Invriezen van embryo's na IVF/ICSI

Transcriptie

1 Invriezen van embryo's na IVF/ICSI

2 Deze tekst is gedeeltelijk overgenomen van Nederlands Netwerk Fertiliteitspreservatie (NNF)

3 De behandeling van kanker kan schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid. Er zijn verschillende technieken om de vruchtbaarheid zo veel mogelijk te sparen, zowel voor als tijdens de behandeling van kanker. Een van de mogelijkheden om de vruchtbaarheid voorafgaande aan de behandeling te sparen is het uitvoeren van In Vitro Fertilisatie (IVF)/Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie (ICSI). Bij IVF/ICSI worden eigen eicellen buiten het lichaam bevrucht met een zaadcel die rechtstreeks in de eicel worden ingebracht met een dunne naald. Als hieruit embryo s ontstaan met een goede kwaliteit, worden ze ingevroren en bewaard. Dit invriezen wordt ook wel cryopreservatie genoemd Als de behandeling van kanker is afgerond en u kinderwens heeft, kunnen de embryo s worden ontdooid en bestaat de mogelijkheid dat u zwanger kunt worden van een genetisch eigen kind. Belangrijk om te weten bij het invriezen van embryo s Alleen mogelijk voor vrouwen tot 42 jaar, die een mannelijke partner hebben en voldoende eicelvoorraad. De totaal benodigde tijd voor deze procedure kan twee tot vier weken bedragen (afhankelijk van uw cyclus), zodat soms uitstel van behandeling van kanker nodig is. De behandeling wordt altijd gepland in overleg met uw oncologisch behandelaar. De IVF/ICSI-behandeling De kans op zwangerschap na IVF/ICSI wordt groter als er meerdere embryo s ingevroren kunnen worden. Hiervoor zijn meerdere eicellen nodig. In een normale cyclus ontwikkelt zich elke maand maar één eiblaasje (follikel) met daarin een eicel. Door stimulatie met hormonen kunnen zich meerdere eiblaasjes tegelijk ontwikkelen. De hormonen moet u uzelf dagelijks via een injectie toedienen. Met echo-onderzoek via de vagina wordt het aantal groeiende eiblaasjes gecontroleerd. Als de eiblaasjes groot genoeg zijn, kunnen de eicellen eruit gehaald worden. Dit gebeurt door de eiblaasjes via de vagina aan te prikken en leeg te zuigen (figuur 1). Uit het sperma van de partner worden de meest actieve zaadcellen geselecteerd waarna er per eicel 1 zaadcel zal worden geïnjecteerd. Na 3-4 dagen is duidelijk of embryo s kunnen worden ingevroren. 1

4 Fig. 1 Via de vagina worden met een naald de rijpe eicellen uit de eierstok gehaald. De totale duur van de behandeling is ongeveer 15 dagen, gerekend vanaf de start van de hormonale stimulatie. De chemotherapie en/of bestraling kan starten na het aanprikken van de eiblaasjes. Hormonen en kanker Hormonale stimulatie is nodig om in de eierstokken meerdere eicellen te laten groeien. De hormonen kunnen echter van invloed zijn op hormoongevoelige tumoren. In overleg met de oncologisch behandelaar wordt een zo veilig mogelijk hormoon schema gestart. De invries- en bewaarprocedure Indien van goede kwaliteit, worden de embryo s ingevroren en bewaard in vloeibare stikstof (figuur 2). In principe kunnen de embryo s bij deze temperatuur, jarenlang worden bewaard. Echter, de meeste medische centra hanteren een maximum aantal jaren dat de embryo s bewaard blijven. Vraag hiernaar bij uw gynaecoloog. Complicaties Bij elke punctie bestaat een zeer kleine kans op een bloeding of infectie. De hormonale stimulatie heeft als risico dat er overstimulatie van de eierstokken kan optreden (ovarieel hyperstimulatiesyndroom) in de eerste twee weken na de eicelpunctie. 2

5 Fig. 2 De embryo s worden ingevroren in vloeibare stikstof Terugplaatsing van embryo s Na het beëindigen van de behandeling van kanker wordt duidelijk of u in de overgang bent gekomen of niet. Als u in de overgang blijkt te zijn gekomen, en u heeft kinderwens wordt besloten of, en zo ja wanneer de ingevroren embryo s worden ontdooid en teruggeplaatst. Of dat op dat moment verstandig is, wordt in overleg met uw oncologisch behandelaar vastgesteld. Er bestaat een kans dat de embryo s uiteindelijk niet terug worden geplaatst, ofwel omdat dit niet kan of omdat u het niet (meer) wilt. In dat geval zullen de embryo s worden vernietigd. De kans op succes De kans dat een IVF/ICSI-behandeling slaagt en dat er een kind wordt geboren, is niet voor iedereen gelijk. Dit hangt mede af van uw leeftijd. Met het toenemen van de jaren worden er steeds minder eicellen aangemaakt en gaat ook de kwaliteit van de eicel achteruit. De kwaliteit van de embryo s bepaalt of zij het invriezen en ontdooien overleven. Bij een IVF/ICSI-behandeling in Nederland is de kans op een doorgaande zwangerschap na terugplaatsing van een ontdooid embryo ongeveer 15 per 100 terugplaatsingen Waar in Nederland Het invriezen van embryo s na een IVF/ICSI behandeling gebeurt in alle IVFcentra in Nederland. Voor meer informatie over fertiliteitspreservatie: 3

6 BEWAAROVEREENKOMST EMBRYO S Ondergetekenden, 1.a 1.b Radboud universitair medisch centrum Verloskunde en Gynaecologie Voortplantingsgeneeskunde Postbus 9101 Huispost HB Nijmegen Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 862 T (024) F (024) hierna te noemen bewaargevers, man of vrouw en 2. het Radboud universitair medisch centrum, gevestigd te Nijmegen, ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door de verantwoordelijk gynaecoloog, hierna te noemen: het ziekenhuis, hierna verder gezamenlijk aan te duiden als partijen, in aanmerking nemende: a dat bewaargevers, in het kader van een in vitro fertilisatie behandeling, de uit hun voortplantingscellen ontstane embryo s aan het ziekenhuis in opslag willen geven, zodat deze embryo s in de baarmoeder van de vrouw kunnen worden teruggeplaatst; b. dat het ziekenhuis bereid is de embryo s voor de bewaargevers op zorgvuldige wijze in te vriezen en te bewaren met inachtneming van de stand van de wetenschap; c. dat de bewaargevers beseffen dat het invriezen en ontdooien van embryo s een negatieve invloed kan hebben op de kwaliteit van de embryo s; d. dat bewaargevers door het ziekenhuis vóór het sluiten van deze overeenkomst uitvoerig zijn ingelicht over de in vitro fertilisatie behandeling; e. dat bewaargevers erop zijn gewezen dat het invriezen en de eventuele vervolg (be)handeling en/of het tot standbrengen van een zwangerschap gebonden zal zijn aan de op dat moment geldende wet en regelgeving en het gehanteerde beleid van het ziekenhuis; f. dat bewaargevers vóór het sluiten van deze overeenkomst de informatie over de in vitro fertilisatie hebben ontvangen en van deze informatie kennis hebben genomen. komen overeen als aan ommezijde vermeld. Aldus vastgesteld en overeengekomen te Nijmegen op Het bewaargevers Het Radboud universitair medisch centrum, ten deze vertegenwoordigd door (de vrouw), de verantwoordelijk arts (de man) Bewaargevers geven door aankruisen van onderstaande hokje toestemming voor wettelijk toelaatbaar wetenschappelijk onderzoek met hun embryo s bij overlijden, of indien sprake is van onbereikbaarheid (zoals bedoeld in artikel 7 van deze overeenkomst), q ja, wij stemmen hiermee in Parafen bewaargevers: A 4

7 Partijen komen als volgt overeen: Artikel 1 - Onderwerp van de overeenkomst 1. Het ziekenhuis verplicht zich door ondertekening van deze overeenkomst de embryo s van bewaargevers naar behoren en conform de stand van de wetenschap op te slaan met als doel om de embryo s in de baarmoeder van de vrouw te kunnen terugplaatsen. De datum van opslag wordt aan bewaargever schriftelijk bevestigd en geldt als ingangsdatum van deze overeenkomst. 2. Overeenkomstig het protocol van het ziekenhuis wordt, voorafgaand aan het invriezen en/of de opslag, vastgesteld dat de embryo s geschikt zijn voor invriezen en/of opslag. Dit geschiktheidonderzoek houdt tevens in dat onderzoek van de bewaargevers conform de geldende virologische protocollen en standpunten zijn. Artikel 2 - Duur overeenkomst 1. De overeenkomst wordt aangegaan in het kader van een fertiliteitsbehandeling en eindigt van rechtswege op het moment dat sprake is van einde van de behandeling, maar in ieder geval na verloop van vijf jaren te rekenen vanaf de datum van opslag zoals vermeld in artikel 1.1 van deze overeenkomst. Het ziekenhuis bepaalt wanneer sprake is van einde van de behandeling. 2. Na verstrijken van de duur van de overeenkomst stelt het ziekenhuis de bewaargevers schriftelijk in de gelegenheid om binnen 3 maanden aan te geven of de (overgebleven)embryo s moeten worden afgegeven aan een op grond van wet- en regelgeving tot handelingen met embryo s bevoegde andere instelling binnen de Europese Unie voor verdere bewaarneming/behandeling of dat zij de embryo s ter beschikking willen stellen voor wettelijk toelaatbaar medisch wetenschappelijk onderzoek. Indien de bewaargevers van deze gelegenheid geen gebruik maken of binnen 3 maanden niet reageren op de uitnodiging van het ziekenhuis om hun wens ten aanzien van de embryo s kenbaar te maken, zal het ziekenhuis overgaan tot het ontdooien van de embryo s tot stilstand. 3. Jaarlijks zullen de bewaargevers gevraagd worden de overeenkomst schriftelijk te bevestigen. Artikel 3 - Terugplaatsing Terugplaatsing van de embryo s kan uitsluitend plaatsvinden met toestemming van beide bewaargevers. Artikel 4 - Beëindiging (geformaliseerde) relatie 1. Bewaargevers zijn verplicht het ziekenhuis van de beëindiging van hun relatie onverwijld schriftelijk in kennis te stellen en, voor zover sprake was van een geformaliseerde relatie, het ziekenhuis in het bezit te stellen van een formeel bewijs van de beëindiging van de relatie. 2. Bij het beëindigen van de relatie tussen bewaargevers eindigt deze overeenkomst van rechtswege en zal het ziekenhuis binnen drie maanden na beëindiging van de overeenkomst de embryo s ontdooien, tenzij door beide bewaargevers toestemming is gegeven voor het gebruik van de embryo s voor wettelijk toelaatbaar medisch wetenschappelijk onderzoek. Artikel 5 - Tussentijdse opzegging 1. Opzegging door bewaargevers Bewaargevers zijn te allen tijde bevoegd om deze overeenkomst op te zeggen bij aangetekende brief aan het adres zoals aan de voorzijde vermeld. Na beëindiging door opzegging stelt het ziekenhuis de bewaargevers in de gelegenheid om binnen 3 maanden schriftelijk aan te geven dat de in bewaring gegeven embryo s: a. moeten worden afgegeven aan een op grond van wet- en regelgeving tot handelingen met embryo s bevoegde andere instelling binnen de Europese Unie voor verdere bewaarneming/behandeling b. kunnen worden gebruikt voor wettelijk toelaatbaar medisch wetenschappelijk onderzoek; c. moeten worden ontdooid tot stilstand. 2. Opzegging door het ziekenhuis Het ziekenhuis is bevoegd eenzijdig met inachtneming van een opzegtermijn van 3 maanden de overeenkomst schriftelijk per aangetekende brief op te zeggen indien: a. bewaargevers weigeren de eventueel in rekening gebrachte kosten verbonden aan de bewaarneming te voldoen, na daartoe eenmaal schriftelijk bij aangetekende brief te zijn aangemaand door het ziekenhuis; b. de vrouw de door de beroepsgroep vastgestelde maximumleeftijd heeft bereikt voor het ondergaan van een terugplaatsing. Bij opzegging stelt het ziekenhuis de bewaargevers in de gelegenheid om binnen 3 maanden schriftelijk kenbaar te maken welke van de in het eerste lid van dit artikel genoemde bestemmingen aan de embryo s moet worden gegeven. Indien de bewaargevers van deze gelegenheid geen gebruik maken of binnen 3 maanden niet reageren op de uitnodiging van het ziekenhuis om hun wens ten aanzien van de embryo s kenbaar te maken, zal het ziekenhuis overgaan tot het ontdooien van de embryo s tot stilstand. Artikel 6 - Overlijden 1. Bij het overlijden van één van de bewaargevers eindigt deze overeenkomst van rechtswege en zal het ziekenhuis binnen drie maanden na beëindiging van de overeenkomst de opgeslagen embryo s ontdooien tot stilstand, tenzij door deze bewaargever een wilsbeschikking is afgegeven voor gebruik van de embryo s na overlijden voor het bewerkstelligen van een zwangerschap ten behoeve van de nog levende bewaargever, dan wel toestemming is gegeven voor het gebruik van de embryo s voor wettelijk toelaatbaar medisch wetenschappelijk onderzoek. 2. Na het overlijden van één van de bewaargevers hebben erfgenamen geen beschikkingsmacht of zeggenschap over de opgeslagen embryo s. Artikel 7 - Adresgegevens bewaargevers 1. Bewaargevers zijn verplicht om in geval van verhuizing gedurende de looptijd van de overeenkomst per aangetekende brief een verhuisbericht met nieuw adres te sturen aan het aan de voorzijde vermelde adres. 2. Het ziekenhuis is verplicht om correspondentie uit hoofde van deze overeenkomst te richten aan het adres van de bewaargevers zoals vermeld in deze overeenkomst, tenzij bewaargevers een nieuw adres aan het ziekenhuis hebben kenbaar gemaakt. Het ziekenhuis heeft geen onderzoeksverplichting naar de woon- of verblijfplaats van de bewaargevers. 3. Indien bewaargevers niet aan de verplichting zoals vermeld in lid 1 van dit artikel voldoen en het ziekenhuis constateert dat de bij het ziekenhuis bekende adresgegevens niet meer correct zijn zal het ziekenhuis ten aanzien van de embryo s handelen als in de situatie van overlijden van (één van) de bewaargevers. Artikel 6 is van overeenkomstige toepassing. Artikel 8 - Aansprakelijkheid 1. Het ziekenhuis draagt zorg voor een zorgvuldige wijze van bewaren van de embryo s met inachtneming van de stand van de wetenschap. De bewaargevers zijn zich er van bewust dat het proces van invriezen en/of opslag, buiten de schuld van het ziekenhuis en ondanks de nodige kwaliteitsmaatregelen, kan leiden tot kwaliteitsverlies van de embryo s. Bewaargevers aanvaarden het risico dat de staat waarin de embryo s zich bevinden aan het begin van de overeenkomst kan verschillen van de staat waarin de embryo s zich bevinden aan het einde van de overeenkomst. 2. Het ziekenhuis is jegens bewaargevers niet aansprakelijk voor schade toegebracht aan de embryo s of voor het verloren gaan van de embryo s dan wel voor schade die voortvloeit uit een schending van de persoonlijkheidsrechten van bewaargevers, op welke wijze dan ook veroorzaakt, tenzij sprake is van opzet of grove schuld van het ziekenhuis. 3. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor kwaliteitsverlies of het verloren gaan of beschadigen van embryo s door oorzaken gelegen in de sfeer van overmacht, zoals technische tekortkomingen van de gebruikte apparatuur of oorzaken van buitenaf zoals brand, inbraak en diefstal. Artikel 9 - Kosten Het ziekenhuis kan bij bewaargevers een bedrag in rekening brengen voor (een deel van) de kosten van het invriezen/ bewaarloon en administratie, die mogelijk niet zijn te verhalen op de verzekering. De hoogte van de bedragen worden zonodig door het ziekenhuis vastgesteld. Bij tussentijds opzeggen van de overeenkomst is geen restitutie mogelijk. Artikel 10 - Overige bepalingen 1. Op deze overeenkomst is Nederlands Recht van toepassing. 2. Voor de toepassing van alle artikelen van deze overeenkomst geldt dat dit altijd gebonden is aan de op dat moment geldende weten regelgeving en het geldende beleid van het ziekenhuis en hiermee niet in strijd mag zijn. 3. In gevallen waarin deze overeenkomst niet voorziet beslist de Raad van Bestuur van het ziekenhuis. 5

8 Noteer hier uw vragen

9

10

11

12 Adres Polikliniek Voortplantingsgeneeskunde Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 782-> GA Nijmegen Postadres Radboudumc 791 Polikliniek Voortplantingsgeneeskunde Postbus HB Nijmegen Website verloskundeengynaecologie/voortplantingsgeneeskunde Radboud universitair medisch centrum