Praten over je ziekte met je partner: Helpt het?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Praten over je ziekte met je partner: Helpt het?"

Franciscus Willemsen
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Praten over je ziekte met je partner: Helpt het? Praten over je ziekte: Mariët Hagedoorn Rijksuniversiteit Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Gezondheidspsychologie Emotional Disclosure uiten van emoties en gedachten Helpt het? Depressieve symptomen / Distress Conclusie Wellicht voor sommigen, maar niet voor iedereen! Belangrijke keywords: Behoefte aan emotionele expressie Responsiviteit van de partner Frequentie van emotionele expressie Gender Uiten van emoties en gedachten Uiten van emoties en gedachten in the context van kanker Veel vormen van therapie gebaseerd op het uiten emoties en gedachten. Ook voor succesvolle intieme relaties wordt emotional disclosure als cruciaal gezien: The optimum in a marriage relationship,.., is a relation between I and Thou, where each partner discloses himself without reserve (Jourard (1971; p. 46). Boehmer & Clark (2001): Research on couples coping with illness has highlighted the importance of open communication for positive adjustment by patients and their spouses (p. 227). Even if no association with psychological morbidity can be established, it is intuitively likely that those experiencing distress will suffer more if they are unable to share their distress with others (Harrison et al., 1995; p. 1258).

Belangrijke keywords: Behoefte aan emotionele expressie Responsiviteit van de partner Frequentie van emotionele expressie Gender Uiten van emoties en gedachten Uiten van emoties en gedachten in the

2 Uiten van emoties en gedachten Uiten van emoties en gedachten Waarom zou het helpen: Cognitieve verwerking Bekrachtingen/valideren van gevoelens en gedachten Herwaarderen van de ervaring Betekenis verlenen Is er wetenschappelijk bewijs dat het uiten van emoties en gedachten helpt? Pennebaker writing exercises Vooral op zorggebruik Effecten zijn klein (overall r = 0.075; Frattaroli, 2006) Geen luisterende partner Is er wetenschappelijk bewijs dat het uiten van emoties en gedachten helpt? Emotional sharing onderzoek van Rimé en anderen (2005). Veel individuen willen na een stressvolle gebeurtenis hun emoties delen met anderen. Men gelooft dat distress hierdoor vermindert. Men geeft aan dat het delen van emoties hun goed heeft gedaan (opluchting, benefit). ER WERD GEEN EMOTIONEEL HERSTEL DOOR SHARING AANGETOOND. Onderzoek in the context van kanker Verbergen van zorgen of holding back versus disclosure. Vragenlijstonderzoek onder patiënten (en hun partners) biedt enige ondersteuning voor een postief verband tussen het verbergen van emoties/zorgen en distress (e.g., Cordova et al., 2001; Figueiredo et al., 2004; Mesters et al., 1997; Porter et al., 2005). Onderzoek in the context van kanker Observatie-onderzoek waarin de interactie tussen partners wordt bestudeerd is schaars (Manne et al., 2004). Responsiviteit van partner is wellicht cruciaal (Social-cognitive processing model; Lepore, 2001). Een interventie voor paren gericht op het vergroten van selfdisclosure van de patiënt had geen effect op depressieve symptomen (Porter et al, 2009).

075; Frattaroli, 2006) Geen luisterende partner Is er wetenschappelijk bewijs dat het uiten van emoties en gedachten helpt? Emotional sharing onderzoek van Rimé en anderen (2005).

3 Samen omgaan met darmkanker Observatie-onderzoek naar de communicatie tussen partners. Onderzoeksopzet Rond tijd van operatie 2 maanden na baseline 6 maanden na baseline 67% van de patiënten was man Gemiddelde leeftijd = 61 jaar Gemiddelde duur van de relatie = 33 jaar Stadium kanker: I = 19% II = 29% III = 45% IV = 7% Zelf-rapportage CES-D Behoefte aan Emotionele Expressie Interactietaak Zelf-rapportage CES-D Behoefte aan Emotionele Expressie Interactietaak Patiënt legt een kanker-gerelateerde zorg voor aan de partner: Angst om te overlijden of voor terugkeer van de kanker Onzekerheid over de toekomst Zorgen over werk Gesprekken vonden plaats bij de paren thuis: Gesprek werd beoordeeld als normaal, typisch door zowel patiënten als partners (4 on 5-puntsschaal) Begeleid door klinisch psycholoog Gedrag tijdens de interactie gecodeerd door getrainde onafhankelijke observatoren Partner responsiviteit Het uiten van emoties helpt wellicht alleen/vooral: wanneer de partner begrip, validering en caring toont (global responsive behaviors coding guide; Maisel, Gable and Strachman, 2008) wanneer de patiënt een sterke behoefte heeft zijn emoties te uiten Hypothese: Patiënten ervaren minder depressieve symptomen over tijd naarmate hun partner responsiever is, vooral wanneer ze een sterke behoefte aan emotionele expressie hebben. Beschrijvende gegevens Gemiddeld genomen was er een daling in depressieve symptomen over tijd T1 35% boven cut-off CES-D T2 19 to 24% boven cut-off Geen gender verschillen in partner responsiviteit Begrip en validering gemiddeld iets boven het midden van de schaal Caring er iets onder Caring heeft geen relatie met depressieve klachten

I = 19% II = 29% III = 45% IV = 7% Zelf-rapportage CES-D Behoefte aan Emotionele Expressie Interactietaak Zelf-rapportage CES-D Behoefte aan Emotionele Expressie Interactietaak Patiënt legt een

4 Frequentie van emotionele expressie Patients Depressive Symptoms at Follow-up Low Understanding High Understanding Partners' Understanding Baseline controlevariabelen: Depressieve symptomen Relatietevredenheid Dagan, M. et al. (in press). The interplay between partners responsiveness and patients need for emotional expression in couples coping with cancer. Journal of Behavioral Medicine. Patients Depressive Symptoms at Follow-up High EE (B = ; P <.05) Low EE (B =.738; P =0.34) Low Validation Partners' Validation Voor patiënten die veel behoefte hebben hun emoties te uiten maar weinig begrip en validering ontvangen rapporteren veel depressieve klachten. High Validation High EE (B = ; P <.05) Low EE (B = 0.556; P = 0.53) Ervaren patiënten minder depressieve symptomen over tijd naarmate ze meer emoties en gedachten uiten? Maakt het uit of de partner wel/geen emoties en gedachten uit? Wat zijn de gevolgen voor de partner? Patronen van emotionele expressie binnen paren Beschrijvende gegevens Hypothese 1: Wederzijdse disclosure is het beste Paren waarvan beide partners hun emoties en gedachten uiten rapporteren de minste depressieve klachten over tijd Hypothese 2: De meeste depressieve klachten bestaan in paren waarvan de patiënt weinig maar de partner veel emoties en gedachten uit. Uiten van emoties en gedachten Rolverschillen Patiënten (29%) meer dan partners (15%) Geen genderverschillen Hagedoorn, M., et al. (2011). Is Self-Disclosure in Couples Coping With Cancer Associated With Improvement in Depressive Symptoms? Health Psychology, 30, Hagedoorn, M., et al. (2011). Is Self-Disclosure in Couples Coping With Cancer Associated With Improvement in Depressive Symptoms? Health Psychology, 30,

Journal of Behavioral Medicine. Patients Depressive Symptoms at Follow-up 16 14 12 10 8 6 4 2 0 High EE (B = -2.425; P <.05) Low EE (B =.738; P =0.

5 Gender effecten? Paar discussiepunten De eerste cross-sectionele analyses suggereerden dat de bevindingen vooral van toepassing waren op paren waarin de man patiënt en de vrouw partner was. Werd dus niet gerepliceerd in longitudinale bevindingen. Wellicht vanwege te kleine power. Andere functies van praten over ziekte? Geen verbanden tussen wederzijdse emotionele expressie en relatietevredenheid. Frequentie versus intensiteit en aard van emotionele expressie. Hoe zit het met de zorgen en depressieve klachten van de partner? Conclusie Praten met een responsieve partner lijkt effectief, vooral als de patiënt een sterke behoefte heeft aan emotionele expressie. De combinatie van een patiënt die weinig en een partner die juist veel emoties en gedachten uit gaat samen met relatief hoge mate van depressieve klachten. Met dank aan Onderzoekers: Meirav Dagan, Anita DeLongis, Eli Puterman, Robbert Sanderman, Ans Smink MDs: Peter Baas, Michiel van Haastert, Christiaan Hoff, Jeroen Meijerink, Theo Wiggers Ziekenhuizen in Groningen, Assen, Leeuwarden, Heerenveen, Sneek, Zwolle, Hoogeveen, Nijmegen for help in data collection Deelnemende paren KWF Kankerbestrijding

Geen verbanden tussen wederzijdse emotionele expressie en relatietevredenheid. Frequentie versus intensiteit en aard van emotionele expressie.

Vergelijkbare documenten

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Quality of Life and Depressive Symptoms of People with Multiple Sclerosis: