Dieren 1. Cursus Natuurgids

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dieren 1. Cursus Natuurgids"

Transcriptie

1 Dieren 1 Cursus Natuurgids

2 Inhoud 1. Vereenvoudigde indeling dierenrijk 2. Ongewervelden 3. Gewervelden Dieren 1 Cursus Natuurgids 2

3 1. Vereenvoudige indeling van het dierenrijk Dieren 1 Cursus Natuurgids 3

4 1. Indeling dierenrijk Indeling in stammen STAM SPONSEN Tekst STAM HOLTEDIEREN STAM STEKELHUIDIGEN STAM PLATTE WORMEN STAM WEEKDIEREN STAM GELEEDPOTIGEN STAM CHORDADIEREN STAM Dieren 1 Cursus Natuurgids 4

5 1. Indeling dierenrijk Voorbeeld: verdere indeling in klassen STAM CHORDADIEREN STAM WEEKDIEREN STAM GELEEDPOTIGEN KLASSE SLAKKEN KLASSE TWEEKLEPPIGEN KLASSE KOPPOTIGEN KLASSE INSECTEN KLASSE DUIZENDPOTEN KLASSE MILJOENPOTEN KLASSE SPINACHTIGEN KLASSE SCHAALDIEREN Dieren 1 Cursus Natuurgids 5

6 1. Indeling dierenrijk CHORDADIEREN Tekst GEWERVELDE DIEREN SCHEDELLOZEN MANTELDIEREN ZOOGDIEREN Lancetvisje Zakpijp VOGELS VISSEN REPTIELEN AMFIBIEËN Dieren 1 Cursus Natuurgids 6

7 1. Indeling dierenrijk CHORDADIEREN Tekst GEWERVELDE DIEREN soort BUNZING Mustela putorius ZOOGDIEREN Roofdieren Marterachtigen HERMELIJN Mustela erminea Wezels WEZEL Mustela nivalis Dieren 1 Cursus Natuurgids 7

8 1. Indeling dierenrijk ± Dieren 1 Cursus Natuurgids 8

9 Dieren 1 Cursus Natuurgids 9

10 Holtedieren Tekst schema kwalpoliep Drie weefsellagen Geen organen Zintuigcellen Vertering: in de lichaamsholte Ademhaling: diffusie door de celwand schema schijfkwal Geen bloedsomloop Sterk regeneratievermogen schema bloemdier Geslachtelijke voortplanting en/of ongeslachtelijke vermenigvuldiging Dieren 1 Cursus Natuurgids 10

11 Holtedieren Kwalpoliepen Tekst Hydra Dieren 1 Cursus Natuurgids 11

12 Holtedieren Tekst Schijfkwallen Oorkwal netelcel Bloemdieren Koraal Zeeanemoon Dieren 1 Cursus Natuurgids 12

13 Platte wormen Lichaam tweezijdig symmetrisch Lichaam buik/rug afgeplat Weefsels en organen Voeding via mond of door diffusie Ademhaling: vrijlevend diffusie parasitair anaëroob Geen bloedsomloop Sterk regeneratievermogen Geslachtelijke voortplanting (tweeslachtig) en/of ongeslachtelijke vermenigvuldiging Dieren 1 Cursus Natuurgids 13

14 Platte wormen Trilhaarwormen vrijlevend Tekst Trilwormen Dieren 1 Cursus Natuurgids 14

15 Platte wormen Zuigwormen parasitair Leverbot gastheer tussengastheer geïnfecteerde slak Dieren 1 Cursus Natuurgids 15

16 Ronde wormen Lichaam tweezijdig symmetrisch Lichaam rond Weefsels en organen Lengtespieren en kringspieren schema spoelworm Darmkanaal met mond en anus Zenuwstrengen Ademhaling: vrijlevend diffusie parasitair anaëroob Geslachtelijke voortplanting Eenslachtig Inwendige bevruchting Dieren 1 Cursus Natuurgids 16

17 Ronde wormen Draad- of Spoelwormen Trichinen parasitair Aaltjes Dieren 1 Cursus Natuurgids 17

18 Ringwormen Lichaam tweezijdig symmetrisch Lichaam gesegmenteerd Weefsels en organen Lengtespieren en kringspieren Gesloten bloedsomloop Zenuwstelsel Huidademhaling: door diffusie of via kieuwen Eenslachtig of hermafrodiet Uitwendige bevruchting Dieren 1 Cursus Natuurgids 18

19 Ringwormen Borstelwormen borstels Zeepier Dieren 1 Cursus Natuurgids 19

20 Ringwormen Tekst Borstelarme wormen borstels Regenworm Dieren 1 Cursus Natuurgids 20

21 Ringwormen Bloedzuigers Tekst Bloedzuiger Dieren 1 Cursus Natuurgids 21

22 Weekdieren Slakken ademopening mantelrand geslachtsopening In- of uitwendige schelp (kalk) Goed ontwikkelde spieren Nieren Open bloedsomloop mantelholte (long) mantel mond met hoornkaak Zenuwknopen en zenuwstrengen anus Huidademhaling of via kieuwen of via primitieve long Eenslachtig of hermafrodiet Uitwendige bevruchting voet Dieren 1 Cursus Natuurgids 22

23 landslakken Weekdieren Slakken zijn longslakken huisjesslakken Witgerande tuinslak naaktslakken Gewone wegslak Wijngaardslak Grote aardslak Dieren 1 Cursus Natuurgids 23

24 Weekdieren zoetwaterslakken zijn longslakken Posthoornslak Slakken zeeslakken zijn kieuwslakken radula Wulk Alikruik Poelslak zeenaaktslak Schaalhoornslak Dieren 1 Cursus Natuurgids 24

25 Weekdieren sluitspieren Tweekleppigen instroomopening uitstroomopening Uitwendige tweekleppige schelp (conchine-kalk-parelmoer) Goed ontwikkelde spieren Weefsels en organen Open bloedsomloop mondlappen kieuw mantel Zenuwknopen en zenuwstrengen voet mantelrand Ademhaling: kieuwen Eenslachtig Uitwendige bevruchting Dieren 1 Cursus Natuurgids 25

26 Weekdieren Tweekleppigen Kokkel Gewone mossel Zwanenmossel Dieren 1 Cursus Natuurgids 26

27 Weekdieren Koppotigen Tekst Inwendige schelp (kalk) Goed ontwikkelde spieren Goed ontwikkelde ogen Gesloten bloedsomloop Rudimentair zenuwstelsel Ademhaling: kieuwen Octopus sp. Eenslachtig Uitwendige bevruchting Dieren 1 Cursus Natuurgids 27

28 Weekdieren Koppotigen Tekst Zeekat (Sepia) 8 korte armen mond met 2 hoornkaken vin kieuw trechter 2 lange armen mantelholte oog Dieren 1 Cursus Natuurgids 28

29 Geleedpotigen Schaaldieren Pantser van chitine en kalk vervelling Kopborststuk - achterlijf Meer dan 4 paar poten 2 Paar antennes Pissebed Ogen vaak samengesteld Ademhaling: kieuwen Rivierkreeft Krab Dieren 1 Cursus Natuurgids 29

30 Geleedpotigen Schaaldieren Lagere kreeften Watervlo (Daphnia) Eenoogkreeftje (Cyclops) Dieren 1 Cursus Natuurgids 30

31 Geleedpotigen Schaaldieren Hogere kreeften Zoetwaterkreeft Krab Pissebed Kreeft Garnaal Dieren 1 Cursus Natuurgids 31

32 Geleedpotigen Schaaldieren Pissebedden Dieren 1 Cursus Natuurgids 32

33 Geleedpotigen Spinachtigen Uitwendig skelet van chitine vervelling achterlijf kopborststuk Kopborststuk met - 8 enkelvoudige ogen (puntogen) - 4 paar gelede looppoten Geen antennes Achterlijf met spintepels Echte spin Boeklongen en/of tracheeën Dieren 1 Cursus Natuurgids 33

34 Geleedpotigen Spinachtigen Kruisspin Gewone huisspin taster met copulatieorgaan Dieren 1 Cursus Natuurgids 34

35 Geleedpotigen Tekst Spinachtigen Hooiwagen Kopborststuk en achterlijf vergroeid Segmentatie op achterlijf Kopborststuk en achterlijf vergroeid Geen segmentatie Rode fluweelmijt Dieren 1 Cursus Natuurgids 35

36 Geleedpotigen Spinachtigen Tekst Schapenteek Dieren 1 Cursus Natuurgids 36

37 Geleedpotigen Duizendpoten Tekst Afgeplat lichaam Gesegmenteerde romp 1 Paar poten per segment 1 Paar lange antennes Ademheling: tracheeën Jager Gifklauwen Dieren 1 Cursus Natuurgids 37

38 Geleedpotigen Miljoenpoten Tekst Rond lichaam Gesegmenteerde romp 2 Paar poten per segment 1 Paar korte antennes Ademhaling: tracheeën Planteneter Dieren 1 Cursus Natuurgids 38

39 Geleedpotigen Tekst borststuk kop achterlijf facetoog tracheeën Insecten Uitwendig skelet van chitine vervelling Kop met - 1 paar antennes - vaak goed ontwikkelde (facet)ogen - monddelen aangepast aan voedsel Borststuk met - 3 paar gelede poten - geen, 1 of 2 paar vleugels Weefsels en organen Ademhaling: tracheeën Open bloedsomloop Rudimentair zenuwstelsel Eenslachtig Inwendige bevruchting Larvale stadia vervelling Gedaanteverwisseling Dieren 1 Cursus Natuurgids 39

40 Geleedpotigen Insecten Franjestaarten Primitieve insecten die in hun evolutionaire geschiedenis nooit vleugels hebben gehad Geen gedaanteverwisseling Zilvervisje of suikergast Dieren 1 Cursus Natuurgids 40

41 Geleedpotigen Insecten Gevleugelde insecten met onvolledige gedaanteverwisseling Dieren 1 Cursus Natuurgids 41

42 Geleedpotigen Tekst Insecten Rechtvleugeligen Sprinkhaan vleugels stridulatie bijtende monddelen nimf imago Dieren 1 Cursus Natuurgids 42

43 Geleedpotigen Tekst Insecten Veldkrekel Rechtvleugeligen stridulatie Sabelsprinkhaan imago nimf Veenmol Dieren 1 Cursus Natuurgids 43

44 Geleedpotigen Insecten Libellen Onderorde Echte libellen Onderorde Juffers vleugels in rust steeds uitgestrekt vleugels ongelijk van vorm fors lichaam geen ruimte tussen de ogen vleugels in rust boven het lichaam vleugels gelijk van vorm slank lichaam ruimte tussen de ogen Dieren 1 Cursus Natuurgids 44

45 Geleedpotigen Tekst Insecten Libellen larve echte libel larve juffer Dieren 1 Cursus Natuurgids 45

46 Geleedpotigen Tekst Insecten Oorwormen 1 Paar korte dekschilden 1 Paar vliezige vleugels Half sociaal (broedzorg) Bijtende monddelen Dieren 1 Cursus Natuurgids 46

47 Geleedpotigen Insecten Snavelinsecten Wants stekend-zuigende monddelen Waterschorpioen imago nimf Cicade Schuimcicade stridulatie nimf imago Dieren 1 Cursus Natuurgids 47

48 Geleedpotigen Insecten Snavelinsecten Tekst Bladluizen Dieren 1 Cursus Natuurgids 48

49 Geleedpotigen Insecten Tekst Gevleugelde insecten met volledige gedaanteverwisseling In sommige orden zijn in de loop van de evolutie de vleugels verdwenen Dieren 1 Cursus Natuurgids 49

50 Geleedpotigen Tekst Insecten Vlinders larve = rups pop imago Koninginnepage schubben Dieren 1 Cursus Natuurgids 50

51 Geleedpotigen Tekst Insecten Vlinders Koolwitje Nachtpauwoog Dieren 1 Cursus Natuurgids 51

52 Geleedpotigen Tekst Insecten Vlinders valse poten borstpoten naschuivers buikpoten Dieren 1 Cursus Natuurgids 52

53 Geleedpotigen Tekst Insecten Tweevleugeligen 1 paar vliezige vleugels vliegkolfjes larve = made eitjes pop imago Zweefvlieg Dieren 1 Cursus Natuurgids 53

54 Geleedpotigen Insecten Tweevleugeligen larve Steekmug pop imago larve = emelt imago Langpootmug Dieren 1 Cursus Natuurgids 54

55 Geleedpotigen Tekst Insecten Vliesvleugeligen Wesp Honingbij Hommel 2 Paar vliezige vleugels Bijtende monddelen Legboor of angel Dieren 1 Cursus Natuurgids 55

56 Geleedpotigen Insecten Vliesvleugeligen Onze inlandse bijen zijn allemaal solitaire bijen Gewone sachembij Behangersbij Wormkruidbij (zandbij) Rosse metselbij Vosje Knautiabij (zandbij) Houtbij Dieren 1 Cursus Natuurgids 56

57 Geleedpotigen Insecten Vliesvleugeligen De honingbij is een exoot. Het is een sociaal insect. tong lepeltje Dieren 1 Cursus Natuurgids 57

58 Geleedpotigen Insecten Vliesvleugeligen Gewone wesp Hoornaar sociale insecten Dieren 1 Cursus Natuurgids 58

59 Geleedpotigen Weidehommel Insecten Akkerhommel Vliesvleugeligen Steenhommel Tuinhommel Aardhommel Boomhommel sociale insecten Dieren 1 Cursus Natuurgids 59

60 Geleedpotigen Tekst Insecten Vliesvleugeligen imago Sluipwespen Dieren 1 Cursus Natuurgids 60

61 Geleedpotigen Tekst larven Insecten Vliesvleugeligen poppen Mieren imago sociale insecten Dieren 1 Cursus Natuurgids 61

62 Geleedpotigen Insecten Kevers 1 Paar dekschilden 1 Paar vliezige vleugels Bijtende monddelen Dieren 1 Cursus Natuurgids 62

63 Geleedpotigen larve Tekst Insecten Geelrand Kevers Schorskever larve = ritnaald Kniptor larve larve = engerling Meikever Dieren 1 Cursus Natuurgids 63

64 Geleedpotigen Insecten Netvleugeligen larve Mierenleeuw imago Dieren 1 Cursus Natuurgids 64

65 Stekelhuidigen Tekst Zeester (onderzijde) Schijnbaar vijfstralige symmetrie Uitwendig skelet (kalkplaatjes) Weefsels en organen Soort bloedsomloop Rudimentair zenuwstelsel Watervaatstelsel Ademhaling: kieuwen (huidplooitjes) Een- of tweeslachtig Uitwendige bevruchting Regeneratievermogen Dieren 1 Cursus Natuurgids 65

66 Stekelhuidigen Tekst Zeesterren watervaatstelsel zeefplaat zeefplaat voetjes Dieren 1 Cursus Natuurgids 66

67 Stekelhuidigen Slangsterren Slangsterren aan de Belgische kust Kleine slangster Gewone slangster Dieren 1 Cursus Natuurgids 67

68 Stekelhuidigen Tekst mondopening Zee-egels Zee-egels aan de Belgische kust Zeeboontje (1,5 cm) watervaatstelsel bolvormig of licht afgeplat beweeglijke stekels holle en giftige stekels Zeeklit of hartegel (6 cm) Dieren 1 Cursus Natuurgids 68

69 3. Gewervelden Dieren 1 Cursus Natuurgids 69

70 3. Gewervelden Gewervelden Vissen Baars Brasem Rivierprik Rietvoorn Hondshaai Snoek Dieren 1 Cursus Natuurgids 70

71 3. Gewervelden Gewervelden Amfibieën Groene kikker Bruine kikker Boomkikker Gewone pad Alpenwatersalamander Kamsalamander Dieren 1 Cursus Natuurgids 71

72 3. Gewervelden Gewervelden Reptielen Tekst Hazelworm Adder Levendbarende hagedis Gladde slang Muurhagedis Ringslang Dieren 1 Cursus Natuurgids 72

73 3. Gewervelden Gewervelden Vogels Grote lijster Buizerd Torenvalk Zomertortel Boomklever Boomkruiper Groene specht Aalscholver Dieren 1 Cursus Natuurgids 73

74 3. Gewervelden Gewervelden Tekst Otter Zoogdieren Laatvlieger Gewone zeehond Eekhoorn Hamster Dieren 1 Cursus Natuurgids Veldspitsmuis Das 74

Dieren Inhoud. 1. Vereenvoudige indeling van het dierenrijk. Cursus Natuurgids

Dieren Inhoud. 1. Vereenvoudige indeling van het dierenrijk. Cursus Natuurgids Inhoud Dieren 1 1. Vereenvoudigde indeling dierenrijk 3. Gewervelden Cursus Natuurgids Dieren 1 Cursus Natuurgids 2 1. Vereenvoudige indeling van het dierenrijk 1. Indeling dierenrijk Indeling in stammen

Nadere informatie

Systematiek in planten- en dierenrijk

Systematiek in planten- en dierenrijk Systematiek in planten- en dierenrijk Om de grote diversiteit in organismen te overzien zijn ze door de mens in groepen verdeeld. Hierbij is gekeken naar: morfologie. Dit zijn uiterlijke kenmerken anatomie.

Nadere informatie

STAM VAN DE SPONSEN (Porifera)

STAM VAN DE SPONSEN (Porifera) STAM VAN DE SPONSEN (Porifera) Voorkomen: Sponsen leven uitsluitend in het water, hoofdzakelijk in zee. Ze leiden een vastzittend bestaan. Ze zijn opgebouwd uit een groot aantal cellen die in een netwerk

Nadere informatie

Ordening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels

Ordening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels Ordening Planten Dieren Bacteriën Schimmels Indeling plantenrijk Indeling dierenrijk Planten Kenmerken plantencellen: celwanden celkernen bladgroenkorrels Wieren Sporenplanten Zaadplanten Wieren / Algen

Nadere informatie

Ordening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren

Ordening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren Ordening Bacteriën Schimmels Planten Dieren Bacteriën Kenmerken cellen: celwand geen celkern geen bladgroenkorrels eencellig planten zich voort door deling voeden zich meestal met dode resten van organismen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 4 - ordening - 1 vmbo kgt

Samenvatting Biologie Thema 4 - ordening - 1 vmbo kgt Samenvatting Biologie Thema 4 - ordening - 1 vmbo kgt Samenvatting door een scholier 1533 woorden 7 februari 2012 6,2 162 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Zie bijlage voor de complete

Nadere informatie

De indeling van het dierenrijk zie je hieronder in de mindmaps van Brent, Guus en Febe!

De indeling van het dierenrijk zie je hieronder in de mindmaps van Brent, Guus en Febe! Deze krant is het overzicht van het dierenrijk zoals we het in klas 6 zagen. Ze werd gemaakt naar aanleiding van de tentoonstelling en de uitstap naar het natuurhistorisch museum van Doornik! De indeling

Nadere informatie

Opmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze

Opmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze Opmerking voor de docent. Verspreid door het lokaal ongeveer 30 dieren met een nummer en de naam van de soort. Gebruik preparaten, opgezette dieren eventueel platen. Vermeld eventueel bij het dier enkele

Nadere informatie

6 Dieren 1. Leerdoelen. Inhoud. De natuurgids

6 Dieren 1. Leerdoelen. Inhoud. De natuurgids 6 Dieren 1 Leerdoelen De natuurgids kan de belangrijkste kenmerken beschrijven van de diergroepen die op een excursie kunnen worden aangetroffen; kan van elke behandelde diergroep een of meer inheemse

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening Samenvatting door A. 910 woorden 1 februari 2015 7,6 69 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting hoofdstuk 4, havo vwo 1 1

Nadere informatie

Beestige bundel van: 1

Beestige bundel van: 1 Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen

Nadere informatie

Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut!

Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut! Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut! Over dit zoekboekje Ze kruipen, sluipen, krinkelen en krioelen om ons heen. Onder boomschors verscholen, van de mooiste bloemen proevend, onder je bed

Nadere informatie

T4. Ordening. EB 10. Soorten en rassen EB 11. Indelen in steeds kleinere groepen EB 12. Beoordelingspracticum de mossel

T4. Ordening. EB 10. Soorten en rassen EB 11. Indelen in steeds kleinere groepen EB 12. Beoordelingspracticum de mossel T4. Ordening B1. Het ordenen van organismen B2. Het rijk van de bacteriën B3. Het rijk van de schimmels B4. Het rijk van de planten B5. Het rijk van de dieren B6. Geleedpotigen B7. Gewervelden B8. Het

Nadere informatie

Dieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011

Dieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011 Dieren (deel 2) Cursus Natuur-in-zicht 1 Indeling dierenrijk 2 hoofdgroepen: ONGEWERVELDEN GEWERVELDEN * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden Dieren 2 Cursus Natuur-in-zicht 2 1 enkele ongewervelden

Nadere informatie

Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 2015

Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 2015 Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 015 Doelgroep: groepen 5 t/m 8 Plaats: Rond de school, in de wijk, in een park, vlindertuin bij d n Aard, Ariespad 5, 550 EZ Veldhoven.

Nadere informatie

ordenen Lokaalles VO onderbouw

ordenen Lokaalles VO onderbouw ordenen Lokaalles VO onderbouw Inhoudsopgave algemeen voorbereiding bijlagen Doelgroep blz. 2 Het doel van de lokaalles Ordenen blz. 2 Terminologie blz. 2 Géén begeleiding in de diergaarde blz. 2 Even

Nadere informatie

INSECTEN EN SPINACHTIGEN

INSECTEN EN SPINACHTIGEN INSECTEN EN SPINACHTIGEN WERKBLAD BOUW EN ONTWIKKELING Bouw 1. Het aantal looppoten is een belangrijk criterium om vertegenwoordigers van de stam van de geleedpotigen (80% van de gekende diersoorten!)

Nadere informatie

INSECTEN EN SPINACHTIGEN

INSECTEN EN SPINACHTIGEN INSECTEN EN SPINACHTIGEN WERKBLAD EEN WERELD OP 6 POTEN Inleiding 1. De stam ARTHROPODA, ongewervelde dieren met gelede poten (arthron: gewricht en podos: voet) en een uitwendig skelet (exoskelet), omvat

Nadere informatie

Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen

Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf

Nadere informatie

INFOFICHE. HOEK 1: Lichaamssymmetrie. Zie kijkwijzer

INFOFICHE. HOEK 1: Lichaamssymmetrie. Zie kijkwijzer INFOFICHE HOEK 1: Lichaamssymmetrie LICHAAMSSYMMETRIE Wanneer je een organisme in twee gelijke helften kunt verdelen, spreken we van lichaamssymmetrie. De twee lichaamshelften zijn elkaar spiegelbeeld.

Nadere informatie

ordenen Doe-het-zelf-les VO onderbouw

ordenen Doe-het-zelf-les VO onderbouw ordenen Doe-het-zelf-les VO onderbouw Inhoudsopgave algemeen voorbereiding bijlagen Doelgroep blz. 2 Het doel van de doe-het-zelf-les Ordenen blz. 2 Terminologie blz. 2 Géén begeleiding in de diergaarde

Nadere informatie

LEREN CLASSIFICEREN. Classificatie van ongewervelde dieren. Werkblad Niveau 3

LEREN CLASSIFICEREN. Classificatie van ongewervelde dieren. Werkblad Niveau 3 LEREN CLASSIFICEREN Classificatie van ongewervelde dieren Werkblad Niveau 3 In de tentoonstellingszalen van het museum krijg je een overweldigend beeld van de grote verscheidenheid aan dieren. Op basis

Nadere informatie

inh oud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 3. Vissen 4. Kwallen 5. Zoogdieren 6. Schaaldieren 7. Stekelhuidigen 8. Zeewier 9.

inh oud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 3. Vissen 4. Kwallen 5. Zoogdieren 6. Schaaldieren 7. Stekelhuidigen 8. Zeewier 9. Leven onder water inhoud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 4 3. Vissen 5 4. Kwallen 7 5. Zoogdieren 8 6. Schaaldieren 9 7. Stekelhuidigen 10 8. Zeewier 11 9. Weekdieren 12 10. Filmpje 13 Pluskaarten

Nadere informatie

Project Dieren. Week 1AB: Algemeen

Project Dieren. Week 1AB: Algemeen Project Dieren. Week 1AB: Algemeen Info: Leven op aarde Een fossiel is een afdruk in een steen van een schelp, dier of plant. Bijna vier miljard jaar geleden begon in de zee het eerste leven. Dat waren

Nadere informatie

Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.

Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:

Nadere informatie

I.V.N. afd. Hengelo Werkgroep schoolactiviteiten Tel: 074-2770390

I.V.N. afd. Hengelo Werkgroep schoolactiviteiten Tel: 074-2770390 I.V.N. afd. Hengelo Werkgroep schoolactiviteiten Tel: 074-2770390 1 Deze lesbrief is gemaakt voor alle leerkrachten van Hengelose basisscholen, die met hun groep deelnemen aan het project "beestjes" van

Nadere informatie

Ordening Dieren - B 2

Ordening Dieren - B 2 Ordening Dieren - B 2 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres siri Muilenburg 29 September 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/66750 Dit lesmateriaal is

Nadere informatie

KATIE SCOTT JENNY BROOM. Het dierenboek. Een fascinerende reis door het dierenrijk

KATIE SCOTT JENNY BROOM. Het dierenboek. Een fascinerende reis door het dierenrijk KATIE SCOTT en JENNY BROOM Het dierenboek Een fascinerende reis door het dierenrijk HET DIERENBOEK Voorwoord De aarde is de enige planeet waarvan we zeker weten dat er leven op bestaat. De levende wezens

Nadere informatie

INHOUD. Schaaldieren, spinachtigen e.d. Kevers. Hoe moet je deze gids gebruiken 4 Kleine beestjes onder de loep 5 identificatievragen 6

INHOUD. Schaaldieren, spinachtigen e.d. Kevers. Hoe moet je deze gids gebruiken 4 Kleine beestjes onder de loep 5 identificatievragen 6 INHOUD Hoe moet je deze gids gebruiken 4 Kleine beestjes onder de loep 5 identificatievragen 6 Schaaldieren, spinachtigen e.d. 7 De hooiwagen 8 De huisspin 9 De strandvlo 10 De pissebed 11 De spinduizendpoot

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Dierenrijk

Werkstuk Biologie Dierenrijk Werkstuk Biologie Dierenrijk Werkstuk door een scholier 671 woorden 27 april 2001 4,7 232 keer beoordeeld Vak Biologie Dieren Je kunt het dierenrijk indelen in 8 groepen: -eencellige - sponzen *geen skelet

Nadere informatie

Hommel Bouw Levenscyclus Weetjes Bestuivers

Hommel Bouw Levenscyclus Weetjes Bestuivers HOMMELS Hommel Bouw Levenscyclus Weetjes Bestuivers INDELING IN HET DIERENRIJK Rijk: Animalia dieren Stam: Arthropoda geleedpotigen Klasse: Insecta insecten Orde: Hymenoptera vliesvleugeligen Onderorde:

Nadere informatie

Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken.

Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken. Thema 4 Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken. Opdracht 2 1. bacteriën schimmels planten dieren 2. Kenmerken van cellen, namelijk of de organismen cellen hebben met celkernen,

Nadere informatie

Het Strand KNNV basiscursus 2012

Het Strand KNNV basiscursus 2012 Het Strand KNNV basiscursus 2012 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - gewervelden - geleedpotigen

Nadere informatie

1. In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld? 3. wat is de functie van de celkern in een cel?

1. In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld? 3. wat is de functie van de celkern in een cel? Antwoorden door een scholier 1487 woorden 13 januari 2013 6 184 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 4 Ordenen 1 t/m 5 Opdracht 2 1. In welke 4 rijken worden organismen

Nadere informatie

Kaartenset ongewervelde dieren

Kaartenset ongewervelde dieren Kaartenset ongewervelde dieren Deze set met plaatjes is het eerste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met daarbij

Nadere informatie

HOMMELS HOUDEN VAN BLOEMEN

HOMMELS HOUDEN VAN BLOEMEN HOMMELS ir HOUDEN VAN BLOEMEN 15.1. Kinderwerk. a. Tips, ideeën, mogelijkheden. 1. Natekenen met behulp van loep, stereomicroscoop (binoculair) en microscoop van onderdelen van Insekten, bijvoorbeeld poot,

Nadere informatie

Dit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Dit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en

Nadere informatie

inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16

inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Insecten inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden 10 5. Meer insecten 11 6. Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Classificatie van planten

Hoofdstuk 2 Classificatie van planten Hoofdstuk 2 Classificatie van planten 1. Indeling van de afdeling zaadplanten Wat zijn zaadplanten?...... 1.1. Kenmerken van zaadplanten zie practicum beschrijving van bloeiende planten bloem bladeren

Nadere informatie

Nationaal Park Hoge Kempen

Nationaal Park Hoge Kempen Leven er veel dieren in Limburg? In Limburg liggen meer natuur- en bosgebieden dan in andere Vlaamse provincies. Daardoor krijgen meer diersoorten de kans om te overleven. De rijkdom van veel verschillende

Nadere informatie

klimaatstad water leeft 1 Bio

klimaatstad water leeft 1 Bio water leeft 1 Bio Biologisch wateronderzoek 2 werkbundel voor 2 de en 3 de graad secundair onderwijs Biologisch wateronderzoek 3 WATER LEEFT Biologisch wateronderzoek Om een uitspraak te doen over de kwaliteit

Nadere informatie

Insecten in de duinen

Insecten in de duinen Insecten in de duinen Onbekend maakt onbemind Wat maakt insecten bijzonder Bouw en levenscyclus Levenswijzen van insecten Leefomgeving Eten en gegeten worden Bestuivers Diversiteit van insecten in de duinen

Nadere informatie

Werkblad slootdiertjes

Werkblad slootdiertjes Werkblad slootdiertjes Hoe groot is het dier? Hoeveel poten heeft het dier? Hoe ziet de achterkant van het dier eruit? Zit er bij de kop rode franje? Heeft het dier een schelp? Hoe heet het dier? 0, 4,

Nadere informatie

Info plus Ongewervelden

Info plus Ongewervelden Project Dieren F- verrijking week 7 Info plus Ongewervelden Lees de extra informatie in je boek op bladzijde 126 t/m 129 over spinnen. De opdrachten hoef je niet te maken. Ongewervelden De hoeveelheid

Nadere informatie

HET INSECTENPAD 2 GROEP 5-6

HET INSECTENPAD 2 GROEP 5-6 GROEP 5-6 HET INSECTENPAD 2 De moeder van een duizendpoot is vreselijk ontevreden, Want haar zoontje is zojuist in de sloot gegleden. En als je even rekent, Weet je wat dat betekent: Op zijn hoofd een

Nadere informatie

Doelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken en van elk rijk de kenmerken kunnen noemen.

Doelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken en van elk rijk de kenmerken kunnen noemen. Boekverslag door Een scholier 1128 woorden 15 januari 2005 5.1 80 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie boek A Thema 5 Ordening en revolutie Doelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken

Nadere informatie

4,8. Werkstuk door een scholier 2194 woorden 20 februari keer beoordeeld. Ongewervelde dieren. Inhoud:

4,8. Werkstuk door een scholier 2194 woorden 20 februari keer beoordeeld. Ongewervelde dieren. Inhoud: Werkstuk door een scholier 2194 woorden 20 februari 2000 4,8 346 keer beoordeeld Vak Biologie Ongewervelde dieren Inhoud: Wormen Stekelhuidigen Geleedpotigen Sponzen Weekdieren Holtedieren Bronnen: Internet

Nadere informatie

Dieren ademen hv12. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62522

Dieren ademen hv12. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62522 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 14 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62522 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

DEEL 4 INSECTENLEER.

DEEL 4 INSECTENLEER. DEEL 4 INSECTENLEER. GELEEDPOTIGE DIEREN. Indeling: We verdelen de geleedpotige in vier klassen: 1. Insecten, 2.Kreeftachtige, 3. Duizendpootachtige en 4. Spinachtige. HOOFDSTUK 4.1 INSECTEN. De insecten

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES 27 Plattegrond Dreuzelpad: KRIEBELENDE KRUIPERTJES Dit boekje is onderdeel van het eindproject van de IVN natuurgidsencursus van Henriëtte Beers, Fred van Hoof en Afke Schoo. Maart 2003. IVN afd. Bergeijk-Eersel

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 6,7 en 8. 2 Een tocht over insecten door de natuurtuin 't Loo over het dreuzelpad. Geschikt

Nadere informatie

Om de organismen in te delen moet je letten op de volgende kenmerken: celwand, celkern en bladgroenkorrels.

Om de organismen in te delen moet je letten op de volgende kenmerken: celwand, celkern en bladgroenkorrels. Samenvatting door Aukje 4892 woorden 5 juli 2016 5,2 22 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie hoofdstuk 4: Ordening 1 Het ordenen van organisme Je kunt uitleggen waarvoor we de Tree of Life gebruiken Je

Nadere informatie

Het rijk van de dieren

Het rijk van de dieren BASISSTOF 6 1 vwo gymnasium Het rijk van de dieren thema 4 Ordening opdracht 20 Beantwoord de volgende vragen. 1 Heeft een cel van de zuidelijke boommiereneter (zie afbeelding 33) een celkern? En een celwand?

Nadere informatie

*Een Heterotroof wil zeggen dat ze Organische stoffen nodig hebben om te kunnen leven. Deze nemen ze op uit de omgeving.

*Een Heterotroof wil zeggen dat ze Organische stoffen nodig hebben om te kunnen leven. Deze nemen ze op uit de omgeving. Samenvatting door een scholier 1724 woorden 26 maart 2012 6,4 51 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 5 Ordening en Evolutie. Basisstof 1 Ordening in vier rijken: Een halve

Nadere informatie

Bepaling van de biotische index van zoetwater

Bepaling van de biotische index van zoetwater 1 Inleiding Bepaling van de biotische index van zoetwater Op basis van het voorkomen van ongewervelden of aan de hand van de aanwezige planktonorganismen kan stilstaand of stromend water in vier kwaliteitsklassen

Nadere informatie

Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij

Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij In deze les ga je leren hoe de honingbij is opgebouwd. Je gaat bijen vergelijken met andere dieren en je gaat drie mooie tekeningen maken van de

Nadere informatie

Bijlage 3 Bodemonderzoek

Bijlage 3 Bodemonderzoek Bijlage 3 Bodemonderzoek Bijlage 4 Flora en Fauna Beknopte levering uit de NDFF Disclaimer De Nationale Databank Flora

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes Boek van de week: 1; Rupsje Nooitgenoeg 2; Eentje Geentje het lieveheersbeestje 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat

Nadere informatie

Dieren in de Noordzee

Dieren in de Noordzee Dieren in de Noordzee Dat zijn er een heleboel! De Noordzee zit bomvol planten en dieren! Als je gaat zwemmen in zee kom je al planten en dieren tegen die dicht bij de kust leven. Ga je verder de Noordzee

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Lieveheersbeestje Wie het het lieveheersbeestje? Veel mensen vinden insecten, en vooral kevers, maar griezelige beesten. Ze hebben van die rare sprieten op hun kop, van die enge dunne pootjes, En ook hun

Nadere informatie

Rijk. Tekst Susie Brooks Illustraties Dawn Cooper

Rijk. Tekst Susie Brooks Illustraties Dawn Cooper Rijk Tekst Susie Brooks Illustraties Dawn Cooper Inhoud 10-11 Welkom in het insectenrijk 38 39 Bochelcicaden 12 13 Levenscycli 40 41 Halfvleugeligen 14 15 Van rups tot vlinder 42 43 Termieten en mieren

Nadere informatie

Het Strand cursus veldbiologie 2016

Het Strand cursus veldbiologie 2016 Het Strand cursus veldbiologie 2016 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - geleedpotigen - manteldieren

Nadere informatie

vlinders infoblad Meer informatie van de afdeling NME (Natuur en Milieu Educatie) van Carmabi is te vinden op:

vlinders infoblad Meer informatie van de afdeling NME (Natuur en Milieu Educatie) van Carmabi is te vinden op: infoblad vlinders Alle vlinders en motten op de wereld horen tot de orde van Lepidoptera, het Latijnse woord voor insecten met geschubde vleugels. Deze schubben (die je onder een microscoop moet bekijken

Nadere informatie

WATER LEEFT Biologisch wateronderzoek

WATER LEEFT Biologisch wateronderzoek Biologisch wateronderzoek 1 WATER LEEFT Biologisch wateronderzoek Om een uitspraak te doen over de kwaliteit van het water kan je naast een chemisch wateronderzoek ook een biologische methode toepassen.

Nadere informatie

INSECTEN. werkboekje

INSECTEN. werkboekje INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen

Nadere informatie

in de s sloten & plassen

in de s sloten & plassen tad in de s sloten & plassen 2 De kringloop van het water Ü Een regendruppel vertelt: 3 Sloten De Bourgoyen-Ossemeersen zijn een meersengebied met vele sloten. Deze werden lang geleden gegraven om het

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De ordening van het leven

Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk door Jonathan 1383 woorden 7 juni 2016 7 6 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In dit werkstuk ga ik vertellen over de ordening van het leven. Ordening

Nadere informatie

Bodemhelden infokaarten

Bodemhelden infokaarten DEPARTEMENT LEEFMILIEU NATUUR & ENERGIE Bodemhelden infokaarten www.bodemhelden.be Colofon: Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Organismen en hun voortplanting

Werkstuk Biologie Organismen en hun voortplanting Werkstuk Biologie Organismen en hun voortpla Werkstuk door een scholier 6367 woorden 30 januari 2002 5,4 517 keer beoordeeld Vak Biologie EENCELLIGEN: De eencellige dieren leven in het water. De microscopische

Nadere informatie

108 keer beoordeeld 10 maart Biologie samenvatting Thema 4

108 keer beoordeeld 10 maart Biologie samenvatting Thema 4 7,3 Samenvatting door Laura 729 woorden 108 keer beoordeeld 10 maart 2013 Vak Biologie Methode Biologie voor jou Biologie samenvatting Thema 4 1 Bij het ordenen verdeel je een verzameling in groepen met

Nadere informatie

Sprinkhanen en krekels

Sprinkhanen en krekels Sprinkhanen en krekels Springende herrieschoppers Er bestaan ongeveer 20.000 soorten sprinkhanen en krekels! En behalve in de koudste gebieden op aarde kun je ze overal tegenkomen. De verschillende soorten

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Zeven dieren

Werkstuk Biologie Zeven dieren Werkstuk Biologie Zeven dieren Werkstuk door een scholier 5237 woorden 27 april 2003 4,8 95 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoud. Voorwoord Tijgers & Leeuwen Wat zijn leeuwen en tijgers Waar leven ze? De

Nadere informatie

Galerij van de Evolutie

Galerij van de Evolutie Galerij van de Evolutie Werkblad Niveau 3 RODE DRAAD 1) De galerij van de evolutie leidt je in 6 hoofdstukken van het prille leven tot de huidige tijd. Uiteraard beperkt evolutie zich niet tot deze 6 periodes

Nadere informatie

inhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9.

inhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9. Het ei inhoud. Kom jij uit een ei? 3. Dieren uit een ei. 5 3. Vogels 7 4. Vissen 8 5. Insecten 0 6. Spinnen 3 7. Reptielen 4 8. Kikkers en padden 5 9. Filmpje 6 Pluskaarten 7 Bronnen en foto s 9 Colofon

Nadere informatie

Bijen en hun leefomgeving. Lezing door Arie Koster d.d

Bijen en hun leefomgeving. Lezing door Arie Koster d.d Bijen en hun leefomgeving Lezing door Arie Koster d.d. 14-11-2013 Inhoud presentatie - Wat zijn bijen - Indeling bijen - Herkenning wilde bijen - Wilde bijen in stedelijk gebied - Groenbeheer voor bijen

Nadere informatie

Bodemhelden infokaarten

Bodemhelden infokaarten Bodemhelden infokaarten www.bodemhelden.be DEPARTEMENT OMGEVING Bodemschimmel (o.a. paddenstoel) Een paddenstoel is geen dier, maar ook geen plant. Wat is het dan wel? Paddenstoelen vormen een aparte

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Oriëntatie Herkennen van diersoorten en rassen Voeren van dieren Huisvesten van dieren...

Inhoudsopgave. Oriëntatie Herkennen van diersoorten en rassen Voeren van dieren Huisvesten van dieren... Inhoudsopgave Oriëntatie... 7 1. Herkennen van diersoorten en rassen...8 1.1 Ordenen van dieren...8 1.2 Diersoorten en rassen...10 1.3 Keuze diersoorten met behulp van raskenmerken...13 1.4 Het fokken

Nadere informatie

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes Tijdens deze buitenopdracht komen jullie verschillende insecten tegen. Ook vind je andere kleine beestjes, die geen insecten zijn. De route is met een

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 17 juni 2014. Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 17 juni 2014. Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 17 juni 2014 Beste natuurliefhebber/- ster, Het was een mooie dag, meestal zonnig en soms bewolkt. Er stond wel een stevige wind, maar al met al was het een dag waarop

Nadere informatie

Dieren 2. Cursus Natuurgids

Dieren 2. Cursus Natuurgids Dieren 2 Cursus Natuurgids 1 Inhoud Vooraf: Hoe leeft een dier? Zijn dieren en mensen verschillend? 1 Aanpassingen aan het milieu 2 Eten, overleven en gegeten worden 3 Diergedrag 4 Het dier en de mens

Nadere informatie

natuurboekje van zomer 2008

natuurboekje van zomer 2008 Kinderbijlage zomer 09-05-2008 12:17 Pagina 1 Limburgs Landschap natuurboekje van zomer 2008 Kinderbijlage zomer 09-05-2008 12:17 Pagina 2 Hoi! Hij lijkt op een mug, maar dan een maatje groter. De langpootmug.

Nadere informatie

Project Dieren. Week 1CD: Algemeen

Project Dieren. Week 1CD: Algemeen Project Dieren. Week 1CD: Algemeen Info: Leven op aarde Een fossiel is een afdruk in steen van een schelp, dier of plant. Alle dieren zijn niet tegelijk ontstaan, ze zijn langzamerhand ontwikkeld. Dat

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 17 en woensdag 18 oktober Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 17 en woensdag 18 oktober Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 17 en woensdag 18 oktober 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Vergeleken met de voorgaande dagen was het nogal fris, maar toch was het een mooie herfstdag. De zon scheen,

Nadere informatie

Deel 1: het koraalrif

Deel 1: het koraalrif Lesstof Deel 1: het koraalrif Deel 2: het koraal Deel 3: het belang van koraal Deel 4: de bedreigingen voor het koraal Deel 5: het beschermen van het koraal Deel 1: Het koraal rif Deze les ga je leren

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, maandag 17 oktober Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, maandag 17 oktober Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, maandag 17 oktober 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, In principe is de dinsdag gereserveerd voor de excursie op de tuinen van De Wiershoeck en de Kinderwerktuin. Na de afsluitende

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 november Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 november Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 november 2015 Beste natuurliefhebber/-ster, De dag begon mistig, maar in de loop van de ochtend brak de zon door en werd het alsnog een aangename najaarsdag. Geheel

Nadere informatie

Liefhebbers van open zand

Liefhebbers van open zand Liefhebbers van open zand Graafwespen en verwanten op de Meinweg J.Hermans Inhoud presentatie Wat zijn vliesvleugeligen? Algemene kenmerken vliesvleugeligen Liefhebbers van zandgronden Kenmerkende soortgroepen

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Ordening

Werkstuk Biologie Ordening Werkstuk Biologie Ordening Werkstuk door een scholier 5812 woorden 27 januari 2008 5,3 69 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstuk 1 Organismen De kenmerken van de Organismen zijn dat ze aan de 7 levensverschijnselen

Nadere informatie

Pedagogische gids (voor leerkrachten)

Pedagogische gids (voor leerkrachten) Pedagogische fiche / Het water van de kanalen Pedagogische gids (voor leerkrachten) Doelstellingen van de les: Weten hoe een kanaal wordt bevoorraad met water en hoe dat water er circuleert. Introductie

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE LESPAKKET ORDENING VMBO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie

Nadere informatie

inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8.

inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8. Vlinders inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8. Vlinders in Nederland 11 9. Filmpjes 15 Pluskaarten

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 april Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 april Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 15 april 2014 Beste natuurliefhebber/- ster, Doordat we anderhalve week afwezig waren komt dit verslag later dan gebruikelijk. Intussen ben ik vergeten hoe de omstandigheden

Nadere informatie

Ecologie voedselweb van zoetwater

Ecologie voedselweb van zoetwater Ecologie voedselweb van zoetwater Inleiding: In een voedselweb worden de relaties tussen organismen duidelijk. In alle voedselketens en dus ook een voedselweb start de reeks / basis met een groen organisme.

Nadere informatie

VIVARIUM. Werkblad Niveau 4. De geleedpotigen. Spinachtigen. Blijf even bij de ingang van de insectenzaal staan.

VIVARIUM. Werkblad Niveau 4. De geleedpotigen. Spinachtigen. Blijf even bij de ingang van de insectenzaal staan. VIVARIUM Werkblad Niveau 4 Blijf even bij de ingang van de insectenzaal staan. De geleedpotigen Inleiding 1. De geleedpotigen omvatten de ongewervelde dieren met gelede poten (arthron= geleed, podos =

Nadere informatie

Bijenmonitoren docentendeel

Bijenmonitoren docentendeel Bijenmonitoren docentendeel De doelen van deze les zijn: -Leerlingen kennen de kenmerken van een insect. -Leerlingen kunnen bijen van andere insecten onderscheiden. -Leerlingen kunnen werken met de zoekkaart

Nadere informatie

Dierenlijst Aanschotse Beemden

Dierenlijst Aanschotse Beemden Dierenlijst Aanschotse Beemden Inventarisatie sinds maart 2017 bijgewerkt 18-08-2018 aantal soorten 165 Gewervelde dieren: Zoogdieren Egel Mol Bosspitsmuis spec. Huisspitsmuis Gewone dwergvleermuis Konijn

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 20 oktober 2015. Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 20 oktober 2015. Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 20 oktober 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, Tijdens deze laatste reguliere excursie en ook nog even daarna was het heel aardig herfstweer. Het was droog, er stond

Nadere informatie

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers!

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers! Tekst en illustraties Beestjesdeskundige Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers! LEMNISCAAT ROTTERDAM Allerlei beestjes 6 Bidsprinkhanen 38 Beestjesspeurders 8 Waterbeestjes 40 Beestjesstamboom

Nadere informatie