens. Een internationaal perspectief. Jean-Paul Eycken. FormaliS. EPD-Dag Amsterdam, NL 12 juni 2008

Verificatie van Onderzoeksgegevens. Een internationaal perspectief. Jean-Paul Eycken. FormaliS. EPD-Dag Amsterdam, NL 12 juni 2008 Verificatie van Onderzoeksgegevens Een internationaal perspectief Jean-Paul Eycken -Dag Amsterdam, NL 12 juni 2008 Slide 1 Mag ik mij even voorstellen? Jean-Paul Eycken Bioingenieur, MBA 20 jaren ervaring

Nadere informatie

LIMS strategie voor de toekomst

LIMS strategie voor de toekomst LIMS strategie voor de toekomst 10 september 2009 Wie is Inés Dekker? CEO bij Bodégro Ervaring Management consultant Management advies CxO Translational Medicine Consultant laboratorium automatisering

Nadere informatie

Benchmark studie Artificiële intelligentie. 3 juli 2018

Benchmark studie Artificiële intelligentie. 3 juli 2018 Benchmark studie Artificiële intelligentie 3 juli 2018 Agenda 1. Introductie - Wat is artificiële intelligentie? 2. Doelstellingen en aanpak 3. Toelichting van de resultaten 4. Het AI ecosysteem in Vlaanderen

Nadere informatie

De Belgische farmaceutische industrie in een internationale context

De Belgische farmaceutische industrie in een internationale context As % of total European pharmaceutical industry De Belgische farmaceutische industrie in een internationale context Terwijl België slechts 2,6 % vertegenwoordigt van het Europees BBP, heeft de farmaceutische

Nadere informatie

Stageplaatsen Philips Consumer Luminaires

Stageplaatsen Philips Consumer Luminaires Stageplaatsen Philips Consumer Luminaires PHILIPS CONSUMER LUMINAIRES Kontich Philips Consumer Luminaires heeft zijn global HQ in Kontich, waar het verlichtingsoplossingen ontwikkelt voor de consumentenmarkt,

Nadere informatie

IO-Link : de industriële communicatiestandaard. IO-Link Group Belgium stelt voor

IO-Link : de industriële communicatiestandaard. IO-Link Group Belgium stelt voor IO-Link : de industriële communicatiestandaard IO-Link Group Belgium stelt voor Trends in production & automation Industry 4.0 digitizes the entire industrial value chain R&D Supplier Procurement Production

Nadere informatie

WKK-barometer december. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven

WKK-barometer december. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven WKK-barometer 2016 december Zwartzustersstraat 16, bus 0102-3000 Leuven 016 58 59 97 info@ @cogenvlaanderen.be www.cogenvlaanderen.be Dit is de tweede WKK-barometer die COGEN Vlaanderen publiceert. De

Nadere informatie

PROTONIC-HOLLAND EMBEDDED SYSTEMS

PROTONIC-HOLLAND EMBEDDED SYSTEMS EMBEDDED SYSTEMS Even voorstellen... Naam: Jörg Wiegers Opleiding: HBO Elektronica & HF Ervaring: ruim 30 jaar in ontwikkeling en productie van industriële besturingen Werkgever: Protonic-Holland GESCHIEDENIS

Nadere informatie

FACTSHEET FARMACEUTISCHE INDUSTRIE SOFTWARE TOTAALOPLOSSINGEN. Supporting Pharma for Future Proof Productivity

FACTSHEET FARMACEUTISCHE INDUSTRIE SOFTWARE TOTAALOPLOSSINGEN. Supporting Pharma for Future Proof Productivity FACTSHEET FARMACEUTISCHE INDUSTRIE SOFTWARE TOTAALOPLOSSINGEN Supporting Pharma for Future Proof Productivity TRANSFORMATIE FARMACEUTISCHE INDUSTRIE Digitalisering, technologie en automatisering veranderen

Nadere informatie

Topmanagement en IT Ontwikkelingen en trends voor 2008. in samenwerking met

Topmanagement en IT Ontwikkelingen en trends voor 2008. in samenwerking met Topmanagement en IT Ontwikkelingen en trends voor 2008 in samenwerking met Invloed op de IT-organisatie Welk van onderstaande ontwikkelingen zullen in de komende twee jaar grote invloed hebben op uw IT-organisatie?

Nadere informatie

Smart Factory: Voordelen communicatieve infrastructuur

Smart Factory: Voordelen communicatieve infrastructuur Smart Factory: Voordelen communicatieve infrastructuur Wereldwijde veranderingen vereisen nieuwe manieren van denken en doen op het gebied van wereldwijde megatrends Demografische veranderingen Globale

Nadere informatie

It s the Logistics, stupid!

It s the Logistics, stupid! It s the Logistics, stupid! INHOUD Philips Medical Systems RoHS wat is het Bewustwording hoe reageren we op RoHS Midas proefproject en resultaten Gevolgen wat betekent dat voor ons bedrijf hoe verder?

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de EMC regelgeving

Ontwikkelingen in de EMC regelgeving Ontwikkelingen in de EMC regelgeving Jean-Paul van Assche 31 oktober 2012 EMC vereniging Europese context: Single market 2 producteisen in single market - De harmonisatie van producteisen via Europese

Nadere informatie

Validatie bij Terumo Europe NV

Validatie bij Terumo Europe NV Validatie bij Terumo Europe NV Erwin Hoebrechts Tel 32(0)16381237 erwin.hoebrechts@terumo-europe.com TERUMO Europe in een notedop Dochter van Terumo Corporation (JPN) Produktie en invoer van medische hulpmiddelen

Nadere informatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU. De RoHS 2 richtlijn. Johan Daniëls Expert Productbeleid

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU. De RoHS 2 richtlijn. Johan Daniëls Expert Productbeleid 1 De RoHS 2 richtlijn Johan Daniëls Expert Productbeleid 2 Inhoud 1. Wat is RoHS? 2. Toepassingsgebied 3. Uitzonderingen 4. CE-markering 3 Wat is RoHS? Restriction of Hazardous Substances in Electric and

Nadere informatie

BUSINESS CASE. Zorgeloos in control met Mediclabel

BUSINESS CASE. Zorgeloos in control met Mediclabel BUSINESS CASE Zorgeloos in control met Mediclabel Over Curan Medical Curan Medical B.V. is gespecialiseerd in het vormgeven, ontwikkelen, produceren en verkopen van intermitterende katheters. Met het hoofdkantoor

Nadere informatie

CMM 3: levert het wat op?

CMM 3: levert het wat op? CMM 3: levert het wat op? Philips Analytical De noodzaak en voordelen van Software Process Improvement Wie is Philips Analytical? Waarom is voor ons software proces verbetering zo essentieel? Hoe hebben

Nadere informatie

Co-development Hoe ontwikkel je samen een goed product?

Co-development Hoe ontwikkel je samen een goed product? Co-development Hoe ontwikkel je samen een goed product? Thijs van Oorschot Eric van der Laak NightBalance Behandeling van OSAS Positietherapie voor de behandeling van positie-afhankelijk obstructief slaap

Nadere informatie

Van component tot vision project

Van component tot vision project Techniek gaat prima samen. Van component tot vision project Al meer dan tien jaar is Data Vision de grootste distributeur van vision componenten in de Benelux met kantoren in Nederland en België. Data

Nadere informatie

22 & 23 / 05 Flanders Expo Gent

22 & 23 / 05 Flanders Expo Gent Make your customers products future proof 22 & 23 / 05 Flanders Expo Gent MATERIALS DESIGN ELECTRONICS post show report www.ae-expo.be Overzicht Op 16 & 17 mei 2018 bezochten 1.240 professionals dit tweedaagse

Nadere informatie

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Voorjaar 2018

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Voorjaar 2018 Cursusgids Medische Hulpmiddelen Voorjaar 2018 Introductie MDProject is al jaren actief met consultancy ondersteuning op het gebied van medische hulpmiddelen. Wij krijgen regelmatig verzoeken voor het

Nadere informatie

ROLLING ROLLEN IN DE OPLEIDING INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN

ROLLING ROLLEN IN DE OPLEIDING INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN ROLLING ROLLEN IN DE OPLEIDING INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN STUDENTEN EN HUN TOEKOMSTBEELD Industriële Ingenieurswetenschappen STUDENTEN EN HUN TOEKOMSTBEELD Industriële Ingenieurswetenschappen

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie

Nadere informatie

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Wim Tindemans Manager Business Applications Business and Automation Solutions Egemin NV Agenda Probleemstelling Tegenstelling tussen

Nadere informatie

LiCalab Innovatie in wonen & zorg

LiCalab Innovatie in wonen & zorg LiCalab Innovatie in wonen & zorg Inhoud Even voorstellen LiCalab: innovatie in wonen & zorg Concrete projecten THOMAS MORE Fusiehogeschool >17.000 studenten >1.800 medewerkers Regionale verankering Antwerpen,

Nadere informatie

Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?

Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.

Nadere informatie

Dutch Sports Infrastructure. Nationaal Export Event. Ruben Dubelaar

Dutch Sports Infrastructure. Nationaal Export Event. Ruben Dubelaar Nationaal Export Event Ruben Dubelaar I 1 Wat doet FME met voetbal? I 2 Clusters FME Agro & Food Betaalbaar en gezond voedsel voor iedereen met technologie uit NL door slimmere samenwerking in de keten.

Nadere informatie

De status van mobiel intranet

De status van mobiel intranet De status van mobiel intranet White paper Bilthoven, 26 april 2012 Sabel Online Lonneke Theelen E Lonneke@sabelonline.nl T (088) 227 22 00 W www.sabelonline.nl http://nl.linkedin.com/in/lonneketheelen

Nadere informatie

Van Idee naar Prototype naar Massaproductie. WOTS 2014 30 september, Utrecht

Van Idee naar Prototype naar Massaproductie. WOTS 2014 30 september, Utrecht Van Idee naar Prototype naar Massaproductie WOTS 2014 30 september, Utrecht Business model canvas Design principles Process Way of working Tools Dog Back ontwerpt innovatieve producten; Van idee tot massafabricage

Nadere informatie

Gimv Health & Care fonds Investeren in de gezondheids- en zorgsector van de toekomst. Brussel, 27 februari 2013

Gimv Health & Care fonds Investeren in de gezondheids- en zorgsector van de toekomst. Brussel, 27 februari 2013 Gimv Health & Care fonds Investeren in de gezondheids- en zorgsector van de toekomst Brussel, 27 februari 2013 Inhoud 1. Health & Care fonds zorgt voor kritische massa en multiplicatoreffect (Urbain Vandeurzen)

Nadere informatie

Het EPD, hoe deal ik ermee? NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde. CRA dag 25 april 2013

Het EPD, hoe deal ik ermee? NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde. CRA dag 25 april 2013 0 Het EPD, hoe deal ik ermee? NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde CRA dag 25 april 2013 Het EPD, hoe deal ik ermee? Moderators: Sharon Anderson Hans Martens Presentators: Robbert

Nadere informatie

Simultane Product en Productieontwikkeling

Simultane Product en Productieontwikkeling Simultane Product en Productieontwikkeling Pascal Pollet, 24/10/2013 11.11.13 1 Sirris > WIE? Collectief Centrum van de Technologische Industrie 2400 lidbedrijven 130 Experten met high tech infrastructuur

Nadere informatie

Samenwerking in de Toeleveringsketen. Hans Simonse Nevat EMS Technologie Groep Halin electronics BV

Samenwerking in de Toeleveringsketen. Hans Simonse Nevat EMS Technologie Groep Halin electronics BV Samenwerking in de Toeleveringsketen Hans Simonse Nevat EMS Technologie Groep Halin electronics BV Agenda: Voorstellen Keten - Samenwerking Voorbeelden Slotopmerking Nevat Mission Statement Nevat stelt

Nadere informatie

When the message is critical

When the message is critical When the message is critical HET IQ MESSENGER PLATFORM DE ECHTE MERKONAFHANKELIJKE ANY TO ANY MESSAGE BROKER/ALARM SERVER ALARMS & EVENTS IQ MESSENGER ANY-TO-ANY 120+ SYSTEEM INTEGRATIES NOTIFICATIONS

Nadere informatie

TEKLYNX LABEL ARCHIVE. Beveiliging, Tracering en Controle van uw label printproces was nog nooit zo eenvoudig!

TEKLYNX LABEL ARCHIVE. Beveiliging, Tracering en Controle van uw label printproces was nog nooit zo eenvoudig! TEKLYNX LABEL ARCHIVE BEVEILIGING TRACERING INTEROPERABILITEIT Beveiliging, Tracering en Controle van uw label printproces was nog nooit zo eenvoudig! TEKLYNX' LABEL ARCHIVE is de laatste toevoeging aan

Nadere informatie

Bedrijfspresentatie. Bizerba Nederland

Bedrijfspresentatie. Bizerba Nederland Bedrijfspresentatie Bizerba Nederland Corporate Missie / Visie The Open World of Finest Weighing Solutions. Since 1866. 2 Corporate Profiel Founded: 1866 Legal form Shareholder Sales 2016 SE & Co. KG Kraut

Nadere informatie

Inkjet codeersystemen

Inkjet codeersystemen Inkjet codeersystemen Betrouwbaar, efficiënt, nauwkeurig alphajet CONSUMENTEN GOEDEREN cosmetica BARCODE CHEMICALIËN farmaceutica bouwmaterialen INDUSTRIËLE GOEDEREN elektronica componenten voedingsmiddelen

Nadere informatie

BAROMETER 2018 SMART CITIES IN BELGIË

BAROMETER 2018 SMART CITIES IN BELGIË BAROMETER 2018 SMART CITIES IN BELGIË 01 METHODOLOGIE 21% antwoordpercentage, ofwel123 deelnemende gemeenten REPRESENTATIVITEIT Deze studie is representatief op niveau van de: Regio s Provincies Karakter

Nadere informatie

Data quality tracking tool

Data quality tracking tool Data quality tracking tool Stageproject Over data cleansing werk Eén van de onderdelen van werk rond datakwaliteit uitgevoerd door Kapernikov is het systematisch oplossen van gedetecteerde datafouten in

Nadere informatie

Maurice Jongmans is Adviseur Social Media en Zoekmachineoptimalisatie bij Webtechniek in Delft.

Maurice Jongmans is Adviseur Social Media en Zoekmachineoptimalisatie bij Webtechniek in Delft. Maurice Jongmans is Adviseur Social Media en Zoekmachineoptimalisatie bij Webtechniek in Delft. Webtechniek is gespecialiseerd in technische oplossingen voor internet en applicaties. Sinds 2000 is het

Nadere informatie

Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica. België

Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica. België Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica België Inleiding Aanleiding De industrie wordt wereldwijd steeds hoogwaardiger en heeft alsmaar meer behoefte aan ondernemingen die uitblinken in een hightech

Nadere informatie

Bedrijfsvoorstelling WELKOM

Bedrijfsvoorstelling WELKOM Bedrijfsvoorstelling WELKOM 2 Historiek 1 de eerste fase 1965-1993 Gesticht door 5 industriële Wasserijen in 1965 volgend op een Case Study aan de Gentse Vlerick Management School Van 1965 tot midden de

Nadere informatie

Cursusgids Medische Hulpmiddelen

Cursusgids Medische Hulpmiddelen Cursusgids Medische Hulpmiddelen 2016 Introductie MDProject is al jaren actief met consultancy ondersteuning op het gebied van medische hulpmiddelen. Wij krijgen regelmatig verzoeken voor het geven van

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt 2 inleiding De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is onder invloed van de schuldencrisis in een nieuwe recessie beland; de economische

Nadere informatie

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Voorjaar 2019

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Voorjaar 2019 Cursusgids Medische Hulpmiddelen Voorjaar 2019 Introductie MDProject is al jaren actief met consultancy ondersteuning op het gebied van medische hulpmiddelen. Wij krijgen regelmatig verzoeken voor het

Nadere informatie

NIVR Klanttevredenheidsonderzoek (2008)

NIVR Klanttevredenheidsonderzoek (2008) Klanttevredenheidsonderzoek (2008) 1. Inleiding Het is op 1 januari 2007 een reorganisatie gestart. Om de effecten van deze reorganisatie te kunnen vaststellen is begin 2007een klanttevredenheidsonderzoek,

Nadere informatie

Fresco Consult BVBA Organisatie & functie-analyse. Vacature:.NET Developer (junior)

Fresco Consult BVBA Organisatie & functie-analyse. Vacature:.NET Developer (junior) Fresco Consult BVBA Organisatie & functie-analyse Romaric Croes 27 Mei 2013 Contents Fresco Consult BVBA... 1 Missie... 1 Informatie over de openstaande betrekking... 1 Titel... 1 Plaats in de organisatie...

Nadere informatie

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Voorjaar 2019

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Voorjaar 2019 Cursusgids Medische Hulpmiddelen Voorjaar 2019 Introductie MDProject is al jaren actief met consultancy ondersteuning op het gebied van medische hulpmiddelen. Wij krijgen regelmatig verzoeken voor het

Nadere informatie

enabling your ambition

enabling your ambition Ctac: enabling your ambition Ambities helpen realiseren Als ondernemer of organisatie heeft u plannen voor de toekomst: groeien, een nog efficiënter bedrijfsvoering realiseren of nieuwe producten of diensten

Nadere informatie

Dimarso-onderzoek naar de effectiviteit van de Bloso sensibiliseringscampagne Sportelen, Beweeg zoals je bent

Dimarso-onderzoek naar de effectiviteit van de Bloso sensibiliseringscampagne Sportelen, Beweeg zoals je bent Dimarso-onderzoek naar de effectiviteit van de Bloso sensibiliseringscampagne Sportelen, Beweeg zoals je bent Nadat uit onderzoek bleek dat minder dan een kwart van de 50-plussers voldoende beweegt of

Nadere informatie

Laboratorium Medisan is er voor u.

Laboratorium Medisan is er voor u. Laboratorium Medisan is er voor u. Of u zichzelf nu ziet als klant, afnemer of opdrachtgever, wij willen samen met u werken aan het verwezenlijken van uw ambities en behoeftes. Laboratorium Medisan Let

Nadere informatie

Dat kunnen we samen toch beter?!

Dat kunnen we samen toch beter?! Dat kunnen we samen toch beter?! Ron van den Bosch voorzitter Hoofd bureau Strategie en Beleid Dr. Richard Kamman lid Manager IMT, Amphia Ziekenhuis Het wiel Samenwerking op Internet Succesvolle samenwerking

Nadere informatie

Propositiedocument. Business Cluster Semiconductors. - aanbevelingen -

Propositiedocument. Business Cluster Semiconductors. - aanbevelingen - Propositiedocument Business Cluster Semiconductors - aanbevelingen - Uitgevoerd in opdracht van: Business Cluster Semiconductors Nijmegen, februari 2012 Aanbevelingen A Veranker en versterk de toppen (circuits,

Nadere informatie

DIGITAL SPARK INSPIRATIE WORKSHOP VOOR ZORGMANAGERS

DIGITAL SPARK INSPIRATIE WORKSHOP VOOR ZORGMANAGERS DIGITAL SPARK INSPIRATIE WORKSHOP VOOR ZORGMANAGERS DIGITAL SPARK INHOUDSTAFEL Inhoudstafel 3 Inleiding 4 Praktische info 8 Programma 13 De Coaches 20 Over de organisatie 22 Contactgegevens 24 3 INLEIDING

Nadere informatie

Mhealth-strategie. Bekijk het van de andere kant!

Mhealth-strategie. Bekijk het van de andere kant! Mhealth-strategie Bekijk het van de andere kant! Wie zijn wij? Marco Boonstra, Senior Communicatieadviseur Sjoerd van Dekken Communicatieadviseur Inhoud Wat is mhealth? Eerste ervaringen met mhealth Implementatierisico

Nadere informatie

VANDAAG IN VLAANDEREN INDUSTRIEËN CREATIEVE MAPPING EN BEDRIJFSECONOMISCHE ANALYSE

VANDAAG IN VLAANDEREN INDUSTRIEËN CREATIEVE MAPPING EN BEDRIJFSECONOMISCHE ANALYSE CREATIEVE INDUSTRIEËN IN VLAANDEREN VANDAAG MAPPING EN BEDRIJFSECONOMISCHE ANALYSE WAT? WAA 2 WAT ZIJN CREATIEVE INDUSTRIEËN? Het geheel van sectoren en activiteiten die een beroep doen op de input van

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 Gmp-z. PUOZ Labdag 22 november 2016 Gerhard Tijssen Ziekenhuisapotheker Albert Schweitzerziekenhuis

Hoofdstuk 6 Gmp-z. PUOZ Labdag 22 november 2016 Gerhard Tijssen Ziekenhuisapotheker Albert Schweitzerziekenhuis Hoofdstuk 6 Gmp-z PUOZ Labdag 22 november 2016 Gerhard Tijssen Ziekenhuisapotheker Albert Schweitzerziekenhuis 22 november 2016 Laboratorium en GMP-z hfdstuk 6 Puoz LABDAG 22 NOVEMBER 2016 Overzicht Hoofdstuk

Nadere informatie

WKK-barometer 2016 juni Zwartzustersstraat 16, bus Leuven

WKK-barometer 2016 juni Zwartzustersstraat 16, bus Leuven WKK-barometer 2016 juni Zwartzustersstraat 16, bus 0102-3000 Leuven 016 58 59 97 info@cogenvlaanderen.be www.cogenvlaanderen.be Dit is de eerste WKK-barometer die COGEN Vlaanderen publiceert. De bedoeling

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

Live data, 24/7/365. Pharma & Healthcare

Live data, 24/7/365. Pharma & Healthcare 1 Live data, 24/7/365 Pharma & Healthcare 2 Dyzle Pharma & Healthcare Index 04 06 Vision Control Met behulp van DyzleLiveWare krijgt u meer inzicht in kritische processen die bepalend zijn voor de kwaliteit

Nadere informatie

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen dhr. Arne Oosthuyse projectcoördinator Voka - Kamer van Koophandel O-Vl. VON-sessie: Allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen Donderdag 9 juni 2011 Huis van de

Nadere informatie

Socio-technisch systemen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1

Socio-technisch systemen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1 Socio-technisch systemen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1 Systeem categoriën Technische op computer gesteunde systemen Systemen die HW en SW bevatten, maar waar

Nadere informatie

MES geïntegreerd binnen ERP in productie is de sleutel tot betaalbare flexibiliteit

MES geïntegreerd binnen ERP in productie is de sleutel tot betaalbare flexibiliteit MES geïntegreerd binnen ERP in productie is de sleutel tot betaalbare flexibiliteit VRAAG: Hoe implementeer je betaalbare en uitvoerbare Real-time-business-optimized-flexibility in uw productiebedrijf?

Nadere informatie

Mitel User Group. Gijs Borsboom, VP Sales Benelux. 21 mei, 2014

Mitel User Group. Gijs Borsboom, VP Sales Benelux. 21 mei, 2014 Mitel User Group Gijs Borsboom, VP Sales Benelux 21 mei, 2014 Van harte welkom op uw eigen meeting! Agenda van vandaag: Update Mitel & Aastra Gijs Borsboom Update Gebruikersgroep Voorstel en installatie

Nadere informatie

Micro- en Nano-Elektronica in Vlaanderen:

Micro- en Nano-Elektronica in Vlaanderen: STEUNPUNT ONDERNEMEN EN REGIONALE ECONOMIE NAAMSESTRAAT 61 BUS 3550 BE-3000 LEUVEN TEL + 32 16 32 66 61 FAX + 32 16 37 35 11 store@kuleuven.be www.steunpuntore.be Beleidsrapport STORE-B-14-005 Micro- en

Nadere informatie

BENCHMARK INDUSTRIE. Deel 1: De transformatie van onze industrie richting 4.0 Waar staan we?

BENCHMARK INDUSTRIE. Deel 1: De transformatie van onze industrie richting 4.0 Waar staan we? BENCHMARK INDUSTRIE Deel 1: De transformatie van onze industrie richting 4.0 Waar staan we? WAAROM DEZE BENCHMARK Het Industrieforum kwam tot de vaststelling dat er nood is aan objectief, accuraat en relevant

Nadere informatie

Entrepreneurial Growth Monitor (EGMO)

Entrepreneurial Growth Monitor (EGMO) Entrepreneurial Growth Monitor (EGMO) Prof. Hans Crijns Impulscentrum Groeimanagement 1. Inleiding Dit is de eerste editie van de Entrepreneurial Growth Monitor (EGMO) een overzicht van de trends in ondernemingsgroei

Nadere informatie

Hans Jurgen Kroon Industrial HVAC Control Solutions hjkroon@ihcs033.nl

Hans Jurgen Kroon Industrial HVAC Control Solutions hjkroon@ihcs033.nl Hans Jurgen Kroon Industrial HVAC Control Solutions hjkroon@ihcs033.nl Introductie IHCS Introductie Industrial HVAC Control Solutions Commissioning in Farmacie Uitgangspunten van de Farmacie Commissioning

Nadere informatie

Service en onderhoud FHI kwaliteitsprotocol service & onderhoud Medische Technologie

Service en onderhoud FHI kwaliteitsprotocol service & onderhoud Medische Technologie Vanuit convenant en Wkkgz moeten zorginstellingen borgen dat externe technici bevoegd en bekwaam zijn. Gebrek aan uniformiteit, veel onduidelijkheid en onnodige bureaucratie. Servicebedrijven onderhoudswerkzaamheden

Nadere informatie

GENEESS Matchmaking PRoF

GENEESS Matchmaking PRoF 20-9-2013 Slide 1 GENEESS Matchmaking PRoF Draadloze health and comfort monitoring-oplossingen Frederik Horemans 20-9-2013 Slide 2 Programma 12:15 13:00 Welkom en broodjeslunch 13:00 14:30 Presentatie

Nadere informatie

R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie?

R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? Hans Pol, PBF Group B.V., Almelo 15 Oktober 2009 Even voorstellen. Hans Pol, Directeur, PBF Group B.V. Voorzitter vereniging

Nadere informatie

De goede requirements goed bij Philips Handheld Diagnostics Venture

De goede requirements goed bij Philips Handheld Diagnostics Venture De goede requirements goed bij Philips Handheld Diagnostics Venture Een groeipad voor het professionaliseren van werken met requirements Edwin Schumacher Managing partner Synergio B.V. e.schumacher@synergio.nl

Nadere informatie

Wel of niet certificatie? K. de Jongh

Wel of niet certificatie? K. de Jongh K. de Jongh Tijdsduur: 30 minuten Certificatie; ondermeer status 2015 versies De nieuwe norm; HLS en 2015 versies Voorbeelden uit de praktijk HLS en 2015 versies in de praktijk Conclusies? 9-3-2015 2 Certificatie:

Nadere informatie

Ready healthcare. Actieplan gezondheidszorg. Vodafone Power to you

Ready healthcare. Actieplan gezondheidszorg. Vodafone Power to you Ready healthcare Actieplan gezondheidszorg Vodafone Power to you 2 Hoe kunnen onze zorgverleners efficiënter werken? Uw kansen Naarmate de vraag naar zorg groter wordt, neemt de druk op zorgverleners toe.

Nadere informatie

Partnership en duurzame samenwerking

Partnership en duurzame samenwerking Siemens Healthcare Partnership en duurzame samenwerking Kees Smaling CEO Siemens Healthcare Nederland Restricted Siemens 2013 All rights reserved. Partnership is een hot Page 2 Managed Equipment Service

Nadere informatie

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Najaar 2018

Cursusgids Medische Hulpmiddelen. Najaar 2018 Cursusgids Medische Hulpmiddelen Najaar 2018 Introductie MDProject is al jaren actief met consultancy ondersteuning op het gebied van medische hulpmiddelen. Wij krijgen regelmatig verzoeken voor het geven

Nadere informatie

Ziekenhuisapotheek vandaag en morgen: inzichten en uitdagingen voor directie en bestuur. 18 maart 2011

Ziekenhuisapotheek vandaag en morgen: inzichten en uitdagingen voor directie en bestuur. 18 maart 2011 Ziekenhuisapotheek vandaag en morgen: inzichten en uitdagingen voor directie en bestuur 18 maart 2011 De nieuwe wetgeving : een beeld van de toekomst Apr. Katy Verhelle Hoofdapotheker az groeninge 2 Inleiding

Nadere informatie

Rapport voor deelnemers M²P burgerpanel

Rapport voor deelnemers M²P burgerpanel Rapport voor deelnemers M²P burgerpanel Weergaven van publieke opinie in het nieuws en hun invloed op het publiek Dit rapport beschrijft de resultaten van een onderzoek over weergaven van publieke opinie

Nadere informatie

Test rapportage Waarom eigenlijk?

Test rapportage Waarom eigenlijk? Testrapportage Boodschappers van de koning? Test rapportage Waarom eigenlijk? TestNet voorjaarsevenement 2015 Jurian van de Laar Jurian van de Laar @JurianvdL 30 april 2015 @JurianvdL Jurian van de Laar

Nadere informatie

IMTECH+: IMMERSIVE TECHNOLOGIES for LOCATION BASED CUSTOMER EXPERIENCE

IMTECH+: IMMERSIVE TECHNOLOGIES for LOCATION BASED CUSTOMER EXPERIENCE OPROEP PROJECTDEELNAME IMTECH+: IMMERSIVE TECHNOLOGIES for LOCATION BASED CUSTOMER EXPERIENCE Wat kunnen nieuwe, immersieve technologieën voor uw marketingmix of event betekenen? Doelstelling: Met dit

Nadere informatie

De SD WORX - enquête. 1. De best betaalde functies

De SD WORX - enquête. 1. De best betaalde functies De SD WORX - enquête Jaarlijks voert SD WORX een onderzoek naar de beloning van arbeiders, bedienden, kader- en directieleden in België. Daarbij staat kwaliteit van de gegevens centraal. De data worden

Nadere informatie