TRACER IS HET TWEEWEKELIJKSE MEDEWERKERSBLAD VAN VU MEDISCH CENTRUM UITGAVE: DIENST COMMUNICATIE NUMMER 8

Transcriptie

1 Tracer :28 Pagina 1 3 Kinderen eerst op SEH 4 Hecht competitie chirurgen 9 PET/CT in VUmc 12 april 2007 TRACER IS HET TWEEWEKELIJKSE MEDEWERKERSBLAD VAN VU MEDISCH CENTRUM UITGAVE: DIENST COMMUNICATIE NUMMER 8 In aanwezigheid van een internationale groep ingenieurs, biologen en materiaaldeskundigen brachten orthopedisch chirurg Paul Wuisman en neurochirurg Ricardo Feller begin april een in VUmc ontwikkeld implantaat aan in de nek van een patiënte. De cage, zoals het implantaat wordt genoemd, ziet eruit als een plastic ring, met daarin botdeeltjes uit de bekkenkam. Het vervangt de tussenwervelschijf, waar deze patiënte een hernia had. Sinds september vorig jaar had de betrokkene last van een zogenaamde HNP in de nek. Dat uitte zich in pijn die uitstraalde naar de rechterarm en de duim. Ook had zij steeds minder kracht in haar rechterhand en een verminderd gevoel. Uiteindelijk zou dat blijvende schade kunnen opleveren. De gebruikelijke niet-operatieve therapie leverde geen verbetering op, vandaar dat we deze nieuwe methode hebben toegepast, legt Wuisman uit. We hebben het idee van een oplosbaar implantaat ter vervanging van de tussenwervelschijf in 1996 bedacht, dus het heeft ons heel wat jaren gekost om van theorie naar praktijk te komen. Het concept van een bioresorbeerbaar implantaat is innovatief, maar niet uniek in de wereld, al horen we op dat gebied tot de koplopers. Het echt unieke is het materiaal waarvan de ring is gemaakt. Dit is echt verreweg het beste materiaal wat er nu op de markt is. De ring wordt gevuld met bot dat uit de bekkenkam is gehaald. In de loop van de tijd, na zo n zes tot negen maanden, lost het implantaat op. In die tijd is het bot in de ring omgebouwd en vervangen door nieuw levend bot. Uiteindelijk ontstaat er een benige verbinding tussen twee wervels. Ook uniek zijn de instrumenten en de oplosbare, radiologische markers verwerkt in de cage. Met behulp van die markers is het implantaat, dat niet zichtbaar is onder doorlichting, tijdens de operatie uitstekend herkenbaar, zodat het optimaal kan worden geplaatst. De operatie bleek uitstekend geslaagd en de patiënte kon na twee dagen naar huis. En ze had toen al duidelijk minder klachten dan voor de operatie. MK Wereldprimeur in VUmc Eigen bot maakt nieuwe tussenwervel Sponsor Bingo Loterij steunt VUmc Cancer Center Amsterdam VUmc, Sponsor Bingo Loterij en in2 (Ivo Niehe Producties) starten een landelijke actie voor de uitbreiding van het VUmc cca. In de maanden mei, juni en juli zullen overal in Nederland bingoloten opduiken. tv-shows, radioen televisiecommercials, abri s en banners op het internet ondersteunen de actie, zodat deze campagne niemand zal ontgaan. De bingokaarten, die tevens het lot zijn, geven kans op één miljoen euro en zullen niet alleen worden verspreid per post. In de maand juni bieden diverse grote winkelketens, goede relaties van VUmc cca, de bingoloten hun klanten aan. De zorg voor, behandeling van en het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van kanker vormen samen een belangrijk speerpunt van VU medisch centrum. VUmc Cancer Center Amsterdam (VUmc cca) coördineert het wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Naast hoogstaand onderzoek wil VUmc cca in de toekomst ook vernieuwende zorg gaan bieden. Aangepaste poli Daarom wil VUmc cca graag een nieuwe polikliniek bouwen voor mensen met kanker, waarin het welbevinden van de patiënt centraal staat. Zo kan een inrichting volgens de healing-environmentprincipes een bijdrage leveren aan het goed doorstaan van een moeilijke periode. Daarnaast is het de bedoeling dat elke patiënt die het centrum binnenkomt wordt opgevangen door een gastvrouw, die de patiënt de gehele dag begeleidt bij bezoek en onderzoek. Naast patiëntenzorg zal de nieuwe polikliniek onderdak bieden aan een voorlichtingsen informatiecentrum, verschillende verblijfsruimtes en een centrum voor familieonderzoek en diagnostiek. Buiten de multidiciplinaire spreekkamers komen er ook een diagnostiek centrum en een behandelcentrum. Wanneer de huisarts iemand naar het ziekenhuis verwijst, omdat hij bij deze persoon kanker vermoedt, breekt voor de patiënt en zijn omgeving een onzekere tijd aan. De wens op een snelle diagnose en een spoedige behandeling is groot. Daarbij geeft een snelle start met de juiste behandeling een grotere kans op genezing. Met een maximaal ondersteunende omgeving en nieuwe vooruitstrevende apparatuur kan VUmc cca de meest vernieuwende zorg leveren. Het Plein vanaf de start populair Het nieuwe personeelsrestaurant, Het Plein, heeft vanaf de eerste dag een enorme toeloop. Het was even wennen aan het zelf afrekenen, maar in het algemeen is iedereen positief. De naam Het Plein is bedacht door Joost Ruigrok van het loopbaanadviesbureau. Hij heeft een diner voor twee personen in het personeelsrestaurant gewonnen. In totaal kwamen op de prijsvraag ruim tweehonderd namen binnen in alle talen en combinaties met VUmc. Er waren inzendingen van hele afdelingen en van individuele medewerkers. Er is voor Het Plein gekozen, omdat deze naam goed weergeeft hoe het restaurant eruitziet: als een plein met verschillende cafeetjes, waar iedereen iets van zijn gading vindt. Geslaagde 1 april grap Zeker 300 medewerkers hebben het filmpje Why don t we do it in our sleeves bekeken dat begin april op intranet te vinden was. Ook van het informatienummer is gebruik gemaakt. Tracer s 1 april grap 2007, Niezen in VUmc voortaan naar Amerikaans voorbeeld, is er opnieuw in geslaagd medewerkers op het verkeerde been te zetten. De video is overigens serieus bedoeld. kno-arts Ben Lounsbury van het Central Maine Medical Center in Lewiston, vs, maakte de film in 2006 om mensen te wijzen op de gevaren van het in de handen niezen. Ook het Amerikaanse Center for Disease Control en het Rode Kruis adviseren om in de mouw te niezen. Niet alleen om de verspreiding van verkoudheden tegen te gaan, maar vooral om de risico s van een besmetting met tuberculose en een eventuele vogelgriep te voorkomen. De video wordt inmiddels regelmatig gebruikt door ziekenhuizen en scholen om deze niestechniek te promoten. Voor wie de video gemist heeft: Why don t we do it in our sleeves is te zien op

2 Tracer :28 Pagina 2 m a a n d b e r i c h t e n Wilt u weten waarover de raad van bestuur wekelijks vergadert? Een lid van de raad van bestuur geeft in de rubriek Maandberichten een toelichting op een onderwerp dat in een van de vergaderingen aan de orde is geweest. In afwezigheid van Elmer Mulder gaat financieel directeur Cees Buren in op de twaalfmaandsrapportage. Monique Krinkels VUmc heeft het vorig jaar goed gedaan. Al is de financiële rapportage over 2006 nog niet gereed, het is wel duidelijk dat er zowel op het gebied van patiëntenzorg, als op onderzoek en onderwijs goed werk is geleverd. In de twaalfmaandsrapportage overheersen dan ook vrolijk kijkende smileys, het symbool waarvoor gekozen is om in een oogopslag te zien hoe het ervoor staat. We hebben veel gedaan in 2006 en vooral op de kwaliteitsaspecten zie je in de rapportage veel smileys. De patiëntenzorg is met ruim 11% gestegen. Vooral de bijzondere productie nam toe. Dat is natuurlijk een goede zaak, beaamt Cees Buren. Want dat is precies waar we ons op willen concentreren. Maar vervelend is wel dat we op dit onderdeel de afspraken met verzekeraars met 3,5% hebben overschreden en dat wordt voor zover we nu weten niet extra vergoed. Het ziekteverzuim is verder afgenomen. Naar 4,0% voor kort ziekteverzuim en 0,7% voor langdurig verzuim. En dat ondanks de hogere werkdruk, want we hebben het met ongeveer hetzelfde aantal medewerkers gedaan. De motivatie komt mogelijk uit de vele verbeterprojecten die binnen VUmc lopen. De projecten uit de eerste ronde zijn allemaal afgerond en aan de 23 projecten uit de tweede ronde is goed gewerkt. Wat betreft het onderwijs doen we het ook uitstekend. Dat valt af te leiden uit het grote aantal studenten dat zich bij VUmc inschrijft. Eind vorig jaar is een begin gemaakt met de integratie van het onderwijsinstituut en de Amstel Academie, zodat er één instituut komt voor onderwijs en opleidingen. Ook aan docentprofessionalisering is hard gewerkt. Voor docenten van de basisopleiding houdt dit gelijke tred met de invoering van het nieuwe programma. Het onderzoek van VUmc heeft een hoge kwaliteit, dat blijkt wel uit onze positie in de top drie van de universitair medische centra. De vijf instituten zijn sterk gefocust op hun eigen onderzoeksterreinen en dat werpt vruchten af. Overigens zal één instituut dit jaar een grondige verandering doormaken. Sinds 1 april is move een interfacultair instituut geworden, waarin ook onderzoekers van acta en bewegingswetenschappen participeren. Hoe de financiële rapportage er uit gaat zien is nog niet helemaal duidelijk; daarvoor moeten we tot eind mei geduld hebben, aldus Buren. Gratis TomTom en premieverlaging Autoverzekeraar overhandigt prijzen Vorig jaar beloofde onze collectieve autoverzekeraar AON vijf TomToms te verloten onder degenen die tussen 1 april 2006 en nu een nieuwe autoverzekering bij AON hebben afgesloten. Tijdens een feestelijke bijeenkomst bij de stafdienst personeel & organisatie reikte Bert van der Scheur, directeur autoverzekeringen van AON, de navigatiesystemen uit aan de gelukkigen. Colette Scholsberg, verpleegkundige kinderkliniek, Floris van Gijzen, gespecialiseerd verpleegkundige ccu, Peter van Dijk, kok, Eva van der Zwan, verpleegkundige icv en Linda van den Berg, wetenschappelijk onderzoekster bij kinderendocrinologie ontvingen van aon een TomTom navigatiesysteem. Tegelijkertijd maakte Bert van der Scheur bekend ook voor degenen die al een autoverzekering bij aon hebben iets te willen doen. De premies van het collectief contract met VUmc zijn al heel laag (vergelijk ze maar met die van bijvoorbeeld Kruidvat of Hema) maar toch is er in overleg met Maarten Soetendal en Jan van Diest van de stafdienst personeel & organisatie nog extra ruimte gevonden om met ingang van 1 april 2007 alle premies 2,5% te verlagen. De premies voor de collectieve autoverzekering bij aon worden voor het zevende achtereenvolgende jaar wéér niet verhoogd. Ook zijn de polisvoorwaarden aangepast aan het nieuwe consumentenrecht en dat is ten voordele van de verzekerden. Nieuw is nu ook de mogelijkheid om de verzekering aan te vullen met een zogenaamde bonusbescherming waardoor bij schade terugval in de bonus/malus ladder voorkomen wordt. Binnenkort stuurt aon de nieuwe polissen en groene kaarten met een uitleg van de wijzigingen naar de verzekerden. Dat de premies zo lang gelijk blijven en nu zelfs lager worden, komt voornamelijk doordat er binnen het collectieve contract betrekkelijk weinig schade geclaimd wordt. VUmc-medewerkers blijken veilige autorijders. En zo lang dat zo blijft zorgen we er met ons allen voor dat die premies laag kunnen blijven! Degenen die nog niet via aon verzekerd zijn, kunnen op de website van aon hun premie berekenen en vergelijken met hun huidige verzekeraar: of klik op het aon-logo op de intranetpagina van de personeel & organisatie: De gebruikersnaam is VUMC375, het wachtwoord is autoverzekering1. MK 6e jaargang, nummer 8 12 april 2007 Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: Tracer wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie. Het redactiestatuut vindt u op de intranetpagina s van Tracer. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Mariet Bolluijt, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Marieke Cats, Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Marisca Butterman, Ronald Gabel, Barbara de Graaff, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Ann van Putten, Daniëlle van der Windt Fotografie Dienst communicatie VU Yvonne Compier, Peter Smith, Richelle van der Valk, Peter Valckx Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Piet Hoogland Redactiesecretariaat dienst communicatie VU medisch centrum kamer PK4x190 telefoon (020) , fax (020) tracer.info@vumc.nl Vormgeving Karin van der Meer, De Ontwerperij Druk RotoSmeets, Utrecht Advertenties Adverteren in Tracer is mogelijk. Neem voor meer informatie contact op met het redactiesecretariaat of kijk op de website. Abonnement Het eerste half jaar is een abonnement op Tracer gratis. Daarna bedraagt de abonnementsprijs voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel , fax aboservice@aboland.nl, Beëindigen abonnement: Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden. Volgende Tracer De volgende Tracer verschijnt op donderdag 26 april. Deadline voor kopij is 18 april om uur. Benoemingen Met ingang van 1 april is prof.dr. H. Brug benoemd tot hoogleraar-directeur van het emgo instituut. Zijn leeropdracht is epidemiologie/health technology assessment. Dr. R.E. Mebius is per 1 april benoemd tot strategisch hoogleraar binnen de afdeling moleculaire celbiologie. Haar leeropdracht luidt moleculaire celbiologie, in het bijzonder ontogenie van het immuunsysteem. Oproep Stem op Natasha Natasha Buitenhuis, teamleider van de afdeling neurochirurgie/orthopedie, is een van de drie genomineerden voor de verkiezing van de Verpleegkundige van het jaar Deze wordt georganiseerd door het vaktijdschrift Nursing. Natasha staat genomineerd voor Categorie A: Het Vak. Zij stond op 10 april op de tweede plaats met 36,9% van de stemmen. Aan de leiding stond op dat moment Gaby Scheepers, verpleegkundige afdeling stomazorg, St. Jans Gasthuis, Weert, die 44,7% van de stemmen had. Er kan nog tot 15 april worden gestemd voor de titel verpleegkundige van het jaar. Steun daarom deze collega op advertentie De vijf gelukkige prijswinnaars hoeven nooit meer te zoeken naar hun bestemming. Van links naar rechts: Linda van den Berg, Eric Sweers, die de TomTom ontving namens Floris van Gijzen, Peter van Dijk, Colette Scholsberg, Eva van der Zwan, Bert van der Scheur en Maarten Soetendal Op 26 april vindt de jaarlijkse VUmc- Huisartsendag plaats. Deze dag biedt een uitgelezen mogelijkheid om de contacten tussen huisartsen en specialisten te verbeteren. Medeorganisator Ellen Duijnhouwer hoopt dat ook VUmc-artsen op de dag aanwezig zullen zijn, omdat hun komst door de huisartsen enorm wordt gewaardeerd. De onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere huilbaby s, problemen rond groei, chronische ziekten bij kinderen, kindermishandeling, gedragsproblemen bij pubers en adolescenten en kinderorthopedie. De dag is voorbereid onder leiding van Wim Stalman. Aanvang: uur, borrel en buffet: uur uur, meer informatie op Huisartsendag Klein maar fijn 2 Tracer 12 april 2007 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures

3 Tracer :29 Pagina 3 Ministers EZ en OCW willen nieuwe wet Onderzoekers krijgen inkomsten uit hun uitvindingen Binnen VUmc is het al goed geregeld; een onderzoeker die zijn uitvindingen commercieel weet uit te baten krijgt 20% van de inkomsten. Ook andere universiteiten en hogescholen in Nederland hebben een uitvindersregeling. Maar niet allemaal en er zijn verschillen in de beloningspercentages. Als het aan de ministers van EZ en OCW ligt, wordt de uitvindersbeloning binnenkort wettelijk geregeld en dan gelden in heel Nederland dezelfde regels. Joop de Vries Om de onderzoeksresultaten van VUmc en VU naar de maatschappij te brengen is een jaar geleden het Technology Transfer Office (tto) ingesteld. Ada Kruisbeek is professor tumorimmunologie en manager bij tto. Ze merkt op dat de Vereniging van Universiteiten al ver is met een uitvindersregeling, waardoor een aanpassing van de wet misschien niet nodig is. Ik vind het belangrijk dat is vastgelegd dat alle onderzoekers worden beloond. Als de universiteiten dat zelf kunnen regelen, heeft dat mijn voorkeur. De beloning voor onderzoekers verschilt nu per onderzoeksinstelling en binnen de VU zelfs per faculteit. Het VUmc is van mening dat een prikkel gerechtvaardigd is om fundamenteel onderzoek om te zetten in medicijnen of testen. Het kost onderzoekers een boel extra werk ondanks dat wij ze als tto helpen met het aanvragen van patenten en het kiezen van de beste route om hun uitvinding te verkopen. Dat extra werk mag worden beloond. Bovendien hebben nieuwe medicijnen of testen maatschappelijke nut en zijn ze innoverend. Het versterkt de banden van de universiteit met de maatschappij, wat ook weer goed is voor het imago van universiteit. Het is niet meer van deze tijd om als onderzoeker in je ivoren toren te zitten en alleen maar te publiceren in hoogstaande vaktijdschriften. Benutten wenselijk Guus van Dongen, hoogleraar kno, juicht het idee van een nieuwe wet toe. Ik vind dat de maatschappij recht heeft op het optimaal benutten van de kennis die fundamenteel onderzoek tracer.info@vumc.nl met zich meebrengt. Als je dat als onderzoeker niet doet onthoud je patiënten nieuwe testen of medicijnen en dat is eigenlijk onverantwoord. De nieuwe wet stimuleert wetenschappers een stapje extra te zetten. Duizenden euro s Binnen VUmc kan een handvol onderzoekers inmiddels aanspraak maken op de 20% beloning op hun uitvindingen. Farmaceutische bedrijven kunnen voor een paar jaar het gebruiksrecht kopen van hun patenten en proberen daarmee nieuwe medicijnen te ontwikkelen. Die bedrijven betalen daarvoor bedragen van tot euro per jaar. Aangezien patenten vaak op meerdere namen staan, ontvangen de onderzoekers zelf niet meer dan enkele duizenden euro s per persoon per jaar. Onderzoekers kunnen ervoor kiezen dat geld weer in hun onderzoek te stoppen, zodat ze minder afhankelijk zijn van subsidies. Bent u ook benieuwd wie de eerste financiële klapper gaat maken binnen VUmc? En wat hij of zij dan met het geld gaat doen? Tracer houdt u op de hoogte. Wilt u reageren op artikelen in Tracer? Mail tracer.info@vumc.nl of stuur een briefje naar: redactie Tracer, dienst communicatie, kamer PK 4X 190. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage in te korten. Anonieme inzendingen worden niet geplaatst. Beste Martin, Hierbij willen we jou, je medewerkers en alle collega s van het restaurant een welgemeend compliment geven voor de inrichting en faciliteiten die het nieuwe restaurant ons biedt sinds de opening. Het is een bijzonder genoegen om te kunnen kiezen en vervolgens te genieten van de maaltijd in verschillende soorten omgevingen. Prettig is dat je kunt kiezen tussen dynamiek en of rust! De geluiden en het geroezemoes klinken nu aangenaam. Het is een restaurant waar vele horecagelegenheden jaloers op kunnen zijn. Het is een welkome afwisseling na de drukte van werken. We hebben nog niet alle gezellige eetlocaties uitgeprobeerd, maar hopen dat de komende tijd zeker te gaan doen. Wat opvalt is de trots en de vriendelijkheid van de medewerkers die aanwijzingen geven. Dit geeft bij ons een echt gastvrijheidsgevoel als je binnenkomt! De lange wachttijden bij de kassa behoren tot het verleden. Alle gebruikte materialen: TOP! Het is een dikke aanwinst voor al het personeel, en wij hopen er nog zeer vaak gebruik van te mogen maken! Succes! Ans van Manen, Rein Keijser, Dammes van der Weijden, Rob Westerman, Marcel van der Haagen, Tim de Jong, Norma Wijnands, Rene Hilhorst Koningin luistert naar Henriëtte Delemarre Als laatste spreker tijdens het internationale Gecko (Groningen Expert Center for Kids with Obesity) Congres in Groningen vond hoogleraar kinderendocrinologie Henriette Delemarre Koningin Beatrix en prinses Laurentien onder haar toehoorders. Het Koninklijk gezelschap kon de opening van het congres niet bijwonen en besloot daarom bij het afsluitend gedeelte aanwezig te zijn. Delemarre had zich extra goed voorbereid, maar voelde zich desondanks best nerveus. Haar voordracht ging over de huidige stand van zaken rond overgewicht bij jonge kinderen in Nederland en de rol van omgevingsfactoren. In de afgelopen jaren is opnieuw een sterke toename van de prevalentie van overgewicht opgetreden. Meer dan 17 procent van de achtjarige meisjes is te dik. Verder ging zij in op factoren als intra-uteriene groei resulterend in een hoog of laag geboortegewicht en gewichtstoename in de eerste levensjaren, die essentieel lijken te zijn voor de programmering van eetgedrag en daarmee het risico om overgewicht en de gerelateerde complicaties te ontwikkelen. De Koningin had zich goed ingelezen en volgde mijn relaas met grote belangstelling. Dat bleek uit ons gesprek na afloop tijdens de wandeling naar een andere zaal. Paashaas op bezoek Op donderdag 5 april brachten twee paashazen van het Mövenpick hotel een bezoek aan onze kinderafdelingen. De kinderen werden verwend met mooie cadeautjes en snoepjes. Aan de ouders en het verpleegkundige personeel was ook gedacht, zij kregen cakejes en paaseitjes. Al met al een heel leuk begin van het paasweekend voor de jonge patiëntjes. TK Column Mij een zorg? Piet Hoogland Ze waren met zijn zevenen. Eén van hen was er niet zo best aan toe en zakte door de knieën. Liggend op de grond maakte hij de indruk dat hij het niet lang meer zou maken. De andere zes leden van het gezelschap bekommerden zich om hem en spoorden hem door middel van schoppen, trekken en duwen aan om weer op te staan. Niemand in de groep wist wat er aan de hand was, maar er gold blijkbaar maar een ding en dat was: opstaan en verder gaan Na stevig aandringen kwam de zieke weer in de benen. Ingeklemd tussen zijn makkers zette hij zijn tocht voort. Hoe lang nog? De aasgieren cirkelden al boven het gezelschap. Dit zag ik gebeuren bij een groepje olifanten in Zuid Afrika. Wie niet meer mee kan, wordt achtergelaten en gaat dood. Geen verpleging, geen ziekenhuisopname geen specialisten, maar nog wel de bezorgdheid van de groep, dat dus wel bij olifanten. Hoe gaat het hier met de mens? De arme mensen zijn er hier niet veel beter aan toe. Ben je ziek, dan kun je niet werken en als je niet werkt, heb je geen inkomen en zonder inkomen heb je geen eten. Heb je mazzel, dan heb je vrienden die voor je zorgen, anders is het einde verhaal. Kom maar eens om een redelijke bijstandsuitkering! Zuid Afrika is niet voor watjes. De medische zorg heeft hier veel gezichten: de eerste harttransplantatie vond plaats in Kaapstad maar tegelijkertijd staan er hele dorpen leeg omdat iedereen aan aids is overleden. Aids wordt hier trouwens nooit als doodsoorzaak opgegeven. Een beperkt aantal faculteiten leidt minder artsen op dan in Nederland, terwijl het aantal inwoners hier drie maal zo groot is. Veel artsen vertrekken naar het buitenland, omdat er daar meer te halen valt. De minister van gezondheid heeft waarschijnlijk zelf aids en gelooft nog heilig in een therapie van zoete aardappelen, olijfolie en knoflook. Ze ligt al weken op de intensive care. Voor de zekerheid ontwijk ik hier zoveel mogelijk medische en tandheelkundige zorg. Dat komt wel weer als ik terug ben in het vaderland. Daar moet ik dan nog wel even mijn antimalariapillen blijven innemen, die voor meer wilde dromen en hallucinaties zorgen dan alle paddo s van heel Nederland bij elkaar, maar dat weten onze kamerleden gelukkig nog niet. FOTO: AVC PETER VALCKX Tracer 12 april 2007 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures 3

4 Tracer :29 Pagina 4 Resultaten studentenenquête bekend Mondige student wil betere communicatie Wat houdt studenten bezig en hoe kan de Studentenraad hen het beste vertegenwoordigen? Voor het eerst heeft de Studentenraad VUmc onder studenten van Curriculum 91 en VUmc-compas begin dit jaar een enquête gehouden. We zijn tevreden met de hoge respons en de duidelijke verbeterpunten die eruit naar voren zijn gekomen; we kunnen nu gericht aan de slag, stellen Marijke de Graaf en Laura Hartog van de enquêtecommissie. Lonneke Homfeld Meer duidelijkheid over het studieverloop, verbetering van de kwaliteit van de tentamens en extra inhaalmogelijkheden voor practica: dit is een greep uit de verschillende verbeterpunten die uit de enquêteresultaten naar voren komen. We hoorden als Studentenraad uiteraard al wel veel geluiden over wat er beter zou kunnen, maar we konden nergens echt de vinger op leggen, aldus De Graaf. Ze is vierdejaars student geneeskunde en vice-voorzitter van de Studentenraad. Derdejaars student Hartog is raadslid en vult aan: Studenten zijn gewoonweg mondiger dan vroeger. Om hen goed te kunnen vertegenwoordigen was een gerichte meting noodzakelijk. FOTO RICHELLE VAN DER VALK Poster De verbeterpunten verschillen van onderwerp, communicatie is er daar één van. De Graaf: Denk aan het blackboardgebruik: studenten zijn tevreden over deze computeromgeving, maar tegelijkertijd gaven ze aan dat het gebruik daarvan onder de docenten gestimuleerd moet worden, zodat bijvoorbeeld meer opdrachten via blackboard gaan verlopen. Onder de kop onderwijs staat ook een aantal verbeterpunten, zoals minder verplicht onderwijs in de week voor het tentamen en meer farmacologie geïntegreerd in het onderwijsprogramma. Hoe denkt de Studentenraad dit allemaal te realiseren? Alles is teruggekoppeld naar het Onderwijsinstituut dat hopelijk met de juiste punten aan de slag gaat, vervolgt Hartog. De Studentenraad houdt daarbij een oogje in het zeil. Hierbij werken we ook samen met andere studentenorganisaties. En uiteraard kunnen de studenten zelf ons ook altijd benaderen wanneer ze niet tevreden zijn. Deze week verschijnt er een poster met daarop de resultaten van de enquête en ons verslag komt ook op blackboard en onze website te staan. Om iets te bewerkstelligen is goede interactie tussen de studenten en hun vertegenwoordigers in de Studentenraad onontbeerlijk. Openingstijden Verder blijken de studenten positief zijn over de geboden faciliteiten, alhoewel de kopieerfaciliteiten beter kunnen. En er heerst unanieme ontevredenheid over de openingstijden van de kantine van de medische faculteit, besluiten De Graaf en Hartog. Van elf tot twee s middag is echt te kort. Daarover zijn we nu aan het onderhandelen met de dienst facilitaire zaken. Alle punten hebben onze aandacht, ook de inwendige mens. Met kwaliteitsbril op zie je meer Kwaliteitsverbetering is een must in de patiëntenzorg. Maar om kwaliteit te kunnen verbeteren én borgen is het nodig een andere bril op te zetten. VUmc heeft vier nascholingen om een nieuwe blik te ontwikkelen. Angela Rijnen Om de zorg patiëntgerichter te maken en de kwaliteit verder te verbeteren, is blikverfrissing onontbeerlijk. Met een kwaliteitsbril op wordt beter zichtbaar welke processen op een zorgeenheid voor verbetering vatbaar zijn. VUmc verschaft zulke brillen in de vorm van cursussen en bijscholingen voor onder meer werkplekmanagers, hoofden van klinische en poliklinische zorgeenheden, seniorverpleegkundigen en stafadviseurs. Verbetermanagement De overkoepelende cursus verbetermanagement bestaat sinds ongeveer drie jaar. Zorgmanager Elise Bijvank ontwikkelde die met strategie en beleid en de Amstel Academie. De cursus laat zien hoe je van een idee tot een verbetering komt en haalbare, realistische, meetbare en tijdsgebonden doelstellingen formuleert. Een ander aandachtspunt is hoe je professionals en teams meeneemt bij het realiseren en borgen van de verbeteringen. Drie bijscholingen zijn vervolgens gericht op wat er te verbeteren valt. De bijscholing patiëntenlogistiek bijvoorbeeld, eveneens gecoördineerd door Bijvank. Geen panklare recepten, maar de deelnemers leren daarin zien welke logistieke processen op de eigen werkplek kunnen worden verbeterd. Voorbeelden zijn het verkorten van wachttijden, betere doorstroom van patiënten of de afstemming van de capaciteit van artsen en verpleegkundigen op elkaar. Tussen de eerste en tweede bijeenkomst krijgen de deelnemers een opdracht, en vaak komen zij met verrassende zaken aan. Cultuur Anja Esmeijer, hoofd zorgeenheid ic kinderen, volgde begin dit jaar de bijscholing patiëntenveiligheid. Ik heb ervan geleerd dat het erg belangrijk is dat je de cultuur op je afdeling dusdanig organiseert of wijzigt dat mensen veiligheid openlijk durven bespreken. Met behulp van een nulmeting hebben we die cultuur op de afdeling gemeten en daaruit afgeleid wat we moesten veranderen. Nieuw is de bijscholing waardering patiënt. Eigenlijk komt alles wat we doen samen bij de patiënt, zegt zorgmanager Ben Nijman, voorzitter van de coördinatiegroep patiënttevredenheid, die de bijscholing heeft ontwikkeld. We vergeten alleen nogal eens te vragen wat de patiënt zelf ervan vindt. De cursus, die in november 2007 voor het eerst zal worden aangeboden, leert je hoe je het patiëntenperspectief in beeld krijgt en hoe je het betrekt bij veranderingen en verbeteringen die je wilt doorvoeren. Met name het tweede dagdeel wordt zeer interactief. Deelnemers krijgen handvatten en instrumenten aangereikt waarmee ze direct in de praktijk aan de slag kunnen. Voor meer informatie over deze cursussen en bijscholingen: Anneke van Dijk, opleider-adviseur nascholingen van de Amstel Academie, tst Inschrijving derde VUmc gebouwenloop geopend Al in januari kwamen de eerste mailtjes binnen: Wanneer kan ik me inschrijven voor de volgende gebouwenloop? Wat in 2005 begon als een ludieke actie in het kader van het lustrum, begint uit te groeien tot een jaarlijkse traditie. De derde VUmc gebouwenloop vindt plaats op zaterdag 27 oktober Medewerkers, studenten en andere sportievelingen kunnen dan wederom de uitdaging aangaan om 5 of 10 kilometer hardlopend af te leggen door, langs en onder de gebouwen van VU medisch centrum. Het unieke parcours brengt de deelnemers door de hortus botanicus, de faculteit, langs het ondergrondse energiecentrum, door de polikliniek en over de brug. Voor alle ingrediënten van een officiële wedstrijd wordt gezorgd. Warming-up, verfrissingsposten langs de route en een prijsuitreiking zijn aanwezig. Nieuw dit jaar is de kinderloop. Voor kinderen tot en met 12 jaar wordt een parcours uitgezet van 1,2 kilometer, waarin uiteraard ook een stukje gebouw wordt opgenomen. Zoals vorig jaar vonk (VUmc Onderzoek Naar Kinderkanker) het thema van de gebouwenloop was, staat in 2007 staat het diabetescentrum VUmc centraal. Van het inschrijfgeld van iedere deelnemer gaat één euro naar het diabetescentrum. Inschrijven kan via Daar zijn ook foto s en enthousiaste reacties van deelnemers aan de vorige edities te vinden. 4 Tracer 12 april 2007 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures

5 Tracer :29 Pagina 5 Servicepagina s Vacatures VU medisch centrum De volledige vacatures zijn te verkrijgen op intranet, startpagina onder vacatures en bij het loopbaancentrum in de polikliniek. Vacatures van 4 april t/m 10 april. Uiterlijke reactiedatum vacatures: 18 april Maatschappelijk werker D afdeling/ dienst medisch maatschappelijk werk, divisie III werktijd 25 uur per week salarisschaal 8 inlichtingen Drs. H.J. Kaufman, kaufman@vumc.nl, tst Researchanalist D afdeling/ dienst geneeskundige oncologie, divisie I salarisschaal 7 inlichtingen Dr. C.R. Jimenez, hoofd oncoproteomics laboratorium, c.jimenez@vumc.nl, tst Inkoper medisch D salarisschaal 10 Inkoper bouw D salarisschaal 10 Inkoper medisch D salarisschaal 9 Assortimentsbeheerder D salarisschaal 10 Contractbeheerder D salarisschaal 8 Hoofd unit post, goederenontvangst en voorraadbeheer D salarisschaal 10 Meet- en regel technicus D salarisschaal 7 inlichtingen R. de Klerck, hoofd team W, br.deklerck@vumc.nl, tst Onderhoudscoördinator bouwkunde D afdeling/ dienst facilitair bedrijif, facilitair bedrijf / salarisschaal 9 inlichtingen Mw. D. Oomkens, hoofd unit vastgoedbeheer, d.oomkens@vumc.nl, tst Onderhoudscoördinator werktuigbouw D salarisschaal 9 inlichtingen R. de Klerck, hoofd team W, br.deklerck@vumc.nl, tst Hoofd team bouwkunde D salarisschaal 11 inlichtingen Mw. D. Oomkens, hoofd unit vastgoedbeheer, d.oomkens@vumc.nl, tst Coördinator centrum familiaire tumoren D afdeling/ dienst poliklinische zorgeenheid klinische genetica, divisie III salarisschaal 7 inlichtingen Dr. F.H. Menko, klinisch geneticus, e- mail: FH.menko@VUmc.nl, tst Medisch administratief medewerker D afdeling/ dienst zorgeenheid traumatologie, divisie IV salarisschaal 5 inlichtingen Mw. M. Ouwens, hoofd zorgeenheid, M.Ouwens@VUmc.nl, tst Artsen in opleiding tot specialist (aios) (2 fte) D afdeling/ dienst radiologie, divisie V werktijd 46 uur per week salarisschaal inlichtingen Prof. dr. C. van Kuijk, hoofd afdeling radiologie, tst Medisch secretaresse D afdeling/ dienst plastische-, reconstructieve- en handchirurgie, divisie II werktijd 28 uur per week salarisschaal 6 inlichtingen Mw. D. Dijkman, d.dijkman@vumc.nl, tst Inkoper facilitair D salarisschaal 9 Inkoper medisch ondersteunend D salarisschaal 9 Arts-assistenten cardio-thoracale chirurgie D afdeling/ dienst cardiochirurgie, divisie IV werktijd voltijds uur per week salarisschaal inlichtingen M.A.J.M. Huybregts, afdelingshoofd, tst Spelleidster kinderopvang D afdeling/ dienst polikliniek, divisie III werktijd 17 uur per week salarisschaal 4 inlichtingen Mw. A. van de Geer, ja.geer@vumc.nl, tst Verpleegkundige I afdeling/ dienst medisch psychiatrische unit, divisie II. werktijd uur per week salarisschaal 7 inlichtingen Mw. L. Maas, l.maas@vumc.nl of tst.41644, * Medewerker planning & ondersteuning D afdeling/dienst facilitair bedrijf, facilitair bedrijf / salarisschaal 8 inlichtingen Mw. D. Oomkens, hoofd unit vastgoedbeheer, d.oomkens@vumc.nl, tst Vacatures van 28 maart t/m 3 april. Uiterlijke reactiedatum vacatures: 10 april Polikliniekassistent D afdeling/dienst dermatologie, divisie I. werktijd 32 uur per week. salarisschaal 5. inlichtingen C. Ritzema, verpleegkundig hoofd ZE, tst Transplantatie coördinator bij leven D afdeling/dienst nefrologie en haemodialyse, divisie I. werktijd 28 uur per week. inlichtingen Drs. S.A. Nurmohamed, internistnefroloog, sa.nurmohamed@vumc.nl, tst Pedagogisch medewerker D afdeling/dienst kindergeneeskunde, divisie III. werktijd 30 uur per week. salarisschaal 8. inlichtingen Mw. S.C.M. Snel, scmsnel@vumc.nl, tst Fellow in opleiding D afdeling/dienst intensive care volwassenen, divisie IV. werktijd voltijds. inlichtingen Prof. dr. A.R.J. Girbes, hoofd en opleider, arj.girbes@vumc.nl of a.girbes@planet.nl, tst P&O adviseur D afdeling/dienst divisiebureau divisie III. werktijd 24 uur per week. salarisschaal 10. inlichtingen Mevrouw K. Koene, k.koene@vumc.nl, tst Medisch maatschappelijk werkers D afdeling/dienst dienst medisch maatschappelijk werk, divisie III. werktijd uur per week. salarisschaal 8. inlichtingen Drs. H.J. Kaufman, kaufman@vumc.nl, tst Secretaresse D afdeling/dienst hematologie, divisie V. werktijd 20 uur per week. salarisschaal 6. inlichtingen Prof. dr. P.C. Huijgens, tst Medisch administratief medewerker D afdeling/dienst medische microbiologie en infectiepreventie, divisie V. werktijd uur per week. salarisschaal 5. inlichtingen H. Bevelander, h.bevelander@vumc.nl, tst Ondernemingsraad Personalia Informatie over de OR vindt u ook op intranet onder de rubriek belangengroepen Aan de ORde Onderwerpen waar de OR zich mee bezighoudt ondernemingsraad algemeen - organisatie en effectievere aansturing en uitvoering van het informaticabeleid - notitie naar één instituut voor onderwijs en opleiden - herpositionering IPO - instellingsbesluit vaste commissie OR bouw - nieuwe medezeggenschapsstructuur VUmc - spraakherkenning - aangepast privacyreglement Er heeft een lokaal overleg plaatsgevonden tussen de vakbonden, de Raad van Bestuur en de OR Daarin zijn o.a. de volgende zaken aan de orde gekomen: - deeltijdwerken arts assistenten en aios - voornemen tot reorganisatie UPC - toekomstige samenwerking Stichting Buitenamstel Geestgronden met VUmc adviesaanvragen - notitie ondersteuning patiëntenzorg - voornemen tot reorganisatie UPC - herziening structuur van de Vereniging: VUmc/ VU-Windesheim De OR heeft advies gegeven over: - technische aanpassing van de reorganisatiecode - benoeming van de divisievoorzitters. instemmingsaanvraag aanpassing convenant raad van bestuurondernemingsraad onderdeelcommissie cluster I Adviesaanvraag Reorganisatieplan integratie dienst diëtetiek en voedingswetenschappen in afdeling inwendige geneeskunde. (onderdeelcommissie) cluster II instemmingsaanvraag RIE s diverse plannen van aanpakken zorgeenheden cluster II (onderdeelcommissie) Cluster III parttime beleid voor artsen in opleiding tot specialist kindergeneeskunde onderdeelcommissie Cluster IV - observatorium - pilot huisartsenpraktijk op de SEH - bouwproject OK s onderdeelcommissie V Voortgang universitaire openbare apotheek VUmc onderdeelcommissie VI & OR - voornemen tot reorganisatie UPC. - notitie naar één instituut voor onderwijs en opleiden Dagelijks bestuur OR;Inge Schadee-Eestermans (voorzitter),joost Leseman (vice-voorzitter),martha Voet (lid), Andy Higgs (roulerend lid),rené van Andel (ambtelijk secretaris) Bureau medezeggenschap, Hoogbouw H 322,Tel 43878, or@vumc.nl,http// intranet/or/index.html Geslaagd Op 22 maart j.l. zijn de volgende studenten geslaagd: Vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige: Fleur Bloemen, Vera Bruyn Vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige: Gerdiene van Rinsum Van harte gefeliciteerd! Praktische informatie Referentiewaardenkaart klinische chemie De nieuwe referentiewaardenkaart klinische chemie is beschikbaar. U kunt deze kaart afhalen bij de administratie en het secretariaat (PK 1BR 011/020) van de afdeling klinische chemie. Flexbureau langer open De openingstijden van het flexbureau zijn met ingang van 2 april 2007 gewijzigd: Maandag tm donderdag van uur tot uur. Vrijdag van uur tot uur (was tot uur) De consulenten van het flexbureau lunchen tussen en uur. Tracer 12 april 2007

6 Tracer :29 Pagina 6 Menu Oproepen en advertenties Informatie over het Menu vindt u ook op intranet onder de rubriek service donderdag 12 april macaronischotel, kalfslapje, vegetarische macaronischotel, snijbonen, komkommersla, gekookte aardappels, gerapte kaas, jus. gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische tomatensoep, vegetarische Chinese soep. vrijdag 13 april babi pangang met saus, canneloni, quorn pangang, komkommersla, pangang groente, foccacia, witte rijst. franse bruinbonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische bonensoep, vegetarische kerriesoep. zaterdag 14 april hamburger+ui, gevulde pannenkoek, broccoli, frites. gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische aspergesoep, vegetarische groentesoep. zondag 15 april vissticks, boerenomelet, spinazie, puree, jus. gebonden kipkerrie soep, tomaatvermicellisoep, vegetarische kerriesoep, vegetarische tomaatvermicellisoep. maandag 16 april sukadelapje, grillgerecht, groentestrudel, sambalboontjes, bloemkool+saus, surinaamse bami, gekookte aardappels, jus. gebonden champignonsoep, Madrileense soep, vegetarische champignonsoep, vegetarische Madrileense soep dinsdag 17 april carbonara saus, fricandeau, vegetarische saus, broccoli, tagliatelle, puree, geraspte kaas, jus. gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische groentesoep, vegetarische aspergesoep. woensdag 18 april kotelet Suisse, wokgerecht, omelet kaas, wilde rijst, gegratineerde witlof, gebakken aardappels, paprikasaus. gebonden tomatensoep, Chinese kippensoep, vegetarische tomatensoep, vegetarische Chinese soep. donderdag 19 april babi ketjap, kalkoenfilet, quorn ketjap, doperwten, ketjap groente, aardappelkroket, witte rijst, pepersaus. gebonden aspergesoep, eldere groentesoep, vegetarische aspergesoep, vegetarische groentesoep. vrijdag 20 april chili con carne, kiprollade, chili sin carne, tyrolien, witte rijst, gekookte aardappels, jus. gebonden kipkerriesoep, tomaatvermicellisoep, vegetarische kerriesoep, vegetarische tomaatvermicellisoep. zaterdag 21 april kalflapje, groente kaas schijf, stoofprei, gekookte aardappels, jus. goulashsoep, vermicellisoep, vegetarische paprikasoep, vegetarische vermicellisoep. zondag 22 april gehaktbal, kaasragout, gemengde groente, gebakken aardappels, stroganofsaus.gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische tomatensoep, vegetarische Chinese soep. maandag 23 april hollandse hachee, vegetarische hachee, rode kool, puree. gebonden kipkerriesoep, tomaat-vemicellisoep, vegetarische kerriesoep, vegetarische tomaat-vermicellisoep. dinsdag 24 april blinde vink, vegetarische schitzel, spinazie, vegetarische jus, puree, jus. heldere vermicellisoep, goulashsoep, vegetarische vermicellisoep, vegetarische paprikasoep. woensdag 25 april bolognaisesaus, vegetarische bolognaisesaus, komkommersla, spaghetti. gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, vegetarische tomatensoep, vegetarische groentesoep. donderdag 26 april kippenboutjes, omelet, nasi, vegetarische nasi, satesaus, atjar + kroepoek. kerriesoep, linzensoep, vegetarische kerriesoep, vegetarische linzensoep. Wijzigingen voorbehouden. Maaltijden zijn verkrijgbaar van uur tot uur en van uur tot 19.00uur. In weekenden en feestdagen van uur tot uur. In de rubriek oproepen en advertenties kunnen medewerkers en vrijwilligers van het VU medisch centrum gratis een advertentie plaatsen. De tekst mag niet meer dan 25 woorden bevatten en moet voorzien zijn van een achternaam en toestelnummer. De prijs van de te koop aangeboden goederen mag niet meer dan 2250 euro bedragen. Advertenties bij voorkeur aanleveren via communicatie@vumc.nl Het Heilig VU-UUR Donderdag 19 april 2007 in de Amstelzaal is er een lezing met prof.dr. Ronnie van Diemen, directeur onderwijsinstituut VUmc: Opleidingsvernieuwing: teken van de tijd?. Voor de discussie vast een tweetal stellingen: Stelling I: Opleidingsvernieuwing belangrijk onderdeel van breed maatschappelijk proces Stelling II: Werkklimaat = leerklimaat De lezing is bedoeld voor alle medewerkers. Aanvang: uur (met broodjes, koffie, thee, etc.). Begin voordracht: uur (duur voordracht is 25 tot 30 minuten met aansluitend 10 minuten discussie). Amstel Academie Het aanbod bedrijfsopleidingen voorjaar 2007 van de Amstel Academie staat op internet. link Bedrijfsopleidingen Wegens overweldigende belangstelling zijn er extra trainingen Morello gepland! Morello en Mediasurface 5.3 t.b.v. interen intranet. U beheert een site op VUmc inter- of intranet of u gaat dat doen. De training die plaats vindt op 24 april is dan geschikt voor u. Computerworkshops Excel 2003: vragen staat vrij U werkt al behoorlijk veel met Excel en u hebt een aantal specifieke vragen. Na deze ochtend heeft u antwoord op de door u gestelde vragen en heeft u geleerd van vragen van de overige deelnemers. Relatiebeheer in Outlook 2003 en Excel 2003 U houdt voor uw eigen werk of voor de afdeling een aanzienlijk aantal relatiegegevens bij. U stuurt deze relaties mailings of wilt een lijst met hun namen en telefoonnummers maken. Dan is dit de training voor u! Training vindt plaats op donderdagmiddag 14 juni. Bibliotheek Bezoek de medische en verpleegkundige bibliotheek in VUmc op locatie 0A1 (achteraan in de centrale hal) of in de medische faculteit op de vijfde etage. Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9.00 tot uur en vrijdag van 9.00 tot uur. Telefoon (020) Web: Nieuwsbrief medische bibliotheek Wilt u op de hoogte blijven van de allernieuwste medische informatiebronnen? En van het servicepakket van de medische bibliotheek? Neem dan een gratis abonnement op onze nieuwsbrief, een zesjaarlijkse uitgave vol informatie óver medische informatie. Speciaal voor artsen, onderzoekers, verpleegkundigen en paramedici in VUmc. Lees het laatste nummer online en meldt u aan: dylan.ubvu.vu.nl/nieuwsbriefmedisch/2007/laatstenummer.html TRIP Database De TRIP Database is een gratis zoekmachine waarmee u medische bewijsvoering van de hoogste kwaliteit uit een groot aantal bronnen tegelijkertijd kunt traceren. Met één opdracht scant u simultaan meer dan 70 Evidence Based Medicine-bronnen, waaronder peer reviewed tijdschriften. De resultaten zijn snel en overzichtelijk te ordenen. Een Het Heilig VU-UUR van 17 mei vervalt i.v.m. Hemelvaartsdag. EMGO workshop Op dinsdag 29 mei vindt een EMGO workshop plaats: Improving health and preventing disease and the role of family history information. Drie thema s zullen aan bod komen: preventive behaviour: the evidence and the theories (Mireille van Poppel, Susan Michie), family history as a tool for public health and preventive medicine (Paula Yoon, Lidewij Henneman), family history and risk perception (Fiona Walter, Cecile Janssens). Deze workshop vindt in de Waver plaats van tot tegen een betaling van 30 euro. De spreektaal is Engels. Voor inlichtingen kunt u contact opnemen via het adres m.pijl@vumc.nl. Website: Memories in future perspective: a hippocampus leaves the nest Farewell symposium Menno Witter In the course of 2007 Menno Witter will not only leave the Department of Anatomy and Schrijftraining Beleidsplannen maken en schrijven U bent net begonnen met het schrijven van een beleidsplan of u moet daar binnenkort aan beginnen? Na deze training bent u in staat een kort, helder en bruikbaar beleidsplan te schrijven. Training start op 9 mei. Leidinggeven, iets voor mij? U heeft geen leidinggevende functie en u wilt onderzoeken of u in de toekomst leidinggevende zou willen worden. Na de training heeft u inzicht in: - wat er van een leidinggevende verwacht wordt - uw eigen sterke en zwakke kanten - uw motivatie om leidinggevende te worden Training vindt plaats op 31 mei en 1 juni. Open aanbod VUmc In goed overleg met de Unit Human Resource Management van de stafdienst P&O is een aantal trainingen ontwikkeld dat direct aansluit bij het beleid van het VUmc, vanuit de visie dat de werkgever faciliterend is in de ontwikkeling van goed medewerkerschap en goed leiderschap. Deze trainingen worden door P&O betaald. Britse commerciële organisatie gespecialiseerd in internetbronnen voor Evidence Based Medicine, voert de redactie over de TRIP Database. TRIP staat voor Turning Research Into Practice. Voorheen waren slechts drie gratis zoekacties per week mogelijk, maar per 1 september 2006 is TRIP helemaal gratis. U vindt de TRIP database via onze lijst met e-resources. Of via OMIM: Online Mendelian Inheritance in Man OMIM is een catalogus van genen en erfelijke afwijkingen van de mens met verwijzingen en links naar verwante bronnen. De omvangrijke database is gebaseerd op het boek Mendelian Inheritance in Man door Victor McKusick. In OMIM vindt u alle bekende ziekten waar een genetische component van bekend is met eventueel verwijzingen naar verantwoordelijke genen. U kunt ook zoeken naar genen op een plattegrond van chromosomen en doorklikken naar wetenschappelijke artikelen over een gen of een ziekte. OMIM bevat meer dan beschrijvingen, wordt dagelijks ge-update, is vrij toegankelijk, wordt u aangeboden door de NCBI en heeft de vertrouwde PubMed-interface. Wij helpen u graag met het vinden van publicaties in OMIM. Bijvoorbeeld voor een review. U vindt OMIM via onze lijst met e-resources: > e-resources. Aeurosciences of the VU University Medical Center, but even the country to become professor at the Norwegian University of Science and Technology at the Center for the Biology of Memory in Trondheim. In view of the major contribution Menno has had to the Department of Anatomy and Neurosciences, the Institute for Clinical and Experimental Neurosciences of the VUmc (ICEN) and the Graduate School Neurosciences Amsterdam (ONWA), as well as to the neuroscience of learning and memory (not in the last place, but he will continue to do so in the future of course), a symposium will be organized for this occasion. The symposium takes place on May 25, Presentations will be given by speakers with whom Menno has collaborated closely in the past ten years or more and he will also give a presentation himself. 25th of May 2007 Amstelzaal, VU University Medical Center Program: 12.00: Lunch (in foyer) 13.00: Edvard Moser (NTNU Trondheim), Grid cells in the entorhinal cortex - the inspiration from Amsterdam Assertief optreden Iedereen die zijn behoeften en belangen beter wil behartigen, zich beter wil profileren het zelfrespect wil vergroten. Training duurt 4 keer een dag in opeenvolgende weken, start op 22 mei. Jaargesprekken voeren en beoordelen Centraal in deze training staan de gespreksaanpak en de gesprekstechniek om van deze jaarlijks terugkerende gesprekken een mijlpaal te maken die de medewerker de impuls en de motivatie geeft om zijn functioneren kritisch te bekijken en zijn mogelijkheden uit te bouwen. Training vindt plaats op 23 en 24 mei. Workshops voor medewerkers: Persoonlijk leiderschap Elke workshop is een intensieve verdieping van de competentie en bevat oefeningen en opdrachten gericht op bewustwording, vaardigheden en verdere ontwikkeling in de praktijk. De workshops duren één ochtend en worden afgesloten met een gezamenlijke lunch. Bij de volgende workshops zijn nog plaatsen beschikbaar! Hans Ket: Specialist Verpleegkundige Informatie Verpleegkundigen van VUmc opgelet! Schrijf je een paper? Bereid je een klinische les voor? Stel je een protocol of richtlijn op? Of wil je gewoon meer weten? Dan heb je literatuur nodig. Maar hoe vind je precies wat je zoekt? En hoe mis je geen belangrijke informatie? Maak het je gemakkelijk, ga voor literatuuradvies naar Hans Ket, de specialist verpleegkundige informatie. Hans werkte zelf in de zorg en heeft daarnaast jarenlange ervaring met alle aspecten van de verpleegkundige informatievoorziening. Literatuuradvies van Hans is trouwens niet alleen makkelijk. Je weet ook nog eens zeker dat je precies vindt wat je zoekt zonder belangrijke informatie over het hoofd te zien. Je kunt Hans vandaag nog mailen of bellen (nummer en adres onderaan deze column). Leeuwendeel medische collectie online Van de ruim 3000 wetenschappelijke, (bio)medische tijdschriften die wij u aanbieden, kunt u meer dan 2800 titels online raadplegen op uw werkplek of thuis via internet. Circa 200 titels zijn voorlopig nog alleen op papier beschikbaar. Die kunt u vinden in onze bibliotheken in het ziekenhuis of de faculteit : Fernando Lopes da Silva (University of Amsterdam), The hippocampalentorhinal system: re-entrant circuits and oscillations 14.00: Ysbrand van der Werf (Netherlands Institute for Neurosciences), Memory consolidation and sleep 14.30: Coffee/tea break (in foyer) 15.00: Jaap Murre (University of Amsterdam), Multi-level modeling of the role of hippocampus in learning 15.30: Richard Morris (University of Edinburgh), Schemas and memory consolidation 16.00: Menno Witter (VU University medical center), Architecture of connections and networks 16.30: Closing words 17.00: Reception (in foyer) Registration For catering purposes we would like you to register for this symposium and/or reception by sending an to Els Borghols, els@cncr.vu.nl, with your name and address. Please indicate whether you will attend the symposium and/or reception. Amstel Academie De Boelelaan 1109, 1081 HV Amsterdam telefoon (020) Bedrijfsopleidingen Shabnam Ramsaroep telefoon (020) Bij- en nascholingen Shabnam Ramsaroep telefoon (020) Verpleegkundige vervolgopleidingen telefoon (020) Paramedische opleidingen telefoon (020) Empathie: 25 mei Commitment aan groei van medewerkers: 7 juni Bouwen aan gemeenschap: 11 juni Bewustzijn: 15 juni Overtuigingskracht: 19 juni Vooruitzien: 25 juni Rentmeesterschap: 29 juni Helend vermogen: 31 mei Conceptualiseren:22 juni Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat. Shabnam Ramsaroep en Wisia Schaefer staan u graag te woord. Tel s.ramsaroep@vumc.nl of w.schaefer@vumc.nl e-books Onze collectie elektronische boeken is nu handig gerubriceerd op medisch specialisme. Neem een kijkje in onze digitale boekenkast > e-books. Enkele populaire e-books daar te vinden: Merck Manuals, Clinical Evidence Online en het Farmacotherapeutisch kompas. Cursussen en instructies De medische bibliotheek verzorgt diverse trainingen voor medewerkers van het VUmc en studenten geneeskunde. Zo is er voor iedereen die (weer) goed wegwijs wil worden in het aanbod van de medische bibliotheek een vaste, wekelijkse minicursus. En wie regelmatig moet werken met PubMed, doet dat na onze 2-urige PubMed-cursus sneller en beter. Daarnaast zijn er voor VUmc-groepen lessen-op-maat mogelijk over het zoeken en hanteren van literatuur. En ook verzorgen wij een praktische introductiecursus Reference Manager. Voor meer informatie zie onze webpagina s: > Instructies. Voor inhoudelijke vragen en adviezen kunt u contact opnemen met onze medisch informatiespecialisten: Ingrid Riphagen: (020-59) 85260, i.riphagen@ubvu.vu.nl; Hans Ket: (020-44) 42523, h.ket@ubvu.vu.nl; Ilse Jansma: (020-44) 42523, i.jansma@ubvu.vu.nl. U kunt ze ook oppiepen: * Tracer 12 maart 2007

7 Tracer :29 Pagina 7 Concrete projecten in de maak Culturen verbinden - beter worden Het aantal patiënten in VUmc dat afkomstig is uit een andere cultuur dan de Nederlandse neemt gestaag toe. Ook medewerkers hebben verschillende culturele en religieuze achtergronden. VUmc wil hun vragen en ervaringen gebruiken om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Het sleutelwoord: interculturalisatie. Reina Steenwijk van de dienst pastoraat en geestelijke verzorging (PGV) over het onderzoek dat in dit kader plaatsvond. Annemarie van den Hoven Wat is interculturalisatie? VUmc herbergt tientallen culturen. Gelukkig zijn die niet statisch. Ze kunnen zich met elkaar verbinden, zeker in een gedeelde werkcontext. We hebben onderzocht welke thema s er spelen. Daarbij hebben we ons geconcentreerd op de verpleegafdelingen. Wie hebben jullie gesproken? Arslan Karagül, de moslim geestelijk verzorger en pandit Gretchen Ramsaran hebben met in totaal twaalf Turkse, Marokkaanse en Surinaamse patiënten gesproken. Ik heb met 44 autochtone en allochtone medewerkers en met de leidinggevenden in het ziekenhuis gesproken. Hoe reageerde men? Bijna iedereen stelt heel duidelijk dat er verbeteringen mogelijk zijn. Verbeteringen op welke terreinen? De verbeteringen in kwaliteit van de zorg hebben we gecentreerd in thema s. Zo vinden veel medewerkers dat ze te weinig weten van andere culturen. Ze weten bijvoorbeeld dat Pasen en de Ramadan bestaan, maar niet wat het voor iemand kan betekenen. Het gaat dus om kennis én inzicht. Een ander steeds terugkerend thema is het grote aantal bezoekers bij met name niet-westerse patiënten. Hoe ga je daar mee om? Als een rode draad lopen de ethische vraagstukken door het onderzoek; verschillende culturen kijken op verschillende manieren aan tegen ziek zijn en sterven. En natuurlijk het eten: bijna iedereen is voor meer keuze in de keuken. Wat is de volgende stap? We hebben een groot aantal kleine projecten geformuleerd. Nu onderzoeken we hoe die, in samenwerking met afdelingen en diensten in VUmc, het beste kunnen worden vormgegeven. Sommige van onze gesprekspartners zeggen: Is zo n interculturalisatiebeleid er nog niet? Dat zou je eigenlijk wel verwachten. De projecten zullen aan drie voorwaarden voldoen: ze haken aan bij bestaande kaders, hebben voldoende draagvlak en leveren een bijdrage aan de kwaliteit van de zorg. Aan het begin van de zomer gaan de voorstellen naar de raad van bestuur en in de herfst kunnen de eerste projecten starten. We stellen ook prioriteiten. Met sommige acties kun je snel resultaat boeken, andere nemen misschien wel een paar jaar in beslag. En dan? In september organiseert de dienst pgv een symposium. Dat is tegelijkertijd het startschot voor de eerste projecten. Dan zal ook duidelijk worden dat VUmc met zo n brede aanpak van interculturalisatie voorop loopt, net zoals we het eerste ziekenhuis waren dat een islamitisch geestelijk verzorger in dienst nam. FOTO: YVONNE COMPIER VUmc-ers in het nieuws Het is moeilijk om in deze samenleving gezond te leven. Overal is voedsel, overal is reclame en er zijn soms maar weinig mogelijkheden om buiten te spelen. Carry Renders, coördinator kenniscentrum overgewicht, naar aanleiding van het boekje Kinderen en overgewicht over de vier belangrijke leefregels ter voorkoming van overgewicht (chips, cola, chocolade en computer). Trouw, 24 maart. Ze wijzen er dan bijvoorbeeld op dat een embryo nog geen bewustzijn heeft, geen relaties, geen waarneembare eigenschappen. Maar daarmee begeef je je op gevaarlijk terrein. Want dat kun je misschien ook wel zeggen van zwaar verstandelijk gehandicapte of ernstig dementerende mensen. Mogen die dan ook voor onderzoek beschikbaar worden gesteld? De opvatting over het embryo heeft op termijn ook gevolgen voor onze houding tegenover mensen met verminderde capaciteiten. Henk Jochemsem, hoogleraar medisch ethiek, neemt stelling tegen wetenschappers die het embryo slechts een relatieve beschermwaardigheid willen toekennen. Trouw, 5 april. Een baby kan best leren dat hij een signaal moet geven bij een volle blaas, maar daar hoort nog geen enkele vrije wil bij. Jeugdarts Frank van Leerdam over zindelijkheid en plasproblemen bij kinderen. zsana, 4 april. Het betekent dat er weliswaar patiënten zijn die maar enkele weken meer zullen leven, er zijn er ook die na zo n behandeling enkele jaren extra zullen leven. Oncoloog Fons van den Eertwegh over een nieuw middel bij de behandeling van prostaatkanker. De Volkskrant, 7 april. Doorzettingsvermogen leidt tot wereldwijde doorbraak Zorgpad op SEH Kinderen eerst! Je hebt geen direct zicht op je handen, zoals bij een open operatie. Je moet opnieuw de oog-handcoördinatie leren bij laparoscopisch opereren. Jeroen Meijerink, chirurg, over de masterclass laparoscopische chirurgie. Radio 1 journaal, Het Filiaal, 10 april. Op 28 maart promoveerde Abdul- Baqi Al-Toma voor de tweede keer in zijn leven. In zijn thuisland Irak was hij al doctor in de inwendige geneeskunde. Eind jaren negentig vluchtte hij met zijn gezin voor het regime en kwam naar Nederland. Maar aangezien diploma s van buiten de eu niet als gelijkwaardig worden beschouwd aan Nederlandse diploma s moest hij helemaal opnieuw beginnen. Met goed gevolg: zijn promotie-onderzoek in de specialisatie maag-darmlever wordt wereldwijd als doorbraak erkend voor de diagnostiek en behandeling van coeliakie. Unieke behandeling Coeliakie is een chronische ontsteking van de dunne darm ten gevolge van glutenovergevoeligheid. Al-Toma ontdekte dat coeliakie-patiënten ouder dan vijftig jaar een grotere kans lopen op de ontwikkeling van lymfklierkanker. Uniek in de wereld is de behandelmethode die hij en het team van professor Chris Mulder toepasten. Ze behandelden patiënten die lymfklierkanker in wording vertoonden. Na een zware chemotherapie kregen de patiënten een stamceltransplantatie. Met uitstekende resultaten, voor het eerst werd lymfklierkanker voorkomen. Twee van zijn patiënten waren bij de promotie aanwezig. Al-Toma: Dat was geweldig. Voor de behandeling waren ze er heel slecht aan toe. Tot dan was er ook geen enkele behandelmethode afdoende, patiënten stierven eraan. Maar een half jaar na de transplantatie konden ze weer helemaal normaal functioneren en alles eten, weliswaar glutenvrij. Ook groeiden ze langzaam naar een normaal gewicht. Hun mening vind ik belangrijk en het was bijzonder om hen tevreden en enthousiast in de zaal te zien zitten. Leerling Al-Toma heeft dus een belangrijke doorbraak bewerkstelligd. Maar hoe was de weg daar naartoe? Daar is maar één woord voor: vreselijk. Ik moest vrijwel weer van nul af beginnen, terwijl ik in Irak al alles had gedaan. Ik was daar docent en moest me hier weer als leerling opstellen. Vergeleken met mijn collega co-assistenten zat ik in een heel andere levensfase. Ik heb een vrouw en twee kinderen, we moesten onze weg zien te vinden in een nieuw land, een nieuwe taal leren. Tegelijkertijd fulltime werken, onderzoek doen en studeren heeft heel wat druk op mijn gezin gelegd. Dat laat onverlet dat hij professor Mulder dankbaar is voor de kans die hij hem heeft gegeven om de opleiding tot mdl-arts te doen. Al-Toma werkt nu tot volle tevredenheid als mdl-specialist in het St. Anthoniusziekenhuis in Nieuwegein. WM Het is natuurlijk helemaal geen lolletje voor een kind (en zijn of haar ouders), om terecht te komen op de spoedeisende hulp (seh ). Maar áls het dan gebeurt moet het allemaal wel zo prettig mogelijk verlopen. Dat vinden kinderartsen, kinderverpleegkundigen én artsen en verpleegkundigen van de seh ook. Daarom hebben ze de handen ineen geslagen om te kijken wat er kan verbeteren aan de acute zorg voor kinderen tot en met 17 jaar. Dat verbeteren moet je heel breed zien, zegt teamleider seh Joost van Galen. Bijvoorbeeld de mogelijkheid om te spelen, de inrichting van de ruimte, de wachttijden, maar ook: hoe communiceer je op een goede manier met kinderen? Van Galen legt uit dat kinderen best een moeilijke categorie patiënten zijn. Soms is het lastig te peilen hoe het met ze is, terwijl je in de hectiek van een seh wel snel moet kunnen inschatten wat er moet gebeuren. Ook is het belangrijk alert te zijn op kindermishandeling. De richtlijnen daarvoor worden ook tegen het licht gehouden en zo nodig verbeterd. Jaar van het kind Dit initiatief - door seh opgestart onder het motto Jaar van het kind - sluit naadloos aan op de ontwikkeling van een zorgpad voor het acuut zieke kind. Zorgpaden moeten er toe bijdragen dat de route van een patiënt, van binnenkomst tot ontslag, soepel verloopt, zonder knelpunten, onhandige aansluitingen en lange wachttijden. Ook dit zorgpad, één van de eerste waar nu binnen VUmc aan wordt gewerkt, met een subsidie van zorgverzekeraar Agis, is een samenwerkingsproject van kinderartsen en kinderverpleegkundigen van de kinderpoli en kinderafdeling én de seh. Projectleider kinderarts Gijs van Well: Ons doel is vooral de wachttijden verkorten. We meten op verschillende momenten hoe die wachttijden zijn en zoeken dan uit waar dat door komt. Zo kunnen we gericht maatregelen nemen om het te verbeteren. Maar we houden ook enquêtes onder medewerkers van de seh en patiënten. We willen bijvoorbeeld te weten komen hoe medewerkers omgaan met richtlijnen en hoe het hier allemaal toegaat in de beleving van de kinderen en hun ouders. De eerste meting in het kader van dit zorgpad, die de afgelopen maanden is gehouden, laat al zien dat het wat wachttijden betreft heel goed gaat met de categorie kinderen die direct wordt doorgestuurd naar de kinderpoli. De logistiek is daar prima geregeld, zegt Gijs van Well, daar kunnen wij veel van leren. Dat het daar zo goed loopt is trouwens het resultaat van een eerder kwaliteitsproject. Zo zie je maar weer, hoe nuttig dat kan zijn. MM Onder toeziend oog van Jeroen Meijerink ontdekt Menno Reemeijer van het Het Filiaal hoe lastig een sleutelgatoperatie is Tracer 12 april 2007 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures 7

8 Tracer :29 Pagina 8 Agenda De rubriek agenda staat ook op intranet onder de rubriek nieuws en agenda. Deze site wordt tweewekelijks herzien. De eerste plaatsing in Tracer wordt gemarkeerd met een *. Promoties en oraties donderdag 12 april - aula, uur: S.J. van Vliet, Novel insights into MGL-glycan interactions in the immune system promotor: prof.dr. Y. van Kooyk, copromotor: dr. T.B.H. Geijtenbeek donderdag 19 april - aula, uur: M.O.Verhoeven, Menopause, menopausal therapies and asymmetric dimethylarginine, an emerging cardiovascular factor promotor: prof.dr. P. Kennemans, copromotoren: dr. M.J. van der Mooren, dr. T. Teerlink *woensdag 9 mei - aula, uur: L.E. Bröker-van Rens, Novel microtubule-stabilizing agents promotor: prof.dr. G. Giaccone *vrijdag 11 mei - aula, uur: M.C. Weijmer, Strategies to reduce hemodialysis catheter-related complications promotor: prof.dr. P.M. ter Wee *vrijdag 11 mei - aula, uur: L.A. van de Pol, Hippocampal atrophy on MRI from aging to dementia: a clinical perspective. A clinical perspective promotoren: prof.dr. Ph. Scheltens, prof.dr. F. Barkhof, copromotor: dr. W.M. van der Flier *dinsdag 15 mei - aula, uur: M.J. Alssema, Meal-induced metabolic changes promotoren: prof.dr. R.J. Heine, prof.dr.ir. J.M. Dekker, copromotor: prof.dr. G. Nijpels *maandag 21 mei - aula, uur: R.K. Schindhelm, Postprandial dysmetabolism and non-alcoholic fatty liver disease in relation to type 2 diabetes mellitus and cardiovascular risk promotor: prof.dr. R.J. Heine, copromotoren: dr. M. Diamant, dr. T. Teerlink *dinsdag 22 mei - aula, uur: G. Meynen, Neurobiological characteristics of depression. Major depressive disorder versus depression in Alzheimer s disease promotoren: prof.dr. W.J.G. Hoogendijk, prof.dr. D.F. Swaab *dinsdag 22 mei - aula, uur: M. Langelaan, Quality of life of visually impaired working age adults promotoren: prof.dr. G.H.M.B. van Rens, prof.dr. P.J. Ringens, copromotoren: dr. M.R. de Boer, dr. A.C. Moll *vrijdag 25 mei - auditorium, uur: M.J.H. Baars, Genetic knowledge, opinions and self-perceived competence of non-genetic health care providers promotoren: prof.dr. L.P. ten Kate, prof.dr. A.J.J.A. Scherpbier, copromotor: dr. L. Henneman Oraties/afscheidsredes vrijdag 13 april - aula, uur: prof.dr. E.J.H. Meuleman, Andrologische urologie. Een zaak van mannenemancipatie *vrijdag 4 mei - aula, uur: afscheid prof.dr. J.J. de Lange, Over de invloed van de omgeving op cholera en op chloroform *vrijdag 11 mei - aula, uur: prof.dr. P.J.F. Snijders, HPV ontsporing: een baarmoederhalszaak *woensdag 30 mei - aula, uur: afscheid prof.dr.ir. T. Houtgast, Slechthorendheid en de beta-onderzoeker *woensdag 30 mei - aula, uur: prof.dr.ir. J.M. Festen, Verstaan als uitdaging Symposia en congressen donderdag 12 april - Nascholingscyclus huisartsgeneeskunde : Osteoporose, waar staan wij nu? Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. I. van Baardwijk, tst vrijdag 13 april - Symposium Actualiteiten jeugdgezondheidszorg Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. I. van Baardwijk, tst woensdag 25 april - Symposium Implementatie VBOC Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, dhr. R. van Veen, tst donderdag 26 april - Amstelzaal, : VUmc-huisartsendag: Klein maar fijn. Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie, mw. I. van Baardwijk, tst vrijdag 25 mei - Amstelzaal, uur: afscheidssymposium prof.dr. Menno Witter. Voor informatie/registratie: Els Borghols, els@cncr.vu.nl, tel Internationale congressen zondag 13 mei-woensdag 16 mei - World congress on disaster and emergency medicine, WCDEM Voor informatie: FOTO: RONALD VAN WIEREN Echt een visitekaartje Nieuwe faciliteiten voor klinisch urologische studies Annemarie van den Hoven Tot voor kort werden de proefpersonen van klinisch urologische studies ontvangen in een wacht- en spreekkamer van urologie op de polikliniek. Ze zaten tussen de gewone patiënten die zich regelmatig afvroegen waarom hén geen kopje koffie werd aangeboden. Sinds 29 maart is deze situatie verleden tijd. Klinisch urologische studies, kortweg KUS, beschikt nu over een eigen wachtruimte, twee eigen spreekkamers en kantoorfaciliteiten. kus werkt met patiënten met urologische klachten. Plasklachten bijvoorbeeld of prostaatklachten. We testen onder andere medicijnen tegen een overactieve blaas, vertelt Jos Frantzen, onderzoeksdirecteur. En samen met oncologie onderzoeken we de effecten van een behandeling van prostaatkanker waarin hormonen en chemotherapie worden gecombineerd. w e t e n s w a a r d i g Lymfoom levensbedreigende complicatie bij vijftigplussers met coeliakie Patiënten ouder dan vijftig bij wie coeliakie (een chronische ontsteking van de dunne darm ten gevolge van glutenovergevoeligheid) wordt vastgesteld lopen een grotere kans op een lymfoom (lymfklierkanker) als complicatie. Bij deze patiënten zouden dan ook standaard de t-cellen moeten worden onderzocht die verantwoordelijk zijn voor de afweer, maar onder bepaalde omstandigheden uitgroeien tot een kwaadaardig tumor. Als er sprake is van Expertise Het gros van ons onderzoek gebeurt in opdracht van de farmaceutische industrie. Frantzen wijst de kwalificatie makkelijk geld verdienen nadrukkelijk van de hand. Het is relevant onderzoek, ook voor de kliniek. Bovendien kun je met de expertise en de buffer die je zo opbouwt weer eigen onderzoek doen. Bijvoorbeeld naar de verbetering van de diagnostiek rond een vergrote nier bij jonggeborenen. Het komt bij een op de 500 baby s voor, vertelt Frantzen. Is de nier vergroot, dan wordt de urine niet goed afgevoerd. Of dat ook echt het geval is, kan alleen met een ingrijpende invasieve methode worden vastgesteld. Momenteel onderzoeken wij of het ook door analyse van de urine kan. Belangrijk onderzoek, maar voor de industrie niet interessant. Daar springen wij dan op in. Voordat een onderzoek start, vindt er altijd een driehoeksoverleg plaats tussen de uroloog, de coördinerend verpleegkundige en de onderzoeksdirecteur. De uroloog beoordeelt of de studie klinisch interessant en relevant is, de coördinerend verpleegkundige of de studie uitvoerbaar is. Frantzen, ten slotte, kijkt naar het financiële plaatje. een lymfoom als complicatie van coeliakie dan is beenmergtransplantatie een werkzame therapie. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Abdul-Baqi Al-Toma. Refractaire coeliakie, dat wil zeggen coeliakie die niet reageert op een glutenvrij dieet, met afwijkende t-cellen is een complicatie die pas sinds vijf à zes jaar als zodanig bekend is. De meerderheid van deze patiënten sterft aan een lymfoom. In Nederland worden per jaar mensen met coeliakie gediagnosticeerd, waarvan 250 boven de vijftig jaar. Binnen deze laatste groep ontwikkelt 5 à 10% binnen tien jaar na de diagnose coeliakie een lymfoom. Vroege identificatie van patiënten met een verhoogd risico zoals een dubbel hla-dq2 gen zou kunnen helpen bij de herkenning van een verhoogd risico op het ontwikkelen van deze ernstige complicatie. Overwogen moet worden microscopisch bioptonderzoek en standaard dq-typering toe te passen bij alle nieuwe coeliakiepatiënten welke worden gediagnosticeerd boven de vijftig jaar. Refractaire coeliakie met afwijkende t-cellen was voorheen niet te behandelen. De klassieke In de watten kus werkt met twee soorten patiënten: patiënten die bij VUmc in behandeling zijn en geen baat hebben bij de gangbare middelen en patiënten die hebben gereageerd op een advertentie. Frantzen: We leggen ze een beetje in de watten; ze hóeven immers niet mee te doen. Toen ze nog tussen de gewone patiënten in de polikliniek zaten, was dat lastig. Bovendien was de spreekkamer maar twee ochtenden voor ons beschikbaar. We liepen echt tegen onze grenzen aan. De nieuwe faciliteiten geven ons letterlijk en figuurlijk de ruimte. De opening van de nieuwe eenheid, verricht door Rien Caljouw, manager bedrijfsvoering van divisie iv, was feestelijk. Frantzen: De genodigden van binnen en buiten het Vumc waren het er over eens: dit is echt een visitekaartje! FOTO RICHELLE VAN DER VALK immuunsuppressiva en steroïden hielpen niet. VUmc paste als eerste centrum in de wereld de therapie van autologe beenmergtransplantatie toe. Dit is herkend als een doorbraak (Pubmed: Blood 2007). Het is voor het eerst dat een lymfkliertumor in wording met behulp van hoge dosis chemotherapie met stamceltransplantatie voorkomen kan worden. Het onderzoek van Al Toma moet dan ook als een mijlpaal worden beschouwd bij de diagnostiek en behandeling van (refractaire) coeliakie zowel in Nederland als daarbuiten. Hechtcompetitie laat vaardigheid zien Na zes weken van thuis oefenen konden dertien chirurgen in opleiding op 10 april laten zien hoe goed zij laparoscopisch kunnen hechten en knopen. Dit gebeurde in een spannende competitie, die net zo hectisch was als het werken in een operatiekamer. Net als op een ok stonden de andere cursisten om hen heen en met een stopwatch werd de tijd opgenomen, die zij nodig hadden om het parcours af te leggen. De vraag die de test moest beantwoorden was of ze onder druk en binnen de gestelde tijd de noodzakelijke kwaliteit kunnen leveren. Hiermee werd de eerste masterclass laparoscopisch knopen en hechten afgesloten. Winnaar van de competitie was Ewoud Jutte van het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk die er precies 2 minuten en 12 seconden voor nodig had. Laparoscopisch hechten vereist een goede oog-handtechniek, die met dagelijkse oefening verder wordt ontwikkeld. Essentieel in de training is de op VUmc ontwikkelde oefenbox die de chirurgen in opleiding mee naar huis kregen. Door dagelijks te oefenen bijvoorbeeld aan de keukentafel, krijgt de chirurg i.o. effectief deze bijzondere vaardigheid onder de knie. Bijkomend voordeel is dat ze door het gebruik van de simulatietraining hun vaardigheden niet meer hoeven te oefenen op een patiënt. De huidige opleidingsmogelijkheden zijn echter beperkt. Deze training voorziet in de groeiende vraag naar chirurgen die deze techniek moeten beheersen. 8 Tracer 12 april 2007 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures

9 Tracer :29 Pagina 9 Hanne Meijers Genetica in hart en nieren Het is een beauty van een afdeling. Hanne Meijers (45) spreekt enthousiast over de afdeling klinische genetica waar zij sinds een half jaar de scepter over zwaait. Toponderzoekers, tal van mogelijkheden, kansen die voor het grijpen liggen. Een kennismaking met het nieuwe, gedreven afdelingshoofd, van wie het hoogleraarschap niet zo nodig hoefde. De toga voelt vooralsnog als niet-eigen. Wie weet, went dat nog. Wilma Mik Als kind was Hanne Meijers al gefascineerd door aangeboren afwijkingen. Haar eerste spreekbeurt handelde over dwergen op Egyptische afbeeldingen uit de oudheid. De erfgangen van Mendel tijdens de biologieles waren een regelrechte openbaring. Dit is het, wist ze. Hier wil ik me in verdiepen: hoe de erfelijkheid werkt, met recessieve en dominante factoren, zo ingenieus! Gegrepen door materie Als student geneeskunde aan Erasmus mc ging ze meteen op de afdeling genetica werken. Na haar doctoraal sloeg ze even een zijpad in, om uit te zoeken of ze dokter wilde worden of wetenschapper. Verloskunde bracht haar veel. Ik vond het mooi om heel dicht bij mensen te staan, op zo n cruciaal moment in hun leven. De opleiding gynaecologie beviel minder vanwege de vele nachtdiensten zonder compensatie en de beperkte wetenschappelijke uitdaging. En toen, eind jaren tachtig, ging de opleiding klinische genetica van start. Meijers was er als de kippen bij en al snel pakte de materie haar. Het waren ook de jaren dat bekend werd dat kanker erfelijk kan zijn, de eerste genen werden gelokaliseerd. Meijers ging er als jonge klinisch geneticus samen met een oncoloog systematisch mee aan de slag en promoveerde erop. Het greep me. Ik kon patiënten ook echt helpen. Weliswaar kunnen we mensen met genetica nog niet genezen, maar uitleggen waarom iemand een afwijking heeft is ook heel belangrijk. Het is niet altijd even makkelijk, maar wel zinnig werk. Bovendien, als je weet wie een risico loopt, bijvoorbeeld op kanker, kun je via screening en preventie het een en ander doen en zo de vooruitzichten verbeteren. Veel potentie Om feeling met de praktijk te houden, wil Meijers in elk geval een halve dag per week patiëntenzorg blijven doen. De rest van haar tijd wordt opgeslokt door het managen van de afdeling, overleg om tot samenwerking te komen, promovendi begeleiden en onderzoeksfondsen werven. Haar stijl is direct, haar tempo hoog en soms wil ze te veel tegelijkertijd. Dat is mijn eeuwige valkuil, maar er liggen zoveel kansen. Die wil ik grijpen en waarmaken, zodat klinische genetica tot de top gaat behoren in Nederland. De kliniek liep wat achter, naar mijn gevoel. De afdeling telt zo n honderd medewerkers van wie een groot aantal onderzoekers, laboranten en tien medisch specialisten. Een hele goede ploeg mensen, zegt ze, met heel veel potentie. Goede patiëntenzorg staat FOTO: AVC PETER SMITH nummer 1. Klantgericht, dus efficiënt, met slimme dokters en goede, snelle diagnostiek. Ze wil de andere afdelingen en de regio laten zien wat genetica kan bijdragen aan diagnostiek en onderzoek. Dat betekent netwerken. Een heel leuk onderdeel van mijn functie. Onderzoek staat hoog op haar lijstje. Van de artsen gaan er vijf promoveren en ook de aio s krijgen kansen Dat is goed voor VUmc, voor henzelf en met de uitkomsten kunnen we ook het veld vooruit helpen. Nu al moet er nagedacht worden over de aanschaf van kostbare diagnostische apparatuur. Over vijf tot tien jaar is het namelijk mogelijk in een keer het hele genoom te bepalen. De klinisch geneticus in hart en nieren begint te stralen bij de gedachte. Dilemma s Samen met kinderoncologie heeft ze een poli opgezet waar bepaalde kinderen met kanker standaard worden gescreend op erfelijke componenten. We weten dat bepaalde tumoren komen door een fout in het dna. Het is belangrijk om dit te achterhalen, omdat ze soms ook andere problemen vertonen waar je dan op kunt anticiperen. Maar hoe vertel je het de ouders? Dat is zo n dreun en do no harm is voor mij als arts een leidende opdracht. Die psychologische kant ligt dan ook op ons bord, vind ik. We hebben zo n sprong gemaakt in de genetica, maar wat doet het met mensen als ze horen dat er iets mankeert aan hun dna? En dat je kunt voorspellen dat ze later een bepaalde ziekte krijgen? Er kleven zoveel dilemma s aan. Met de afdeling psychologie zijn we aan het bekijken hoe we aan deze facetten meer aandacht kunnen besteden. PET/CT in VUmc Nieuwe scanner geeft duidelijkheid over optimale behandeling FOTO: AVC, YVONNE COMPIER Een gecombineerde PET-CT-scan maakt een doelmatige keuze voor behandeling een stuk eenvoudiger. Voor de patiënt is het one stop-shop principe veel minder belastend. De meerwaarde van routinematige PET(-CT)-scans is bewezen bij patiënten met long- en lymfklierkanker. De verwachting is dat de doelmatigheid van een PET-CT-scan zich vooral ook zal bewijzen bij KNO-tumoren, slokdarmkanker in bepaalde stadia en bij evaluatie van het effect van behandeling Eind maart is in afdeling nucleaire geneeskunde & PET research de langverwachte PET- CT-scanner in gebruik genomen. De gecombineerde technologie van PET en CT geeft tegelijkertijd anatomische en biologische informatie. Het apparaat zal worden ingezet voor patiëntenzorg, maar ook voor onderzoeksdoeleinden. Research is belangrijk voor ontwikkeling van nieuwe diagnostische technieken, maar ook voor het verkrijgen van inzicht in de biologie van ziekten, zodat behandelingen kunnen worden ontwikkeld of verfijnd. De aanschaf van de scanner is gerealiseerd mede dankzij ondersteuning van het cca. Philips Medical Systems is behalve leverancier ook een sponsoringpartner. Door onder andere specialistische expertise ter beschikking te stellen in het kader van samenwerkingsprojecten, leveren zij een bijdrage aan de verdere ontwikkeling van de pet-ct-technologie binnen de muren van VUmc. Aanvullende systemen Op het gebied van moleculaire beeldvorming is pet, wat staat voor Positron Emissie Tomografie, een van de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar, legt Otto Hoekstra, hoofd van de afdeling nucleaire geneeskunde en pet research, uit. De manier van beeldvorming met pet verschilt van die met de ct scan: bij de ct scan worden röntgenstralen door de patiënt heen gestuurd en vervolgens een afbeelding van weefsels en organen gemaakt op basis van verschillen in weefseldichtheid. Er worden contrastmiddelen ingespoten om bloedvaten zichtbaar te kunnen maken. Nauwere samenwerking ct levert zeer veel informatie, maar heeft ook beperkingen. Bij bijvoorbeeld kankeronderzoek is niet elke anatomische afwijking perse kwaadaardig, omgekeerd kunnen normaal lijkende structuren toch aangetast zijn. Vooral operaties, bestraling en chemotherapie veranderen de normale anatomie, zodat de beelden moeilijker te duiden kunnen zijn. Introductie van de pet-ct techniek impliceert dus ook een nauwere band met de afdeling radiologie; laatstgenoemde afdeling is verantwoordelijk voor het ct-deel en levert daarvoor ook de benodigde expertise. Bij pet en in de nucleaire geneeskunde in het algemeen, wordt een licht radioactieve stof aan de patiënt toegediend, een tracer, die vervolgens op zoek gaat naar het proces dat men zichtbaar wil maken. De scanner registreert hoeveel van die tracer zich op enig moment wáár in het lichaam bevindt. Zo is er voor elke toepassing in de geneeskunde een andere tracer. Naarmate de pet-tracers beter worden, zullen ze minder worden opgenomen in normaal weefsel. Dan is de ct scan nodig om precies te kunnen tonen waar de afwijkingen op de pet scan zich in het lichaam bevinden. Effectiever Voor de afdeling radiotherapie (met nucleaire geneeskunde & pet research en radiologie deelnemer aan de pet-ct activiteit) levert petct de mogelijkheid om bestralingsplannen effectiever te gaan maken door bestraling aan te kunnen passen aan de gecombineerde anatomische en functionele informatie. Daardoor kan bestraling effectiever worden met minder bijwerkingen. Samen met de aanwezige faciliteiten in het radionuclidencentrum, waar men in samenwerking met en geïnspireerd door anderen in VUmc en daarbuiten werkt aan het ontwikkelen van nieuwe tracers, is dit een verdere versterking voor VUmc op het gebied van molecular imaging. Tracer 12 april 2007 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures 9

10 Tracer :29 Pagina 10 Samen lunchen Werken is een stuk prettiger als je fijne collega s hebt. Sommige medewerkers gaan ook buiten werktijd met elkaar om, anderen delen een hobby of zijn zelfs vrienden geworden. Medewerkers van het onderwijsinstituut spelen samen Texas hold em. Ursula Wopereis Poker is berucht door de hoge bedragen die aan de speeltafel worden gewonnen en verloren en mag daarom in georganiseerde vorm slechts in casino s worden gespeeld. Dat is geen punt voor René Pienema. Eens in de zes weken onthaalt hij zijn naaste medewerkers van het onderwijsinstituut op een vloeibaar dieet van gerstenat en een pittig partijtje poker. Een kwestie van de grootste tafel, zegt René laconiek. We spelen maximaal met zijn achten. Puur voor de fun. Iedereen koopt zich voor 5 euro in en start met een stapel fiches. Roel neemt de theorie serieus en is de enige die in het spel investeert en toch verliest. Hij heeft een professionele set fiches en een boek aangeschaft. Hij slaapt zelfs in met pokerfiles op zijn ipod. Maar eigenlijk winnen vooral mensen die nog nooit gepokerd hebben. Beginnersgeluk, denkt Maybritt Stal. Goh, nooit wat van gemerkt, bekent Olav Twint. FOTO RICHELLE VAN DER VALK Texas hold em Amsterdam style Collega s: Roel Eggens (financieel beheerder), René Pieneman (beleidsmedewerker bedrijfsvoering), Ramon Puras (coördinator master oncologie), Maybritt Stal (management assistente bachelor jaar 1) en Olav Twint (coördinator cofase aan het onderwijsinstituut). Samen: pokeren Anna Kournikova op tafel We spelen Texas hold em, legt Roel Eggens deskundig uit. Iedereen krijgt van de dealer twee kaarten. De speler naast de dealer zet verplicht in (small blind), evenals zijn buurman (big blind). Daarna bepaalt iedere speler of hij meegaat (call), de inzet verhoogt (raise) of past (fold). Na de eerste ronde volgen drie inzetrondes met open kaarten op tafel, de flop, de turn en de river. De speler met de beste hand wint de pot. Elke ronde schuift de dealer door. Ik probeer wel volgens de theorie te spelen, maar het vergt discipline om te passen als je slechte kaarten krijgt. Het jargon is wel erg goed. Anna Kournikova is bijvoorbeeld een aas en koning - ziet er ontzettend lekker uit, maar wint nooit. Twee azen zijn American Airlines, twee zwarte vieren: Dart Vader of the Dark Side of the Force. Ramon Puras: We beginnen voorzichtig, maar naarmate de avond vordert vliegen de honderdjes over tafel. Het gaat om elkaar uitdagen en bluffen. In tegenstelling tot echte profs praten wij alleen heel veel. René: En we drinken gewoon door tijdens het spel. Ik ben over het algemeen een heel sociale player, maar speel soms ontzettend agressief. Ramon: Grof inzetten, bedoelt ie. De wapens blijven altijd aan de kapstok. Niemand heeft overigens de ambitie om geld te winnen. We proberen vooral niet te veel te verliezen, lacht Olav. Maybritt heeft door omstandigheden nog niet kunnen meespelen, maar krijgt haar vuurdoop tijdens de eerstvolgende pokeravond. Het gaat puur om de gezelligheid, maar ik wil wel kijken of ik kan bluffen. Wil je het echt leren dan betaal je een hoop leergeld, waarschuwt Roel. FOTO: AVC RICHELLE VAN DER VALK Koffiepauze, een overleg, een afscheidsborrel of een verjaardagsfeestje. Er zijn veel momenten om als collega s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast. Datum en tijdstip foto: donderdag 29 maart, uur/ dinsdag 10 april uur Afdeling/dienst: diverse Waar: Het Plein Adres: ZH 0 A Pluspunt locatie: teveel om op te noemen Minpunt locatie: geen Uitzicht: Van der Boechorststraat Ongeloof en enthousiasme, dat typeert de reacties op het nieuwe restaurant. De vormgeving is prachtig; wat een mooie ruimte is dit. Je krijgt echt zin om hier te eten, aldus Martha Vrede van radiologie. Een sfeervol restaurant, meent Trude von Liebenstein, van het bestuursbureau. Ik ben bang dat de mensen niet meer terug gaan naar hun werkplek. Het is bijna on-vumc, zo mooi, vinden Marco Meijer en George van Hecke van de huisdrukkerij. Hier is goed over nagedacht. Dit had ik absoluut niet verwacht, zo mooi is het geworden. Vooral de loungehoek en de nisjes. Kan ik het huren als ik een feest geef? We wisten echt niet wat we zagen toen we binnenkwamen, is de eerste reactie van Letitia Naarden van zorgeenheid 6B. We hebben meteen ons hoofd gebeld, vult Margriet Hobers van 6C aan. Dit trekt mensen van buiten, is de overtuiging van Astrid Heke. Het is zo stijlvol en zo gevarieerd. Dit is het mooiste bedrijfsrestaurant van Nederland. Het toont dat we lef hebben, stelt Marcel van der Haagen van biza tevreden vast. De Goessenbokaal Maandagavond 23 april vindt op het swift-terrein op het Olympiaplein voor de 25ste maal de goessen bokaal plaats. Dit voetbaltoernooi heeft inmiddels een rijke historie. Diverse afdelingen van VUmc strijden mee om de bokaal. Vertegenwoordigd zijn de artsen van heelkunde, pathologie, interne, radiologie, kno en een team genaamd Mengelmoes. Wat dit laatste inhoudt is nog een verassing. Professor Posthumus verricht om uur de aftrap. Na afloop is er gelegenheid om gezellig een drankje en een hapje te nuttigen in de kantine. Lorenzo Uitreiking Jan Heijlmanprijs Op donderdag 19 april vindt de uitreiking van de Jan Heijlmanprijs plaats. De prijs gaat naar de arts-assistent of specialist die zich het meest heeft ingezet voor de opleiding van de co-assistenten. Alle co-assistenten kunnen nog stemmen op hun favoriete arts-assistenten en specialisten via de site: De uitreiking vindt plaats in de Waver, aanvang uur. Er is gelegenheid tot een hapje en een drankje en er staat een muzikale verrassing op het programma. 10 Tracer 12 april 2007 Nieuws Onderwijs Onderzoek Patiëntenzorg Organisatie Mededelingen Vacatures