Eens een sectio, altijd een sectio? INDIVIDUELE AFWEGINGEN VOOR DE WIJZE VAN BEVALLEN NA EEN EERDERE SECTIO CAESAREA
|
|
- Philomena Claes
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 STAND VAN ZAKEN Eens een sectio, altijd een sectio? INDIVIDUELE AFWEGINGEN VOOR DE WIJZE VAN BEVALLEN NA EEN EERDERE SECTIO CAESAREA Hannah M.C. Kramer, Anneke Kwee, Henk A. Bremer Door het toenemende aantal gevallen van sectio caesarea neemt het aantal vrouwen met een sectio in de voorgeschiedenis toe. Na een voorgaande sectio zijn zowel aan een vaginale baring als aan een electieve sectio risico s verbonden. Een sectio in de voorgeschiedenis is altijd reden tot counseling door een gynaecoloog. Tijdens deze counseling moeten de voor- en nadelen van een electieve sectio en die van een vaginale baring worden besproken. Reinier de Graaf Gasthuis, afd. Obstetrie en Gynaecologie, Delft. H.M.C. Kramer, arts (thans: Medisch Centrum Haaglanden, locatie Westeinde, Den Haag); dr. H.A. Bremer, gynaecoloog. Universitair Medisch Centrum Utrecht, afd. Obstetrie en Gynaecologie, Utrecht. Dr. A. Kwee, gynaecoloog. Contactpersoon: dr. H.A. Bremer (bremer@rdgg.nl). Kinderen worden steeds vaker via een keizersnede geboren. In Nederland verdubbelde het percentage sectio s van 7,4 in 1990 tot 15 in 2005 (tabel 1) (bron: Perinatale Registratie Nederland ( en Centraal Bureau voor de Statistiek ( Steeds meer zwangeren hebben dus een sectio in hun voorgeschiedenis. Door de eerdere sectio lopen deze vrouwen bij een volgende partus meer risico op complicaties, zoals een uterusruptuur of een placenta praevia. Over de beste manier van bevallen na een eerdere sectio is in de literatuur echter geen eenduidig bewijs en er woedt een uitgebreide discussie over de voor- en nadelen van de verschillende manieren van bevallen. In de Verenigde Staten is het percentage vrouwen dat nog vaginaal bevalt na een eerdere sectio minder dan 10; vooral vanwege het risico op een uterusruptuur wordt vaak opnieuw tot een sectio besloten. 1,2 In Nederland lijkt het percentage vaginale bevallingen na een eerdere sectio vooralsnog stabiel: Verdient een vaginale baring, ondanks de genoemde risico s, de voorkeur boven een sectio of niet? Het Engelse Royal College of Obstetricians and Gynaecologists formuleerde vorig jaar een richtlijn over dit onderwerp ( birthafter.pdf), 6 en in Nederland wordt momenteel aan een dergelijk voorschrift gewerkt. Welke informatie is essentieel om weloverwogen te kunnen kiezen tussen een vaginale baring en een electieve sectio? In dit artikel gaan wij in op deze vragen. Het gebruik van weeënstimulerende middelen bespreken wij apart, vanwege de discussie over de eventuele extra risico s daarvan. Tot slot gaan wij in op de juridische consequenties, aangezien angst hiervoor bij de arts een rol kan spelen bij de besluitvorming. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B49.INDD 1
2 TABEL 1 Aantallen sectio s in Nederland jaar geboortes primaire sectio (%) secundaire sectio (%) VOOR- EN NADELEN VAN DE WIJZE VAN BEVALLEN totaal (%) * (7,4) * (8,0) * (9,6) * (10,0) * (10,4) * (11,1) * (11,3) (5,4) (7,9) (13,3) (7,0) (8,1) (15,1) (6,5) (8,9) (14,5) (6,9) (7,9) (14,8) (7,0) (8,0) (15,0) (7,0) (8,0) (15,0) = niet berekend. *Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek ( Perinatale Registratie Nederland ( Voor een goede afweging is het nodig de voordelen en risico s van beide wijzen van bevallen in kaart te brengen. DE VOORDELEN VAN EEN HERHAALDE SECTIO Het belangrijkste voordeel van het verrichten van een electieve sectio is dat het risico op een uterusruptuur bijna nihil wordt. 6 Mede hierdoor is bij een electieve sectio de neonatale sterfte iets lager dan bij een vaginale baring: ten opzichte van de vaginale bevalling neemt bij de sectio het aantal sterfgevallen af met 2-3 per ,7 Ook is er bij de sectio een afname van het risico op morbiditeit door hypoxie van 8 per ten opzichte van de vaginale baring; de morbiditeit is voor de helft toe te schrijven aan hypoxie na een uterusruptuur. 6,7 De genoemde risico s bij een herhaalde sectio zijn echter vergelijkbaar met die bij een vaginale baring van een eerste kind. 8,9 Mogelijk is er minder kans op schade aan de bekkenbodem, maar deze is van vele factoren afhankelijk, zodat over deze specifieke complicatie geen uitspraak is te doen. 10 Tevens is het aantal complicaties bij een primaire sectio lager dan bij een secundaire. 11 DE RISICO S VAN EEN HERHAALDE SECTIO Bij een herhaalde sectio stijgt de kans op een afwijkende placentatie: de kans op een placenta praevia stijgt met 47%, namelijk van 2,7 naar 4,4 per 1000, en de kans op een abruptio placentae stijgt met 40%, namelijk van 4,8 naar 6,8 per In geval van een placenta praevia hangt het percentage placenta accreta (ingegroeide placenta) zelfs direct samen met het aantal sectio s in de voorgeschiedenis; dit percentage bedraagt bij 1-5 eerdere sectio s respectievelijk 3, 11, 40, 61 en Een placenta accreta is een ernstige complicatie die vaak een peripartale hysterectomie noodzakelijk maakt, waarbij er massaal bloedverlies is. De incidentie van placenta accreta waarvoor een hysterectomie noodzakelijk was, bleek in Nederland na 1, 2, 3 of 4 eerdere sectio s respectievelijk 0,1, 0,2, 5 en 10% te zijn. 8 Ook neemt het risico op operatiecomplicaties toe, zoals letsel aan de blaas, de darm of de ureter. 6,10,13,14 Verder worden patiënten in de postoperatieve fase vaker opgenomen op de Intensive Care en worden zij vaker beademd dan vrouwen die vaginaal bevallen. Bovendien is het risico op ileus, infectie of wondhematoom hoger. 6,10,14 Patiënten zijn langer opgenomen dan na een vaginale partus en worden vaker heropgenomen. 6,13,14 Hoewel maternale sterfte uiterst zeldzaam is, bleek deze in een groot cohort vrouwen wel hoger te zijn in de groep die een electieve sectio onderging dan in de groep die vaginaal beviel. 15 Het risico op neonatale respiratoire morbiditeit is na een geplande sectio verhoogd en hangt af van de zwangerschapsduur. Om deze reden adviseert men de sectio te plannen bij 38 volledige weken, waardoor het genoemde risico daalt naar 1-2%. 16 DE VOORDELEN VAN EEN VAGINALE BARING De belangrijkste voordelen van een vaginale partus zijn een kortere opnameduur en een sneller herstel. 14 Opmerkelijk is dat van de vrouwen die zowel een vaginale baring als een keizersnede hebben meegemaakt de meesten de voorkeur geven aan een vaginale baring. 17 DE RISICO S VAN EEN VAGINALE BARING Het belangrijkste risico van een vaginale baring na een eerdere sectio is het ontstaan van een ruptuur door de verlittekening van de uterus. Beschreven zijn risico s van 0,2-1,5%. 3,7,18 Uit prospectief Nederlands onderzoek bleek een risico van 0,8% zonder gebruik van weeënstimulerende middelen. 19 Een uterusruptuur kan grote gevolgen hebben voor moeder en kind. Zo is er na een ruptuur een kans van 4,1% op de noodzaak van een hysterectomie en een kans van 11,6% op neonatale sterfte: ongeveer 1 per 1000 vaginaal gestarte partussen. 3 Vroege herkenning van een uterusruptuur kan morbiditeit en sterfte beperken, al zijn de klassieke tekenen weinig betrouwbaar. 20 Andere risico s van een vaginale baring zijn een verhoogde kans op de noodzaak van een bloedtransfusie en op het krijgen van endometritis. Beide risico s zijn ongeveer 1% hoger dan bij een sectio. 7 Indien een vaginale baring niet slaagt en er een secundaire sectio moet 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B49.INDD
3 plaatsvinden, worden er meer complicaties beschreven dan bij een electieve sectio. 11 De voor- en nadelen van een electieve sectio en het nastreven van een vaginale baring staan in tabel 2. PATIËNTGEBONDEN AFWEGINGEN Niet alleen de algemeen geldende voor- en nadelen van de wijze van bevallen spelen een rol bij de keuze, maar ook individuele factoren zijn van belang. VORIGE BEVALLINGEN Allereerst moet men nagaan hoe de eerdere sectio operatietechnisch is verricht, aangezien een klassieke, verticale incisie een contra-indicatie is voor een latere vaginale baring. Daarnaast is het aantal sectio s van belang, omdat na 3 of meer sectio s in de voorgeschiedenis vaginaal bevallen onwenselijk is. 6 Tenslotte weegt de indicatie van de vorige sectio mee vanwege de vraag of die zich zal herhalen; 8 een niet-vorderende ontsluiting of een nietvorderende uitdrijving bijvoorbeeld zou zich opnieuw kunnen voordoen en is daarom een ongunstige factor voor het slagen van een vaginale baring. 9,19 Daarentegen is een vorige indicatie als foetale nood of stuitligging geen directe reden voor herhaalde sectio, omdat de kans op herhaling daarvan klein is. Indien een vrouw die per sectionem is bevallen eerder ook vaginaal bevallen is, neemt de kans op slagen van de vaginale baring toe. TABEL 2 Voordelen en risico s van een vaginale baring versus een electieve sectio caesarea na een eerdere sectio voordelen vergroot risico op vaginale baring kortere opname uterusruptuur sneller maternaal herstel endometritis minder neonatale respiratoire problematiek neonatale sterfte en morbiditeit minder risico's in een volgende zwangerschap secundaire sectio met een hoger risico op complicaties geen operatiecomplicaties noodzaak van electieve sectio geringere neonatale sterfte en morbiditeit geringer operatierisico dan bij een secundaire sectio minder kans op uterusruptuur bloedtransfusie complicaties zoals blaaslaesie, ileus, infectie, wondhematoom placenta praevia of accreta in een volgende zwangerschap heropname opname op de Intensive Care neonatale respiratoire problemen maternale sterfte KENMERKEN VAN DE HUIDIGE ZWANGERSCHAP De kans op een succesvolle vaginale baring daalt als het geboortegewicht geschat wordt boven de 4000 g, of bij een zwangerschap van meer dan 40 of 41 weken. 9,19 Of een baring moet worden ingeleid na een eerdere sectio en hoe dit moet worden gedaan, is een discussiepunt op zich; wij komen hier nog op terug. In de periode werd in een prospectieve studie gezien dat 72% van de vrouwen met een of meer sectio s een vaginale proefbaring koos; hiervan beviel 76% inderdaad vaginaal. 6 Maar in de praktijk is het erg lastig om voor de individuele patiënt de kans op een geslaagde vaginale baring in te schatten. DE WENS VAN DE PATIËNT Indien er geen dwingende reden is tot een sectio moeten arts en patiënte samen beslissen hoe de bevalling gaat plaatsvinden. Naast de medische afwegingen moet ook worden besproken of patiënte in de toekomst nog kinderen wenst, dit gezien de reeds genoemde toename van risico s bij meerdere sectio s in de voorgeschiedenis. 1 Als zij een vaginale baring wenst, zal deze in het ziekenhuis moeten plaatsvinden onder continue bewaking met cardiotocografie. 1,6,21,22 Als patiënte zonder indicatie een electieve sectio wenst, moet men vragen naar de reden van dat verzoek. 23,24 Voor de vrouw zijn soms angst voor pijn, controleverlies, neonatale asfyxie en schade aan de bekkenbodem argumenten om te kiezen voor een sectio. De mogelijkheid van pijnstilling en afspraken rond de baring kunnen die angst echter meestal grotendeels wegnemen. 24 Patiëntenfolders hebben hierbij een aanvullende waarde. Echter, indien de zwangere en haar partner na counseling en voldoende bedenktijd toch kiezen voor een electieve sectio, moet dit verzoek worden gehonoreerd. HET MEDICAMENTEUS BEÏNVLOEDEN VAN DE BARING Bij de inleiding van de baring of in geval van bijstimulatie kunnen lokaal prostaglandine of systemisch oxytocine worden toegediend. Welk medicament gebruikt wordt, hangt af van de conditie van de baarmoedermond. Vooral bij het inleiden van de baring kan het gebruik van deze middelen het risico op een uterusruptuur na een eerdere sectio vergroten. 18,19,21,25 De gepubliceerde onderzoeken naar het risico op een uterusruptuur zijn erg divers en de uitkomsten spreken elkaar tegen. De richtlijn van het American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) raadt het gebruik van prostaglandine na een eerdere sectio af ( pb054.pdf). 18,21 In ander onderzoek wordt alleen een verhoogd risico bij het gebruik van zowel prostaglandine als oxytocine gemeld, en stelt men dat het onderzoek waar het ACOG zich op baseert niet valide is. 1,7,19,25 Volgens de NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B49.INDD 3
4 reeds aangehaalde Britse richtlijn is een sectio geen contra-indicatie voor het inleiden van de baring met prostaglandine of oxytocine zolang de gynaecoloog zich houdt aan de voorgeschreven doseringen en hij of zij de ontsluiting nauwgezet volgt. 6 Prospectief Nederlands onderzoek toont aan dat het gebruik van oxytocine om een baring in te leiden niet gepaard gaat met een hoger risico op een uterusruptuur, terwijl bij het gebruik van prostaglandine, al dan niet in combinatie met oxytocine, het risico van een ruptuur met een factor 6 is verhoogd. 19 Het lijkt een relatief veilige middenweg om in principe geen gebruik te maken van prostaglandine na een eerdere sectio, maar bij een rijpe cervix de baring wel in te leiden met oxytocine. Alleen in uitzonderlijke situaties na counseling zou prostaglandine geïndiceerd kunnen zijn bij een onrijpe cervix. Een goede progressie van de baring is daarbij een vereiste. Een partogram kan hierbij een hulpmiddel zijn. 6,26 Indien inleiding vanwege een onrijpe cervix niet mogelijk is, moet men overwegen een electieve sectio te verrichten, of zou men mechanische cervixdilatatie kunnen toepassen, bijvoorbeeld door middel van een hygroscopische dilatator of een foley-ballonkatheter ( 27 JURIDISCHE CONSEQUENTIES UITLEG Partogram = kaart voor het bijhouden van de ontsluiting, met aanknopingspunten voor het beleid ( KNOV_standaard_NVO_praktijkaart_partogram_2008.pdf) Bij neonatale morbiditeit of sterfte wordt tegenwoordig vaker dan in het verleden een klacht of een claim ingediend, ook als de arts niet toerekenbaar is tekortgeschoten in de verleende verloskundige hulp. 20 In de periode zijn 13 uitspraken van de tuchtrechter beschreven ( die betrekking hadden op een patiënte met een eerdere sectio. Deze uitspraken behelsden in totaal 5 casussen. In alle 5 betrof het een uterusruptuur na een eerdere sectio, met als gevolg het overlijden van de neonaat tijdens of na de baring. Er werden per casus 1-4 klachten ingediend. Van de 13 uitspraken zijn 8 klachten gegrond of deels gegrond verklaard; in 6 gevallen werd een maatregel opgelegd in de vorm van een waarschuwing. De waarschuwingen hadden met name betrekking op de gebrekkige communicatie tussen de dienstdoende gynaecoloog en anesthesist, onvoldoende cardiotocografische bewaking, onjuiste oxytocinedosering en gebrek aan juiste voorlichting aan betrokkenen over het risico op een uterusruptuur. Door te voldoen aan de voorwaarde van geïnformeerde toestemming en adequate verslaglegging worden gerechtelijke risico s tot een minimum beperkt en is deugdelijke beoordeling achteraf mogelijk. In Amerika wordt een schriftelijk informed consent geadviseerd, 20 maar in Nederland gebeurt dit nog niet. Het is duidelijk dat de keus tussen een vaginale baring of een sectio niet mede bepaald mag worden door de angst van de arts voor juridische consequenties. CONCLUSIE Voor zwangeren met een sectio in hun voorgeschiedenis is het een hele opgave om verantwoord te kiezen tussen een vaginale baring of een electieve keizersnede. Daarbij is het gedetailleerd in kaart brengen van de verloskundige voorgeschiedenis en het beoordelen van de huidige zwangerschap de eerste stap. De uitkomst daarvan bepaalt of een vaginale baring op voorhand wel of niet mogelijk zal zijn. Vervolgens zullen arts en patiënte overleggen welke verloskundige weg bij de komende baring gekozen gaat worden. Bij vrouwen die een vaginale partus nastreven na een voorgaande sectio lukt die in driekwart van de gevallen ook. 19 In Nederland ligt het percentage vrouwen dat een vaginale baring nastreeft na een eerdere sectio ver uiteen per ziekenhuis: Die grote spreiding zou mede het gevolg kunnen zijn van het verschillend wegen van de voor- en de nadelen. Het inleiden van de baring met prostaglandine wordt, op uitzonderingen na, afgeraden, al staat de bewijskracht hiervoor niet vast. Oxytocine lijkt veilig gebruikt te kunnen worden bij een inleiding of voor bijstimulatie, op voorwaarde dat de baring vervolgens goed vordert. Over de beste manier van bevallen na een eerdere sectio bestaat dus geen eenduidige conclusie. Counseling is van groot belang. In de beslissing moeten naast het afwegen van de voor- en nadelen van beide methoden van bevallen individuele kenmerken, de wens van patiënte en haar LEERPUNTEN Voor zwangeren met een sectio in hun voorgeschiedenis is het moeilijk om een verantwoorde keus te maken tussen een vaginale baring en een electieve keizersnede. De verloskundige voorgeschiedenis en de kenmerken van de huidige zwangerschap bepalen of een vaginale baring op voorhand wel of niet mogelijk is. Sectio en vaginale bevalling hebben elk voor- en nadelen. Bij driekwart van de vrouwen die een vaginale partus nastreven na een voorgaande sectio lukt die wijze van bevallen. 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B49.INDD
5 reproductieve toekomst meegenomen worden. Daarbij is een richtlijn voor het omgaan met de verschillende risico s onontbeerlijk. Prof.dr. E.A.P. Steegers, gynaecoloog in het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam, droeg bij aan dit artikel door zijn aanvulling op een eerdere versie van het manuscript. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 21 september 2008 Citeer als Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B49 > Meer op LITERATUUR 1 Cahill AG, Macones GA. Vaginal birth after cesarean delivery: evidencebased practice. Clin Obstet Gynecol. 2007;50: Dubay L, Kaestner R, Waidmann T. The impact of malpractice fears on cesarean section rates. J Health Econ. 1999;18: Kwee A, Bots ML, Visser GH, Bruinse HW. Uterine rupture and its complications in the Netherlands: a prospective study. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2006;128: Roumen FJ, Janssen AA, Vrouenraets FP. The course of delivery after previous cesarean section. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 1990;34: Spaans WA, Sluijs MB, van Roosmalen J, Bleker OP. Risk factors at caesarean section and failure of subsequent trial of labour. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2002;100: Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG). Birth after previous caesarean birth. Londen: RCOG Press; Landon MB, Hauth JC, Leveno KJ, Spong CY, Leindecker S, Varner MW, et al. Maternal and perinatal outcomes associated with a trial of labor after prior cesarean delivery. N Engl J Med. 2004;351: Kwee A, Bots ML, Visser GH, Bruinse HW. Emergency peripartum hysterectomy: a prospective study in the Netherlands. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2006;124: Landon MB, Leindecker S, Spong CY, Hauth JC, Bloom S, Varner MW, et al. The MFMU Cesarean Registry: factors affecting the success of trial of labor after previous cesarean delivery. Am J Obstet Gynecol. 2005;193(3 Pt 2): Sachs BP. Vaginal birth after cesarean: a health policy perspective. Clin Obstet Gynecol. 2001;44: Van Ham MA, van Dongen PW, Mulder J. Maternal consequences of caesarean section. A retrospective study of intra-operative and postoperative maternal complications of caesarean section during a 10-year period. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 1997;74: Yang Q, Wen SW, Oppenheimer L, Chen XK, Black D, Gao J, et al. Association of caesarean delivery for first birth with placenta praevia and placental abruption in second pregnancy. BJOG. 2007;114: Declercq E, Barger M, Cabral HJ, Evans SR, Kotelchuck M, Simon C, et al. Maternal outcomes associated with planned primary cesarean births compared with planned vaginal births. Obstet Gynecol. 2007;109: Liu S, Liston RM, Joseph KS, Heaman M, Sauve R, Kramer MS. Maternal mortality and severe morbidity associated with low-risk planned cesarean delivery versus planned vaginal delivery at term. Maternal Health Study Group of the Canadian Perinatal Surveillance System. CMAJ. 2007;176: Wen SW, Rusen ID, Walker M, Liston R, Kramer MS, Baskett T, et al. Comparison of maternal mortality and morbidity between trial of labor and elective cesarean section among women with previous cesarean delivery. Am J Obstet Gynecol. 2004;191: Graziosi GC, Bakker CM, Brouwers HA, Bruinse HW. Electieve sectio caesarea bij voorkeur na minimaal 38 complete zwangerschapsweken. Ned Tijdschr Geneeskd. 1998;142: Dunn EA, O Herlihy C. Comparison of maternal satisfaction following vaginal delivery after caesarean section and caesarean section after previous vaginal delivery. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2005;121: Lydon-Rochelle M, Holt VL, Easterling TR, Martin DP. Risk of uterine rupture during labor among women with a prior cesarean delivery. N Engl J Med. 2001;345: Kwee A, Bots ML, Visser GH, Bruinse HW. Obstetric management and outcome of pregnancy in women with a history of caesarean section in the Netherlands. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2007;132: Flamm BL. Vaginal birth after cesarean: reducing medical and legal risks. Clin Obstet Gynecol. 2001;44: ACOG Practice Bulletin #54: vaginal birth after previous cesarean. Obstet Gynecol. 2004;104: Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada. SOGC clinical practice guidelines. Guidelines for vaginal birth after previous caesarean birth. Number 155 (Replaces guideline Number 147), February Int J Gynaecol Obstet. 2005;89: Nijhuis JG. Verzoek tot sectio caesarea zonder indicatie uiteindelijk inwilligen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150: Van Roosmalen J. Elective caesarean section on request. Unnecessary caesarean sections should be avoided. BMJ. 1999;318: Macones GA, Peipert J, Nelson DB, Odibo A, Stevens EJ, Stamilio DM, et al. Maternal complications with vaginal birth after cesarean delivery: a multicenter study. Am J Obstet Gynecol. 2005;193: Omole-Ohonsi A, Muhammad Z, Iliyasu Z. Value of partogram in vaginal birth after caesarean section. J Obstet Gynaecol. 2007;27: Inductie van de baring. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie; NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:B49.INDD 5
Keuzehulp Bevallen na een eerdere keizersnede: vaginale bevalling of een geplande keizersnede? Poli Gynaecologie
00 Keuzehulp Bevallen na een eerdere keizersnede: vaginale bevalling of een geplande keizersnede? Poli Gynaecologie 1 Inleiding Deze keuzehulp is bedoeld voor vrouwen die zwanger zijn en in een eerdere
Nadere informatieZwangerschap en bevallen na eerdere keizersnede
Zwangerschap en bevallen na eerdere keizersnede 1031 Inleiding Deze folder is ontwikkeld voor vrouwen die zwanger zijn nadat ze, in een eerdere zwangerschap met een keizersnede zijn bevallen. Het litteken
Nadere informatieinformatie voor u Bevallen na een eerdere keizersnede
informatie voor u Bevallen na een eerdere keizersnede In het verleden ben je een keer bevallen via een keizersnede. Je bent nu weer zwanger en gaat straks bevallen. Mogelijk heb je al nagedacht over de
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede. Poli Gynaecologie
00 Bevallen na een eerdere keizersnede Poli Gynaecologie 1 In het verleden ben je een keer bevallen via een keizersnede. Je bent nu weer zwanger en gaat straks bevallen. Mogelijk heb je al nagedacht over
Nadere informatieBevalling na een keizersnede
Bevalling na een keizersnede Vrouw Moeder Kind-centrum U krijgt deze folder omdat een vorige bevalling is geëindigd in een keizersnede. Omdat u een keizersnede in de voorgeschiedenis heeft is het voor
Nadere informatieBevallen na eerdere keizersnede
Bevallen na eerdere keizersnede Inleiding Deze brochure wordt je aangeboden door de afdeling verloskunde van het Ommelander Ziekenhuis. Wij vinden het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen.
Nadere informatieZwanger en bevallen na eerdere keizersnede
Zwanger en bevallen na eerdere keizersnede Deze folder is ontwikkeld voor vrouwen die zwanger zijn en in een eerdere zwangerschap met een keizersnede zijn bevallen. Het litteken van een eerdere keizersnede
Nadere informatieBevalling na eerdere keizersnede
Bevalling na eerdere keizersnede Inleiding In het verleden bent u een keer bevallen via een keizersnede. U bent nu weer zwanger en gaat straks bevallen. Mogelijk heeft u al nagedacht over de manier van
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede
In Nederland bevalt 1 op de 5 vrouwen per keizersnede. Veel vrouwen worden nadien opnieuw zwanger. Na een eerdere keizersnede bestaat er bij een volgende zwangerschap een medische indicatie, dat wil zeggen
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede
Gynaecologie / Verloskunde Bevallen na een eerdere keizersnede Inleiding In Nederland, bevalt 1 op de 5 vrouwen door middel van een keizersnede. Vrouwen die na een keizersnede opnieuw zwanger worden moeten
Nadere informatieVerloskunde. Bevallen na een keizersnede. Adresgegevens
Verloskunde Bevallen na een keizersnede Deze brochure wordt u aangeboden door de afdeling GezinSuite. Wij vinden het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen. De belangrijkste voorlichting vindt
Nadere informatieZwanger en bevallen na eerdere keizersnee
Zwanger en bevallen na eerdere keizersnee Informatie voor patiënten F1147-0000 juli 2016 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede
Patiënteninformatie Bevallen na een eerdere keizersnede Informatie over de mogelijkheden van bevallen na een eerdere keizersnede 1234567890-terTER_ Vrouw Moeder Kindcentrum Voor het maken van afspraken
Nadere informatieBevalling na eerdere keizersnede
Bevalling na eerdere keizersnede In het verleden bent u een keer bevallen via een keizersnede. U bent nu weer zwanger en gaat straks bevallen. Mogelijk heeft u al nagedacht over de manier van bevallen:
Nadere informatieZwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede
Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede 1 van 5 Deze folder is bedoeld voor zwangere vrouwen die eerder via een keizersnede bevallen zijn. In Nederland bevalt 1 op de 5 vrouwen met een keizersnede.
Nadere informatieVerloskunde in beweging III: de kracht van de consensus Aanbevelingen voor het verloskundig handelen bij UTERUSRUPTUUR
Verloskunde in beweging III: de kracht van de consensus Aanbevelingen voor het verloskundig handelen bij UTERUSRUPTUUR 1 December 2016 Griet Vandenberghe BMJ Open2016;6:e010415doi:10.1136/bmjopen-2015-010415
Nadere informatieZwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede
Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede Inleiding U heeft een medische indicatie om bij Rhena te bevallen, omdat u in het verleden een keizersnede heeft gehad. In deze folder leest u meer
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede
Bevallen na een eerdere keizersnede BEVALLEN NA EEN EERDERE KEIZERSNEDE Deze folder is bedoeld voor vrouwen die zwanger zijn nadat zij eerder een keizersnede hebben gehad. In de folder worden de voor-
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede
Bevallen na een eerdere keizersnede Verloskunde alle aandacht Goed geinformeerd een beslissing nemen Bevallen na een eerder keizersnede Hajo Wildschut, gynaecoloog in Westfriesgasthuis Elke zwangerschap
Nadere informatieZwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede
Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft een medische indicatie om bij Rhena te bevallen, omdat u in het
Nadere informatieGrondige discussie nodig over number needed to treat Risico s sectio bij stuitligging onderschat
Grondige discussie nodig over number needed to treat Risico s sectio bij stuitligging onderschat 1632 Medisch Contact 1 juli 2011 66 nr. 26 dr. Arno Verhoeven, vrouwenarts niet praktiserend dr. Tjeerd
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede
GYNAECOLOGIE Bevallen na een eerdere keizersnede Deze folder is bedoeld voor zwangere vrouwen die eerder via een keizersnede bevallen zijn. Voor uw huidige zwangerschap zal samen met uw gynaecoloog een
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede
Bevallen na een eerdere keizersnede Verloskunde Locatie Hoorn/Enkhuizen Goed geinformeerd een beslissing nemen Bevallen na een eerder keizersnede Hajo Wildschut, gynaecoloog in Westfriesgasthuis Elke zwangerschap
Nadere informatieBevallen na eerdere keizersnede Vaginale bevalling of keizersnede?
Bevallen na eerdere keizersnede Vaginale bevalling of keizersnede? www.nwz.nl Inhoud Vaginaal bevallen 3 Geplande keizersnede 5 De cijfers en voor- en nadelen kort op een rij 6 Weloverwogen keuze 7 Uw
Nadere informatie2. De incidentie van zwangerschap beëindiging voor hypertensieve aandoeningen op de grens van foetale levensvatbaarheid in Nederland.
Tijdens de zwangerschap kan de gezondheid van de moeder ernstig bedreigd worden door verschillende aandoeningen. Deze aandoeningen kunnen veroorzaakt worden door de zwangerschap zelf, zoals bijvoorbeeld
Nadere informatieAanbevelingen Vanaf 40 weken iedere zwangere voorlichten over de mogelijkheden bij dreigende serotiniteit. De mogelijkheden zijn;
VSV ACHTERHOEK OOST PROTOCOL NADERENDE SEROTINITEIT Doel protocol Het stroomlijnen en eventueel beperken van serotintiteit. Aanbevelingen Vanaf 40 weken iedere zwangere voorlichten over de mogelijkheden
Nadere informatieWie ben ik en wat doe ik hier?
Wie ben ik en wat doe ik hier? Geologie, oceanografie, geofysica gezondheidszorg, hulpverlening Vertrouwen in autoriteit van medisch systeem versus wetenschappelijk scepticisme Why why why? Zwangerschap
Nadere informatieMinder neonatale morbiditeit na electieve sectio caesarea vanaf een amenorroeduur van 39 weken
Onderzoek Minder neonatale morbiditeit na electieve sectio caesarea vanaf een amenorroeduur van 39 weken Helen L. Tanger, Anemone van den Berg, Antoinette C. Bolte en Ruurd M. van Elburg Gerelateerd artikel:
Nadere informatieInduction of Labor versus Expectant management in women with Preterm Prelabor Rupture of Membranes between 34 and 37 weeks
Induction of Labor versus Expectant management in women with Preterm Prelabor Rupture of Membranes between 34 and 37 weeks David van der Ham namens de PPROMEXIL projectgroep ISRCTN 29313500 ZonMW projectnummer:
Nadere informatieProtocol Obesitas. 1.0 Definitie obesitas
Protocol Obesitas 1.0 Definitie obesitas Obesitas is een abnormale gezondheidstoestand waarbij er een overschot aan vetweefsel is. De meest gebruikte definitie is gebaseerd op de Quetelet-index of Body
Nadere informatieBevallen na een eerdere keizersnede: samen kiezen met een keuzehulp
Bevallen na een eerdere keizersnede: samen kiezen met een keuzehulp Deze keuzehulp is bedoeld voor vrouwen die zwanger zijn en in een eerdere zwangerschap een keizersnede hebben gehad. Voor de huidige
Nadere informatie24 weken zwanger en dan? Kansen, onmogelijkheden, resultaten en toekomst
24 weken zwanger en dan? Kansen, onmogelijkheden, resultaten en toekomst Dr. J.J. Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Moeder en Kind Centrum subafdeling verloskunde en prenatale geneeskunde Erasmus MC, Rotterdam
Nadere informatieAngst voor de pijn. Prof. dr. Arie Franx. Pre-eclampsia and cardiovascular disease. Kennispoort Verloskunde, 3 februari 2012
Angst voor de pijn Pre-eclampsia and cardiovascular disease Kennispoort Verloskunde, 3 februari 2012 Prof. dr. Arie Franx Overdracht van 1 e naar 2 e lijn voor sedatie/pijnbestrijding Nederland 2001-2010,
Nadere informatieSerotiniteit. Versie November 17. Wens 41 weken inleiden. AD* (weken) Actie Beleid Informatie. Folder serotiniteit mee geven
Wens 41 weken inleiden AD* (weken) Actie Beleid Informatie 39 - Counselen volgens gezamenlijke voorlichting Folder serotiniteit mee geven - Folder mee geven 40 - Strippen overwegen - Consult serotiniteit
Nadere informatieEvaluatie van vijf jaar stuitbevallingen in het OLVG Amsterdam: een retrospectieve cohortstudie
Evaluatie van vijf jaar stuitbevallingen in het OLVG Amsterdam: een retrospectieve cohortstudie Marina R. Schoonhoven*, Catherine M.W. de Sonnaville*, Tjitske R. Zaat, Billy van Gils, Leonie E. van Rheenen-Flach,
Nadere informatieRespiratoire complicaties bij vroege electieve sectio caesarea
Casuïstiek Respiratoire complicaties bij vroege electieve sectio caesarea Niloufar Ashtiani, Wanda Hagmolen of ten Have, W. Tim Vreede, W.P. (Hella) Vogt, Ruurd M. van Elburg KLINISCHE PRAKTIJK Twee neonaten
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Van Gerven (SP) over screening op vasa praevia (2013Z01807).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieTiming van electieve keizersneden à terme
Timing van electieve keizersneden à terme Trends in Nederland Freke A. Wilmink, Chantal W.P.M. Hukkelhoven, Joris A.M. van der Post, Eric A.P. Steegers, Ben Willem J. Mol en Dimitri N.M. Papatsonis Doel
Nadere informatieIntroductie. Methoden. Jeanette Mesman, Ank de Jonge, Judith Manniën, Joost Zwart, Jeroen van Dillen en Jos van Roosmalen
Jeanette Mesman, Ank de Jonge, Judith Manniën, Joost Zwart, Jeroen van Dillen en Jos van Roosmalen Introductie De relatieve veiligheid van geplande thuisbevallingen is een onderwerp van voortdurende discussie
Nadere informatieAls je nog zwanger bent na je uitgerekende datum (Serotiniteit) Poli Gynaecologie
00 Als je nog zwanger bent na je uitgerekende datum (Serotiniteit) Poli Gynaecologie Je bent nog niet bevallen. Misschien valt het je mee om nog zwanger te zijn na je uitgerekende datum, of misschien valt
Nadere informatieFLUXUS POSTPARTUM. Dr. Arijaan Valkenburg-vd Berg Gynaecoloog VUmc
FLUXUS POSTPARTUM Dr. Arijaan Valkenburg-vd Berg Gynaecoloog VUmc Definitie Fluxus Hemorrhagia Postpartum (HPP) Massive Obstetric Hemorrhage Partus: >500 ml bloedverlies in 24 hrs Sectio: > 1000 ml bloedverlies
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Arib (PvdA) over onnodige babysterfte (2009Z19436).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatiePerinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland
Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Anita CJ Ravelli, AMC afdeling Klinische Informatiekunde Mede namens: Martine Eskes, Jan Jaap HM Erwich, Hens AA Brouwers, Erna Kerkhof, Joris
Nadere informatieStop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap.
Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap. Promovendi: Drs. Nina Molenaar, arts, Erasmus MC Marlies Brouwer, MSc, psycholoog, UU Projectleaders:
Nadere informatieSerotiniteit Als u nog zwanger bent na uw uitgerekende datum
Serotiniteit Als u nog zwanger bent na uw uitgerekende datum U bent nog niet bevallen. Misschien valt het u zwaar om nog zwanger te zijn na uw uitgerekende datum, misschien valt het mee. De meeste vrouwen
Nadere informatieAls je nog zwanger bent na je uitgerekende datum
Als je nog zwanger bent na je uitgerekende datum 1 Je bent nog niet bevallen. Misschien valt het je mee om nog zwanger te zijn na je uitgerekende datum, of misschien valt het je zwaar. De meeste vrouwen
Nadere informatieVaginale partus na sectio. Dr. Priska TIJDHOF Kliniek Sint-Jan te Brussel
Vaginale partus na sectio Dr. Priska TIJDHOF Kliniek Sint-Jan te Brussel 12 dec 2017 Interactief Ziekenhuizen zonder VBAC? Na 2 sectio s VBAC? 2 Indeling Introductie Wie is kandidaat Antenatale counselling
Nadere informatieSubfertiliteit en myomen. Dr. J. Kwee 25 januari 2019 Gynaecoloog OLVG West
Subfertiliteit en myomen Dr. J. Kwee 25 januari 2019 Gynaecoloog OLVG West geen disclosures Potentiele problemen 1. Zwanger worden 2. Zwanger blijven 3. Complicaties zwangerschap 4. Complicaties partus
Nadere informatieSerotiniteit. Als je nog zwanger bent na je uitgerekende datum
Serotiniteit Als je nog zwanger bent na je uitgerekende datum Inleiding Deze brochure wordt je aangeboden door de afdeling verloskunde van het Ommelander Ziekenhuis. Wij vinden het belangrijk dat patiënten
Nadere informatieObesitas en zwangerschap
Obesitas en zwangerschap Risico s en beleid Maaike Kloosterman-de Groot, verloskundige UMCG Casus G2P1 Algemene anamnese: BMI 42 (lengte 1.56 m en gewicht 102 kg) Reuma, zonder medicatie Primaire subfertiliteit
Nadere informatieInleiden van de bevalling
Gynaecologie Inleiden van de bevalling Inleiding U heeft van uw gynaecoloog te horen gekregen dat u wordt ingeleid. Het inleiden van de baring betekent dat we de bevalling kunstmatig op gang brengen. In
Nadere informatieFrom the Department of Public Health, TNO Prevention and Health, Leiden, the Netherlands Dr. F. Öry
Authors and affiliations Authors and affiliations From the Department of Obstetrics, Leiden University Medical Centre, Leiden, the Netherlands Dr. K.W.M. Bloemenkamp, P.D. Dijk, J. van Dillen, J.R.O. Dupuis,
Nadere informatieManagement of preterm delivery in women with abnormal fetal presentation
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Management of preterm delivery in women with abnormal fetal presentation Bergenhenegouwen, L.A. Link to publication Citation for published version (APA): Bergenhenegouwen,
Nadere informatieProtocol: vliezen breken bij multigravidae bij 41+5/41+6 ter voorkoming van serotiniteit
Protocol: vliezen breken bij multigravidae bij 41+5/41+6 ter voorkoming van serotiniteit Documentgebied Groep(en) Autorisatie Beoordelaar(s) Documentbeheerder(s) Auteur Verloskunde Alle partijen aangesloten
Nadere informatieVaginal birth after caesarean section in Zimbabwe and the Netherlands Spaans, W.A.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Vaginal birth after caesarean section in Zimbabwe and the Netherlands Spaans, W.A. Link to publication Citation for published version (APA): Spaans, W. A. (2004).
Nadere informatieVerloskunde Serotiniteit Colofon Meer informatie Adresgegevens
Verloskunde Serotiniteit Deze brochure wordt u aangeboden door de afdeling GezinSuite. Wij vinden het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen. De belangrijkste voorlichting vindt plaats in
Nadere informatiemw.dr. J. Dijs-Elsinga (PRN), mw. C. de Vries (PRN) mw.dr. E. de Miranda (KNOV), mw.dr. A.C.J. Ravelli (AMC), dhr. P.
Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Redactie Tabellen, figuren en bijlagen Stichting Perinatale Registratie Nederland dhr.dr. H.A.A. Brouwers (NVK), dhr.prof.dr. H.W. Bruinse (NVOG), mw.dr. J.
Nadere informatieTriple M studie. Miskraam. Beleid. Richtlijnen. Misoprostol. Disclosure belangen spreker. Mifepriston en misoprostol bij een miskraam
Triple M studie Disclosure belangen spreker Mifepriston en misoprostol bij een miskraam Lotte Hamel Prof. Dr. F. Vandenbussche (RUMC) Dr. M. Snijders (CWZ) Dr. S. Coppus (MMC) 01-11-2018 (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieAanbevelingen Vanaf 40 weken iedere zwangere voorlichten over de mogelijkheden bij dreigende serotiniteit. De mogelijkheden zijn;
VSV ACHTERHOEK OOST PROTOCOL NADERENDE SEROTINITEIT Doel protocol Het stroomlijnen en eventueel beperken van serotintiteit. Aanbevelingen Vanaf 40 weken iedere zwangere voorlichten over de mogelijkheden
Nadere informatieKennispoort conferentie 2016
Kennispoort conferentie 206 Het effect van de geplande plaats van bevalling op obstetrische interventies en maternale uitkomsten bij laagrisico vrouwen Belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33299 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Stralen, Giel van Title: The aberrant third stage of labour Issue Date: 2015-06-16
Nadere informatieNederlandstalige samenvatting
Nederlandstalige samenvatting 147 Samenvatting 148 Nederlandstalige samenvatting Nederlandstalige samenvatting Achtergrond en doel van het onderzoek De keizersnede was oorspronkelijk bedoeld als noodprocedure
Nadere informatieRegioprotocol; Foetale Bewaking durante partu. juni 2016
Regioprotocol; Foetale Bewaking durante partu juni 2016 Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke
Nadere informatieFluxus Post Partum: Update oorzaken, preventie en therapie
Fluxus Post Partum: Update oorzaken, preventie en therapie Belangenverstrengeling: geen Kitty W.M. Bloemenkamp Take Home Message Definitie Fluxus Postpartum Vroege of late PPH 24 uur na de bevalling (primair)
Nadere informatieWie zijn wij. ! Verloskundigen. ! Ziekenhuizen. ! Kraamzorg
Welkom!" Wie zijn wij! Verloskundigen! Ziekenhuizen! Kraamzorg Informatie over zwangerschap, bevalling en kraamzorg Verloskunde in Nederland Opbouw verloskundig systeem Verloskundige Gezonde zwangerschap
Nadere informatieGynaecologie. Een stuitligging. www.catharinaziekenhuis.nl
Gynaecologie Een stuitligging www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is een stuitligging?... 3 Hoe vaak komt een stuitligging voor?... 5 Waardoor ligt een baby in stuitligging?... 5 Een stuitligging, wat
Nadere informatieWETENSCHAP. C.F.A. van Dijk, dr. K.E.A. Hack, F. Erlings, dr. N.W.E. Schuitemaker, dr. T.E. Vogelvang, namens VSV Eendracht
C.F.A. van Dijk, dr. K.E.A. Hack, F. Erlings, dr. N.W.E. Schuitemaker, dr. T.E. Vogelvang, namens VSV Eendracht 18 TvV 1/2016 KNOV WETENSCHAP Inleiding baring bij laag-risico multipara vrouwen na 41 weken
Nadere informatieHet draaien van een kind in stuitligging
Het draaien van een kind in stuitligging Afdeling gynaecologie en verloskunde Inhoud 1 Algemeen 1.1 Verschillende soorten stuitligging 1.2 Percentage stuitligging 1.3 Wat betekent een stuitligging voor
Nadere informatieHet unieke Nederlandse verloskundige
o p i n i e Beter baren Nieuwe keuzen nodig in de zorg voor zwangeren Er zijn aanpassingen nodig in de verlos kundige zorg in Nederland. Er is behoefte aan meer care, minder verwijzingen durante partu
Nadere informatieBelangenverstrengeling. Inhoud. Bekkenbodem (1) Bekkenbodem (2) Achtergrondinformatie prolaps. Wat willen vrouwen? Wat doen gynaecologen?
Belangenverstrengeling Geen Uterus behouden of verwijderen? Dr. Renée J Detollenaere, Zwolle pagina 2 Inhoud Achtergrondinformatie prolaps Wat willen vrouwen? Wat doen gynaecologen? Wat zouden we moeten
Nadere informatieHet inleiden van een bevalling
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Het inleiden van een bevalling z Afspraak 1 Met uw gynaecoloog of verloskundige hebt u een datum afgesproken voor het inleiden
Nadere informatiepagina 1 van 5 Let op: Deze geprinte versie is 24 uur geldig. Stuitligging Algemeen Inleidende gegevens Doel: Type: Handelingsclassificatie: Anatomische classificatie: Indicatie: Contra Indicatie: Mag
Nadere informatieIn deze brief beschrijft de NVOG haar visie op noodzakelijke veranderingen binnen de geboortezorg in Nederland:
Utrecht, 13 juni 2016 Geachte Kamerleden, In deze brief beschrijft de NVOG haar visie op noodzakelijke veranderingen binnen de geboortezorg in Nederland: Gezamenlijk verantwoordelijk voor moeder en kind
Nadere informatieHet draaien van een kind in stuitligging
Het draaien van een kind in stuitligging Afdeling gynaecologie en verloskunde Inhoud 1 Algemeen 1.1 Verschillende soorten stuitligging 1.2 Percentage stuitligging 1.3 Wat betekent een stuitligging voor
Nadere informatieVSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties
VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset
Nadere informatieVoorlichtingsbrochure STUITLIGGING
Voorlichtingsbrochure STUITLIGGING STUITLIGGING 1. Inleiding 2. Wat is een stuitligging? 3. Hoe vaak komt een stuitligging voor? 4. Waardoor ligt een baby in stuitligging? 5. Een stuitligging, wat nu?
Nadere informatieUTERUSRUPTUREN IN HET MEDISCH SPECTRUM TWENTE
UTERUSRUPTUREN IN HET MEDISCH SPECTRUM TWENTE EEN ONDERDEEL VAN DE URTOL STUDIE Stage Wetenschap M3 Auteur: J.C.G Bak Studentnummer: S1740520 Naam facultair begeleider: dr. J.T.J Brons, gynaecoloog-perinatoloog
Nadere informatieVoorbeeld Perinatale Audit 1
Voorbeeld Perinatale Audit 1 Doel Doel van de audits is om de kwaliteit van de zorgverlening te verbeteren door reflectie op het eigen handelen. Het uiteindelijke doel is een daling van de perinatale sterfte.
Nadere informatieFluxus in de anamnese Regioprotocol
Fluxus in de anamnese Regioprotocol Geboortezorg Consortium Midden Nederland 1 Colofon Algemeen Datum: 27.09.2018 Versie: 2 Samenstelling werkgroep fluxus i.a.: Auteurs: - Dr. E.M.A. Bormans, gynaecoloog
Nadere informatieNVOG. Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie RICHTLIJN. Stuitligging. No 16. No 07 juli 2001
NVOG Nederlandse Vereniging voor RICHTLIJN Stuitligging No 07 juli 2001 No 16 INLEIDING In november 1997 werd de eerste versie van de richtlijn Stuitligging door de ledenvergadering van de NVOG geaccepteerd
Nadere informatieManagement of the first stage of labour in Dutch primary care: a survey. Corine Verhoeven, PhD Kennispoort Verloskunde Conferentie 2018
Management of the first stage of labour in Dutch primary care: a survey Corine Verhoeven, PhD Kennispoort Verloskunde Conferentie 2018 Disclosure belangen spreker Dit onderzoek maakt deel uit van Fellowship
Nadere informatieFLUXUS POSTPARTUM. Definitie Fluxus FLUXUS POSTPARTUM. Definitie Fluxus. Definitie Fluxus. Hemorrhagia Postpartum (HPP) Massive Obstetric Hemorrhage
FLUXUS POSTPARTUM Dr. Arijaan Valkenburg-vd Berg Gynaecoloog VUmc Definitie Fluxus Hemorrhagia Postpartum (HPP) Massive Obstetric Hemorrhage Partus: >500 ml bloedverlies in 24 hrs FLUXUS POSTPARTUM Sectio:
Nadere informatieRegioprotocol Foetale Bewaking durante partu.
Regioprotocol Foetale Bewaking durante partu.! Colofon: Datum 1 e versie: juni 2016 Versie: 1 Samenstelling werkgroep: M. Jonkers, verloskundige 2 e lijn, Den Bosch M. Kreté, verloskundige 1 e lijn, Den
Nadere informatieMinder babysterfte bij gynaecoloog
Utrechtse onderzoeksmethodiek tegen het licht gehouden Minder babysterfte bij gynaecoloog Heleen Croonen Het onderzoek naar babysterfte van het UMC Utrecht deed veel stof opwaaien. Is het slecht uitgevoerd
Nadere informatieHet inleiden van de bevalling
Gynaecologie Het inleiden van de bevalling Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep De gynaecoloog heeft besloten om de bevalling in te leiden. Dit betekent
Nadere informatieMinder keizersneden wegens stuitligging dankzij geprotocolleerde uitwendige versie in een speciaal spreekuur
oorspronkelijke stukken Minder keizersneden wegens stuitligging dankzij geprotocolleerde uitwendige versie in een speciaal spreekuur S.M.I.Kuppens, T.H.M.Hasaart, M.W.P.van der Donk, M.Huibers, M.J.Franssen,
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 3. Wat is een stuitligging 3. Hoe vaak komt een stuitligging voor 4. Onderzoek bij een stuitligging 4
Stuitligging Inhoudsopgave blz. Inleiding 3 Wat is een stuitligging 3 Hoe vaak komt een stuitligging voor 4 Onderzoek bij een stuitligging 4 Wat gebeurt er als de baby bij ongeveer 36 weken nog in stuitligging
Nadere informatieInleiden bij 41 of 42 weken?
INDuction versus EXpectant management INDEX Inleiden bij 41 of 42 weken? Een overzicht van de evidence Judit Keulen MSc Esteriek de Miranda PhD Doel & vraagstelling INDEX Heranalyse van perinatale en maternale
Nadere informatieHet draaien van een kind in stuitligging
Het draaien van een kind in stuitligging Afdeling gynaecologie en verloskunde Inhoud 1 Algemeen 1.1 Verschillende soorten stuitligging 1.2 Percentage stuitligging 1.3 Wat betekent een stuitligging voor
Nadere informatieRegistratieformulier voor de gegevens rondom de zwangerschap en bevalling
Registratieformulier voor de gegevens rondom de zwangerschap en bevalling Beste collega, Hierbij treft u het registratieformulier aan voor de gegevens rondom de zwangerschap en bevalling van uw patiënte.
Nadere informatieHet inleiden van de bevalling
Het inleiden van de bevalling Een inleiding wordt geadviseerd als verwacht wordt dat de situatie voor de baby buiten de baarmoeder gunstiger zal zijn dan daarbinnen. Ook (ernstige) klachten van uzelf kunnen
Nadere informatieAddendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011. Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014
Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011 Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014 Uitgangsvraag: Leidt een rescue -behandeling met corticosteroïden
Nadere informatieStuitligging. Wat is een stuitligging?
Stuitligging Sommige kinderen liggen tegen het einde van de zwangerschap in stuitligging: met de billen naar beneden en het hoofd omhoog. Vroeg in de zwangerschap is een stuitligging heel gewoon, maar
Nadere informatieStuitligging. Wat is een stuitligging?
Stuitligging Sommige kinderen liggen tegen het einde van de zwangerschap in stuitligging: met de billen naar beneden en het hoofd omhoog. Vroeg in de zwangerschap is een stuitligging heel gewoon, maar
Nadere informatieInleiding van uw bevalling
Inleiding van uw bevalling Inhoudsopgave Waarom inleiden? 3 Voorbereiding 3 Als de baarmoedermond onrijp is 3 Opwekken weeën bij een rijpe baarmoedermond 5 Tijdens inleiding en bevalling 5 Risico s en
Nadere informatieProtocol Niet vorderende ontsluiting
Protocol Niet vorderende ontsluiting Definitie Er is sprake van een niet vorderende ontsluiting indien de toename van de ontsluiting < 1 cm/ per uur bedraagt of wanneer er gedurende twee tot vier uur geen
Nadere informatieZwangerschap is wel (soms) een ziekte. J Roeters van Lennep/ internist vasculaire geneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam
Zwangerschap is wel (soms) een ziekte J Roeters van Lennep/ j.roetersvanlennep@erasmusmc.nl internist vasculaire geneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam Zwangerschappen in Nederland 2017 169 836 levend geboren
Nadere informatieRedon drainage bij post-sternotomie mediastinitis. Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care
Redon drainage bij post-sternotomie mediastinitis Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care 20-05-2019 Post-sternotomie mediastinitis (PSM) Ernstige complicatie hartchirurgie Incidentie: 1-3% Verhoogde mortaliteit
Nadere informatieVerbetert gebruik van een inwendige drukkatheter voor registratie van weeën de baringsuitkomsten?
230 Verbetert gebruik van een inwendige drukkatheter voor registratie van weeën de baringsuitkomsten? Een multicenter gerandomiseerd onderzoek, waarbij inwendige registratie van de weeën vergeleken werd
Nadere informatieInleiden van de bevalling en rijping van de baarmoedermond
Inleiden van de bevalling en rijping van de baarmoedermond Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding 2 2. Waarom wordt een bevalling ingeleid? 2 - Over tijd zijn - Langdurig gebroken vliezen - Groeivertraging
Nadere informatie