Kris Hofkens C U R S U S. Snoeien van bomen

Transcriptie

1 Kris Hofkens C U R S U S Snoeien van bomen

2 Snoeien en probleembomen Snoeien = belangrijkste beheersmaatregel mits juiste aanplant Vanaf kwekerij tot het omhakken Volledig in handen van de beheerder (standaardbestek 250) Slechte snoei risico op latere probleembomen

3 Snoeien van bomen Doel van het snoeien van bomen TVB p 194 Snoeifasen Snoeibegrippen Boomgroei (lengte-dikte) TVB p 71 Wondafgrendeling (CODIT)- wondovergroeiing TVB p Takaanzet TVB p 196 Snoeitechniek TVB p Snoeitijdstip TVB p Algemene snoeiregels TVB p

4

5

6

7 Snoeien is meer dan enkel wat takken afzagen

8 Doel van het snoeien van Bosbomen bomen Parkbomen Straatbomen Fruitbomen Vormbomen

9 Bosbomen Houtkwaliteit

10 Parkbomen Veiligheid Toegankelijkheid

11 Straatbomen Veiligheid Verkeer Nutsvoorzieningen

12 Opbrengst Fruitbomen

13 Vormbomen Uiterlijk Landschapelijke waarde en natuurwaarde Onderhoud

14 Knotwilgen

15 Leilinden

16 Dakplatanen

17 Groeifasen

18 Jeugdfase Beleidingssnoei Eindigt wanneer takvrije stamlengte is bereikt

19 Volwassenfase Boom is nog niet volgroeid Geen structurele snoei meer Occasionele snoei bij storm of schade Weinig kosten Bij slechte boomsoortenkeuze of bij vormbomen blijft de onderhoudssnoei

20 Aftakelingsfase Achteruitgang van de gezondheid Dood hout Slechte afgrendeling Gevoeliger voor aantastingen Uiting van problemen Kroonverzorging noodzakelijk

21 C U R S U S Snoeibegrippen

22 Snoeibegrippen Boomgroei Lengtegroei Diktegroei Wondafgrendeling (CODIT) Wondovergroeiing Takaanzet

23 Lengtegroei of primaire groei

24 Lengtegroei of primaire groei Vindt plaats in de toppen van takken (en wortels) Geen lengtegroei in de stam of tak zelf Apicale dominantie (bovenste knop heeft voorrang) Secundair meristeem

25 Groeipatronen Gefixeerde groei: één korte groeiperiode Herhalende groei: verschillende groeiperiodes (St. Janslot bij Zomereik) Vrije groei: groei tot het einde van het seizoen

26 Diktegroei of secundaire groei

27 Diktegroei of secundaire groei Kernhout Spinthout Cambium Bast Schors

28 Wondafgrendeling (CODIT) Theoretisch model van afweer tegen aantastingen Verwondingen genezen niet bij bomen

29 Wondafgrendeling (CODIT) CODIT I: Reactiezones: Afgrendeling in het bestaande hout (mechanisch en chemisch) Wand 1: Axiaal (houtvaten) Wand 2: Radiaal (jaarringen) Wand 3: Tangentiaal (houtstralen) Deze wanden kunnen op termijn doorbroken worden

30 Wondafgrendeling (CODIT) CODIT II: Barrièrezone: afgrendeling na de verwonding van het nieuwe hout (chemisch) Zeer stevige wand Bij beschading moet er terug een afgrendeling ge- maakt worden

31 Wondovergroeiing Levend cambium rond de wonde maakt callus of wondweefsel aan Gaat de wonde zo snel mogelijk dichten met een rolbeweging Bij sluiting is er een vergroeiing

32 Takaanzet Diktegroei begint in de takken Diktegroei aan de takbasis maakt een hoek Later gaat de diktegroei van de stam over die voorjaarsbundel van de tak Vorming van een takkraag (verdikking)

33 Takaanzet

34 Takaanzet

35 Takaanzet

36 Takaanzet

37 C U R S U S Snoeitechniek

38 Snoeitechniek Juist buiten de takkraag zagen Haaks op de tak Lange en zware takken in twee keer doorzagen

39 Snoeitechniek

40 Snoeitechniek

41 Snoeitechniek

42 Snoeitechniek Te kort langs de stam Beschadiging stam Grote, ovale wonde Langdurige overgroeiing Waterlotvorming Op stomp gezaagd Geen overgroeiing Voeding voor microorganismen

43 C U R S U S Snoeitijdstip

44 Snoeitijstip In principe heel het jaar Uitzondering: Bij vorst Tussen ontluiken van knop en volle bladstand

45 Wintersnoei Nadelen Geen afgrendeling Geen wondovergroeiing Grote kans op bloeden Vorst

46 Lentesnoei Nadelen Uitputting van de reserves van de boom Minder wondovergroeiing Grote kans op bloeden Sterk gevaar op inscheuren van de bast

47 Herfstsnoei Nadelen Minder afgrendeling Geen wondovergroeiing Verhoogd infectiegevaar Uitputting van de reserves van de boom

48 Zomersnoei Voordelen Beste snoeiperiode Weinig kans op sapstroomverlies Matig gevaar voor bastinscheuring Goede afgrendeling Goede wondovergroeiing Minder kans op waterlotvorming Minder kans op aantastingen

49 Zomersnoei Beste snoeiperiode Nadelen Veel ander werk Slecht zicht op de boomstructuur Meer snoeiafval

50 C U R S U S Algemene snoeiregels begeleidingssnoei

51

52 Algemene snoeiregels 1 begeleidingssnoei Bepaal de toekomstige takvrije stamlengte afhankelijk van boomsoort en standplaats

53

54 Algemene snoeiregels 1 begeleidingssnoei Bepaal de toekomstige takvrije stamlengte afhankelijk van boomsoort Bepaal de probleemtakken in die tijdelijke kroon

55 Algemene snoeiregels 1 begeleidingssnoei Bepaal de toekomstige takvrije stamlengte afhankelijk van boomsoort Bepaal de probleemtakken in die tijdelijke kroon Haal de belangrijkste probleemtakken uit de tijdelijke kroon Begin tijdig met de snoeiwerken Max. 20% van de kroon wegnemen Herhaal met tussenposen van ± 2 jaar

56 Algemene snoeiregels 2 begeleidingssnoei Probleemtakken Zieke, beschadigde en dode takken

57 Probleemtakken Algemene snoeiregels 2 begeleidingssnoei Zieke, beschadigde en dode takken Dubbele toppen

58 Probleemtakken Algemene snoeiregels 2 begeleidingssnoei Zieke, beschadigde en dode takken Dubbele toppen Zuigers

59 Probleemtakken Algemene snoeiregels 2 begeleidingssnoei Zieke, beschadigde en dode takken Dubbele toppen Zuigers Takkrans

60 Probleemtakken Algemene snoeiregels 2 begeleidingssnoei Zieke, beschadigde en dode takken Dubbele toppen Zuigers Takkrans Dikke takken

61 Begeleidingssnoei : aanvaard b oombeeld E i s e n t i j d e l i j k e k r o o n : G e e n p r o b l e e m t a k k e n -Dode takken dikker dan 4 cm, zieke en beschadigde takken - Dubbele toppen - Zuigers en elleboogtakken - ( Ongedunde) takkransen, takparen en te dichte takstanden - Situaties waarbij de afstand tussen de takken kleiner is dan de diameter van de (dikste) tak mogen niet voorkomen, ze moeten uitgedund zijn. Niet alleen takkransen en takparen vallen daaronder, maar ook die takken die dicht tegen elkaar zitten zonder dat ze in een krans staan. - Dikke takken - De takken zijn te dik vanaf het moment hun dikte in cm meer is dan de boomhoogte gemeten in m, met max. toegelaten dikte van 8 cm. -In geval er veel takken zijn van dezelfde dikte, mag het gezamenlijk bladvolume van die takken, vanaf het moment dat ze dikker zijn dan 6 cm,niet meer bedragen dan 20% van het totale bladvolume van de boom. Max. dikte van 8 cm: om geen problemen te krijgen met afgrendeling. Gezamelijk bladvolume: om te verplichten op tijd te snoeien; op die manier kun je vermijden dat een boom die op beeld is en veel takken heeft van dezelfde dikte ineens in klasse verwaarloosd komt ( als alle takken tegelijkertijd ineens 8 cm dik zijn ).

62 Onderhoudstoestand Op beeld = geen probleemtakken in de (tijdelijke) kroon Achterstallig = met één snoeibeurt ( 20% ) terug op beeld Verwaarloosd = min twee snoeibeurten om op beeld te krijgen Problematisch = vergt nadere toelichting van beheerder ( vb: meerstammigheid in tijdelijke kroon)

63 Algemene snoeiregels 3 begeleidingssnoei Zorg voor kroon-stam verhouding van 2-1 Kort geen takken in Gebruik geen wondafdekmiddel

64 Signalisatie en werfbeveiliging - Zorg ervoor dat er geen personen, dieren en voertuigen onder de vallende takken komen ( gebied vrij maken, gedeelte afsluiten ) - Op de openbare weg de politie verwittigen en toestemming vragen - Werkzaamheden vooraf aanduiden ( borden, zwaailampen, volgwagen, ) - (Grond)personeel voorzien van reflecterende kleding

65 Signalisatie en werfbeveiliging