Basiswoordenlijst Amsterdamse Kleuters woorden minimumlijst woorden uitbreidingslijst. dank (je wel)

Transcriptie

1 Basiswoordenlijst Amsterdamse Kleuters woorden minimumlijst woorden uitbreidingslijst algemeen / mensen mens baby kind jongen meisje man vrouw grote mensen zijn blijven worden veranderen ding vrolijk bang sociale vaardigheden groeten, welkom & afscheid dag (groet) doei/doeg hai/hoi hallo goedemiddag goedemorgen tot straks tot ziens welterusten op bezoek komen opendoen visite hand / handje geven heten naam kus / kusje juf(frouw) moeder mama / ma / mam vader papa / pa / pap straks terug laat naar huis gaan zwaaien brengen halen komen meegaan gevoelens blij fijn gelukkig graag, liever, liefst heerlijk leuk lief mooi prachtig schrikken eng boos verdrietig erg (vervelend) naar (vervelend) vervelend alleen samen gek raar gewoon normaal zuchten huilen traan zakdoek op schoot troosten pech hebben geluk hebben omgaan met elkaar hebben geven aan voor met zonder nemen helpen alsjeblieft / alstublieft dank (je wel) aan de hand ruzie klap au bijten duwen trekken vechten knijpen slaan stompen spugen plagen pesten ophouden zeg (tussenw.) stom (dom) dom stout flauw pestkop probleem oplossen aankijken goedmaken ok (okee) eerste aan de beurt om de beurt op je beurt wachten voor je beurt praten een voor een ik mij jij / je jou je / jouw hij / ie hem zijn (bez.vnw) ze / zij haar (pers.vnw) haar (bez.vnw) u we / wij ons jullie hen (pers.vnw) hun allebei samen gezellig alleen ongezellig allemaal alletwee alledrie erbij horen eigen elkaar helpen meegaan meedoen meehelpen zelf zich van (bezit) afpakken terugbrengen teruggeven ieder iedereen iemand vriend / vriendje schat (lief iemand) meisje jongen mevrouw meneer kennen horen bij houden van lijken op kietelen kriebelen grap lachen giechelen lichaam lichaamsdelen hoofd

2 borst buik rug bil schouder arm elleboog hand duim pink been knie voet teen net hals keel lijf gezicht wang kin wimper wenkbrauw mond lip tand bot zintuigen oog kijken zien oor horen luisteren verstaan neus ruiken tong proeven vinger huid voelen zacht hard glad ruw eruitzien / kleren voorkant achterkant haar / haren kapper vlecht mooi baard kaal snor spiegel kam kammen bril bloot in je blootje aan aankleden (zich) aandoen aantrekken opzetten (muts) aan hebben dragen uitdoen uittrekken uitkleden (zich) zich verkleden verkleedkleren kleren stof kledingstuk broek spijkerbroek broekspijp rok jurk hemd onderbroek T-shirt sok pyjama schoen paar (schoenen) laars / laarzen slipper slof sandaal want trui mouw das (sjaal) muts pet hoed jas winterjas regenjas opendoen dichtdoen knoop (jas) knoop (veter) veter elastiek klittenband rits ritssluiting strik riem maat strak los wijd passen ketting ring armband oorbel wassen en plassen wassen vies schoon bad douche douchen water kraan koud warm heet gloeiend zeep shampoo uitspoelen schuim washand spons nat kletsnat doek handdoek afdrogen droog spiegel kammen kam borstel tandenborstel tandpasta poetsen wc wc-papier afvegen poepen poep doorspoelen plassen plas pot / potje luier ziek pijn zeer verkouden hoesten zakdoek niezen buikpijn overgeven spugen hoofdpijn keelpijn misselijk pil aspirine dokter dokterstas prik prikken ziekenhuis ziekenwagen dood levend

3 bloed pleister wond / wondje beter (hersteld) gezond eten en drinken eten honger eten kauwen happen opeten het is op bord / bordje schotel / schoteltje kom mes vork lepel tafel dekken tafelkleed hap / hapje stuk / stukje tussendoortje pap brood broodje boterham boter kaas pindakaas worst hagelslag avondeten soep pannenkoek rijst macaroni spaghetti pizza ei vlees biefstuk gehakt vis kip aardappel patat friet, frietjes chips kroket mayonaise appelmoes yoghurt vla groente sla tomaat wortel spinazie boon drinken dorst drinken opdrinken slok / slokje beker glas fles speen (baby) kop / kopje pakje schudden rietje morsen sap melk chocomel / chocomelk / chocolademelk koffie thee limonade cola sinas bier fruit appel peer banaan sinaasappel mandarijn kiwi citroen meloen aardbei kers framboos druif schil rijp rotten snoep snoep /snoepje lekkers ijsje lolly likken kauwgom drop / dropje chocolade koek / koekje cake noot / nootje pinda suiker smaken proeven lusten zin hebben in proeven lekker vies zoet zout zuur koken eten maken pan koekenpan bakken snijden roeren meel mengen zeef schort knoeien boodschappen doen kopen nieuw boodschappen doen portemonnee geld cent goedkoop duur tas boodschappentas winkel markt slager bakker supermarkt schap boodschappenkar op school wegwijs in de groep groep juf(frouw) meester kind kleuter leren (iets) school gang haakje ophangen kapstok deur kloppen (aankloppen) klas lokaal binnen rij achterblijven stil (geluid) rustig onrustig bel

4 bord (school / keuze) kast rek kist zak mand opruimen opbergen wegleggen bewaren vegen kleed hoek stoel kruk plaats (plek) muur plaat plantjes gieter gieten knop / knopje drukken lamp / lampje licht / lichtje stekker stopcontact kringroutines tellen dag (etmaal) gisteren morgen week jaar vandaag morgen (ochtend) middag kring hulp / hulpje kiezen naast vinger opsteken stilzitten instructietaal/denktaa l doen aanwijzen deze die dit dat gebruiken voorlezen plaat / plaatje verhaal versje plaatje zetten leggen werken wijzen proberen het klopt bijvoorbeeld bekijken uitkiezen zelfstandig denken bedenken idee bedoelen begrijpen snappen denken (aan) nadenken geloven (aannemen) vinden (mening) misschien volgens eigenlijk natuurlijk waar (echt) zeker vast (zeker) zomaar vergeten weten (ge)makkelijk moeilijk communiceren knikken ja / jawel wel zo nee echt (heus) noemen opletten merken vertellen vragen zeggen fluisteren praten roepen schreeuwen kletsen raden raadsel overig moeten mogen willen zullen hoeven nodig hebben / zijn kunnen belangrijke woordjes en ook of maar (doch) toch omdat want dus als (indien) eerst...dan eerst...daarna verder (voorts) vraagwoorden hoe waarom wie wat welk spelen en werken werken beginnen bezig doorgaan klaar af (klaar) afmaken stoppen fout verkeerd goed goed zo! keurig slordig prima knap lukken / het lukt omgaan met spullen spullen afspreken zorgen aankomen (aanraken) afblijven onvoorzichtig oppassen pas op! waarschuwen breken breekbaar kapotmaken kapot stuk weg kwijtraken kwijt jammer vinden (terug) knutselen klei verf hout kurk ijzer plastic lijm plaksel draad / draadje naald touw / touwtje doos kraal ketting rijgen

5 prullenbak weggooien schaar werk / werkje rommel blik (doos) kleien knippen droogmaken dichtmaken vastmaken opruimen netjes plakken plakspullen glimmen maken (vervaardigen) prikken scheuren steken (plaatsen in) stempelen stempel vouwen tekenen tekenen papier potlood plakband puntenslijper gum tekening punt (potlood) scherp krijtje kleuren (ww) krassen lijn kwast verven stift dop schrijven schrijven pen woord blad / blaadje (papier) brief sturen (zenden) computer letter punt lezen speelgoed speelgoed spel (spelen) spelen bouwhoek bouwen blok stapelen toren kasteel brug omver beer knuffel auto boek kaft opendoen dichtdoen bak krat berg poppenkast poppenhuis poppenhoek (huishoek) pop poppenwagen wieg kussen (het) lego oprapen puzzel puzzelen kassa sticker plakboek plakkertje plakplaatje rollenspel en sprookjes in t echt doen alsof masker ridder directeur boef dief politie politieagent politiepet politiewagen politiebureau gevangenis schieten pistool pang! stop kabouter koning koningin deftig boef monster reus reusachtig draak dwerg spook fee heks bezem bezemsteel toveren prins prinses troon kleuren blauw bruin geel goud grijs groen oranje paars rood roze wit zilver zwart kleur kleuren (ww) verkleuren muziek en geluid fluit gitaar piano toeter trommel fluiten zingen meezingen piepen klinken geluid lawaai herrie muziek liedje tik (klap) cd / dvd bewegen en spelen spelen liggen staan stilstaan zitten lopen hollen rennen stappen huppelen stampen sloffen stap langzaam gymnastiek gymmen gymspullen balk op een rij optillen bal rollen gooien vangen mis

6 vast los loslaten terug voetbal voetballen streep schoppen stoten tegen (plaats) buiten durven spannend stoer sterk slap klimmen klimrek boven bovenop hoog omhoog beneden erop eraf springen hop / hup hupsakee naast hangen op z n kop ondersteboven rechtop afgaan gevaarlijk voorzichtig vallen afvallen grond pijn kruipen sluipen hun tent in uit op onder door doorheen tussen erin steen stok speeltuin wip op en neer schommel heen en weer draaimolen draaien ronddraaien kar step fiets fietsen stuur rijden wagen wiel trekken kiepen omkiepen botsen botsing omdraaien omvallen zand zandbak zandvorm vullen schep scheppen legen afkloppen (zand) zwemmen badpak bikini plons spetteren rand kant diep het ondiepe spelletje verstoppen zoeken knikker knikkeren springtouw touwtje springen feest verjaardag jarig verjaardag verjaardagsfeest jarige job feest vieren hoera feesthoed versieren versiering slinger ballon blazen pakje uitpakken inpakken cadeau krijgen verrassing bedankt! uitdelen pakken taart kaars / kaarsje aansteken branden uitblazen uitjes circus circustent woonwagen clown clownsneus dansen film kaartje klappen vlag kerst Kerstmis kerstfeest kerstboom kerstbal kerstman kerstliedje kerstklok kribbe engel baby geboren herder Sinterklaas Sint / Sinterklaas vijf december sinterklaasfeest sinterklaasliedje staf mijter pepernoot strooien Piet / Zwarte piet Stoomboot rekenen, vergelijken, ruimte en tijd rekenen / hoeveelheid tellen nummer keer één twee drie vier vijf zes zeven acht negen tien eerste tweede derde vierde allebei

7 alletwee alledrie allemaal elk ieder iedereen niemand half heel helemaal hoeveel geen niets niks een paar heleboel zoveel alles vergelijken als zoals hetzelfde anders soort heel (erg) weinig, minder, minst veel, meer, meest goed, beter, best groot, groter, grootst dik, dikker, dikst dun, dunner, dunst klein, kleiner, kleinst hoog, hoger, hoogst kort, korter, kortst lang, langer, langst leeg, leger, leegst vol, voller, volst licht, lichter, lichtst (groter etc.) dan even groot even klein evenveel meten precies te groot te klein te hoog te kort te veel ruimte waar hier daar ergens nergens overal voor vooruit achter achteruit beneden boven opzij omhoog omlaag bovenop bovenin onder onderin onderaan midden (znw) middenin bij naast tegen af tussen overheen eraan erbij erbij kunnen andersom neerleggen neerzetten richting / de weg waarheen waar naartoe dichtbij / dichterbij / dichtstbij ver / verder / verst ver weg naar naartoe heen over langs tot kant links rechts rechtdoor vormen vorm rond plat bol cirkel driehoek lijn punt streep stip vierkant vlak tijd tijd wanneer? altijd steeds soms vaak nooit voor voordat na nadat klok uur dag week jaar kalender morgen ochtend middag avond dag licht zon wakker nacht donker maandag ster slapen moe slaap dromen laat / later / laatst vandaag nu / nou morgen gisteren toen volgend vorig jong oud zo (dadelijk) dadelijk straks gauw meteen later snel gauw hard (snel) vlug daarna daarvoor duren even eindelijk pas (kort geleden) net al (reeds) bijna terwijl tegelijk weer (nog eens) opeens plotseling ineens

8 In en om het huis huis wonen huis flat thuis kamer woonkamer bank gordijn tafel tafelkleed vaas bos bloemen stoel trap slaapkamer bed kussen deken laken dekbed wieg keuken koelkast badkamer boekenkast gang kapstok radio televisie telefoon telefoonnumer telefoonboek (op)bellen krant brief brievenbus kachel verwarming zolder kelder deur sleutel slot op slot raam dak schoorsteen garage tuin hek schuur huis: werken metselen behangen schoonmaken stoffer en blik doek / doekje zeem emmer sop wasmiddel uitspoelen ophangen drogen afwassen ramenlappen buren buren buurman buurvrouw buurmeisje buurjongen familie moeder vader mama / ma / mam papa / pa / pap broer zus oma opa grootmoeder grootvader oom tante neef nicht foto straat & verkeer op straat in de buurt verkeer stoep stoeprand weg autoweg fietspad fietspomp motor scooter brommer rijden rijbewijs parkeren parkeerplaats bus bushalte instappen uitstappen tram metro taxi vrachtauto helikopter hijskraan tractor graafmachine druk (niet rustig) wachten oversteken zebrapad klaarover overkant kruispunt verkeersbord pijl veilig gordel politie bekeuren bekeuring botsen gevaarlijk stoplicht pas op! op reis vakantie land buitenland reis reizen trein station vliegen vliegtuig vliegveld boot schip varen land (staat) aankomst wereld zee berg tent natuur water druppel sproeien spuiten stromen zinken drijven vuur brand rook vlam dieren aaien bijten mand hol hok vogelnest stal kooi poot kop staart bek snavel snuit

9 huisdieren hond blaffen kat poes miauwen kater konijn marmot cavia vogel / vogeltje tuin en park mus merel gans waggelen eend kwaken haas muis piepen mol egel slak vis kikker kleine diertjes vlieg spin mug mier vlinder lieveheersbeestje boerderij kinderboerderij boerderij boer boerin hooi koe kalf geit bok schaap paard draven veulen varken big kip haan kuiken ezel bos eekhoorn hert uil vos wolf dierentuin giraf tijger krokodil leeuw aap olifant slang zebra papegaai beer ijsbeer schildpad planten plant boom tak wortel bos aarde (grond) grond (aarde) seizoenen & weer weer lucht wolk wind zon herfst het regent het waait blad / blaadje rood bruin geel dwarrelen omwaaien plas paddestoel dennenboom dennenappel kastanje eikel winter koud het vriest ijs sneeuw het sneeuwt sneeuwpop wit slee schaatsen schaats glijden lente smelten groeien zaadje grond bloem steel paardenbloem wei jonge dieren pasgeboren zomer warm de zon schijnt gras grasveld groen roos schelp strand zand golf