Medische beeldvorming Bree

Transcriptie

1 Ziekenhuis Maas en Kempen vzw Campus Maaseik Mgr. Koningsstraat Maaseik Tel.: 089/ Campus Bree Rode Kruislaan Bree Tel.: 089/ INTRODUCTIEBROCHURE:

2 Hallo, Wij willen je van harte welkom heten op onze afdeling, RX Bree. De eerst volgende dagen en weken zullen nieuw en spannend voor je zijn, maar zeker ook heel leerrijk. Samen willen we deze periode vlot laten verlopen. Om je te helpen is er alvast deze brochure. Na een korte rondleiding op de afdeling zal er een introductiegesprek plaatsvinden met de hoofdverpleegkundige, peter/meter. Om je hierop voor te bereiden is er alvast deze brochure. Met deze brochure willen we je wegwijs maken op onze afdeling. Het is een beknopte begeleiding die je steeds kan raadplegen. Een brochure kan niet allesomvattend zijn, daarom staan zowel de artsen, hoofdverpleegkundige en verpleegkundigen je graag bij indien je hulp of uitleg nodig hebt. Je hoeft niet te leren van vallen en opstaan. Vraag liefst op voorhand uitleg, zo kunnen misverstanden en fouten voorkomen worden. We gunnen je de nodige tijd om je aan te passen. We staan ook altijd klaar om antwoorden en extra uitleg te geven. Aarzel dus nooit om hulp te vragen als je problemen ondervindt bij het uitvoeren van je taken. Wij wensen je veel succes en plezier in je werk! Vanwege ons team. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 2 Versie juli 2008

3 INHOUD 1 Architectuur 7 2. Patiëntenpopulatie 8 3. Specifiek verpleegtechnische interventies A-handelingen B-handelingen (wijziging t.e.m. KB 07/10/02 BS 07/11/02) Ademhalingsstelsel Bloedsomloopstelsel Spijsverteringsstelsel Urogenitaal stelsel Huid en zintuigen Metabolisme Medicamenteuze toedieningen Voedsel en vochttoediening Mobiliteit Hygiëne Fysische beveiliging Verpleegkundige activiteiten die verband houden met het stellen van de diagnose Assistentie bij medische handelingen C-handelingen 12 Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 3 Versie juli 2008

4 4. Dagindeling Multidisciplinair team Verpleegkundigen Medisch team Visie en missie Organisatie van de verpleegzorg Praktische afspraken algemeen Algemene aandachtspunten Dienstlijst Verlofaanvraag Wensen Maaltijden Logboek Preventie diefstal Teamvergaderingen Pauze Begeleiding van de familie Praktische afspraken naar de nieuwe medewerker Algemeen Introductiebrochures (Algemene & afdelingsspecifieke) 21 Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 4 Versie juli 2008

5 Algemene introductie op de eerste werkdag Infodag Afdelingsspecifiek Stappenplan voor introductie en inscholing op de dienst Vragenlijst Begeleiding door peter of meter Praktische afspraken naar de studenten Algemeen Introductiebrochures (Algemene & afdelingsspecifieke) Algemene introductie op de eerste stagedag Jobbeurs Afdelingsspecifiek Begeleidingsformulieren Beschrijving van het begeleidingsformulier Doel van begeleidingsformulieren Belevingsformulieren Beschrijving van het belevingsformulier Doel van het belevingsformulier Mentorschap Omschrijving mentor 28 Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 5 Versie juli 2008

6 Taken van de mentor Profiel van een mentor Omschrijving stagebegeleider Verwachtingen Verwachtingen Algemene taken Stagegebonden verwachtingen voor elke student Specifieke verwachtingen Risicoanalyse/werkpostfiche 33 Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 6 Versie juli 2008

7 1 Architectuur De afdeling Medische Beeldvorming is gelegen op de eerste verdieping, onmiddellijk rechts als je de lift of de trap neemt. Het eerste lokaal is het secretariaat, waar men zich steeds dient aan te melden. De afdeling bestaat uit: - Secretariaat - Bureel van de radioloog - Zaal voor mammografie, O.P.G. en echografie - De donkere kamer - Twee telebediende röntgentafels - De bobby - Opslagplaats met klein reserve ontwikkeltoestel - Zaal: archiefruimte / botdensietometrie - Wachtzaal Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 7 Versie juli 2008

8 2. Patiëntenpopulatie Op deze afdeling worden er zowel ambulante als gehospitaliseerde patiënten behandeld. Volgende onderzoeken worden uitgevoerd: Intraveneuze pyelografie. Colon met dubbel of enkel contrast. Slikfunctie. Slokdarm - maag - duodenum en transit. Cystografie en mictiecystografie of permictionele opnamen. Urethrografie. Hystero - salpingografie. Flebografie. Fistulografie. Pelvimetrie. Echo-onderzoeken van abdomen, nieren, borsten, peniele vaten prostaat, ledematen,. Duplex van halsvaten en onderste ledematen. Mammografieën. Orthopanthogram. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 8 Versie juli 2008

9 3. Specifiek verpleegtechnische interventies De verpleegtechnische interventies die vooral voorkomen op onze afdeling vind je in onderstaande lijst. De indeling is gebaseerd op de opsomming van de prestaties zoals vermeld in het KB van 18 juni 1990 en wijzigingen: Wat is verpleegkunde. Onder de uitoefening van de verpleegkunde wordt verstaan het vervullen van de volgende activiteiten: A-handelingen B-handelingen: er wordt een onderscheid gemaakt tussen technisch verpleegkundige prestaties waarvoor geen voorschrift van een arts nodig is (aangeduid met code B1) en de prestaties waarvoor wel een voorschrift van een arts vereist is (aangeduid met code ) C-handelingen zijn medisch toevertrouwde handelingen A-handelingen A A A A A A A Het observeren, het herkennen en het vastleggen van de gezondheidsstatus zowel op psychisch, fysisch als sociaal vlak Het omschrijven van verpleegproblemen Het bijdragen aan de medische diagnose door de arts en aan het uitvoeren van de voorgeschreven behandeling Het informeren en adviseren van de patiënt en zijn familie Het voortdurend bijstaan, uitvoeren en helpen uitvoeren van handelingen, waardoor de verpleegkundige het behoud, de verbetering en het herstel van de gezondheid van gezonde en zieke personen en groepen beoogt De handelingen van palliatieve zorg te verrichten Het verlenen van stervensbegeleiding en begeleiding bij de verwerking van het rouwproces 3.2. B-handelingen (wijziging t.e.m. KB 07/10/02 BS 07/11/02) De verpleegkundige zorgen omvatten de planning, de uitvoering en de evaluatie met inbegrip van de gezondheidsbegeleiding van de patiënt en van zijn omgeving. Uit een verpleegkundig dossier, dat enkel door beoefenaars van de verpleegkunde mag worden samengesteld en bijgehouden, moet blijken dat aan de voorschriften van dit artikel is voldaan. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 9 Versie juli 2008

10 De procedures i.v.m. deze verpleegtechnische handelingen vind je terug in het procedureboek op de afdeling. Het is belangrijk dat je deze procedures ook zo toepast, bij de verzorging van de aan jouw toegewezen patiënten Ademhalingsstelsel B1 Luchtwegenaspiratie en drainage Zuurstoftoediening Bloedsomloopstelsel Plaatsen van intraveneuze katheters in perifere venen Aanbrengen van verbanden en kousen ter preventie en/of behandeling van veneuze aandoeningen Voorbereiding, toediening van en toezicht op intraveneuze perfusies en transfusies, eventueel met technische hulpmiddelen Spijsverteringsstelsel B1 Manuele verwijdering van faecalomen Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op lavementen Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op gastro-intestinale tubage en drainage Urogenitaal stelsel Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op blaassondage Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op blaasspoelingen en blaasinstillatie Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op drainage van de urinaire tractus Huid en zintuigen B1 B1 Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op wondverzorging Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op de verzorging van stomata, wonden met wieken en drains Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op het verwijderen van cutaan hechtingsmateriaal, cutane wieken en drains en cutane katheters Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op neusspoeling Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op het verwijderen van een epidurale katheter Metabolisme Het in evenwicht houden van de vochtbalans Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 10 Versie juli 2008

11 Medicamenteuze toedieningen Voorbereiding en toediening van medicatie via volgende toegangswegen: oraal met inbegrip van inhalatie, rectaal, vaginaal, subcutaan, intraveneus, intramusculair, via luchtweg, via gastro-intestinale katheter, oogindruppeling, oorindruppeling, via percutane weg Voorbereiding en toediening van een medicamenteuze onderhoudsdosis via een door de arts geplaatste epidurale katheter, met als doel een langdurige analgesie te verkrijgen bij de patiënt Voedsel en vochttoediening B1 Enterale vocht- en voedseltoediening Parenterale voeding Mobiliteit B1 De patiënt in een functionele houding brengen met technische hulpmiddelen en het toezicht hierop Hygiëne B1 B1 Hygiënische zorgen bij patiënten met A.D.L.-dysfunctie Specifieke hygiënische zorgen als voorbereiding op een onderzoek of behandeling Fysische beveiliging B1 B1 B1 B1 Vervoer van patiënten die een bestendig toezicht nodig hebben Maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels: fixatiemiddelen, isolatie, beveiliging, toezicht Maatregelen ter preventie van infecties Maatregelen ter preventie van decubitusletsels Verpleegkundige activiteiten die verband houden met het stellen van de diagnose B1 Meting van de parameters behorende tot de verschillende biologische functiestelsels Staalafname en collectie van secreties en excreties Bloedname door veneuze en capillaire punctie en langs aanwezige arteriële katheter Gebruik van apparaten voor observatie van de verschillende functiestelsels Voorbereiding van en assistentie bij invasieve ingrepen tot diagnosestelling De term assistentie veronderstelt dat de arts en verpleegkundige samen handelingen verrichten bij een patiënt, waarbij er direct visueel en verbaal contact tussen hen bestaat Assistentie bij medische handelingen B1 Voorbereiding van de patiënt op de anesthesie en de chirurgische ingreep Voorbereiding, assistentie en instrumenteren bij medische ingrepen De term assistentie veronderstelt dat de arts en verpleegkundige samen handelingen verrichten bij een patiënt, waarbij er direct visueel en verbaal contact tussen hen bestaat. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 11 Versie juli 2008

12 3.3. C-handelingen C C C C Beoordeling van de parameters behorende tot de verschillende biologische functiestelsels Voorbereiding en toediening van chemotherapeutische middelen Vervanging van de externe tracheacanule Het debrideren van decubituswonden De toevertrouwde geneeskundige handelingen mogen enkel worden verricht door de gegradueerde verpleegkundigen en de gebrevetteerde/gediplomeerde verpleegkundigen. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 12 Versie juli 2008

13 4. Dagindeling Met dit overzicht willen we jullie een idee geven hoe het er aan toe gaat op onze afdeling. Deze dagindeling is enkel richtinggevend. Elke onvoorziene omstandigheid dient men in te passen in deze dagindeling. De dagdienst begint om u.. Vanaf deze tijd zal één van de verpleegkundigen de dienst verzekeren op het secretariaat. De patiënten melden zich eerst aan op het secretariaat van onze afdeling. Zij dienen in het bezit te zijn van de verwijsbrief van de arts, paspoort, SIS kaart, (klevertje). De onderzoeken waarvoor de patiënten nuchter dienen te zijn, gebeuren in de voormiddag. Er wordt bij voorkeur een afspraak gemaakt voor een aantal onderzoeken zoals: RX-colon, I.V.P., maag-darmtransit, mammografie en echografie. Wanneer de patiënt ingeschreven is mag hij plaatsnemen in de wachtzaal. De patiënten voor echografie wachten op de bank aan het secretariaat. De radioloog protocolleert de RX-opnamen in zijn bureel naast het secretariaat. Het protocol is het geschreven document over zichtbare afwijkingen op de röntgenfilmen. De twee röntgenzalen worden van elkaar gescheiden door de donkere kamer met daarin een automatisch ontwikkelapparaat. In de opslagplaats, naast het mammozaaltje, bevindt zich nog een klein reserve ontwikkeltoestel. Zaal I (Siemenszaal) wordt gebruikt voor: Deze zaal heeft een telebediende tafel en een losse röntgenbuis. Op de telebediende tafel gebeurenmeestal opnamen zoals: RX abdomen, thorax, wervelzuil, maagdarm, Met de losse buis gebeuren meestal opnamen zoals: RX full spine, full leg, klein bot,. In Zaal II staat de telebediende tafel "Toshiba Multi SX". Hier gebeuren meestal opnamen zoals : RX-thorax, wervelzuil, maag-darm en colon onderzoek, IVP,. In het zaaltje rechts naast de wachtzaal (tegenover de röntgenzalen) bevindt zich het mammografietoestel en de orthopanthograaf. Hier staat ook de "bobby", het verplaatsbaar RX-toestel dat gebruikt wordt voor op- Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 13 Versie juli 2008

14 namen aan bed, zoals RX-thorax en abdomen en opnamen in het operatiekwartier. Het echografietoestel, uitgerust met kleurendoppler, bevindt zich ook in het zaaltje naast de wachtzaal. Links naast de wachtzaal bevindt zich een zaaltje met de botdensitometer. Hier bevindt zich ook het archief van de screeningsmamografiën. Opmerkingen: Patiënten door de huisarts gestuurd, krijgen het protocol en de foto's mee. Patiënten die via de spoed komen worden terug verwezen naar de spoed met foto's en protocol. Gehospitaliseerde patiënten mogen na het onderzoek terugkeren naar hun kamer. Foto's en protocol worden later op de dag aan de aanvragende arts bezorgd. De beelden en verslagen van onze afdeling (uitgezonderd de beelden van de mammografie) worden digitaal opgeslagen en verspreid in ons ziekenhuis via de resultatenserver. Deze kunnen door de artsen in ons ziekenhuis op de PC op elk moment opgevraagd worden. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 14 Versie juli 2008

15 5. Multidisciplinair team Om de zorg rond de patiënt zo optimaal mogelijk te laten verlopen, zijn er een heleboel mensen betrokken bij de zorgverlening op onze afdeling. Met volgende personen zal je zeker dagelijks samenwerken Verpleegkundigen Mevr. Nancy Boonen heeft als hoofdverpleegkundige de leiding over ons team. De samenstelling van ons team wisselt regelmatig, net zoals het aantal fulltime en parttime werkende verpleegkundigen. Je zal ons wel leren kennen eenmaal we collega s zijn Medisch team - Dr. P. Dirckx, radioloog - Dr. K. Leroux, radioloog Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 15 Versie juli 2008

16 6. Visie en missie Elke patiënt is uniek als persoon. Wij trachten dat bij de uitvoering van de verpleegkundige zorgen zoveel mogelijk op een verantwoorde wijze te respecteren. De patiënt heeft hier recht op. Een dienst Medische Beeldvorming is geen verpleegafdeling en een vergelijking hiermee is dan ook niet mogelijk. Hoewel onze afdeling zeer "technisch" is, mogen we niet vergeten dat de patiënt als "mens" steeds centraal staat. De korte contacten met de patiënten verplichten ons om grote genegenheid en vriendelijkheid aan de dag te leggen gedurende de, soms toch, vervelende en pijnlijke onderzoeken. Het is heel belangrijk om de patiënten te benaderen op een manier waarop jezelf ook benaderd zou willen worden. Het is zeer belangrijk om de patiënten gerust te stellen en het verloop van de onderzoeken duidelijk uit te leggen. De aandacht voor de psychosociale gevolgen van ziekenhuiservaringen mag dus zeker niet uit het oog verloren worden. De organisatie van de verpleegkundige zorgverlening is gericht op totaalzorg: elke verpleegkundige krijgt een aantal patiënten toegewezen en staat in voor zoveel mogelijk verpleegkundige zorgaspecten bij deze toegewezen patiënten, op de wijze die overeenstemt met de wettelijke bepalingen inzake verpleging. We willen het welzijn van de patiënt op de eerste plaats stellen door aandacht te hebben voor alle aspecten van de zieke mens, lichamelijk, sociaal, psychisch, relationeel en geestelijk, hierbij rekening houdend met de fase in het leven van de patiënt en omstandigheden waarin hij/zij verkeert. De patiëntenzorg is op afdelingsniveau een teamgebeuren waarvan de hoofdverpleegkundige de leiding heeft. Iedereen neemt zijn verantwoordelijkheid op en verleent zijn medewerking aan het opbouwen en het behoud van een goede werksfeer, een goede samenwerking en een goede communicatie die er op de eerste plaats op gericht is dat patiënten kwalitatief hoogstaande zorg ontvangen en tevreden zijn over de verleende zorg en het verblijf in het algemeen. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 16 Versie juli 2008

17 7. Organisatie van de verpleegzorg De dienst Medische Beeldvorming is 24 uur op 24 uur operationeel. De officiële openingsuren zijn van 08u30 tot 12u00, en van u. tot u. Buiten deze officiële openingsuren is er steeds een permanentiewachtdienst door de verpleging en de radioloog georganiseerd. De voltijdse verpleegkundigen werken van 08u30 tot 16u30 of van 11u00 tot 19u06. De halftijdse verpleegkundigen werken van 08u30 tot 12u18 of van 15u15 tot 19u03 Buiten het nemen van röntgenopnamen en de inschrijvingen zijn de verpleegkundigen ook verantwoordelijk voor een aantal andere taken zoals: Medicatie nakijken en bijvullen. Medisch materiaal nakijken en bijvullen. Orde en opruimen van de zalen. Leveringen uitpakken en opbergen. Patiëntenadministratie. Op de dienstlijst duidt de hoofdverpleegkundige een verpleegkundige aan die verantwoordelijk is voor de inschrijvingen. Zij/hij helpt ook mee in de zalen. Een andere verpleegkundige is verantwoordelijk voor de röntgenzalen. De zaal verpleegkundigen kan natuurlijk nog beroep doen op de verpleegkundige die de inschrijvingen doet, maar de eindverantwoordelijkheid over de uitgevoerde onderzoeken ligt bij de zaalverantwoordelijke zelf. We proberen de onderzoeken op een systematische wijze te organiseren. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 17 Versie juli 2008

18 8. Praktische afspraken algemeen 8.1. Algemene aandachtspunten Het dragen van de loden schort is verplicht voor iedereen die zich in het stralenveld begeeft. Om het stralingsgevaar zoveel mogelijk te beperken dienen alle buitendeuren dicht te zijn gedurende de opnamen. Zwangere vrouwen worden niet toegelaten in de zalen, behalve deze die door de arts verwezen zijn voor Rx onderzoek. In dit laatste geval dient onze grootste zorg te gaan naar het afschermen van de foetus. Het dragen van de dosimeter is verplicht. De donkere kamer niet betreden wanneer de deur dicht is: dit betekend dat men bezig is met het behandelen van filmmateriaal. Het vullen van de cassettes, het ontwikkelen van de foto's, het aanvullen van filmen in de schuif, mag enkel gebeuren in de donkere kamer met de deur dicht, licht uit en rode lamp aan. Vriendelijk en beleefd omgaan met patiënt en familie. Rapporteer alle observaties, o.a. patiënten die zich onwel voelen, e.a., steeds aan de hoofdverpleegkundige of verantwoordelijke verpleegkundige Dienstlijst Verlofaanvraag De verlofaanvraag dient te gebeuren volgens de richtlijnen, zoals opgesteld in het arbeidsreglement Wensen Bij het opstellen van de dienstlijst probeert de hoofdverpleegkundige in de mate van het mogelijke rekening te houden met bepaalde wensen van de verpleegkundigen. Deze wensen kunnen worden opgeschreven in het wensenboekje. Als de Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 18 Versie juli 2008

19 dienstlijst klaar is, kan er ook steeds geruild worden, mits bepaalde afspraken gerespecteerd worden en mits goedkeuring van de hoofdverpleegkundige Maaltijden Voeding een extra aandachtpunt. Het is heel belangrijk hieraan voldoende aandacht te schenken: Diabetespatiënten die nuchter moeten blijven, worden eerst genomen. Daarna worden patiënten geholpen die nuchter moeten blijven voor de onderzoeken. Tenslotte de niet nuchtere gehospitaliseerde patiënten Logboek Infoschrift: op de afdeling ligt een infoschrift ter inzage van iedere verpleegkundige. Hierin worden veranderingen of nieuwe afspraken, nota s, wijzigingen in procedures, opgeschreven, zodat mensen die voor korte of langere tijd niet op dienst aanwezig waren, toch op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen op de afdeling of algemeen in het ziekenhuis. De hoofdverpleegkundige deelt belangrijke wijzigingen, weekendplanning, mee via nota s: deze worden gekopieerd en aan iedere medewerker bezorgd Preventie diefstal Op de afdeling zelf beschikken we niet over afsluitbare kastjes om onze eigen spullen en tassen in op te bergen. In principe heeft iedereen er toegang tot. Daarom is het verstandig om waardevolle voorwerpen of veel geld thuis te laten of eventueel in de kleedkastjes in de kelder achter slot te laten. Je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen spullen Teamvergaderingen 3/4 maal per jaar wordt er een teamvergadering gehouden, waarop de belangrijkste veranderingen of nieuwe aandachtspunten besproken worden. Iedereen mag hieraan zijn steentje bijdragen. Er wordt van je verwacht om hierbij aanwezig te zijn. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 19 Versie juli 2008

20 8.7. Pauze De pauze wordt genomen in functie van de dienst: als er geen dringende onderzoeken dienen te gebeuren en als het rustig is Begeleiding van de familie - Als de familie je iets komt vragen in verband met de gezondheidstoestand van de patiënt, verwijs je deze persoon/personen door naar de hoofdverpleegkundige of verantwoordelijke verpleegkundige. - Diagnoses worden enkel door de behandelende geneesheer meegedeeld aan de patiënt. - Vriendelijk en beleefd omgaan met familie en patiënt. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 20 Versie juli 2008

21 9. Praktische afspraken naar de nieuwe medewerker 9.1. Algemeen Introductiebrochures (Algemene & afdelingsspecifieke) ZMK Algemene brochure Deze staat op de site van school en/of op onze website De nieuwe medewerker leest deze, alvorens te starten. Hierin vindt men algemene info over ZMK, zoals historiek, organigram, visie, overleg- en beleidsstructuren, overzicht van de verschillende ziekenhuisfuncties en aangeboden medische zorg. Daarnaast is er ook aandacht voor praktische info over de eerste stagedag, kleedkamers, parkeren, toegang tot het ziekenhuis, Afdelingsspecifieke brochure Is deze brochure, staan specifieke info over de afdeling zelf. Staat op onze website De nieuwe medewerker leest deze, samen met de algemene brochure alvorens te starten Algemene introductie op de eerste werkdag Op de eerste werkdag krijgt elke nieuwe medewerker een algemene introductie doorheen het ziekenhuis. Afhankelijk van de werkplaats zal dit in campus Bree of campus Maaseik zijn of op beide campussen. Deze introductie wordt gegeven door de referentieverpleegkundige binnen het ziekenhuis. Zij zal op voorhand contact opnemen met de afdeling en de nieuwe medewerker om afspraken te maken rond deze introductie. Deze introductie omvat enkele algemene afspraken, een rondleiding doorheen het ziekenhuis, de begeleiding naar de afdeling en er wordt verder gezorgd voor de praktische zaken zoals kledij, kleedkastje, toegangsbadge, Infodag Jaarlijks in september wordt er in het ziekenhuis een infodag gegeven voor alle nieuwe medewerkers binnen het ZMK die het afgelopen jaar dan nieuw zijn be- Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 21 Versie juli 2008

22 gonnen. Tijdens de infodag wordt er uitleg gegeven over de visie en werking van ZMK. Daarnaast komen ook een aantal diensten hun werking kort voorstellen Afdelingsspecifiek Stappenplan voor introductie en inscholing op de dienst De referentieverpleegkundige begeleiding overhandigt dit stappenplan bij de introductie. Het stappenplan bevat een reeks van onderwerpen i.v.m. kennis en vaardigheden, nodig om op de dienst te kunnen fungeren en die geacht worden gekend te zijn per bepaalde periode. Tijdens deze periode is er regelmatig overleg tussen het diensthoofd en de nieuwkomer, om te bespreken waar hij/zij staat, om bij te sturen indien nodig en eventueel bijkomende vormingsbehoefte op te sporen. De nieuwe medewerkers zijn ook zelf verantwoordelijk voor de opleiding. Ze weten wat binnen een bepaalde termijn van hen verwacht wordt, zodat ze ook zelf op zoek kunnen gaan naar bijkomende info. Evaluatie kan gebeuren op aantoonbare feiten. Er kunnen eveneens afspraken gemaakt worden tussen diensthoofd en nieuwkomer i.v.m. verwachtingen en dergelijke. De functieomschrijving en de afspraken i.v.m. de functionering- en evaluatiegesprekken worden nu ook meegedeeld Vragenlijst Wanneer een nieuwe medewerker 1 maand in dienst is ontvangt deze van de referentieverpleegkundige een vragenlijst m.b.t. de algemene introductie in het ziekenhuis, op de afdeling, het stappenplan en het peter/meterschap. Deze vragenlijst is verplicht in te vullen en wordt na twee weken terug verwacht bij de referentieverpleegkundige. Deze gegevens worden verwerkt in een databank. Het doel van deze vragenlijst is feedback krijgen omtrent de introductie om zo een betere werking te organiseren naar de toekomst toe. Deze vragenlijst is niet anoniem, maar de gegevens worden met alle respect behandeld. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 22 Versie juli 2008

23 9.4. Begeleiding door peter of meter Op de diensten verwacht men van nieuwe medewerkers dat ze zo snel mogelijk goed kunnen meewerken in het team. Een nieuwkomer kan echter niet zomaar een ingewerkte en ervaren collega vervangen. Een snelle aanpassing en integratie in het ziekenhuis en op de verschillende diensten is mede afhankelijk van een goed georganiseerde opvang. Wanneer het takenpakket systematisch en snel wordt duidelijk gemaakt, heeft dit een positieve invloed op de motivatie en het prestatieniveau. Er moet dus veel aandacht besteed worden aan goede opvang en begeleiding van nieuwe medewerkers om hen op relatief korte termijn optimaal te laten functioneren en gemotiveerd te houden. Peter/meterschap is een onderdeel van deze georganiseerde opvang. Elke nieuwe medewerker krijgt een peter of meter toegewezen. Nieuwe collega s kunnen bij hen terecht met hun vragen, problemen, opmerkingen, onzekerheden, in de eerste periode op de nieuwe dienst. Deze periode wordt bepaald per dienst, afhankelijk van de behoefte. Het zou ideaal zijn als iedere nieuwkomer gedurende enkele dagen dubbel ingepland zou kunnen staan met een ervaren medewerker, maar in de praktijk is dit niet altijd haalbaar. We streven er echter naar dat nieuwkomers toch minstens de eerste werkdag gekoppeld worden aan hun peter/meter. Het peter/meterschap moet een meerwaarde betekenen voor de dienst, de nieuwe medewerker en de peters/meters zelf. Doel peter/meterschap: De nieuwe medewerkers helpen om zaken sneller of vroeger te leren, of zaken aan te leren die ze anders niet zouden geleerd hebben. Bevorderen van kwaliteit door de opgebouwde kennis, expertise en ervaring die reeds op de diensten aanwezig is, beter te benutten en door te geven. De nieuwe medewerkers een vertrouwd gevoel geven, hen coachen en zo snellere integratie bevorderen. Voordeel peter/meterschap: Peters/meters kennen de struikelblokken, de valstrikken, de trucjes of de knepen van het vak en zijn dus geschikt om de nieuwe medewerkers met raad en daad bij te staan, steun te verlenen en te luisteren naar de problemen waarmee ze te maken krijgen. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 23 Versie juli 2008

24 Ze fungeren als rolmodel voor de beginnende medewerkers en moeten daarom het eigen functioneren steeds in vraag stellen en bijblijven. Ze dragen mee de verantwoordelijkheid over de nieuwe medewerkers. Ervaringsuitwisseling op basis van een gelijkwaardige relatie: nieuwe medewerkers kunnen steeds een beroep op hen doen voor advies en informatie. Peters/meters geven geen beoordeling over de nieuwe collega s. Taken van de peters/meters: Ze begeleiden de medewerkers in de dagelijkse praktijk op een ondersteunende, stimulerende en motiverende wijze. Ze coachen de nieuwe collega s: stimuleren, motiveren, aanwijzingen en raad geven. Ze zijn vraagbaak voor de nieuwe collega s als die vragen hebben over, praktische zaken, algemene dingen tot complexe (verpleeg)situaties. Ze vertonen een voorbeeldgedrag. Ze doen voorstellen aan de diensthoofden voor maatregelen zodat de nieuwe medewerkers zo snel mogelijk zelfstandig kunnen functioneren. Ze hebben gesprekken met de nieuwe medewerkers gedurende de inwerkperiode, voor een continue opvolging en inventarisatie van de kennis/stappenplan. Profiel peters/meters: Iemand die ervaren is: zelf min. 1 jaar ervaring op de dienst (met uitzondering van een aantal medisch-technische diensten waar meer ervaring vereist is) Op vrijwillige basis Geduldig Communicatieve en sociale vaardigheden Spontaan en vlot Objectief Inzicht in eigen handelen Theoretisch en praktisch sterk Bereid om nieuwe medewerkers te begeleiden Begaan met nieuwe collega s: iemand die openstaat voor de behoeften van nieuwkomers en deze ook aanvoelt Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 24 Versie juli 2008

25 10. Praktische afspraken naar de studenten Algemeen Introductiebrochures (Algemene & afdelingsspecifieke) ZMK Algemene brochure Deze staat op de site van school en/of op onze website Student leest deze, alvorens te starten op stage. Hierin vindt men algemene info over ZMK, zoals historiek, organigram, visie, overleg- en beleidsstructuren, overzicht van de verschillende ziekenhuisfuncties en aangeboden medische zorg. Daarnaast is er ook aandacht voor praktische info over de eerste stagedag, kleedkamers, parkeren, toegang tot het ziekenhuis, Afdelingsspecifieke brochure Is deze brochure, staan specifieke info over de stageafdeling zelf. Staat op de site van school en/of op onze website Student leest deze, samen met de algemene brochure alvorens te starten op stage Algemene introductie op de eerste stagedag Op de eerste stagedag krijgen alle studenten een algemene introductie doorheen het ziekenhuis. Afhankelijk van de stageplaats zal dit in campus Bree of campus Maaseik zijn of op beide campussen. Deze introductie wordt gegeven op een maandag vast uur, door de referentieverpleegkundige binnen het ziekenhuis. De introductie omvat algemene afspraken, noteren van studentgegevens, controle doelstellingen/medische geschiktheidattesten, kleedkamertoewijzing, toegang studenten, een rondleiding doorheen het ziekenhuis en de begeleiding naar de stageafdeling. Neem geen grote rugzak/tas mee, omdat onze kastjes (kleedruimte) en kasten (afdeling) maar klein zijn Jobbeurs Eenmaal per jaar organiseert ZMK rond januari/februari een jobbeurs voor alle laatstejaars studenten verpleegkunde/vroedkunde. Bij deze willen we alle laatstejaars studenten uitnodigen op onze jaarlijkse Job- Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 25 Versie juli 2008

26 beurs, graag op voorhand inschrijven bij onze referentieverpleegkundige begeleiding Afdelingsspecifiek Is deze brochure. Staat op de site van school en/of op onze website Student leest deze, samen met de algemene brochure alvorens te starten op stage. Voor de introductie op de stageafdeling, kan de mentor/vk gebruik maken van een checklist. Dit is een leidraad. Op de 1 ste (of 2 de ) stageafdeling krijgt de student een rondleiding door de mentor/vk van de afdeling. Hoofd en afdeling krijgen op voorhand de stageplanning g d Begeleidingsformulieren Beschrijving van het begeleidingsformulier Vanaf september 2008 werken alle Limburgse scholen en instellingen met nieuwe begeleidingsformulieren, namelijk met competenties. We spreken niet meer van kennis/inzicht, attituden en vaardigheden. Vanaf de eerste tot de laatste stagedag heeft de student dit formulier bij zich. De student krijgt dit formulier vanuit de school. Dit formulier wordt gebruikt en ingevuld door alle mentoren, verpleegkundigen, hoofdverpleegkundige, stagebegeleiders en studenten. Competenties (6 items) Beroepsspecifieke attitudes Communicatie Lid van het multidisciplinair team Kwaliteit bewaker Coördinator/teamverantwoordelijke Klinische beoordelaar en zorgverlener Elk van deze 6 items zijn opgesplitst in deelcompetenties. Deze deelcompetenties worden door het beschrijven van gedragsindicatoren specifiek verduidelijkt. Persoonlijke leerdoelen Deze zijn opgemaakt door student in functie van de stage Deze leerdoelen worden door stagebegeleider, mentor en student overlopen en eventueel bijgestuurd Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 26 Versie juli 2008

27 Voldoende of onvoldoende Geen D tot A codes meer Enkel voldoende = V of onvoldoend O Feedback Feedback pagina s voor mentor, vk, hoofdvk, student, Feedback mbt doelstellingen, competentie en 8 basisprincipes. Feedbackgever altijd zijn/haar naam (geen paraaf) noteren. Tussentijdse bespreking Tussentijdse evaluatie tussen stagebegeleider en student & Eventueel in aanwezigheid met mentor/vk Eindbespreking eindevaluatie tussen stagebegeleider en student & eventueel in aanwezigheid met mentor/vk Doel van begeleidingsformulieren Het systematisch geven van feedback (concrete feiten). Het registreren van de gegeven feedback. Aan de student en de begeleiders een overzicht te bieden van de gemaakte progressie of regressie. Aan de student de kans te bieden om zichzelf tijdig bij te sturen. Verantwoordelijkheid van de student om zijn leerproces mee te sturen en anderzijds op de opdracht van de begeleidende stagementor/verpleegkundige/stagebegeleider om de student systematisch te informeren over zijn geplande leerdoelen en de evoluties die hierbij gemaakt worden Belevingsformulieren Beschrijving van het belevingsformulier Is een A4 formulier met 27 belevingsvragen. Wordt ook wel eens het bolletjesformulier genoemd, omdat studenten de vragen met een zwart/blauw bolletjes beantwoorden. Is anoniem, enkel naam school, afdeling 1-2-3ej en semesterperiode staan vermeld op dit formulier. Dit formulier krijgt de student op haar eerste stagedag van de referentieverpleegkundige begeleiding studenten. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 27 Versie juli 2008

28 Student vult op haar eind van haar stage, vòòr de eindevaluatie dit formulier in en geeft dit af aan de stagebegeleider. De stagebegeleider neemt dit ingevuld formulier (in gesloten enveloppe) mee naar school en wordt naar KHLim Rob Trippas verzonden. Deze scant en verwerkt alle formulieren van Limburg en geeft de resultaten 1/jaar door aan de referentieverpleegkundige. Dit formulier niet kopiëren, kreuken, nieten en perforeren. In studentklapper op de afdeling zitten reserve belevingsformulieren Doel van het belevingsformulier Dit formulier is een meetinstrument. Student geeft zijn beleving van stage weer in dit formulier. De student beoordeeld de stageplaats op 27 items. Is het enigste meetinstrument van de stageplaats. Afdelingen krijgen persoonlijk feedback van deze resultaten. Resultaten van deze bevraging worden besproken op de jaarlijkse evaluatievergadering mei/juni. Daarom willen we u vragen om deze belevingsformulieren in te vullen, ook wij hebben nood aan feedback Mentorschap Omschrijving mentor Een mentor is een verpleegkundige die zich arrangeert om studenten te willen begeleiden. Zij probeert studenten te begeleiden, coachen en bijsturen. Zij probeert samen met haar team, studenten verpleegkundige competenties aan te leren Taken van de mentor Ze vervangen niet de stagebegeleiding. Ze zijn schakelfiguren tussen studenten en team enerzijds en studenten en stagebegeleiding anderzijds. Ze doen de introductie op de eerste stagedag. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 28 Versie juli 2008

29 Ze maken op vaste tijdstippen tijd vrij voor overleg- en feedbackmomenten. Ze coachen de studenten: stimuleren, informeren, ondersteunen, motiveren, aanwijzingen, raad en feedback geven. Ze bewaken het leerproces, binnen de vooropgestelde doelstellingen. Ze hebben een bemiddelende functie tussen studenten en het team. Ze hebben een vertrouwensfunctie, peilen naar de stagebeleving en stellen problemen en emoties bespreekbaar. Ze vertonen een voorbeeldgedrag. Ze bieden leermomenten aan. Ze bewaken de integratie van de studenten op de dienst in het kader van hun leerproces, zonder hen te beschouwen als extra werkkrachten. Ze stimuleren de collega s in het geven van reflectie en feedback, zowel mondeling als schriftelijk, t.a.v. mentoren en t.a.v. studenten. Ze plegen overleg met de stagebegeleiding van de scholen en zijn de onmiddellijke contactpersonen. Ze adviseren de diensthoofden bij de patiëntentoewijzing aan de studenten, rekening houdend met de doelstellingen van elke student. Ze doen voorstellen aan de diensthoofden voor maatregelen zodat de studenten zo snel mogelijk optimaal worden begeleid Profiel van een mentor Iemand die ervaren is: zelf min. 1 jaar ervaring op de dienst (met uitzondering van een aantal medisch-technische diensten waar meer ervaring vereist is) Op vrijwillige basis Geduldig Communicatieve en sociale vaardigheden Spontaan en vlot Objectief Bereid en geïnteresseerd om studenten te begeleiden Heeft de mentorenopleiding gevolgd Inzicht in eigen handelen Theoretisch en praktisch sterk Begaan met studenten: iemand die openstaat voor de behoeften van de studenten en deze ook aanvoelt Willen up-to-date blijven: volgen nieuwe ontwikkelingen binnen het eigen vakgebied Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 29 Versie juli 2008

30 Omschrijving stagebegeleider Stagebegeleider is de begeleider vanuit school. Zij/hij geven tussen- en eindevaluaties van studenten op stages. Zij maken een verschil tussen leer- en praktijkbegeleiding. Leerbegeleiding door scholen (A1+A2). Stagebegeleiding door scholen (A2) en instellingen. Gediplomeerde verpleegopleiding = 4de graad = A2 Bachelor verpleegopleiding = hogeschool = A Verwachtingen Verwachtingen Als student werk je steeds onder toezicht van een verpleegkundige. Als student heb je dezelfde diensturen als de verpleegkundigen. In functie van de drukte kunnen deze uren aangepast worden. Koffiepauze (10min gunst)/middagpauze (30min verplicht) mogen op de afdeling of in de refter genomen worden. Respect voor patiënt, familie, artsen, verpleegkundigen, medewerkers. Hanteren van het beroepsgeheim. Vraag hulp indien nodig. Verzorgd en vriendelijk voorkomen. Stiptheid. Correct taalgebruik. Basiskennis van daghospitaal via de introductiebrochure. Laat waardevolle voorwerpen in je kleedkastje, sluit af met eigen hangslot. Op je 1 ste stagedag: doelstellingen met verwachtingen, begeleidingsformulier, kopie gezondheidsverklaring, beroepskledij, hangslotje en toegangsbadge meebrengen. Niet in orde = niet starten = terug naar school. Vòòr de eindevaluatie belevingsformulier (bolletjesformulier) invullen en aan je stagebegeleider geven. Op je laatste stagedag kleedkastje leegmaken en toegangsbadge op school inleveren. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 30 Versie juli 2008

31 Algemene taken Nog in te vullen Stagegebonden verwachtingen voor elke student Na een korte inwerkperiode inzicht krijgen in de werking van de dienst. Eigen leerproces in handen nemen. Stage begeleidingsformulier spontaan aanbieden. Feedback vragen op rustige momenten. Open communicatie student - verpleegkundigen. Open vraagstelling: hoe, wat, waar, waarom, wanneer,...? Overleg steeds met de verantwoordelijke verpleegkundige. Leer correct omgaan met het verpleegdossier. Actieve inbreng tijdens een briefing. Studenten nemen geen telefoon op. Maak gebruik van het beletsignaal bij betreden van de kamer. Uitdelen van maaltijden gebeurt steeds in overleg met de verpleging Specifieke verwachtingen Kijkstage (dag achter de schermen) Eens proeven van het verpleegkundig beroep. Met een verpleegkundige meelopen. Verpleegkundige technieken observeren en meebeleven. Geen verpleegkundige technieken uitvoeren. Proberen inzicht verwerven in de verschillende pathologieën en disciplines. Eerste jaarsstudenten Technieken van het eerste jaar correct en vlot kunnen uitvoeren. Aangeleerde technieken van het eerste jaar kennen en leren integreren in de praktijk. Basistechnieken kennen en leren integreren in de praktijk. Inzicht verwerven in de verschillende pathologieën en disciplines. Verantwoordelijk zijn voor één patiënt (chirurgie, ). Het verpleegdossier met hulp correct kunnen invullen. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 31 Versie juli 2008

32 Gericht observeren, gericht rapporteren en dit zowel mondeling als schriftelijk. Tweede jaarsstudenten Technieken van het eerste jaar correct en vlot kunnen uitvoeren. Aangeleerde technieken van het tweede jaar kennen en leren integreren in de praktijk. Inzicht verwerven in de verschillende pathologieën en disciplines. Verantwoordelijk zijn voor één patiëntengroep (chirurgie, ). Het verpleegdossier met hulp correct kunnen invullen. Gericht observeren, gericht rapporteren en dit zowel mondeling als schriftelijk. Derde jaarsstudenten Technieken van het eerste en tweede jaar correct en vlot kunnen uitvoeren. Aangeleerde technieken van het derde jaar kennen en leren integreren in de praktijk. Inzicht verwerven in de verschillende pathologieën en disciplines. De verantwoordelijkheid voor een patiëntengroep (volledige zorg, briefing en doktersronde) combineren met de organisatie van andere zorgen. Het verpleegdossier zelfstandig kunnen invullen met aandacht voor planning, uitvoering en evaluatie van de zorg. Gericht observeren, gericht rapporteren en dit zowel mondeling als schrifelijk. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 32 Versie juli 2008

33 11. Risicoanalyse/werkpostfiche R I S I C O F A C T O R E N W E R K P O S T F I C H E Verpleegkundigen in uitvoering van het KB van betreffende de bescherming van de jongeren op het werk en de omzendbrief van betreffende het gezondheidstoezicht van stagiairs Het ziekenhuis neemt maatregelen zodat alle risico s tot een minimum worden herleid. Toch blijven er restrisico s bestaan waarvoor preventiemaatregelen kunnen worden genomen. Hieronder vindt u de mogelijke risico s waarmee u tijdens het werk op de afdeling kan geconfronteerd worden. Draag zorg voor u eigen veiligheid maar ook voor deze van uw collega s en meldt mogelijke gevaren op de werkvloer. Indien u vragen hebt kan u zich richten tot de hoofdverpleegkundige of tot de preventieadviseur. Aard van het gevaar Infecties door biologische agentia o.a. TBC HIV / AIDS Hepatitis A-B-C Andere besmettelijke ziekten Gevaarlijke producten o.a. ontsmetting/ reinigingsproducten Cytostatica Gassen / inhalatie-anesthetica Brandgevaarlijke producten Carcinogene agentia Schadelijk/irriterend/giftig Collectieve bescherming Contact beperken Contact beperken Bronafzuiging Open vuur vermijden Contact beperken Contact beperken Persoonlijke bescherming Voorlichting, instructies Medisch toezicht inenting Handschoenen, masker, schorten, handhygiëne Handschoenen, maskers, schort Interne procedures en richtlijnen Instructies, procedures, richtlijnen op etiket Codex,titel V, hfdst III: biologische agentia - Codex, titel V, hfdst II, art 15 - ARAB, art 124 1, 1 en bijlage: beroepsziekte TBC-test, hepatitis B,... Naalden/scherpen voorwerpen: prikaccidenten Naaldcontainer Handschoenen Procedures. Instructies wat te doen bij ongeval Instructies prikaccident Opvolging door ziekenhuishygiëne (risico besmetting o.a. HIV) en dienst preventie Hepatitis B Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 33 Versie juli 2008

34 Tillen van zware lasten Tiltechniek en gebruik maken van tilhulp-middelen (stalen verpleegster, hoog-laag bed) Aanleren technieken, Volgen van training. KB en bescherming jongeren/stagiairs Ioniserende stralen Röntgenstralen (X-stralen) Radioactief materiaal (isotopen α, β, γ) Niet-ioniserende stralen Magnetisch stralen NMR Gebruik maken van bestaande beschermingsmateriaal, afstand Aangepaste bescherming (loodschorten, handschoenen,...). Dosimeter Naleven interne procedures Opleiding Afstand Naleven interne procedure Opleiding Laserstralen Beschermingsbril Naleven interne procedure Codex, titel IV, hfdst VII, afd V: ioniserende stralen ARAB, art 124, 1, 1 en bijlage: beroepsziekte Vallen op begane grond / stoten / struikelen/uitglijden, hindernissen Effen, slipvrije vloer, Defecten melden Orde en netheid Aangepast schoeisel (bij voorkeur gesloten aan de hiel en antislipzool) Elektriciteit Defecten melden Water en elektriciteit!!!!! Instructies gebruik elektrische toestellen en materiaal Ziekenhuisafval Risicohoudend Niet-risicohoudend Gevaarlijk afval Risico voor ongeboren kind (zwangerschapsbescherming) Afgesloten containers. Duidelijke scheiding van afval Aanpassing werkpost, werkorganisatie en werkinhoud Handschoenen Handhygiëne Onmiddellijke verwijdering in afdelingen of bij werkzaamheden met infectierisico s en ioniserende stralen. Interne procedures Tbc-test en hepatitis B De student moet onmiddellijk de onderwijsinstelling op de hoogte brengen van zwangerschap Codex titel VIII, hfdst 1, art. 9 Agressie / geweld Contactpersoon binnen de Vertrouwenspersoon Informatie, training, begeleiding instelleng (vb bewaking) Omgaan met lijden/dood/rouw Organisatie van het werk Vertrouwenspersoon Informatie, begeleiding Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 34 Versie juli 2008

35 Nachtarbeid Organisatie van het werk Toezicht begeleider Interne procedures KB nacht en ploegenarbeid KB en bescherming jongeren/stagiairs Huidirriterende stoffen (aangepaste)handschoenen Instructies (ontsmettingsmiddelen, latex,...) Wegspringend deeltjes/spatten Masker, bril instructies Contact met voedingswaren (overdracht kiemen) Mond-neus masker bij verkoudheid Handhygiëne ARAB, art 124 1, 3 Stress Werkorganisatie Naleven interne procedure Opleiding Klimatologische omgevings-voorwaarden: warmte Ventilatie, airco Aangepaste kledij Beeldschermen Ergonomie (goede stoel, Werk afwisselen met ARAB, art 124 1, 6 verlichting, opstelling andere taken, goede zithouding (> 4 uren) scherm) De stagiair zal enkel werken onder permanent toezicht van een ervaren begeleider Het gezondheidstoezicht en bemiddeling moet door de school zelf gebeuren. Inclusief noodzakelijke vaccinaties of testen (tijdig starten met hepatitisvaccinatie), medische schifting en maatregelen tbv moederschapsbescherming. Deze verantwoordelijkheden en onkosten zijn niet voor het Ziekenhuis Maas & Kempen. Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 35 Versie juli 2008

36 Volg de instructies aangegeven op de verpakking. Of vraag informatie aan diensthoofd. Etikettering van gevaarlijke producten Gevaarsymbolen corrosief, bijtend biologische agentia (licht) ontvlambaar laserstralen (zeer) giftig Ioniserende stralen Xi: Irriterend, Xn: schadelijk elektrocutiegevaar gevaarlijk voor het milieu gevaar

37 Bel onmiddellijk toestel 298 Geef de plaats van de brand door Breng iedereen in de omgeving op de hoogte Onderneem bluspoging. Neem schuimblusser. Spuit op vlammen van op een afstand van ongeveer 4 m.indien bluspoging niet lukt, houd deuren en ramen zoveel als mogelijk dicht. Gebruik geen liften Volg de richtlijnen van de tweede interventieploeg Verlaat het gebouw. Inlichtingen kunnen bekomen worden op de dienst preventie, Ziekenhuis Maas en Kempen Preventieadviseur Schevernels Roger tel: Introductiebrochure nieuwe medewerkers & studenten 37 Versie juli 2008