RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 12 maart 2004 (02.04) (OR. en) 7017/1/04 REV 1 ENFOPOL 23

Transcriptie

1 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 12 maart 2004 (02.04) (OR. en) 7017/1/04 REV 1 ENFOPOL 23 NOTA van: de Groep politiële samenwerking aan: het Comité van artikel 36 nr. vorig doc.: 7017/04 ENFOPOL 23; 15990/03 ENFOPOL 121; OJ C 281, , blz. 1; OJ L 121, , blz. 1; OJ C 22, , blz. 1; OJ C 193, , blz. 1 Betreft: Voorstellen betreffende de versterking van maatregelen tegen voetbalgeweld I. Inleiding In 2004 heeft Ierland als voorzitter van de Groep politiële samenwerking (hierna "de Groep" genoemd) het probleem van voetbalgeweld tot één van zijn prioriteiten gemaakt. Na een periode van informele contacten en besprekingen betreffende eerdere Europese instrumenten dienaangaande, heeft het voorzitterschap onder de delegaties een discussienota verspreid voor bespreking tijdens de vergadering van de Groep in januari 2004 (15990/03 Enfopol 121). Verdere besprekingen werden gehouden tijdens de vergadering van de Groep in februari Bij die gelegenheid hield een vertegenwoordiger van de Unie van Europese voetbalbonden (UEFA) een presentatie over de rol en de functies van de UEFA als administratief bestuursorgaan van het voetbal in Europa, waarna een gedachtewisseling volgde. 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 1

2 In aansluiting daarop presenteert het voorzitterschap thans deze herziene nota, die een weerspiegeling vormt van de belangrijkste punten waarover de delegaties tijdens voorgaande besprekingen van de Groep overeenstemming hebben bereikt, alsook ontwerp-conclusies die bij het Comité van artikel 36 worden ingediend met het oog op aanneming door de Raad in april Achtergrond De afgelopen jaren is de samenwerking tussen de politiediensten en andere voor de bestrijding van voetbalgeweld bevoegde instanties op het niveau van de Europese Unie bevorderd. In 2002 werd een bindende maatregel aangenomen tot oprichting van nationale informatiepunten betreffende voetbal (Besluit 2002/348/JBZ van de Raad van 25 april 2002, PB L 121 van , blz. 1). Daarnaast is er een aantal niet-bindende Raadsinstrumenten ingevoerd, waaronder: een Resolutie van de Raad van 17 november 2003 (PB C 281 van , blz. 1). Hierbij wordt de lidstaten verzocht de mogelijkheid van stadionverboden te bestuderen en deze te completeren met sancties op niet-naleving. een Resolutie van de Raad van 6 december 2001 (PB C 22 van , blz. 1) betreffende een handboek met aanbevelingen voor de internationale politiesamenwerking en maatregelen ter voorkoming en bestrijding van geweld en ongeregeldheden rond voetbalwedstrijden met een internationale dimensie waarbij ten minste één lidstaat is betrokken. een Resolutie van de Raad van 9 juni 1997 (PB C 193 van , blz. 1) over voorkoming en beteugeling van voetbalvandalisme door ervaringsuitwisseling, stadionverboden en mediabeleid. Deze resolutie bevat onder meer een oproep tot het maken van een jaarlijkse situatieschets. Ook is er in de Raad van Europa een reeks maatregelen in verband met voetbalvraagstukken aangenomen. 3. Discussiepunt Hoewel er op dit gebied reeds een goede mate van samenwerking tussen de politiediensten van de lidstaten bestaat, is de Groep zich ervan bewust dat de huidige regelingen nog kunnen worden uitgebouwd. Met name zijn bepaalde zwakke plekken in de huidige praktijken en bepaalde leemten in de algemene strategie ter beteugeling van voetbalgeweld vastgesteld. Door het wegwerken van deze zwakke plekken en leemten zal de aanpak van de Unie op dit gebied ongetwijfeld een meerwaarde verkrijgen. 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 2

3 Een aantal problemen werd reeds geconstateerd in de jaarlijkse situatieschets van mei 2003 over voetbalvandalisme in de lidstaten (doc. 8877/03 ENFOPOL 31), tijdens de vergadering van de Groep met de UEFA en tijdens besprekingen van de Groep. Niet alleen belangrijke wedstrijden, zoals internationale wedstrijden en wedstrijden in de Champions League kunnen geweld aantrekken. Ook competitie- en vriendschappelijke wedstrijden tussen elftallen uit lagere divisies kunnen fans aantrekken die problemen veroorzaken. Zelfs op nationale duels in een lidstaat komen supporters uit andere lidstaten af, hetgeen mogelijke verstoringen van de openbare orde met zich meebrengt. Zowel een interne impuls als een externe termijn zetten ertoe aan dit onderwerp in 2004 te bespreken: de eis om binnen twee jaar het besluit van de Raad van 25 april 2002 tot oprichting van onder meer nationale informatiepunten betreffende voetbal te evalueren; de eindronde van het Europees Kampioenschap in Portugal in juni 2004 en het Wereldkampioenschap 2006 in Duitsland (waarvoor de politieplanning reeds begonnen is); de uitbreiding van de Europese Unie, meer bepaald de toetreding van tien lidstaten op 1 mei 2004; de aanmerking van 2004 als Europees Jaar van opvoeding door sport. 4. Algemene strategie Bij de politiesamenwerking op dit gebied moeten alle aspecten van het probleem aan de orde komen. Een gestructureerd en strategisch werkprogramma moet worden opgesteld om de noodzakelijke verbeteringen aan te brengen, waarbij ermee rekening moet worden gehouden dat het probleem voortdurend evolueert en oplossingen op maat vereist. Dit werkprogramma voor de periode (zie BIJLAGE) omvat doelstellingen op korte, middellange en lange termijn. Voorts moeten eventuele verdere specifieke maatregelen hecht verankerd zijn in een algemene strategie op het niveau van de Unie. 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 3

4 BIJLAGE Werkprogramma A. Overwegingen inzake politiële samenwerking 1. Het voetbalhandboek voor internationale politiesamenwerking in samenhang met voetbalwedstrijden: evaluatie, wijziging en ruimere bekendmaking (dient op korte termijn een aanvang te nemen en zich in het bijzonder te richten op het categoriseren van ingeschatte risico's en de tijdige uitwisseling van informatie) De Groep heeft geconcludeerd dat het handboek (PB C 22 van , blz. 1) moet worden geëvalueerd teneinde gebieden vast te stellen die verbetering behoeven, waaronder: Beter operationeel gebruik van de categorieën reizende supporters naar op grond van het verwachte gedrag ingeschat risico. De huidige categorieën zijn: A - vreedzame, bona fide supporters; B - mogelijk risico van ongeregeldheden, vooral in samenhang met alcohol; C - gewelddadige supporters of organisatoren van geweld. Niettegenstaande deze overeengekomen standaardisering, door de lidstaten, van categorieën supporters op nationaal en internationaal niveau, treden er problemen op doordat deze categorieën steeds vaker op uiteenlopende wijze worden geïnterpreteerd. Een consistentere en duidelijkere interpretatie van deze categorieën zou de algemene kwaliteit en de doeltreffendheid van de politiesamenwerking ten goede komen. Standaardisering van de regeling voor de aanwezigheid van politiespotters, alsook voor de betaling van hun uitgaven. Er bestaat twijfel over de vraag welke lidstaat nu onkosten zoals reis- en verblijfskosten, faciliteiten en verzekering van de vereiste politiespotters voor uitwedstrijden betaalt. Tenzij er in dezen een andere, bilaterale regeling geldt, moeten de reisen verzekeringskosten worden betaald door de lidstaat van herkomst van de spotter, en de verblijfskosten door de lidstaat waar de wedstrijd plaatsvindt. Het gebruik van fanbegeleiding/stewards/de verbinding met clubs verder uitbouwen als schakel tussen de preventie van voetbalgeweld en politieoperaties, teneinde te zorgen voor meer doeltreffendheid bij de toewijzing van politiële middelen. 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 4

5 Duidelijkere omschrijving van de rol en verantwoordelijkheden van de politie en de organisatoren van de wedstrijd, en van hun onderlinge betrekkingen, teneinde te zorgen voor meer samenhang. In dit verband zou een vergelijking van de bepalingen van het handboek met de "Binding Safety and Security Instructions" van de UEFA bijzonder nuttig zijn. Bijwerking van de in het handboek opgenomen lijst van nationale informatiepunten betreffende voetbal en bekendmaking ervan in het Publicatieblad. Voorts dient ervoor gezorgd te worden dat alle bevoegde politiefunctionarissen in het bezit zijn van het handboek en volledig op de hoogte zijn van alle bestaande instrumenten. Uit de recent ondernomen evaluatie van de uitvoering van het Raadsbesluit van 25 april 2002 (PB L 121 van , blz. 1) blijkt onder andere dat met name de uitwisseling van informatie en het categoriseren van supporters moeten worden verbeterd. Het zou uiteraard passend zijn dat bij de evaluatie van het handboek in het bijzonder rekening wordt gehouden met de ervaringen tijdens de eindronde van het Europees Kampioenschap in Portugal in juni Geregelde deskundigenvergaderingen (dient op korte termijn een aanvang te nemen) Resolutie van de Raad van 9 juni 1997 over voorkoming en beteugeling van voetbalvandalisme door ervaringsuitwisseling, stadionverboden en mediabeleid (PB C 193 van , blz. 1) bevat een bepaling die voorziet in een jaarlijkse bijeenkomst van deskundigen voor de uitwisseling van relevante ervaringen en de versteviging van contacten. De rol en de functies van deze deskundigen dienen thans geregeld te worden. Dit moet het volgende inhouden: - gecombineerde deelneming aan vergaderingen van de nationale voetbalinformatiepunten van de lidstaten en andere aangewezen deskundigen terzake. UEFA-afgevaardigden moeten in voorkomend geval ook op de vergaderingen worden uitgenodigd. - de Groep moet netwerkactiviteiten tussen deze gezamenlijke deskundigen bevorderen door zich bijvoorbeeld in haar volgende vergadering formeel te beraden over uit deze vergaderingen resulterende verslagen en aanbevelingen. 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 5

6 - Tijdens hun vergaderingen moeten de gezamenlijke deskundigen periodiek een evaluatie maken van alle aspecten van de procedures voor informatie-uitwisseling, zoals de informatieoverdracht, de gebruikte talen en vertalingen, opstelling van de formulieren, kennisgevingsdata en specifieke contactpunten die mogelijk vertragingen en andere daaraan gerelateerde problemen veroorzaken, alsook van alle andere door de Groep doorverwezen vraagstukken, en dienovereenkomstig aanbevelingen doen aan de Groep. - Deze gezamenlijke deskundigen moeten bijeenkomen als een formatie van de Groep, met name bij de bespreking van de jaarlijkse situatieschets. De kwestie van regelingen voor en financiering van andere toepasselijke vergaderingen moet in voorkomend geval worden besproken. 3. Het uitbouwen van het overleg tussen de Groep en de UEFA (dient op korte termijn gebaseerd te zijn op de reeds gevestigde contacten en op de middellange en lange termijn te worden uitgebouwd) Tijdens de vergadering van 5 februari 2004 had de UEFA voor het eerst een formele bespreking met een voorbereidend Raadsorgaan over onderwerpen van wederzijds belang. Beide partijen vonden dit uitermate nuttig. De gedachtewisseling illustreerde de verschillende invalshoeken van waaruit zij voetbalgeweld benaderen en legde de nadruk op de voordelen van verdere contacten. Aan het eind van de vergadering toonde de UEFA zich ingenomen met het voorstel om waar nodig in de toekomst te worden geraadpleegd bij de uitvoering van de algemene strategie inzake voetbalgeweld. Door een gedeelde aanpak van aspecten van wederzijds belang te ontwikkelen, kan de praktische coördinatie tussen de lokale politie en de organisatoren van wedstrijden tijdens voetbalevenementen in de toekomst aanzienlijk worden verbeterd. In dit opzicht is doeltreffende informatie-uitwisseling van bijzonder belang. 4. Reisbeperkingen en andere toepasselijke maatregelen in kaart brengen. (hiermee dient een aanvang te worden gemaakt op middellange en lange termijn ) Het is bekend dat dit in de lidstaten een complex en gevoelig punt is. De lidstaten hebben uiteenlopende meningen over het opleggen van reisbeperkingen aan lastige supporters. Enkele van die opvattingen stoelen op grondwettelijke voorschriften. 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 6

7 In eerste instantie is het wellicht passend vast te stellen welke praktijken er thans in elk van de lidstaten bestaan met betrekking tot het opleggen van reis- of andere relevante beperkingen aan lastige supporters. Een recente ontwikkeling in dit verband is de Resolutie van de Raad van 17 november 2003 betreffende onder andere de mogelijkheid om stadionverboden in te voeren (PB C 281 van , blz. 1). 5. De jaarlijkse situatieschets meer profiel geven (hiermee dient op korte termijn een aanvang te worden gemaakt) Een huidige ad hoc-groep die bestaat uit vertegenwoordigers van België, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, stelt ingevolge de Resolutie van de Raad van 9 juni 1997 (PB C 193 van , blz. 1) een jaarlijkse situatieschets betreffende voetbalvandalisme op. De schets voor de periode juli juni 2002 staat in document 8877/03 Enfopol 31. Aangezien de jaarlijkse situatieschets een sleutelelement vormt van het algemene strategische programma, is het van essentieel belang dat de vragenlijst, die de basis vormt voor de schets, onmiddellijk na afloop van de verslagperiode wordt verstuurd (8356/01 Enfopol 40 + Cor 1). De lidstaten moeten dan tijdig en volledig op de vragen antwoorden zodat de schets te zijner tijd kan worden ingediend bij de Groep voor de bespreking van eventuele voorstellen. 6. Een regeling voor wederzijdse beoordeling van politieoperaties tijdens voetbalwedstrijden invoeren (hiermee dient op middellange en lange termijn een aanvang te worden gemaakt) Een aantal lidstaten heeft interesse getoond voor een regeling inzake samenwerking bij de wederzijdse beoordeling van de doeltreffendheid van politiebewaking tijdens belangrijke voetbalevenementen met een internationale dimensie. Een dergelijke beoordeling zou op vrijwillige basis plaatsvinden en zou tot gevolg hebben dat politiefunctionarissen van buiten het gastland als waarnemers bij wedstrijden aanwezig zijn. 7. Een website opzetten (hiermee moet op middellange tot lange termijn een aanvang worden gemaakt) Eén enkel centraal hulpbronnen- en referentiecentrum voor politieactiviteiten op dit gebied zou heel nuttig kunnen zijn. In dit verband moeten worden nagegaan of een website kan worden opgezet die deze functie zou vervullen. 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 7

8 B. Andere maatregelen Er valt een reeks andere overwegingen te maken (zie hierna) die weliswaar verder gaan dan strikte politiebevoegdheid maar een meerwaarde kunnen verlenen door het voorkomen en inperken van het voetbalgeweld. Derhalve wordt de lidstaten gevraagd hun betrokken nationale instanties zoals de voetbalbonden, de voetbalclubs, de organisatoren van wedstrijden en de lokale autoriteiten te verzoeken hun invloed aan te wenden om met deze voorstellen vorderingen te maken De Groep is van mening dat de onderstaande benaderingen in combinatie met de onder A vermelde voorstellen mogelijk de verstoringen van de openbare orde kunnen terugdringen, en de politieoperaties op wedstrijddagen kunnen ondersteunen. 8. Een grotere betrokkenheid van stewards Van de stewards die op wedstrijddagen optreden in coördinatie met de politie zou de politie meer profijt kunnen hebben wanneer die stewards beter zouden zijn opgeleid op het gebied van veiligheid, crisissituaties, evacuatieprocedures en "crowd control", en een uitgebreider takenpakket zouden hebben. Afgezien van gezondheids-, veiligheids- en/of verzekeringskwesties, zouden de stewards dan een nuttiger bijdrage kunnen leveren aan het toezicht op en de verbinding met de fans. De aanwezigheid van de vertrouwde gezichten van clubstewards tijdens uitwedstrijden kan de fans tot verantwoordelijker gedrag brengen en bijdragen tot betere banden tussen de fans, de clubs en de politie. 9. Nauwere banden tussen de betrokken instanties Alle lidstaten beschikken over verschillende instanties als gemeenschapsgroepen, voetbalclubs, supportersverenigingen, voetbalbonden, plaatselijke ondernemersverenigingen en plaatselijke autoriteiten die op een of andere manier bij de organisatie van wedstrijden betrokken zijn. Goed beheerde betrekkingen tussen de politie en deze instanties kunnen een voordeel zijn, en moeten dienovereenkomstig verder ontwikkeld worden. Te denken valt onder meer aan het volgende: Bij het overeenkomen en organiseren van wedstrijden zouden de betrokken organen nauwer kunnen overleggen en communiceren over alle veiligheids- en beveiligingsaspecten. 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 8

9 alle betrokken organen kunnen worden aangemoedigd om te erkennen dat alle vormen van racisme en/of discriminatie een groot probleem zijn bij het voetbal. Sportinstanties en -clubs zouden kunnen overwegen een krachtig en ondubbelzinnig racisme- en discriminatiebestrijdingsbeleid te gaan voeren en op het wedstrijdprogramma en het wedstrijdticket uit te dragen. 8. Standaardisering van het kaartjesverkoopbeleid Hoewel de kaartjesverkoop voor alle voetbalwedstrijden uitsluitend een bevoegdheid van de wedstrijdorganisator is, heeft het algemene kaartjesverkoopbeleid gevolgen voor crowd control en mogelijke verstoringen van de openbare orde. Derhalve wordt de lidstaten gevraagd hun nationale voetbalbonden, clubs en andere betrokken organen te verzoeken samen een overeengekomen kaartjesverkoopbeleid te bepalen dat onder andere de volgende doelstellingen heeft: scheiding van rivaliserende fans; voorkoming van kaartjesfraude en verkoop op de zwarte markt; identificatie van de naam van de koper; vergemakkelijking van stadionbeperkingen; vaststelling van de verantwoordelijkheden van de betrokken personen, bijvoorbeeld de organisatoren, de koper, de kaartjesverdelers. bijzondere aandacht voor de controle en de timing van de kaartjesverkoop 7017/1/04 REV 1 oms/gra/nc 9