Kwetsbare zielen: over menselijke waardigheid en geestelijke gezondheidszorg
|
|
- Hugo Kuiper
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kwetsbare zielen: over menselijke waardigheid en geestelijke gezondheidszorg Willem Lemmens (Universiteit Antwerpen) Open Minds, 27 mei 2016 Congres Zorgnet / ICURO
2 (i) Geestelijke gezondheid & zorg: in crisis? - 1 op 4 burgers ooit in aanraking met depressie, al dan niet psychologische of psychiatrische zorg - Onmacht van therapie, gebrek aan middelen, farmacologisering van de geestelijke zorg - Autonomie-denken en de patiënt als (veeleisende) cliënt - Beroep van therapeut, psycholoog, psychiater: vergt veel persoonlijke inzet, omstreden statuut & prestige - Statuut van het psychische/mentale: neiging tot reductionisme (DSM 5 - kritiek van Ariane Bazan (ULB))
3 (ii) Crisis is ook gevolg van ideologie & cultuur: hoe kijken we aan tegen het geestelijke in de mens, zijn psychisch zijn? - Miskenning van het psychische, de geest van de mens: impact van biologisch/fysiologisch wetenschappelijk paradigma = enorm - Cruciaal in onze Westerse cultuur: idee van zelfbeschikking en zelfbepaling, geluk als ervaring(spotentieel) - - Idee van self-fashioning / controle / geluk als iets wat objectiveerbaar is, meetbaar, maakbaar ( het geluksboek ) Geestelijke gezondheid = capaciteit om jezelf vorm te geven. Waardigheid van de persoon hangt ook daar van af.
4 Culturele achtergronden - Positivistisch, sciëntistisch wereldbeeld: = Wetenschapsoptimisme sinds de Verlichting, toenemend specialisme, afkeer van holisme - Ideaal van romantisch expressivisme + utilisme: doel van leven is jezelf vorm geven, succes hebben, jezelf verwerkelijken + geluk vergroten van zoveel mogelijk mensen (geluk als ervaring ) Romantiek, vanaf eind 18 de eeuw utilisme, Bentham & Mill, 19 de eeuw
5 (iii) In psychisch lijden komt nu net aan de oppervlakte hoe eenzijdig deze culturele ideologie is, hoe ontoereikend - Wie psychisch lijdt verliest (een stuk) autonomie, richt vraag tot de ander, worstelt met een radicaal tekort - ervaart (diepe) pijn, geen geluk ( absence de jouissance ) daardoor zinsverlies - confronteert ons gezonden met ontoereikendheid van controle-idee (er bestaat geen gelukspil ) - Breuk in zelfbeeld/zelfervaring is niet een fysiologischorganisch gegeven, maar een relationeel-dynamisch Trauma situeert zich niet in hersenen of lichaam, maar in levensverhaal
6 We hebben terug nood aan een meer holistische benadering van de mens Mens = persoon = wezen met een ziel, een identiteit die radicaal psychisch (geestelijk) is en cultureel - levensverhaal, subjectiviteit & zelfbeeld, band met de gemeenschap (de ander) en de cultuur - scheidslijn normaliteit / pathologie is daarbij flou, ook dynamisch - Medicalisering en reductionisme: verliezen die dimensie van de mens uit het oog - Kwaliteitszorg: veel te economisch instrumenteel gedacht
7 (iv) Zorg voor de ziel = zorg voor de menselijke waardigheid? - Ziel niet noodzakelijk metafysisch zien (De Dijn, Bazan): komt in relatie tot stand (bv.: de stervende) Herman De Dijn, De herontdekking van de ziel, Pelckmans, Ziel = waardigheid van de mens : - niet een capaciteit die kan verloren gaan, maar een status als bezield wezen, mensenkind = basis van zorg voor kinderen, gehandicapten, psychiatrische patiënten, bejaarde personen met dementie
8 (V) Menselijke waardigheid en zorg voor geestelijke gezondheid - Menselijke waardigheid als status = door cultuur te behoeden / symboliseren Waardigheid erkennen van de ander = de ander zien als bezielde persoon, als kwetsbare eenheid van lichaam & geest, met een unieke levensgeschiedenis Raimond Gaita, A Common Humanity, 1998: Goodness beyond Virtue - Geestelijke gezondheidszorg is intrinsiek een relationeel / dynamische realiteit. Enorme belang van de rol van de zorgverlener als persoon (verpleegster & verpleger, therapeute, psycholo(o)g(e), psychiater) - Zorg voor psychisch lijden = zorg voor de kwetsbare ziel van de ander
Psychisch lijden is nooit banaal
Psychisch lijden is nooit banaal Ariane Bazan is hoogleraar Klinische Psychologie, Université Libre de Bruxelles (ULB). Gertrudis Van de Vijveris gewoon hoogleraar Moderne Wijsbegeerte en Wetenschapsfilosofie,
Nadere informatieSpirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget
Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende
Nadere informatieEuthanasie/hulp bij zelfdoding. Hoe gaan we hier mee om?
Euthanasie/hulp bij zelfdoding Hoe gaan we hier mee om? Inhoudsopgave 1. Samenvatting... 2 2. Onze missie en visie... 3 3. Ons standpunt over euthanasie / hulp bij zelfdoding... 3 4. Ons handelen bij een
Nadere informatieDit euthanasiedebat dwingt tot verfijning en nuance
Dit euthanasiedebat dwingt tot verfijning en nuance De mogelijkheid tot medisch geassisteerd sterven zal voor sommigen de drempel tot zelfdoding kleiner maken Marc Desmet, arts palliatieve zorg, jezuïet
Nadere informatieHerstel bij ouderen. Tienen 19 oktober 2018 Ann Callebert
Herstel bij ouderen Tienen 19 oktober 2018 Ann Callebert overzicht herstelvisie presentiebenadering wat is herstel? Herstel is een intens persoonlijk, uniek proces van verandering in iemands houding,
Nadere informatieDe vierde dimensie van palliatieve zorg: Hoe pakken wij het aan in Nederland? Palliatieve zorg. Problemen met spiritualiteit. Wat is spiritueel?
De vierde dimensie van palliatieve zorg: Hoe pakken wij het aan in Nederland? Brugge, 13 oktober 2009 Dr Carlo Leget, UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg www.zorgethiek.nu Palliatieve zorg Palliatieve
Nadere informatieAlgemene inleiding Inleiding bij het theoretisch deel Hoofdstuk I: Definities Inleiding... 11
INHOUDSTAFEL Algemene inleiding... 8 Inleiding bij het theoretisch deel... 10 Hoofdstuk I: Definities... 11 Inleiding.... 11 1. Definitie palliatieve zorg... 11 2. Holistische benadering in de palliatieve
Nadere informatieGrenzen en mogelijkheden van een samenwerkingsverband vanuit het perspectief van leidinggevenden
Grenzen en mogelijkheden van een samenwerkingsverband vanuit het perspectief van leidinggevenden Dr. An Haekens Overzicht Inleiding: afbakening van thema Spiritualiteit: wiens zorg? Coöperatief- complementair
Nadere informatieAcademisch Centrum voor Praktische Theologie
2010-2011 Academisch Centrum voor Praktische Theologie Is spirituele zorg de unieke taak van pastores of behoort het ook tot het werkterrein van de psycholoog? Weten we van elkaar wat we doen met betrekking
Nadere informatieWelzijn van mens en dier: Ethische beschouwingen
Welzijn van mens en dier: Ethische beschouwingen Dr. Ir. Stef Aerts Odisee Hogeschool Ethics@Arenberg, KU Leuven Thema s Mens-dierrelatie Dierethiek en welzijn Bekommernissen in AAI 2 Historisch perspectief
Nadere informatieHerstel bij verslaving
13-11- 12 Herstel bij verslaving Op de voordeur staat geschreven: hier werken wij samen aan herstel Visie op moderne verslavingszorg Jaap van der Stel Lector Geestelijke Gezondheidszorg Hogeschool Leiden
Nadere informatiestamcelonderzoek eiceldonatie van tot Een ethische reflectie over de vermarkting van het vrouwelijke lichaam congres
van stamcelonderzoek tot eiceldonatie Een ethische reflectie over de vermarkting van het vrouwelijke lichaam congres Zaterdag 8 december 2007 Hof van Liere Stadscampus Universiteit Antwerpen Op zaterdag
Nadere informatieProf. Chris Gastmans
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw IS ER NOG PLAATS VOOR EEN NATUURLIJKE, ONTHAASTE DOOD? Prof. Chris Gastmans Ethicus, KU Leuven www.hhzhlier.be 2 Het nieuwe sterven Kort Kwaliteitsvol tot het einde
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 9. Inleiding 13 De dilemma s van de psychiatrie 13 Omgaan met het verleden 17 Gebruikte terminologie 19 De indeling van het boek 20
Inhoud Voorwoord 9 Inleiding 13 De dilemma s van de psychiatrie 13 Omgaan met het verleden 17 Gebruikte terminologie 19 De indeling van het boek 20 1 Het Rijksasiel in Avereest, 1961-1963 23 Het doel van
Nadere informatieOpgave 2 Neuroplasticiteit en wilsbekwaamheid
Opgave 2 Neuroplasticiteit en wilsbekwaamheid tekst 4 Studeer, slaap, maak muziek, stress niet, maak vrienden, geniet aanzien, drink niet, zweet, speel en kies je ouders met zorg. Dit zijn volgens de Nederlandse
Nadere informatieInhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven
Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Wat is een trauma? Trauma kan cultuurafhankelijk zijn Cultuur bepaalt reactie Cultuur aspecten:
Nadere informatieSessie 1 De eudaimonistische ethiek van Aristoteles
Sessie 1 De eudaimonistische ethiek van Aristoteles Wat vertelde Aristoteles lang geleden in Athene in zijn colleges aan het Lyceum over ethiek? Wat beschouwde hij als het doel van handelen? Wat verstond
Nadere informatieSprekers: Cobie van Beuzekom, verpleegkundig specialist Petra Buvelot, nurse practitioner
Sprekers: Cobie van Beuzekom, verpleegkundig specialist Petra Buvelot, nurse practitioner Complementaire zorg 21 juni 2016 pagina 2 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieVerkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening. Birgit Bongaerts
Verkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening Birgit Bongaerts 15/6/2012 Congres Vlaams ondersteuningscentrum oudermis(be)handeling 2012, 10 Jaar Vlaams meldpunt Bijzondere
Nadere informatieZingeving & Psychische Gezondheidszorg
Zingeving & Psychische Gezondheidszorg Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Senior-onderzoeker GGZ ingeest Adviseur beleid Brijder-Parnassia Inhoud 1. Wat is zingeving? 2. Wat is zelfregulatie?
Nadere informatieVOLTOOID LEVEN Onderzoek naar de geleefde ervaring van ouderen die hun leven voltooid vinden en op een zelfgekozen moment willen sterven.
VOLTOOID LEVEN Onderzoek naar de geleefde ervaring van ouderen die hun leven voltooid vinden en op een zelfgekozen moment willen sterven. Els van Wijngaarden, MA; Prof. Carlo Leget; Prof. Anne Goossensen
Nadere informatieherstelgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat
hgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat > fasen h h empowermentgericht coachen rehabilitatiegericht benaderen visie op de cliënt inleiding1.5 1 > fasen h h empowermentgericht coachen rehabilitatiegericht
Nadere informatiePsychosociale ondersteuning. kleine en grote bezorgdheden in het jonge gezin
Psychosociale ondersteuning kleine en grote bezorgdheden in het jonge gezin CRISIS? CRISIS? Normaal proces Niveau van individu Niveau van het koppel Verloop proces (Bell ea., 2007) 0-6 weken Ongedifferentieerde
Nadere informatieLevensverhaal en levenskunst
Levensverhaal en levenskunst Sensoor Rotterdam 10.4.2013 Thijs Tromp Onderzoek naar de effecten op zingeving van het maken van levensboeken in de zorg voor ouderen in verzorgingshuizen 1 Indeling van de
Nadere informatieSpiritualiteit vanuit psychiatrisch verpleegkundig perspectief
Spiritualiteit vanuit psychiatrisch verpleegkundig perspectief Spiritualiteit Enkele kantlijnen: Het woord spiritualiteit houdt een risico in. Spiritualiteit als escape! Spiritualiteit als consumptie!
Nadere informatieAngst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest
Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,
Nadere informatieGuy Hannes Coördinator PNAT
Dementie : palliatieve benadering? Guy Hannes Coördinator PNAT Palliatieve zorg = van alle tijden Een waardig afscheid, omringd door geliefden Voedingsbodem vooruitgang van de geneeskunde : we leven langer.
Nadere informatieEen niet biologisch verklarings- en behandelmodel voor hardnekkige psychiatrische klachten
Een niet biologisch verklarings- en behandelmodel voor hardnekkige psychiatrische klachten Maureen Oliver Lezing gehouden tijdens het symposium van de Vereniging voor Transpersoonlijke Psychiatrie op 20
Nadere informatieWorkshop herstel- en kracht- gericht werken
Workshop herstel- en kracht- gericht werken Studiedag beschermd wonen, 15 april 2014 Ursula Drexhage coördinator herstel (RIWIS), gemeenteraadslid berkelland, ervaringsdeskundige Diana Koolman, cliënt
Nadere informatieZingeving in de palliatieve fase
Zingeving in de palliatieve fase Mirjam Broes Huisarts Kaderarts palliatieve zorg Scenarts zingeving Wat geeft ons bestaan zin? Wat maakt dat we ons leven als voltooid beschouwen? Wanneer vragen we om
Nadere informatiePositioneren van de SPV
Regiobijeenkomst SPV-en Friesland 27 november 2014 Positioneren van de SPV Gerard Lohuis Historie van SPV Eind jaren 60 vorige eeuw - Opnamebekorten - Opname voorkomen - Professional die in de thuissituatie
Nadere informatieBernadette Van den Heuvel Beleidsverantwoordelijke ouderenzorg GasthuisZusters Antwerpen
Bernadette Van den Heuvel Beleidsverantwoordelijke ouderenzorg GasthuisZusters Antwerpen Inleiding GasthuisZusters Antwerpen Ziekenhuis verspreid over 3 campi: 1.032 ziekenhuisbedden Palliatieve eenheid
Nadere informatieIedere tijd heeft zijn handvatten. Ultieme huisartsenzorg? Palliatieve zorg. Hoe noemen we het?
Ultieme huisartsenzorg? Iedere tijd heeft zijn handvatten NHG, 23 Mei 2013 Prof dr Carlo Leget, Universiteit voor Humanistiek www.zorgethiek.nu Palliatieve zorg Hoe noemen we het? Palliatieve zorg is een
Nadere informatieReactie vanuit de psychologische praktijk M A R L E E N D E C R U Y E N A E R E I N G R I D D E B E U R M E P S Y C H O L O G E N, U Z L E U V E N
Reactie vanuit de psychologische praktijk M A R L E E N D E C R U Y E N A E R E I N G R I D D E B E U R M E P S Y C H O L O G E N, U Z L E U V E N Twee evoluties binnen de psychologie Van een grote nadruk
Nadere informatieDe huisarts. De psycholoog. Published on 113Online zelfmoordpreventie (https://www.113online.nl)
Published on 113Online zelfmoordpreventie (https://www.113online.nl) Home > Over hulpverleners Verschillende soorten hulpverleners hebben verschillende opleidingen. Door dit verschil zijn ze goed in verschillende
Nadere informatieMilitaire Kliniek. Militaire Geestelijke Gezondheidszorg. Kliniek MGGZ Conner van Stee, BN 1e Verpleegkundige GGZ
Militaire Kliniek Militaire Geestelijke Gezondheidszorg Kliniek MGGZ Conner van Stee, BN 1e Verpleegkundige GGZ 2 3 4 5 6 Nieuwe definitie van gezondheid (M. Huber) Kern is: gezondheid wordt gezien als
Nadere informatieEthisch verantwoorde zorg voor ouderen Tussen kwetsbaarheid en waardigheid. Prof. Dr. Chris GASTMANS KU Leuven
Ethisch verantwoorde zorg voor ouderen Tussen kwetsbaarheid en waardigheid Prof. Dr. Chris GASTMANS KU Leuven INLEIDING Verbreding van ethische reflectie in gezondheidszorg Perspectiefverandering: zorg
Nadere informatieHet DNA van rouw. Naar een nieuw rouwmodel Johan maes Artevelde Hogeschool 2017
Het DNA van rouw Naar een nieuw rouwmodel Johan maes Artevelde Hogeschool 2017 Symposium rouw bij levend verlies 27 juni 2017 Welkom Johan Maes https://www.youtube.com/watch?v=llprjxfhs 8s Zoveel soorten
Nadere informatieSamenwerken in de Praktijk
Samenwerken in de Praktijk 13 februari 2014 Welkom 1 Voor elkaar in Parkstad 2 1 Samenwerken - oefening Noem 3 aspecten die je belangrijk vindt in de samenwerking Noem 3 zaken die jezelf te bieden hebt
Nadere informatieEuthanasie bij psychiatrische problematiek, kan dat? Gerty Casteelen, psychiater levenseindekliniek
Euthanasie bij psychiatrische problematiek, kan dat? Gerty Casteelen, psychiater levenseindekliniek Een moreel dilemma Beschermwaardigheid van het leven Autonomie patiënt Barmhartigheid Waardigheid Werkwijze
Nadere informatieHelen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker. Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014
Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014 Inhoud Rondleiding Over het HDI (missie, visie en aanbod) Kanker: feiten en cijfers
Nadere informatieOuderenmishandeling. Maartje Willems Verpleegkundig consulent geriatrie
Ouderenmishandeling Maartje Willems Verpleegkundig consulent geriatrie Programma Ontwikkelingen en cijfers Definitie Oorzaken Risicofactoren Vormen van ouderenmishandeling Meldcode Geheimhouding Handelingsverlegenheid
Nadere informatieInleiding Met metafysisch aspecten bedoelen we de werkelijkheid die voorbij de zintuigelijke waarneming gaat.
Manisch-depressiviteit metafysische aspecten Inleiding Met metafysisch aspecten bedoelen we de werkelijkheid die voorbij de zintuigelijke waarneming gaat. Een persoon met manisch-depressiviteit heeft door
Nadere informatieEindigheidszorg: Zorg bij dementie in de laatste levensfase
Eindigheidszorg: Zorg bij dementie in de laatste levensfase Studiemiddag palliatieve zorg, dementie en levenseinde 25 1 2018 prof. dr. Cees Hertogh Reis naar het ongerijmde. Reis naar het ongerijmde. Mysterieuze
Nadere informatieHoe de regie (terug) te geven aan de patiënt in de laatste fase van het leven
Hoe de regie (terug) te geven aan de patiënt in de laatste fase van het leven Anja Guldemond-de Jong Verpleegkundig specialist MANP HaaglandenMC+Palliatieteam Disclosure Belangen Spreker Geen (potentiële)
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Behandeling van psychose De rol van andere interventies
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieCaycediaanse Sofrologie Informatieve lezing
Caycediaanse Sofrologie Informatieve lezing Sofrologie, ontstaan in 1960 Dr. Alfonso Caycedo Psychiater, grondlegger van de Sofrologie SOS evenwicht PHREN bewustzijn LOGOS studie Geschiedenis van de Sofrologie
Nadere informatieInleiding. Onderzoeker Luc Deliens van de VUB, die het onderzoek leidde, maakte de volgende conclusie: Ik denk dat we
Inleiding Bijna 1 Vlaming op de 20 sterft na euthanasie, titelde men in maart 2015 in de Vlaamse kranten. Wanneer in 2007 slechts 2% van alle sterfgevallen het gevolg was van euthanasie, werd dit in 2013
Nadere informatiePsycho-oncologisch therapeut
Psycho-oncologisch therapeut Neem een leeg blad A4 Teken jouw eigen innerlijk huis Wat is het eerste dat jij laat zien, wat het laatste, wat niet? Wat kenmerkt jouw kamer, keuken, zolder, garage, etc Wat
Nadere informatieResultaten boeken Meer dan interven2es MEER DAN INTERVENTIES. Het belang van aspecifieke factoren voor bevordering van herstel Jaap van der Stel
MEER DAN INTERVENTIES Resultaten boeken Meer dan interven2es Het belang van aspecifieke factoren voor bevordering van herstel Jaap van der Stel Lector Geestelijke Gezondheidszorg Hogeschool Leiden Senior-
Nadere informatieDit is jouw leven, een nieuwe integrale interventie gericht op floreren. Ernst Bohlmeijer
Dit is jouw leven, een nieuwe integrale interventie gericht op floreren. Ernst Bohlmeijer Inhoud Oefeningen Uitleg achtergrond en inhoud Vragen I Sta eens stil bij een moment in je jeugd dat je helemaal
Nadere informatieConsequentialisme (Gevolgenethiek)
22 oktober 2016 Ethiek Ethische theorieën Deontologie (Plichtethiek) Consequentialisme (Gevolgenethiek) Deugdethiek Casus bespreking Conclusies Filosofie van het juiste handelen. Systematische bezinning
Nadere informatieDe lat, de bril en de ander
De lat, de bril en de ander Over laat-adolescentie en jongvolwassenheid Summer University Psychoanalyse 2018 Jaap van der Staal Kenmerken van laat-adolescentie (18-21) en jong volwassenheid (21-25) Ontwikkelingstaken:
Nadere informatieDe palliatieve benadering als alternatief voor therapeutische verbetenheid? Dr. An Haekens P.K. Broeders Alexianen Tienen
De palliatieve benadering als alternatief voor therapeutische verbetenheid? Dr. An Haekens P.K. Broeders Alexianen Tienen Casus : terechte vragen!! Psychiatrie vandaag Vooruitgangsdenken Toename van diagnostische
Nadere informatieEigen regie of kansen scheppen? LUMC MOVIT MD 7 februari Prof. Dr. Joris Slaets
Eigen regie of kansen scheppen? LUMC MOVIT MD 7 februari 2017 Prof. Dr. Joris Slaets Simone de Beauvoir (1908-1986) ouderen worden mishandeld door systemen de beeldvorming van de economisch utilitaire
Nadere informatieEMDR. Eye Movement Desensitization and Reprocessing
EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last houden van de gevolgen van een schokkende
Nadere informatieNeovida. Evelyne Smeyers
Neovida Evelyne Smeyers Woord kanker dat valt Ontwrichting Angst Zeer veel onzekerheid Verlies Quote Misschien angst en onzekerheid ja, in ieder geval. Niet zozeer angst voor de ingreep, maar toch wel
Nadere informatieParanormaal of psychisch gestoord? Wat te doen als er problemen zijn?
Paranormaal of psychisch gestoord? Wat te doen als er problemen zijn? door Kees Aaldijk transpersoonlijk coach en therapeut 06-142 742 93 www.transpersoonlijk.nl gepubliceerd in Spiegelbeeld januari 2010
Nadere informatiePERMANENTE VORMING IN DE GGZ
PERMANENTE VORMING IN DE GGZ Doelgoep: Verpleegkundigen met minimum 2 jaar werkervaring in psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg. A. Deze voldoen aan de voorwaarden voor het behalen van de bijzondere
Nadere informatieHOOFDSTUK I: DEFINITIES INLEIDING
HOOFDSTUK I: DEFINITIES INLEIDING In het eerste hoofdstuk willen we een aantal definities en termen verklaren omdat we van mening zijn dat deze verduidelijking de basis vormt van de verdere literatuurstudie
Nadere informatieEthiek tussen beleid en zorg
Ethiek tussen beleid en zorg Ethiek? Misverstanden voorkomen Ethiek? Misverstanden voorkomen Geen orakel Geen GPS Geen kookboek Geen keurmerk I. De Beaufort et al., 2011 Ethiek? Misverstanden voorkomen
Nadere informatieCALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP
CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.
Nadere informatieEerstelijnspsychologische zorg
Eerstelijnspsychologische zorg Versterking van de GGZ op de eerste lijn Klinisch psycholoog/psychotherapeut Psycholoog Eerstelijnshuis huisartsenkring Antwerpen-Oost Netwerkcoördinator ELP GGZ- Netwerk
Nadere informatieLeven is ook doodgaan Denk erover, praat erover. ANGST. Hilversum, 13 september 2018
Leven is ook doodgaan Denk erover, praat erover. ANGST Hilversum, 13 september 2018 Aantal sterfgevallen in Nederland 250000 200000 150000 100000 50000 0 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 Wat vindt
Nadere informatiecultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg
cultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg 1 Wat ga ik behandelen? moderniteit versus postmoderniteit korte geschiedenis verlichting en romantiek modernisme postmodernisme postmoderniteit
Nadere informatieIs weigeren van euthanasie onbarmhartig?
Is weigeren van euthanasie onbarmhartig? Br. dr. René Stockman, Generale Overste Broeders van Liefde Deze tekst werd geschreven in april 2012 Met de discussie over de toepassing van euthanasie bij psychiatrische
Nadere informatieEnquête: De spirituele dimensie in de palliatieve zorg
BIJLAGE 2 : ENQUÊTE Enquête: De spirituele dimensie in de palliatieve zorg Deel 1 : Persoonskenmerken Vooraleer we effectief met de vragen beginnen, had ik graag wat gegevens over u zelf vernomen : 1.
Nadere informatiePresentatie voor 3 e jaarcongres Behandeling van patiënten met een laag IQ in de GGZ
Presentatie voor 3 e jaarcongres Behandeling van patiënten met een laag IQ in de GGZ 16 mei 2019, Nieuwegein Dr. Jannelien Wieland Goedemorgen. Ik ben ontzettend blij en trots dat ik vanochtend iets mag
Nadere informatieZinzorg en aandacht voor spiritualiteit
Zinzorg en aandacht voor spiritualiteit Een meerwaarde in de GGZ Walter Krikilion 1 Contact en literatuur Contactadres: walter.krikilion@opzgeel.be Boek: Walter Krikilion Geestelijke gezondheidszorg in
Nadere informatieDE RECHTEN VAN DE SLAPENDE PATIËNT
DE RECHTEN VAN DE SLAPENDE PATIËNT Els Meerbergen Vlaams Patiëntenplatform vzw 21 maart 2013 5 de NACHTCONGRES NVKVV Inhoud 1. Wat is het Vlaams Patiëntenplatform vzw? 2. Welke patiëntenrechten zijn er?
Nadere informatieZelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid
Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid Dr. AnneLoes van Staa Kenniscentrum Zorginnovatie ZonMw Invitational Conference Positieve Gezondheid, Positieve psychologie en zelfmanagement
Nadere informatieChronische pijn en zingeving
ksgv-studiebijeenkomst Chronische pijn en zingeving Leuven, dinsdag 19 mei 2015, 13.00 17.00 uur Provinciehuis, Provincieplein 1, 3010 Leuven Pijn heeft een impact op je ganse zijn. Pijn beïnvloedt je
Nadere informatieVERANDERINGEN BINNEN HET
VERANDERINGEN BINNEN HET VERPLEEGKUNDIG LANDSCHAP Verpleegkunde en Geestelijke Gezondheidszorg Trends Vermaatschappelijking van zorg Individualisering van zorg, patiënt wordt mondiger GGZ-problemen komen
Nadere informatie> Kennisagenda MIND _. Wensen voor aandoeningsoverstijgend onderzoek van GGz-cliënten en hun naasten
> Kennisagenda MIND _ Wensen voor aandoeningsoverstijgend onderzoek van GGz-cliënten en hun naasten Concept Kennisagenda korte versie Mei 2017 1 Inleiding De Kennisagenda MIND beschrijft welke wensen voor
Nadere informatiePalliatieve zorg? Problemen met spiritualiteit. Spiritualiteit in de zorg. Psychologisch
In het voorbijgaan Van psychosociaal naar spiritueel: moet dat nou? Palliatieve zorg? Cuijk 30 maart 2009 psycho- sociaal Carlo Leget, UHD Zorgethiek Universiteit van Tilburg c.j.w.leget@uvt.nl Spiritualiteit
Nadere informatieGrenzen in de zorgvragen
Grenzen in de zorgvragen Patiënten in de thuisverpleging: Eindelijk baas in eigen huis; of toch niet? Een ethisch-filosofische reflectie Luc Van Gorp Ethos Ethos = expertisecel ethiek van Quadri KHLim
Nadere informatieMentaal welbevinden Symposium NKOP Drs. Thijs Tromp 7 oktober 2009
Symposium NKOP Drs. Thijs Tromp 7 oktober 2009 Inleiding Wie ben ik? Schets van het domein mentaal welbevinden Nav 5 artikelen (met Wout Huizing en Gerdienke Ubels) 2 1. Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg
Nadere informatie24 APRIL 2013. - Ministerieel besluit. tot vaststelling van de criteria voor erkenning. waarbij de beoefenaars van de verpleegkunde
24 APRIL 2013. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de beoefenaars van de verpleegkunde gemachtigd worden de bijzondere beroepstitel te dragen van verpleegkundige
Nadere informatiePsychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking'
DEMENTIE 31JAN2001 Psychogerontoloog Huub Buijssen over verwaarlozing thuiswonende ouderen: 'We betalen de prijs voor het recht op zelfbeschikking' Steeds meer ouderen blijken zichzelf en hun woning te
Nadere informatieCongres 'Outreaching in Antwerpen: zorgzaam over grenzen. Grenzen patiënt-hulpverlenerrelatie. Jean-Louis Feys
Congres 'Outreaching in Antwerpen: zorgzaam over grenzen Grenzen patiënt-hulpverlenerrelatie Jean-Louis Feys Synthese werkgroep mobiele teams Doelgroep: psychiatrische stoornis die complex en chronisch
Nadere informatieZiek zijn en (niet) genezen. Leuven 1-12-2011
Ziek zijn en (niet) genezen Leuven 1-12-2011 Johan Menten Walter Rombouts UZ Leuven - Goed ouder worden is een levenskunst. - Oudere mensen hebben vele zaken misschien minder in de hand, maar.zo lang mogelijk
Nadere informatieMeer informatie MRS 0610-2
Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie en angststoornissen. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren, verlatingsangst,
Nadere informatieAchtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid
Achtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid We nodigen je uit om mee te werken aan dit onderzoeksproject. Vooraleer je beslist mee te werken is het van belang dat
Nadere informatieCULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG. Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit
CULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit 27 mei 2016 MIJN CULTUUR IS DE JOUWE NIET, MAAR DAAROM NIET MINDER WAARD!! ZORGVERLENING IS CULTUREEL GEKLEURD Model
Nadere informatieEMDR. Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring
EMDR Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring EMDR betekent: Eye Movement Desensitization and Reprocessing. EMDR is een behandeling voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van
Nadere informatieNieuwsbrief oktober. aandachtig-zijn, liefdevol-zijn, samen-zijn, gezond-zijn, puur-zijn, gevoelig-zijn. Klankschaalhealingconcerten
Nieuwsbrief oktober Wat zou het fijn zijn als ieder mens zichzelf zou mogen zijn. Het is zo natuurlijk. Even natuurlijk als ademhalen en nog natuurlijker dan spreken. Je hoeft niet je best te doen om te
Nadere informatieOUD EN DER DAGEN ZAT OVER OMGAAN MET LEVENSMOEHEID IN DE OUDERDOM
OUD EN DER DAGEN ZAT OVER OMGAAN MET LEVENSMOEHEID IN DE OUDERDOM Studiedag Herstel in de ouderenzorg Provinciehuis Leuven, 19 oktober 2018 Dr. Els van Wijngaarden Universitair docent & onderzoeker Universiteit
Nadere informatieVOLTOOID LEVEN NIET FIXEN MAAR LUISTEREN
VOLTOOID LEVEN NIET FIXEN MAAR LUISTEREN Congres Geriatric Giants: Zorgen in de Geriatrie, 31 mei 2018, Rijckholt Dr. Els van Wijngaarden Universitair docent & onderzoeker Universiteit voor Humanistiek
Nadere informatieOnverklaard maakt onbemind. 8 februari 2011 Utrecht
Psychiatrisch Consultatieve Dienst SLAZ/VUmc Onverklaard maakt onbemind Prof.dr.Adriaan Honig 8 februari 2011 Utrecht Onverklaard maakt onbemind AGENDA Wat verstaan we onder somatisch onvoldoende verklaarde
Nadere informatiePositie van meerzijdige partijdigheid als hulpverlener. Hilde Delameillieure Foton
Positie van meerzijdige partijdigheid als hulpverlener Hilde Delameillieure Foton Begrip uit contextuele therapie Meerzijdige partijdigheid of meerzijdig gerichte partijdigheid, of veelzijdige partijdigheid
Nadere informatieIntimiteit en seksualiteit in de palliatieve fase
Intimiteit en seksualiteit in de palliatieve fase Dr. Hilde de Vocht / Lector Ouderenzorg en Palliatieve Zorg Palliatief Netwerk Zuidoost Drenthe, 18 november 2014 Intimiteit in vele vormen Intimiteit
Nadere informatieMH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking
Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende
Nadere informatieZorg om de zorg. Menselijke maat in de gezondheidszorg
Zorg om de zorg Menselijke maat in de gezondheidszorg Prof.dr. Chris Gastmans Prof.dr. Gerrit Glas Prof.dr. Annelies van Heijst Prof.dr. Eduard Kimman sj Dr. Carlo Leget Prof.dr. Ruud ter Meulen (red.)
Nadere informatieAUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK?
AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? PATIËNTENRECHTEN EN ETHIEK IN DE PSYCHIATRIE AXEL LIÉGEOIS Inleiding Verschillende benaderingen van de zorgrelatie Ethische beschouwingen bij de Wet Patiëntenrechten
Nadere informatieEen spirituele kijk op psychotherapie
Een spirituele kijk op psychotherapie Als de westerse psychologie gediagnosticeerd moest worden, dan zou haar diagnose luiden: schizofreen met narcistische en autistische trekken. Net als een schizofreen,
Nadere informatieKanker is niet voor watjes
Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten
Nadere informatieZiektebeleving en dementie bij migranten
Ziektebeleving en dementie bij migranten Gözde Duran coördinator ProMemo, Expertisecentrum Dementie voor Professionals Agenda 1. Kennismaking 2. Waar lopen we tegenaan in de praktijk? 3. Uitleg dementie
Nadere informatieDeskundig, respectvol & optimistisch ONZE GROEPSVISIE
Deskundig, respectvol & optimistisch ONZE GROEPSVISIE Richtlijnen/wenken voor het gebruik van onze groepsvisie: Context Het is van steeds groter belang dat we dezelfde boodschappen vertellen (naar patiënten,
Nadere informatie