Vergoeding voor schade door verkeersongevallen ongeacht aansprakelijkheid

Transcriptie

1 Vergoeding voor schade door verkeersongevallen ongeacht aansprakelijkheid Caroline Van Schoubroeck Hoofddocent K.U.Leuven Overzicht Vergoedingsregeling zwakke weggebruiker Omstandigheden Diefstal, heling, geweldpleging Toevallig feit Niet - geïdentificeerd motorrijtuig Kettingbotsing pag. 2 Artikel 29bis WAM-wet laatste wijziging wet 19 januari 2001 Art. 48bis 48ter wet arbeidsongevallen privé 1971 Art bis wet arbeidsongevallen publiek 1967 Art. 13 en 14 WAM-wet Conventies verzekeraars Onschuldige slachtoffers VVLL 1

2 Relatie tot gemeenrecht Verkeersslachtoffers Motorrijtuigen Uitsluiting bestuurder Vergoeding lichamelijk letsel kledijschade Rest artikel 1382 B.W. Schade schadebegroting Cass. 16 maart 2006 Recht integrale vergoeding van schade Slachtoffer keuze grondslag Cass. 8 oktober 2002 Openbare orde -> de facto voorrang Relatie tot gemeenrecht Geen recht: + 14 jaar onverschoonbare fout Daad en gevolgen gewild Slachtoffer blijft aansprakelijk voor schade veroorzaakt aan anderen Subrogatierecht verzekeraar - GMWF Kwalificatie vergoedingsregeling Discussie rechtsleer / rechtspraak (Objectieve) aansprakelijkheid(sverzekering)? Persoonsverzekering? Autonome vergoedingsregeling? Knelpunten Subrogatie en verhaal Bevoegdheid politierechter zetelend als strafrechter Internationale verkeersongevallen Slachtoffer is tevens verzekerde bestuurder in de polis 2

3 Kwalificatie vergoedingsregeling Cass. Arbitragehof Adv. Gen. Verplichting opgelegd aan verzekeraar Geen verband met fout verzekerde of inbreuk Mechanisme automatische vergoeding slachtoffers Kwalificatie vergoedingsregeling caractère strictement indemnitaire du système, dont la philosophie, même insérée dans un contexte d assurance de responsabilité civile, s en distingue fondamentalement ainsi, deux système coexistent dans une même finalité d indemnisation extra-contractuelle, selon des modalités résolument distinctes Adv. Gen. Genicot, Cass. 28 april 2006 Vergoedingsgerechtigden Ieder slachtoffer en zijn rechthebbenden vennootschap - werkgever ongeacht afspraken- exoneratie Slachtoffer = verzekerde aansprakelijke Cass. 28 april 2006 Uitsluiting: bestuurder en rechthebbende Enige interpretatie begrip bestuurder Controle door manipulatie Effectieve mogelijkheid aanwenden motorkracht? Bewijslast? 3

4 Motorrijtuig Niet aan spoorstaven gebonden Artikel 1 WAM-wet Uitzondering rolstoel Aan spoorstaven gebonden Trein / tram Eigendom privé personen / overheid(sbedrijf) Niet: aanvaring tussen schip en jacht Arbitragehof 21 december 2005 Betrokken motorrijtuig Ruime interpretatie begrip betrokken Loutere aanwezigheid op ogenblik ongeval niet voldoende indien aanwezigheid motorrijtuig enig verband houdt met de totstandkoming van het verkeersongeval Geen vereiste oorzakelijk verband tussen motorrijtuig en ongeval Cass. 9 januari 2006 Betrokken motorrijtuig Begrip «totstandkoming» ongeval? enige rol ingeval van afwezigheid van contact tussen motorrijtuig en slachtoffer =? 4

5 Verkeersongeval slachtoffer gekwetst toen zij als passagier plaats had genomen in het voertuig dat op de openbare weg reed en dit voertuig werd in het wegverkeer geconfronteerd met een ongebruikelijk voorwerp (verdwaalde kogel) Cass. 9 januari 2004 Ongeval op privé terrein Niet aan spoorstaven gebonden Ongeval op plaats art. 2 WAM-wet Uitsluiting privé terrein geen discriminatie Privé terrein vs plaats toegankelijk aantal personen Criterium? Ongeval op privé terrein Trein en tram Vergoeding kruising eigen bedding openbare weg/oversteekplaats bedding kusttram bedding treintje in park opstappen treinstel in station overgang op de treinsporen in station 5

6 Ongeval op privé terrein in eigen bedding trein? Arbitragehof 7 juni 2006: vergoeding bij ongeval op de oversteekplaats, ook indien spoorweg gesloten is Vraag: Is het risico zodanig kleiner dat dit het instellen van een fundamenteel verschillende schadevergoeding zou kunnen verantwoorden? Snelheidswedstrijden gesloten parcours = Verkeersongeval Cass.? Toepassing voorval waarbij schade verwekt wordt door het zich voortbewegen van voertuigen; het gesloten zijn van het parcours is van geen belang niet vereist dat ongeval binnen context wegverkeersreglement of wet op politiewegverkeer artikel 8 WAM-wet eist voor vergunde wedstrijden een verzekering overeenkomstig deze wet gesloten terrein maar toegankelijk voor publiek Snelheidswedstrijden gesloten parcours Geen toepassing gesloten parcours niet gelijkstellen met verkeerssituatie geen naleving wegcode motorrijtuig niet verkeersmatig als voertuig, wel als sportmiddel 6

7 Internationale verkeersongevallen Kwalificatie vergoedingsregeling? recht toepasselijk op aansprakelijkheid? recht toepasselijk op verzekeringsovereenkomst? Verdrag van den Haag 1971 toepassing op verkeersongevallen op de weg,bepaalt de wet van toepassing op de aansprakelijkheid als die welke van toepassing is op de modaliteiten en omvang van de schadevergoeding, ongeacht welke de grondslag is, op voorwaarde dat deze buitencontractueel is Cass.19 maart 2004 Geen verduidelijking Wetboek IPR 16 juli 2004 Vergoedingsplichtigen Niet aan spoorstaven gebonden WAM - verzekeraar Staat - NMBS - De Lijn - MIVB GMWF uitzondering toevallig feit beperken tussenkomst? Trein en tram eigenaar NMBS / privé persoon Diefstal, heling, geweldpleging dief = bestuurder dief? bestuurder GMWF Benadeelde Subrogatie dief, heler mede-aansprakelijke WAM-verzekeraar? verdwijnen risico / art. 78 WLVO art. 4, 4 modelpolis 7

8 Diefstal, heling, geweldpleging ongeval in België: GMWF gestolen voertuig buitenlandse kentekenplaat gestolen voertuig Belgische kentekenplaat ongeval buitenland: Bureau land ongeval gestolen voertuig Belgische kentekenplaat Toevallig feit ongeval veroorzaakt door motorrijtuig geen verzekeraar tot vergoeding gehouden om reden van = enigste reden toevallig feit = overmacht waardoor bestuurder van motorrijtuig dat ongeval veroorzaakt vrijuit gaat Toevallig feit Toevallig feit = plotse, onvoorzienbare en onweerstaanbare fysieke aandoening gebeurtenis niet noodzakelijk onafhankelijk van menselijke wil Ongelukkige samenloop van omstandigheden 8

9 Toevallig feit Geen vergoeding indien gebrekkig voertuig gebrek van de weg cumul met fout bestuurder schade rechtstreeks door toevallig feit toevallig feit = fout onbekend voertuig : Niet- geïdentificeerd motorrijtuig Niet - geïdentificeerd motorrijtuig motorrijtuig aansprakelijk / betrokken eigenaar of naam persoon inschrijving voertuig niet gekend, of verzekeringstoestand kan niet gekend zijn Kennis nummerplaat, bestuurder niet relevant Belang kwalificatie Niet - geïdentificeerd motorrijtuig / toevallig feit stoffelijke schade plaats ongeval neen / ja EER / België 9

10 Onenigheid WAM-verzekeraar - GMWF Artikel 19bis-18 WAM-wet GMWF vergoeden Verhaal op WAM-verzekeraar Kettingbotsing: probleem passagiers : artikel 29bis WAM-wet niet - aansprakelijke bestuurder aansprakelijkheid ontrafelen aansprakelijke niet te bepalen Kettingbotsing: aansprakelijke niet te bepalen Geen tussenkomst GMWF Arbitragehof 20 september 2000: discriminatie Art. 19bis-11, 2 WAM-wet Benadeelde vergoed door WAM-verzekeraar van een betrokken motorrijtuig Verdeling schadelast tussen WAM-verzekeraar, behalve zeker niet-aansprakelijke Kwalificatie? Probleem: wachten op beoordeling door rechter 10

11 Kettingbotsing: Conventies Conventie kettingbotsingen Beslissing Comité lange ketting Conventie vergoeding onschuldige slachtoffers Slotbeschouwingen Vergoeding (niet-aansprakelijke) bestuurder? Spreiding schadelast? Toch invoering van een art. 1385bis B.W.? Gelijke behandeling alle verkeersongevallen, ook zonder motorrijtuig? Lex damni? 11