Vuurwerk. Marije de Boer ; CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marije de Boer ; 03 December 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Opdracht 1 Harde cijfers Opdracht 2 Opdracht 3 Buro Halt Opdracht 4 Mijn verhaal... Opdracht 5 Opdracht 6 Nederlands Bronnen Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 , hoera het is weer bijna zo ver! Nog even en we mogen weer knallen! Als je aan december denkt, dan denk je aan oliebollen, Sinterklaas, Kerst en VUURWERK! Pijlen, rotjes, duizendknallers, sterretjes, of ben jij meer iemand van de vlinderbommen, lawinepijlen en nitraatbommen? Het ene is legaal en het andere absoluut niet. Waarom is illegaal vuurwerk eigenlijk illegaal? En is al het vuurwerk even gevaarlijk? Doel: In dit arrangement gaan we wat dieper in op onze traditie om knallend het jaar uit te gaan. Je leert meer over vuurwerk, de verschillen tussen legaal en illegaal, de risico's, de straffen en de ervaringen van leeftijdsgenoten. Wij gaan je niet vertellen wat je wel en niet moet doen, maar door deze informatie met je te delen hopen we dat je straks in de mooie periode van oud&nieuw je verstand gebruik als je keuzes maakt qua vuurwerk. Opdracht 1 Test je voorkennis over vuurwerk! Klik op onderstaande link Maak de korte quiz Print de resultaten uit via Print Screen Doe de resultaten in je map/ portfolio Pagina 2

4 Harde cijfers Rond de jaarwisseling veroorzaken jongeren vaak overlast met vuurwerk doordat ze ermee gooien of het laten knallen in tunnels en onder viaducten. Ook oudere mensen, kinderen en dieren zijn nogal eens het mikpunt. Verder wordt met het tot ontploffing brengen van vuurwerk veel schade toegebracht aan gebouwen en openbare voorzieningen. (Prullenbakken, brievenbussen, enzovoort). Naast de overlast, vinden er helaas nogal wat ongelukken plaats met vuurwerk. Vaak zijn jongeren hierbij betrokken. slachtoffers jaarwisseling mensen lieten zich met vuurwerkverwondingen behandelen op de spoedeisende hulpafdeling van een ziekenhuis 17% van de slachtoffers werd in het ziekenhuis opgenomen. Voor zover bekend zijn er 2 dodelijke slachtoffers gevallen Bijna de helft van de slachtoffers was tussen de 10 en 19 jaar oud 29% had oogletsel, 15% had verwondingen aan het aangezicht 45% van de slachtoffers werd geraakt door siervuurwerk (bijv. vuurpijlen). Zeker 37% van de slachtoffers werd geraakt door vuurwerk dat door een ander werd afgestoken. Opdracht 2 Bekijk het onderstaande filmpje en geef atwoord op de volgende vragen: 1. Leg uit waarom vuurwerk knalt. 2. Wat gebeurt er als kruid verbrand? 3. Wat komt er vrij als een rotje knalt? 4. Leg uit waarom een pijl heel hard kan worden weggeduwd. 5. Wat betekent het gele teken op de deur van de vuurwerkbunker? 6. Wat moet je allemaal leren om een vuurwerkdiploma te behalen? 7. Hoe werken de mortieren? Pagina 3

5 8. Waarom mag je dat soort vuurwerk nu niet afsteken? 9. Welke soorten lonten heb je? 10. Hoe wordt vuurwerk vervoerd? kn.nu/ww179424b (youtu.be) Opdracht 3 Je kijkt samen met de docent en de klas de film: De nationale vuurwerkshow. Beantwoord dan de volgende vragen: 1. Waarom steken we vuurwerk af? Noem minimaal 3 redenen. 2. Waar is het van gemaakt? 3. Is vuurwerk veilig? Waarom wel/ niet? 4. Hoe moet je vuurwerk afsteken? 5. Waar moet je rekening mee houden bij het afsteken van vuurwerk? 6. Heb je wel eens iets vervelens meegemaakt met vuurwerk? 7. Wat vind je van vuurwerk? 8. Als je wel eens te maken hebt gehad met vuurwerk: hoe kwam je aan vuurwerk? 9. Hoe heb je het afgestoken? (aansteeklont, aansteker, sigaret). 10. Met wie was je toen je het vuurwerk afstak? kn.nu/wwba6c165 (youtu.be) Pagina 4

6 Buro Halt Wat is buro Halt? Als je in december voor de datum vuurwerk afsteekt, dan ben je strafbaar. Als je vuurwerk verkoopt, vervoerd, of "verbouwd" ben je strafbaar. Als je met jouw vuurwerk dingen vernielt of beschadigd... ja juist, ook strafbaar. Je kunt dan straf krijgen via de politie, justitie en dan moet je voorkomen. Je kan ook een alternatieve straf krijgen bij buro Halt. Dit kan als je minderjarig bent (onder de 18) en bijvoorbeeld voor het eerst met justitie te maken krijgt. Je moet dan natuurlijk geen hele heftige strafbare feiten hebben gepleegd, maar het te vroeg afsteken van (legaal) vuurwerk zou een goede rede kunnen zijn om bij buro Halt terecht te komen. Wat doet Halt? Bij buro Halt ga je een werkstraf doen waarmee je de gemeenschap dient. Ofwel, je gaat bezig met werk waar de mensen in jouw leefomgeving wat aan hebben. Voorbeelden zijn het verwijderen van graffiti op gebouwen, kauwgom schrapen op het stationsplein, afval verzamellen in de buurt, enz. Het doel van dit alles is dat je over je overtreding na denkt en gaat voorkomen dat je nogmaals in de fout gaat. Je moet goed beseffen dat als je moet voorkomen en veroordeelt wordt, je een strafblad krijgt. Een strafblad kan er voor zorgen dat je in bepaalde sectoren geen werk meer krijgt. Dus niet iets om licht over te denken! Hoe werkt het? In Nederland zijn 16 Halt-bureaus. Ze zijn actief om jeugdcriminaliteit te bestrijden en te voorkomen. Jongeren van 12 tot 18 jaar die zich schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten, krijgen de kans deze fout weer goed te maken zonder dat Justitie erbij betrokken is (dus geen strafblad!!). De politie verwijst bijvoorbeeld bij diefstal, vandalisme en vuurwerkovertreding door naar Halt. Daar worden afspraken gemaakt om bepaalde werkzaamheden te verrichten en de eventuele aangerichte schade te herstellen of te vergoeden. Wanneer de jongere akoord gaat met deze afspraken, gaat er geen proces verbaal naar de officier van Justitie. Als het bij Halt niet goed gaat, wordt het procesverbaal toch doorgestuurd naar het Openbaar Ministerie en kan tot strafvervolging overgaan. Opdracht 4 Pagina 5

7 Vragen over regel- en wetgeving. Zoek uit: 1. Wanneer mag je vuurwerk kopen? 2. Waar mag je vuurwerk kopen? 3. Hoe oud moet je zijn om vuurwerk te mogen kopen? 4. Wanneer mag je vuurwerk afsteken? 5. Wat gebeurt er als je door de politie wordt aangehouden in verband met een vuurwerkdelict? 6. Zoek uit wat 'Halt is. 7. Wat kan Halt hierin betekenen? 8. Zou je liever naar Halt gaan dan naar de officier van Justitie? Waarom? 9. Wat voor straf zou je krijgen bij 'Halt'? Pagina 6

8 Mijn verhaal... Er zijn veel partijen die je vertellen hoe slecht vuurwerk voor je is, hoe gevaarlijk, wie er allemaal last van hebben enz, enz. Natuurlijk hebben die allemaal een punt, maar wat nou als je het toch wel erg interressant vindt? Dan ga je er toch gewoon van uit dat al die nare dingen jou nooit zouden overkomen? Zo dachten ook de twee jongeren in het volgende filmpje. Kijk en luister eens naar hun verhaal. Bedenk dan dat deze jongens bij je in de klas hadden kunnen zitten, in het voetbal elftal of je beste maat hadden kunnen zijn. En als het hun overkomt, ben jij dan echt zo veel slimmer, voorzichtiger of een grotere mazzelaar dan hen? kn.nu/ww (youtu.be) Opdracht 5 Kijk eens in de spiegel... Wat vind je van de twee verhalen in het filmpje? Buro Halt heeft het filmpje gemaakt. Waarom zouden ze dit doen? Heb je wel eens een verhaal gehoord van iemand in jouw omgeving die een ongeluk heeft gehad met vuurwerk? Ken je iemand die een ongeluk heeft gehad met vuurwerk? Heb je zelf wel eens een ongeluk(je) gehad met vuurwerk? Vertel in het kort het verhaal over deze ervaring. Was je of ben je van plan dit jaar vuurwerk af te steken? Waarom wel of niet? Is dat legaal of illegaal vuurwerk? Pagina 7

9 Vindt jij vuurwerk gevaarlijk? Waarom wel of niet? Opdracht 6 Vragen over veiligheid: 1. Wat is het verschil tussen legaal en illegaal vuurwerk? 2. Hoe steek je veilig vuurwerk af? 3. Waarom mag je geen vuurwerkresten afsteken? 4. Waarom is illegaal vuurwerk eigenlijk verboden? 5. Hoe kan je ongelukken met (illegaal) vuurwerk voorkomen? 6. Hoe ver zou je gaan in het spelen met vuurwerk? 7. Zeg eens eerlijk: word je beïnvloed door de groep? 8. Zou je wel eens dingen doen die je in je eentje niet zou doen/ durven? Pagina 8

10 Nederlands Artikel website Openbaar Ministerie Lees het artikel hier naast en geef antwoord op de vragen. (klik op het artikel voor de vergoting) Wat is het onderwerp van het artikel? Door wie is het geschreven? Voor wie is het bestemd? Wat is de bedoeling van het artikel? - Informeren - Motiveren (aanzetten tot handellen) - Amuseren Is dit fictie of non-fictie? Wat is de functie van het plaatje bij het verhaal? Pagina 9

11 Bronnen Webartikel prima: Website Openbaar Ministerie quiz ThinkQuest.nl Harde cijfers: Stichting Consument en Veiligheid De Nationale vuurwerkshow: GGD, politie en brandweer Fryslan Filmpje vuurwerk: Klokhuis (via YouTube.nl) Filmpje Mijn verhaal: Buro Halt. (via YouTube.nl) Informatie: Buro Halt. ( Afbeeldingen: Google Pagina 10

12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteurs Marije de Boer ; Laatst gewijzigd 03 December 2011 om 20:20 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VWO 2; VO; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; HAVO 4; HAVO 1; VMBO theoretische leerweg, 4; VWO 6; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 5; Praktijkonderwijs; VWO 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; HAVO 2; VMBO gemengde leerweg, 4; VWO 5; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Nederlandse Taal; Maatschappijleer; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Trefwoorden bureau halt, buro halt, illegaal, legaal, vuurwerk, vuurwerk les, vuurwerk ongeval Bronnen Bron Type Video Video Pagina 11

13 Bron Type Video Pagina 12