Green spots voorjaarsproject IVN-Veldhoven/Vessem 2005

Transcriptie

1 Green spots voorjaarsproject IVN-Veldhoven/Vessem 2005 Het mooiste natuurgebied in/rond Veldhoven/Vessem Opzet: Bij dit project gaat het om de beleving van de natuur met alle zintuigen en de verwerking op een eigen manier. Elke klas of school adopteert een natuurgebiedje in de buurt en gaat daar o.l.v. schoolgidsen (en ouders) één of meer keren kijken. Op school worden de opdrachten verder uitgewerkt. De resultaten (collages, schilderijen, tekeningen, gedichten, opstellen, posters, maquettes, foto-reportages, power-point presentaties,e.d) kunnen tentoongesteld worden in de Openbare bibliotheek te Veldhoven. (1 per groep) Werkstukken inleveren op woensdag 22 juni tussen en uur op Bs De Rank, De Bussels 37, Veldhoven, tel Vanaf maandag 27 juni zijn de resultaten te bewonderen in de bibliotheek. Na 2 weken kunnen ze opgehaald worden op woensdag 6 juli tussen en uur bij de bibliotheek. Er is een project voor de onderbouw en een project voor de midden- en bovenbouw. Het project voor de Onderbouw: Voor de leerkrachten: Samen met de kinderen gaat u op zoek naar een heel speciale plek. Vraag aan de kinderen, of ze wel eens met hun ouders of opa's/oma's enz naar buiten gaan. Hebben ze een favoriete plek, een hele mooie plek, of juist een spannende plek, een plek waar je lekker kunt rennen of een plekje, waar je rustig stil kunt zitten genieten? Een heel speciale plek ergens in een bos, bij een ven, een houtwal, op de heide, langs een beek, in een park, op een braakliggend terrein of misschien een hele speciale, grote tuin (in dit laatste geval moet u wel al van tevoren weten, in welke tuin u terecht kunt en moet in die tuin ook het e.e.a. te beleven zijn). Het speciale plekje moet wel goed bereikbaar zijn. Mee te nemen: om alles goed te bekijken kunt u de kinderen vragen een kleine jampot mee te nemen en indien mogelijk een loep. Soms hebben kinderen ook wel een loeppotje in huis. Een plastic zak om op te zitten en om interessante vondsten mee te nemen is ook erg handig. De jampotjes hoeven geen gaatjes in het deksel te hebben; ze zijn alleen bedoeld om veilig (voor dier! en kind) naar kleine beestjes te kijken. Zodra de kinderen de beestjes goed hebben gezien, laten de schoolgidsen de beestjes weer vrij op de plaats waar ze gevangen zijn. Als de speciale plek bekend is, gaan de kinderen die samen met de schoolgidsen bekijken en beleven. -Wat valt er te zien en te beleven op jouw speciale plekje? Een aantal suggesties: Kijk eens naar de grond. Wat zie je daar? Bladeren, gras, planten, struiken, bomen? Kun je de grond ook ruiken? Hoe voelt de grond? Hard of zacht, warm of koud, droog of nat, plat of hobbelig? Ga eens ergens rustig staan en ruik eens goed. Ruik je veel verschillende geuren? 1

2 Welke geur ruik je het sterkst? Als er veel dezelfde planten staan, mag je een blaadje van één van de planten plukken en die goed wrijven: wat ruik je nu? Voel je de wind? Waar komt die vandaan? Ga eens rondkijken om te zien, wat er allemaal door de wind bewogen wordt. Zit daar verschil in? Ga met elkaar ergens in een kring zitten, doe dan je ogen eens dicht en luister heel goed. Wat hoor je? Hoor de vogels fluiten, dieren ritselen, hoor je mensen, fietsen, auto's? Kijk eens om je heen. Wat is het hoogste voorwerp (boom, struik, enz.), dat je ziet? Wat is het dikste? Welk voorwerp heeft de vreemdste vormen? Wat zie je daarin (fantasienamen bedenken)? Welk voorwerp vind je het mooiste en waarom? Wat vind je het lelijkste en waarom? Welke kleuren zie je om je heen? Sommige bloemen hebben meer dan één kleur, kijk maar eens goed. Hebben alle stammen van bomen (en struiken) dezelfde kleur? Kijk eens goed naar de bast van de bomen. Zien die er allemaal gelijk uit en zie je verschillen? Glad, ribbels, bulten, pukkeltjes? Voel maar eens aan alle verschillende soorten bast. Ruiken ze ook? Zie je ook spinnenwebben? Vooral als het vochtig is, kun je ze goed zien (neem eventueel een plantenspuit met water mee). Zijn alle webben gelijk? Zie je de spin ook zitten? Waarom maken spinnen een web? Zie je ook nog andere, kleine beestjes? Zoek eens op de stammen van bomen of op de grond, vooral tussen bladeren. Vang de beestjes in een loeppotje en bekijk ze goed; wat voor kleur hebben ze, hoeveel poten hebben ze, zie je hun voelsprieten, hoe ziet hun kop eruit? Laat de beestjes daarna weer vrij op de plaats, waar je ze gevangen hebt. Kun je ook ergens zien, of er ook dieren in bos leven? Kijk maar eens, of je loopen/of eetsporen kunt vinden. Heb je enig idee wat hier het langste staat (het oudste is)? Zie je ook jonge plantjes (zaailingen) staan? Zie je dingen die door mensen gemaakt zijn, b.v. een weg, pad, sloot, enz. Vertel hoe jouw speciale plekje er uit ziet: Groeien er veel planten? Vind je die planten mooi? Groeit er ook (veel) gras? Kun je er ook spelen? Tot slot kunnen er in groepjes of met de hele klas één of meerdere spelletjes op de speciale plek gedaan worden, b.v. boompje verwisselen, een hardloopspelletje, wie kan het verste (bijv. met een dennenappel) gooien, een voelspelletje (laat een aantal kinderen iets uit het bos pakken), bewegingsspelletje (laat de kinderen lopen/springen als een dier), enz... Verwerking op school: Laat de kinderen in de kring nog een keer vertellen, wat ze nou zo speciaal, leuk, spannend of mooi vinden aan hun speciale plekje. De kinderen kunnen hun speciale plekje tekenen en/of schilderen. De kinderen kunnen hun eigen plekje namaken in de zand- en of watertafel (m.b.v. meegenomen bladeren, takjes, blaadjes, zand uit de zandbak, water, enz.). Ze kunnen ook in bijv. een ijsbak hun eigen speciale plekje maken. Laat de kinderen de geluiden, die ze op hun speciale plekje gehoord hebben, nadoen, al dan niet met muziekinstrumenten. Kent u liedjes, die te maken hebben met hun speciale plekje (over bos, wind, water, regen, bladeren, enz.)? Tip: dit project kunt u goed combineren met de landschappenkist. Deze kist kunt u lenen via Hetty Fokkens, tel

3 Het project voor de midden- en bovenbouw Start: Houd een klassengesprek over mooie gebieden in de omgeving waar de kinderen wel eens zijn geweest. Laat ze vertellen waarom ze het mooi vinden. Denk aan gebieden als: park, berm, braakliggend terrein, bos, hei, beek, moeras, ven, houtwal. Kies een gebied uit dat goed bereikbaar is. Vertoon de film als inleiding op de eerste excursie. Vraag schoolgidsen en ouders om mee te helpen. Laat de kinderen kiezen uit de verschillende manieren om het gebied te bekijken. Mijn plek bekeken door de bril van de schilder Mijn plek bekeken door de bril van de bioloog Mijn plek bekeken door de bril van de dichter Mijn plek bekeken door de bril van de schrijver Mijn plek bekeken door de bril van de landschapsarchitect Mijn plek bekeken door de bril van de componist Mijn plek bekeken door de bril van de wijsneus Mijn plek bekeken door de bril van de speurder Mijn plek bekeken door de bril van de fotograaf Kopieer de werkbladen. Excursie: Ga een of meerdere keren naar het gebied. Verdeel de klas in groepjes, die met dezelfde bril gaan kijken. Geef ze de werkbladen en materialen. De materialen zitten in de leskist, die te leen is bij het IVN en bevat o.a. zoekkaarten, kijkertjes, meetlint, loepen, hoogtemeter, bloemenpers, kijkwijzer, vogelfluitje, vangkokers, stethoscoop, verrekijkers, zitplastic, potloden, plankjes. Schoolmaterialen: teken- en schrijfpapier, kleurpotloden, verf, digitale camera, boeken. Elk werkblad is volgens een vast patroon ingedeeld: 1. mijn plek bekeken door de bril van 2. inleiding (over het hoe en waarom) 3. rondkijken (het terrein verkennen en een goede plek uitzoeken) 4. opschrijven (vragen beantwoorden om een helder beeld te vormen) 5. uitwerken (tekening, gedicht,enz.) 6. conclusie: ik vind dit een mooie plek, omdat. 7. verder (doorwerken, uitwerken op school en thuis) Verwerking: Het is bedoeling dat het onderzochte gebied verwerkt wordt in de vorm van collages, tekeningen, enz. Bij het project voor de midden- en bovenbouw hoort een leskist, die geleend kan worden bij Hetty Fokkens, tel Werkgroep Scholenwerk IVN-Veldhoven/Vessem: Hetty Fokkens, Jan Dankers, Johan van Zijll Langhout 3

4 1 mijn plek bekeken door de bril van landschapsarchitect naam; 2 inleiding: Een landschapsarchitect kijkt naar een gebied en probeert het mooi in te richten. Alles moet op de goede plaats terecht komen. 3 rondkijken: Zoek een plek met veel variatie. Neem een kijkertje en zoek een plek met veel afwisseling: weg, bomen, paden, berm, gras, hek, gebouw, sloot, enz. teken nu in grote lijnen wat je door je kijkertje ziet: maak er nu een plattegrond van: bedenk nu wat je op de plattegrond wilt veranderen om het mooier te maken: bv. een andere weggetje, wat bomen erbij, een houtwal, een riviertje, een leuk hekje, enz. legenda 7 verder: Werk je plattegrond op school uit in de zandtafel of maak een maquette. 4

5 1 mijn plek bekeken door de bril van de schrijver. naam: 2 inleiding: Een schrijver zoekt een plek waar het verhaal zich afspeelt. Hij beschouwt deze plek als het decor van zijn toneelstuk. 3 rondkijken: Zoek een geschikte plek, waar je wat kunt beleven. Ga daar rustig zitten en kijk rond. Bedenk wat er op dit moment allemaal kan gebeuren. -inleiding: Beschrijf de omgeving: de natuur, het weer, het tijdstip van de dag. Noteer alleen de sleutelwoorden/ trefwoorden. Zet er bijv. naamw.voor.( Bv.grote, mooie, stoffige, zanderige, groene, zonnige, vriendelijke, gouden, bijzondere. ) -bedenk over welke personen het verhaal gaat:... -kern: Bedenk wat er kan gaan gebeuren: -slot: Werk toe naar een hoogtepunt. Hoe loopt het af?.... schrijf nu het verhaal: titel: inleiding: kern slot 7 verder: Schrijf je verhaal op school opnieuw. Werk het eventueel uit op de computer. Tekeningetjes mogen er ook bij. 5

6 1 mijn plek bekeken door de bril van de bioloog naam: 2 inleiding: Een bioloog bestudeert de natuur: hij let op de vogels, de bloemen, de insecten, de bomen. Vaak vraagt hij zich af wat de planten en dieren met elkaar te maken hebben. 3 rondkijken: Kies een niet te groot gebied. Loop eerst eens rond. Ga daarna op onderzoek uit. Gebruik de zoekkaarten, de vangbuisjes, de loeps, de verrekijker, bloemenpers. -waargenomen vogels:... -waargenomen bomen:... -waargenomen insecten: waargenomen bloemen: -waargenomen andere dieren: -wat mij opvalt op deze plek is:. -wat ik mis aan natuur op deze plek is:. Teken hieronder planten en dieren die je niet kent. 7 verder: Op school kun je in boeken opzoeken hoe de planten en dieren heten. De gedroogde bloemen kun je ook determineren. 6

7 1 mijn plek bekeken door de bril van de wijsneus naam: 2 inleiding: Een wijsneus is nieuwsgierig en wil alles weten. Vooral dingen die bijzonder zijn, vindt hij belangrijk. 3 rondkijken: Loop rond door het gebied en ga op zoek naar bijzondere dingen. Let op: heel hoog, heel klein, heel gek. Gebruik een loep. Zoek vreemde dieren, die door de loep wel monsters lijken. Gebruik zoekkaarten om ze op naam te brengen. Gebruik een meetlat. Gebruik de hoogtemeter om hoge bomen op te meten. gevonden grootte omschrijving teken hier bijzondere vondsten: 7 verder: Zoek op school de namen op van je vondsten. Probeer meer gegevens te verzamelen. Kijk ook hoe groot die boom wel worden kan. Pak ook het Groot Record boek om bijzondere gegevens op te zoeken. 7

8 1 mijn plek bekeken door de bril van de fotograaf naam: 2 inleiding: Een fotograaf maakt niet zomaar allerlei foto s: hij heeft een bedoeling, een plan. Hij wil met zijn foto s een verhaal vertellen over zijn pas ontdekte plek. 3 rondkijken: Verken het gebied. Gebruik het kijkertje of de zoeker van je fototoestel om een idee te krijgen. Neem nog geen foto s. -Bedenk welk verhaal je wilt laten zien: Ik wil laten zien dat.. -Hoeveel foto s wil je gaan nemen? ongeveer foto s. Let op het licht. Maak foto s dichtbij en veraf. Waar ga je foto s van maken? Schrijf maar op: veraf medium dichtbij 5 Uitwerken: gemaakte foto s: verder: Werk de foto s op school uit in de vorm van een Power-point-presentatie of verwerk de afdrukken van de foto s in een collage. Denk aan de onderschriften. 8

9 1 mijn plek bekeken door de bril van de schilder naam: 2 inleiding: Een schilder/tekenaar kijkt heel goed maar hij schildert ook wat hij voelt of hoe hij iets beleeft. 3 rondkijken: Neem een kijkertje (dat vormt de lijst van het schilderij) en kijk rond tot je een geschikt plekje ziet om te schilderen of tekenen. Beantwoord nu eerst de volgende vragen: -hoe laat is het?.. -schijnt de zon? -welke kleur heeft de lucht? -zijn er wolken?.. -welke kleur hebben de wolken?.. -waait het? -van welke kant komt de wind?.. -zijn er bomen?.. -welke kleuren zie je?.. -zijn er schaduwen? -lang of kort?..welke kleur?. Begin hier onder met je eerste schets (met potlood). Teken de grote lijnen: de horizon, de weg, boomgroepen, gebouwen, hagen en hekken. Ga dan de details uitwerken. Let op licht en donker. Kijk door je oogharen. 7 verder: Je hebt nu een zo goed mogelijk lijkende tekening. Nu of later op school kun je proberen op een ander blad (met verf of krijt) meer gevoel in je werkstuk te leggen. Kleuren mogen veranderen; lijnen mogen dikker of dunner. Zoek op school op hoe kunstenaars landschappen hebben geschilderd. 9

10 1 mijn plek bekeken door de bril van de componist naam: 2 inleiding: Een componist schrijft een muziekstuk. Hij probeert met maat/ritme, snel/langzaam, hoog/laag in muziektaal zijn idee van een plek te tekenen. 3 rondkijken: Ga op een rustig plekje stil zitten om vooral te luisteren. Probeer te ontdekken waar de geluiden vandaan komen. ik algemeen geluid -Loop eens rond en probeer geluiden te maken. Zoek een ritme door met een tak tegen een boom te tikken. Tik met een dode tak tegen een stronk. Hoor je voetstappen op het pad? Hoor je vogels fluiten? Gebruik het vogelfluitje. -Neem nu een geluid dat je hoorde en voeg daar het ritme bij. Ga door met andere geluiden. -Nu gaan we het opschrijven, de compositie maken. Gebruik je eigen muziektaal: wind voetstap vogel tak.. vervolg: je kunt allerlei tekens gebruiken om het te noteren. 7 verder: Luister op school of thuis naar componisten die muziek schreven bij een landschap (Vivaldi, Beethoven ). Werk je partituur op school verder uit. Speel je stuk met verschillende melodie-en ritme-instrumenten. 10

11 1 mijn plek bekeken door de bril van de dichter naam: 2 inleiding: Een dichter tekent met woorden. Hij kiest woorden, die passen bij wat hij ziet en beleeft. Alleen belangrijke woorden gebruikt hij. Soms laat hij het gedicht rijmen. 3 rondkijken: Zoek een plekje waar je goed kunt zitten. Wees 1 minuut heel stil. Welke geluiden hoor je? Schrijf ze op. Wees weer 1 minuut stil. Welke dingen zie je? Schrijf ze op. Probeer ook geuren te ruiken en de omgeving en het weer te voelen. wat ik hoor wat ik zie wat ik voel bijv. naamw mooie.. bijzondere... heerlijke... spannende... enge.. aardige.... flinke... grote..... zachte.... vriendelijke Kies uit bovenstaande woorden woorden die je belangrijk vindt, zet er bijv. naamw. voor. Werk het uit in een elfje en een haiku (5, 7, 5 lettergrepen, geen rijm) titel: 1 wrd 2 wdn 3 wdn 4 wdn 1 woord samengevat elfje haiku eigen vorm: 7 verder: Zoek op school naar boeken met gedichten en kies gedichten over de natuur. Maak meer gedichten. Je kunt ze uitwerken op de computer met allerlei lettertypen. Je kunt ook een gedichtenposter maken. 11

12 1 mijn plek bekeken door de bril van speurder naam: 2 inleiding: Een speurder is nieuwsgierig en gaat op zoek naar allerlei verdachte zaken. Hij vindt de vreemdste dingen, die soms heel klein zijn. 3 rondkijken: Loop rond en kijk heel nauwkeurig. Let op de kleinste dingen. Gebruik een sporenzoek-kaart, een verrekijker, een loep, een hoogtemeter, een meetlint. Welke sporen heb je gevonden? dieren mensen op een boom in het zand Teken hier bijzondere dingen die je hebt ontdekt: 7 verder: Neem je vondsten mee naar school en maak er een leuke tentoonstelling van. Schrijf erbij wat het is. 12