JAARPLANNING LEESBOEK A ALGEMEEN

Transcriptie

1 JAARPLANNING LEESBOEK A ALGEMEEN Het is quasi onmogelijk om een algemeen geldend jaarplan op te stellen bij het handboek van de vierdes omdat het aanbod aan teksten en auteurs te groot is om alles aan bod te laten komen. Dat wil zeggen dat de leerkracht zelf keuzes moet maken, naargelang zijn persoonlijke interesses en voorkeuren en/of die van de leerlingen. Daarom hebben we er als auteurs van het handboek voor gekozen geen strikt jaarplan op te stellen, maar wel allerlei lijsten ter beschikking te stellen op basis waarvan iedere leerkracht zijn eigen jaarplan kan opmaken. Zowel voor Caesar, Sallustius, Plinius, Ovidius, Columbus als het taalboek bieden wij een oplijsting aan van alle teksten/onderdelen met daarbij een opsomming van de leerplandoelstellingen die telkens bereikt worden bij het lezen van de betreffende fragmenten, het behandelen van de betreffende cultuur of het maken van bepaalde oefeningen. Verder proberen we bij ieder onderdeel ook aan te geven hoeveel tijd er ongeveer nodig is om dat specifieke deel in zijn totaliteit te behandelen. De duur hangt natuurlijk van allerlei factoren af, zoals de manier van lezen, het niveau van de leerlingen, het al dan niet lezen van álle fragmenten van een tekstonderdeel De extra opdrachten of extra teksten die de leerkracht op Knooppunt kan vinden, zijn niet opgenomen in de planningslijsten. Caesar en Ovidius zijn verplichte auteurs; Sallustius en Plinius zijn facultatief. De leerkracht bepaalt zelf welke facultatieve auteur hij leest en wanneer hij die leest. Sommigen lezen Caesar en fragmenten uit Sallustius in het eerste trimester. Anderen lezen Sallustius in een volgend trimester of geven in een tweede trimester de voorkeur aan Plinius. Misschien zijn er wel die Sallustius en Plinius combineren in één trimester? Ovidius wordt gewoonlijk gedurende een volledig trimester behandeld. De keuze is aan de leerkracht zelf. Voor het eerste trimester zijn er ongeveer 13 weken les: 65 lesuren. De leerkracht voorziet best enkele lessen voor het afnemen van toetsen en voor het behandelen van een onderzoeksopdracht of het houden van presentaties. Het aantal effectieve lesuren varieert dan tussen 55 à 60. De herhaling van de grammatica kan op verschillende manieren aangepakt worden. Sommige leerkrachten behandelen graag alles in de les, anderen dan weer niet. Bepaalde leerkrachten willen alles in het eerste trimester herhaald hebben, anderen herhalen geleidelijk aan alles over het hele jaar. Wij pleiten voor een goede mix van de twee, waarbij de herhaling voornamelijk thuis gebeurt door de leerlingen, met regelmatige evaluaties in de lessen. Een voorstel: de zinsleer (bijzinnen, gebruik van de naamwoordelijke wijzen ) kan het best herhaald worden bij de lectuur van Caesar en/of Sallustius. Bij Ovidius kan het gebruik van de naamvallen ingeoefend worden. Het gebruik van de conjunctief in de hoofdzin kan hier ook aangeleerd worden, omdat in de teksten van Ovidius af en toe voorbeelden van dergelijke conjunctieven voorkomen. Sommige briefjes van Plinius zijn ook bruikbaar om het gebruik van de conjunctief in de hoofdzin aan te leren en vaak daarmee gepaard gaand de BWB-zin met de rol van voorwaarde. Ook hier bepaalt de leerkracht autonoom wanneer hij wat van de grammatica herhaalt of aanleert. De nieuwe grammatica wordt vanzelfsprekend wel in de lessen behandeld. De tijdsaanduiding in het exceldocument geeft weer hoelang het herhalen van de betreffende grammatica duurt samen met het maken van de bijhorende oefeningen. Het is niet de bedoeling deze oefeningen allemaal in de les te maken. De leerkracht selecteert dus zelf enkele oefeningen. De oplijsting van de grammaticale items (zie volgende blz.) is opgemaakt vanuit deze verdeling: Caesar en Sallustius in het eerste trimester, Ovidius in het tweede trimester, Plinius in het derde trimester. Het staat de leerkracht echter vrij een andere verdeling te gebruiken.

2 JAARPLANNING TAALBOEK Lesonderdelen SET LPD Lestijd Suggesties A Aanvullingen bij vormleer en zinsleer Verkorte werkwoordsvormen 1 2, 12 1 eerste trimester, in de les Bijzin met de functie BVB 1, 2 3, 20 1 eerste trimester, in de les De indirecte rede 1, eerste trimester, in de les (Caesar) Gebruik van de conjunctief in de hoofdzin 1 2, 3 2 derde trimester, in de les, Plinius B Herhalingsoefeningen bij vormleer en zinsleer Oefeningen bij substantieven en adjectieven 5 2, 5, 6, 10 1 à 2 eerste trimester, grotendeels thuis Oefeningen bij de voornaamwoorden 1 2, 10 1 eerste trimester, grotendeels thuis Oefeningen bij bijwoorden en naamwoorden 1 1, 2, 10 0,5 eerste trimester, grotendeels thuis Oefeningen bij de werkwoordelijke wijzen van het werkwoord 1, 2, 5 2, 6, 11, 14, 15, 16 1 à 2 eerste trimester, grotendeels thuis Oefeningen bij het gebruik van het participium 1, 2, 5 2, 3, 14, 15, 16, 17, 19, 20 1 à 2 eerste trimester, deels in klas Oefeningen bij het gebruik van de infinitief 1, 2, 5 2, 3, 14, 15, 16, 17, 19 1 eerste trimester, deels in klas Oefeningen bij het gebruik van het gerundium en gerundivum 1, 2, 5 2, 3, 14, 17, 19 1 eerste trimester, deels in klas Oefeningen bij het gebruik van het voegwoord ut 1, 2, 5 2, 3, 14, 17, 19 1 à 2 eerste trimester, deels in klas Oefeningen bij het gebruik van het voegwoord ne 1, 2 2, 3, 19 1 eerste trimester, deels in klas Oefeningen bij het gebruik van het voegwoord cum 1, 2, 5 2, 3, 14, 16, 17, 19 1 eerste trimester, deels in klas Oefeningen bij het gebruik van het voegwoord si en zijn samenstellingen 1, 2, 5 2, 3, 14, 16, 17, 19 1 derde trimester, deels in klas, Plinius

3 Oefeningen bij het gebruik van het voegwoord quod 1, 2, 5 1, 2, 3, 19, 20 1 eerste trimester, deels in klas Oefeningen bij de betrekkelijke bijzin 1, 2, 5 2, 3, 14, 16, 17, 20 0,5 eerste trimester, deels in klas Slotoefeningen bij de zinsleer van de bijzin 1, 2 2, 3, 19 2 eerste trimester, in klas Het gebruik van de nominatief en accusatief 1, 2 2, 3, 19, 20 0,5 tweede trimester thuis Het gebruik van de genitief 1, 2 2, 3, 19, 20 1 tweede trimester thuis Het gebruik van de datief 1, 2 2, 3, 19, 20 1 tweede trimester thuis Het gebruik van de ablatief 1, 2 2, 3, 19, 20 1 tweede trimester thuis Slotoefeningen bij het gebruik van de naamvallen 1, 2 2, 3, 19, 20 1 tweede trimester, in klas, Ovidius C Oefeningen bij de woordenschat Werkwoorden Naamwoorden 5, 7, 8, 32 7, 8 1 tussendoor 5, 7, 8, tussendoor

4 JAARPLANNING LEESBOEK A: CAESAR Overzicht van de inhoudelijke thema s, die in D.B.G. voorkomen paragraaf/ pagina titel lesuur cultuur manipulatie veldslag/actie (geografische) beschrijving LPdoelstellingen p. 15 Commentarii de bello Gallico x 38 p Inleiding op Caesar en D.B.G. 2 leven van Caesar + 38, 42 aanleiding tot de Gallische oorlog + oorlogsverslag van Caesar p Caesar, een uitgekookte manipulator 0,5 x 33, 38 Inleiding Caesar 2,5 I, 1 Gallië en zijn bewoners + bespreking I, 1 Caesar, een uitgekookte manipulator Gallië en zijn bewoners Caesar D.B.G. I, 1 3,5 VI, De druïden + bespreking 6 à 7 de machtige positie, het aanzien en de veelzijdigheid van de druïden 3 dapperheid van de Belgae geografie van Gallië 26, 27, 30, 34, 35, 36, 37, 39 0,5 x 31, 33, 40 26, 27, 28, 30, 31, 34, 36, 39 VI, 15 De ridderstand bij de Kelten 1 een klasse met aanzien 28, 30, 39 VI, Godsdienst in Gallië + bespreking 4 à 5 mensenoffers en Gallische goden 26, 27,30, 34, 36, 39 p onderzoeksopdracht mensenoffers bij de Kelten? 47, 48, 49, p. 56 Slotbedenking bij het zesde boek 15 min. betekenis van de etnografische uitweiding 50, 51 29

5 p De geschiedenis van de Keltische beschaving De cultuur van de Kelten Caesar D.B.G. VI, Oorsprong, verspreiding en ondergang Culturele evolutie De Keltische taal Het dagelijkse leven 13 à 15 II, De slag aan de Sabis + bespreking 3 De wegen in Gallië Caesar informeert zich over de Nerviërs. II, 17 (1) De slag aan de Sabis 2 impedimenta - sarcinae Gevangenen ontsnappen uit het Romeinse leger en verraden de marsorde van het Romeinse leger II, 17 (2)- 18 De slag aan de Sabis (in vertaling) 15 min. II, 19 De slag aan de Sabis 3 Marsorde van het Romeinse leger Snelheid van de Nerviërs Het bouwen van een kamp (p ) II, 19 Caesar, een uitgekookte Caesar neemt zijn voorzorgen, maar toch is de vijand in winnende positie Beschrijving van het gebied van de Nerviërs en van het terrein van de veldslag 41 26, 27, 30, 34, 36, 39 26, 27, 30, 34, 36, , 27, 30, 34, 35, 36, 37, 41 0,5 x 31, 33, 40 manipulator II, 20 De slag aan de Sabis 1 De legerleiding (p. 84) Caesar heeft niet de tijd om zijn veldheerstaken uit te voeren. 26, 27,30, 34, 36

6 II, 23 De slag aan de Sabis 2 Verschillende manoeuvres van de Romeinen en de Belgae II, 25 De slag aan de Sabis (in vertaling) 0,5 Chaos bij de Romeinen p Het Romeinse leger 1 à 2 Caesars leger in cijfers De samenstelling van een legioen Rekrutering van de soldaten Kleding en wapenuitrusting Signa II, 27 De slag aan de Sabis 2 Zowel de Romeinen als de Nerviërs II, 28 De slag aan de Sabis 2 Clementia van Caesar (p ) weren zich fel. De Romeinen behalen uiteindelijk de overwinning. 26, 27, 28, 30, 34, 35, 36, 37 23, 30, 34, 37, , 27, 30, 34, 36, 39 26, 27, 30, 34, 36, 39 II, Caesar, een uitgekookte 0,5 x 31, 33, 40 manipulator II, Opdrachten bij het geheel 0,5 34 De slag aan de Sabis Caesar D.B.G. II, à 20 p De list van Ambiorix: inleiding 1 Wat voorafging aan het gebeuren bij de V, (in vertaling) Eburonen De list van Ambiorix 3 Bij het horen van het voorstel van Ambiorix panikeert de legerleiding. Cotta en Sabinus geven elk hun mening. 26, 27, 30, 34, 35, 36, 37, 39

7 V, 31 De list van Ambiorix 1,5 De uiteindelijke beslissing 26, 27, 28, 34, 36 V, Caesar, een uitgekookte manipulator 1 x 31, 33, 40 V, 33 De list van Ambiorix 1,5 Sabinus en Cotta reageren totaal verschillend op de aanval van de Eburonen. 24, 25, 26, 27, 30, 34, 36, 39 V, 33 Caesar, een uitgekookte manipulator 15 min. x 33, 40 V, 36 De list van Ambiorix 1,5 Sabinus wil met Ambiorix onderhandelen, Cotta wil niet. 26, 27, 28, 34, 36, 39 V, 37 De list van Ambiorix 2 De Romeinen lijden hun zwaarste nederlaag. 26, 27, 28, 34, 36, 39 V, Caesar, een uitgekookte 0,5 x 33, 40 manipulator V, Opdrachten bij het geheel 0,5 p , 45 p Ambiorix en Tongeren 0,5 Waar vond het treffen tussen de Romeinen en de Eburonen plaats? Wat is de link tussen Ambiorix en Tongeren? Manipulatietechnieken bij Caesar De list van Ambiorix Caesar D.B.G. V, à 14 x

8 VII, 4 Vercingetorix 3 Karakterschets van de Gallische leider 26, 27, 34, 36, 37, 39, 41 45, 47, 48, p. 139 onderzoeksopdracht Vercingetorix door de eeuwen heen 49, 50, 51 VII, 14 Avaricum 2 Vercingetorix legt zijn tactische plannen 26, 27, 34, voor tijdens de 36 krijgsraad p. 142 Avaricum 0,5 Hoe werd Avaricum bestormd? VII, 27 Avaricum 1,5 De Romeinen slaan 22, 23, 24, verrassend toe en 25, 26, 27, doden alle inwoners 34, 36 van Avaricum. VII, 69 Alesia (1) 0,5 De ligging van Alesia 37 VII, 71 Alesia (1) 1 Vercingetorix stuurt de ruiterij weg om 26, 27, 34, hulptroepen in Gallië 36 te ronselen. p. 149 Alesia (1) 0,5 Indrukwekkende belegeringswerken rond Alesia VII, 77 Alesia (2) 3 à 4 Critognatus houdt een toespraak tijdens de krijgsraad in Alesia: zijn voorstel is onmenselijk wreed. VII, 78 Alesia (2) 1,5 De uiteindelijke beslissing van de krijgsraad en de reactie van Caesar 26, 27, 31 (stijl op KP), 34, 36, 39 26, 27, 34, 36, 39

9 VII, 89 Alesia (3) 1,5 Caesars ultieme aanval is succesvol en Vercingetorix geeft zich over. p. 159 onderzoeksopdracht Vercingetorix door een Caesar D.B.G. VII 15 à 16 andere bril bekeken 26, 27,34, 36, 41 45, 47, 48, 49, 50, 51

10 OPLIJSTING LEERPLANDOELSTELLINGEN Een oplijsting per leerplandoelstelling vind je hieronder, behalve voor de doelstellingen 1-21 rond taalverwerving die bij elke lectuurles aan bod komen. De meeste doelstellingen zijn meermaals gerealiseerd. Men kan dus vrij kiezen bij welk tekstonderdeel men een bepaalde leerplandoelstelling wil realiseren. DS uitleg DS lectuur inhoud 22 verwachtingen naar de tekstinhoud formuleren op basis van titel, subtitels, inleidingen, afbeeldingen of voorkennis D.B.G. VII, 5-13 (opdrachten) vraag naar verwachtingspatroon D.B.G. VII, (opdrachten) vraag naar verwachtingspatroon 23 bij de lectuur van authentieke teksten de belangrijkste morfologische en syntactische eigenheden van een auteur of een genre herkennen D.B.G. I, 1 Gallia omnis D.B.G. I, 1 Belgae D.B.G. VI, 13 Veelzijdige intellectuelen D.B.G. VI, 14 Het druïdendom D.B.G. VI, 14 Een lange opleiding D.B.G. VI, 16 Mensonterende praktijken D.B.G. VI, 17 Gallische goden D.B.G. II, Interessante informatie D.B.G. II, 17 Informatie voor de vijand? D.B.G. II, 19 D.B.G. II, 20 een overvolle agenda D.B.G. II, 23 D.B.G. II, 25 D.B.G. II, 27 Lof voor? D.B.G. II, 28 Eindbalans D.B.G. V, 28 Paniek D.B.G. V, 28 Cotta D.B.G. V, 31 D.B.G. V, 36 D.B.G. V, 37 D.B.G. VII, 4 D.B.G. VII, 14 D.B.G. VII, 27 D.B.G. VII, 71 D.B.G. VII, 77 D.B.G. VII, 78 D.B.G. VII, 89 brevitas (ellips, asyndeton) lange volzin brevitas (asyndeton) verkorte werkwoordsvorm brevitas (asyndeton) lange volzin brevitas (ellips) lange volzinnen Caesar over zichzelf in de 3 de persoon vrije indirecte rede (zie HL p. 111) lange volzin verkorte werkwoordsvorm, participia, losse ablatief brevitas (ellips, asyndeton) lange volzinnen, participia lange volzin, brevitas (verbonden participia, losse ablatieven) lange volzin, brevitas (participia, LA) lange volzin, brevitas (ellips, LA) brevitas (ellips) vrije indirecte rede, brevitas (ellips) vrije indirecte rede, brevitas (asyndeton) vrije indirecte rede, brevitas (ellips) brevitas (verbonden participium, LA) brevitas (LA) vrije indirecte rede brevitas (verbonden participium, LA) vrije indirecte rede, brevitas (asyndeton) brevitas (verbonden participium, LA) vrije indirecte rede, brevitas (participia) brevitas (asyndeton, LA)

11 24 een aangeleerde leesmethode toepassen Het geheel lineaire lectuur van de fragmenten 25 verwachting naar de inhoud van een volgende zin formuleren op basis van de vorige Het geheel lectuur van de fragmenten 26 het verband tussen twee zinnen benoemen Het geheel lectuur van de fragmenten 27 oordeelkundig gebruik maken van een grammaticaal referentiekader, van een woordenlijst en van andere hulpmiddelen Het geheel lectuur van de fragmenten tekstbegrip tonen door afwisselend: de hoofdgedachte uit een tekst te halen, de tekst te 28 parafraseren, de tekst te synthetiseren, de Latijnse tekst expressief te lezen, een werkvertaling of vlotte vertaling geven D.B.G. VI, 14 cursorische lectuur D.B.G. VI, 15 cursorische lectuur D.B.G. II, 23 D.B.G. V, 31 D.B.G. V, D.B.G. V, 36 (r. 1-6) D.B.G. V, 37 (r ) cursorische lectuur (op KP) cursorische lectuur (op KP) cursorische lectuur (op KP) cursorische lectuur (op KP) cursorische lectuur (op KP) 29 behandelde teksten situeren in het oeuvre van een auteur en in het literair genre D.B.G. VI, (p.56) 30 de opbouw van een tekstfragment ontleden D.B.G. I, 1 D.B.G. VI, D.B.G. VI, 16 D.B.G. II, D.B.G. V, D.B.G. V, 33 Waarom laste Caesar te midden van zijn verslag over de oorlogsactiviteiten van het 6 de jaar een etnografische uitweiding over de Galliërs in? structuur: eerst de blik gericht op Gallië in zijn geheel, dan op enkele stammen afzonderlijk structuur: 2 standen in aanzien: lange uitweiding over de druïden; korte beschrijving van de ridders structuur: eerst de gebruiken in heel Gallië, nadien in enkele stammen structuur: - proloog tot de strijd: Caesar neemt de nodige voorzorgsmaatregelen (II,15-19) - het eigenlijke gevecht: aan de ene kant zijn de Romeinen aan de winnende hand, maar aan de andere kant rukken de Nerviërs verrassend sterk en snel op (II,23). - het keerpunt: Caesar treedt naar voren om me te vechten (II,25) - Romeinse overwinning (II,26-28) structuur: tegenstelling Cotta - Sabinus structuur: tegenstelling Cotta - Sabinus

12 31 typische stijlmiddelen aanduiden en de functie ervan binnen de tekst verwoorden D.B.G. I, 1 manipulerende stijlmiddelen (p.29-30) D.B.G. VI, stijlbespreking (p ) D.B.G. II, 19 stijlbespreking (p. 80, vraag 4) D.B.G. II, stijlbespreking (p ) D.B.G. V, stijlbespreking (p ) D.B.G. VII, 77 stijlbespreking (op KP) 33 aan de hand van de tekstinhoud een gemotiveerd oordeel over de communicatieve bedoeling van de auteur verwoorden Het geheel 34 een fragment in een ruimer geheel situeren Het geheel 35 vertaalproblemen verwoorden D.B.G. I, 1 Gallia omnis D.B.G. II, 19 (r ) D.B.G. II, 23 (r ) D.B.G. V, 28 (r. 6-15) Zie de rubrieken: Caesar, een uitgekookte manipulator? De lln moeten elk tekstfragment in het geheel van het verhaal kunnen situeren. de kunst van het vertalen de kunst van het vertalen(op KP) de kunst van het vertalen (op KP) de kunst van het vertalen (op KP) 36 tekstbegrip tonen door van (fragmenten van) een behandelde tekst een vlotte vertaling te geven Het geheel De lln moeten van gelezen teksten een vlotte weergave kunnen geven door o.a. gebruik te maken van contextgebonden vertalingen. 37 gegeven vertalingen met de gelezen brontekst en met elkaar vergelijken en daarbij verschillen tussen de Latijnse en Nederlandse tekst toelichten Zie DS 35 Opdrachten rond de kunst van het vertalen D.B.G. II, 25 Opdrachten p. 111 D.B.G. V, 29 Opdrachten p. 89 D.B.G. VII, 4 Opdracht p. 137 D.B.G. VII, 69 Opdrachten p auteur(s) en werk(en) binnen de cultuurhistorische context situeren en die context bij de interpretatie van teksten betrekken Inleiding (p ) leven en werk van Caesar Caesar, een uitgekookte manipulator? historische context 39 gevoelens, opvattingen, waarden en normen van een personage of auteur uit een tekstfragment afleiden D.B.G. I, 1 eigenschap van de Belgae en Helvetii D.B.G. VI, over de druïden en de ridders D.B.G. VI, 16 over de barbaarsheid van de Kelten D.B.G. II, 15 D.B.G. II, 19 D.B.G. II, 25 D.B.G. II, 27 D.B.G. II, 28 D.B.G. V, informatie over de Nerviërs Caesars opvatting over de Romeinse ruiters + de snelheid van de Nerviërs De moed van Caesar De ongelooflijke moed van de Romeinen én van de vijand Clementia van Caesar tegenstelling Cotta - Sabinus

13 D.B.G. VII, 4 D.B.G. VII, 77 D.B.G. VII, 78 karakterschets Vercingetorix wreedheid van Critognatus wreedheid van Caesar 40 concepten i.v.m. de relatie mens-natuur, mens-medemens, mens-samenleving of menshet goddelijke in antieke cultuuruitingen analyseren en met hedendaagse concepten vergelijken Rubrieken Caesar, een uitgekookte manipulator? mens-medemens: Caesar manipuleert zijn lezers (hedendaagse manipulatieve teksten) 41 niet-tekstuele cultuuruitingen uit de Romeinse oudheid in relatie met een behandelde tekst toelichten D.B.G. VI Culturele evolutie bij de Kelten: afbeeldingen van grafvondsten D.B.G. II Kleding en wapenuitrusting van een Romeinse soldaat, signa: afbeeldingen D.B.G. V Standbeeld van Ambiorix in Tongeren D.B.G. VII Standbeeld van Vercingetorix in Alise-Sainte-Reine, munt, schilderijen van overgave van Vercingetorix 42 de diversiteit binnen de Romeinse maatschappij illustreren en samenlevingsproblemen toelichten Inleiding (p. 16) Conflict optimates - populares 45 de receptie van de Romeinse oudheid illustreren D.B.G. V (p. 127) Ambiorix op de sokkel in Tongeren Romeins Tongeren en het Gallo- Romeins museum D.B.G. VII (p. 139) Vercingetorix door de eeuwen heen (onderzoeksopdracht) D.B.G. VII (p. 159) Vercingetorix door een andere bril bekeken (onderzoeksopdracht) 47 een onderzoeksvraag over een gegeven onderzoeksthema met betrekking tot de Latijnse taal, literatuur of cultuur formuleren D.B.G. VI Mensenoffers bij de Kelten: onderzoeksopdracht D.B.G. VII Onderzoeksopdrachten rond de figuur van Vercingetorix 48 op basis van door de leraar geselecteerde bronnen informatie verzamelen en ordenen of onder begeleiding de aard van een bron inschatten D.B.G.VI Mensenoffers bij de Kelten: D.B.G. VII onderzoeksopdracht Onderzoeksopdrachten rond de figuur van Vercingetorix 49 onder begeleiding van de leraar informatie verwerken Zie DS onderzoeksopdrachten 50 volgens opgegeven criteria schriftelijk of mondeling rapporteren over werkwijze en resultaten voorleggen Zie DS onderzoeksopdrachten 51 aan de hand van feedback door de leraar of klasgenoten reflecteren op de gevolgde werkwijze onderzoeksresultaten of rapportering Zie DS onderzoeksopdrachten

14 Schema met mogelijk te behandelen thema s JAARPLANNING LEESBOEK A: SALLUSTIUS kapittel titel lesuur actie psychologie geschiedschrijving politieke, socio-econ situatie filosofie inleiding karakterschets bespreking Een zootje ongeregeld Catilina, geen doetje Van kwaad naar erger bespreking De eerste samenkomst De toespraak van Catilina bespreking De eerste reacties Een lugubere eed? Verraad bij Catilina Catilina doet verwoed verder Hectische dagen Een aanslag op Cicero 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 29 Het SCU 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 31 De stad in angst Cicero aan zet Oorlog! 0,3 0,3 0,3 0,3 0, bespreking Een gemakkelijke prooi? 1,5 1,5 1,5 1,5 41 Twijfel 0,5 0,5 0,5 0,5

15 43 Ondertussen in Rome Undercover De Milviusbrug Een dubbel gevoel bij Cicero 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 48 Reactie bij het volk 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 2,5 55 De terechtstelling bespreking En Catilina? Ten strijde! Tot ter dood Na de veldslag bespreking onderzoeksopdracht 3 TOTAAL aantal lesuren Titel aantal lesuren DS Sallustius, interview en inleiding 1 38 Cat., 5: de karakterschets van Catilina 2 22, 31, 33, 35, 37, 38, 39, 45, 47, 48, 49, 50, 51 Cat., 6-13: het verval der Romeinse zeden 0,5 40, 43 Cat., 14-16: Catilina en zijn aanhang 4 22, 23, 29, 30, 31, 39, 40, 41, 47, 48, 49, 50, 51 Cat., 17-22: het begin van de samenzwering 9 29, 30, 31, 33, 40, 41, 43, 45, 47, 48, 49, 50, 51 Cat., 23-32: de krachtmeting 8 22, 23, 28, 30, 31, 33, 37, 40, 41, 42, 47, 48, 49, 50, 51 Cat., 41-55: een cruciale rol voor de Allobrogen 11 22, 28, 29, 30, 31, 34, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 47, 48, 49, 50, 51 Cat., 56-61: het einde van de samenzwering 5 22, 28, 29, 30, 31, 33, 35, 36, 37, 39, 40, 45,46, 47, 48, 49, 50, 51 Taaleigen van Sallustius 23 Tot slot: creatieve verwerking 46 Verder op onderzoek: taal-, lectuur- en cultuurreflectie 3 47, 48, 49, 50, 51

16 OPLIJSTING LEERPLANDOELSTELLINGEN Een oplijsting per leerplandoelstelling vind je hieronder, behalve voor de doelstellingen 1-21 rond taalverwerving die bij elke lectuurles aan bod komen. de meeste doelstellingen zijn meermaals gerealiseerd. men kan dus vrij kiezen bij welk tekstonderdeel men een bepaalde leerplandoelstelling wil realiseren. DS uitleg DS lectuur inhoud 22 verwachtingen naar de tekstinhoud formuleren op basis van titel, subtitels, inleidingen, afbeeldingen of voorkennis Cat., 5 de karakterschets: verwachtingspatroon Cat., Catilina en zijn aanhang: verwachtingspatroon Cat., Het begin van de samenzwering: verwachtingspatroon Cat., De krachtmeting: verwachtingspatroon Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: verwachtingspatronen Cat., Het einde van de samenzwering: verwachtingspatroon 23 bij de lectuur van authentieke teksten de belangrijkste morfologische en syntactische eigenheden van een auteur of een genre herkennen Cat., Catilina en zijn aanhang: periodebouw Cat., De krachtmeting: periodebouw (Cat., 32) Het geheel Taaleigen van Sallustius 24 een aangeleerde leesmethode toepassen Het geheel lectuur van de fragmenten 25 verwachting naar de inhoud van een volgende zin formuleren op basis van de vorige Het geheel lectuur van de fragmenten 26 het verband tussen twee zinnen benoemen Het geheel lectuur van de fragmenten 27 oordeelkundig gebruik maken van een grammaticaal referentiekader, van een woordenlijst en van andere hulpmiddelen Het geheel lectuur van de fragmenten 28 tekstbegrip tonen door afwisselend: de hoofdgedachte uit een tekst te halen, de tekst te parafraseren, de tekst te synthetiseren, de Latijnse tekst expressief te lezen, een werkvertaling of vlotte vertaling geven Cat., De krachtmeting: cursorische lectuur Cat., 27 Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: cursorische lectuur van Cat., 43 en eerste deel van 44) Cat., Het einde van de samenzwering: bespreking van de inhoud Cat., behandelde teksten situeren in het oeuvre van een auteur en in het literair genre Cat., Catilina en zijn aanhang: portretkunst in antieke historiografie Cat., Het begin van de samenzwering: plaats van toespraken in antieke historiografie Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: Sallustius als historicus Cat., Het einde van de samenzwering: bespreking van de toespraak Cat., 58 en actualisering Het einde van de samenzwering: narratieve analyse (structuur, communicatieve bedoeling, veldslagbeschrijving in historiografie) 30 de opbouw van een tekstfragment ontleden Cat., Catilina en zijn aanhang: structuur van de tekst

17 Cat., Het begin van de samenzwering: morele, emotionele en rationele argumentatie in een toespraak Cat., De krachtmeting: de structuur van het verhaal Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: opbouw als minidrama Cat., Het einde van de samenzwering: narratieve analyse (structuur, communicatieve bedoeling, veldslagbeschrijving in historiografie) 31 typische stijlmiddelen aanduiden en de functie ervan binnen de tekst verwoorden Cat., 5 de karakterschets: stijlbespreking Cat., Catilina en zijn aanhang: stijlbespreking Cat., Het begin van de samenzwering: stijlbespreking Cat., De krachtmeting: stijlbespreking Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: stijlbespreking Cat., Het einde van de samenzwering: stijlbespreking 33 aan de hand van de tekstinhoud een gemotiveerd oordeel over de communicatieve bedoeling van de auteur verwoorden Cat., 5 de karakterschets: bespreking van de inhoud Cat., Het begin van de samenzwering: morele, emotionele en rationele argumentatie in een toespraak Cat., De krachtmeting: de communicatieve bedoeling Cat., Het einde van de samenzwering: bespreking van de toespraak Cat., 58 en actualisering Het einde van de samenzwering: narratieve analyse (structuur, communicatieve bedoeling, veldslagbeschrijving in historiografie) 34 een fragment in een ruimer geheel situeren Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: situering in het verhaal 35 vertaalproblemen verwoorden Cat., 5 de karakterschets: de kunst van het vertalen Cat., Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., tekstbegrip tonen door van (fragmenten van) een behandelde tekst een vlotte vertaling te geven Cat., Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., gegeven vertalingen met de gelezen brontekst en met elkaar vergelijken en daarbij verschillen tussen de Latijnse en Nederlandse tekst toelichten Cat., 5 de karakterschets: de kunst van het vertalen Cat., De krachtmeting: vergelijking vertaling met het Latijn (SCU) Cat., Het einde van de samenzwering: vergelijking Cat., met vertaling Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., auteur(s) en werk(en) binnen de cultuurhistorische context situeren en die context bij de interpretatie van teksten betrekken Inleiding leven en werk van Sallustius; de historiografie voor Sallustius: Thucydides, Cato, annalisten; loopbaan van Catilina Cat., 5 Sulla Cat., Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr. 39 gevoelens, opvattingen, waarden en normen van een personage of auteur uit een tekstfragment afleiden Cat., 5 Cat., de karakterschets: bespreking van de inhoud Catilina en zijn aanhang: actualisering (forensische psychologie en

18 document Lombroso) Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: vergelijking tussen Sallustius en Cicero over de Milviusbrug Een cruciale rol voor de Allobrogen: vergelijking tussen Sallustius en Cicero over de terechtstelling en hun (communicatieve) bedoeling Cat., Het einde van de samenzwering: bespreking van de inhoud Cat., Het einde van de samenzwering: psychologische analyse (Catilina, lijkenpikkers) 40 concepten i.v.m. de relatie mens-natuur, mens-medemens, mens-samenleving of mens-het goddelijke in antieke cultuuruitingen analyseren en met hedendaagse concepten vergelijken Cat., 6-13 Het verval der Romeinse zeden Cat., Catilina en zijn aanhang: actualisering (forensische psychologie en document Lombroso) Catilina en zijn aanhang: psychopathie Cat., Het begin van de samenzwering: actualisering (populisme vandaag) Cat., De krachtmeting: psychologische analyse (actualisering: conflict, groepen, actie) De krachtmeting: vergelijking met manische episode Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: panelgesprek over de doodstraf Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr. Cat., Het einde van de samenzwering: bespreking van de toespraak Cat., 58 en actualisering Het einde van de samenzwering: filosofische vragen (mensbeeld) Het einde van de samenzwering: psychologische analyse (Catilina, lijkenpikkers) 41 niet-tekstuele cultuuruitingen uit de Romeinse oudheid in relatie met een behandelde tekst toelichten Cat., Catilina en zijn aanhang: afbeeldingen van mozaiek, vestaalse maagden, testament met zegels) Cat., Het begin van de samenzwering: afbeeldingen van huis van Catullus en luxe vaatwerk Cat., De krachtmeting: afbeeldingen van Cicero, thermen in Fiesole, resten tempel van Jupiter Stator Cat., Een cruciale rol voor de Allobrogen: afbeelding fresco Fortuna, gebouw curia, verzegelde brieven, het Tullianum) 42 de diversiteit binnen de Romeinse maatschappij illusteren en samenlevingsproblemen toelichten Cat., De krachtmeting: psychologische analyse (actualisering: conflict, groepen, actie) Cat., Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr. 43 beschrijven hoe Romeinen zichzelf en anderen zagen en hoe wij dat doen Cat., 6-13 Het verval der Romeinse zeden Cat., Het begin van de samenzwering: actualisering (populisme vandaag) Cat., Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr.

19 45 de receptie van de Romeinse oudheid illustreren Cat., 5 de karakterschets: vergelijking met ander materiaal Cat., Het begin van de samenzwering: nawerking in de schilderkunst van de eed van Catilina Cat., Het einde van de samenzwering: nawerking in de schilderkunst 46 aspecten van de Romeinse cultuur creatief verwerken Cat., Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., 61 Het geheel Tot slot: creatieve verwerking 47 een onderzoeksvraag over een gegeven onderzoeksthema met betrekking tot de Latijnse taal, literatuur of cultuur formuleren Cat., Het begin van de samenzwering: onderzoeksopdracht (vergelijking met hedendaagse toespraak) Cat., Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr. Cat., Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., 61 Het geheel Verder op onderzoek: taal-, lectuur- en cultuurreflectie 48 op basis van door de leraar geselecteerde bronnen informatie verzamelen en ordenen of onder begeleiding de aarde van een bron inschatten Cat., Het begin van de samenzwering: onderzoeksopdracht (vergelijking Cat., met hedendaagse toespraak) Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr. Cat., Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., 61 Het geheel Verder op onderzoek: taal-, lectuur- en cultuurreflectie 49 onder begeleiding van de leraar informatie verwerken Cat., Het begin van de samenzwering: onderzoeksopdracht (vergelijking met hedendaagse toespraak) Cat., Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr. Cat., Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., 61 Het geheel Verder op onderzoek: taal-, lectuur- en cultuurreflectie 50 volgens opgegeven criteria schriftelijk of mondeling rapporteren over werkwijze en resultaten voorleggen Cat., Cat., Het begin van de samenzwering: onderzoeksopdracht (vergelijking met hedendaagse toespraak) Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr. Cat., Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., 61 Het geheel Verder op onderzoek: taal-, lectuur- en cultuurreflectie 51 aan de hand van feedback door de leraar of klasgenoten reflecteren op de gevolgde werkwijze onderzoeksresulaten of rapportering Cat., Cat., Het begin van de samenzwering: onderzoeksopdracht (vergelijking met hedendaagse toespraak) Onderzoeksopdracht: de socio-economische toestand in de tweede en eerste eeuw v.chr. Cat., Het einde van de samenzwering: de kunst van het vertalen Cat., 61 Het geheel Verder op onderzoek: taal-, lectuur- en cultuurreflectie

20