Wetenschappelijke Integriteit Een praktische benadering

Transcriptie

1 Wetenschappelijke Integriteit Een praktische benadering Adviesraad Integriteit t van Wetenschap Pim Haselager Donders Institute for Brain, Cognition, and Behaviour

2 Beginsituatie it ti 2004 Nederlandse Gedragscode Wetenschapsbeoefening (VSNU) - Herziening in Een document waarvan niet iedere wetenschapper kennis had genomen Hernieuwde aandacht voor WI nav schandalen - Affaire Stapel (2011) - Brief aan Decanen Nov 2011

3 Commissies i en vertrouwenspersonen RU - Ethische commissies participanten onderzoek - Vertrouwenspersoon WI - Ethische commissie WI - Werkgroep WI (2012) - Adviesraad Integriteit van Wetenschap (2013)

4 Rapport Universitaire it i Werkgroep WI Oktober De regels zijn duidelijk - Het gaat om de naleving - Fatsoen moet je doen - Aandacht voor WI in alle fasen van de wetenschappelijke carrière, van student tot hoogleraar - Goed voorbeeld geven Lijsten met te ondernemen acties inzake borging van WI

5 Actiepunten werkgroep

6 Adviesraad Integriteit van Wetenschap Aanloop maart 2013 Eerste werkzaamheden mei 2013 Formele installatie september keer per jaar bijeenkomsten Leden uit alle faculteiten Webpage egriteit/adviesraad/adviesraa d/

7 Taakopvatting AIW

8 Groslijst taken AIW Algemeen - Bronnen: Taakomschrijving AIW door CvB, voorjaar 2013; Eindrapport Universitaire werkgroep wetenschappelijke integriteit, najaar 2012; Te ondernemen acties, bijlage bij eindrapport. - De inrichting van een webpagina Integriteit van Wetenschap (IvW) - Het initiëren van algemeen toegankelijke activiteiten, bijv. gericht op training en bewustwording, op het terrein van IvW (lezingen, symposia, werkconferenties) - Adviseren over mogelijke invulling van een eed zodat dit gebeurt op een zinvolle en zichtbare manier tijdens een bijeenkomst met cachet. - Organiseren interfacultaire uitwisseling best practices op het gebied van IvW. - In het facultair jaarverslag rapporteren over activiteiten die zijn ondernomen op het gebied van IvW

9 Groslijst taken AIW Onderzoek Stimuleren van het opstellen van een standaardregeling primaire onderzoeksdata, die per faculteit of onderzoeksinstituut nader kan worden inen aangevuld. Het initiëren van bijeenkomsten waarin onderzoeksinstituten best practices uitwisselen: bijv. over het scheppen van een goed onderzoeksklimaat Adviseren bij de instructie van jonge onderzoekers. Bevorderen dat in het SEP en in het universitair protocol voor zelfevaluatie en externe beoordeling van onderzoek aandacht is voor aspecten van wetenschappelijk integer handelen

10 Groslijst taken AIW Onderwijs Het initiëren van bijeenkomsten waarin opleidingen best practices uitwisselen: hoe zorg je dat wetenschappelijke integriteit in alle fasen van een opleiding aan bod komt? Het initiëren van activiteiten gericht op training en bewustwording van aspecten van wetenschappelijke integriteit. Adviseren over een jaarprogramma van algemeen toegankelijke (onderwijs)activiteiten op het terrein van Wetenschappelijke Integriteit, zoals Ethos of Science Adviseren over de ontwikkeling van een module Wetenschappelijke integriteit BKO

11 Inventarisatie ti benodigdheden dh d en best practices onderwijs Gesprekken over uitwerkingen van aanbevelingen van het rapport uit 2012, en de mogelijke ondersteuning vanuit AIW Thema s - Wat is opgenomen - Wat wilt u nog opnemen - Hoe kan de AIW ondersteunen Zomer 2013 (15 onderwijsinstituten) Herfst 2013 (18 onderzoeksinstituten) Inventariseren, initiëren, en zoeken naar balans - tussen behoefte aan eenvormigheid (vermijding van onnodige variatie), en behoefte aan individualiteit (vermijding van knellend keurslijf) - Unificatie waar het kan, individualiteit waar nodig - De adviesraad adviseert, maar schrijft niet voor

12 Leidraad vragen aan onderwijsinstituten Algemene vragen - welke cursusonderdelen in bachelor, master en welke docenten (vakinhoudelijk, methode, filosofie)? Toepassing van de principes van goed wetenschappelijk onderzoek - Toetsing in bachelor en master scripties (verantwoording werkwijze in scriptie/publicatie) De sociale dimensie van wetenschappelijk onderzoek - samenwerking en concurrentie, prestatiedruk, omgang met begeleiders en medestudenten Gedragscodes, protocollen, vertrouwenspersonen - Hoe raken studenten bekend met deze zaken

13 Leidraad vragen aan onderzoeksinstituten 1. Op welke wijze worden WI dilemma s en vragen (ook m.b.t. grensgevallen) in het instituut bespreekbaar gemaakt? 2. Is er een stappenplan die aan alle promovendi en andere onderzoekers bekend is, en die hen helpt als zij met een vraag of probleem worden geconfronteerd? 3. Heeft het instituut een protocol t.a.v datamanagement, waarin is vastgelegd waar data worden opgeslagen, hoe ze worden opgeslagen, hoe de toegankelijkheid is geregeld, hoe analyses plaatsvinden en waar de protocollen van analyses geregistreerd worden? 4. Welke voorschriften/afspraken hanteert het instituut voor de verantwoording van de gevolgde werkwijze ten behoeve van de controleerbaarheid van onderzoek bij een artikel/proefschrift? 5. Hoe komen aspecten van IvW in de promotieopleiding aan de orde?

14 Overzichten resultaten

15 Enige observaties onderzoek Het bespreekbaar maken van integriteitsvraagstukken, ook met betrekking tot de grijze gebieden, is vooral incidenteel gebeurd. Als gevolg van de affaires werd de Gedragscode verspreid maar volgens enkele directeuren niet gelezen. Eén instituut vraagt de belangrijkste regelingen in samenvatting op de website te plaatsen. Een ander instituut heeft eigen korte Principles of good scientific practice opgesteld Het onderwerp co auteurschap wordt meer besproken. De afspraken hierover verschillen sterk: wel/niet coauteur als men begeleider, promotor, subsidieaanvrager, betrokken analist of betrokken statisticus is. Op het gebied van datamanagement is veel gebeurd, maar van integrale, centrale data opslag is nog geen sprake. Met één uitzondering zijn de instituten ervan overtuigd dat dit moet gaan gebeuren. Er is geen wegwijzer hoe te handelen bij integriteitsvraagstukken. De meeste instituten willen de werkwijze rond vertrouwens/contactpersonen en afstemming met de universitair vertrouwenspersoon nader bespreken.

16 Enige observaties onderwijs In alle opleidingen wordt in modules Academische vaardigheden aandacht gegeven aan meer praktische aspecten van integriteit Er zijn verschillen in mate van systematische aandacht voor deze onderwerpen, variërend van her en der tot systematische inbouw in het curriculum Een aantal directeuren pleit ervoor meer aandacht te geven aan de docenten en aan de vraag hoe vooral beginnende docenten al dan niet binnen de BKO beter geëquipeerd kunnen worden om integriteit van wetenschap in het onderwijs een plaats te geven. De inhoud van onderwijs in integriteit wordt mede bepaald door de onderzoekspraktijk in het aanpalend onderzoeksinstituut. Vooral met betrekking tot de valkuilen in het grijze gebied is dit belangrijk.

17 Suggestie voor best practice onderzoek Vertrouwenspersonen p - bijeenkomst 12 juni 2014 (21 deelnemers, 8 vertrouwenspersonen)

18 Vertrouwenspersonen Suggestie: Huisartsenmodel - Aanhoren, ordenen & inventariseren, informeren, adviseren, doorsturen - Betreft het echt WI (in onderscheid van bv. arbeidsconflict)? - Is er echt sprake van het willen indienen van een klacht, zo ja welke? Anonimiteit kan gegarandeerd worden tot indienen van een klacht Rol ivm voorlichtingsactiviteiten, workshops, signaleren aandachtspunten ed. Onderlinge communicatie & afstemming (jaarlijkse bijeenkomst vertrouwenspersonen)

19 Datamanagement Uitgangspunten g - een antwoord op de wens tot transparantie vanuit overheid, subsidiegevers en publiek, - het vergroten van de mogelijkheden tot kennisdeling en kennisaccumulatie en - het vergroten van de controleerbaarheid en replicatie. Kernpunten universitair beleid - onderzoeksdata, behorend bij publicaties, moeten minimaal 10 jaar worden opgeslagen; - onderzoeksdata bij scripties moeten worden opgeslagen; - toegankelijkheid van de data moet worden geregeld; - mobiele informatiedragers of de eigen laptop p zijn geen optie meer voor opslag van data; - de universiteit zorgt voor de nodige opslagfaciliteiten en voor ondersteuning van onderzoekers, de onderzoekers (onderzoekleiders) zijn zelf verantwoordelijk.

20 Datamanagement Stuurgroep Research Data Management - Twee projectgroepen: Pilot Donders Instituut (Cognitive Neuroscience) - Een pilot in het Donders Instituut voor de opslag en het management van zeer grote databestanden. Project kleine databestanden - Relatief kleine databestanden kunnen worden opgeslagen g in bijvoorbeeld DANS of in een RU-repository, in ontwikkeling obv METIS

21 Suggestie voor best practice onderwijs Leerlijn wetenschappelijke integriteit in opleidingen - 1e Jaars psychologie, cursus academisch ethos kan als voorbeeld dienen ivm propedeuse - De academisch ethos zou verder aandacht dienen te krijgen in methoden en vaardigheden colleges, werkgroepen en lab-cursussen, zodanig dat theorie en praktijk niet van elkaar gescheiden blijven. - De leerlijn dient een duidelijke ontwikkeling te bevatten: - van eerstejaars bachelorstudenten worden andere capaciteiten en te verrichten werkzaamheden verwacht dan van masterstudenten en promovendi.

22 Leerlijnen Bijeenkomst WAI 15 juni Goede verwevenheid tussen onderwijs en onderzoek. De onderzoeksinstituten moeten worden betrokken bij het ontwerp van deze leerlijn - Niet gericht op aparte cursussen, maar verweven met bestaand onderwijs - Bv Statistiek, Presentatievaardigheden, Oriëntatie op de arbeidsmarkt, Onderzoeksvaardigheden, Filosofie, maar ook discipline specifieke vakken Mogelijke opbouw - P: kennismaking met wetenschappelijk instituut, principes, omgaan met kennis - B2: Praktijkvoorbeelden, ervaringen, kennis opdoen - B3: Zelf toepassen (m.n. in bachelorscriptie). - M1: Initiatie opnieuw (vanwege nieuwe instroom) en zelf toepassen - M2: Principes en vaardigheden volledig eigen gemaakt. Je ook kunnen uitspreken over werk en werkwijze van anderen.

23 Leerlijn matrix Kunstmatige Intelligentie In ontwikkeling Mogelijke template - theme T in course C in year X (and possibly in course D in year Y) - On level of skill Z (e.g. supervised, autonomous), - in work form P (e.g. lecture, lab), - checked through exam/test Q - with credits/sanctions A or B

24 Overige aktiviteiten Ethos of science Jonge academici - Toneelvoorstelling WI Cursussen Centrum voor Ethiek - Toegesneden op Instituut of onderwerp Eed - Subcommissie