IAB-Info. Inhoud. I.A.B.-mededelingen. Economie

Transcriptie

1 Nummer oktober 2003 IAB-Info Inhoud 15e jaargang I.A.B.-mededelingen Ontslag, vermindering ledenbijdrage, toegang tot het emeritaat : procedureverplichtingen Het Instituut brengt de procedures in herinnering die toepassing vinden wanneer een accountant of een belastingconsulent, natuurlijke persoon, een verzoek indient tot ontslag, tot vermindering van zijn bijdrage of om toegelaten te worden tot het emeritaat. Overstapmogelijkheid voor BIBF-leden erkend in het kader van de overgangsperiode ( ) als belastingconsulent onder opschortende voorwaarde van ontslag bij het BIBF : protocol van akkoord Belgische accountants die de internationaal beschermde titel van «Certified Internal Auditor» willen bekomen, worden voortaan vrijgesteld van deel 4 van het officiële vierdelige examen, dat tweemaal per jaar (in mei en november) wereldwijd wordt georganiseerd door het «Institute of Internal Auditors» (IIA). Economie Trends CEO/IAB-Poll De jongste Trends CEO/IAB-poll toont aan dat het pessimisme bij de leden van het IAB en de ondernemers langzaam maar zeker verdwijnt. Uit de driemaandelijkse enquête blijkt ook dat onze respondenten niet echt geloven in een succesvolle repatriëring van Belgisch kapitaal uit het buitenland. «Nieuwe opdracht voor de accountant in het kader van de gewijzigde Faillissementswet» IAB-studienamiddag op 14 november 2003 U kan nog inschrijven voor de studienamiddag van 14 november Het volledige programma en alle praktische informatie vindt u op pagina 7 van de nieuwsbrief; een inschrijvingsformulier gaat in bijlage. Woensdag 17 december 2003 Gezamenlijke studienamiddag IAB IBJ (Instituut voor Bedrijfsjuristen) «Accountants, belastingconsulenten en bedrijfsjuristen : raakvlakken en complementariteit» De volgende onderwerpen komen op deze studienamiddag aan bod : De taak van de bedrijfsjurist en de accountant/belastingconsulent in het kader van een due diligence-onderzoek Transfer pricing : fiscale en contractuele aspecten Dienstcontracten tussen vennootschappen van een groep IAS : stand van zaken op Europees vlak Praktisch : Plaats : Auditorium 2000 Heizelpaleizen te Brussel Doelgroep : accountants belastingconsulenten bedrijfsjuristen bedrijfsrevisoren Deelnameprijs : H 65; IAB-stagiairs : H 45. Syllabus inbegrepen Meer informatie en inschrijvingsformulier vindt u in de volgende nummers van IAB-Info. Noteer deze studienamiddag alvast in uw agenda!

2 Beroep E. BASSO Ontslag, vermindering ledenbijdrage, toegang tot het emeritaat : procedureverplichtingen Het huishoudelijk reglement van het Instituut bevat een bepaald aantal procedureverplichtingen die nauwgezet moeten worden nageleefd. Het Instituut wenst met name de procedures in herinnering te brengen die van toepassing zijn wanneer een accountant of een belastingconsulent, natuurlijke persoon, een verzoek indient tot ontslag, tot vermindering van zijn ledenbijdrage of om toegelaten te worden tot het emeritaat. Voorts neemt het Instituut de gelegenheid te baat om erop te wijzen dat iedere adreswijziging aan het Instituut moet worden gemeld. Het Instituut wenst er vooreerst op te wijzen dat het koninklijk besluit van 2 maart 1989 tot vaststelling van het huishoudelijk reglement van het Instituut voor alle leden blijft gelden (cf. art. 55, 1, lid 2 van de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen). Een eerste fundamentele verplichting houdt in dat iedere aanvraag per aangetekende brief en ter uitdrukkelijke attentie van de Raad moet worden gezonden. De tweede fundamentele verplichting bestaat erin dat iedere wijziging van het privé-adres of van de maatschappelijke zetel, en in het algemeen, iedere wijziging van het sociaal statuut van de accountant en/of de belastingconsulent, onverwijld, en per aangetekend schrijven, aan het Instituut moet worden medegedeeld (art. 9 van voornoemd koninklijk besluit). Eerst onderzoeken we het toepassingsgebied van een verzoek tot ontslag en/of tot vermindering van de ledenbijdrage. De Raad kan niet geldig over dergelijk verzoek beslissen als de belanghebbende zich er bijvoorbeeld toe beperkt het Instituut van zijn nieuw statuut van (brug)gepensioneerde of invalide in kennis te stellen door een loutere vermelding in zijn verslag van permanente vorming of door rechtstreeks een verminderde bijdrage te betalen, zonder enige andere vorm van «procedure» dan de vermelding «bruggepensioneerd sinds deze of gene datum» in de mededeling van het stortingsbulletin. Tevens dient onderstreept dat het lid (natuurlijke persoon of vennootschap) dat afstand doet van zijn erkenning, overeenkomstig artikel 14 4 van het voornoemde koninklijk besluit, voor het lopende jaar zijn bijdrage verschuldigd blijft. Als de aanvraag wordt ingediend vooraleer het Instituut zijn leden verzoekt hun bijdrage te betalen, stemt de Raad ermee in de ontslagnemende van de betaling van de bijdrage voor het lopende jaar vrij te stellen, of de bijdrage te verminderen tot het door een (brug)gepensioneerde verschuldigde bedrag (mits naleving van de hier toegelichte procedures). Wanneer de aanvraag na het bijdrageverzoek wordt ingediend, blijft de bijdrage voor het lopende jaar evenwel verschuldigd. Dat jaar is een kalenderjaar (van 1 januari tot 31 december). In dergelijk geval heeft de bijdragevermindering het volgende jaar uitwerking en wordt het ontslag aanvaard met dien verstande dat, mocht de belanghebbende binnen de drie jaar zijn wederinschrijving aanvragen, het nog verschuldigde bedrag bij de wederinschrijving moet betaald zijn.

3 Hierna volgt een overzicht van wat de diverse procedures van het huishoudelijk reglement precies inhouden : Wanneer een lid om vermindering van zijn bijdrage verzoekt : 1. De belanghebbende moet zijn verzoek per aangetekend schrijven ter uitdrukkelijke attentie van de Raad richten. 2. Hij moet het bewijs leveren dat hij met pensioen of brugpensioen is, dan wel erkend invalide voor ten minste 50 % (cf. art van het voornoemde koninklijk besluit). 3. Zijn verzoek wordt voor beoordeling aan de Raad voorgelegd. De Raad neemt een beslissing en brengt die aan de belanghebbende ter kennis. Wanneer een lid zijn ontslag aanvraagt : De belanghebbende moet in elk geval zijn verzoek per aangetekend schrijven ter uitdrukkelijke attentie van de Raad richten. Voor de interne leden De ontslagaanvraag wordt rechtstreeks voor beoordeling aan de Raad voorgelegd. Voor de externe leden De Raad aanvaardt het ontslag van de belanghebbende, onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat zijn ontslagbrief een verklaring op erewoord bevat volgens dewelke hij al zijn opdrachten behoorlijk heeft afgehandeld en voorzover er geen tuchtprocedure hangende is. Bij ontstentenis van dergelijke verklaring, weigert de Raad zijn ontslag en geeft hem daarvan kennis binnen de twee maanden vanaf zijn aanvraag. De belanghebbende kan bij de Raad van State een beroep tot vernietiging van de beslissing indienen. Het verzoek tot opzegging van het verzekeringscontract «professionele burgerlijke aansprakelijkheid», moet door de belanghebbende zelf tot zijn verzekeringsmaatschappij worden gericht, en wel zodra de Raad hem de aanvaarding van zijn ontslag ter kennis heeft gebracht. Wanneer een lid verzoekt om zijn titel eershalve te mogen voeren : Voor de toekenning van de hoedanigheid van ere-accountant en/of ere-belastingconsulent door de Raad aan een natuurlijke persoon, moet de belanghebbende de volgende voorwaarden vervullen : de bijdrage hebben betaald van het jaar waarin het verzoek werd ingediend; definitief een einde gesteld hebben aan de beroepswerkzaamheden van accountant; de pensioenleeftijd bereikt hebben; het beroep ten minste tien jaar uitgeoefend hebben; geen enkele tuchtsanctie opgelopen hebben; in regel zijn met de permanente vorming. Een ere-accountant en/of ere-belastingconsulent is geen lid meer van het Instituut, vermits hij geen bijdragen meer betaalt en niet meer aan de tuchtrechtelijke regels onderworpen is. Hij mag ook geen stem meer uitbrengen op de algemene vergadering.

4 Overstapmogelijkheid voor BIBF-leden erkend in het kader van de overgangsperiode ( ) als belastingconsulent onder opschortende voorwaarde van ontslag bij het BIBF : protocol van akkoord De heer Rik Daems, voormalig Minister van Telecommunicatie en Overheidsbedrijven en Participaties, belast met Middenstand, en de heer Charles Picqué, voormalig Minister van Economie, hebben in een schrijven van respectievelijk 20 juni 2003 en 11 juli 2003, hun akkoord bevestigd met het volgende Protocol van akkoord, gesloten tussen het IAB en het BIBF : De hoedanigheid van belastingconsulent en het uitoefenen van boekhoudactiviteiten in het kader van art. 60 W. 22 april 1999 Protocol van akkoord IAB BIBF I. Situatieschets De wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen bepaalde dat de Koning overgangsmaatregelen kon treffen inzake het bekomen van de titel van belastingconsulent. Bij koninklijk besluit werd daarop beslist dat de titel «belastingconsulent» tot 29 december 2000 zou kunnen worden aangevraagd door diegenen die ofwel accountant (lid van het IAB) zijn én vijf jaar fiscale ervaring aantonen, ofwel een bepaald diploma voorleggen én eveneens vijf jaar fiscale ervaring aantonen. Gedurende de overgangsperiode vroeg een beperkt aantal BIBF-leden het IAB een erkenning als belastingconsulent. Het IAB heeft ten aanzien van deze aanvragers zijn standpunt herhaald dat een cumulatie van inschrijvingen bij BIBF en IAB niet kan toegelaten worden. Het staat boekhouders-fiscalisten vrij om de titel van belastingconsulent aan te vragen, maar zij dienen in dat geval afstand te doen van hun titel van boekhouder-fiscalist. De wetgever heeft immers duidelijk het statuut van belastingconsulent afgestemd op dat van accountant, en het statuut van boekhouder-fiscalist op dat van erkend boekhouder, met het oog op de transparantie in de fiscale dienstverlening. Een aantal BIBF-leden die de titel van belastingconsulent wensen te dragen, willen deze hoedanigheid echter blijven combineren met hun boekhoudactiviteiten. Louter als belastingconsulent is het hen wettelijk niet toegestaan boekhoudactiviteiten uit te oefenen zonder dat zij daarenboven over een wettelijke titel beschikken die dergelijke activiteiten toelaat. Ontslag bij BIBF teneinde de titel van belastingconsulent te verwerven betekent dat zij hun boekhoudactiviteiten zouden moeten stopzetten. Om deze specifieke1 problematiek op korte termijn op te lossen, besliste de Raad van het IAB op 25 maart 2002 over een concreet voorstel, dat werd overgemaakt aan de Raad van het BIBF. Deze laatste keurde het voorstel op 26 april 2002 goed. In onderhavig Protocol van akkoord leggen beide Instituten de concrete modaliteiten vast van de procedure waarover een akkoord werd bereikt. Deze houden uiteraard rekening met de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen, met het arrest van het Arbitragehof2 en het Advies van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen3 die inmiddels in het kader van deze problematiek werden uitgebracht. II. Oplossing : overstapmogelijkheid ad hoc Het gaat uitsluitend om BIBF-leden die op basis van de overgangsmaatregelen zoals omschreven in het koninklijk besluit van 4 mei 1999 betreffende het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten op de lijst van belastingconsulenten wensen te worden ingeschreven, maar tevens hun boekhoudactiviteiten wensen verder te zetten. Arrest van het Arbitragehof nr. 5/2001 van 25 januari 2001, B.S., 16 februari Advies van 21 februari 2002 over het dubbel lidmaatschap bij de economische beroepen.

5 Zoals hierboven aangehaald is het probleem dat zich specifiek stelt voor de BIBF-leden die tijdens de overgangsperiode erkend werden als «belastingconsulent» onder opschortende voorwaarde van ontslag bij het BIBF, het gevolg van de wettelijke onverenigbaarheid van de titel «belastingconsulent» met het uitoefenen van boekhoudwerkzaamheden zonder dat de betrokkene voor deze laatste activiteit over een wettelijke titel beschikt. Aangezien artikel 48 van de wet van 22 april 1999 uitdrukkelijk stelt dat de beroepswerkzaamheden van boekhouder tevens tot de wettelijke bevoegdheden behoren van accountants en stagiairaccountants, bestaat de oplossing van het probleem er volgens de beide Instituten concreet in dat de BIBF-leden die op grond van de overgangsmaatregelen onder opschortende voorwaarde erkend werden als belastingconsulent mits ze aan bepaalde welomschreven voorwaarden voldoen de mogelijkheid zouden krijgen de hoedanigheid van (stagiair-)4 accountant te verwerven. III. Concrete modaliteiten III.1. Toepassingsgebied Onderhavige procedure heeft uitsluitend betrekking op de leden van het BIBF die in het kader van de overgangsperiode5 ( ) bij het IAB een dossier tot het bekomen van de titel van belastingconsulent hebben ingediend, en door de Raad van het IAB deze titel toegekend kregen onder opschortende voorwaarde van ontslag bij het BIBF. III.2. Bekwaamheidsexamen Betrokken kandidaten kunnen deelnemen aan een bekwaamheidsexamen tot het bekomen van de titel van accountant. Om aan het bekwaamheidsexamen te kunnen deelnemen, zal het BIBF-lid voorafgaandelijk het gunstig advies van zijn Instituut moeten bekomen. Het advies dient een beknopt overzicht te omvatten van de besluiten die genomen zijn op basis van de kwaliteitscontrole van de werkzaamheden van de erkende boekhouder (-fiscalist), zijn opvolging van de norm inzake permanente vorming en de oriëntatie die hij heeft gegeven aan zijn vormingsactiviteiten. Het advies vermeldt tevens eventuele tuchtrechtelijke antecedenten. In het advies houdt het BIBF rekening met de beroepsperspectieven van de kandidaat, en stelt in voorkomend geval een aanvullende stage in het IAB voor. In dat geval wordt deze stage vervuld vooraleer de kandidaat het bekwaamheidsexamen tot het bekomen van de hoedanigheid van accountant aflegt. De examenmodaliteiten worden aangepast aan de specifieke situatie van de betrokken groep kandidaten. Zij die slagen voor dit examen, worden onder opschortende voorwaarde van ontslag bij het BIBF door de Raad van het IAB ingeschreven op de lijst van accountants, waardoor zij de wettelijke bevoegdheid krijgen hun boekhoudwerkzaamheden verder te zetten. III.3. Diploma- en ervaringsvereisten De betrokken BIBF-leden6 dienen, teneinde te kunnen deelnemen aan het bekwaamheidsexamen in het kader van onderhavige overstapprocedure ad hoc, te voldoen aan de volgende diploma- en ervaringsvereisten : houder zijn van een diploma dat toegang verleent tot het IAB (KB ), en Op basis van het advies van het BIBF (zie «III.2. Bekwaamheidsexamen»). Art. 60 W. 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen; Koninklijk Besluit van 4 mei 1999 betrefffende het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten. zie «III.1. Toepassingsgebied».

6 op datum van de aanvraag tot deelname aan het examen gedurende ten minste vijf jaar professionele boekhoudactiviteiten hebben uitgeoefend. De ervaringsvereiste van vijf jaar werd vastgelegd naar analogie met de ervaringsvereiste die is voorzien in het Koninklijk Besluit van 4 mei 1999 betreffende het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten. De voorwaarde kadert uitsluitend in de onderhavige overstapprocedure ad hoc, en bindt geenszins de partijen in eventuele toekomstige besprekingen betreffende een algemene overstapprocedure. Voor personen die op het moment van hun aanvraag reeds ontslag hebben genomen uit het BIBF teneinde de titel van belastingconsulent te verwerven, wordt de termijn die intussen is verstreken tussen de datum van weglating van het tableau van het BIBF en de datum van inschrijving voor het examen IAB in aanmerking genomen voor de berekening van de termijn van vijf jaar. III.4. Exameninhoud Schriftelijk gedeelte Het schriftelijk gedeelte van het examen zal bestaan uit een scriptie die moet toelaten de praktische kennis van de kandidaat te toetsen in de accountancy-domeinen (onder meer vennootschapsrecht, interne en externe controle, wettelijke opdrachten en deontologie van de accountant). De kandidaat zal voorts verzocht worden op omstandige wijze zijn beroepsopleiding en -ervaring met betrekking tot de werkzaamheden van accountant uiteen te zetten, evenals zijn professionele toekomstperspectieven. Mondeling gedeelte Het mondeling gedeelte van het bekwaamheidsexamen voor de uitoefening van het beroep van accountant zal afgenomen worden in een geest van confraterniteit door een jury van beroepsbeoefenaars en uitsluitend tot doel hebben na te gaan of de kandidaat de nodige kennis heeft om de specifieke werkzaamheden van de accountant te kunnen uitoefenen. Het feit dat de kandidaat reeds de titel van belastingconsulent heeft verworven, maakt een toetsing van de kennis op het vlak van de fiscaliteit onnodig. III.5. Examenjury De examenjury zal bestaan uit 5 leden, met name vier leden van het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten en een lid van het Beroepsinstituut van de erkende Boekhouders en Fiscalisten. III.6. Aanvraagdossier Het aanvraagdossier tot deelname aan het bekwaamheidsexamen dient o.m. volgende documenten te bevatten : advies BIBF, kopie van het diploma, bewijs van goed zedelijk gedrag, niet ouder dan drie maanden, curriculum vitae, scriptie, attest van niet-faillietverklaring.

7 Economie Trends CEO/IAB-Poll De jongste Trends CEO/IAB-poll toont aan dat het pessimisme bij de leden van het IAB en de ondernemers langzaam maar zeker verdwijnt. Uit de driemaandelijkse enquête blijkt ook dat onze respondenten niet echt geloven in een succesvolle repatriëring van Belgisch kapitaal uit het buitenland. Deze enquête wordt elk kwartaal uitgevoerd onder 3000 IAB-leden en 1000 CEO s. Ze bestaat telkens zowel uit algemene als actualiteitsgebonden vragen. Deze laatste hadden dit keer betrekking op de fiscale amnestie. De Trends CEO/IAB-poll moet uitgroeien tot een betrouwbare driemaandelijkse barometer van de economische conjunctuur. U kan de cijfers en conclusies van deze poll in extenso nalezen op de IAB-website; hierna volgen alvast de belangrijkste vaststellingen. De voorbije polls kleurden zwart door het pessimisme dat bij onze respondenten-accountants, belastingconsulenten en bedrijfsleiders heerste. De resultaten die we met de CEO/IAB-poll in het voorjaar van dit jaar optekenden toonden een absoluut dieptepunt. Meer dan drie kwart van de respondenten verwachtte toen geen economisch herstel binnen het jaar. Maar er komt blijkbaar een beetje licht in de duisternis, want dat cijfer is gedaald tot amper 62 %. Nog altijd geen reden om te juichen, maar het tij zou stilaan aan het keren kunnen zijn. Bovendien is het optimisme bij de CEO s groter dan bij de accountants en/of belastingconsulenten. Meer dan 77 % van de CEO s ziet de economie binnen de twaalf maanden aantrekken. Bij de accountants-belastingconsulenten ligt dat rond 58 %. Is dit het resultaat van een momentopname die we met een korreltje moeten nemen? Zeker niet. Ook de andere indicatoren uit de poll wijzen op een stijgend optimisme. Zo konden de respondenten weer op een schaal van 1 (laag) tot 10 (hoog) antwoorden op de vraag op ze nog vertrouwen hadden in de economische conjunctuur. In juni werd een cijfer van 4,8 genoteerd. Nu is dat gestegen tot 5,4. We moeten teruggaan tot juni 2002 om een vergelijkbare score te vinden. Toen werd afgeklokt op 5,8. De positieve evolutie zien we ook in de vraag om de toekomst van het eigen bedrijf te evalueren. De score stijgt van 6,4 naar 6,6. De CEO s zien de omzet, tewerkstelling en investeringen van het bedrijf gunstig evolueren. Ook het vertrouwen in de dollar en de euro blijft onaangetast. Alleen wat betreft de fiscale amnestiemaatregel van de paarse coalitie blijven de bedrijfsleiders en hun accountants negatief. Een derde van de ondervraagde CEO s uit beide gewesten kan zich nog scharen achter de voorgestelde tarieven van 6 % en 9 %. Maar ze verwerpen het socialistische idee om de opbrengsten van de maatregel aan de sociale zekerheid te besteden. Als er dan toch fiscale amnestie komt, moeten de inkomsten volgens de respondenten besteed worden aan een lastenverlaging, schuldverlichting of stimulans voor het bedrijfsleven. Volgens de vroegere wet 1 waren de curatoren ertoe gehouden om in aanwezigheid van de gefailleerde de boeken en bescheiden vast te stellen en af te sluiten.

8 I.A.B.-mededelingen «Nieuwe opdracht voor de accountant in het kader van de gewijzigde Faillissementswet» IAB-studienamiddag op 14 november 2003 De Wet van 4 september 2002 tot wijziging van de faillissementswet van 8 augustus 1997, het Gerechtelijk Wetboek en het Wetboek van Vennootschappen (BS, 21 september 2002, 2e ed.) houdt een nieuwe opdracht in voor de accountant, die met name bestaat in het opstellen van de faillissementsbalans. Op vrijdag 14 november 2003 organiseert het IAB een studienamiddag over dat thema met het volgende programma : Onthaal met koffie vanaf 13.30u Verwelkoming en algemene inleiding Johan De Leenheer, Voorzitter van het IAB Algemeen kader Anne Spiritus-Dassesse, Voorzitter van de Rechtbank van Koophandel te Brussel Juridische analyse van artikel 54 Faillissementswet en van de opdracht van de accountant Eric Dursin, Rechter in de Rechtbank van Koophandel te Kortrijk De problematiek inzake voorrechten en hypotheken Eric Dirix, Professor aan de Katholieke Universiteit Leuven Raadsheer bij het Hof van Cassatie De voorstelling van de balans Gérard Delvaux, Accountant-bedrijfsrevisor Slotwoord Johan De Leenheer, Voorzitter van het IAB Praktisch : Datum : 14 november 2003 Duur : van 13.30u tot 17.15u Onthaal vanaf 13.30u Plaats : Tentoonstellingspark van Brussel (Heizelpalei-zen) Auditorium 2000 Een wegbeschrijving wordt u toegestuurd bij de bevestiging van uw inschrijving. Er is parkeergelegenheid in de onmiddellijke nabijheid van de Heizelpaleizen. Talen : Nederlands Frans Toegangsprijs : H 65; IAB-stagiairs : H 45. Inclusief syllabus. Dit bedrag moet worden gestort op rekeningnummer , met als mededeling : «Studienamiddag 14/11/2003 naam deelnemer». Inschrijvingen en inlichtingen : De inschrijvingen lopen t.e.m. 30 oktober Stuur het inschrijvingsformulier in bijlage bij dit nummer terug naar : Kristien Michiels, tel. : 02/ , fax : 02/ , info@iec-iab.be. Uw inschrijving wordt bevestigd bij betaling.

9 Attest permanente vorming : wordt ter plaatse overhandigd. Het seminarie werd erkend voor 4 juridische punten, zowel door de Orde van Vlaamse Balies als de «Ordre des Barreaux francophones et germanophone». Als we bepaalde mensen mogen geloven is de hervorming van de faillissementswet, waarover vóór het zomerreces gestemd werd, een opluchting. De natuurlijke personen die zich gedwongen zien het faillissement aan te vragen, zullen voortaan gemakkelijker vrijgesteld worden van de betaling van hun schulden. Zij zullen ook een tweede kans krijgen om, indien zij dit wensen, een nieuwe activiteit op te starten. (501/NB I.A.B.) 2003 Alle rechten voorbehouden. Noch deze publicatie, noch gedeelten ervan mogen worden gereproduceerd of opgeslagen in een retrieval systeem, en evenmin worden overgedragen in welke vorm of op welke wijze dan ook, elektronisch, mechanisch of door middel van fotokopieën, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De auteurs, de redactie en de uitgever streven naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie waarvoor ze echter niet aansprakelijk kunnen worden gesteld. Verantwoordelijke uitgever: J. De Leenheer, IAB, Livornostraat 41, 1050 Brussel (tel. (02) , info@iec-iab.be) IAB-publicatie, in samenwerking met Kluwer uitgevers, Ragheno Business Park, Motstraat 30, 2800 Mechelen.