NIEUW LEERPLAN KLASSIEKE TALEN 2 DE GRAAD. Inleiding
|
|
- Evelien Christiaens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Leerplan klassieke talen 2 de graad NIEUW LEERPLAN KLASSIEKE TALEN 2 DE GRAAD 3 DE JAAR: VANAF 1 SEPTEMBER DE JAAR: VANAF 1 SEPTEMBER 2014 Inleiding WAAROM EEN NIEUW LEERPLAN? HOE IS EEN LEERPLANCOMMISSIE SAMENGESTELD? SET S, DS, LEERINHOUDEN TENDENSEN VAN HET NIEUWE LEERPLAN 2 Dietske Lehembre 15-mei juni
2 Tendensen van het nieuwe leerplan 3 Hoofddoelstelling = authentieke teksten ontleden, interpreteren en commentaar leveren Nauwelijks vermindering leerinhouden Autonomie en vrijheid leraar geen onderscheid basis- en uitbreidingsleerstof beperking verplichte termen en auteurs geen opgelegde hoeveelheid teksten, leesmethode, werkvormen of evaluatie Tendensen van het nieuwe leerplan 4 Bouwt voort op het nieuwe leerplan van de 1ste graad leraren moeten leerplan 1ste graad kennen uitleg bij gebruikte termen verplichte minimumterminologie onderscheid tussen leesmethode en grammaticale kader! legt de lat didactisch wat hoger servicegedeelte 2
3 Latijn en Grieks TAALVERWERVING LECTUUR ONDERZOEKSCOMPETENTIES Taalverwerving BEGRIPPEN WOORDENSCHAT MORFOLOGIE SYNTAXIS 3
4 Begrippen 7 Kennis LP 1 ste graad noodzakelijk Betekenis gebruikte termen Lijst verplichte minimumterminologie Specifiek voor de 2 de graad: modaliteit = houding van de spreker t.o.v. de boodschap Woordenschat 8 Latijn: ca woorden / Grieks ca. 800 leenwoorden aanleren i.f.v. lectuur woordsamenstelling stammen = systematisch trainen 4
5 Morfologie - Latijn 9 Conjunctief MAAR geen omschreven vormen Infinitief perf. A/P en fut. A DUS geen inf.fut. P Part.fut. Gerundium gerundivum Verkorte vormen: Verkorting perfstam Verkorting erunt tot -ere Morfologie - Grieks 10 5
6 Morfologie - Grieks 11 Leerstof die uitgesteld kan worden tot het 4 de jaar: Athematische aorist Perfectum Plusquamperfectum Leerstof die niet meer tot het leerplan behoort: Conj. perf. Opt. perf. Opt. fut. Athetatische aorist ALLEEN bij lectuur Taalverwerving BEGRIPPEN WOORDENSCHAT MORFOLOGIE SYNTAXIS 6
7 Zinsmodel 13 Zinsmodel 14 7
8 Zinsdelen en zinsdeelstukken 15 zinsdelen zinsdeelstukken horen bij een gezegde gezegde Ond. LV MV voorwerp BWB BVG horen bij een kern Kern BVB Voorwerp BWB vorm functie - rol 16 VORM abl.m.enk. Infzin/a + i Ut + ind. pr A 2 de pers. Enk. FUNCTIE BWB Ond. BWB ROL middel Vgl. 8
9 Waarbij leren we de rol aan? Dietske Lehembre Bij BWB s (dezelfde als in het vorige leerplan) + handelende persoon Bij BVB s: Bezitter Geheel Ondgen. Vwgen. Bij enkele voorwerpen: Bezitter (datief) Vergelijking/ongelijkheid (vroegere 2 de lid van vergelijking) Wanneer vragen we de rol? 18 Als die vraag de leerling helpt voor tekstbegrip: Zelden bij voorzetselgroepen, behalve als het vz. verschillende betekenissen kent Vaak bij de genoemde voorwerpen omdat de betekenis daar heel specifiek is. Als vraag tijdens lectuur als de leerling een vertaling geeft die wijst op een verkeerde interpretatie van de rol of een gebrek aan aandacht daarvoor 9
10 Wezenlijke veranderingen 19 VROEGER Prefixdatief Handelend voorwerp NU Voorwerp - BWB met de rol handelende persoon - BWB met de rol oorzaak/middel 2 de lid van vergelijking Voorwerp met de rol vergelijking/ ongelijkheid Datief van bezit Epexegetische bijzin (bij een subst.) Hoofdzin = zin zonder bijzinnen PN bij bv creari Voorwerp met de rol bezitter BVB Hoofdzin = de hele zin (Nederlands uitbreiding: rompzin zin zonder bijzinnen) (noodzakelijke) BVG Functies van het participium 20 VOORBEELD Amatus est. Numquam cadentia sidera vidi. Plato scribens mortuus est. Deo iuvante, vincam. Victis clementiam praebuit. FUNCTIE NWD (+ HWW= gezegde) BVB (niet-noodz.) BVG Gezegde van de LA/LG Zelfst. (functies van een subst.) 10
11 Alleen voor het Griekse participium 21 VOORBEELD pau'sai levgousa e]laqon hjma'" ajpodravnte" ejpei; h]kouse Ku'ron ejn Kilikiva/ o]nta FUNCTIE Noodz. BVG (bij fasewerkwoorden) Noodz. BVG (bij lanqavnw, tugcavnw) Gezegde (van de LV-zin bij verba declarandi en sentiendi) nd-vormen 22 Gerundium = subst. Gerundivum = adj. Functies van een subst. BVB NWD (+ kww = NWG) In bibendo laeti fiunt. Cupidus legendae historiae Nunc est bibendum. 11
12 Syntactische vragen 23 Verdeel de hoofdzin in zinsdelen en benoem de syntactische functie van elk zinsdeel. (i.p.v. de gebruikelijke vraag: Verantwoord de naamval ) Duid het onderwerp, elke tweede en eventueel derde noodzakelijke aanvulling aan. Onderstreep elke BWB en bepaal de vorm en de rol. Zie servicedeel! Enkele punten uit het algemene deel INHOUDSTAFEL TAALVERWERVING VERSUS LECTUUR DIFFERENTIATIE EVALUATIE 12
13 Taalverwerving versus lectuur 25 Taalverwerving = 1 ste stap naar leesmethode Woordenschat: zie p Grammatica in functie van tekstbegrip: zie p Helder systeem Rationalisering op basis van frequentieonderzoek Oefen in lectuurcontext Basis voor syntactische verwachtingspatronen Taalverwerving versus lectuur 26 Lectuur Leesmethode (Grieks DS 21 Latijn DS 24) de woordgroep de (morfologische) vorm, (syntactische) functie en (semantische) rol de valentie van het gezegde de Latijnse /Griekse woordvolgorde zinstypes: mededelende, vragende en gebiedende zin signaal- en verwijswoorden; vraagpartikels de juiste weergave van een woord binnen de context 13
14 Taalverwerving versus lectuur Lectuur 27 Grammaticale analyse alleen waar het noodzakelijk is voor tekstbegrip Leerlingen maximaal betrekken Latijn en Grieks TAALVERWERVING LECTUUR ONDERZOEKSCOMPETENTIES 14
15 Lectuur 29 Taalreflectie: elementair tekstbegrip op basis van verworven taalkennis en leesvaardigheid Lectuurreflectie: literaire interpretatie door inhoudelijke en stilistische analyse Cultuurreflectie: interpretatie vanuit cultuurhistorische context en transfer naar vandaag Taalreflectie 30 Verwachtingen naar tekstinhoud formuleren = aparte DS Een aangeleerde leesmethode toepassen Vertaalproblemen: DS 24 (Latijn) het vroegere aangepast gerundium persoonlijke constructie media nocte ab urbe condita Het verband tussen zinnen benoemen 15
16 Lectuurreflectie 31 Cultuurreflectie 32 Cultuur verweven met teksten Goed te combineren met onderzoekscompetenties 16
17 Verplichte auteurs 33 Latijn en Grieks TAALVERWERVING LECTUUR ONDERZOEKSCOMPETENTIE 17
18 Onderzoekscompetentie Vertrek vanuit wat je al doet. 35 thema: Taalkundig Literair Historisch-cultureel opbouwen: van deelaspect tot volledig onderzoek van intense tot verwijderde begeleiding van eenvoudig tot moeilijker alle fasen over de verschillende schooljaren meermaals aan bod laten komen Oriënteren Voorbereiden Uitvoeren Rapporteren Reflecteren 18
19 Onderzoekscompetentie Oriënteren 37 SET 36: een gegeven onderzoeksthema Voorbereiden Uitvoeren Rapporteren Reflecteren SET 37: geselecteerde bronnen SET 38: onder begeleiding SET 39: onder begeleiding SET 40: volgens opgegeven criteria SET 41: a.d.h.v. feedback Onderzoekscompetenties 38 Poolgebondenheid (maar wel voor elke pool) Elke leerling Zowel proces- als productevaluatie Afspraken binnen vakkencluster/school 19
20 Onderzoekscompetentie 39 Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit Zoveel mogelijk binnen de normale lesuren Vertalen kan onderdeel van onderzoek zijn, maar volstaat niet. Enkele punten uit het algemene deel INHOUDSTAFEL TAALVERWERVING VERSUS LECTUUR DIFFERENTIATIE EVALUATIE 20
21 Evaluatie 41 In welke mate heeft de leerling de leerplandoelstellingen bereikt? valide representatief herkenbaar betrouwbaar Evaluatie 42 tips voor evaluatie p.18-19: Alle componenten van LP: taalverwerving taalreflectie lectuurreflectie cultuurreflectie behandelde tekst: extra woordenschat erbij geven! niet-behandelde tekst: niet alleen bij examens! (taalreflectie) suggesties opdrachten: syntaxis onderzoekscompetenties 21
22 Enkele punten uit het algemene deel INHOUDSTAFEL TAALVERWERVING VERSUS LECTUUR DIFFERENTIATIE EVALUATIE Differentiatie 44 divergent convergent motivatie 22
23 Differentiatie 45 belangstel ling methode moeilijkheids graad servicedeel groeperings vorm leertijd Einde 46 VRAGEN? OEFENEN? 23
KLASSIEKE STUDIËN LATIJN GRIEKS
KLASSIEKE STUDIËN LATIJN GRIEKS EERSTE GRAAD PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel
Nadere informatieEen antwoord op vragen vanuit de vakgroepen Latijn / Grieks
KLASSIEKE TALEN Een antwoord op vragen vanuit de vakgroepen Latijn / Grieks 1 Hoe bereiken wij volgens de nieuwe leerplannen best de doelstelling 'leesplezier boven alles'? Het begrijpen van een tekst
Nadere informatieLeerplannen Nederlands en vreemde talen in de eerste graad
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs. Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Leerplannen Nederlands en vreemde talen in de eerste graad Guy De Becker, Geert Hellemans, Marleen
Nadere informatieGRIEKS LATIJN TWEEDE GRAAD
GRIEKS LATIJN TWEEDE GRAAD LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO - BRUSSEL (vervangt het leerplan D/2006/0279/003 vanaf 1 september 2013) Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat
Nadere informatieLeren van woorden Herhalen en consolideren van kennis van woorden uit leerjaar 1 en 2.
Leerlijn Latijn Leerjaar 3 ( zelfstandige gymnasia klas 3, scholengemeenschap klas 4) - heeft betrekking op leerstof - heeft betrekking op vaardigheden Kernconcept Inhoud Eisen aan de leerling Activiteit
Nadere informatie1 Het vernieuwd leerplan 1ste graad: ervaringen uit het veld
KLASSIEKE TALEN 1 Het vernieuwd leerplan 1ste graad: ervaringen uit het veld De vakbezoeken dit schooljaar boden een ideale kans voor een gesprek over het vernieuwde leerplan 1ste graad. De lesbezoeken
Nadere informatieStap voor stap Latijn leren (en) lezen in het eerste jaar
Stap voor stap Latijn leren (en) lezen in het eerste jaar Marjan Hillewaere ENW AUGent, 6/11/ 13 Studiedag Taal en Tekst. De rol van taalbeschouwing in het klassieketalenonderwijs. Latijn leren (en) lezen
Nadere informatieDe leerplannen geven een aantal pedagogisch- didactische wenken.
WERKEN AAN EEN LEESMETHODE Inleiding Dit artikel betreedt geen nieuwe paden. Elke vakgroep buigt zich immers over de leesmethode die de leraren willen aanleren aan hun leerlingen. Het leerplan onderstreept
Nadere informatiesemester 1 semester 2 40% 60%
Nederlands eerste graad 1 ste jaar en 2 de jaar spreken luisteren, kijken schrijven lezen (literair en zakelijk / woordenschat) taalsysteem (spelling, zinsleer, woordleer) 1 spreken luisteren, kijken schrijven
Nadere informatieGrammaticaboekje NL. Om een beeld te krijgen van de inhoud: De inhoudsopgave, een paar onderwerpen en de eerste bladzijde van de trefwoorden.
9 789082 208306 van Om een beeld te krijgen van de inhoud: De inhoudsopgave, een paar onderwerpen en de eerste bladzijde van de trefwoorden. Opzoekboekje voor leerlingen in klas 1 tot en met 3 in de onderbouw
Nadere informatieDIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE
DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE SECUNDAIR ONDERWIJS Kroniek van de begeleider Ik wens jullie eerst en vooral een energierijk 2013 met veel geluk zowel op persoonlijk vlak als professioneel.
Nadere informatieVoorstelling leerplan klassieke talen. kennismaking
Voorstelling leerplan klassieke talen 1 kennismaking 2 2 1 kennismaking Wie zijn jullie? Ik geef les in de eerste graad. Ik geef les in de tweede en/of derde graad. Ik geef Grieks. Ik heb al informatie
Nadere informatiesemester 1 semester 2 40% 60%
Nederlands eerste graad 1 ste jaar en 2 de jaar spreken luisteren, kijken schrijven lezen (literair en zakelijk / woordenschat) taalsysteem (spelling, zinsleer, woordleer) 1 spreken luisteren, kijken schrijven
Nadere informatieZin 1: Lijkt + een vriendelijke jongen: kww + naamwoordelijk deel, samen naamwoordelijk geheel (nwg). Verklaring: lijken is kww.,
Zinsontleding: onderwerp, persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, handelend voorwerp, voorzetselvoorwerp en bijwoordelijke bepalingen in zinnen.
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
Onderdeel: Grammatica zinsdelen H1-H3 (RTTI) Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1-3 Extra materiaal: Nieuw Nederlands Online Cambiumned.nl De leerling kent de theorie m.b.t. de zinsdelen: - persoonsvorm
Nadere informatieVaksubkernen Inhouden vwo kerndoelen onderbouw. kiezen. De leerling kan referentiële verwijzingen expliciteren.
Tussendoelen Latijn ( vwo ) Latijn havo/vwo onderbouw K = gericht op voorbereiding op deze vakken in bovenbouw (Turquoise) KGV= gericht op algemene gymnasiale vorming (Zilver) = K = Kgv Taalbeschouwing
Nadere informatiePedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1
Pedagogische begeleiding SO Vakbegeleiding wiskunde ONDERZOEKSCOMPETENTIES WISKUNDE DERDE GRAAD AS0 Specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetenties (SETOC) Wat? Leerplan a derde graad aso VVKSO De
Nadere informatiesemester 1 semester 2 40% 60%
Nederlands eerste graad 1 ste jaar en 2 de jaar spreken luisteren, kijken schrijven lezen (literair en zakelijk / woordenschat) taalsysteem (spelling, zinsleer, woordleer) 1 spreken luisteren, kijken schrijven
Nadere informatiejaarplan Latijn 5 lestijden.xlsx
JAARPLAN LATIJN EERSTE GRAAD EERSTE JAAR 5 UUR PER WEEK Referentie leerplan : D/2011/7841/001 Handboek : Ars Legendi Vestibulum: taalboek, leesboek, woordenlijst Voeten: Bij het begin van elke les worden
Nadere informatieLeerplannen Nederlands en vreemde talen in de eerste graad
Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs. Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Leerplannen Nederlands en vreemde talen in de eerste graad Guy De Becker, Geert Hellemans, Marleen
Nadere informatieVakles 1 / 2 / 3 / 4. # 3 De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn woordenschat.
A. LEER- EN TOETSPLAN Onderwerp: Grammatica De leerlingen kunnen onderscheiden. De leerlingen kennen elementen van het verbuiging- en vervoegingsysteem. De leerlingen kunnen m.b.v. de betekenis van een
Nadere informatieLeerplannen Latijn en Grieks Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs
Leerplannen Latijn en Grieks Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs 1e graad Latijn/Grieks pdfpagina 3 Leerplan dateert van 2011 Algemeen 7 Latijn 35 Grieks 57 Servicedocument Klassieke studiën
Nadere informatieLatijn en Grieks in de 21ste eeuw
Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het
Nadere informatieGrammatica - Zinsontleden h3. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/80829 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatiejaarplan Latijn 4 lestijden.xlsx
Referentie leerplan : D/2011/7841/001 JAARPLAN LATIJN EERSTE GRAAD EERSTE JAAR 4 UUR PER WEEK Handboek : Ars Legendi Vestibulum: taalboek, leesboek, woordenlijst Voeten: Bij het begin van elke les worden
Nadere informatieOnze-Lieve-Vrouwlyceum Genk Lycipedia: Beter leren CAPUT TERTIUM TAALSTUDIE
CAPUT TERTIUM TAALSTUDIE STRUCTUUR VAN DE ZIN: DE BIJVOEGLIJKE BEPALING Pegasus p. 78-79 We kunnen een zin verdelen in... Sommige zinsdelen kunnen verder onderverdeeld worden in... Het belangrijkste woord
Nadere informatie# 4 De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven teksten.
A. LEER- EN TOETSPLAN Onderwerp: Grammatica De leerlingen kunnen onderscheiden. De leerlingen kennen elementen van het verbuiging- en vervoegingsysteem. De leerlingen kunnen m.b.v. de betekenis van een
Nadere informatieE pluribus unum - op zoek naar een eenduidige taaldidactiek voor klassieke en moderne talen
E pluribus unum - op zoek naar een eenduidige taaldidactiek voor klassieke en moderne talen Taal en Tekst: de rol van taalbeschouwing in het klassieketalenonderwijs tvannieuwenhove@gmail.com Tim Van Nieuwenhove
Nadere informatieFysica 2 e graad: Impuls & Pulsar
Fysica 2 e graad: Impuls & Pulsar Onderzoekend leren Voor een graadleerplan fysica van één wekelijkse lestijd (in de 2 de graad). Minimum 2 lestijden leerlingenexperimenten per schooljaar (4 u voor de
Nadere informatieNederlandse taalbeschouwing als ondersteuning voor het vreemdetalenonderwijs? Elena Lievens workshop studiedag Taal en Tekst, ENW AUGent, 6/11/2013
Nederlandse taalbeschouwing als ondersteuning voor het vreemdetalenonderwijs? Elena Lievens workshop studiedag Taal en Tekst, ENW AUGent, 6/11/2013 Gewijzigde eindtermen Taalprof Peter-Arno Coppen van
Nadere informatieDrie maal taal. Taal beschouwen in realistische situaties
Ronde 3 Joost Hillewaere Eekhoutcentrum Contact: joost.hillewaere@kuleuven-kulak.be Drie maal taal. Taal beschouwen in realistische situaties 1. Inleiding Waarom leren kinderen taal op school? Taal heeft
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Correct formuleren
Samenvatting Nederlands Correct formuleren Samenvatting door L. 781 woorden 11 december 2012 1 1 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Dubbelop Onjuiste herhaling VZ wordt twee keer gebruikt.
Nadere informatie6.2. Boekverslag door C. 727 woorden 17 mei keer beoordeeld. Nederlands. Paragraaf 1. Dubbel op. Onjuiste herhaling
Boekverslag door C. 727 woorden 17 mei 2016 6.2 3 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Nederlands Paragraaf 1 Dubbel op Onjuiste herhaling 2x een voorzetsel wordt gebruikt, maar 1 overbodig
Nadere informatieOnderdeel: Startprogramma -- EBR Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
PIT IG3 2017-2018 Trimester 1 Vak: Nederlands Klas: IG 3 havo Onderdeel: Startprogramma -- EBR Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing: Week 1 t/m 3 Aantal lessen per week:
Nadere informatieArs Legendi Vestibulum
Martine Bourgeois Hugo De Smedt Mieke Detienne Lucien De Vuyst Henri Dreesen Dietske Lehembre Marc Van Den Eynde Bruno Van der Biest Ars Legendi Vestibulum In deze presentatie Nieuw leerplan (sept 2011)
Nadere informatieKennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis
Kennisbasis Duits 8 juli 2009 Thema Categorie/kernconcept Omschrijving van de categorie / het kernconcept De student 1. Taalvaardigheden 1.1 De vaardigheden 1.1.1 beheerst de kijkvaardigheid en de luistervaardigheid
Nadere informatieWERKEN AAN DE VOET IN DE LESSEN LATIJN EN GRIEKS
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel WERKEN AAN DE VOET IN DE LESSEN LATIJN EN GRIEKS 1. Talenonderwijs binnen een schoolbreed beleid De school werkt aan de
Nadere informatieWat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:
Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat
Nadere informatie1 WOORDSOORTEN 3 2 ZINSDELEN 8
Deel 1 Grammatica 1 1 WOORDSOORTEN 3 1.1 Tot welke woordsoort behoren de onderstreepte woorden in de volgende zinnen? 3 1.2 Multiple choice. Benoem de onderstreepte woorden 4 1.3 Benoem de onderstreepte
Nadere informatieHoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept
Nadere informatieFormuleren voor gevorderden
Formuleren voor gevorderden Het programma Formuleren voor Gevorderden is gemaakt voor leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en voor leerlingen in mbo en hbo voor wie vaardigheden op het
Nadere informatieImplementatie leerplan Nederlands eerste graad A- en B-stroom
Implementatie leerplan Nederlands eerste graad A- en B-stroom Pedagogisch begeleiders Nederlands Schooljaar 2010-2011 1 Scenario 1 Introductie 2 Toelichting leerplannen 3 Vragen en reflecties 4 Extra ondersteuning
Nadere informatieTAALBESCHOUWING: BEPALINGEN
Vakonderdeel: TAALBESCHOUWING: BEPALINGEN Doelen Verdiepen van de beweeglijkheid van zinnen. Onderscheiden van nodige en bijkomende informatieve delen. Zinnen inkorten en langer maken. Materiaal Werkboek
Nadere informatieInleiding: Combinaties
Zinnen 1 Inleiding: Combinaties Combinaties op verschillende niveaus: Lettergrepen als combinaties van fonemen. Woorden als combinaties van morfemen. Zinnen als combinaties van woorden en woordgroepen.
Nadere informatiePIT HAVO-2 +HAVO/VWO Onderdeel: Spelling H1 en H2 Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
PIT HAVO-2 +HAVO/VWO-2 2016-2017 Vak: Nederlands Onderdeel: Spelling H1 en H2 Lesperiode: 1 Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1 en 2 Extra materiaal: Nieuw Nederlands Online De leerling kent de volgende
Nadere informatieOnderdeel: Grammatica zinsdelen Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: Grammatica zinsdelen Lesperiode: 2 1, 2 en 5 Extra materiaal: PowerPoint Stappenplan zinsdelen op blz. 268 t/m 270 zinsdelen: Onderwerp Werkwoordelijk- en naamwoordelijk gezegde Lijdend voorwerp
Nadere informatieGRIEKS LATIJN TWEEDE GRAAD ASO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. september 2006 LICAP BRUSSEL D/2006/0279/003
GRIEKS LATIJN TWEEDE GRAAD ASO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS september 2006 LICAP BRUSSEL GRIEKS LATIJN TWEEDE GRAAD ASO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS LICAP BRUSSEL (vervangt D/2002/0279/026 met ingang
Nadere informatiea. Leerlingen kiezen de brieftypen en talige verschijnselen uit lijsten
Aan de docent Tijdens de VCN Nazomerconferentie in 2014 hebben we in onze lezing over het examenpensum Latijn 2015: Epistula genera multa, brieftypen tekstlinguïstiek en vertalen beargumenteerd dat leerlingen
Nadere informatieVaksubkernen Inhouden vwo kerndoelen onderbouw. De leerling kan zijn Latijnse woordenschat inzetten bij het tekstbegrip
Tussendoelen Latijn ( vwo ) Latijn havo/vwo onderbouw K = gericht op voorbereiding op deze vakken in bovenbouw (Turquoise) KGV= gericht op algemene gymnasiale vorming (Zilver) = K = Kgv Taalsysteem Vocabulaire
Nadere informatieOnderdeel: lezen Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: lezen Lesperiode: 1 Nieuw Nederlands 1 en 2 De leerling kent en herkent vaste tekststructuren. De leerling kent de besproken tekststructuren. (probleem/oplossingstructuur, verklaringstructuur,
Nadere informatieGrieks ( vwo ) K = gericht op voorbereiding op deze vakken in bovenbouw (Turquoise) KGV= gericht op algemene gymnasiale vorming (Zilver) = K = Kgv
Tussendoelen Grieks ( vwo ) Grieks havo/vwo K = gericht op voorbereiding op deze vakken in bovenbouw (Turquoise) KGV= gericht op algemene gymnasiale vorming (Zilver) = K = Kgv Taalsysteem Alfabet Het Grieks
Nadere informatieGrammatica - Zinsontleden v3. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/80879
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 26 augustus 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/80879 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieFormuleren voor gevorderden
Formuleren voor gevorderden Het Muiswerkprogramma Formuleren voor Gevorderden is gemaakt voor leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en voor leerlingen in mbo en hbo voor wie vaardigheden
Nadere informatieAV Latijn ASO. Grieks-Latijn Latijn. tweede graad LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. 4/4 lt/w ASO. eerste en tweede leerjaar. (vervangt 2006/025)
LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vak: AV Latijn Specifiek gedeelte 4/4 lt/w Studierichtingen: Studiegebied: Onderwijsvorm: Graad: Leerjaar: Grieks-Latijn Latijn ASO ASO tweede graad eerste en tweede leerjaar
Nadere informatieTaaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen
Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen 1.1 Eigen kennis 1.1.1 Kinderen kunnen hun eigen kennis activeren, m.a.w. ze kunnen aangeven wat ze over een bepaald onderwerp al weten en welke ervaringen ze er
Nadere informatieVaksubkernen Inhouden vwo kerndoelen onderbouw
Tussendoelen Latijn ( vwo ) Latijn havo/vwo K = gericht op voorbereiding op deze vakken in bovenbouw (Turquoise) KGV= gericht op algemene gymnasiale vorming (Zilver) = K = Kgv Taalsysteem Vocabulaire Betekenis
Nadere informatie1
3a www.mevrouwzus.wordpress.com 1 1. pv= persoonsvorm 2. = zinsdeel 3. wwg = werkwoordelijk gezegde 4. nwg = naamwoordelijk gezegd 5. ond = onderwerp 6. lv = lijdend voorwerp 7. mv = meewerkend voorwerp
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Taalwetenschap Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van de
Nadere informatieNaam: Mijn doelenboekje. Grammatica. Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8.
Naam: Mijn doelenboekje Grammatica Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8 www.gynzy.com Inhoud & Legenda In dit doelenboekje zijn de volgende Werelden te vinden: Taalkundige ontleding...3 Redekundige
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Sint-Michiel Middenschool te LEOPOLDSBURG
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieNaam leerlingen. Groep BBL 1 Nederlands. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen.
Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Nederlands Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Heilig Hartcollege te WEZEMBEEK-OPPEM
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieBeoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs
kennisnet.nl Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs Op de volgende pagina s treft u het beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs. Het instrument is ingedeeld in acht
Nadere informatieOnderzoekscompetenties. Schooljaar 2015-2016. GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60
GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60 Schooljaar 2015-2016 E-mail: ka.wetteren@g-o.be atheneum@campuskompas.be Website: www.campuskompas.be/atheneum Scholengroep Schelde Dender
Nadere informatieFormuleren voor gevorderden
Formuleren voor gevorderden Het Muiswerkprogramma Formuleren voor Gevorderden is gemaakt voor leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en voor leerlingen in mbo en hbo voor wie vaardigheden
Nadere informatieLEERWAAIER EN ALGEMENE DIDACTISCHE WENKEN
LEERWAAIER EN ALGEMENE DIDACTISCHE WENKEN 1 WOORD VOORAF... 3 1. Materiaal voor de leerling en de leerkracht... 4 1.1 Leesboek Peristylium A en B... 4 1.1.1 Algemeen... 4 1.1.2 De dynamisch-lineaire leesstrategie...
Nadere informatieInhoud Vijf lessen van elk tien zinnen over hoofd- en bijzinnen zoals die in het Nederlands kunnen voorkomen.
Hoofd- & bijzinnen Vak/onderwerp Nederlands, grammatica Hardware-eisen MS-DOS, (muis, printer) Algemeen Hoofd- en Bijzinnen is een programma dat oefening biedt in het onderscheiden van hoofd- en bijzinnen
Nadere informatieEigen vaardigheid Taal
Eigen vaardigheid Taal Door middel van het beantwoorden van de vragen in dit blok heeft u inzicht gekregen in uw kennis en vaardigheden van de grammatica en spelling van de Nederlandse taal. In het overzicht
Nadere informatieIets wat alleen een mens kan. Geheel Deel Mensen Persoon Voorwerp Inhoud Product uitstreek product
Samenvatting door Sam 813 woorden 2 maart 2016 6,8 21 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Lezen Tekststructuren: Voor/nadelenstructuur Verleden/heden(/toekomst)structuur Aspectenstructuur
Nadere informatieOnderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad
Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Wat zijn OC's? Een eenvoudige definitie van OC is niet voorhanden. Op het internet vind je maar liefst 16 betekenissen voor 'onderzoek' en 31 voor 'competentie'!
Nadere informatieOntleden. a) het onderwerp b) het gezegde c) de voorwerpen (lijdend en meewerkend voorwerp, voorzetselvoorwerp) d) de bepalingen
Ontleden 1. Ontleden is een vorm van syntactische analyse die traditioneel op lagere en middelbare scholen onderwezen wordt (werd). Deze traditionele zinsontleding gaat terug op de Nederlandse spraakkunst
Nadere informatieTaalbeschouwelijke termen bao so 2010
1 Bijlage: Vergelijking taalbeschouwelijke termen leerplannen basisonderwijs en secundair onderwijs In deze lijst vindt u in de linkerkolom een overzicht van de taalbeschouwelijke termen uit het leerplan
Nadere informatieOnze-Lieve-Vrouwlyceum Genk Lycipedia: Beter leren CAPUT SECUNDUM TAALSTUDIE. Werkwoorden vervoegen
CAPUT SECUNDUM TAALSTUDIE Werkwoorden vervoegen 1. De infinitief In de woordenlijst vinden we de woorden altijd in dezelfde vorm. Deze vorm, die we het grondwoord noemen, is voor een werkwoord de infinitief..
Nadere informatieImplementatie leerplan Nederlands eerste graad B-stroom
Implementatie leerplan Nederlands eerste graad B-stroom Pedagogisch begeleiders Nederlands Chinese schutter mist moeder Buschauffeur rijdt dronken schoolkinderen rond Gratis bus voor 65+ te duur Fietser
Nadere informatieLEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d
LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d 1 Leerplannen Eerste graad A-stroom (D/2009/7841/003) In voege sinds 1 september 2009 Tweede graad KSO/TSO (D/2002/0279/048) In voege sinds 1 september 2002
Nadere informatieTa a l en Tekst. De rol van Taalbeschouwing. in het klassieketalenonderwijs
Ta a l en Tekst De rol van Taalbeschouwing in het klassieketalenonderwijs Studiedag op woensdag 6 november 2013 Opzet Leerlingen Latijn en Grieks investeren, zeker in de aanvangsjaren, heel veel tijd en
Nadere informatieHelp! Ik moet op onderzoek!
Help! Ik moet op onderzoek! SETOC realiseren in SO. Jan Gilté Basispatroon Op basis van informatie waarover je beschikt en die je afweegt, keuzes maken en beslissingen nemen. Onderzoek: wat?? Onderzoek
Nadere informatieMethodewijzer. Surf naar. www.plantyn.com
Wilt u meer informatie over Ars Legendi of een presentatie in uw school? Neem dan contact op met uw vertegenwoordiger. Johan Jonckers Telefoon: 0476 76 19 40 johan.jonckers@plantyn.com Dirk Van Den Berghen
Nadere informatieOnderbouw / aardrijkskunde
Onderbouw 1 2018-2019 / aardrijkskunde code Afnamevorm omschrijving Resultaatweergave 1 50 pta G1V1 Schriftelijk t1 - V-toets "Atlas- en kaartvaardigheden" Cijfer1-10 Geen N 0 J 0 08-10-18 50 pta G1T2
Nadere informatieActualisatie Studierichting STW. Integrale Opdrachten. December 2010
Actualisatie Studierichting STW Integrale Opdrachten December 2010 Voeding binnen IO - inspectie: onderscheid leerplan voeding 2de en 3de graad - September 2011 - geen nieuw leerplan maar bestaande geëvalueerd:
Nadere informatieToekomstige rol van de inspectie: vernieuwd toezicht, klaar voor de 21 ste eeuw.
Toekomstige rol van de inspectie: vernieuwd toezicht, klaar voor de 21 ste eeuw. CPS Nationaal congres taal en lezen 15 oktober 2015 Herman Franssen Inspecteur primair onderwijs Inhoud Belangrijkste veranderingen
Nadere informatieA. LEER EN TOETSPLAN 2014-2015
Vak: Leerjaar: 1 Onderwerp: fictie (creatief lezen) Kerndoel(en): (nr)-2, 3, 4, 5, 7, 10. 1-smaakontwikkeling bevorderen 2-soorten verhalen onderscheiden 3-beoordelingswoorden 4-begrippen: spanning en
Nadere informatieBouwstenen: Griekse en Latijnse Taal en Cultuur
Inleiding Najaar 2018 is het VCN-volgteam de uitdaging aangegaan om de vakken Griekse en Latijnse Taal en Cultuur (GLTC) te herijken in een 21e eeuwse context. Aanleiding hiervoor waren de stappen die
Nadere informatieDe bovenkamer. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands. colofon
Josée Coenen De bovenkamer een kleurrijke grammatica van het Nederlands colofon Dit overzicht is samengesteld door Josée Coenen, auteur van De bovenkamer. Vormgeving Marjo Starink Bazalt 2016 Voor meer
Nadere informatieTALEN EN CULTUREN VAN GRIEKENLAND EN ROME
TALEN EN CULTUREN VAN GRIEKENLAND EN ROME GRIEKS LATIJN KCV AAN HET STEDELIJK GYMNASIUM JOHAN VAN OLDENBARNEVELT TE AMERSFOORT (Plaatje 1 & 2) De klassieke talen en kcv aan het gymnasium Aan het Gymnasium
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
Programma van Inhoud en Toetsing (PIT) 2015-2016 Lesperiode: 1 week 36 t/m week 38 Hoofdstuk: Spelling 2 t/m 6 De stam van het werkwoord Splitsbare werkwoorden Persoonsvorm tegenwoordige tijd en de bijbehorende
Nadere informatiePagina 1 van 5 EVALUEREN. 1 Procesevaluatie versus productevaluatie
Pagina 1 van 5 1 Procesevaluatie versus productevaluatie Procesevaluatie: richt zich op de kwaliteit van het leerproces en probeert dus het leerproces van de leerlingen en het onderwijsproces (het didactisch
Nadere informatieSchrijven en leren op de pabo en de basisschool. Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits
Schrijven en leren op de pabo en de basisschool Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits Onderwerpen Schrijven op de lerarenopleiding en de basisschool De kracht van schrijven voor het leren en
Nadere informatieBEHANDELINGSADVIEZEN BIJ LAGERE SCHOOL KINDEREN L U T S C H E L P E OPBOUW
BEHANDELINGSADVIEZEN BIJ LAGERE SCHOOL KINDEREN L U T S C H E L P E OPBOUW Belang van het bekijken van de taalontwikkeling bij de aanvang van therapie De therapie zelf Beroep doen op het metalinguïstisch
Nadere informatieNaar een valide, betrouwbare, transparante, haalbare leerlingenevaluatie in 4 stappen. Stap 1
Naar een valide, betrouwbare, transparante, haalbare leerlingenevaluatie in 4 stappen Stap 1 EVALUATIE IS EEN ONDERDEEL VAN HET LEERPROCES. VOLGENDE ACTIVITEITEN GAAN EVALUEREN VOORAF: 1 JE LEEST DE LEERPLAN
Nadere informatieGrammatica. Op niveau onderbouw - Naslag
Op niveau onderbouw - Naslag Grammatica In dit naslagdocument vind je de belangrijkste onderdelen van grammatica die in Op niveau onderbouw, leerjaar 1 t/m 3, worden behandeld. Als je wilt weten welke
Nadere informatieHet practicum wiskunde: coöperatief aanleren van vaardigheden en attitudes
Het practicum wiskunde: coöperatief aanleren van vaardigheden en attitudes Centrum Nascholing Onderwijs, Wilrijk Koen De Naeghel Onze-Lieve-Vrouwecollege, Brugge woensdag 12 februari 2014 Inhoud Inleiding
Nadere informatiebegrip van de syntaxis
begrip van de syntaxis Understanding Syntax van Maggie Tallerman voor het Nederlands bewerkt en vermeerderd door Jan-Wouter Zwart versie 1.0 Groningen, juli 2003 Voorbericht Deze syllabus bevat een bewerking
Nadere informatieJAARPLANNING LEESBOEK A ALGEMEEN
JAARPLANNING LEESBOEK A ALGEMEEN Het is quasi onmogelijk om een algemeen geldend jaarplan op te stellen bij het handboek van de vierdes omdat het aanbod aan teksten en auteurs te groot is om alles aan
Nadere informatieSECUNDAIR ONDERWIJS GRIEKS-LATIJN
SECUNDAIR ONDERWIJS Graad: eerste graad A-stroom Jaar: Basisoptie tweede leerjaar GRIEKS-LATIJN Vak(ken): AV Grieks 2 lt/w Vakkencode: CW-g Leerplannummer: 2002/026 (vervangt 2001/002) Nummer Inspectie:
Nadere informatieCOMPLEMENTAIRE ACTIVITEIT Toegepaste Informatica (1u/week)
COMPLEMENTAIRE ACTIVITEIT Toegepaste Informatica (1u/week) KA Voskenslaan - Gent Schooljaar: 2006/2007 Leraar: Annick Van Daele 3 de graad ASO 1ste en 2 de jaar Klassen: Wetenschappen-Topsport (graadsklas)
Nadere informatieOnderzoekscompetenties in de 2 e en 3 e graad wetenschappen
Onderzoekscompetenties in de 2 e en 3 e graad wetenschappen Over welke richtingen spreken we? Tweede graad Wetenschappen en Sportwetenschappen Latijn, Grieks, Humane Wetenschappen, Economie Derde graad
Nadere informatieOntdek de nieuwe editie van Atrium
NIEUW ATRIUM ATRIUM LEESBOEK LATIJN VOOR HET TWEEDE JAAR TAALBOEK ATRIUM LATIJN VOOR HET TWEEDE JAAR WOORDENLIJST LATIJN VOOR HET TWEEDE JAAR Ontdek de nieuwe editie van Atrium Plantyn LATIJN VOOR HET
Nadere informatieOnderdeel: lezen Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: lezen Lesperiode: 1 Nieuw Nederlands 1 en 2 De leerling kent en herkent vaste tekststructuren. De leerling kent de besproken tekststructuren. (probleem/oplossingstructuur, verklaringstructuur,
Nadere informatiezinsleer begrip van de syntaxis Jan-Wouter Zwart Understanding Syntax van Maggie Tallerman voor het Nederlands bewerkt en vermeerderd door
zinsleer begrip van de syntaxis Understanding Syntax van Maggie Tallerman voor het Nederlands bewerkt en vermeerderd door Jan-Wouter Zwart versie 2.1 Groningen, juli 2011 Voorbericht Deze syllabus bevat
Nadere informatie