Jaarverantwoording 2013 FPC de Kijvelanden. de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum

Transcriptie

1 Jaarverantwoording 2013 FPC de Kijvelanden de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum

2 Bezoekadres Kijvelandsekade AB Poortugaal Postadres Postbus AC Rhoon Telefoon Fax Internet info@kijvelanden.nl Identificatienummer NZA 1705 Nummer Kamer van Koophandel de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum

3 Jaarverantwoording 2013 / Inhoudsopgave Inhoudsopgave Voorwoord 6 Inleiding: kernactiviteiten van de Kijvelanden 10 1 Beleid, inspanningen en prestaties Tbs-kliniek F-RIBW Het Dok FPK FPA FVK Behandeling patiënten SGLVG-plus Forensisch Psychiatrische Combinatie Randstad FPC Gent 24 2 Kwaliteit Kwaliteit van de behandeling Herziening zorgprocessen Onderzoek en behandelinnovatie (KARID) Invoering ROM Vroegsignalering Kwaliteit van de organisatie INK/EFQM Audits en certificatie Ict Kwaliteit van informatie en registratie, 31 gegevensbeveiliging 2.3 Kwaliteit ten aanzien van de medewerkers Kwaliteit ten aanzien van de patiënten Patiëntveiligheid en uitbouw VIM Onderzoek patiënttevredenheid Klachten van patiënten Kwaliteit van gebouwen Kwaliteit ten aanzien van de maatschappij 38 3 Bestuur, toezicht en medezeggenschap Normen voor goed bestuur en toezicht: governance Raad van Bestuur Raad van Toezicht Commissie van Toezicht Patiëntenraden Ondernemingsraad 46 4 Risicomanagement en control Risicomanagement Control 52 5 Financieel beleid Toelichting behaalde omzet en resultaten Financiële positie Gebeurtenissen na balansdatum Toekomstige investeringen en financieringsbehoefte Verwachting ontwikkeling opbrengsten Verwachtingen personeelsbezetting 58

4 Jaarverantwoording 2013 / Inhoudsopgave Bijlagen 59 Bijlage 1 Kerngegevens de Kijvelanden 60 Bijlage 2 Realisatie doelstellingen van de prestatie- 62 indicatoren 2013 Bijlage 3 Arbo Jaarverslag Bijlage 4 Overzicht congressen, (internationale) publicaties en 72 lezingen in 2013

5 Jaarverantwoording 2013 / Leeswijzer 5 In deze Jaarverantwoording 2013 presenteert FPC de Kijvelanden beleid en activiteiten in het jaar 2013 en laat de organisatie zien hoe zij uitvoering geeft aan wetgeving. De Kijvelanden verantwoordt zich hiermee naar haar financiers en naar de maatschappij. Na aandacht voor de kernactiviteiten van de Kijvelanden beschrijven wij de prestaties in 2013 en de borging van de kwaliteit. Vervolgens leest u over de wijze waarop bestuur, toezicht en medezeggenschap hebben gefunctioneerd, en sluiten wij af met risicomanagement en control. De Kijvelanden legt ook verantwoording af in DigiMV, het digitale verantwoordingssysteem van het ministerie van VWS.

6 Jaarverantwoording 2013 Voorwoord

7 Jaarverantwoording 2013 / Voorwoord 7 Het jaar 2013 was voor onze organisatie een cruciaal schakeljaar: het jaar waarin wij de Kijvelanden klaar hebben gemaakt voor de toekomst. Organisatieverandering De Kijvelanden heeft in 2013 toegewerkt naar de afronding van de organisatorische en financiële aanpassingen uit het plan Koersen op organisatieverandering. De reorganisatie is op 1 januari 2014 formeel afgesloten. De organisatie van de Kijvelanden is er op vooruit gegaan. Wij hebben het leiderschap van behandeling en bedrijfsvoering weer in één hand gelegd en daarmee afscheid genomen van duale aansturing. De organisatiestructuur is daarmee sterk vereenvoudigd en de mogelijkheden om te sturen op consistentie en samenhang zijn versterkt. In 2013 is het management in een management development-traject begeleid en is ook de dialoog binnen de organisatie gestart. In 2014 zal de Kijvelanden met enthousiasme gaan werken volgens de nieuw vastgestelde lijnen en zullen op basis van (verdere) dialoog en evaluatie nog de laatste aanpassingen kunnen plaatsvinden. Herziening zorgprocessen In 2013 heeft de Kijvelanden de zorgprocessen verder verbeterd. Wij hebben een gespecialiseerd verlofteam opgezet, met grote scherpte en kennis op het gebied van alles wat met verlof te maken heeft. Met als resultaat vanaf de start: geen onttrekkingen uit begeleid verlof. Daarnaast heeft de kliniek het aanbod aan werk, leren en sport in de behandeling verder geïntegreerd. Patiënten kunnen nu grotere delen van de dag op een zinvolle manier invullen buiten de afdeling waarop zij verblijven. Dit alles (organisatieverandering en herziening zorgprocessen) zorgt er voor dat de Kijvelanden op weg is om een excellente organisatie te worden, met als doel in 2015 een 4 sterrenerkenning te verwerven als INK/EFQMgecertificeerde organisatie. Bestuurlijk akkoord In maart 2013 is een bestuurlijk akkoord gesloten tussen de zorgaanbieders in het forensisch veld en de inkopers van zorg en de overheid gericht op kostenreductie en toekomstbestendigheid van de forensische zorg. Een van de belangrijke afspraken daarin is het verder terugdringen van de behandelduur in de tbs naar gemiddeld acht jaar. Daarmee is het terugbrengen van de behandelduur speerpunt binnen de Kijvelanden geworden tot Druk op de Kijvelanden De externe druk op onze organisatie is groot. De afname in tbs-capaciteit in Nederland gaat onverminderd door. Als gevolg van de capaciteitsreductie en het bestuurlijk akkoord worden in 2014 twee tbs-klinieken gesloten (Oldenkotte en Veldzicht) en eindigt de tender waaruit FPC 2landen is voortgekomen definitief op 1 januari Hoewel het najaarsakkoord van regering en oppositie de gevolgen voor de sluiting Veldzicht enigszins heeft beperkt, is het de eerste keer dat er instellingen moeten sluiten in onze sector. Het is een ontwikkeling die het bestuur van de Kijvelanden betreurt. De Kijvelanden heeft ook in 2013 de gevolgen van de krimp zoveel mogelijk opgevangen met de ontwikkeling van andere vormen van (forensischpsychiatrische) behandeling en verpleging. Bestaande en nieuwe activiteiten samen leiden in de visie van de Kijvelanden tot twee belangrijke strategische doelen: het sluiten van de keten van forensisch-psychiatrische zorg (als eigen initiatief van de Kijvelanden of in nauwe samenwerking met anderen) en het leveren van steeds betere zorg in een steeds veiliger omgeving. Binnen deze twee strategische lijnen zijn er verschillende ontwikkelingen die kleur hebben gegeven aan 2013.

8 Jaarverantwoording 2013 / Voorwoord 8 In 2013 was er van een algemene tariefkorting van 2,3% op alle zorg in strafrechtelijk kader (met uitzondering van tbs). In 2014 zal de tariefskorting 4,5% bedragen inclusief tbs. In de komende jaren zal er sprake zijn van aanvullende bezuinigingen door het ministerie van Veiligheid en Justitie, terwijl in de ogen van de Kijvelanden de grenzen van het mogelijke reeds bereikt zijn voor wat betreft capaciteitsvermindering en bezuinigingen. De Kijvelanden maakt zich grote zorgen over de kwaliteit (in zorg en veiligheid) die in de komende jaren geboden kan worden. Strategische samenwerking met Palier en Aventurijn In juli 2012 hebben drie aanbieders van forensische psychiatrie: Parnassia Groep, Altrecht en de Kijvelanden de intentie tot samenwerking naar elkaar uitgesproken. De belangrijkste doelen van deze samenwerking liggen op het gebied van het delen van kennis en expertise en het gezamenlijk werken aan een breder aanbod aan specialistische forensische zorg. In de drie deelnemende organisaties is groot enthousiasme voor samenvoeging van de Kijvelanden, Palier (onderdeel Parnassia Groep) en Aventurijn (onderdeel Altrecht). In 2013 zijn verdere stappen gezet om te komen tot een intensief forensisch samenwerkingsverband, onder de werktitel Forensisch Psychiatrische Combinatie Randstad (FPCR). De voornemens voor de vorming van het FPCR zijn inmiddels gemeld aan de ACM. Belangrijker plaats e-health 2013 is een belangrijk jaar geweest voor de inzet van e-health binnen de Kijvelanden. Het Dok heeft dit jaar onder andere een portal voor cliënten opgezet. Dit levert al direct een aanzienlijke verkorting op van de doorlooptijd in de intake. Daarnaast kan de patiënt zelf afspraken maken en zijn dossier inzien en kan de Kijvelanden direct en op elk moment de patiënttevredenheid meten. Verhuizing het Dok Rotterdam Na de verhuizing van het Dok heeft de poliklinische en dagbehandeling van de Kijvelanden in Rotterdam een centraal gelegen vestiging gekregen. Een prima werklocatie voor onze behandelaren (geschikt gemaakt voor het nieuwe werken) en goed bereikbaar voor onze patiënten. Openingen en groei: FPA, SGLVG-plus en F-RIBW In oktober 2013 heeft de Kijvelanden een Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA) in gebruik genomen met 28 plaatsen. Deze FPA vormt voor patiënten een belangrijke schakel in de keten op weg naar resocialisatie. De eerste patiënten SGLVG-plus zijn opgenomen in mei van het verslagjaar. Het gaat om 24 plaatsen voor mensen met een lichte verstandelijke beperking en sterke gedragsstoornissen. Het primair proces is in handen van medewerkers van Ipse de Bruggen. De Kijvelanden verzorgt de ondersteunende diensten en de facilitaire organisatie. De F-RIBW is geïntegreerd met de bestaande transmurale voorziening de Blink, onderdeel van de Kijvelanden. Sinds eind 2013 zijn 8 plaatsen binnen de F-RIBW volledig bezet. In 2014 zal de Kijvelanden besluiten of er verdere capaciteitsuitbreiding zal komen. FPC Gent En tot slot: de Kijvelanden heeft met trots samen met de partners Sodexo en Parnassia Groep een inspirerend voorstel ingediend op de tender voor de exploitatie van een nieuw forensischpsychiatrisch centrum in Gent. We willen in deze samenwerking komen tot een nieuwe standaard in behandeling, resocialisatie en re-integratie van geïnterneerden in België: een forensischpsychiatrisch aanbod dat veiligheid, behandeling en hoteldiensten volledig integreert.

9 Jaarverantwoording 2013 / Voorwoord 9 De Kijvelanden kijkt met grote tevredenheid terug op het jaar Het volvoeren van een reorganisatie en tegelijkertijd inhoudelijk zo veel tot stand brengen is geen sinecure. Dat dit gelukt is, is te danken aan de enorme inzet van de medewerkers in alle onderdelen van de organisatie van de Kijvelanden. Wij kunnen terugzien op een jaar van stroomlijning van de organisatie, van verbetering in de kwaliteit van de behandeling en begeleiding en van versterking van de forensisch-psychiatrische keten. M.A. Polak, Psychiater / Voorzitter raad van bestuur

10 Jaarverantwoording Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden

11 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden 11 FPC de Kijvelanden is een forensischpsychiatrische instelling die zorg biedt aan mensen met een psychiatrische of ontwikkelingsstoornis en die daarnaast crimineel of ernstig disregulerend gedrag vertonen. De Kijvelanden biedt zorg op een hoogwaardig niveau, waarbij risicomanagement en behandeling zijn geïntegreerd in een klinische of ambulante setting, passend bij de vraag. Missie FPC de Kijvelanden werkt aan een veilige samenleving. Visie op zorg FPC de Kijvelanden is een vooraanstaand speler in de forensisch-psychiatrische zorg en biedt zorg in klinische of ambulante setting, passend bij de vraag. Deze zorg is georganiseerd in ketens, al dan niet in samenwerking met partners. Het uitgangspunt is het bieden van maximale toegevoegde waarde voor samenleving, patiënt en justitie door een zo kort mogelijke behandelduur met zo min mogelijk kans op recidive. ontwikkelingsstoornis die crimineel gedrag en/ of ernstig disregulerend gedrag vertonen door behandeling weer een kans. Om dit te realiseren werkt de Kijvelanden in de periode van het huidig strategisch meerjarenbeleidsplan ( Richting de excellente organisatie ), aan de volgende strategische doelstellingen: 1. Veiligheid bieden voor zowel de samenleving als voor de patiënten en professionals; 2. Hoogwaardige zorg bieden op alle niveaus, met op ADHD en integrale diagnostiek topklinisch gecertificeerde zorg en onderzoek en opleiding die hieraan bijdragen; 3. Effectieve sturing realiseren op de uitvoering van zowel inhoudelijk beleid als bedrijfsvoering (voornamelijk in gedrag); 4. Investeren in professionalisering, patiëntgerichtheid en betrokkenheid van professionals; 5. Vergroten van de efficiency van de organisatie; 6. Effectieve samenwerking realiseren op organisatieniveau; 7. Maatschappelijk verantwoord ondernemen. keten van forensische zorg verder gecompleteerd. De FPA op het naastgelegen terrein biedt een belangrijke uitstroommogelijkheid voor tbs-gestelde patiënten die zijn aangewezen op langer durende psychiatrische zorg van een hoog beveiligingsniveau, naast de in de productie afgesproken plaatsingen op last van de officier van justitie. Voor de F-RIBW stond 2013 in het teken van ontwikkeling van het nieuwe zorgaanbod, afspraken met samenwerkingspartners en het informeren van verwijzers en huisvesting. Eind 2013 was de F-RIBW volledig bezet. De Kijvelanden heeft naast de bovenstaande initiatieven samen met partners Sodexo en Parnassia Groep ingeschreven op de exploitatie van een nieuw forensisch-psychiatrisch centrum in Gent, België. De Kijvelanden werkt met de onderstaande organisatiestructuur. In deze Jaarverantwoording 2013 vindt u het beleid en de prestaties van alle onderdelen van de organisatie terug. Mensvisie FPC de Kijvelanden geeft mensen met een psychiatrische stoornis en/of een Door de bouw en opening van de FPA en de inhuizing in de kliniek van 24 plaatsen forensische SGLVG-plus heeft de Kijvelanden de

12 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden 12 Organogram FPC de Kijvelanden Raad van Toezicht Ondernemingsraad Raad van Bestuur patiëntenraad/cliëntenraad Bestuursbureau KARID Economische zaken Opleidingscommissie Control HRM ICT Directeur Services Directeur B&B TBS Directeur OFZ Psychiaters Psychiaters Behandelonderst. Manager B&B Extramuraal Manager B&B TBS Manager B&B TBS Manager B&B Klinische OFZ Gebouwen en techniek Blink Kobalt HB&B Saffier HB&B FPK Rotterdam VM HRM Services RIBW Robijn HB&B Onyx HB&B FPA Breda VM Bedrijfsvoerings onderst. Extramuraal GGZ Opaal HB&B Jade HB&B FVK Dordrecht VM Karmijn HB&B Olivijn HB&B Tilburg VM

13 Jaarverantwoording Beleid, inspanningen en prestaties

14 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden Tbs-kliniek Voornemens in Jaarplan 2013: Certificatie van de integrale diagnostiek als topklinische zorg Verdere versterking risicomanagement Verdere integratie risicomanagement en behandeling Verlaging aantal tenderplaatsen van 52 naar 38 De tbs-kliniek van de Kijvelanden heeft in 2013 het risicomanagement verder versterkt en geïntegreerd in de behandeling van de patiënten. De methode Vroegsignalering wordt voor alle patiënten gebruikt en is in de tbs-kliniek in de loop van 2013 volledig in de plaats gekomen van de RIMAP. Naast individuele gesprekken met patiënten over het onder controle brengen van de vroege waarschuwingssignalen, bespreken patiënten die ook wekelijks in de risicomanagementgroep op de verblijfsafdeling. Met uitzondering van de zeer-intensievezorgafdelingen en de opnameafdeling, maakt de risicomanagementgroep op elke leefgroep deel uit van het behandelprogramma. Nu er integrale aansturing is aangebracht in de organisatie is er veel aandacht voor de wijze waarop het risicomanagement wordt ontwikkeld. Hierdoor ontstaat er versnelling in het aanvragen van verlofmachtigingen zodat patiënten buiten de instelling hun geleerde vaardigheden in de praktijk kunnen brengen. Behandeling en verlof gaan zo hand-in-hand. Op deze manier is er een grotere kans op generalisatie van aangeleerde vaardigheden, waarbij de door verlofbegeleiders ontwikkelde verlofmethodiek een belangrijke bijdrage levert. Deze verlofmethodiek zal onderzocht worden op empirische evidentie. In 2013 heeft de Kijvelanden de zorgprocessen op twee punten herzien. Als eerste is er een gespecialiseerd verlofteam actief, met grote scherpte en kennis op het gebied van verlofverlening. Zij zorgen voor een optimale besluitvorming op de dag van het verlof zelf. Er zijn vanaf de start dan ook geen onttrekkingen uit begeleid verlof geweest in Daarnaast heeft de kliniek het aanbod aan werk, leren en sport in de behandeling verder geïntegreerd, zodat patiënten grotere delen van de dag op een zinvolle manier kunnen invullen buiten de afdeling waarop zij verblijven. In dit jaar is duidelijk geworden dat het terugdringen van de gemiddelde behandelduur in de tbs een belangrijk speerpunt voor de komende jaren zal zijn. De uitgangspunten voor de nieuwe behandelvisie zijn zo gekozen dat deze sturend zijn voor het versnellen van het behandeltraject. Centraal daarin staan het volledig transparant maken van de behandelroutes en het introduceren van forensisch-psychiatrische prognoses per patiënt. In 2013 bleken er in de tbs enkele grensoverschrijdende relaties te zijn ontstaan tussen medewerksters en patiënten. Naast passende maatregelen (melding IGZ, aangifte, ontslag) is een onderzoek uitgevoerd naar de gang van zaken en is er gerapporteerd aan IGZ. Omdat de ongeoorloofde relatievorming zich concentreerde in één afdeling is deze afdeling opnieuw opgezet. De Kijvelanden heeft in de loop van 2013 het streven tot topklinische certificatie van de integrale diagnostiek losgelaten. In plaats daarvan richt de organisatie zich op het stroomlijnen van het proces van het stellen van diagnoses. Met de sluiting van de beveiligde afdeling Karmijn heeft de Kijvelanden per opnieuw elf klinische plaatsen afgebouwd (van 38 naar 27 plaatsen), als gevolg van de afbouw van de Tender 5, noodzakelijk geworden in verband met de capaciteitsreductie in de tbs.

15 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden F-RIBW Samenwerkingspartners en ketenpartners kliniek De Kijvelanden heeft samenwerkings- en plaatsingsovereenkomsten met Delta Psychiatrisch Centrum, Bouman GGZ, Forint/Lentis, de Stichting Maatschappelijke Opvang Breda e.o., Parnassia Groep, GGZ Westelijk Noord-Brabant, Altrecht, Pameijer, Stichting Mozaïk, Arrondissementaal Justitieel Beraad, Veiligheidshuizen en politie. In de uitvoerende verlofpraktijk worden patiënten stap-voor-stap voorbereid op plaatsing in een vervolgvoorziening. Voor de klinische patiënten maakt de Kijvelanden gebruik van de begeleidings- en toeleidingsmogelijkheden van de samenwerkingspartners naar arbeid en externe dagactiviteiten. De Kijvelanden werkt verder intensief samen met Reclassering Nederland (RN) en de verslavingsreclassering van Bouman GGZ. De contactfunctionaris van RN neemt deel aan de behandelplanbesprekingen van resocialisatie-unit de Blink en het Extramuraal Forensisch Team en verwijst door naar een van de drie reclasseringsorganisaties. Voornemens in Jaarplan 2013: Doorgroei van 5 naar 15 plaatsen Integratie met transmurale voorziening de Blink Onderzoek naar verdere capaciteitsuitbreiding in Rotterdam In 2013 is geïnvesteerd in de organisatie en ontwikkeling van dit nieuwe zorgaanbod. Verwijzers zijn benaderd. Verder is er een uitbreiding van het resocialisatiecentrum de Blink gerealiseerd en zijn overeenkomsten afgesloten met woningbouwverenigingen. Om de keten van (woon)zorg te garanderen zijn samenwerkingsafspraken gemaakt met het ambulante team van Stichting Pameijer. Inhoudelijk blijkt het gedifferentieerde aanbod goed aan te sluiten bij de doelgroep en wordt bewaakt dat de geleverde forensische woonzorg kwalitatief goed is, maar zich ook voldoende onderscheidt van de behandeling van de tbsgestelden die in dezelfde voorziening zijn opgenomen. In 2013 was sprake van ruim twintig aanmeldingen en tien feitelijke plaatsingen. Aanvankelijk werden veel kandidaten aangemeld met SGLVG-problematiek. Deze doelgroep is in de F-RIBW niet op zijn plek en is doorverwezen naar meer passende voorzieningen. Acht van de tien feitelijke plaatsingen betreft mensen uit de eigen (6) of een andere (2) FPC; patiënten van wie de maatregel dwangverpleging voorwaardelijk is beëindigd. Eén plaatsing betreft een tbs met voorwaarden en een cliënt is geplaatst in het kader van een voorwaardelijk strafdeel. Aan alle plaatsingen ging een klinische fase vooraf. Van de drie beëindigde plaatsingen is er een in goed overleg afgesloten, één cliënt is wegens grensoverschrijdend gedrag de toegang tot de instelling ontzegd en bij één client was sprake van recidive, leidend tot aanhouding en hervatting dwangverpleging. Eind 2013 zijn 8 F-RIBW-plekken ingekocht en volledig bezet en is er vraag om nieuwe opnamen. Bij gelijkblijvende capaciteit zal een wachtlijst ontstaan. De Kijvelanden heeft in 2013 onderzoek gedaan naar mogelijke uitbreiding van de capaciteit aan F-RIBW-plaatsen in Rotterdam. Bij een positief besluit zal deze uitbreiding in 2014 gestalte krijgen.

16 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden Het Dok Voornemens ambulante forensische psychiatrie 2013 Doorvoering nieuwe organisatiestructuur Verhuizing nieuwe locatie centrum Rotterdam Evaluatie en aanscherping risicotaxatie Eerste fase e-health: portals voor cliënt en verwijzer Verkorting wachttijden Certificatie ambulante ADHD-zorgprogramma als topklinische zorg Routine Outcome Monitoring bij alle patiënten Voornemens PI s 2013 Opbouw netwerk binnen de werkregio s en opstart aanbod binnen PI s Voornemens ForFACT 2013 Afronding certificering ForFACT-team Op afstand werken ForFACT met ipads Voornemens Jeugd Agressieregulatietherapie op maat als tweede erkende gedragsinterventie jeugd Uitbreiding adviesfunctie jeugd voor ketenpartners ROM voor Jeugd Voornemens Zeden 2013 Voortzetting intensieve begeleiding first offenders, deskundigheidsbevordering, vroeginterventie zedenproblematiek Voorbereiding certificering zorgprogramma Seks & Agressie De poli- en dagkliniek het Dok heeft in 2013 haar aandacht gericht op verschillende inhoudelijke speerpunten: de doorontwikkeling van de forensische ADHD-polikliniek, zedenproblematiek, verslavingsproblematiek naast primaire forensisch-psychiatrische problematiek, forensisch-psychiatrische zorg aan (ex-)gedetineerden en outreachende behandeling via ForFACT. Ter verhoging van de kwaliteit van zorg is ontwikkeling op het gebied van e-health een van de belangrijkste speerpunten geweest. Implementatie nieuwe organisatiestructuur De reorganisatie van het Dok was op 1 februari 2013 een feit. In de nieuwe organisatievorm deed integraal management haar intrede en werd overgegaan op kleine bestuurbare eenheden. Door de kleinere teams, de directere aansturing, is de kwaliteit van zorg verder toegenomen en is de productiviteit per medewerker gegroeid. Huisvesting Het Dok Rotterdam is in juni 2013 verhuisd naar een nieuwe locatie dicht bij het nieuwe Centraal Station. Deze locatie is volledig ingericht naar de eisen van deze tijd: licht, overzichtelijk, veilig, patiëntvriendelijk en maximaal gefaciliteerd om zorginhoudelijke en bedrijfsmatige processen mogelijk te maken. Door scheiding van spreekkamer en werkplek gebruikt het Dok zijn vierkante meters efficiënter. Kort na de verhuizing bleek dat het Dok Rotterdam over meer ruimte beschikte dan strikt nodig. Om die reden kon Palier (locatie Rotterdam) vrij gemakkelijk bij het Dok inhuizen. Risicotaxatie Risicotaxatie is een vaste procedure in de werkzaamheden van het Dok. Zorgvuldige risicotaxatie, het sturen op risicofactoren en beschermende factoren, is een van de kernprestatie-indicatoren van elke forensisch psychiatrische polikliniek. Risicotaxatie: IFpbE Er zijn vooralsnog geen betrouwbare risicotaxatie-instrumenten voor de ambulante setting. Het risicotaxatie-instrument IFpBE (Instrument voor Forensisch-poliklinische Behandel Evaluatie) is ontwikkeld door de

17 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden 17 groep van prof. dr. S. Bogaerts, hoogleraar Forensische Psychologie en Victimologie aan de universiteiten Tilburg en Leuven. In de ROM binnen het Dok is de IFpBE standaard als een van de meetinstrumenten opgenomen. Risicotaxatie: Vroegsignaleringsplan Het Dok stelt een vroegsignaleringsplan op door het in kaart brengen van iemands persoonlijke vroege voortekenen en triggers voor agressief probleemgedrag. Onderzocht wordt welke factoren aanleiding geven tot agressief gedrag, wat de patiënt zelf kan waarnemen als hij of zij agressief dreigt te worden en welke (geïndividualiseerde) interventies kunnen worden toegepast bij dreigend agressief gedrag. Tevens wordt nagegaan wat mensen in de sociale omgeving kunnen waarnemen en welke interventies door de sociale omgeving kunnen worden aangeboden om agressief probleemgedrag te voorkomen. In 2013 is bij alle patiënten met agressief probleemgedrag een RIMAP gemaakt. Risicotaxatie: SOS In 2013 heeft het Dok op hoofdlocatie proefgedraaid met het Signs of Safety-plan (SOS), een oplossingsgerichte benadering voor gezinnen waar de veiligheid van een kind een probleem vormt. Het doel van de werkwijze is dat het kind (weer) veilig kan opgroeien in het gezin. Samen met het gezin ontwikkelt de zorgprofessional een veiligheidsplan, waar de gesignaleerde risicofactoren worden bewerkt in samenwerking met de ketenpartners. In individuele gevallen sluit het Dok bij huiselijk geweld aan bij de SOSbehandelplannen van jeugdzorg. In 2014 starten de andere locaties van het Dok met het volgen van de SOS-training. E-health In 2013 lag een belangrijke prioriteit binnen het Dok bij e-health. Sinds 2010 heeft het Dok de website Agressie de Baas ( nl) waar (potentiële) delictplegers terecht kunnen. Deze site helpt cliënten bij het beheersen van hun agressie, via een training die gebaseerd is op de agressieregulatiemodulen van het Dok en een aantal gerichte opdrachten. In vervolg daarop heeft het Dok in 2013 de eerste fase van e-health geïmplementeerd. De website is aangepast aan verschillende digitale platforms waardoor deze nu ook goed mobiel beschikbaar is geworden en de informatie vooral meer gericht is op de patiënt en verwijzer. Daarnaast is een omgeving gecreëerd waarin de patiënt digitaal (op het Dok of vanuit huis) zelf bepaalde zaken kan invullen, zoals vragenlijsten die nodig zijn voor het vernieuwde intakeproces. Dit levert een verkorting van de doorlooptijd van 51 naar 14 dagen op wat een direct (positief) effect heeft op de motivatie van de patiënt. Een bijkomend voordeel is dat de patiënt zelf afspraken kan maken en zijn dossier kan inzien. Dit is tevens de omgeving waarin het Dok de patiënten zal bevragen op hun tevredenheid. Ook stelt het Dok als proef online vragen beschikbaar aan patiënten in de wachtruimtes (met pc-voorziening) aangaande hun mening over uiteenlopende zaken. Hierdoor zal deze meting niet langer een momentopname zijn maar een continue proces van meting van patiënttevredenheid. ROM Sinds eind 2011 voert het Dok stapsgewijs Routine Outcome Monitoring in. Naast de meetinstrumenten voor de monitoring van indicatiestelling en behandeling, zijn enkele risicotaxatie-instrumenten in de ROM opgenomen. Medio 2013 heeft het Dok een grote inhaalslag gemaakt met het ROM-en van patiënten. In het laatste kwartaal kregen alle nieuwe patiënten een eerste ROM. Overall is het percentage patiënten met ROM 49%.

18 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden 18 In 2013 zijn de ROM-meetinstrumenten geëvalueerd. Leidend hierin was prof. dr. Stefan Bogaerts, hoogleraar forensische Psychologie en Victimologie aan de universiteit Tilburg en universiteit Leuven, en tevens hoofd van de onderzoeksafdeling van FPC de Kijvelanden. De IFpBE-PR is het voor 2014 gekozen instrument. Deze schaal meet tevens de risicotaxatie. Met de expertise uit de kliniek kon de Kijvelanden in de vier vestigingen van het Dok een versnelde implementatieprocedure volgen. ROM is binnen enkele maanden geïmplementeerd. De verwachting is dat het Dok- ROM in april 2014 volledig operationeel zal zijn. ForFact In april 2010 is het Dok gestart met een Forensisch Functie Assertive Community Treatment (ForFACT)-team. In het eerste kwartaal van 2014 voldoet het Dok aan de criteria van certificeren voor ForFACT. Afgelopen jaar (2013) is gebruikt om de modelgetrouwheidsschalen van het CCAF (FACTs) aan processen te toetsen. Door de aandacht die de verdere ontwikkeling van forensisch ADHD vroeg, heeft de aanvraag tot certificering enige vertraging opgelopen. Het ForFACT-team van het Dok is samengesteld uit zeer ervaren professionals. Doordat het ForFACT-team opereert als afzonderlijke unit binnen het reguliere poliklinisch forensische behandelaanbod zijn de professionals in staat met snelheid te schakelen en daar waar gewenst en nodig additionele disciplines in te schakelen. Dat zorgt voor een verbreding in de toepassingsmogelijkheden en snelle toeleiding bij in- en uitstroom van cliënten. Forensisch ADHD In 2013 is het modulair opgezette zorgprogramma forensisch ADHD, dat op locatie Rotterdam gestart is, op de andere locaties van het Dok geïmplementeerd. Ten behoeve van gedetineerden in penitentiaire inrichtingen is een aanvullend zorgaanbod opgezet dat goed gewaardeerd wordt. Per locatie en ook in de klinieken van FPC de Kijvelanden zijn aandachtsfunctionarissen Forensisch ADHD benoemd. In 2013 zijn verschillende voordrachten gehouden en wetenschappelijke artikelen geschreven. Ter verkrijging van het predicaat topklinisch, moet een zorgaanbod tenminste 3 jaar bestaan. Dat is in het voorjaar 2014 een feit. Licht verstandelijk beperkten Mensen met een lichte verstandelijke beperking zijn extra kwetsbaar voor psychische stoornissen en problemen met alcohol en drugsgebruik. Zij worden regelmatig overvraagd, zijn zeer gevoelig voor beïnvloeding door hun sociale omgeving en hebben beperkte vaardigheden om met stressvolle gebeurtenissen om te gaan. Ook hebben zij veelal een lagere sociaaleconomische status en hebben zij moeite om zich in het dagelijks leven staande te houden. Het project voor licht verstandelijk beperkten richt zich, naast het bewerken van de boven-genoemde risicofactoren, voornamelijk op het indexdelict, agressief probleemgedrag naar derden of agressie binnen de partnerrelatie. De interventies hebben tot doel de impulscontrole te verbeteren en de beïnvloedbaarheid te verminderen door een aangepaste agressieregulatietraining. Tevens wordt tijdens de behandeling aandacht besteed aan systemische interventies, dagbesteding/werk en wonen om de gesignaleerde risicofactoren op delictgedrag in te beperken. Na de behandeling vindt nazorg plaats, waarbij het thuissysteem en groepswerkers (van instellingen voor begeleid wonen) een actieve rol spelen in het in stand houden van de verworven vaardigheden. Vooralsnog vindt de training individueel of binnen de partner-relatiegesprekken plaats en wordt het systeem, de ouders en de begeleiders van instellingen zoals begeleid-wonenprojecten,

19 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden 19 actief betrokken bij de behandeling, begeleiding en nazorg. In 2014 gaat de eerste groepsbehandeling starten. Er zijn afspraken gemaakt met het begeleid-wonenproject IJsselmonde. Andere instellingen voor mensen met een lichte verstandelijke beperking zullen benaderd worden voor samenwerking. Penitentiaire inrichtingen Speerpunt van beleid voor het Dok was in 2013 de opbouw van een netwerk en het aanbieden van forensische zorg binnen de penitentiaire inrichtingen. Het forensisch zorgaanbod voor de penitentiaire inrichting ziet er als volgt uit: - tijdens detentie opstarten van nazorgtrajecten en zo patiënten toe leiden naar zorg en begeleiding in de eigen regio; - agressieregulatietherapie; - casefinding in de penitentiaire inrichting op ADHD, complexe PTSS, zeden etc.; - reguliere geestelijke gezondheidszorg binnen penitentiaire inrichting. Het forensisch zorgaanbod wordt pas ingezet na indicatiestelling door het psycho-medisch overleg (PMO) van de penitentiaire inrichting. En als behandeling is ingezet volgt regelmatig terugkoppeling over de voortgang aan het PMO. Als er in de behandelcontacten zaken naar voren komen die de veiligheid van patiënt/gedetineerde of detentieomgeving in gevaar brengen worden deze direct aan het PMO gemeld. Begin 2013 is er contact geweest met alle directies van de penitentie inrichtingen in het verzorgingsgebied van het Dok: de penitentiaire inrichtingen Vught, Rijnmond, Dortse Poorten en Haaglanden. Alle directies van de penitentiaire inrichtingen hebben besloten samenwerking met het Dok aan te gaan vanwege de hoge kwaliteit van het zorgaanbod van het Dok en de specifieke expertise. Eind 2013 heeft het Dok de forensische zorg binnen de penitentiaire inrichtingen ondergebracht in een eigen organisatorische eenheid. Jeugd De ontwikkelingen binnen het zorgprogramma Jeugd hebben in 2013 een vlucht genomen. Na een zorgvuldige intake start de behandeling, waarbij het leidend paradigma Functional Family Therapy, tenzij is. Bijna bij alle jeugdigen start het Dok dus met een systeembenadering, tenzij daarvoor contra-indicaties bestaan. Daarnaast zijn op alle locaties medewerkers geschoold in het zorgprogramma Agressieregulatie op maat, de module die ingezet kan worden bij jongeren met agressieproblematiek. De HONOS CA, de observatielijst voor jeugd, is het instrument van keuze geworden in De behandelaar vult deze lijst na elke intake in. Het programma Jeugd heeft haar positie in het veld in 2013 in belangrijke mate versterkt. In Breda neemt het Dok deel aan het jeugdoverleg van het Veiligheidshuis. De deelname aan het overleg van het AMK (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling) in Breda is vanwege de reorganisatie van dit overleg nog niet gerealiseerd. In de gemeente Rotterdam wordt het programma Jeugd, vooral op beleidsmatig niveau, uitgebreid geconsulteerd door partners in de keten. Ketenpartners weten het programma Jeugd goed te vinden. Verschillende malen per week nemen ketenpartners contact op met vragen rondom potentiële patiënten. Dit is een belangrijk adviesmoment tussen het Dok en NIFP-rapporteurs, collega s uit de reguliere jeugd-ggz, jeugdhulpverleners, schoolmaatschappelijk werk en huisartsen. Zedenproblematiek Het Initiatief Niets Doen Is Geen Optie (Indigo): een afdoening via een voorwaardelijk sepot met een intensief begeleidingstraject

20 Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden 20 voor geselecteerde first offenders, heeft er een landelijke uitrol gekregen en is in 2013 voortgezet. Een zeer ervaren medewerker van het Dok heeft landelijk trainingen verzorgd aan de politie. Het Dok werkt binnen het Indigo-project samen met het Expertisecentrum Kinderporno van het Openbaar Ministerie, het Regionaal Team Bestrijding Kinderporno van de regiopolitie Rotterdam-Rijnmond en Reclassering Nederland (regiokantoor Rotterdam-Dordrecht). De voor 2013 geplande activiteiten zijn doorgezet. De belangrijkste hiervan zijn: Het Dok neemt deel in de deskundigheidsbevordering op het vlak van kinderporno bij de politieopleidingen. De folder U bent aangehouden WAT NU is in 2013 verspreid. De politiemedewerkers die naar aanleiding van die folder contact krijgen met kinderporno-downloaders zijn getraind vanuit het zorgprogramma Zeden van het Dok; Het Dok is in 2013 actief geweest in de vroeginterventie op de politiebureaus, waarbij medewerkers van het Dok op aanvraag intakes zullen gaan doen op de politiebureaus; Reclassering Nederland gaat expertteams samenstellen rond plegers van seksuele delicten. Het Dok heeft in 2013 deze ontwikkeling ondersteund; De geplande stap naar certificering van het zorgprogramma Seks & Agressie is in 2013 niet voortgezet. Dit wordt een van de eerste opdrachten van de nieuwe programmaleider die vroeg in 2014 aangesteld gaat worden. Los van bovenstaande geplande activiteiten is de programmaleider Zeden regelmatig op haar expertise bevraagd in verschillende interviews voor regionale en landelijke media. Samenwerkingspartners en ketenpartners: het Dok Het Dok werkt net als in voorgaand jaren intensief samen met verschillende partners in het veld, om de uiteindelijke waarde die het Dok creëert voor patiënt en samenleving zo groot mogelijk te maken. In de regio Tilburg en Dordrecht is het netwerk in 2013 nadrukkelijk uitgebreid. Reclassering Nederland, het Leger des Heils, Bouman GGZ en Novadic Kentron zijn vaste samenwerkingspartners voor het verplichte kader. Daarnaast heeft het Dok in haar werkomgeving Westelijk Noord-Brabant en Zuid- Holland Zuid met alle reguliere ggz-organisaties, veiligheidshuizen, GG&GD s vaste contacten. Ook gemeenten, zoals Breda, Dordrecht, Maassluis, Rotterdam, Schiedam, Tilburg, Vlaardingen en de deelgemeente Hoogvliet, zijn voor het Dok samenwerkingspartners. Met de politie van diverse gemeenten bestaan afspraken betreffende de bestrijding van huiselijk geweld en zedenproblematiek. Het Dok neemt onder meer deel aan: ROM Rijnmond-overleg, met als samenwerkingspartners: Bavo Europoort, Delta Psychiatrisch Centrum, Bouman GGZ, Erasmus Medisch Centrum en FPC 2landen. Forensisch jeugdplatform, met als samenwerkingspartners: Juzt, NIFP, Raad voor de Kinderbescherming, de Fjord / Lucertis, Bureau Jeugdzorg en de Waag. Forensisch poliplatform, met onder andere als samenwerkingspartners: de Waag, Kairos, GGZ Drenthe en de Tender. Overleg met Palier en Brijderstichting Het Dok Dordrecht werkt in haar werkgebied samen met de volgende ketenpartners: GG&GD (algemeen en tijdelijk huisverbod), Veiligheidshuis, Yulius (volwassenen en jeugd), Bouman GGZ, Penitentiaire Inrichting Dordrecht, Reclassering Nederland, Reclassering Leger des Heils, MEE Drechtsteden, Gemeente Dordrecht, Bouman GGZ Reclassering, De Hoop, Stichting Jeugdzorg, AMK, Stromen-Opmaat Maatschappelijk werk/rivas, Politie en Stichting Welzijn Antillianen.