Wijzigingen in pensioenlandschap
|
|
- Nienke ten Hart
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wijzigingen in pensioenlandschap Veranderingen op macro en impact op micro niveau Een presentatie voor Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Door Edwin de Jong 14 december Towers Watson. All rights reserved.
2 Waarom deze presentatie? Pensioenfondsen zijn geen doel op zich! En verkeren in een onstuimige wereld Er zijn doorlopend ontwikkelingen waarvan de impact beoordeeld moet worden U vergelijkt de prestaties van het fonds met de omgeving, dat is terecht... terwijl die omgeving verandert, waarmee het bestuur rekening moet houden Laten we eens kijken wat er zoal speelt 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 2
3 Factoren die de het fonds beïnvloeden Macro Micro 1. Doorsneesystematiek 2. Verschuiving naar DC 3. Beperking fiscale ruimte 4. Professionalisering 5. Verdere automatisering 6. Actuariële onzekerheden 7. Vermenging met wonen en zorg 8. Consolidatieslag A. Gesloten groep DB B. Groeiende groep DC C. Tijdsbesteding en kennis bestuurders D. Risicohouding Economische uitdagingen en ontwikkelingen 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 3
4 Economische uitdagingen en ontwikkelingen Een pensioenfonds runnen in (bijvoorbeeld) Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 4
5 Economische uitdagingen en ontwikkelingen. of 2015, maakt nogal uit 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 5
6 Economische uitdagingen en ontwikkelingen De rente van de afgelopen 15 jaar: Obligaties - per 31 oktober 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Watson client use only. 6
7 Economische uitdagingen en ontwikkelingen Aandelen de afgelopen 15 jaar - per 31 oktober 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Watson client use only. 7
8 Economische uitdagingen en ontwikkelingen De ontwikkelingen sinds (bijvoorbeeld) 1980 Als je kijkt naar rendementen: Obligaties stijgen als de rente dealt Aandelen deden het redelijk goed Zelfs vastgoed deed het lang goed Hoge rendementen werden en worden behaald Collateral damage : die verrekte verplichtingen stijgen ook: Lage rente vergt hoge reserveringen: schuld van de centrale banken Trucs zoals middeling (tot 2015) en UFR (sinds 2013) Verbeterende medische stand leidt tot langer leven Per saldo stijgen dekkingsgraden niet of dalen die zelfs nog Fluctuaties opvangen door 12-maandsmiddeling 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 8
9 Economische uitdagingen en ontwikkelingen Wat gaat er de komende jaren gebeuren? Obligaties zijn weinig aantrekkelijk Laag rendement, hoewel..draghi? Nemen in waarde af, als de rente stijgt, mw Yellen? Leidt dit tot overdreven vraag naar aandelen? Wat doet de economie en waar gebeurt dat Zijn aandelen alleen contante winsten of ook speculatie? Wat is de horizon van een willekeurig pensioenfonds Wat is de horizon van SPUN Wat is uw horizon? Er zijn veranderingen denkbaar die deze spagaat wegnemen 2014 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 9
10 Wetgeving / Toezicht Hoofdlijnen van een toekomstbestendig pensioenstelsel Hoofdlijnennotitie naar Tweede Kamer. Voorstel: nieuw pensioensysteem in 2020 met individuele pensioenrekeningen met niet-leeftijdsafhankelijke premie. Dit betekent o.a.: - Doorsneesystematiek wordt (geleidelijk) afgeschaft - DC regelingen kennen dan geen leeftijdsafhankelijke staffel meer - Deelnemers gaan minder opbouwen naar mate ze ouder worden 2020: Naar een transparanter en eenvoudiger pensioen Meer ruimte voor maatwerk en keuzemogelijkheden toekomstbestendig pensioenstelsel Een gedifferentieerde aanpak: een toereikend aanvullend pensioen voor alle werkenden Overgang naar een actuarieel correcte systematiek van pensioenopbouw Uitgangspunten De AOW als basis voor een goede oude dag voor iedereen Voorkom grote terugval in levensstandaard na pensionering Samen risico s delen Een transparent en eenvoudig pensioen Een op maat gesneden pensioen Een goed pensioen is een gedeelde verantwoordelijkheid Vertrouwen in het pensioenstelsel 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Watson client use only. 10
11 Veranderingen in pensioenlandschap Macro niveau 1. Doorsneesystematiek Huidige situatie: Alle werknemers bouwen hetzelfde percentage pensioen op Voor oudere werknemers kost dit meer dan voor jongeren Dit is het best zichtbaar bij een bedrijfstakpensioenfonds: doorsneepremie Alle signalen wijzen op afschaffing doorsneepremie Voor oudere werknemers betekent dit: lagere opbouw óf hogere eigen bijdrage in de kosten (past minder in een verplichtgestelde regeling) Vergt sowieso aanpassing van de regeling 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 11
12 Veranderingen in pensioenlandschap Macro niveau 2. Verschuiving naar DC Stelseldiscussie beoogt met ingang 2020 Veel studies gaan duidelijk richting DC Voordelen van DC zoals die genoemd worden Alle buffers zijn toegerekend aan de belanghebbenden Geen arbitraire verdeling van middelen tussen generaties, bijvoorbeeld door discussie over buffer en rekenrente verplichtingen Beleggingsmix kan afgestemd worden op individu ipv collectief Nodig voor uitwisseling andere arbeidsvoorwaarden, wonen en zorg 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 12
13 Veranderingen in pensioenlandschap Macro niveau 3. Verbeterd DC Nu op pensionering verplicht levenslang pensioen aankopen Betreft eigenlijk een levenslange obligatie Waardoor het vermogen verder niet meer rendeert Vanaf medio 2016: doorbeleggen na pensioendatum Geen ongunstig aankoopmoment meer Kan allemaal zonder pensioenfonds Geeft hoger verwacht pensioen uit DC Varianten beschikbaar individueel of collectief Eventueel demping van winsten en verliezen op pensioen 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 13
14 Veranderingen in pensioenlandschap Macro niveau 4. Vermenging met wonen en zorg Veel ideeën, nog weinig toepassingen (meer duidelijkheid richting 2020) Wellicht uitruil tussen onderdelen (pensioengeld in huis, opeten huis gedurende pensionering) Vergt meer toedeling van middelen, meer DC-achtige opzet Vergt meer communicatie 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 14
15 Veranderingen in pensioenlandschap Macro niveau 8. Consolidatieslag Iedere twee weken een fonds minder (einde Q2 2015: 250 fondsen) Slechts 233 fondsen met DB-verplichtingen Onderste 50 met gemiddeld 81 miljoen belegd vermogen Pf Unisys: plaats 133 met ca. 450M of 172 met verzekerden Dalende (uitvoerings)kosten bij stijging omvang In iets mindere mate voor vermogensbeheer Verschillen in regelingen verdwijnen / minimaliseren 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 15
16 A. Gesloten groep DB-deelnemers Actualiteiten Pensioenfonds Unisys Nederland Micro niveau DC voor nieuwe werknemers: Hoe lang is verschil in toezegging houdbaar? De horizon is nog ver, maar komt wel dichterbij Invloed op beleggingsmix Invloed op liquiditeit Het draagvlak voor kosten wordt kleiner; kosten DB naast kosten DC Waar ligt het omslagpunt? 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 16
17 Actualiteiten Pensioenfonds Unisys Nederland Micro niveau B. Kosten C. Tijdsbesteding en kennis bestuurders Kosten zijn relatief hoog, dat kan niet anders bij een klein draagvlak Dit raakt de pensioenen, vroeg of laat Bestuurders zijn steeds meer tijd kwijt aan het fonds Naast vaak de reguliere werkzaamheden Lastig geschikte opvolgers te vinden 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 17
18 Kosten lager naarmate het draagvlak groter is, logisch. afhankelijk van vermogen.. Bron: Autoriteit Financiële Markten 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Watson client use only. 18
19 .. of van aantal deelnemers! Bron: Autoriteit Financiële Markten 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Watson client use only. 19
20 De uitvoeringskosten per deelnemer dalen, maar zijn relatief hoog: logisch Aantal deelnemers Uitvoeringskosten 1,271 1,314 0,880 0,913 Kosten per deelnemer Aantal deelnemers 2015: conform 2014 Kosten 2014: o.b.v. outlook Kosten 2015: o.b.v. begroting Uitvoeringskosten: x mln. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
21 Actualiteiten Pensioenfonds Unisys Nederland Micro niveau B. Kosten C. Tijdsbesteding en kennis bestuurders Kosten zijn relatief hoog, dat kan niet anders bij een klein draagvlak Dit raakt de pensioenen, vroeg of laat, want Beschikbaar = Premie + rendement kosten Premie staat vast Rendement is onzeker Kosten dus beteugelen Bestuurders zijn steeds meer tijd kwijt aan het fonds Naast vaak de reguliere werkzaamheden Lastig geschikte opvolgers te vinden 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 21
22 Actualiteiten Pensioenfonds Unisys Nederland D. Risicohouding Nieuwe kader voor pensioenfondsen vraagt meer aandacht voor risicohouding Dit betreft de mate waarin (beleggings-)risico s worden genomen. Dat raakt de verwachte pensioenen Maar ook de best mogelijke ontwikkeling.. en de slechts mogelijke ontwikkeling Eén beleggingxmix voor allen de beste mix? 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 22
23 Risicohouding en andere pensioenfondstermen Achtergronden bij risicohouding Nederland: een goed pensioenstelsel met een ambivalente opdracht: Dekken nominale pensioenformule 1 2 Realiseren indexatie ambitie Pensioenformule uitkomst van bijv.: dienstjaren x 1,75% x pensioengrondslag Wordt gefinancierd uit de premie Dekkingstekort als dekkingsgraad pensioenfonds < 105% Korten van deze pensioenen of bijstorten als dekkingstekort te lang duurt Indexatie wordt veelal gefinancierd uit beleggingsopbrengsten Daarom worden middelen risicovoller belegd dan volgens verplichtingen Dat geeft naar verwachting winst waaruit indexatie kan worden toegekend Maar geeft ook kans op verlies, waarvoor een pensioenfonds buffers moet aanhouden spagaat 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary 23 and Confidential. For Towers Watson and Towers Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Watson client use only.
24 Wat is de risicohouding? Artikel 1a Besluit FTK: De mate waarin een fonds bereid is beleggingsrisico s te lopen om de doelstellingen van het fonds te realiseren en de mate waarin het fonds beleggingsrisico s kan lopen gegeven de kenmerken van het fonds. Risicobereidheid Risicodraagvlak mate waarin suggereert meetbaarheid Risicobereidheid suggereert zicht op omvang van risico s en de mogelijke impact van risico s op de doelstellingen van het pensioenfonds (rendement / pensioenresultaat / zekerheid) en de beheersbaarheid daarvan Risicodraagvlak is fondsspecifiek: bestand, financiële positie, (relatie met de) sponsor, etc. Risicohouding vormt dus basis voor bepalen beleggingsbeleid (ALM parameters) en voor risico-management 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Watson client use only. 24
25 Wat is uw risicohouding? Risicobereidheid verschilt op collectief en individueel niveau Individueel niveau (werkgever en werknemer) Inzicht verkrijgen in pensioeninkomen en risico s van deelnemers om: Relatie risicobereidheid van deelnemers en inhoud regeling Pensioeninkomen in euro s Replacement rates: pensioen t.o.v. salaris Collectief niveau (pensioenfonds) Inzicht in: Kans op en niveau van indexatie Onderdekkingskansen Verloop van de dekkingsgraad Ondergrenzen haalbaarheidstoets pensioenresultaten op cohortsniveau verwachte premie en spreiding daarin ALM voor maatmensen ALM-studie / haalbaarheidstoets 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Watson client use only. 25
26 Risicobereidheid op individueel niveau Voorbeeld uitkomsten ALM voor 27-jarige Is het gemiddeld te behalen pensioen voldoende? Kwaliteit van de pensioenregeling Indexatieverwachtingen afhankelijk van risicohouding Replacement rate 80% 70% Is dit niveau en risico acceptabel? Voldoende mogelijkheid tot bijsturen? 60% 50% 40% 30% 20% 75%-95% 50%-75% 25%-50% 5%-25% Gemiddelde 10% 0% 26 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
27 Samenvattend / concluderend We hebben misschien toch niet het best denkbare pensioenstelsel 2015 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 27
28 Disclaimer Deze presentatie mag niet openbaar worden gemaakt of worden verstrekt aan derden anders dan schriftelijk met u overeengekomen. Towers Watson aanvaardt geen verantwoordelijkheid, noch enige zorgplicht of aansprakelijkheid jegens derden die een kopie van deze presentatie verkrijgen. Elk vertrouwen door een derde op onze presentatie is volledig voor eigen risico. De schriftelijke opmerkingen in deze presentatie moeten worden gezien in samenhang met de ondersteunende en verduidelijkende mondelinge opmerkingen en achtergrond zoals door Towers Watson gegeven, voordat u overgaat tot enige actie of het nemen van beslissingen Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 28
Deelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid
Nadere informatieOntwikkelingen in pensioenland
Ontwikkelingen in pensioenland De rol van de pensioenfondsbestuurder FNV seminar pensioen actueel Hamadi Zaghdoudi 21 juni 2017 2017 Willis Towers Watson. All rights reserved. Ref.: DKr/A170414 Disclaimer
Nadere informatieOp koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur
Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Agenda Stand van zaken PPF APG: kerngegevens, beleggingsresultaten dekkingsgraadontwikkeling Deelnemerstevredenheidsonderzoek Effecten
Nadere informatieCentraal Beheer APF. voorgesorteerd op het nieuwe pensioenstelsel
Centraal Beheer APF voorgesorteerd op het nieuwe pensioenstelsel Centraal Beheer APF is positief over het feit dat sociale partners en het kabinet onlangs tot een pensioenakkoord gekomen zijn. Bij de vakbonden
Nadere informatieTerugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid
Programma 1. Terugblik 2018 en financiële positie 2019 2. Toekomst Stichting Pensioenfonds Equens 3. Overgang naar Algemeen Pensioenfonds (APF) 4. Planning overgang 5. Pensioenakkoord 1 Wie zijn wij? Margreet
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM
Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen
Nadere informatieWAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?
WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.
Nadere informatieNieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur
Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?
Nadere informatieWat is er aan de hand moet onze pensioenen?
Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen
Nadere informatieCapgemini Nederland. Variabel of vastgesteld pensioen? Edwin Schokker. 29 maart 2017
Capgemini Nederland Variabel of vastgesteld pensioen? Edwin Schokker 29 maart 2017 2017 Willis Towers Watson. All rights reserved. Ref: HDr\656838\P170140 Pensioen bij Capgemini 1-1-2017 1-1-2016 Tot 1-1-2016
Nadere informatieUw pensioen en uw risicobereidheid
Uw pensioen en uw risicobereidheid ALV VvGH 24 april 2018 Michiel Kamermans Lid van het bestuur van het Heineken Pensioenfonds 1 Waar gaan we het over hebben Hoe gaat het met het HPF en uw pensioen Wat
Nadere informatieKNMP districtsbijeenkomst
KNMP districtsbijeenkomst november 2017 Presentatie BPOA Inhoudsopgave 2 Hoe ziet de pensioenregeling eruit? U bouwt pensioen op over het salaris (maximaal 77.854) franchise ( 13.123) = de pensioengrondslag
Nadere informatiePENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE
PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatieDeutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In
Nadere informatieResultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli
Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli De weg naar het nieuwe pensioencontract Stichting Pensioenfonds OWASE Martijn Leppink Versie 2. 10 september 2013 Inhoud Samenvatting Conclusies Aanbevelingen
Nadere informatieGeef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel
Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening Position paper: Toekomst pensioenstelsel Publicatiedatum: juni 2016 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante
Nadere informatieHaarlem 18 juni 2019 Boxmeer 20 juni 2019 Oss 20 juni 2019
Haarlem 18 juni 2019 Boxmeer 20 juni 2019 Oss 20 juni 2019 Opening, mededelingen Toelichting organisatie van het fonds Ontwikkelingen 2018 & 2019 - IORP II & Bestuursmodel - Pensioenakkoord Beleggingen,
Nadere informatieDe beschikbare premieregeling: de feiten op een rij
De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij 3 De beschikbare premieregeling In Nederland bestaan grofweg twee categorieën pensioenregelingen: beschikbare premieregelingen enerzijds en middelloon-
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling
Nadere informatieOntwikkelingen op pensioengebied. Gerard Rutten (DSM Pension Services) 19-25 - 27 november 2015
Ontwikkelingen op pensioengebied Gerard Rutten (DSM Pension Services) 19-25 - 27 november 2015 Huidige pensioenstelsel toe aan grondige herziening. Pagina 1 Staatssecretaris Klijnsma: de weg naar een financieel
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013
Nadere informatieInformatiebijeenkomst
Stichting Pensioenfonds DHV Informatiebijeenkomst 24 september 2013 2013 Royal HaskoningDHV, All rights reserved Alleen voor intern gebruik Agenda Opening Jaarverslag 2012 Paul Canisius Actuele ontwikkelingen
Nadere informatieWELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016
WELKOM Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 Agenda Opening Nieuws vanuit het bestuur Hoe staat het fonds ervoor? Pensioen: wat is er gewijzigd en wat betekent dat?
Nadere informatieDe doorsneepremie ZO DENKEN WIJ ER OVER. De doorsneepremie. De doorsneepremie
Zo denken wij er over is een uitgave van ABP Corporate Communicatie. Voor meer informatie verwijzen wij u naar www.abp.nl. september 2007 ZO DENKEN WIJ ER OVER Collectief versus individueel Juridische
Nadere informatieSamenvatting principeakkoord pensioenstelsel
Pagina 1 van 5 Samenvatting principeakkoord pensioenstelsel Op 5 juni 2019 is door het kabinet, de werkgevers en de vakbonden een principeakkoord gepresenteerd over de hervorming van ons pensioenstelsel.
Nadere informatieOWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij
Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van
Nadere informatieVeel veranderingen in druk pensioenjaar 2015
Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de
Nadere informatieToelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015
Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Programma Wrap up proces tot op heden Achtergronden Proces Nieuwe regeling 2015 Impact van Pensioenregeling Vervolg traject Vragen en antwoorden 2 Wrap up: Achtergronden
Nadere informatieRESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1
RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 33 972 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet in verband met aanpassing
Nadere informatie30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie
Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht Team Pensioenen T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 wwwfnvbondgenotennl Datum 30 september 2015 008/LJ/AH Onderwerp FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie
Nadere informatieHorizonBeleggen, ProfielBeleggen en VrijBeleggen. De beleggingsmogelijkheden van Zwitserleven.
HorizonBeleggen, ProfielBeleggen en VrijBeleggen. De beleggingsmogelijkheden van Zwitserleven. De beleggingsmogelijkheden van Zwitserleven. U heeft via uw werkgever een pensioenregeling op basis van beleggingen
Nadere informatieIVP OPF seminar Jeroen Koopmans, 10 oktober 2017 Actuariële redenen voor een grondige stelselherziening
IVP OPF seminar 2017 Jeroen Koopmans, 10 oktober 2017 Actuariële redenen voor een grondige stelselherziening Wat was er ook alweer mis met het huidige stelsel? SER-advies Toekomst Pensioenstelsel (02-2015)
Nadere informatiePensioenkeuzes in de beschikbare premieregeling (DC-regeling)
Pensioenkeuzes in de beschikbare premieregeling (DC-regeling) Programma Pensioen, hoe zat het ook alweer? Bestaande keuzemogelijkheden Nieuwe keuzes: jaarlijkse inkoop in de middelloonregeling vast of
Nadere informatieUW PENSIOEN BIJ SPUN. Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 3 oktober 2017
UW PENSIOEN BIJ SPUN Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 3 oktober 2017 Agenda Hoofdpunten jaarverslag 2016 Ontwikkeling financiële positie
Nadere informatiePensioen voor de toekomst
Pensioen voor de toekomst KlikPensioen als ideale synthese van premie- en uitkeringsovereenkomsten Inhoud - Inleiding 1. Heldere uitgangspunten voor een goed pensioen 2. Pensioenoplossing voor vandaag
Nadere informatieDe toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG
De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG KNVG Maarssen 4 september 2012 Agenda 1) Wie is APG? 2) Ontwikkelingen van vandaag 3) Uitdagingen voor morgen
Nadere informatieQ&A naar aanleiding van vragen enquête toekomstbestendigheid BPL. Alternatieve pensioenvormen binnen BPL Deskundigheid en werkdruk bestuurders
Q&A naar aanleiding van vragen enquête toekomstbestendigheid BPL. In deze Q&A geeft het bestuur antwoord op de vragen die door deelnemers en gepensioneerden zijn gesteld in het formulier enquête toekomstbestendigheid
Nadere informatieHet verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014
Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Wat doet het ftk? Wat zit er in de pot? Wat is er beloofd? Generatiebalans FTK = beheersingssysteem Indicator Nominale dekkingsgraad
Nadere informatieImpact overstap van vaste mix op lifecycle mix November 2016
Impact overstap van vaste mix op lifecycle mix November 2016 Management summary Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel verbeterde premieregeling in de Eerste Kamer zijn vragen gesteld over de financiële
Nadere informatieNaar een nieuw pensioencontract
Naar een nieuw pensioencontract Kees Goudswaard Montae Pensioenbijeenkomst werkgevers, Utrecht, 31 mei 2018 Bij ons leer je de wereld kennen Overzicht Sterke en zwakke punten van het huidige stelsel SER
Nadere informatieBREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn. 20 juni 2016
BREAK-OUT SESSIE BESCHIKBARE PREMIEREGELING EN CDC BINNEN EEN APF Rutger de Wit & Claudette Blankestijn 20 juni 2016 Welke onderwerpen komen aan bod? Introductie: Waar passen DC en CDC-regeling in een
Nadere informatieKwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015
Kwartaalbericht 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015 Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Dekkingsgraad (UFR): 108,3% Beleidsdekkingsgraad: 110,0% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2015 1 e halfjaar:
Nadere informatieEen nieuwe pensioenregeling
Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 5 juli 2016 1 Agenda Opening 2015 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert Risico s
Nadere informatie3e kwartaal 2015 Den Haag, 19 oktober 2015
Kwartaalbericht 3e kwartaal 2015 Den Haag, 19 oktober 2015 Samenvatting cijfers per 30 september 2015 Dekkingsgraad (UFR): 99,3% Beleidsdekkingsgraad: 107,1% Belegd vermogen: 19,5 miljard Rendement 2015
Nadere informatieONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN
ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,
Nadere informatieNieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.
Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen
Nadere informatieCPB Notitie. 1 Inleiding. 2 Evaluatie Wet aanpassing FTK. Vaste Commissie voor SZW
CPB Notitie Aan: Vaste Commissie voor SZW Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM Den Haag T 088 9846000 I www.cpb.nl Contactpersoon Marcel Lever Datum: 16 mei 2018
Nadere informatieDC in een Notendop. Versie 17 januari 2015
DC in een Notendop Versie 17 januari 2015 DC voor beginners Denified Contributions/ Beschikbare premie: Niet de aanspraken, maar de premie is de toezegging, premie staat vast, uitkering onzeker. Beschikbare
Nadere informatieNaar een nieuw pensioencontract
Naar een nieuw pensioencontract Kees Goudswaard Montae Educatiesessie pensioenen, Utrecht, 7 februari 2018 Bij ons leer je de wereld kennen Overzicht Sterke en zwakke punten van het huidige stelsel SER
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 19 november 2013 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening Financiën: Financiële situatie Beleggingsbeleid Risico s en rendement
Nadere informatiePensioenfonds Update September 2013
Pensioenfonds Update September 2013 nr 15 september 2013 pagina 1 INHOUD 1. Voorwoord van de voorzitter 1 2. Toeslagverlening per 1 juli 2013 3 3. Dekkingsgraad gehaald in Q2 2013 3 4. Toeslagenbeleid
Nadere informatieTrueBlue Beschikbare premieregeling EEN PERSOONLIJKE PENSIOENPOT VOOR ELKE WERKNEMER. Met collectieve voordelen.
TrueBlue Beschikbare premieregeling EEN PERSOONLIJKE PENSIOENPOT VOOR ELKE WERKNEMER. Met collectieve voordelen. Oktober 2016 TrueBlue Beschikbare premieregeling Een goed geregeld pensioen voor jouw werknemers?
Nadere informatieINFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks
Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie
Nadere informatieTrueBlue Beschikbare premieregeling EEN PERSOONLIJKE PENSIOENPOT VOOR ELKE WERKNEMER. Met collectieve voordelen.
TrueBlue Beschikbare premieregeling EEN PERSOONLIJKE PENSIOENPOT VOOR ELKE WERKNEMER. Met collectieve voordelen. April 2018 TrueBlue Beschikbare premieregeling Een goed geregeld pensioen voor jouw werknemers?
Nadere informatieBeleggen voor een goed pensioenresultaat. Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016
Beleggen voor een goed pensioenresultaat Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016 Onderwerpen 1. Beleggen voor pensioen 2. Beleggingskeuzes bepalen het pensioen 3. Welke invloed heb je als
Nadere informatieRobeco Flexioen FLEXIBEL INDIVIDUEEL PENSIOEN
Robeco Flexioen FLEXIBEL INDIVIDUEEL PENSIOEN Uw pensioen en Flexioen Via uw werkgever bouwt u een pensioeninkomen op. U ontvangt dit pensioeninkomen naast uw AOW-uitkering, nadat u gepensioneerd bent.
Nadere informatiePOPULAIR JAARVERSLAG 2013
POPULAIR JAARVERSLAG 2013 2 Het herstel van onze financiële positie blijft absolute topprioriteit. Twee gezichten Het jaar 2013, maar ook 2014 dat nog grotendeels voor ons ligt, kent twee gezichten. Enerzijds
Nadere informatieEen toekomst zonder indexatie Jos Berkemeijer. Amsterdam, 26 oktober 2015, DNB
Een toekomst zonder indexatie Jos Berkemeijer Amsterdam, 26 oktober 2015, DNB Agenda 1. Risicohouding 2. Indexatie Crash 3. EHBI 4. ISDC, met zonder indexatie Risicohouding, Zekerheid Je mag blind twee
Nadere informatieEen nieuwe keuze in pensioenoplossingen. ICK Beschikbare Premieregeling
Een nieuwe keuze in pensioenoplossingen voor de ICK-branche ICK Beschikbare Premieregeling ICK Beschikbare Premieregeling 2 De ICK-branche verbreedt het aanbod op het gebied van pensioen. Naast de bestaande
Nadere informatieONDERDEEL VAN EEN GEOLIEDE MACHINE
ONDERDEEL VAN EEN GEOLIEDE MACHINE PENSIOENMANTEL BESCHIKBARE PREMIE 1 november 2013 UW KAPITAAL ZIJN UW MENSEN SPECIAAL VOOR WTG Cappital: een unieke pensioenregeling voor WTG De pensioenregeling bij
Nadere informatieGelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?
Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken
Nadere informatieUitkomsten Risicobereidheidsonderzoek
Uitkomsten Risicobereidheidsonderzoek Towers Watson heeft in opdracht van pensioenfonds Houthandel dit onderzoek verricht. Het bestuur van het pensioenfonds kan zo rekening houden met de opvatting van
Nadere informatie10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria
10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria Samenvatting: Direct betrokken bij de opstelling van het wettelijk kader voor de transitie Afschaffing doorsneeproblematiek: financiering
Nadere informatieVragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis
Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Corporate Pensioen 4 Juni 2009 Vragen 1. Hoe zeker is mijn toekomstige pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden? 3. Hoe weet ik hoeveel pensioen
Nadere informatieDeelnemersvergadering. Boxmeer 23 juni 2016 Oss 23 juni 2016 Haarlem 30 juni 2016
Deelnemersvergadering Boxmeer 23 juni 2016 Oss 23 juni 2016 Haarlem 30 juni 2016 Agenda Opening, mededelingen en vaststelling verslag 2015 Toelichting organisatie van het fonds Verantwoording en jaarverslag
Nadere informatie4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016
Kwartaalbericht 4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Samenvatting cijfers per 31 december 2015 Dekkingsgraad (UFR): 100,5% Beleidsdekkingsgraad: 104,4% Belegd vermogen: 19,9 miljard Rendement 4 e
Nadere informatieWat u moet weten over beleggen
Rabo BedrijvenPensioen Wat u moet weten over beleggen Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Uw werkgever betaalt pensioenpremies voor het Rabo BedrijvenPensioen. In deze brochure leest u hoe we deze
Nadere informatieDe dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.
Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige
Nadere informatieHet Nedlloyd Pensioenfonds van nu en in de toekomst
Het Nedlloyd Pensioenfonds van nu en in de toekomst Jaarvergadering DNP 25 maart 2015 Frans Dooren, directeur 1 Agenda - Even voorstellen - Terugblik 2014 - Organisatie, Dekkingsgraad, Rente, Verplichtingen,
Nadere informatieINDIVIDUALISERING OF SOLIDARITEIT. 31 mei 2017
INDIVIDUALISERING OF SOLIDARITEIT 31 mei 2017 Individualisering maatschappij 2 Individualisering maatschappij 3 Individualisering maatschappij 4 Individualisering maatschappij 5 Hoe staat het met de solidariteit?
Nadere informatie2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG
2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieAdvies Commissie Parameters 2019 En de effecten naar de situatie per 31 mei 2019
Advies Commissie Parameters 2019 En de effecten naar de situatie per 31 mei 2019 Op 6 juni 2019 heeft de Commissie Parameters 2019 haar advies verzonden aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Nadere informatiePensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014
Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als
Nadere informatieStichting Pensioenfonds RBS Nederland
Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling
Nadere informatiePersoonlijk Pensioen Plan
Persoonlijk Pensioen Plan Verstandig beleggen voor een goed pensioen Zorgvuldig uw pensioen opbouwen Natuurlijk denkt u wel eens aan uw financiële situatie na uw pensionering. Misschien wilt u minder werken,
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatiePensioenfonds DSM Nederland
Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten
Nadere informatiePensioenactualiteiten
Pensioenactualiteiten Eendaagse Arbeidszaken 18 mei 2017 Judy Boere Waar gaan we het over hebben? Toekomst Nederlandse pensioenstelsel Ontwikkelingen ABP-pensioen Waar komen we vandaan? Tot 2000: weinig
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Allianz Nederland. Waardeoverdracht uit dienst
Stichting Pensioenfonds Allianz Nederland Waardeoverdracht uit dienst Inleiding... 3 1. Veranderen van baan en uw pensioen... 4 1.1. U treedt uit dienst... 4 1.2. Recht op waardeoverdracht... 4 1.3. Redenen
Nadere informatieRisico s rond pensioen
Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend
Nadere informatieUw pensioen en Flexioen. Flexibel Individueel Pensioen
Uw pensioen en Flexioen Flexibel Individueel Pensioen Uw pensioen en Flexioen U bouwt een pensioeninkomen op via uw werkgever. Dit pensioeninkomen ontvangt u nadat u gepensioneerd bent, naast uw AOW-uitkering.
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Buizerdlaan. Waardeoverdracht uit dienst
Stichting Pensioenfonds Buizerdlaan Waardeoverdracht uit dienst Inleiding... 3 1. Veranderen van baan en uw pensioen... 4 1.1. U treedt uit dienst... 4 1.2 Vervallen dekking partnerpensioen... 4 1.3 Recht
Nadere informatieHet Garantie pensioen met vaste collectieve premie
Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie Inhoudsopgave Het Garantie pensioen met vaste collectieve premie van Delta Lloyd Waarom Collectief Defined Contribution? 5 Wat is het? 5 De kracht van
Nadere informatieKwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014
Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%
Nadere informatieDe fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012
De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader
Nadere informatieverlagingen en het uitblijven van indexatie, hoe belangrijk dat ook is. De
Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R R O N D
Nadere informatieHet 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht
Het 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht De perspectiefnota vanuit een praktisch perspectief Raimond Schikhof Waarom naar een nieuw perspectief? De arbeidsmarkt verandert Lage rente, financiële crisis
Nadere informatiePensioenen Oktober 2015
Pensioenen Oktober 2015 Agenda Waarom deze bijeenkomst? Waarom Pensioenfonds PGB? Pensioenregelingen 2016 Volgende stappen Vragen 2 Waarom deze bijeenkomst? Informeren over veranderingen op pensioengebied
Nadere informatiePensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket
Pensioen in beweging Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 27 september 2012 2012 Towers Watson.
Nadere informatieNederlandse Pensioenakkoord
Hans Kennis september 2019 Nederlandse Pensioenakkoord W AT K U N N E N W E H I E R VA N L E R E N? Voorstellen en agenda Montae Caribbean Huidige stelsel Problemen huidige stelsel Nederlandse Pensioenakkoord
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds
Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 11 april 2016 Programma Welkom en Pensioen in het kort Eveline Paternotte Organisatie en kerncijfers Han Thoman 10 minuten Financiële positie en fondsbeleid
Nadere informatieExtra informatie pensioenverlaging
Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen
Nadere informatieResultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli
Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli De weg naar het nieuwe pensioencontract Stichting Pensioenfonds OWASE 18 juli 2013 1/10/2014 Inhoud Samenvatting Conclusies Aanbevelingen Resultaten - per vraag
Nadere informatieDeelnemersvergadering. Haarlem 26 juni 2017 Boxmeer 29 juni 2017 Oss 29 juni 2017
Deelnemersvergadering Haarlem 26 juni 2017 Boxmeer 29 juni 2017 Oss 29 juni 2017 Agenda Opening, mededelingen Toelichting organisatie van het fonds Verantwoording en jaarverslag 2016: beleggingen en pensioenaanspraken
Nadere informatiePensioenwijzigingen 2014. en verder?
Pensioenwijzigingen 2014 en verder? Agenda Lenteakkoord AOW Lenteakkoord pensioen Pensioenakkoord wat (voorlopig?) niet doorgaat Aanpassingen Varia Lenteakkoord - AOW Vanaf 2013: AOW in stapjes naar 67
Nadere informatie