10 oktober 2013: Tweede wonen groeit tijdens crisis

Transcriptie

1 10 oktober 2013: Tweede wonen groeit tijdens crisis Geurt Keers RIGO Research en Advies De groei van het tweede woningbezit van Nederlanders gaat door ondanks de crisis. Het aantal tweede huizen van Nederlanders in het buitenland nam in wel minder toe dan in ons eigen land. In Nederland was groei van het eigen tweede woningbezit groter dan de productie van officiële recreatiewoningen, de toename voltrekt zich meer via de bestaande reguliere woningvoorraad. Meer tweede woningen van Nederlanders Van de Nederlandse huishoudens heeft 2,8% in 2012 een tweede woning, een voo r- raad van ten minste tweede woningen in binnen - en buitenland (zie figuur 1 en tabel 1). Verder is 1,6% in het bezit van een stacaravan (inclusief chalets ), een voorraad van ruim Sinds 2002 neemt het tweede woningbezit toe, zelfs in de crisisjaren Het bezit van stacaravans nam af in 2002 tot 2009, maar blijkt in de afgelopen jaren weer licht toegenomen. Figuur 1 Aandeel Nederlandse huishoudens met een tweede woning of stacaravan, PAGINA 1 VAN 5

2 Tweede wonen in WoON Sinds 2002 wordt door het Ministerie van BZK met het landelijke Woon Onderzoek Nederland (WoON, voorheen WBO) eens in de drie tot vier jaar gevraagd naar het bezit van tweede w o- ningen en recreatieverblijven. Een recreatieverblijf omvat een recreatie - of vakantiewoning, caravan met vaste standplaats of een boot met slaapplaatsen. Naast het wel of niet bezitten van een tweede woning of recreatieverblijf (in het artikel zal verder worden gesproken over tweede woning ) wordt ook onderzocht waar deze verblijven zich bevinden en wat de ve r- blijfsduur per keer is en hoe de plannen voor de toekomst zijn. Met het WoON kan het tweede woningbezit in beeld worden gebracht. Niet alle responde n- ten zijn vermoedelijk geneigd hun tweede woningbezit in het buitenland te melden. Nede r- landers met een vaste woning in het buitenland en een tweede woning in Nederland worden ook niet bevraagd. Sommige mensen hebben meer dan twee woningen. Andere bezitten een tweede woning via bedrijven, timeshare, enzovoorts. Maar beter dan het WoON is er niet. Van regio naar globe Sinds het Romeinse rijk is het bezit van een buitenverblijf naast de reguliere woning voor de elite een normaal verschijnsel. De schaal strekte zich lange tijd niet verder uit dan de regio, zoals de welgestelde Utrechtenaren hun buiten op de Heuvelrug ha d- den. In het laatste kwart van de twintigste eeuw is door inkomensontwikkeling en revolutionaire ontwikkelingen van het massatransport en de communicatiemiddelen de hele wereld voor menige Nederlander binnen bereik gekomen. Bedrijven gingen wereldwijd, de werknemers volgden, en ook de recreatie met massatoerisme, eerst Europa en nu in elk continent naar keuze. De omvang is ongeken d. En het tweede wonen gaat met die trend mee, zoals in eerdere artikelen geconstateerd. 1 In crisistijd meer groei in het binnenland Van het tweede woningbezit van Nederlanders in 2012 staat ongeveer 35% in het buitenland, volgens gegevens uit het WoON 2012 (zie kader hierboven en tabel 1). De groei van onze tweede huizen in eigen land was in groter dan in het buitenland (23% versus 10%). Het aandeel tweede huizen in het buitenland is daardoor licht gedaald. In de periode was de groei van tweede woningbezit in het buitenland iets groter (32% versus 29% in eigen land). voetnoot 1 G Keers, Tweede wonen globaliseert (RIGO, februari 2013); Globaliseert Nederlands tweede wonen? (RIGO, mei 2009); In Holland staat een huis? (RIGO, 2003). Te downloaden op de website van RIGO. PAGINA 2 VAN 5

3 Voor de crisisjaren is de toename opvallend. In ons eigen land is de groei van het tweede woningbezit (naar schatting woningen per jaar in ) groter de dan de productie van officiële recreatiewoningen (1.100 per jaar gemiddeld in ). De productie van recreatiewoningen (CBS-gegevens) vertoonde een daling van eenheden in 2007 tot 815 eenheden in 2011 (55% minder). De toename van de voorraad van recreatiewoningen was in iets minder dan de omvang van de productie. Er zijn namelijk meer recreatiewoningen omgezet in reguliere woningen (legalisering permanente bewoners, circa 325 per jaar in een deel van de gemeenten) dan omgekeerd (270 eenheden per jaar). Bij stacaravans ligt de markt vooral in eigen land en die markt kromp. Ons stacaravanpark in het buitenland is in 2009 maar 8% van het totale caravanbezit van landgenoten. Deze staan in hoofdzaak in landen die gemakkelijk met de auto bereikbaar zijn. Bijna 80% van onze buitenlandse voorraad caravans staat in drie buurlanden : België 30%, gevolgd door Frankrijk met 27% en Duitsland met 20%. In 2012 is niet bekend waar de stacaravans staan. Van internationalisering van ons tweede wonen in stacaravans is nauwelijks sprake. De investeringskosten spelen hierbij vermoedelijk een b e- langrijke rol. Voor het bedrag dat voor een stacaravan in Nederland of in de buurlanden moet worden betaald, heeft de consument in landen verder weg doorgaans een goedkoop huis. Tabel 1 Aa nta l Ned e rla n d se h u is h oud e ns m et e en tw ee d e w oni n g of stac ara va n in Nede rl and e n h e t b ui tenla nd, Tweede woning Nederland % % % % Buitenland % % % % (Weet niet)* (2.000) (2%) (550) (5.800) (3%) (30.000) (14%) Totaal Stacaravan Nederland % % % Buitenland % % % (Weet niet)* (2.000) (1.100) (2.400) (2%) Totaal * weet niet is naar rato toegerekend naar Nederland en Buitenland. # land niet meer gevraagd in WoON PAGINA 3 VAN 5

4 Verblijfsduur in het tweede huis In 2012 geeft bijna 80% van de huishoudens aan nog geen maand per keer in de tweede w o- ning te verblijven (figuur 2). Slechts 3% van de tweede woning bezitters is langer dan een half jaar aanwezig in de woning. Bijna 11% van de huishoudens met een tweede woning geeft aan plannen te hebben om in de toekomst de woning als enige woonadres te gaan gebruiken. De ge middelde v erb lijfsduur in d e tw eede woning per k eer in De tweede woning in het buitenland: waar? In 2012 heeft 82% van de Nederlandse huishoudens met een tweede woning buiten Nederland een woning binnen Europa, 18% bezit een woning buiten Europa. Het verder weg tweede wonen is afgenomen vergeleken met Ons tweede woningbezit in Europa is net als in eigen land gegroeid. Tabel 2 Aa nta l Ned e rla n d se h u is h oud e n m et een tweede wo ni n g in he t bu it e nl and na ar binn e n of bui ten E u ropa Europa (78%) (82%) Buiten Europa (22%) (18%) Niet bekend waar in het buitenland (3.100) (1.200) Totaal () () (inclusief toerekening weet niet Nederland of buitenland) PAGINA 4 VAN 5

5 Met het WoON is indicatief op te maken voor welke landen de groep tweede woners hebben gekozen. In 2012 bevinden de meeste tweede woningen zich in Frankrijk en Spanje, net als in voorgaande jaren (tabel 3). Ook Duitsland, België en Zwitserland zijn populaire landen. Buiten Europa zijn er in Turkije al jaren veel tweede woningen van Nederlanders. Bij een toenemende afstand van het eerste huis daalt de belangstelling voor het tweede huis, al staat het tweede huis steeds verder weg. Tabel 3 Top 5 va n land e n bi n ne n E uro pa i n (a andee l v an tota al buitenl and) 2012 Land Aantal % 1 Frankrijk % 2 Spanje % 3 Duitsland % 4 België % 5 Zwitserland % Top 5 totaal % PAGINA 5 VAN 5