Inhoud. Humane risico-evaluatie. Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Page 1. Probabilistische Humane Risicoanalyse in Bodemsanering

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Humane risico-evaluatie. Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Page 1. Probabilistische Humane Risicoanalyse in Bodemsanering"

Pieter de Coninck
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inhoud Probabilistische Humane Risicoanalyse in Bodemsanering Frederik Verdonck, K. Maes, A. Vandercappellen, H. De Lembre, P.A. Vanrolleghem & M. Vangheluwe Doelstelling Denken vanuit onzekerheid Methodologie probabilistische analyse van inputs Propagatie van onzekerheid en door modellen Voorbeelden/toepassingen Conclusies Humane risico-evaluatie Voorbeeld Gevaarsidentificatie Huidige aanpak is deterministisch: puntwaarden Onzekerheid -> voorzorgsprincipe -> conservatisme / worst-case Lichaamsgewicht = 70 kg Blootstellingsbepaling -effectrelatie Risico-evaluatie Wetenschappelijk gedeelte Risicotoetsing Risicomanagement Besluitvorming, beleid Nadelen: Niet zo realistisch (vereenvoudiging) Niet zo transparant (onduidelijk hoe conservatief) Voorbeeld Drinkwaterverbruik = 2 m³/dag Klassieke tijdperk: beroep op magisch-religieuze gronden Moderne tijdperk: beroep op rationele en wetenschappelijke gronden? Post-moderne tijdperk?: beroep op rationele en wetenschappelijke gronden in onzekerheidsperspectief Denken vanuit zekerheid Denken vanuit ONzekerheid Het moderne tijdperk Page 1 1

risico-evaluatie Voorbeeld Gevaarsidentificatie Huidige aanpak is deterministisch: puntwaarden Onzekerheid -> voorzorgsprincipe -> conservatisme / worst-case Lichaamsgewicht = 70 kg

2 Doelstelling Gefaseerde aanpak (OVAM, 2004) Conservatisme Onzekerheid Fase 1: Initiële informatieverzameling Denken vanuit ONzekerheid in de risicoanalyse bij bodemverontreiniging Hoe onzekerheidsanalyse in de risicoanalyse bij bodemverontreiniging? Vlier-Humaan Fase 2: verdere verfijning meten van concentraties in planten, leidingwater, wegen met grote onzekerheid of conservatisme Fase 3: verdere verfijning gedetailleerde, dynamische modellering; metingen van biomerkers en effectmerkers; modellering van interne blootstelling Realisme Vlier Humaan (µg/kg) RisicoIndex = Variabiliteit en onzekerheid (µg/kg) Variabiliteit: Vormen: werkelijke variaties, beschrijft de hele distributie kan niet gereduceerd worden Inter-individuele: lichaamsgewicht bodemingestie drinkwaterverbruik verbruik fruit en groenten, melk, vlees, (Temporele) (Ruimtelijke: minder belangrijk gezien site-specifiek) Page 2 2

Vlier-Humaan Fase 2: verdere verfijning meten van concentraties in planten, leidingwater, wegen met grote onzekerheid of conservatisme Fase 3: verdere verfijning gedetailleerde, dynamische

3 (µg/kg) Variabiliteit en onzekerheid Onzekerheid: Vormen: Kwantificeerbaar beschrijft 1 waarde uit de hele distributie kan wel gereduceerd worden door meer info Gekende onwetendheid: Verdelingcoefficient organische koolstof water (Koc) Lengte, breedte, hoogte kruipkelder Sampling onzekerheid Meetfouten Modelonzekerheid Ongekende onwetendheid Cum probabiliteit Variabiliteit <> Onzekerheid (µg/kg) 1 van de blootstellingdosissen zal overschrijden Cum probabiliteit (µg/kg) 1 kans (mogelijkheid) dat blootstellingdosis overschrijdt Inhoud Doelstelling Denken vanuit onzekerheid Methodologie probabilistische analyse van inputs Propagatie van onzekerheid en door modellen Voorbeelden/toepassingen Conclusies Kwantificatie onzekerheid en nodig om alle parameters? Neen, alleen de gevoeligste/ belangrijkste volstaan: Sensitiviteitsanalyse Expert kennis/ervaring Voorbeelden: Belangrijk zijn: bodemingestie dimensie kruipruimte Minder belangrijk zijn: volumefractie water in bodem Voorbeelden: Sommige parameters zijn onzeker EN variabel? Oplossing: Beide tegelijk kan, maar meestal volstaat Overwegend onzeker Overwegend variabel Beide: Overwegend variabel: Belgische melkinname (L/d) Page 3 3

Onzekerheid 10 8 2 (µg/kg) 1 van de blootstellingdosissen zal overschrijden Cum probabiliteit 10 8 2 (µg/kg) 1 kans (mogelijkheid) dat blootstellingdosis overschrijdt Inhoud Doelstelling Denken

4 Monte Carlo analyse : belang van correlaties R = -0.8 Voorbeeld: Lichaamsgewicht is gecorreleerd met Totaal lichaamsoppervlak R = 0 R = 0.8 onzekerheid Binneste loop Hoe interpreteren? Buitenste loop Toepassingen Probabilistische risico s van dioxine-achtige substanties in de Belgische dioxinecrisis (Vrijens et al., 2002) VlierHumaan: Vele toepassingsmogelijkheden Echter, softwarepakket is niet flexibel genoeg Beschrijvend bodemonderzoek Stelplaats in Oost-Vlaanderen Historische verontreiniging Stoffen: Cr, Cd, Cu, Zn, PAK Type V: industrie Inhalatie bodemdeeltjes/stof Ingestie bodemdeeltjes/stof Dermaal bodemdeeltjes/stof Inhalatie binnen/buitenlucht Page 4 4

Buitenste loop Toepassingen Probabilistische risico s van dioxine-achtige substanties in de Belgische dioxinecrisis (Vrijens et al.

5 Parameter VlierHumaan Bodemingestie (kg/d) Fractie bodem in binnenstof (-) Tijdfracties zomer/winter binnen/buiten (-) Fractie geabsorbeerd bij ingestie (-) Bodemconcentratie (mg/kg) Ondergrens Vlier- Humaan e Bovengrens Simulatie 1: standaard VlierHumaan Simulatie 2: ondergrens Simulatie 3: bovengrens Variabiliteit Onzekerheid () (mg/kg) Parameter Bodemingestie (kg/d) Fractie bodem in binnenstof (-) Tijdfracties zomer/winter binnen/buiten (-) Fractie geabsorbeerd bij ingestie (-) Bodemconcentratie (mg/kg) Ondergrens Vlier- Humaan e Bovengrens Simulatie 4: ondergrens onzekerheid Simulatie 5: bovengrens onzekerheid Variabiliteit Onzekerheid () 1 (onzekerheid) (mg/kg) Conclusies Evolutie naar denken vanuit onzekerheid (ook in de risicoanalyse bij bodemverontreiniging?) Monte Carlo analyse of beperkte onzekerheidsanalyse zijn nuttige ondersteuning voor beleidsbeslissers EURAS PEOPLE & SERVICES Rijvisschestraat 118, Box 3, 9052 Gent, Belgium Zijn realistischer Kunnen onnodige saneringskosten vermijden Tonen graad van conservatisme/onzekerheid Tel.: +32 (9) Fax: +32 (9) info@euras.be Page 5 5

$008 (mg/kg) Parameter Bodemingestie (kg/d) Fractie bodem in binnenstof (-) Tijdfracties zomer/winter binnen/buiten (-) Fractie geabsorbeerd bij ingestie (-) Bodemconcentratie (mg/kg) Ondergrens$

Vergelijkbare documenten

Onzekerheid en variabiliteit bij het beoordelen van chemische blootstelling op de werkplek

Onzekerheid en variabiliteit bij het beoordelen van chemische blootstelling op de werkplek Uncertainty and variability in chemical exposure assessment for the workplace 25e NVvA Symposium, april 2016 Daan