Marja van Embden, Emelie Hutter, Marijke Linnebank en Ruud Worm

Transcriptie

1 mei 2013 VAN DE REDACTIE De opera I Lombardi alla prima Crociata werd op 14 april jl. met grote inzet van het UOK, het Utrechtsch Studenten Concert, solisten en dirigent in Vredenburg Leidsche Rijn uitgevoerd. Synchroon met het verhaal liep een stripbeeldverhaal met Nederlandse tekst mee op een groot projectiescherm. Deze Notenkraker is een Special: vrijwel alle bijdragen hebben betrekking op de zeer geslaagde uitvoering. Hoewel het inmiddels een maand geleden is, zit het bij ons nog fris in het geheugen. De uitvoering van een complete opera met solisten en orkest is voor het Utrechts Operakoor een muzikaal hoogtepunt waar maanden van intensief repeteren aan vooraf zijn gegaan. We hopen dan ook dat het toen aanwezige publiek er een mooie herinnering aan heeft. Hoe koorleden, dirigent en publiek er op hebben gereageerd is te lezen in deze Notenkraker. Marja van Embden, Emelie Hutter, Marijke Linnebank en Ruud Worm Inhoud - Van de redactie Marijke - Van het bestuur Fons Roels - Reacties van twee dirigenten Fons / Marijke - Voorbereidingen I Lombardi Fem de Voogdt - Flyers en posters in en om Utrecht Anke Asselman - Recensie I Lombardi Jan van Doorn - Interview met Ruud bos Emelie - Interview met Kas van der Linden Marijke - Bed & Breakfast Godelief Hofman - Project I Lombardi Zoetermeers Mannenkoor - Een greep uit de ontvangen s redactie - Ervaringen van een koorlid Marja - Reactie van mijn dochter Marja 22 mei 2013 Notenkraker blad 1 van 23

2 - Impressie van uit de zaal Anthony Anthonijsz - Archiefstof Corry de Loor - My Breath My Music Emelie - OperaUtrecht in UCK Fem de Voogdt - Uittips Marja VAN HET BESTUUR De uitvoering van I Lombardi op 14 april 2013 was het hoogtepunt van het seizoen Bezoekers vonden het een bijzonder boeiend en aansprekend concert en waren zeer verrast door de hoge kwaliteit van het Utrechts Operakoor. Het bestuur is heel blij dat alle inspanning en investering om de kwaliteit van het koor te verbeteren zijn vruchten heeft afgeworpen. Op de eerste plaats een compliment voor de inzet van onze dirigent Steven van Wieren die alle koorstukken op een vakkundige wijze heeft ingestudeerd. Daarbij bekwaam geholpen door Eric Noya als onze vaste pianist. Helaas heeft hij het laatste deel van de repetities niet kunnen meemaken door gezondheidsproblemen. Gelukkig heeft hij voor prima vervangers gezorgd. Op de tweede plaats een compliment voor Tania van Raai die als dynamische zangcoach niet alleen de stemtechniek heeft verbeterd maar ook de durf om te zingen flink heeft aangewakkerd bij onze leden. We zijn blij dat we de idee van het strip/beeldverhaal hebben doorgezet ondanks de grote investering die nodig was om dit te realiseren. De reacties van de bezoekers waren bijzonder positief. Het beleid om de visuele vormgeving van onze grote uitvoeringen aan te pakken blijkt een juiste keuze te zijn. We hebben meer bezoekers getrokken en sponsoren waren bereid meer geld te doneren voor deze uitvoering. De beslissing om Bas Pollard van het USC aan te trekken als dirigent voor dit operaconcert heeft mede bijgedragen aan dit bijzondere succes. Hij had de inspirerende benadering en operaervaring die nodig was om het koor boven zichzelf te laten uitstijgen. Opera is toch meer dan alleen klassieke stukken zingen. In I Lombardi zitten veel mannenpartijen. We zijn heel gelukkig dat we zoveel goede projectzangers bereid hebben gevonden ons koor te komen versterken. Daarbij willen we in het bijzonder noemen de mannen van het Zoetermeers Mannenkoor en natuurlijk de mevrouw van het Zoetermeers Vrouwenkoor. Alle hulde! Het bestuur heeft iedereen die heeft bijgedragen aan de voorbereidingen en organisatie van deze grote uitvoering reeds bedankt op de eerste repetitie na het concert. We willen ze nog even noemen: - Kas met zijn geluid- en animatieteam - Commissie kaartverkoop - Redactiecommissie en kledingcommissie - De PR en marketingcommissie - Ruud Bos voor de verwerving van sponsorgelden en donaties - Alle koorleden die affiches hebben rondgebracht en flyers hebben gedistribueerd - Alle koorleden die bezoekers hebben aangebracht 22 mei 2013 Notenkraker blad 2 van 23

3 - De fotograaf - Jan van Hees als website-beheerder - De standbemanning van het UOK in de hal van Vredenburg - Hilde voor de externe communicatie, de uitvoerende PR-correspondentie en -activiteiten - Johan voor de algehele concertorganisatie en Anniet voor de assistentie; Jos voor de kooropstelling Fons, Hilde en Johan Reactie van dirigent Bas Pollard tegenover Fons Roels Bas was zeer tevreden met het resultaat van de uitvoering en zeker ook over het UOK. Hij is heel blij dat de koorleden zijn aanwijzingen serieus genomen hebben en zoveel mogelijk hebben toegepast. Denk daarbij aan goed naar de dirigent en de zaal inkijken, tonen van passie, durf, flair en met overtuiging zingen. Ook het zelf inzetten ging prima en ook waar mogelijk uit het hoofd zingen. Hij is ervan overtuigd dat het publiek ook verrast was van de kwaliteit van het koor. Hij adviseert ons dringend op deze weg door te gaan. De omslag van het UOK is hiermee ingezet. De volgende voorstellingen worden dan nog mooier! Hij zei ook nog dat het erg belangrijk is de visuele vormgeving van een operaconcert heel veel aandacht te geven. In dit geval het strip/beeldverhaal maar ook op andere manieren. Hij dacht zelfs aan spelend zingen! 22 mei 2013 Notenkraker blad 3 van 23

4 Kort interview met dirigent Steven van Wieren Omdat Bas Pollard de uitvoering dirigeerde had onze vaste koordirigent Steven de kans om zelf mee te zingen in het koor bij de bassen. Een kans die hij met vreugde aangreep. De I Lombardi was jouw eerste volledige opera met het UOK. Hoe heb je de uitvoering ervaren? Het was een rush, ik onderging het als een vloedgolf waarin je meeging. Het was een leuke ervaring vanaf de andere kant. Ik heb vaak de behoefte om mee te zingen en krijg die gelegenheid zo weinig. Is het resultaat van de voorbereidende maanden met het koor je mee- of tegengevallen? Zeker meegevallen, het was bovendien een prettige repetitieperiode van hard werken. Zou je het weer zo doen een volgende keer? Sommige dingen had ik wel beter gewild. Misschien zou ik een volgende keer nog iets efficiënter zijn. Bijv. het apart oefenen van de mannenkoren nog eerder beginnen, omdat zij een groot aandeel hebben in deze opera. De verstaanbaarheid is vaak een probleem, de melodie niet; en de muzikale expressie was heel goed. Ik heb daar ook veel aandacht aan besteed, net zoals het uitzetten van muzikale lijnen voor het koor. Heb je iets gehad aan de aanwijzingen die Bas Pollard aan ons en jou gaf? Ja zeker, Bas straalde een sfeer van stabiliteit en rust uit: je moet niet te veel energie geven anders red je het niet bij zo n lange uitvoering. Bas doseert zijn energie meer zodat hij op de extreme momenten heel expressief kan zijn. Hij is bovendien heel joviaal en hulpvaardig en heeft me bruikbare tips gegeven. Een daarvan was: laat het koor meer zelf doen, werk niet te veel met expressie in gezicht en gebaren, al wil je graag de bedoeling overbrengen. Doseren en reserveren voor de plekken waar het op aan komt. Tenslotte wil ik nog even kwijt dat het zo prettig is dat je iedere repetitie met stemvorming begint. Het zingt beter en je stem wordt er beter door. Bedankt. Marijke 22 mei 2013 Notenkraker blad 4 van 23

5 De voorbereiding van I Lombardi Terugblik van Fem de Voogdt Al enkele maanden - elke week opnieuw - een duidelijk verslag tijdens de zangavonden of per e- mail over de vele enthousiaste plannen! Wat speelde er allemaal? (Er is vast nog véél meer, maar ik weet niet alles!) Contact zoeken met solisten - 7 stuks dit keer. Plan voor strip-projektie met tekst - goede striptekenaar gevonden. Plan voor crowdfunding - en het voorspoedige financiële resultaat hiervan. Diverse sponsors benaderd - met heel veel succes. Ontwerpen van kleine en grote flyers en affiches - waar ze op te hangen. Info verzamelen t.b.v programmaboekjes - en het ontwerpen ervan. CD en/of DVD produceren - deskundige hulp hierbij. Stimuleren kaartverkoop - bestellen op onze site en financiële afhandeling. Na het einde van de crowfunding - mailcontact met donoren m.b.t. tegenprestaties. Overleg met beide dirigenten. Waar en wanneer gezamenljke repetities van orkest en koor. Onze concertkleding - rode rozen en rode strikjes verzorgen. Plaatsing koorleden tijdens het concert. Tijdschema generale repetitie met solisten - stoelen, geluid en veel catering. Tijdschema Grote Uitvoering heel veel toegewijde planning en denkwerk. Bloemen voor solisten en dirigenten. En dan: Een Prachtig Concert met zeker 800 bezoekers! De vele inspanningen zijn geweldig beloond! Het bestuur en heel wat leden van het koor hebben enthousiast veel tijd en aandacht gestoken in dit grote, zo goed geslaagde project. Steven heeft ons heel goed en stimulerend begeleid en gezorgd dat we prima voorbereid waren. Bas Pollard heeft ons allen samen door zijn grote ervaring tot een mooie uitvoering gebracht! Ik bewaar een fijne herinnering aan de afgelopen maanden en aan het Concert. Fem de Voogdt 22 mei 2013 Notenkraker blad 5 van 23

6 Foto s en flyers in en om Utrecht We hangen in de stad! Foto s Anke Asselman 22 mei 2013 Notenkraker blad 6 van 23

7 22 mei 2013 Notenkraker blad 7 van 23

8 Indrukwekkend I Lombardi operaconcert Uitvoering 14 april in Vredenburg L.R. In het kader van 200 jaar Verdi-herdenking had het bestuur van Utrechts Operakoor (UOK) gekozen voor de schitterende opera I Lombardi alla prima Crociata. Info: op pauselijk bevel trok een legermacht onder aanvoering van Godfried van Bouillon een strijdmacht naar Antiochië en Jeruzalem ten einde de Muzelmannen aldaar te verdrijven. Dat is gelukt zij het met grote verliezen aan beide kanten. Het werk: I Lombardi stelt de hoogste eisen aan alle uitvoerenden. Het grote vierstemmige operakoor aangevuld met zangers o.a. uit het Zoetermeers mannenkoor, bracht een formidabele eenheid in stemkleur en klank. Zangdocente Tania van Raai, bekend met de Italiaanse Belcanto taal en cultuur, heeft het koor vocaal en tekstueel tot grote hoogte gebracht. De koordirigent Steven van Wieren heeft vele maanden hard gewerkt om alle facetten van deze bijzondere compositie verantwoord ten uitvoer te brengen. Kort gezegd kunnen we stellen dat het hoge niveau van de koorklanken verrassend goed door kwam in de grote zaal van Vredenburg. Memorabel verassend was het solistisch optreden van het grote dameskoor Che l alma inamora ; toon zuiver en mooi legato. Evenals de schitterende vioolsolo vanuit het orkest. Het Utrechtsch Studenten Concert, bekend bij het UOK van eerdere uitvoeringen, nu spelend onder leiding van de eigen dirigent Bas Pollard, was bijzonder op dreef. Het speelde met veel elan zowel symfonisch als ondersteunend voor het koor. Een goede keuze van het bestuur was de grote zangsolistencast die met hun prachtige stemmenmateriaal hun partijen zeer indringend brachten. Menig applaus klonk hiervoor op. Operadirigent Bas Pollard was heel strak en slagvaardig en stuwde het hele ensemble tot hoog niveau. Bravo! Arjan Wilschut verraste het publiek met zijn zeer geslaagde animatiefilm die synchroon liep met de teksten van het zangkoor en de solisten. Een drieluik van een vocaal, orkest en animatiefilm wordt voor de toekomst het opnieuw beleven van opera. Een geweldige bijval van de toehoorders was een beloning voor deze grootse happening. Go on UOK op dit hoge muzikale niveau! N.B. Hulde voor de layout en de uitvoerige informatie over I Lombardi en medewerkers en uitvoerenden in het programmaboekje. Zangsolisten: Francis van Broekhuizen Hadewijch Voorn Julian Hartman Ruben Gerson Jeroen Bik Michael Fischi Spadaccini Farman Purnama Recensie: Jan van Doorn (foto) & Helena Schalkwijk 22 mei 2013 Notenkraker blad 8 van 23

9 Interview met Ruud Bos Enkele weken voor de uitvoering van I Lombardi op 14 april jl. hadden Marijke Linnebank en ik een leuk, enthousiast gesprek met Ruud Bos, de initiatiefnemer èn stille kracht achter de crowdfunding en fondsenwerving. Het leek ons een goed idee om juist zijn inzet door middel van dit interview naar buiten te brengen. Hoe ben je ertoe gekomen je d.m.v. het werven van fondsen in te zetten voor het koor? Ongeveer vijf jaar geleden hoorde ik via Johan van de Vijzel dat het koor in de rode cijfers zat. Op eigen initiatief heb ik toen - na overleg met hem - wat fondsen aangesproken, waarmee ik bekend was. In het verleden heeft één van de koorleden zich ook met fondsenwerving beziggehouden. In mijn werk had ik al wat ervaring hiermee opgedaan. Ik ben maar gewoon begonnen, pionieren noem je dat. Dat heeft destijds al een aardig bedrag opgebracht. Maar dit jaar sloeg werkelijk alles, omdat er een totaalbedrag van is binnengekomen. Daar komt het bedrag van van de crowdfunding nog bij. Een klapstuk! Misschien is het goed om het verschil tussen sponsoring en fondsenwerving even te verduidelijken. Sponsors zijn winkels of bedrijven, die geld geven in ruil voor zichtbaarheid: reclame of een advertentie in bijvoorbeeld het programmaboekje. Ik houd me alleen bezig met fondsenwerving. Behalve de grote jongens, zoals het Prins Bernhard Cultuurfonds en het VSBFonds, is er bijvoorbeeld ook een locaal fonds, het kfheinfonds, genoemd naar de oprichter van de SHV in Utrecht. De heer Hein had een enorm vermogen opgebouwd en na zijn dood wilde hij dit onderbrengen in een Stichting, waaruit dit fonds is voortgekomen Hij was vrijgezel en had geen erfgenamen. Kortgeleden kregen wij een uitnodiging om te komen optreden t.g.v. hun 75-jarig bestaan. Alle instanties, die geld hebben gekregen uit dit fonds worden uitgenodigd om tijdens een soort circusprogramma in een manege ergens in de buurt van Utrecht (de heer Hein was groot paardenliefhebber) iets van zich te laten horen. Het valt net in de week, waarin we al twee uitvoeringen hebben, maar we kunnen dit natuurlijk niet weigeren, we gaan ons niet in onze eigen vingers snijden. Hoe kom je zo n fonds op het spoor? Ja, door wat te speuren op Internet. Zo heb je behalve de net genoemde landelijke fondsen, ook bijvoorbeeld Het Kattendijke Drucker Fonds, dat ik via een koorlid heb doorgekregen. Ook zijn er fondsen, die ontstaan zijn door vermogens van kleine adelijke families, bijvoorbeeld Gravin van Byland Fonds. Ik neem deze gelegenheid te baat om de koorleden, die regelmatig naar een concert gaan, een tip te geven om op de flyer van die uitvoering te kijken naar vermelding van (kleine) fondsen, die wij als UOK ook zouden kunnen aanspreken. Het is namelijk zo, dat fondsenwerving big business is geworden, nu de overheid zoveel minder subsidie geeft aan culturele instellingen en iedereen zijn eigen broek moet ophouden, ook in de toekomst. Daardoor wordt de spoeling bij de verschillende fondsen helaas steeds dunner. In Spanje en Frankrijk gebeurt het bijvoorbeeld al, dat veel meer bedrijven hun gelden en 22 mei 2013 Notenkraker blad 9 van 23

10 dus naamsbekendheid geven aan culturele evenementen, maar in Nederland, van oudsher een verzorgingsstaat, zijn wij hier nog niet zo aan gewend. Doe jij deze klus eigenlijk alléén? Ja, maar het is niet zoveel werk, tijdelijk heb je het druk bij het versturen van de zogenaamde bedelbrieven, in ons geval was dat in oktober De aangeschreven fondsen vergaderen regelmatig en je krijgt al snel een bericht of je vraag wordt af- of toegewezen. Bij afwijzing zonder motivering, wil ik altijd wel weten wat de reden hiervan is om hiervan te kunnen leren in de toekomst. Verder is het wel belangrijk om de actualiteit te blijven volgen, want één keer een dichte deur is niet altijd een dichte deur. Neem als voorbeeld de Rabo bank, die zich van de wielersport heeft teruggetrokken door de doping schandalen. Je zou dan kunnen proberen of er mogelijk ruimte vrijkomt voor ons. De fondsen vragen als tegenprestatie eigenlijk alleen maar om naamsvermelding en ontvangen twee vrijkaarten voor de uitvoering. Je moet een aanvraag altijd wel erg goed onderbouwen met een projectplan, vergelijkbaar met een businessplan. Hierin moet ik verduidelijken waarom we dit jaar gekozen hebben voor I Lombardi, iets over de historie van het koor, onze doelstelling etc. Ook moet ik financiële stukken en een marketingplan toevoegen, waaronder een begroting met inzicht over de manier waarop we denken het geld binnen te halen. Als zo n opzet maar enigszins wankelt, geven ze natuurlijk geen geld. Voor het bestuur is dit niet altijd makkelijk, omdat je al zo lang van tevoren duidelijkheid moet kunnen geven over bijvoorbeeld de solisten en het orkest, die gecontracteerd worden. Deze keer zijn we daar goed in geslaagd, omdat er al lang van tevoren over is nagedacht binnen het bestuur. Ik vind het erg leuk werk en ook spannend. Het is een soort gebedel op een nette manier. Elke keer als er een toewijzing kwam, gaf ik dat door aan het bestuur en die ging dan weer enthousiast verder. Je doet het dus met elkaar en daar krijg ik een kick van. Tijdens het gesprek liet Ruud ons een digitaal projectplan zien met foto s van het koor, vermelding van websites van het koor en Steven, het bestaan van de pr-commissie (Kas, Alex en Ton), het educatieve doel om een podium te bieden voor jonge zangers etc. etc. Indrukwekkend! Je werk kwam net even ter sprake. Wat doe je eigenlijk voor de kost? Ik werk als medisch maatschappelijk werker bij het UMC (Universitair Medisch Centrum), afd. Hemofilie. Voor patienten, die door hun ziekte en/of arbeidsongeschiktheid in de financiële problemen komen doe ik een beroep op fondsen. Daarbij moet je denken aan financiële hulp voor de aankoop van een e-fiets voor iemand met een ernstig vermoeidheidsprobleem, een laptop voor een patient die aan huis is gekluisterd of hulp voor opleidingskosten voor iemand die vanwege z n lichamelijke beperkingen moet omscholen. Hoe ben je op het idee van crowdfunding gekomen? Via een vriendin, die bij het kamerkoor Sjanton zingt, hoorde ik erover. Zij hadden geld nodig voor een uitvoering van Orfeo in de Nicolaikerk. Het bestaat eigenlijk al vijf 22 mei 2013 Notenkraker blad 10 van 23

11 jaar, maar het duurde even voordat het fenomeen bij ons doorsijpelde. Toen ik het aansneed, was iedereen erg enthousiast. Kas werd gevraagd om de technische kant (o.a. het vertonen van een promotiefilmpje) ter hand te nemen en ik ging aan de gang met de correspondentie met de stichting Voor de Kunst. Kun je iets meer vertellen over de filosofie van dit nieuwe fenomeen crowdfunding? In het licht van een terugtredende overheid, gaat er steeds meer cultuur verloren. Doodjammer! Er zijn nu al bekende orkesten, die verdwijnen of moeten fuseren. Je moet eerst de kans krijgen klein te beginnen, voordat je groot wordt om in Concertgebouw of Muziektheater te kunnen optreden. Voor de Kunst is daarin gesprongen. Het is een website voor allerlei kunstprojecten om (aanvullende) financiering te zoeken bij particulieren of bedrijven. Zó kunnen liefhebbers het aanbod van kunst en cultuur in de eigen regio zelf mee bepalen. Hoe lang ben je al lid van het koor en waar komt je belangstelling voor opera vandaan? Ik weet nog dat mijn eerste uitvoering die van het Requiem was zo n vijf jaar geleden. Ik was niet van de opera en ik ben er ook niet mee opgevoed. In Nijmegen, waar ik vandaan kom, heb ik gezongen bij een Bachkoor. Op een feestje van een gezamenlijke vriend ben ik door Kas gestrikt. En nu vind ik opera steeds mooier en heb het zeker leren waarderen. Ik kan enorm genieten van de muziek. De scenische uitvoering, zoals dat nu wordt aangeboden, vind ik voor mezelf niet zo aantrekkelijk. Tot slot een vraag: Ons koor moet jonge leden aantrekken. Hoe doe je dat volgens jou? Jongeren moeten af van het vooringenomen beeld van opera. Onze voorstelling met animatie kan daaraan een goede bijdrage leveren. Het was leuk dit gesprek en ik kijk uit naar het uitkomen van de Notenkraker, het blad dat ik altijd met veel plezier lees, het is een levendig krantje. Emelie Hutter Interview met Kas van der Linden Het beeldstripverhaal was een succes. Jij bent degene die gezorgd heeft dat het er kwam. Heb jij ook het animatiefilmpje voor de crowdfunding bedacht? Ja, het was goed geslaagd en is uit praktische overwegingen ontstaan. Ik wilde iets laten zien over het stripverhaal en dat combineren met de crowdfunding-actie. Het was leuk om a.h.w. door het stripverhaal te wandelen. Door ervaring met audiovisuele producties wist ik wel hoe dat te realiseren was. Ik heb een paar professionele vrienden die me bij het monteren hebben geholpen met als betaling een lekker biertje. Van I Lombardi was geen bestaand stripverhaal, dus moest ik op zoek naar een striptekenaar. 22 mei 2013 Notenkraker blad 11 van 23

12 Hoe is dat in z n werk gegaan? Via relaties ben ik op het spoor gekomen van goede tekenaars. Die zagen geen mogelijkheid om de strip binnen een half jaar klaar te krijgen. Met hulp van een agentschap voor illustratoren ComicHouse waar ook striptekenaars aan zijn verbonden kwam ik verder. Sonja Wessels bracht me in contact met Arjan Wilschut, een van de illustratoren die met de klare lijn werken (donkere omlijning binnenin ingekleurd). De boodschap was duidelijk: er was weinig tijd waarin het stripverhaal klaar moest zijn en de betaling was naar professionele maatstaven zeer gering. Toch leidde het contact met Arjan tot een contract. Arjan had eerder een kinderbijbel geïllustreerd waarvan de sfeer en kleurzetting perfect klopten bij I Lombardi. Arjan was gegrepen door de opdracht een historisch thema in een stripverhaal te verwerken dat bij een opera zou worden gebruikt. Hij vond het heel gedurfd dat een amateuroperagezelschap een dergelijk project op de rails wilde zetten. Met hulp van Kas verdiepte hij zich in de achtergrond en theorie van de opera en samen werkten ze het verhaal om tot stripverhaal dat aansloot bij de scenes en de muziek. Er ontstond een intensieve samenwerking waarbij ze elkaar inspireerden en stimuleerden. Omdat in opera meer zang-dialoog is en minder spel-actie dan in toneel, bracht Arjan op knappe wijze dynamiek in de tekeningen. Hoe kijken jullie terug op de samenwerking? Het ging geweldig goed en ondanks het vele werk dat Arjan voor een relatief kleine betaling moest leveren klaagde hij daar niet over. Heeft Arjan al een uitgever voor het stripverhaal? Er is een jonge enthousiaste uitgever gevonden die een combinatie maakt tussen een prentenboek en een stripverhaal, met achterin de cd van de opera I Lombardi. Hij zal te koop zijn in de stripwinkels, in de gewone boekhandel en in de muziekwinkel. Betaalbaar voor de gewone koper? Hij wordt zeker niet duurder dan 20 euro. Dan moet nog een persoon genoemd worden die belangrijk was voor het tot stand komen van het beeldstripverhaal: de editor Adri Gersen die de montage van het beeldstripverhaal heeft gedaan en die tijdens de uitvoering de beeldprojectie bediende. Ook voor hem was dit project enorm stimulerend. Denk je dat zo n kostbaar project ook in de toekomst mogelijk is? Ondanks alle moeite die aan PR en reclame, affiches en flyers is besteed, zaten er toch slechts 800 mensen in de zaal. Om het financieel haalbaar te maken moet de zaal uitverkocht zijn, dat zijn 1000 toeschouwers. Liefst 5 volle zalen! 22 mei 2013 Notenkraker blad 12 van 23

13 Ik geloof erin dat opera weer gewoon bij de mensen moet worden gebracht, net zoals vroeger. Een voorbeeld: Alex had 30 collega s van z n werk meegebracht, mensen die nooit naar de opera gingen. Ze waren razend enthousiast, het was een eye-opener! Het verhaal en de muziek kwam bij hen binnen, mogelijk gemaakt door het stripverhaal waardoor ze de emoties konden volgen. We moeten optimistisch blijven om door leuke acties een nieuw publiek aan te trekken, mensen over de streep te halen! En zo n dirigent als Bas Pollard krijgt ons zover om uit ons dak te gaan! Het is moeilijk te voorspellen hoe de toekomst zal zijn, toch moeten we blijven proberen nieuwe spannende dingen te verzinnen, dan komen er de volgende keer 60 collega s van Alex kijken. Marijke Bijzondere ervaring van Godelief Hofman, 2 e alt Mij viel de eer te beurt dat het bestuur mij vroeg of ik de tenor Michael Fischi Spadaccini logies kon aanbieden in mijn B&B voor twee nachten. Daar reageerde ik natuurlijk onmiddellijk positief op met een volmondig ja! Van Johan van de Vijzel kreeg ik zijn -adres, want ik wilde hem het website-adres van de B&B toesturen, zodat hij kon zien waar hij terecht zou komen. Hij reageerde meteen heel spontaan met caro signor! Ik mailde dat hij met een signora te maken had, waarop hij weer gauw met excuses antwoordde. 22 mei 2013 Notenkraker blad 13 van 23

14 Vrijdagavond 12 april arriveerde hij (had toch nog moeten zoeken ondanks de GPS!). Ik vroeg of hij iets wilde eten, maar nee, dat was niet goed voor zijn maag als hij moest zingen! Ontbijten wilde hij gelukkig wel. De volgende ochtend om uur had ik het ontbijt voor hem klaargezet en meteen vroeg hij of ik er niet bij wilde komen zitten! Ja natuurlijk, zo kon ik mijn Italiaans weer eens in praktijk brengen! Hij praatte honderd uit over zijn zangervaringen tot nu toe en was enorm trots op zijn moeder, die de hele opleiding gefinancierd had. Zijn grootvader was ooit als mijnwerker naar België geëmigreerd. Na het ontbijt vroeg hij of hij mocht oefenen. Ik hoopte heerlijke aria s te horen te krijgen, maar het was pure stemvorming (in de badkamer!). Kortom het was een bijzonder leuke ervaring om Michael in huis te hebben! Een paar dagen later mailde hij mij dat hij Breukelen miste, want Macedonië was zeer arm en het appartement waar hij zat, lelijk en hij werd gewekt door de moskee i.p.v. onze haan! Maar de mensen waren aardig en hielden van muziek, dus dat maakt veel goed! Godelief Hofman Project I Lombardi Als zanger van het Zoetermeers Mannenkoor was ik een van de deelnemers aan de opera I Lombardi van het Utrechts Operakoor. Namens alle acht mannen (en een vrouw) mag ik zeggen dat wij het een bijzondere ervaring vonden om aan dit project mee te werken. Naast het zingen vonden wij het leuk en inspirerend het koor te leren kennen. Ook was het leuk om Steven eens voor een ander koor te zien staan. Ongeveer een jaar elke woensdag naar Utrecht rijden en samen met het UOK zingen en vooraf natuurlijk de onvergetelijke zangcoaching van Tania en het pianospel van pianovirtuoos Eric Noya. Als afronding van dit project een schitterende ervaring deze opera te zingen met orkest en solisten onder leiding van Bas Pollard. Het Zoetermeers Mannenkoor hoopt van harte dat we in de toekomst nog eens een vorm kunnen vinden om samen met het UOK een soortgelijk evenement te kunnen organiseren. Wij danken allen heel hartelijk voor de gastvrijheid en de vriendschap die wij hebben mogen ervaren. Wij wensen het Utrechts Operakoor het allerbeste toe met heel veel zangplezier. Met vriendelijke zangersgroet, Wim van Oevelen, mede namens Leo, Jos, Peter, Teunis, Bart, Eef, Ger en Nan. Een greep uit de ontvangen s Het bestuur heeft na onze uitvoering van I Lombardi van alle kanten s ontvangen met uiteenlopende reacties. Hier volgt een greep uit deze s. 22 mei 2013 Notenkraker blad 14 van 23

15 Julian Hartman: Beste Hilde, dank voor jouw heel hartelijke ontvangst. Een beetje kwam het oude gevoel weer terug van hoe welkom ik vroeger was bij het Utrechts Operakoor. Mijn eerste rolletje bij SUO in La Traviata in 1988, daarna vele concerten, maar ook de rol van Mephistopheles in Faust, daarna Pagano in I Lombardi, Zaccaria in Nabucco en nu voor de 2e keer Pagano in I Lombardi. Voor mij was SUO mijn thuisclub en ik had altijd leuk contact met de leden en zeker ook met Johan van de Camp en zijn vrouw. Fijn nog wat bekende gezichten terug te hebben gezien. We zeggen tot ziens! Hanna van Rooijen, sopraan UOK: Het was een prachtige voorstelling, ik heb er ontzettend van genoten. De beste vriendin van mijn moeder riep na afloop: Ik wist niet dat ik van opera hield, maar vanaf nu kom ik bij al je voorstellingen kijken! Bart Divendal, Zoetermeers Mannenkoor: Ik heb mijn deelneming aan het concert op 14 april even laten bezinken en geconstateerd dat dit toch wel de mooiste uitvoering was waaraan ik heb deelgenomen. Na 32 jaar zingen in een operakoor in Zoetermeer is mijn enthousiasme voor opera weer helemaal terug en ik ben blij dat ik mocht deelnemen aan deze uitvoering. Helaas is de afstand en dus de tijd een beperking vanwege andere verplichtingen, maar anders wist ik het wel! Nogmaals mijn dank en ik wens het koor nog vele jaren voorspoed. Misschien tot ziens. Sarah Vermij, Utrechtsch StudentenConcert: Wat fijn om te horen dat jullie zo enthousiast zijn! Ook vanuit het orkest hebben we het als een heel leuk project ervaren. Zo'n mooie opera instuderen in korte tijd is altijd een grote uitdaging, en voor ons was het bijzonder om het een keer met onze eigen dirigent te doen. Wij kijken er dus ook zeker met plezier op terug! 22 mei 2013 Notenkraker blad 15 van 23

16 Het Rheingold-project is blij met de aandacht die ze op jullie concert hebben mogen krijgen. Fijn dat jullie ons in de gaten houden - wellicht zien we elkaar weer bij een van de concerten van onze opera, op het schip in juli! Ton (Rotterdams Operakoor): Hallo Fons, Bedankt voor een heerlijke voorstelling. Annea en ik hebben genoten. Het koor was buitengewoon goed. Zo'n koor is de reden dat ik in een operakoor zing. Jammer dat wij te klein aan het worden zijn. Als jullie weer een project hebben, houd mij dan op de hoogte, misschien dat ik voor een project weleens met jullie mee kom doen. Groet je, Ton Ervaringen van een koorlid vóór en tijdens ons concert I Lomberdi op 14 april 2013 De spanning zat er al weken van tevoren in. Thuis de tekst en muziek doornemen en zo mogelijk uit het hoofd kennen. Steven leerde ons veel over ritme, uitspraak en andere muzikale details. Tania demonstreerde en motiveerde ons hoe met het hele lijf te zingen en zo ook de hoge tonen mooi te halen. En Bas Pollard deed alles nog eens dik over tijdens zijn repetities met ons. De generale in Houten was spectaculair. Met handen en voeten trok Bas het hele koor en zijn USConcert op tot grote hoogten, wat wel wat hard klonk in deze kleine kerk, maar hij wist wat hij deed. Ook de catering was uitstekend verzorgd met dozen koekjes, een professioneel koffieapparaat en een snelle afwasmachine. Met hulp van alle kanten bedienden wij de zaken en genoten zelf ook. En dan de uitvoering op zondag 14 april. Beladen met kleding en make-up verzamelden wij ons om uur in de kleedkamer van Vredenburg Leidsche Rijn en vroegen elkaar om de rode roos op ons zwarte jasje te spelden. Mooi, dat rood op al dat zwart, ook bij de heren. Om uur haastten we ons naar het podium, waarop we lastige stukjes nog gauw doornamen. Gelukkig werd het staan en zitten op een teken van Bas ook gerepeteerd, evenals door Jos het netjes opkomen en afgaan in rijen, het zwarte boek in de rechterhand. Ook met Steven oefenden we even in de kleine koffieruimte. Opvallend was dat de kleine Indonesische tenor daarbij meedeed. Wat leuk! Ook leuk dat Steven als bas bij de mannen meezong. Sportief van onze koordirigent! Om uur stonden we keurig op het podium en begon het orkest haar inzet. Van de striptekeningen konden we weinig zien. Achterom kijken mochten we niet, noch zwaaien naar het publiek. Maar tevoren hadden we al gespiekt en ze waren prachtig! Nauwlettend wachtten we op onze inzetten en volgden de solisten en het mannenkoor, dat klonk als een klok, versterkt door projectleden. We deden het goed, zo veel mogelijk uit het hoofd, met één oog in het boek en Bas was tevreden. Naar ons toe trok hij allerlei grimassen om ons bij te staan en hij dirigeerde met lijf en leden. Ook de solisten zongen de sterren van de hemel, onder wie Francis, die door ziekte 22 mei 2013 Notenkraker blad 16 van 23

17 geveld, het toch perfect deed met al die loopjes en hoge tonen. En dan die jonge Italiaanse tenor Spadaccini die iedereen verraste met zijn prachtige stem. De hele zaal nam hij mee. Toen de pauze aanbrak hadden we het grootste deel er al opzitten en vol vertrouwen gingen we af, snakkend naar een drankje. Met het Gerusalem betoverden we de zaal en voor we het wisten was daar het daverend eindapplaus met bloemen voor de solisten en de beide dirigenten. Op de dvd kunnen we nagenieten en in het bijbehorend boekje de striptekeningen goed bekijken. En er zijn professionele foto s gemaakt die we kunnen bestellen. Het was een heerlijke middag, het publiek genoot en wij ook. Een uitvoering om nooit meer te vergeten. Marja van Embden, 1 e sopraan Reactie van mijn dochter Melanie en haar vriend Michel op ons concert Ze kwamen speciaal voor mij, eigenlijk hielden ze niet zo van opera, vooral Michel niet. Maar door de striptekeningen konden ze het verhaal goed volgen en waren hierdoor enthousiast over de uitvoering. Door de verhaallijn genoten ze ook van de prachtige muziek en de zangstemmen die de tekst onderstreepten. Voor hen werd het ook een (wereld)première in alle opzichten. Marja van Embden Impressie vanuit de zaal I Lombardi als strip. Weer wat anders om Verdi zo te beleven. Concertante gaat leven. Voor wie niet vertrouwd is met opera, wordt allereerst het verhaal volkomen begrijpelijk. Des te meer aandacht voor de muziek. Wat zijn we verwend in deze tijd. Hoeveel dvd s zijn er, opnames die in perfectie niet onderdoen voor elkaar? Dan denk ik altijd aan de mensen uit de tijd van Verdi, die zoiets misschien maar eens in hun leven konden meemaken. Maar ondanks de moderne media gaat er niets boven een live optreden, de sfeer van verwachting als het podium nog leeg is, het opkomen van koor en orkest, de solisten en dirigent en dan de eerste maten. En wat een koor!!! Hoorbaar degelijk ingestudeerd. Bij Verdi denk ik altijd aan massieve mannenpartijen en die ontbraken hier niet. Opvallend hoe de gedreven dirigent het uiterste uit koor en het jonge orkest wist te halen. En dat leverde ontroerende momenten op. Zoals de solo van de eerste violiste, zichtbaar opgelucht toonde zij dat het goed was overgekomen. Het publiek beloonde haar prestatie met een spontaan warm applaus. Leuk dat zoiets kan. Ook de bijzondere prestaties van de vocalisten, de soli van Francis van Broekhuizen en vooral die van de jonge tenor Spadaccini ontlokten een stormachtig onthaal. Om mij heen hoorde ik complimenten fluisteren wanneer hij 22 mei 2013 Notenkraker blad 17 van 23

18 weer een aria inzette, vooral bij de duetten met Francis, dan hoorde ik zachtjes uitingen van ontroering om mij heen. En dan te beseffen getuige te zijn van een uniek moment, een wereldprimeur. Jammer dat het slechts eenmalig is. Anthony Anthonijsz archief - stof Voor de vierde maal is het dat het Utrechts Operakoor de opera 'I Lombardi' ten gehore heeft gebracht. De eerste keer was in 1993, Vredenburg. Toen 2001, op het Zaandammerplein in Amsterdam. Daarna in 2002 en dan nu: 2013, beide in Vredenburg. Dit keer heb ik van deze concerten de posters/draaiboeken uit het archief opgedoken. Vier keer dezelfde opera; vier keer zó'n verschillende poster. 22 mei 2013 Notenkraker blad 18 van 23

19 Uitgelicht en afgestoft door Corry de Loor April 2013 My Breath My Music In het programmaboekje van I Lombardi stond ook een advertentie van de stichting My Breath My Music. Graag wil ik hierbij enige toelichting geven en aandacht vragen voor het werk, dat zij doen. Kortom: een muzikale noot kraken! Zoals jullie natuurlijk weten is er een DVD-opname gemaakt. Ruud van der Wel heeft met zijn audiobedrijf ervoor gezorgd, dat beeld en muziek werden samengebracht. In het verleden heeft hij dit al eerder gedaan. Zijn jullie trouwens ook zo ontzettend nieuwsgierig geworden? Hopelijk kunnen we binnenkort zelf zien hoe het stripverhaal is overgekomen, want iedereen zal die DVD wel hebben besteld. Maar wat jullie waarschijnlijk niet weten is dat Ruud ook ademhalingstherapeut is bij het Rijndam 22 mei 2013 Notenkraker blad 19 van 23

20 Revalidatiecentrum in Rotterdam. Met Johan van de Vijzel heeft hij de afspraak gemaakt, dat hij een advertentie krijgt in het programmablad en dat wij hierdoor korting krijgen op de opname. Met zijn zelf gemaakte advertentie heeft hij deze keer aandacht willen vragen voor de stichting, waar hij zich voor inzet. Hij wil mensen met een zware lichamelijke handicap muziek laten maken, o.a. door middel van zelf ontwikkelde elektronische blaasinstrumenten. Veelal zijn dat mensen met een spierziekte, die op deze manier ook hun longen effectief kunnen oefenen. My Breath My Music ondersteunt bij de aanschaf en kan die instrumenten zelf ontwikkelen en aanpassen met de hulp van een wereldwijd netwerk. Zo is kortgeleden de Magic Flute ontstaan, bespeelbaar zonder je handen te gebruiken. Benieuwd? Op de website staan leuke filmpjes, waarop goed te zien is hoe mensen met een spierziekte zelf muziek kunnen maken, alleen of in een bandje. Het plezier spat eraf! Ook kan de stichting zorgen voor aangepaste bladmuziek en organiseren zij workshops en geven demonstraties, niet alleen als inspiratie voor de toeschouwers maar ook voor hun eigen deelnemers. Op hun website kun je meer lezen: Ben je ook onder de indruk van het vele werk dat My Breath My Music doet? Misschien kunnen zij iets betekenen voor iemand uit jullie familie-, vrienden- of kennissenkring? En onnodig te zeggen, dat een donatie meer dan welkom is. Emelie Hutter De volgende bijdrage van Fem de Voogdt kwam net te laat binnen voor ons nummer van januari. Toch willen we u die niet onthouden. OperaUtrecht in UCK Domplein Zondag 13 januari 2013 Deze middag brachten de leden van OperaUtrecht heel veel moois ten gehore uit de opera Don Giovanni van W.A.Mozart. Don Giovanni, de beroemde en beruchte adellijke vrouwenversierder uit de 17e eeuw, beleeft in deze opera zijn laatste liefdesavonturen waarna hij op een spookachtige manier overlijdt. Alle zangers brachten de diverse liefdesaffaires levensecht op het toneel en de mooie zang zorgde ervoor dat de zaal helemaal in het verhaal kon opgaan. Een jong meisje, een vroegere geliefde die hij niet herkent en nog wat andere dames die hem gemaskerd benaderen: het is allemaal heel intrigerend. Zijn knecht Leporello doet in het geheim letterlijk een boekje open over Don Giovanni s vele veroveringen van vrouwelijk schoon in heel Europa, door zijn meester vol trots daarin genoteerd; hij citeert er o.a. uit dat deze grote vrouwenverslinder bij niet minder dan 1003 dames succes had! Jammer, dat er nu in deze opera een einde moet komen aan al die amoureuze belevenissen, door toedoen van een mysterieus beeld waarbij vurige steekvlammen hem dodelijk treffen. 22 mei 2013 Notenkraker blad 20 van 23

21 De ontmoetingen van de meisjes en hun geliefden met Don Giovanni, al dan niet in het geheim, leverden veel emotionele scenes op vol dramatische zang. Men had het zich niet gemakkelijk gemaakt, want doordat er heel veel van de opera werd uitgevoerd, moet er een langdurige voorbereiding aan vooraf zijn gegaan om alle teksten en melodieën zo mooi te kunnen brengen. Toch was ook nu weer duidelijk dat ze er allemaal veel plezier in hadden! Het publiek heeft zeker genoten van de mooie voorstelling, waarin soli en ensembles elkaar afwisselden en waarin het toneelspel en daarbij ook speciaal de mime verrassend goed overkwamen. Daarbij kwam ook nog, dat er vòòr elke scene even duidelijk aan ons werd verteld wat er nu weer stond te gebeuren, waardoor we het spel heel goed konden volgen. De pianist begeleidde het geheel als altijd met veel kracht en kundigheid en hier en daar ook met wat extra ondersteuning, waar de spelers vast plezier van hadden. Het was voor de toehoorders een mooie en boeiende voorstelling. De zangers van OperaUtrecht hebben weer een geslaagd optreden aan hun reeks concerten toegevoegd! Fem de Voogdt Uittips op de valreep voor de zomer Verzameld door Marja van Embden In het Muziektheater Amsterdam (Stopera) zijn er: Gratis lunchconcerten iedere dinsdag om uur De Nederlandse Opera presenteert er: La Traviata Giuseppe Verdi tot eind mei Die Meistersinger von Nürnberg Richard Wagner in juni Voor verdere informatie: Tel en Becoming Traviata is een film die in 2011 voor het operafestival te Aix-en-Provence gemaakt is en gaat over een blik achter de schermen van de productie van La Traviata. Twee maanden lang is ons in ieder stadium een blik gegund in dit creatieve proces. Een echte aanrader waarvan de première in mei in enkele bioscopen in Nederland draait. In het Hoogt te Utrecht alleen op 11 mei jl. In het filmtheater Hilversum in ieder geval de hele maand mei op bepaalde data. Zie ook 22 mei 2013 Notenkraker blad 21 van 23

22 OperaUtrecht speelt voor de 2 e keer gekostumeerd en geënsceneerd m.m.v. enkele UOK leden: Il Trovatore Giuseppe Verdi 12 juni Plaats: Dominicuskerk, Händelstraat te Utrecht. Prijs: 10. Voorverkoop: 7,50. Voor verdere informatie: of bij Fons Roels. Opera in de bioscoop De Wolff Bioscoop aan de Voorstraat te Utrecht presenteert opnames van opera s vanuit het Royal Opera House te Londen: Donna del Lago (live opera) G. Rossini maandag 27 mei om uur Gloriana (live opera) B. Britten maandag 24 juni om uur Voor meer informatie zie: Voor voorstellingen in de bioscopen vanuit de Metropolitain Opera in de reeks Pathé Opera of Opera Encore verwijzen wij u naar: en N.B. Op 3 juni komt Carmen in Pathé Rembrandt! Het USConcert Utrecht presenteert: Das Rheingold van Richard Wagner t.g.v. hun 38 e lustrum (190-jarig bestaan). Op een groot binnenvaartschip dat vanaf 2 juli te Koblenz de Rijn af vaart, wordt deze prachtige opera uitgevoerd met technische medewerking van o.a. Opera Zuid. In Utrecht meert het schip aan op 11, 12, 13 en 15 juli. Voor verdere informatie: Opera Spanga brengt vanaf 31 juli t/m 11 augustus een moderne versie van een oude opera op de planken met Francis van Broekhuizen als een van de solisten: Romeo en Julia, het paradijs ligt onder de voeten van je moeder. Het Fries Jeugd Harmonie Orkest speelt ook een hoofdrol in dit thema dat de spanningen door verschillen in geloof en cultuur heden ten dage uitbeeldt. Zie voor verdere informatie: Opera in de Utrechtse Stadsschouwburg Donderdag 30 mei uur: Tosca, Puccini - Opera Zuid Donderdag 13 juni uur: Opera Gala - Nationale Reisopera Informatie en verkoop: tel of via 22 mei 2013 Notenkraker blad 22 van 23

23 Vooruitblik: In september is er iedere zondag in het Concertgebouw te Amsterdam Het Zondagochtend Concert van tot uur. Zie Marja van Embden En voor de thuisblijvers Opera op BravaNL do 23 mei vr 24 mei za 25 mei zo 26 mei ma 27 mei di 28 mei di 28 mei wo 29 mei do 30 mei vr 31 mei za 01 juni zo 02 juni ma 03 juni ma 03 juni 19:30 uur Tristan und Isolde, Wagner 20:02 uur Bianca e Falliero, Rossini 12:01 uur Samson et Delilah, Saint-Saëns 13:30 uur Tristan und Isolde, Wagner 20:29 uur Mazeppa, Tsjaikovski 14:31 uur Pia de Tolomei, Donizetti 20:30 uur Daphne, Strauss 13:29 uur Die Walküre, Wagner 14:29 uur Mazeppa, Tsjaikovski 20:30 uur Un ballo in maschera, Verdi 13:06 uur Die Meistersinger, Wagner 20:32 uur Il barbiere di Siviglia, Rossini 14:30 uur Un ballo in maschera, Verdi 20:28 uur Don Giovanni, Mozart Zie verder voor het programma: 22 mei 2013 Notenkraker blad 23 van 23