Uw kenmerk Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer fb-jm/sl/harlequin / BVB bm mr. J.B. Mons (035)

Transcriptie

1 Aantekenen Bousie Advocaten t.a.v. de heer mr. Th.J. Bousie Weteringschans XV AMSTERDAM Datum Onderwerp 5 januari 2006 Beslissing op bezwaarschrift Harlequin Uw kenmerk Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer fb-jm/sl/harlequin / BVB bm mr. J.B. Mons (035) cvdm.001 Geachte heer Bousie, Op 22 september 2005 stelde het Commissariaat voor de Media Harlequin Enterprises Limited verder Harlequin bij wijze van bestuurlijk rechtsoordeel op de hoogte van zijn standpunt over de uitgaven uit de serie Bouquet, Doktersroman en Intiem. Op 31 oktober 2005 heeft Harlequin tegen het besluit van het Commissariaat bezwaar gemaakt. Naar aanleiding van het bezwaarschrift van Harlequin van 17 november 2005 en hetgeen Harlequin tijdens de hoorzitting naar voren heeft gebracht, heeft het Commissariaat zijn besluit heroverwogen. Op grond van onderstaande overwegingen herroept het Commissariaat zijn eerdere besluit over de uitgaven uit de serie Bouquet, Doktersroman en Intiem. Naar het oordeel van het Commissariaat moeten deze uitgaven bij nadere beschouwing worden aangemerkt als nummers van een jaargang van een met regelmatige tussenpozen verschijnende uitgave in de zin van artikel 1, onder b, eerste lid, van de Wet op de vaste boekenprijs, en niet als boek in de zin van artikel 1, onder b, eerste alinea. Het Commissariaat acht de bezwaren van Harlequin tegen de overige onderdelen van bovengenoemd besluit ongegrond. A Procedure 1. Bij brief van 31 december 2004 verzocht Harlequin het Commissariaat aan te geven op welke wijze het Commissariaat een tijdschrift onderscheidt van een boek in het licht de definitie van boek als gehanteerd in de Wet op de vaste boekenprijs, verder wet. Tevens gaf Harlequin aan dat zij van mening is dat haar uitgaven onder de uitzondering van artikel 1, onder b, eerste lid, respectievelijk artikel 1, onder b, vierde lid, van de wet vallen. Ter onderbouwing van haar standpunt geeft Harlequin een uiteenzetting van diverse eigenschappen van haar uitgaven. Deze uiteenzetting wordt weergegeven onder het standpunt van Harlequin. 2. Bij brief van 7 maart 2005 heeft het Commissariaat Harlequin gevraagd om toezending van een exemplaar van de uitgaven die in de brief van Harlequin worden genoemd (Bouquet, Doktersroman en Intiem). 3. Op 16 maart 2005 heeft Harlequin een uitgave uit de series Bouquet, Doktersroman en Intiem aan het Commissariaat toegezonden. Harlequin geeft aan dat het slechts om voorbeelden van uitgaven van Harlequin gaat. Harlequin benadrukt dat het antwoord op de vraag hoe het Commissariaat onderscheid maakt tussen een tijdschrift en een boek in het licht van de definitie zoals gehanteerd in de wet, voor

2 Harlequin essentieel blijft. Deze vraag heeft niet alleen betrekking op de toegezonden uitgaven. 4. In het bestuurlijke rechtsoordeel van 22 september augustus 2005, kenmerk BVB bm, heeft het Commissariaat Harlequin meegedeeld dat de uitgaven uit de series Bouquet, Doktersroman en Intiem, net als de overige uitgaven van Harlequin met dezelfde eigenschappen en uiterlijke verschijningsvorm, moeten worden aangemerkt als boek in de zin van artikel 1, onder b, eerste alinea van de wet. 5. Per aangetekende brief van 31 oktober 2005 (tevens per fax verzonden) heeft mr. Th.J. Bousie namens Harlequin bezwaar aangetekend tegen het besluit van het Commissariaat van 22 september Harlequin geeft in deze brief aan dat zij de gronden van haar bezwaar nog wil aanvullen. 6. Bij brief van 3 november 2005, kenmerk BVB bm, heeft het Commissariaat de ontvangst van het bezwaarschrift aan mr. Th.J. Bousie bevestigd. Het Commissariaat heeft Harlequin tot 17 november 2005 de mogelijkheid geboden de gronden van haar bezwaar aan te vullen. Daarnaast heeft het Commissariaat Harlequin in de gelegenheid gesteld haar zienswijze mondeling naar voren te brengen tijdens de hoorzitting op 21 november Tevens heeft het Commissariaat de beslistermijn met vier weken verdaagd. 7. Bij brief van 17 november 2005 (per fax verzonden) heeft Harlequin de gronden van haar bezwaar aangevuld. 8. Bij brief van 17 november 2005 (per fax verzonden) heeft Harlequin ter verduidelijking van haar bezwaarschrift meegedeeld dat waar in de nadere gronden wordt vermeld dat de uitgaven van Harlequin moeten worden aangemerkt als tijdschrift, bedoeld wordt dat deze moeten worden aangemerkt als nummers van een jaargang van een met regelmatige tussenpozen verschijnende uitgave. 9. Op 21 november 2005 heeft het Commissariaat een hoorzitting gehouden. Tijdens deze hoorzitting waren namens Harlquin aanwezig de heer H. Sleeman (directeur), de heer W. Koerhvis (marketing en sales manager), mr. Th.J. Bousie (advocaat) en mr F.R. Boelhouwer (advocaat). B Ontvankelijkheid 10. Het bestreden besluit van het Commissariaat is verzonden op 22 september Harlequin heeft op 31 oktober 2005 per aangetekende brief (tevens per fax verzonden) tegen deze beslissing bezwaar gemaakt. Harlequin heeft derhalve tijdig bezwaar gemaakt. C Relevante bepalingen 11. Artikel 1, onder b, eerste alinea, van de wet bepaalt dat onder boek in de zin van deze wet wordt verstaan een werk dat tekst bevat die vrijwel uitsluitend is gesteld in de Nederlandse of Friese taal, voorzien is van een titel, bestaat uit papieren bladzijden, al dan niet vergezeld van ondersteunende informatiedragers, en wordt uitgegeven in een oplage van meerdere exemplaren die voor de verkoop aan eindafnemers zijn bestemd. 12. Daarnaast geeft artikel 1, onder b, in lid 1 tot en met lid 8 een limitatieve opsomming van uitgaven die niet kunnen worden aangemerkt als boek in de zin van de wet. Artikel 1, onder b, BVB bm blad 2

3 eerste lid, noemt nummers van een jaargang van een met regelmatige tussenpozen verschijnende uitgave. D Standpunt Harlequin 13. Harlequin maakt bezwaar tegen de conclusie dat de uitgaven uit de series Bouquet, Doktersroman en Intiem moeten worden aangemerkt als boek. Harlequin heeft in haar brief van 31 december 2004 de volgende eigenschappen van deze uitgaven uiteengezet: - de uitgaven verschijnen op regelmatige basis - oude exemplaren worden steeds retour genomen in een frequentie die al naar gelang de uitgave uiteenloopt van eens in de vier weken tot eens in de zes of acht weken; - de uitgaven worden door de markt als tijdschriften aangemerkt. Dit uit zich in het feit dat de uitgaven al 30 jaar in het tijdschriftenschap worden gepresenteerd, de uitgaven steeds retour worden genomen en de uitgaven door tijdschriftendistributeur Aldipress worden uitgezet en gefactureerd; - consumenten kunnen zich op een groot deel van de uitgaven abonneren. 14. De uitgaven van Harlequin zijn wel degelijk voorzien van een jaargang met een nummering. Deze bevindt zich op de achterkant van de uitgave in het vlak bij de streepjescode. Daarnaast hebben de uitgaven een vaste omvang en een vaste rubrieksindeling. 15. Het Commissariaat gaat voorbij aan het verzoek van Harlequin om aan te geven op welke wijze een tijdschrift moet worden onderscheiden van een boek. Aldus weigert het Commissariaat een rechtsoordeel te geven. 16. Het besluit van het Commissariaat is in strijd met het gelijkheidsbeginsel nu vergelijkbare uitgaven van andere uitgevers (streekroman, doktersroman classics e.d.) niet als boeken worden aangemerkt. 17. Het besluit van het Commissariaat is in strijd met het evenredigheidsbeginsel. Door het besluit van het Commissariaat moet Harlequin haar bedrijfsvoering aanpassen met de bijbehorende kosten, terwijl voor de invoering van de wet het nooit tot problemen heeft geleid dat de uitgaven van Harlequin geen vaste prijs hadden. Met het aanmerken van de uitgaven van Harlequin als boek, is geen redelijk en evenredig doel gediend. 18. Harlequin is bereid haar uitgaven niet langer als boek te presenteren, haar uitgaven duidelijker te voorzien van een jaargang met een nummer en haar uitgaven niet langer van een ISBN te voorzien, indien het Commissariaat de uitgaven daardoor niet langer als boek aanmerkt. E Standpunt Commissariaat Karakter uitgaven Bouquet, Doktersroman en Intiem 19. De memorie van toelichting op de wet geeft in de artikelsgewijze toelichting aan dat bepaalde uitgaven die in beginsel wel aan de definitie van boek voldoen, vanwege hun specifieke karakter of verschijningsvorm zijn uitgezonderd. Deze uitgaven worden uiteengezet in artikel 1, onder b, lid 1 tot en met lid 8 van de wet. 20. Het Commissariaat overweegt dat in het overzicht met uitzonderingen ook uitgaven worden genoemd die naar hun uiterlijke verschijningsvorm als boek moeten worden aangemerkt, zoals agenda s en almanakken, antiquarische boeken, uitgaven van uitsluitend plaatselijk of BVB bm blad 3

4 regionaal belang en schoolboeken. Het Commissariaat maakt hieruit op dat de uitzondering die in artikel 1, onder b, eerste lid is opgenomen niet alleen bedoeld is voor kranten en tijdschriften, maar ook voor uitgaven in boekvorm. 21. Daarnaast overweegt het Commissariaat dat tijdens de hoorzitting is gebleken dat de uitgaven uit de series Bouquet, Doktersroman en Intiem voorzien zijn van zowel een jaargang als een nummer. Gezien de mededeling van Harlequin dat deze uitgaven op regelmatige basis verschijnen, te weten eens in de vier, zes of acht weken, is het Commissariaat van oordeel dat de voorgelegde uitgaven aan alle voorwaarden van artikel 1, onder b, eerste lid voldoen. Dit betekent dat deze uitgaven niet hoeven te worden aangemerkt als boek in de zin van artikel 1, onder b, eerste alinea. Het Commissariaat laat in zijn oordeel meewegen dat de uitgaven na de vaste verschijningsperiode retour worden genomen, dat de uitgaven een vaste omvang hebben en dat consumenten zich op de uitgaven kunnen abonneren. Weigering rechtsoordeel 22. Het verzoek van Harlequin om aan te geven op welke wijze het Commissariaat onderscheid maakt tussen een tijdschrift en een boek, komt neer op een verzoek om een besluit van algemene strekking te nemen. Tegen de weigering om een dergelijk besluit te nemen is op grond van de Algemene wet bestuursrecht geen bezwaar mogelijk. Immers, deze mogelijkheid is alleen aanwezig bij besluiten die een beschikking in de zin van artikel 1:3, tweede lid van de Algemene wet bestuursrecht inhouden, met inbegrip van een daarmee gelijk te stellen weigering om een beschikking te nemen. Het Commissariaat acht het bezwaar van Harlequin tegen dit onderdeel van het besluit dan ook ongegrond. 23. Ten overvloede overweegt het Commissariaat dat, voor zover er al sprake zou zijn van een weigering van het Commissariaat om een beschikking te nemen, Harlequin geen belang (meer) heeft bij een dergelijke beschikking. Immers, het Commissariaat heeft hierboven uiteengezet aan de hand van welke criteria het Commissariaat onderscheid maakt tussen een boek in de zin van artikel 1, onder b, eerste alinea van de wet en nummers van een jaargang van een met regelmatige tussenpozen verschijnende uitgave in de zin van artikel 1, onder b, eerste lid. Gelijkheidsbeginsel 24. Het Commissariaat overweegt dat het geen rechtsoordeel heeft uitgesproken over uitgaven die door andere uitgevers op de markt worden gebracht en die volgens Harlequin vergelijkbaar zouden zijn met haar uitgaven. Naar het oordeel van het Commissariaat is het bestreden besluit dan ook niet in strijd met het gelijkheidsbeginsel. Evenredigheidsbeginsel 25. Evenmin is het besluit van het Commissariaat van 22 september 2005 in strijd met het evenredigheidsbeginsel. Dat Harlequin gehouden is een vaste prijs toe te passen voor uitgaven die moeten worden aangemerkt als boek in de zin van artikel 1, onder b, eerste alinea is niet zozeer een gevolg van een besluit van het Commissariaat maar van de invoering van de Wet op de vaste boekenprijs. Presentatie als boek en hanteren ISBN BVB bm blad 4

5 26. Het Commissariaat heeft in zijn besluit geen doorslaggevende betekenis toegekend aan het feit dat Harlequin haar uitgaven als boek presenteert en haar uitgaven een ISBN in plaats van een ISSN voorziet. Het Commissariaat heeft uit deze elementen slechts afgeleid dat Harlequin haar uitgaven kennelijk als boek beschouwt. Het louter aanpassen van deze punten, leidt derhalve niet tot een ander rechtsoordeel over de betrokken uitgaven. F Beslissing op bezwaar 27. Het Commissariaat herroept zijn besluit van 22 september Onder wijziging en aanvulling van gronden besluit het Commissariaat dat de uitgaven uit de series Bouquet, Doktersroman en Intiem kunnen worden aangemerkt als nummers van een jaargang van een met regelmatige tussenpozen verschijnende uitgave in de zin van artikel 1, onder b, eerste lid van de wet. Gezien hun specifieke karakter zijn deze uitgaven uitgezonderd van het begrip boek in de zin van artikel 1, onder b, eerste alinea. Voor deze uitgaven geldt dan ook geen vaste boekenprijs. Ditzelfde geldt voor de overige uitgaven van Harlequin met dezelfde eigenschappen en uiterlijke verschijningsvorm. 28. Nu bovengenoemde uitgaven moeten worden aangemerkt als nummers van een jaargang van een met regelmatige tussenpozen verschijnende uitgave, verzoekt het Commissariaat Harlequin deze uitgaven duidelijk te voorzien van zowel een jaargang en een nummer binnen deze jaargang (en niet alleen van een editienummer) als van een verschijningsperiode. Gezien de bereidheid die Harlequin daartoe in haar brief van 17 november 2005 heeft geuit, gaat het Commissariaat ervan uit dat Harlequin volgende edities van deze uitgaven van deze vermeldingen zal voorzien. 29. Het bezwaar van Harlequin dat het Commissariaat een rechtsoordeel weigert doordat het Commissariaat geen antwoord geeft op de vraag hoe het Commissariaat onderscheid maakt tussen een tijdschrift en een boek in het licht van de definitie zoals gehanteerd in de wet en aldus weigert een rechtsoordeel te geven, acht het Commissariaat ongegrond. Hoogachtend, COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA, prof. dr. Jan van Cuilenburg voorzitter mr. Inge Brakman commissaris Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kan de natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, daartegen binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt, beroep instellen bij de Rechtbank van het arrondissement waarbinnen zijn woonplaats zich bevindt. BVB bm blad 5