Cervicale laminectomie Het verwijderen van nekwervelbogen in verband met kanaalstenose (vernauwing van het wervelkanaal)

Transcriptie

1 Cervicale laminectomie Het verwijderen van nekwervelbogen in verband met kanaalstenose (vernauwing van het wervelkanaal) Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is een cervicale laminectomie? 1 Belangrijk voor opname 1 Nuchter zijn voor de operatie 1 De operatieroute 2 Het herstel 3 Voor het ontslag 3 Mogelijke problemen 3 Wanneer moet u contact met de afdeling Neurochirurgie opnemen? 4 Adviezen voor thuis 5 Tot slot 5 Belangrijke telefoonnummers 5 Binnenkort wordt u in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, locatie St. Elisabeth opgenomen voor een cervicale laminectomie in verband met kanaalstenose (vernauwing van het wervelkanaal). In deze brochure leest u informatie over deze operatie en krijgt u een aantal richtlijnen en adviezen die kunnen bijdragen aan een sneller herstel. Deze operatie wordt meerdere malen per jaar in het Elisabeth- TweeSteden Ziekenhuis uitgevoerd. Wat is een cervicale laminectomie? Laminectomie is het verwijderen van één of meerdere wervelbogen om ruimte te creëren voor het ruggenmerg. Cervicale laminectomie houdt in dat het de wervelbogen van de halswervels betreft. De wervelbogen moeten verwijderd worden als het wervelkanaal vernauwd is door artrose (kalkafzetting) van de wervels. Door veroudering worden de wervels minder flexibel en de bindweefselbanden, die de halsspieren aan de wervels hechten, verdikken. Hierdoor ontstaat vernauwing in het wervelkanaal. Het ruggenmerg en de zenuwen komen klem te zitten waardoor gevoelloosheid en zwakte in armen en benen toenemen. Belangrijk voor opname Met de inname van sommige medicatie moet u voor de operatie stoppen. Dit geldt vooral voor bloedverdunners (anti-stollingsmedicatie). Gebruikt u bijvoorbeeld Ascal, Acetylsalicylzuur Cardio, Marcoumar, Acenocoumarol, Plavix of Aspirine, dan dient u, in overleg met uw behandelend arts minstens één week voor de opname met het innemen te stoppen. Bent u niet zeker of u bloedverdunners gebruikt, neem dan altijd contact op met uw huisarts of met uw behandelend arts. Nuchter zijn voor de operatie Voor de operatie moet u vanaf een bepaalde tijd nuchter zijn. De richtlijnen hiervoor vindt u in de brochure Een ingreep onder anesthesie. Deze hebt u gekregen bij uw polikliniekbezoek of bij het preoperatief spreekuur. U dient u te houden aan deze richtlijnen. 1

2 De operatieroute De opname- en operatiedag Voor een cervicale laminectomie wordt u zes dagen in het ziekenhuis opgenomen. U wordt op de dag van opname op de afgesproken tijd bij etage D Neurochirurgie verwacht (zie de folder Wegwijs op etage D, Neurochirurgie). Hier wordt u ontvangen door een verpleegkundige. Op het verpleegkundig spreekuur Neurochirurgie bent u geïnformeerd over de opname. Afhankelijk van uw leeftijd en gezondheid is er bloed bij u afgenomen en een ECG (elektrocardiogram) gemaakt. Dit is een opname van de hartslag om een indruk te krijgen van het ritme van het hart. In het opnamegesprek worden eventuele aanvullingen besproken. Op het spreekuur van de anesthesioloog hebt u informatie gekregen over de gang van zaken rondom de verdoving. Voordat u naar de operatiekamer gaat, wordt u gevraagd een operatiehemd aan te trekken. Vervolgens geeft een verpleegkundige u een injectie in uw been en een medicijn ter voorbereiding op de narcose. Dit medicijn geeft u een slaperig gevoel en een droge mond. Om trombose (bloedstolling) te voorkomen, geeft de verpleegkundige u een injectie bij de navel. Deze injectie krijgt u na de operatie elke dag. Hierna wordt u naar de operatiekamer gebracht. Daar maakt u kennis met de anesthesioloog. Op de operatiekamer krijgt u een infuus en wordt de verdoving toegediend. Wilt u meer informatie over de verdoving dan kunt u naar de brochure Een ingreep onder anesthesie vragen. De operatie De operatie wordt uitgevoerd door een neurochirurg. Hij maakt in de huid van de nek een verticale snee, op de plaats waar het ruggenmerg bekneld is. Als de lange halsspieren opzij geschoven zijn, worden de wervelbogen weggehaald. Ook de dikker geworden bindweefselbanden worden verwijderd. Op deze manier komt het ruggenmerg weer vrij te liggen en zullen de klachten meestal niet langer toenemen. Er kan verbetering optreden. Na de operatie Na de operatie wordt u wakker in de uitslaapkamer. U hebt eventueel een wonddrain systeem gekregen waar wondvocht in kan lopen. Als u weer voldoende wakker bent en uw toestand het toelaat, gaat u terug naar de verpleegafdeling. Eenmaal terug op de verpleegafdeling controleert de verpleegkundige regelmatig uw polsslag, bloeddruk en de functie van uw armen en benen. U mag weer eten en drinken. Een paar uur moet u nog platte bedrust, met de hoofdsteun iets omhoog, houden. Na 4 uur moet u proberen te plassen. Gebeurt dit niet spontaan, dan wordt de blaas door middel van een slangetje geleegd Als u na de operatie totaal 6 uur platte bedrust hebt gehouden wordt de wonddrain verwijderd en mag u weer draaien en hogerop in bed komen. U mag ook proberen om even uit bed te komen. De verpleegkundige ondersteunt u hierbij. Pijn Na de operatie voelt u wondpijn bij het litteken, waarvoor u pijnstillende medicijnen krijgt toegediend. U kunt meer informatie hierover ontvangen door naar de brochure Pijnmeting te vragen. De wond van de operatie kan enkele dagen tot weken gevoelig blijven. Bij sommige mensen duurt dit langer. Zwelling De zenuw kan de eerste 3 tot 5 dagen na de operatie zwellen als gevolg van irritatie tijdens de operatie. Dit kan pijn, dove gevoelens of tintelingen veroorzaken, die na een week geleidelijk aan minder moeten gaan worden. Soms treedt een zwelling op van de wond. Dit wordt meestal veroorzaakt door de oplosbare hechtingen onder de huid of wat wondvocht. Deze zwelling verdwijnt binnen 2 tot 3 maanden. 2

3 Het herstel De eerste dag na de operatie U krijgt hulp met de verzorging op bed en u mag, onder begeleiding van een verpleegkundige, een paar keer per dag uit bed om te lopen. De verpleegkundige controleert en verzorgt de wond. De fysiotherapeut komt vandaag bij u langs om u te begeleiden bij het bewegen (mobiliseren). Mocht het nodig zijn dan komt de fysiotherapeut ook de volgende dagen bij u aan bed. Verder wordt er een zorggesprek, voor de volgende dag, gepland met de verpleegkundige. De tweede dag Vandaag wordt uw wond gecontroleerd en verzorgd. U mag douchen of u aan de wastafel in de badkamer verzorgen. Het uit bed komen (mobiliseren) en lopen mag uitgebreid worden. In de loop van de dag vindt er een zorggesprek plaats met u en uw partner/ naaste. In dit gesprek wordt besproken of er wijzigingen in het zorgproces nodig zijn. Verder wordt vooruit gekeken naar uw ontslag uit het ziekenhuis en of hiervoor nog zaken geregeld moeten worden. Tijdens dit gesprek wordt een ontslaggesprek gepland voor dag vier. De derde en vierde dag U bent in staat zichzelf te verzorgen maar als het nodig is, helpt de verpleegkundige u met de verzorging. Het mobiliseren wordt uitgebreid. De vierde dag krijgt u het laatste spuitje tegen trombose en vindt het ontslaggesprek plaats. U wordt in dit gesprek voorbereid op uw ontslag. Verder worden een aantal vaste punten besproken en wordt gevraagd hoe u uw ziekenhuisopname en -verblijf hebt ervaren. De vijfde dag Op de vijfde dag mag u met ontslag. Voor het ontslag Voordat u naar huis gaat, worden er nog een aantal zaken geregeld. Er wordt een belafspraak gemaakt met de verpleegkundige van het verpleegkundig spreekuur. De verpleegkundige neemt op de afgesproken tijd telefonisch contact met u op. Er wordt een controleafspraak gemaakt bij de neurochirurg (datum ongeveer 6 weken na de operatie). Als u nog hechtingen hebt, krijgt u een afspraak mee voor het verwijderen van de hechtingen. De ontslagbrief wordt opgestuurd naar uw huisarts. Als u bepaalde medicijnen moet blijven gebruiken, krijgt u hiervoor een recept. Ook worden er nog een aantal zorginstructies aan u gegeven. Mogelijke problemen Bij elke operatieve ingreep bestaat een risico op (mogelijke) problemen. Uw behandelend arts heeft mogelijke problemen al met u besproken. Als u hierover nog vragen hebt, kunt u deze aan uw behandelend arts stellen. Doof gevoel of verlies van kracht Een doof gevoel of verlies van kracht wordt meestal veroorzaakt doordat de zenuw of ruggenmerg geïrriteerd is tijdens de operatie en daardoor wat gezwollen is. De irritatie wordt veroorzaakt door bewerking van de zenuwwortels die al lang in de knel hebben gezeten. Het dove gevoel en verlies aan kracht kunnen weer overgaan in de weken tot maanden na de operatie. Een doof gevoel of verlies van kracht, dat al voor de operatie bestond, vertoont meestal een minder goed of zelfs geen herstel. Het duurt dan vaak veel langer voordat een eventueel herstel merkbaar is. Nabloeding Een nabloeding komt zeer zelden voor. Als de wond zeer dik en pijnlijk wordt in één van de eerste uren na de operatie of als de wond lang bloed of bloederig vocht blijft lekken, kan dit op een nabloeding 3

4 duiden. Soms kan, als gevolg van een nabloeding, druk op de zenuwen ontstaan. Hierdoor kunt u pijn, tintelingen en een doof gevoel en/of verlies van kracht in de armen en benen ervaren. Wondproblemen Er kunnen op verschillende plaatsen wondproblemen ontstaan. Infectie van de wond Dit kan het geval zijn als het litteken niet goed geneest of als er steeds gelig vocht of pus uit de wond komt. Infectie van de tussenwervelruimte en/of de wervel Dit komt zeer zelden voor en geeft, als het optreedt, vooral veel last in de nek en soms in de armen of schouders. Loslaten van de wondranden Als de wondranden een klein beetje loslaten kan dit geen kwaad en groeit het gewoon weer dicht. Loslatende wondranden kunnen echter duiden op een beginnende infectie. Als de wondranden over meer dan 1 centimeter loslaten, moet de wond gecontroleerd worden op het verpleegkundig spreekuur Neurochirurgie. Lekkage hersenvocht Lekkend hersenvocht treedt op bij een paar procent van de geopereerde patiënten. Het kan ontstaan omdat het vlies om de zenuw(en), dat soms heel erg dun is, als gevolg van het vrijmaken van de zenuw een kleine beschadiging oploopt. Hierdoor kan vocht, dat zich om de hersenen, ruggenmerg en zenuwen bevindt, gaan lekken. Dit is meestal maar een heel klein beetje. Indien mogelijk wordt de beschadiging gehecht, anders wordt het op een andere wijze dichtgemaakt. Meestal is het gaatje zo klein, dat u er geen last van zult hebben. Eventueel kunt u er (wat) hoofdpijn van hebben. Als er veel vocht weggelopen is, krijgt u het advies om ongeveer 1 liter vocht extra per dag te drinken en een paar dagen bedrust te houden. Instabiliteit van de wervels Na een cervicale laminectomie kan een kleine ruimte tussen de wervels ontstaan, waardoor u weer last in armen en/of benen krijgt. Vorming van littekenweefsel rond de zenuw Hierover bestaan veel misverstanden. Littekenweefsel ontstaat bij elke operatie en het levert meestal geen enkel probleem op. Littekenweefsel kan bij MRI- onderzoek zichtbaar gemaakt worden waardoor een onbegrepen last al snel, ten onrechte, hieraan toegeschreven wordt. Littekenweefsel kan problemen geven en de zenuwen of ruggenmerg opnieuw gaan beknellen. Terugkeer klachten Een recidief (herhaling van de klachten), zoals bij een hernia, is hier in feite onmogelijk, omdat het verwijderde bot niet weer aangroeit. Terugkerende klachten hebben vaak te maken met een gevorderde vernauwing (stenose) bij aangrenzende niveaus. Bij de vorige operatie kwamen deze niveaus niet in aanmerking voor verruiming. Een nieuwe operatie is nodig om de nieuwe vernauwing te verhelpen. Wanneer moet u contact met de afdeling Neurochirurgie opnemen? Als u één van de volgende symptomen hebt, moet u contact opnemen met de afdeling Neurochirurgie: onhoudbare pijn in armen en/of benen; abnormale zwelling van de wond; opengesprongen wond; pus uit de wond; hoge koorts; toenemend krachtsverlies aan één of beide armen en/of één of beide benen; verschijnselen van incontinentie (het ongemerkt laten lopen van de plas of ontlasting zonder dat u daar invloed op hebt). 4

5 U kunt van maandag t/m vrijdag (van uur tot uur) bellen voor een afspraak op het telefonisch spreekuur, telefoonnummer; (013) U wordt dan tussen uur en uur teruggebeld door een verpleegkundige. U kunt ook en naar: nazorg@elisabeth.nl. De ontvangen s worden van maandag t/m vrijdag door verpleegkundigen bekeken en zo spoedig mogelijk beantwoord. Bij acute problemen of klachten: binnen kantooruren telefonisch contact opnemen met de polikliniek via (013) ; buiten kantooruren contact opnemen met uw huisarts of huisartsenpost. Adviezen voor thuis Algemeen U mag vrij bewegen maar het is verstandig om het mobiliseren niet te forceren, luister naar uw lichaam. De eerste weken mag u niet veel met de armen rekken of strekken boven de schouders. Het verrichten van werkzaamheden Lichte werkzaamheden (werken aan een bureau en/of lichte huishoudelijke klussen) kunt u na 6 à 8 weken hervatten (de eerste 1-2 weken beginnen met halve dagen of enkele uren per dag), mits u goed op uw houding let. Zwaardere werkzaamheden, werk waarbij veel getild moet worden, mogen na ongeveer 3 maanden worden hervat. Andere activiteiten U mag vanaf 2 weken na de operatie weer zelf autorijden en fietsen. Uw behandelend arts bespreekt met u wanneer u uw werk kunt hervatten en welke sporten u mag beoefenen. Tot slot Als u na het lezen van deze brochure nog vragen hebt, kunt u deze stellen aan uw behandelend arts of aan de verpleegkundigen. Voor meer informatie kunt u ook terecht op Belangrijke telefoonnummers Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis Locatie St. Elisabeth: (013) Route 42 Neurocentrum Polikliniek Neurochirurgie: (013) Etage D, kamer 1 t/m 16: (013) Etage D, kamer 32 t/m 47: (013) adres: polinrc@elisabeth.nl Neurochirurgie, Copyright Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis Afdeling Communicatie Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. 5