Jaarverslag Stichting Pensioenfonds Wonen

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds Wonen

2 Jaarverslag 2012

3 Samenvatting 01

4 Stichting Pensioenfonds Wonen Postbus 3183, 3502 GD Utrecht Telefoon: Internet: Bestuur K.A. Prosman G.J. Steenvoorden M. Streuer H.B.M. Grutters C. Lonsain A.A.M. Steijaert Deelnemersraad W. de Graaf F.P.M. van der Wiel G.A. Wormgoor M.J. Rutjes F.J. Bonneur W. Witteman Visitatiecommissie J.Th.M. Merkx E.E. van de Lustgraaf T. Jansen Verantwoordingsorgaan M.J. Rutjes B. Keijzer W. Witteman Geschillencommissie A.A.M. Broos W. van den Beucken A. Th. M. van Hulst D.A.J. Kamp N. Ruiter A.W. van Vliet Uitvoeringsorganisatie Administrateur Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. Vermogensbeheer Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. Syntrus Achmea Real Estate & Finance B.V. Bestuursondersteuning B.G.W. Boosten CPC, fondsmanager en A. Roks, bestuursadviseur, Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. 02

5 Adviserend actuaris W. Peeters AAG, Syntrus Achmea Strategisch Pensioen Management Certificerend actuaris G. Veluwenkamp AAG, Towers Watson Netherlands B.V. Externe accountant H.C. van der Rijst RA, PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Compliance officer Met ingang van 2009 heeft het bestuur besloten haar compliance werkzaamheden zelf uit te voeren. De voorzitter fungeert als compliance officer. 03

6 Ontwikkelingen De dekkingsgraad bedroeg aan het begin van ,6%. De dekkingsgraad bedroeg eind ,4%. Aan het begin van 2012 was er sprake van een dekkingstekort van 11,1% en een reservetekort van 15,5%. Aan het eind van het jaar 2012 was er sprake van een dekkingstekort van 4,1% en een reservetekort van 10,1%. Het herstel van de financiële positie van het fonds is eind 2012 in lijn met het herstelplan. Het bestuur hoeft niet over te gaan tot het verlagen van de pensioenrechten per 1 april In hoofdstuk 2 wordt hier nader op ingegaan. Financieel beleid Om aan de doelstelling van het fonds te voldoen moet er voldoende vermogen zijn om toekomstige pensioenuitgaven te dekken. Het bestuur hanteert daarbij de volgende beleidsinstrumenten: het premiebeleid; het toeslag- of indexatiebeleid; het beleggingsbeleid. Tevens kan het bestuur het CAO-secretariaat adviseren de pensioenovereenkomst aan te passen waar het de opbouw van toekomstige aanspraken betreft. Als laatste middel kan het fonds de pensioenaanspraken en pensioenrechten verminderen. Het verminderen van pensioenaanspraken en pensioenrechten Het uitgangspunt van het bestuur is dat het verminderen van de al opgebouwde pensioenaanspraken en pensioenrechten alleen in zeer uitzonderlijke situaties zal worden doorgevoerd. Slechts bij dermate grote financiële problemen dat bovenstaande sturingsmiddelen naar verwachting ook op langere termijn geen afdoende oplossing bieden, zullen eventueel de reeds opgebouwde pensioenaanspraken en pensioenrechten worden aangepast. Toeslagverlening De pensioenregeling is een uitkeringsovereenkomst die wordt gefinancierd met een doorsneepremie. Het bestuur besluit jaarlijks of een toeslag wordt verleend, rekening houdend met de financiële positie van het fonds. Alleen als en voor zover de middelen van het fonds toereikend zijn voor een toeslag, kan deze worden verleend. Er bestaat geen recht op toeslagverlening en er is dus geen zekerheid of en in hoeverre het fonds in de toekomst een toeslag verleent. Het fonds reserveert namelijk geen gelden voor toekomstige toeslagen Het bestuur heeft, gezien de financiële positie van het fonds, besloten over het jaar 2012 geen toeslag te verlenen. Eind 2012 was het vooralsnog niet nodig om de pensioenen te verlagen per 1 april In hoofdstuk 3 wordt nader op het financieel beleid ingegaan. Uitvoering van de pensioenregeling In de uitvoering van de pensioenregeling hebben zich in 2012 geen relevante veranderingen voorgedaan. In hoofdstuk 4 leest u meer over de uitvoering van de regeling. Verslag visitatiecommissie Van eind maart tot begin juni 2012 heeft de visitatiecommissie haar werkzaamheden verricht. De samenvatting van het verslag van de visitatiecommissie is in hoofdstuk 5 opgenomen. 04

7 Oordeel verantwoordingsorgaan Het bestuur legt verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het beleid en de wijze waarop het is uitgevoerd. Het verantwoordingsorgaan van de Stichting Pensioenfonds Wonen is voor het jaar 2012 van oordeel dat: Het bestuur via de uitvoeringsorganisatie Syntrus Achmea Pensioenbeheer voldoende relevante informatie heeft verstrekt, waarbij we aantekenen dat evenals voorgaande jaren de complete informatie te kort vóór de finale vergadering is ontvangen; Het bestuur heeft gehandeld binnen de ons bekende statuten en reglementen van de Stichting; Het bestuur een consistent beleid heeft gevolgd, waarbij we opmerken dat van de op 1 november 2011 vastgestelde beleggingsrichtlijnen voor het jaar 2012 gedurende dat jaar is afgeweken. Wij adviseren het bestuur om bij koerswijzigingen het verantwoordingsorgaan een gedegen onderbouwing mee te geven; Het bestuur een gedegen en weloverwogen traject volgt aangaande de toekomst van het fonds. In hoofdstuk 6 leest u hier meer over. Verslag deelnemersraad De deelnemersraad is in het verslagjaar negen keer bijeengekomen. Tweemaal vergaderde de deelnemersraad met de voorzitters van het bestuur en tweemaal met het voltallige bestuur en het verantwoordingsorgaan. Zij heeft hierbij gebruik gemaakt van haar recht tot advisering en van het recht om van gedachten te wisselen met het bestuur over zaken die nu en in de toekomst van belang zijn voor deelnemers, oud deelnemers en pensioengerechtigden. De deelnemersraad heeft in 2012 over een groot aantal onderwerpen geadviseerd. In hoofdstuk 7 leest u hier meer over. Kerncijfers (bedragen x EUR 1.000) Pensioenvermogen Technische Voorzieningen Dekkingsgraad 100,4% 94,6% Deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Werkgevers

8 06

9 Voorwoord 07

10 Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Wonen geeft in dit jaarverslag inzage in de werkzaamheden, het beleid en de pensioenontwikkelingen gedurende het jaar Het bestuur verstrekt duidelijkheid over en draagt eindverantwoordelijkheid voor de financiële positie en de resultaten van het fonds. Dit jaarverslag is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Eind 2011 heeft het bestuur van Stichting Pensioenfonds Wonen samen met het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel een fusiewerkgroep in het leven geroepen. Het voornemen is om op 1 januari 2014 samen te gaan. Samengaan met Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel maakt Stichting Pensioenfonds Wonen groter en sterker. Kosten kunnen over een grotere groep deelnemers worden verdeeld. Ook kan er beter worden ingespeeld op de steeds strengere eisen die gelden voor pensioenfondsen. Op deze manier bereidt Stichting Pensioenfonds Wonen zich voor op de toekomst. Vooral nu er zoveel staat te gebeuren op pensioengebied. In de tweede helft van 2012 steeg de dekkingsgraad licht. De stijging van de dekkingsgraad was mede het gevolg van de invoering van de nieuwe rentetermijnstructuur (RTS) ultimo september waarbij voor het eerst gebruik wordt gemaakt van een zogenaamde Ultimate Forward Rate (UFR). Gedurende het verslagjaar heeft het bestuur opnieuw veel aandacht besteed aan het evalueren van het herstelplan. De premie voor 2013 is uiteindelijk ongewijzigd gebleven ten opzichte van Het gevolg hiervan is wel dat het opbouwpercentage voor het ouderdomspensioen is verlaagd naar 1,75%. Eind 2012 was de dekkingsgraad 100,4% waardoor verlagen van de pensioenrechten per 1 april 2013 niet noodzakelijk was. Dit betekent niet automatisch dat verlagen van pensioenrechten in de toekomst niet noodzakelijk zal zijn. In 2012 beschikte ieder bestuurslid op elk aandachtsgebied over deskundigheidsniveau 2, waarmee het bestuur aantoont voldoende deskundig te zijn en bovendien te beschikken over oordeelsvorming. Het bestuur wil niet alleen beschikken over voldoende kennis maar ook over de noodzakelijke competenties om daadkrachtig en effectief de functie uit te oefenen. Het bestuur heeft in oktober 2012 met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 een nieuwe uitbestedingsovereenkomst voor onbepaalde tijd gesloten met Syntrus Achmea Vermogensbeheer. Het contract heeft een opzegtermijn van 6 maanden. In 2012 heeft het bestuur het incassobeleid aangescherpt. Deze aanscherping heeft er mede toe geleid dat de portefeuille stabiel is gebleven ondanks dat veel werkgevers in zwaar weer verkeren. Door de extra belactie hebben werkgevers de mogelijkheid om bijvoorbeeld betalingsproblemen eerder aan te geven, waarop het fonds een passende oplossing probeert te vinden, dit wordt door de werkgever als positief ervaren. Ook heeft het bestuur in 2012 besloten om de ontbrekende loongegevens van aangesloten werkgevers over de jaren 2007 t/m 2011 op te vragen. Deze inspanning heeft er toe geleid dat 85% van de betreffende werkgevers alsnog loongegevens hebben aangeleverd waardoor 87% van de openstaande prolongaties over 2007 t/m 2011 alsnog zijn ontvangen. Het bestuur bedankt iedereen die in het verslagjaar heeft bijgedragen aan het goed functioneren van het pensioenfonds. 08

11 Inhoud 09

12 Samenvatting 01 Voorwoord 07 1 Het fonds Inleiding Over het fonds Het bestuur De visitatiecommissie Het verantwoordingsorgaan De deelnemersraad De geschillencommissie Uitbesteding 16 2 Ontwikkelingen Ontwikkelingen in de woonbranche Ontwikkelingen financiële positie van het fonds Ontwikkelingen regelgeving en overheidsbeleid Goed pensioenfondsbestuur Communicatie Toezichthouder AFM en DNB 23 3 Financieel beleid Inleiding Premie Toeslag Kosten uitvoering pensioenbeheer Pensioenvermogen en voorzieningen Actuariële analyse Beleggingen Risicoparagraaf Kosten uitvoering vermogensbeheer 36 6 Verantwoordingsorgaan Verslag Reactie bestuur 47 7 Deelnemersraad Verslag Reactie bestuur 50 8 Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten Kasstroomoverzicht Algemene toelichting Toelichting op de Balans Toelichting op de staat van baten en lasten 82 9 Overige gegevens Statutaire regeling omtrent de bestemming van 90 het saldo van baten en lasten 9.2 Gebeurtenissen na balansdatum Actuariële verklaring Controleverklaring van de onafhankelijke 92 accountant Bijlage 1 Samenstelling bestuurlijke commissies en 94 benoemende organisaties Bijlage 2 Meerjarenoverzicht 95 Bijlage 3 Volumeveranderingen 97 Bijlage 4 Begrippenlijst 99 4 Uitvoering van de pensioenregeling Inleiding De pensioenregeling Wijzigingen reglementen Slotopmerkingen 42 5 Visitatiecommissie Samenvatting verslag Reactie bestuur 44 10

13 1 Het fonds 11

14 1.1 Inleiding Stichting Pensioenfonds Wonen heeft verschillende organen, zoals het bestuur, de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan. Daarnaast is een aantal externe partijen intensief bij het fonds betrokken. In dit hoofdstuk stelt het fonds de betrokken organisaties, de bestuursorganen en externe partijen voor. Maar eerst volgen de doelstelling en een aantal algemene gegevens van het fonds. 1.2 Over het fonds Naam en vestigingsplaats Stichting Pensioenfonds Wonen (hierna: het fonds) is opgericht op 1 januari 1970 en statutair gevestigd in Utrecht. Het fonds is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nummer De laatste statutenwijziging vond plaats op 27 juni Het fonds is aangesloten bij de Vereniging voor Bedrijfstakpensioenfondsen (VB) Doelstelling Doelstelling van het fonds is uitvoering te geven aan het pensioenreglement, zoals dat geldt voor de aangesloten ondernemingen. Het fonds tracht dit doel te bereiken door premies te innen bij de aangesloten ondernemingen. De gelden worden belegd en beheerd en het fonds doet daaruit uitkeringen bij ouderdom, overlijden en arbeidsongeschiktheid Betrokken organisaties CBW-MITEX Postbus AT Zeist Telefoonnummer: FNV Bondgenoten Postbus GE Utrecht Telefoonnummer: CNV Dienstenbond Postbus KC Hoofddorp Telefoonnummer: Ondersteuning en advies Het pensioenfonds laat zich bij zijn werkzaamheden ondersteunen en/of adviseren door de volgende partijen: Adviserend actuaris W. Peeters AAG, Syntrus Achmea Strategisch Pensioen Management Adviseur Vastgoed E.A. Dijkstra MRE MRICS, DijkRaad Adviseur Vermogensbeheer E.J. Bannet, Quinator Investment Consultancy 12

15 1.2.5 Controle en certificering Het pensioenfonds heeft voor de controle en certificering van de jaarrekening met de volgende partijen een overeenkomst gesloten. Certificerend actuaris G. Veluwenkamp AAG, Towers Watson Netherlands B.V Certificerend accountant H.C. van der Rijst RA, PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. 1.3 Het bestuur Samenstelling Leden werkgevers Geboortejaar Benoemd tot Plaatsvervanger Geboortejaar Organisatie K.A. Prosman 1953 januari 2014 Vacature CBW-MITEX G.J. Steenvoorden 1946 januari 2013 Vacature CBW-MITEX M. Streuer 1973 januari 2014 Vacature CBW-MITEX Leden werknemers Geboortejaar Benoemd tot Plaatsvervanger Geboortejaar Organisatie H.B.M. Grutters 1980 januari 2014 J. Atema 1953 FNV Bondgenoten C. Lonsain 1957 januari 2013 Vacature CNV Dienstenbond A.A.M. Steijaert 1948 januari 2015 J. Atema 1953 FNV Bondgenoten Per januari 2012 is de heer Steijaert herbenoemd voor een periode van 3 jaar. In 2012 was K.A. Prosman voorzitter van het fonds en A.A.M. Steijaert secretaris. Het bestuur van het fonds heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V., Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. en Syntrus Achmea Real Estate & Finance B.V. Deze werkzaamheden betreffen pensioenadministratie, bestuursondersteuning en vermogensbeheer. Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken Vergaderdata, studiedagen en overige bijeenkomsten Het bestuur heeft in 2012 tien keer vergaderd. Op 12 januari 2012 en 24 april 2012 werd een opleidings(mid)dag gehouden. Op 12 januari is stilgestaan bij vastgoed en de portefeuilleconstructie in het kader van vermogensbeheer. Op 24 april is aandacht besteed aan het crisisplan Bestuurlijke commissie In verband met toenemende complexiteit en de vele taken van het bestuur heeft het fonds een aantal bestuurlijke commissies ingesteld. Deze commissies doen voorbereidend werk in kwesties waarover het bestuur een besluit moet nemen. Zij kunnen in de voorbereidingsfase dieper ingaan op de achtergronden en consequenties van te nemen beleidsbeslissingen. Tevens kan voor verdere uitvoering van besluiten een specifiek mandaat aan de commissies worden verleend. De leden van de bestuurlijke commissies kunnen zich laten bijstaan door externe deskundigen. In 2012 waren de volgende bestuurlijke commissies werkzaam: Voorzittersoverleg Het voorzittersoverleg van het fonds bestaat uit de werkgeversvoorzitter (K.A. Prosman) en de werknemersvoorzitter (A.A.M. Steijaert). Het voorzittersoverleg vindt minimaal vier keer per jaar plaats of zoveel vaker als nodig is. In het voorzittersoverleg bespreken de werkgeversvoorzitter en de werknemersvoorzitter de agenda van de eerstvolgende bestuursvergadering. Het voorzittersoverleg heeft in maal plaatsgevonden. 13

16 Jaarwerkcommissie De commissie beoordeelt het jaarverslag. De commissie heeft 2 maal vergaderd. DVO commissie De commissie volgt nauwlettend de dienstverleningsovereenkomst en vergadert minimaal viermaal per jaar. De commissie heeft 4 maal vergaderd. Beleggingsadviescommissie Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Wonen laat zich op vermogensbeheergebied ondersteunen door de Beleggingsadviescommissie (BAC). De BAC geeft gevraagd en ongevraagd adviezen aan het bestuur van Stichting Pensioenfonds Wonen ten behoeve van het door het bestuur vast te stellen beleggingsbeleid en de uitvoering ervan. De commissie heeft in maal vergaderd. Communicatiecommissie De communicatiecommissie adviseert het bestuur over alle communicatie-uitingen van het fonds. De commissie heeft vijf maal vergaderd. Adviescommissie bezwaarschriften vrijstellingsbesluiten De adviescommissie is bevoegd tot het adviseren van het bestuur bij het nemen van een beslissing over een door een belanghebbende ingediend bezwaarschrift tegen een besluit. De commissie behoefde in 2012 niet bijeen te komen. 1.4 De visitatiecommissie Samenstelling De visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke leden. De visitatiecommissie heeft als opdracht om minimaal eens per drie jaar het functioneren van het bestuur kritisch te bekijken en daarover te rapporteren. De visitatie heeft plaatsgevonden in De visitatiecommissie is per januari 2012 als volgt samengesteld: Leden J.Th.M. Merkx E. Van de Lustgraaf T. Jansen 1.5 Het verantwoordingsorgaan Samenstelling en vergaderdata Het verantwoordingsorgaan bestaat uit drie leden: 1 deelnemer, 1 gepensioneerde en 1 werkgever. De leden zijn benoemd door de volgende organisaties: CNV Dienstenbond CBW-MITEX FNV Bondgenoten Het verantwoordingsorgaan is op 31 december 2012 als volgt samengesteld: Leden Geboortejaar Benoemd tot Organisatie M.J. Rutjes 1954 februari 2015 CNV Dienstenbond B. Keijzer 1954 februari 2015 CBW-MITEX W. Witteman 1945 februari 2012 FNV Bondgenoten Mevrouw Rutjes en de heer Keijzer zijn herbenoemd voor een periode van 3 jaar. De heer Witteman heeft zich in 2012 niet opnieuw beschikbaar gesteld voor een nieuwe termijn. 14

17 1.5.2 Vergaderdata Het verantwoordingsorgaan vergaderde viermaal in Tweemaal vergaderde het verantwoordingsorgaan met het voltallige bestuur en de deelnemersraad. 1.6 De deelnemersraad Samenstelling De deelnemersraad bestaat uit 7 leden: 5 deelnemers en 2 gepensioneerden. De leden zijn benoemd door de volgende organisaties: FNV Bondgenoten CNV Dienstenbond De deelnemersraad is op 31 december 2012 als volgt samengesteld: Leden deelnemers Geboortejaar Benoemd tot Organisatie W. de Graaf 1953 januari 2013 FNV Bondgenoten F.P.M. van der Wiel 1948 januari 2013 FNV Bondgenoten G.A. Wormgoor 1952 januari 2013 FNV Bondgenoten M.J. Rutjes 1954 januari 2013 CNV Dienstenbond F.J. Bonneur 1958 mei 2014 CNV Dienstenbond Leden gepensioneerden Geboortejaar Benoemd tot Organisatie W. Witteman 1945 januari 2013 FNV Bondgenoten Vacature FNV Bondgenoten Vergaderdata De deelnemersraad heeft in 2012 negen keer vergaderd. Tweemaal vergaderde de deelnemersraad met de voorzitters van het bestuur en tweemaal met het voltallige bestuur en het verantwoordingsorgaan. 1.7 De geschillencommissie Samenstelling Met ingang van 1 januari 2012 kent het pensioenfonds een geschillencommissie. Het pensioenfonds heeft met een aantal andere pensioenfondsen een groep personen benoemd waaruit de geschillencommissie kan worden samengesteld. Als secretaris van de geschillencommissie treedt op een via Brunel Nederland B.V. aan te wijzen jurist. De secretaris stelt in voorkomende gevallen de geschillencommissie samen uit onderstaande groep personen en informeert het bestuur van het pensioenfonds hierover: Leden Benoemd tot De heer A.A.M. Broos 31 december 2015 De heer W. van den Beucken 31 december 2015 De heer A. Th. M. van Hulst 31 december 2015 De heer D.A.J. Kamp 31 december 2015 De heer N. Ruiter 31 december 2015 De heer A.W. van Vliet 31 december 2015 De geschillencommissie heeft tot taak het bestuur te adviseren over geschillen tussen de deelnemer en het pensioenfonds over de uitvoering van de pensioenregeling wegens een individuele beslissing die het bestuur jegens de belanghebbende heeft genomen. 15

18 1.8 Uitbesteding Uitvoeringsorganisatie Het fonds heeft de administratie uitbesteed aan Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. en Syntrus Achmea Real Estate & Finance B.V. Met Syntrus Achmea Pensioenbeheer en Syntrus Achmea Real Estate & Finance zijn per januari 2012 nieuwe contracten afgesloten voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van één jaar voor het fonds. Met Syntrus Achmea Vermogensbeheer is per 17 oktober 2012 een nieuw contract afgesloten voor onbepaalde tijd met terugwerkende kracht per 1 januari Het contract heeft een opzegtermijn van 6 maanden. Bij deze overeenkomst zijn het fonds en de genoemde bedrijfsonderdelen van Syntrus Achmea partij. Nadere afspraken over de kwaliteit van de dienstverlening zijn vastgelegd in aparte dienstverleningsovereenkomsten (DVO s) voor pensioenbeheer, vermogensbeheer en vastgoedbeheer. Alle overeenkomsten bieden de mogelijkheid om de bestaande dienstverlening tussentijds aan te passen of nieuwe diensten toe te voegen. Het bestuur en de uitvoerder leggen eventuele nieuwe afspraken altijd schriftelijk vast. Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. heeft in 2012 elk kwartaal aan het bestuur gerapporteerd over de DVO-afspraken. Ook van Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. en Syntrus Achmea Real Estate & Finance B.V. ontving het bestuur elk kwartaal een rapportage Klantenraad Syntrus Achmea heeft een Klantenraad. Het belangrijkste doel van deze Klantenraad is het gezamenlijk nadenken over belangrijke thema s in de pensioenwereld. Daarnaast is de Klantenraad een platform om veranderingen in de dienstverlening van de uitvoeringsorganisatie te toetsen. In 2012 kwam de Klantenraad twee keer bijeen. Het pensioenfonds heeft één zetel. De leden van de Klantenraad kiezen uit hun midden een Raad van Advies. De Raad van Advies adviseert de directie van Syntrus Achmea gevraagd en ongevraagd Pensioenbeheer - uitrol systeem pensioenaangifte In 2011 is begonnen met de uitrol van Pensioenaangifte, het systeem van digitale gegevensaanlevering voor werkgevers. Werkgevers die op het systeem worden aangesloten, krijgen een uitnodiging om voor gegevensaanlevering naar de speciale zogenoemde landingspagina op de website van het pensioenfonds te gaan. Gegevensaanlevering wordt hierdoor makkelijker en kost minder tijd. Ultimo 2012 is 79,6% van de werkgevers op dit systeem aangesloten Compliance officer Met ingang van 2009 heeft het bestuur besloten haar compliance werkzaamheden zelf uit te voeren. De voorzitter fungeert als compliance officer. 16

19 2 Ontwikkelingen 17

20 2.1 Ontwikkelingen in de woonbranche Ontwikkelingen 2012 was een zwaar jaar dat getypeerd werd door een extreem laag consumentenvertrouwen. De woonbranche staat er slecht voor en de vooruitzichten zijn somber. Door starters die nog wilden profiteren van de soepelere hypotheekregels, liet de huizenmarkt het laatste kwartaal van 2012 een tijdelijke opleving zien (+11%). Voor de woonwinkels mocht dit niet baten, in het vierde kwartaal liep de omzet met 11,8% terug. Daarmee sluit de woonbranche heel 2012 af met -9,3% ten opzichte van Dit blijkt uit de CBW- MITEX woonwinkelmonitor.nl. In 2011 werd er 3% ingeleverd op de omzet ten opzichte van 2010 en in 2012 is hier nog eens bijna tien procent aan verlies bijgekomen. In vier jaar tijd is er ruim een kwart minder omzet ten opzichte van de omzet van Consumentenvertrouwen De trendlijn van het consumentenvertrouwen is terug te zien in de omzetontwikkeling van de wonenbranche in de afgelopen jaren. Woonbranche jaar-op-jaar omzetontwikkeling in % ,2-0, , , Consumentenvertrouwen (index) Wonenbranche % omzetontw. j-o-j. Bron: Consumentenvertrouwen CBS Bron: CBW-MITEX Woonwinkelmonitor.nl Omzet woonsegmenten Woonbranche jaar-op-jaar omzetontwikkeling in % Wonenbranche totaal Keukenspeciaalzaken Parketzaken Slaapspeciaalzaken Gemengde zaken Woningtextielzaken Meubelspeciaalzaken -15,8% -9,3% -7,1% -7,9% -7,5% -7,5% -7,4% -4,9% -4,3% -5,1% -4,4% -3,0% -0,4% 0,3% -18% -16% -14% -12% -10% -8% -6% -4% -2% 0% 2% Bron: CBW-MITEX Woonwinkelmonitor.nl 2012 t.o.v t.o.v Regionale verschillen De omzetdaling over 2012 varieerde van -6,6% voor de winkels in het zuiden van het land tot -10,8% in het oosten van het land. De woonwinkels in de drie grote steden in het westen van het land (Amsterdam, Rotterdam en Den Haag) lieten de sterkste omzetdaling zien (-11,3%). 18

21 Omzetverwachting voor 2013 De wonenbranche kampt sinds het begin van de economische crisis (september 2008) met een forse teruggang in omzet. In de periode is de omzet gemiddeld met zo n 20-25% gekelderd. Dalend consumentenvertrouwen en een volledig tot stilstand gekomen woningmarkt (zowel daling aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen als aantal verhuizingen) zijn hier debet aan. De macro-economische factoren wijzen ook in 2013 nog niet op een herstel van de consumentenbestedingen in de wonenbranche. Er dient met een extra daling van de omzet van zo n -5% rekening te worden gehouden. (bron CBW-MITEX) 2.2 Ontwikkelingen financiële positie van het fonds Herstelplan In 2008 is door de kredietcrisis, vooral door de aandelenmarkt en de dalende rente, een reservetekort en dekkingstekort ontstaan. Het fonds heeft op 25 maart 2009 een herstelplan ingediend bij DNB. Het herstelplan is door DNB goedgekeurd op 29 juni Het fonds maakt gebruik van de eenmalige mogelijkheid die de Minister heeft geboden om binnen 5 jaar (uiterlijk 31 december 2013) het minimaal vereist eigen vermogen te bereiken. Bij het opstellen van het herstelplan heeft het bestuur zich laten ondersteunen door adviseurs en is het voorgenomen beleggingsbeleid afgestemd met de beleggingsadviescommissie. Het herstelplan is opgesteld met inachtneming van de uitgangspunten zoals die door DNB zijn voorgeschreven. Het herstelplan is, inherent aan de modelmatige aanpak, een benadering van de werkelijkheid. Dit betekent dat de werkelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad in positieve of negatieve zin kan afwijken van het verwachte herstelpad, waardoor de financiële positie van het fonds zich sneller of langzamer kan herstellen dan voorzien. Indien de werkelijke ontwikkeling in negatieve zin afwijkt ten opzicht van het herstelplan kan het herstelplan tussentijds worden aangepast. De belangrijkste maatregel uit het herstelplan is dat het fonds geen doelgericht indexatiebeleid heeft. In het herstelplan is rekening gehouden met een leidraad voor indexatie. De gebruikte leidraad is als volgt: Geen indexatie bij een dekkingsgraad onder de in het kader van het Financieel Toetsingskader (FTK ) vereiste dekkingsgraad + 10%-punt, Bij een dekkingsgraad boven de FTK vereiste dekkingsgraad + 10%-punt volledige indexatie. De indexatie is voor zowel actieven als niet-actieven op basis van het prijsindex-cijfer. Financiële positie Stichting Pensioenfonds Wonen Ultimo 2013 moet het pensioenfonds een dekkingsgraad van minimaal 104,5% hebben. Door de verplichte vervanging van de rentetermijnstructuur op basis van markrente met driemaands gemiddelde door een rentetermijnstructuur op basis van een Ultimate Forward Rate (UFR) toonde de financiële positie van het fonds in de tweede helft van 2012 een licht herstel. Op 31 december 2012 was de dekkingsgraad van het pensioenfonds 100,4%. Door de introductie van de UFR is de dekkingsgraad van het fonds circa 5,3% hoger. Op basis van de dekkingsgraad per 31 december 2012 is het verlagen van de pensioenen per 1 april 2013 niet nodig. Fonds stelt financieel crisisplan op Naar de mening van DNB waren veel pensioenfondsen tijdens de kredietcrisis onvoldoende voorbereid op een snelle verslechtering van de financiële positie. Alle pensioenfondsen hebben daarom een financieel crisisplan opgesteld. De deadline daarvoor was 1 mei In april 2012 heeft het bestuur een crisisplan vastgesteld. Het bestuur onderscheidt de volgende crisissituaties; de premie is niet meer kostendekkend; de premie draagt niet bij aan herstel in een situatie van onderdekking; de dekkingsgraad daalt tot onder de 100%; zonder aanvullende maatregelen is het kortetermijnherstelplan niet meer te halen binnen de wettelijk vastgestelde termijnen. Het financiële crisisplan geeft aan wat het fonds gaat doen in een (volgende) crisissituatie en is een ander plan dan het herstelplan. Een financieel crisisplan is een beschrijving van maatregelen die een fonds op korte termijn zou kunnen inzetten als het realiseren van de doelstelling van het pensioenfonds in gevaar komt. In tegenstelling tot een herstelplan is een crisisplan niet uitsluitend gericht op het weer op peil brengen van de dekkingsgraad. Het herstelplan geeft aan hoe het fonds de huidige financiële positie verbetert. DNB en AFM evalueerden de kwaliteit van financiële crisisplannen. De toezichthouders publiceerden een document met voorbeelden van good and bad practices. In oktober 2012 heeft het bestuur een brief ontvangen van DNB inzake het sector brede onderzoek naar de kwaliteit van de crisisplannen. In 2013 zal het pensioenfonds het eigen crisisplan tegen het licht houden a.d.h.v. de aanbevelingen van de toezichthouders. 19

22 Jaarlijkse evaluatie van het herstelplan Het pensioenfonds evalueert aan het einde van elk jaar zijn herstelplan. Volgens de evaluatie van het herstelplan eind 2011 zou de dekkingsgraad op 31 december ,4% moeten bedragen. Op 31 december 2012 was de dekkingsgraad van het pensioenfonds 100,4%. Hierdoor is de eerder aangekondigde voorwaardelijke korting van 2,4% per 1 april 2013 niet nodig. Indien de dekkingsgraad toch onvoldoende herstelt in 2013 is korten eind 2013 (of begin 2014) alsnog nodig om tijdig een dekkingsgraad te behalen van 104,5%. Door lage dekkingsgraad geen waardeoverdracht Als een werknemer van baan verandert, mag het opgebouwde pensioen worden overdragen naar het nieuwe pensioenfonds. Dit heet waardeoverdracht. Is de dekkingsgraad van het fonds lager dan 100%, dan mag het pensioenfonds waardeoverdrachten niet uitvoeren en moet deze volgens de Pensioenwet opschorten. Pensioenfonds Wonen had vanaf mei 2010 een dekkingsgraad lager dan 100%. Of een verzoek om waardeoverdracht daadwerkelijk afgehandeld kan worden, hangt ook af van de situatie van het andere fonds. De waardeoverdrachten zijn in 2012 nog niet opgestart als gevolg van de lage dekkingsgraad. Samenwerking Eind 2011 is er een fusiewerkgroep in het leven geroepen. Deze werkgroep onderzocht de mogelijkheden van een fusie tussen Stichting Pensioenfonds Wonen en Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel. De fusiewerkgroep is als gevolg van het afronden van haar opdracht opgeheven. Vanaf begin 2013 fungeren de voorzitters van Stichting Pensioenfonds Wonen en Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel tezamen met een tweetal adviseurs als fusiewerkgroep die er zorg voor draagt om het proces van samengaan tot een goed einde te brengen. Het voornemen is om op 1 januari 2014 samen te gaan. Samengaan met Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel maakt Stichting Pensioenfonds Wonen groter en sterker. Kosten kunnen over een grotere groep deelnemers worden verdeeld. Ook kan er beter worden ingespeeld op de steeds strengere eisen die gelden voor pensioenfondsen. Op deze manier bereidt Stichting Pensioenfonds Wonen zich voor op de toekomst. Vooral nu er zoveel staat te gebeuren op pensioengebied. Aanpassing reservering voor VPL-overgangsregeling Met de vut of vervroegd pensioen gaan is sinds 1 januari 2006 niet meer mogelijk voor mensen die geboren zijn na De regelingen voor vervroegd uittreden zijn daarom destijds aangepast. Cao-partijen maakten een overgangsregeling om de overgang naar pensioen op 65 jaar geleidelijker te laten verlopen. DNB deed in 2012 een steekproef naar de uitvoering en financiering van VPL-regelingen. Dat zijn overgangsregelingen die arbeidsvoorwaardelijke toezeggingen inhouden die uiterlijk in 2020 worden omgezet in pensioenaanspraken. DNB vindt dat geen sprake mag zijn van oneigenlijke overdracht van middelen van het pensioenvermogen naar de VPL-gelden. Naar aanleiding van de bevindingen van DNB besloot het bestuur een bestemmingsreserve te vormen voor de financiering van de inkoop van de VPL-overgangsrechten. Voor de inkoop van pensioen vanuit de bestemmingsreserve wordt aangesloten bij de wijze van inkoop van de basisregeling. In 2013 wordt het vorenstaande vastgelegd in een mandaatovereenkomst tussen het bestuur van het pensioenfonds enerzijds en sociale partners anderzijds. Tot slot maken de kosten die gemaakt worden ter uitvoering van de VPL-regeling deel uit van de totale administratiekosten van het pensioenfonds. De vergelijkende cijfers 2011 in dit verslag zijn aangepast in verband met de stelselwijziging voor de VPL-overgangsregeling. Als gevolg daarvan zijn de cijfers over 2011 niet één-op-één vergelijkbaar met het jaarverslag over Ontwikkelingen regelgeving en overheidsbeleid Pensioenakkoord Sinds 2010 discussiëren sociale partners en de overheid over een nieuw pensioenstelsel. In juni 2011 sloten sociale partners en de overheid een Pensioenakkoord. Dit Pensioenakkoord betrof zowel de AOW als het pensioen. Het doel is om pensioenregelingen toekomstbestendig te maken. De pensioenregelingen moeten een stijgende levensverwachting en financiële schokken kunnen opvangen. Over de AOW beslist de overheid. Maar pensioen is een arbeidsvoorwaarde en ligt daarmee voor een groot deel op het terrein van sociale partners. De overheid stelt voor het aanvullend pensioen wel de fiscale grenzen vast. Die grenzen bepalen of en in hoeverre het pensioen fiscaal ondersteund wordt. Verhoging AOW leeftijd betekent inkomensgat Sinds 1 april 2012 gaat de AOW in vanaf de 65ste verjaardag in plaats van de eerste van de maand waarin de verjaardag valt. Daardoor ontstaat een inkomensgat bij mensen met vut, prepensioen of vroegpensioen. In het Pensioenakkoord waren afspraken gemaakt over de verhoging van de AOW-leeftijd. Maar bij de behandeling van de begroting voor 2013 besloot de overheid om de AOW-leeftijd sneller te verhogen dan in het Pensioenakkoord was afgesproken. De afspraken uit dit begrotingsakkoord zijn al in wetgeving neergelegd. De Eerste Kamer stemde namelijk op 10 juli in met deze versnelde verhoging van de AOW-leeftijd en met verhoging van de fiscale pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar per De AOW-leeftijd gaat vanaf 1 januari 2013 stapsgewijs omhoog. PvdA en VVD spraken in het regeerakkoord van het Kabinet Rutte II af om de AOW-leeftijd nog iets sneller te verhogen. Hierdoor komt de AOW-leeftijd al in 2021 op 67 jaar te liggen. De afspraken uit het regeerakkoord zijn nog niet door middel van wetgeving vastgelegd. 20

23 Minder fiscale mogelijkheden opbouw pensioen Bij de behandeling van de begroting voor 2013 besloot de overheid de fiscaal maximale opbouw voor pensioen per 1 januari 2014 met 0,1% te verlagen. Het maximale opbouwpercentage is dan 2,15% voor middelloon en 1,9% voor eindloon. Dit besluit is in wetgeving neergelegd. In oktober 2012 sloten PvdA en VVD het regeerakkoord van het Kabinet Rutte II. Hierin staat dat er een fiscaal maximale pensioenopbouw van 1,75% komt voor een middelloonregeling en 1,5% voor een eindloonregeling. Daarnaast is er een bovengrens van euro ingesteld voor de fiscale aftrekbaarheid van de premies voor de aanvullende pensioenen. Dit besluit is nog niet in wetgeving vastgelegd. Pas in 2015 nieuw FTK Eind 2012 zijn de contouren van een nieuw FTK nog niet helder. Er is al wel een Hoofdlijnennota waarin de uitgangspunten van het nieuwe FTK staan. Dat nieuwe FTK zou op 1 januari 2014 ingaan, maar eind november 2012 werd de invoering met een jaar uitgesteld naar 1 januari De huidige regels blijven daardoor een jaar langer van kracht. Vanaf 2015 komen er twee soorten pensioenregelingen. Ten eerste een regeling die uitgaat van een uitkering inclusief een jaarlijkse verhoging ter compensatie van de inflatie. Bij deze pensioenuitkering staat van tevoren minder vast hoe hoog de pensioenuitkering is. De pensioenuitkering beweegt namelijk mee als de beurzen dalen en stijgen of als de levensverwachting stijgt. We noemen dit een reëel pensioencontract. Daarnaast komen er regelingen die een vaste pensioenuitkering toezeggen. Dit heet een nominaal contract. Dat lijkt op de huidige pensioenregelingen. Maar de regels worden strenger. Daarmee wordt beoogd dat het minder vaak voorkomt dat de toegezegde pensioenuitkering verlaagd moet worden. Maar de kans dat een pensioenfonds een inflatiecorrectie kan geven wordt ook lager. Deze pensioenregelingen moeten ook de stijgende levensverwachting verwerken. De koopkracht van een dergelijk pensioen is daardoor naar verwachting lager. Eerste aspecten nieuw FTK wel in 2012 van kracht In september 2012 werden al wel aspecten uit het nieuwe FTK in stelling gebracht om onnodig verlagen van pensioenuitkeringen te voorkomen. Eén van de (verplichte) maatregelen is de vervanging van de rentetermijnstructuur voor lange duren door een Ultimate Forward Rate (UFR). Er bestaat namelijk geen goede marktrente voor een periode van twintig jaar of langer. Door het gebruik van de UFR stijgt de dekkingsgraad van het fonds. Daarnaast kunnen pensioenfondsen gebruik maken van faciliteiten uit het Septemberpakket. Pensioenfondsen die een verlaging van de pensioenen over meer jaren willen spreiden moeten dan al per 1 januari 2013 de pensioenleeftijd verhogen naar 67 jaar en een stijgende levensverwachting in hun pensioenregeling verwerken. Vervroegen van de pensioeningangsdatum en gelijktijdig doorwerken Het vervroegen van pensioen en gelijktijdig toch doorwerken mag vanaf 7 september 2011, zonder dat hier fiscale sancties tegenover staan. Met deze ommezwaai komt de overheid tegemoet aan bezwaren vanuit de praktijk en is meer flexibiliteit mogelijk. De werknemer kan pas daadwerkelijk kiezen voor de combinatie van vervroegd pensioen en doorwerken als de werkgever en de pensioenuitvoerder die mogelijkheid opnemen in de pensioenregeling. Het bestuur is van mening dat de fiscale versoepeling en de verwerking daarvan in de pensioenregeling voor de (gewezen) deelnemer en voor het pensioenfonds alleen maar voordelen heeft. Het bestuur heeft daarom in 2012 besloten om de pensioenregeling, in overleg met sociale partners, aan te passen. De dienstbetrekking hoeft niet langer beëindigd te worden in geval van vervroegde pensionering of deeltijdpensioen vanaf de 60-jarige of een latere leeftijd. De pensioenopbouw vindt alleen plaats indien en voor zover er doorgewerkt wordt. Indien het pensioen voor 50% ingaat en er wordt voor 80% doorgewerkt, dan vindt er over 80% van het loon nog pensioenopbouw plaats. Doordat de pensioenopbouw wordt voortgezet voor zover er doorgewerkt wordt, kan een deelnemer goed op zijn persoonlijke situatie inspelen. 2.4 Goed pensioenfondsbestuur Deskundigheidsbevordering Een pensioenfondsbestuurder moet vanaf de eerste dag aan alle deskundigheidseisen voldoen. Het fonds zorgt er op die manier voor dat nieuwe en bestaande pensioenfondsbestuurders geschikt en deskundig zijn. Het bestuur wil niet alleen beschikken over voldoende kennis maar ook over de noodzakelijke competenties om daadkrachtig en effectief de functie uit te oefenen. Zelfevaluatie Het bestuur heeft een procedure vastgesteld voor een periodieke zelfevaluatie. Het gaat om het functioneren van het bestuur als geheel en van de individuele bestuursleden afzonderlijk. Doel van de zelfevaluatie is de kwaliteit van het bestuur in stand te houden en/ of te verbeteren.uit de zelfevaluatie is naar voren gekomen dat het bestuur tevreden is over haar collectief functioneren. Het aangesloten houden van alle bestuursleden bij ontwikkelingen binnen het fonds is van groot belang. Naleving van de gedragscode Sinds 2001 heeft het bestuur een gedragscode. Doel van deze gedragscode is het stellen van regels en richtlijnen voor bestuursleden. Deze regels moeten belangenconflicten tussen het fonds en betrokkenen in privé voorkomen. Daarnaast is in de gedragscode vastgelegd hoe bestuursleden moeten omgaan met vertrouwelijke informatie van het pensioenfonds. De gedragscode bevordert de transparantie en zorgt ervoor dat alle betrokkenen, ook voor hun eigen bescherming, duidelijk weten wat wel en niet geoorloofd is. 21

24 Elk bestuurslid verklaart schriftelijk de gedragscode te zullen naleven. De compliance officer bewaakt verder de naleving van de gedragscode. Vanaf 2009 laat het bestuur de compliance werkzaamheden door haar eigen voorzitter verrichten. Het bestuur is van mening dat compliance beter tot uitdrukking komt in eigen beheer omdat dit open en transparanter is. De naleving van de gedragscode in 2012 is akkoord bevonden. Risicobeheer Pensioenfondsen moeten voldoen aan alle wet- en regelgeving en controle hebben over alle risico s die zich voordoen. DNB hanteert hiervoor het FIRM-model met een beschrijving van tien risicocategorieën. FIRM staat voor Financiële Instellingen Risicoanalyse Methode; dit is een methode om zoveel mogelijk risico s in kaart te brengen. Aan de hand van vragenlijsten is risicoperceptie van het bestuur in kaart gebracht. Daarna vonden twee workshops plaats waarin de uitkomsten uit de vragenlijsten werden besproken en waarin vanuit de gedeelde risicoperceptie een rangorde van de risico s werd gemaakt. Via de workshops en de bijbehorende rapportage heeft het bestuur een concreet middel om de kwaliteit van zijn bestuurlijk functioneren te verbeteren. Op basis van een actueel en volledig beeld van alle relevante risico s kan het bestuur gepaste beheersmaatregelen nemen en is het bestuur in control. Door veranderingen in de interne en externe omgeving van het pensioenfonds is het nodig om deze risico s voortdurend opnieuw af te wegen en adequate beheersmaatregelen te nemen. In 2012 heeft DNB zijn vernieuwde toezichtaanpak gepresenteerd: FOCUS. Deze aanpak is meer instellingsoverstijgend, heeft meer aandacht voor kwalitatieve en strategische elementen in het toezicht, is indringender en vasthoudender en gaat uit van een betere interne en externe toetsing en verantwoording. DNB wil integraal risicomanagement (IRM). IRM is het interactieve proces van het opstellen van de strategie en hieraan gekoppeld het risicoprofiel en de risicobereidheid, het identificeren van risico s, het opstellen en implementeren van beleid voor risicobeheersing tot het uitvoeren, monitoren en terugkoppelen van risico s en beheersmaatregelen. Bij de beoordeling van het IRM kijkt DNB naar risicocultuur/governance, risicostrategie en beleid en risicomanagementprocessen. DNB onderscheidt bij de beoordeling van het IRM van een pensioenfonds vier volwassenheidsniveaus: niveau 1 is niet bestaand of ad-hoc; niveau 2 is reproduceerbaar en informeel; niveau 3 is gestructureerd en geformaliseerd; niveau 4 is geïmplementeerd en periodiek geëvalueerd. DNB verwacht van besturen van pensioenfondsen niveau Communicatie De communicatie met alle belanghebbenden van het Pensioenfonds Wonen heeft in 2012 voor een belangrijk deel in het teken gestaan van de berichtgeving rondom de lagere dekkingsgraad (en de aankondiging van het mogelijk verlagen van de pensioenen) en de verdere digitalisering. De communicatieaanpak werd in 2012 beloond met een nominatie voor een PBM Communicatieprijs. Bijeenkomst human resource managers In 2012 is in een kwalitatieve sessie met verschillende hr-managers de effectiviteit van de pensioencommunicatie besproken. De huidige communicatiemiddelen van het fonds zijn beoordeeld. Daarnaast is gekeken naar nieuwe manieren om de informatie beter op de doelgroepen af te stemmen. Een face-to-face benadering is volgens de groep het meest doeltreffend. De hr-managers zagen verschillende mogelijkheden tot verbetering van de pensioencommunicatie. Deze staan uitgebreid beschreven in het communicatiejaarplan van Communicatieuitingen Alle betrokkenen zijn via de website, het magazine Werken in Wonen en (digitale) nieuwsbrieven goed op de hoogte gehouden van relevante reglementswijzigingen, de actuele stand van de dekkingsgraad en het voornemen om de pensioenen te verlagen. Ook over ontwikkelingen van buiten het fonds, bijvoorbeeld rond de AOW en de landelijke pensioencampagnes, verschenen er nieuwsberichten in diverse fondsuitingen. In het magazine Werken in Wonen werd in 2012 zes maal een speciale pensioenspread opgenomen en verstuurd naar alle deelnemers van het pensioenfonds. In juni viel de eerste editie van de nieuwsbrief voor gepensioneerden op de mat. In totaal zijn er drie digitale nieuwsbrieven naar werkgevers gestuurd en wel op 2 mei, 26 juni en 21 september. De website is in 2012 geactualiseerd en verder geoptimaliseerd. Er is aandacht besteed aan het gebruiksgemak van de website door toevoeging van een zogenoemde footer; een strook onderaan iedere webpagina, met daarin rechtstreekse links naar de meest bezochte pagina s van de website. Er werden koppelingen naar social media en een aanmeldmogelijkheid voor digitale nieuwsbrieven geplaatst. In maart is het deelnemersportaal online gegaan. Door hiervan gebruik te maken, kunnen deelnemers na het inloggen beschikken over informatie over hun specifieke pensioensituatie. 22

25 Nominatie PBM Communicatieprijzen Het magazine Pensioen Bestuur & Management reikt elk jaar een aantal communicatieprijzen uit. In 2012 was ook het pensioenfonds Wonen genomineerd en wel in de categorie Beste in innovatieve communicatie met de presentatie van de pensioenconsultants. Syntrus Achmea heeft voor het fonds een presentatie nieuwe stijl ontwikkeld waarbij 70% van de tekst is omgezet in beeld. Dat een relatief klein pensioenfonds met een klein communicatiebudget op deze manier met effectieve communicatie bezig is, werd niet met een prijs beloond maar werd wel erg door de vakjury gewaardeerd. Maar niet alleen de jury was enthousiast, ook de werkgevers en deelnemers in de branche zijn te spreken over de presentatie en het beeldmateriaal. Uniform Pensioenoverzicht (UPO) vernieuwd en tijdig verzonden In 2012 is het UPO in een vernieuwde vorm gepresenteerd. Het overzicht is gebruikersvriendelijker en duidelijker gemaakt. Verder werd op de website ondersteunend materiaal aangeboden voor deelnemers en werkgevers. Eind september 2012 waren alle UPO s van het fonds door de pensioenuitvoerder verzonden. 2.6 Toezichthouder AFM en DNB Autoriteit Financiële Markten (AFM) De AFM houdt toezicht op de communicatie van pensioenfondsen. Er zijn twee wetten die dat voorschrijven. Het gaat om: De Pensioenwet; De Wet verplichte beroepspensioenregeling. De AFM houdt toezicht op het gedrag van pensioenuitvoerders om consumenten te beschermen. De Nederlandsche Bank (DNB) DNB is als toezichthouder belast met prudentieel toezicht. Dit toezicht richt zich op de financiële stevigheid van financiële ondernemingen inclusief pensioenfondsen. Doel is bij te dragen aan de stabiliteit van de financiële sector. Het pensioenfonds informeert DNB over alle wijzigingen in statuten, reglementen en in de actuariële en bedrijftechnische nota (ABTN). Tevens legt het pensioenfonds jaarlijks uiterlijk 30 juni het jaarverslag en de daarbij behorende verslagstaten ter beoordeling aan DNB voor. Elke maand en elk kwartaal rapporteert het pensioenfonds aan DNB over zijn financiële positie inclusief de dekkingsgraad. Tevens rapporteert het pensioenfonds aan DNB in januari over de uitkomsten van de evaluatie van het herstelplan over voorgaand boekjaar. Tot slot worden benoemingen van bestuursleden vooraf ter toetsing aan DNB voorgelegd. In het verslagjaar 2012 zijn er geen aanwijzingen en boetes door DNB opgelegd. 23

26 24

27 3 Financieel beleid 25

28 3.1 Inleiding Doelstelling van het fonds is het verlenen van pensioenen aan deelnemers, gewezen deelnemers en hun nabestaanden met inachtneming van de statuten en reglementen. Het is dus belangrijk dat het fonds voldoende geld in kas heeft, zodat er genoeg middelen zijn om toekomstige uitkeringen te kunnen betalen. Het bestuur gebruikt hiervoor de beleidsinstrumenten premiebeleid, toeslagenbeleid en beleggingsbeleid. In dit hoofdstuk komen de eerste drie instrumenten aan de orde. Na het premie- en toeslagenbeleid geeft het bestuur inzicht in de voorzieningen en reserves. Na de actuariële analyse volgt een uitleg over het beleggingsbeleid. De pensioenregeling komt aan bod in hoofdstuk Premie Bij het premiebeleid houdt het fonds onder meer rekening met de verwachte toekomstige beleggingsresultaten. Het fonds financiert de pensioenregeling met een doorsneepremie. In het kader van de Wet aanpassing fiscale behandeling VUT/ prepensioen en introductie van de levensloopregeling (Wet VPL) is de pensioenregeling voor deelnemers geboren na 1949 gewijzigd. Voor deelnemers geboren na 1949 geldt de pensioenregeling Voor deelnemers geboren voor 1950 is de regeling ongewijzigd gebleven. Voor hen geldt de pensioenregeling Hierdoor hanteert het fonds voor deelnemers geboren voor 1950 en deelnemers geboren na 1949 verschillende premies. De basisregeling heeft betrekking op het ouderdomspensioen, partnerpensioen, wezenpensioen en prepensioen. Voor 2012 zijn de volgende doorsneepremies vastgesteld: Regeling 2001 Basisregeling (ouderdomspensioen/partnerpensioen/ prepensioen): 10% over het loon Wet financiering sociale verzekeringen (loon Wfsv) Excedentregeling (extra ouderdomspensioen/partnerpensioen): 8% van de pensioengrondslag boven de franchise (loon Wfsv -/- franchise ) De werkgever draagt de premie af. Hij kan bij de werknemer maximaal 2,75% voor de basisregeling en 2,0% voor de excedentregeling op het loon inhouden. Regeling 2006 Basisregeling (ouderdomspensioen en partnerpensioen): 21,6% van de pensioengrondslag De franchise bedraagt De werkgever draagt de premie af. Hij kan bij de werknemer 5,94% op het loon inhouden. Van de totale premie is 6,0% bestemd voor dekking van de kosten en 1,0% voor dekking van het risico van premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. Premie 2012 omhoog door lage rentestand en lage dekkingsgraad De lage rentestand heeft ook effecten op de premie die het pensioenfonds moet heffen in De premie van het fonds moet kostendekkend zijn. Voor fondsen die zich eind 2011 in een situatie van dekkingstekort bevinden, moet de premie ook bijdragen aan het herstel van de dekkingsgraad. Het fonds bevindt zich eind 2011 in een situatie van dekkingstekort. DNB vertaalt dat in een adequate opslag voor uitvoeringskosten en een opslag voor de opbouw van het minimaal vereist eigen vermogen. De stand van de rente heeft een effect op de benodigde kostendekkende premie. Doordat DNB bepaalde dat het fonds een andere rentetermijnstructuur moet hanteren, is de rente iets hoger dan anders het geval geweest zou zijn. Medio oktober heeft DNB fondsen de mogelijkheid geboden van een adempauze voor het jaar Deze adempauze betekent een ontheffing van de verplichting dat de premie dient bij te dragen aan herstel van de dekkingsgraad. Voorwaarde is dat het fonds voor het jaar 2011 hiervan nog geen gebruik maakte of in 2012 een voorgenomen kortingsmaatregel moet doorvoeren. Omdat het fonds in 2011 reeds gebruik heeft gemaakt van de adempauze bestaat deze mogelijkheid nu niet meer. Als gevolg hiervan heeft het fonds voor het jaar 2012 de premie moeten verhogen naar 21,6% van de pensioengrondslag. Om de premie voor het jaar 2013 gelijk te houden is het vooralsnog noodzakelijk het opbouwpercentage te verlagen naar 1,75% voor het ouderdomspensioen en 1,225% voor het partnerpensioen voor de regeling