Toetsen voor speciale leerlingen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Toetsen voor speciale leerlingen"

Nienke van de Velde
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Primair en speciaal onderwijs Toetsen voor speciale leerlingen Toetsen voor speciale leerlingen Voor functioneringsniveaus groep 3 t/m 8 Compleet volgsysteem voor speciale leerlingen Ontwikkeling van de individuele leerling staat centraal Groei van de leerling duidelijk zichtbaar In één oogopslag duidelijk welke lesstof bij de leerling past Vergelijking met leeftijdsgenoten mogelijk

2 Toetsen voor speciale leerlingen Compleet volgsysteem voor functioneringsniveaus groep 3 t/m 8 Geen leerling is gelijk. Waar de één met sprongen door de leerstof gaat, doet de ander dat stap voor stap. Daarom bieden wij toetsen aan voor leerlingen voor wie de sprong in de stof af en toe te groot is. Er zijn toetsen voor speciale leerlingen voor de leerstofgebieden Begrijpend lezen, Rekenen-Wiskunde en Spelling, zowel op papier als digitaal. De toetsen zijn beschikbaar voor functioneringsniveaus groep 3 t/m 8. Voor wie zijn de toetsen? De toetsen zijn bestemd voor alle speciale leerlingen in het primair en speciaal (basis) onderwijs, die extra steun nodig hebben in hun ontwikkeling. Dit zijn leerlingen met een vertraagde ontwikkeling, een beperkte concentratieboog of een grote behoefte aan structuur. Uitgangspunt: vergelijkbaarheid staat voorop De toetsen zijn gebaseerd op die van het Cito Volgsysteem primair onderwijs. Belangrijk uitgangspunt is dat de resultaten van de toetsen voor speciale leerlingen te vergelijken zijn met de resultaten van de reguliere toetsen en de onderliggende vaardigheden. Scholen en ouders willen graag antwoord op de vraag hoe een kind presteert in vergelijking met een gemiddeld kind. Van hink-stap-sprong naar hink-stapstap De ene leerling gaat met een hink-stap-sprong door de lesstof. De ander heeft iets meer tijd nodig. Voor ons reden om, samen met SO- en SBO-scholen, de toetsen voor speciale leerlingen op een aantal punten aan te passen. De toetsen zijn gebaseerd op het niveau van leerlingen in het speciaal (basis) onderwijs en de zorgleerlingen in het regulier onderwijs.

3 Kleinere leerstappen De belangrijkste aanpassing is dat er in de opeenvolgende toetsen kleinere leerstappen worden genomen. Zo zijn er toetsen voor de functionerings niveaus M6 en E6, maar ook voor E5/M6 en M6/E6. Een leerling die kleinere leervorderingen laat zien kan op deze manier een voor hem nieuwe toets maken. Er zijn dus meer toetsen beschikbaar. Een toets die past bij de leerling Dat u de beschikking hebt over meer toetsen, betekent niet dat u ook vaker moet toetsen. U kiest op welk niveau u wilt toetsen. U selecteert een toets die past bij het niveau van de leerling. Zo laat een leerling zien wat hij kan. De toets meet optimaal welke leerstof een leerling beheerst en wat zijn volgende leerstap is. Opbouw De opbouw van de toetsen voor speciale leerlingen verschilt van die van de reguliere toetsen. Zo zijn opgaven van hetzelfde type achter elkaar geplaatst en worden niet door elkaar aangeboden. Dat geldt ook voor de instructie: voordat een type opgave begint, krijgen de leerlingen de bijbehorende instructie. De leerling maakt bijvoorbeeld eerst alleen open opgaven en krijgt na een instructie over gesloten vragen dit vraagtype aangeboden. Andere samenstelling De samenstelling van de toetsen is anders. Zo is het aantal opgaven van één toetsdeel (taak) bij de toetsen Begrijpend lezen en Rekenen-Wiskunde beperkt. Dat is prettiger voor leerlingen die zich niet zo lang kunnen concentreren. Bij Begrijpend lezen en Spelling zijn de opgaven aangepast zodat speciale leerlingen de vragen beter kunnen interpreteren. Door bijvoorbeeld kortere of meer feitelijke teksten te gebruiken meten we de lees- en spelvaardigheid beter. Rapportage In de rapportage staan functioneringsniveaus centraal. Deze niveaus geven aan hoe een leerling scoort ten opzichte van een gemiddelde leerling in het regulier

4 basisonderwijs. Veel leerlingen met achterstanden maken toetsen die niet overeenkomen met hun leeftijd. Door te werken met functioneringsniveaus op basis van vaardigheidsscores is niet de achterstand leidend, maar juist de groei van de leerling en wat hij of zij wel kan. Het blijft daarbij wel mogelijk te rapporteren op basis van de normeringen I tot en met V of A tot en met E. In het Computerprogramma LOVS bestaat ook de mogelijkheid om het functioneringsniveau van de leerling te vermelden op het alternatief leerlingrapport en op het alternatief groepsprofiel, in plaats van de normering A t/m E of I t/m V. Voordelen De groei van de leerling is duidelijk zichtbaar. De ontwikkeling van de individuele leerling staat centraal. De vooruitgang is primair in beeld, niet de achterstand. In één oogopslag is duidelijk welke lesstof bij de leerling past. Vergelijking met leeftijdsgenoten blijft mogelijk. Hoe neemt u de toetsen af? Ondanks de beschikbaarheid van meer toetsen voor de functioneringsniveaus groep 3 tot en met 8 is het de bedoeling om slechts tweemaal per jaar te toetsen. Ons advies is: neem de toets tweemaal per jaar af op een vast moment, met uitzondering van Begrijpend lezen vanaf functioneringsniveau groep M5. kies bij leerlingen met een vertraagde ontwikkeling en aangepast leerstofaanbod een toets die past bij het functioneringsniveau en de aangeboden/ beheerste stof. Gebruik de tussentoetsen als passende variant. kies bij leerlingen met een normale ontwikkeling en regulier leerstofaanbod een toets die past bij de normale ontwikkeling. Gebruik de toetsen voor speciale leerlingen alleen wanneer leerlingen baat hebben bij de aanpassingen in de toetsen voor speciale leerlingen, zoals structuur en taaklengte. Ik denk dat scholen in het SO en SBO erg gebaat zijn bij deze toetsen voor speciale leerlingen. Juist taal en rekenen verdienen aanpassingen als het gaat om deze leerlingen. Ik verwacht dat SO en SBO de toetsen zeker gaan gebruiken. Ook voor reguliere basisscholen hebben deze toetsen beslist meerwaarde voor zwakke leerlingen. Anita Vermeulen, remedial teacher Pedologisch-Instituutschool, Tiel

5 Overzicht compleet productaanbod speciale leerlingen Er zijn leerkrachtmappen beschikbaar voor de functioneringsniveaus 3 t/m 5 en 6 t/m 8, voor de volgende leerstofgebieden: Begrijpend lezen Rekenen-Wiskunde Spelling Een leerkrachtmap bestaat uit: een handleiding; opgavenboekjes; aangepaste registratieformulieren; de inhoudsverantwoording. U kunt de toetsen ook digitaal afnemen. Wanneer u de leerkrachtmap aanschaft, kunt u de digitale variant van de toetsen downloaden. COTAN Zowel de papieren als de digitale toetsen voor speciale leerlingen functioneringsniveaus groep 3, 4 en 5 zijn door COTAN goedgekeurd. Daarnaast hebben ook de papieren toetsen, functioneringsniveaus groep 6, 7 en 8 het COTAN keurmerk. Hierdoor zijn de toetsen bruikbaar voor de indicatiestelling voor leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) en praktijkonderwijs (PrO). Aan de goedkeuring voor de digitale toetsen functioneringsniveau groep 6 t/m 8 wordt gewerkt. Meer informatie Wilt u meer weten over toetsen voor speciale leerlingen? Kijk dan op of neem contact op met onze klantenservice: (026) of klantenservice@cito.nl. Bestellen Om te bestellen gaat u naar onze webwinkel

6 Primair en speciaal onderwijs Toetsen voor speciale leerlingen Toetsen voor speciale leerlingen Voor functioneringsniveaus groep 3 t/m 8 Cito Amsterdamseweg 13 Postbus MG Arnhem T (026) Klantenservice T (026) klantenservice@cito.nl Fotografie: Ron Steemers december 2012

Vergelijkbare documenten

Spelling 3.0. Groep 5

Spelling 3.0. Groep 5 Primair en speciaal onderwijs Cito Volgsysteem Spelling 3.0 Groep 5 op papier vanaf schooljaar 2015/2016 vanaf 2016/2017 ook digitaal alleen dicteeopgaven, ook in de hogere groepen uitgebreide foutenanalyse