De mogelijkheid bieden om schoolgebouwen in Teylingen grootschalig te verduurzamen - Besluitvormend

Transcriptie

1 VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van januari 2014 Besluit nummer: 2014_Raad_00009 Onderwerp: De mogelijkheid bieden om schoolgebouwen in Teylingen grootschalig te verduurzamen - Besluitvormend Beknopte samenvatting: Door het verlenen van een gemeentelijke garantstelling wordt het voor de schoolbesturen OBO en Sophia mogelijk tegen een zeer lage rente een lening af te sluiten bij het ministerie van Financiën. Die lening wordt ingezet om haar schoolgebouwen vergaand te verduurzamen door het plaatsen van LED verlichting en zonnepanelen. De gemeente geeft hiermee uitvoering aan haar duurzaamheidsambities en de scholen worden stroomneutraal. Dit levert een besparing op voor het milieu en de schoolbegroting, en draagt bij aan de bewustwording van de leerlingen en hun ouders. Bestemd voor: Commissie Welzijn DE GEMEENTERAAD AANHEF Bijgevoegde bijlage(n): Conceptovereenkomst garantstelling van Min. van Financiën Slim Opgewekt in Teylingen, een prescan (informatief) MOTIVERING Aanleiding en context: OBO en Sophia verduurzamen in samenwerking met de gemeente Noordwijk haar schoolgebouwen in die gemeente met het concept van 'Slim Opgewekt'. Slim Opgewekt is een jong bedrijf dat zich volledig richt op het verduurzamen van schoolgebouwen door middel van het plaatsen van zonnepanelen en ledverlichting. Het bedrijf verzorgt het volledige traject dat daarvoor nodig is: aanbesteding, plaatsing, onderhoud, verzekering, etc. Slim Opgewekt heeft eerder in de regio Arnhem een vergelijkbaar duurzaamheidsproject bij een aantal basisscholen met succes uitgevoerd. Behalve de schoolgebouwen in Noordwijk willen OBO en Sophia ook haar schoolgebouwen in de rest van de regio verduurzamen. Dit, omdat verduurzamen pas echt wat oplevert (in aanbesteding p 1 van 5

2 en in besparing) bij een zekere massa. Naast Noordwjk zijn er in Teylingen de meeste schoolgebouwen. Slim Opgewekt heeft alle schoolgebouwen in Teylingen gescand en er zijn 8 gebouwen geschikt voor het plaatsen van zonnepanelen, waarbij wordt uitgegaan van een maximale investering van ,- per schoolgebouw, die alle kosten dekt. Zonder financiering kan deze investering niet gedaan worden. Een gemeentelijke garantstelling maakt overheidsbankieren mogelijk. De schoolbesturen kunnen op deze manier een financiering regelen bij het Ministerie van Financiën tegen een vaste lage rente van 2,7%. De lening wordt jaarlijks afgelost. Het basisprincipe is, dat de scholen de komende 20 jaar niet meer gaan betalen dan de reeds begrote grijze stroomlasten. Uit die lasten worden alle kosten voor verduurzaming betaald. Na 20 jaar zijn de lasten betaald en hebben de scholen minimaal 5 jaar kosteloze stroom. De scholen hebben vanaf jaar 1 minder kosten voor haar stroom dan met grijze stroom. Beoogd resultaat: Door het plaatsen van ledverlichting en zonnepanelen worden de scholen stroomneutraal. Dit levert een besparing op voor het milieu en de schoolbegroting en het vergroot de bewustwording bij de leerlingen en hun ouders. Dit laatste door middel van kindvriendelijke monitoren in de scholen en een bewustwordingsprogramma (zie ook de bijlage). De verduurzaming levert een uiteindelijke energielastenbesparing op van 43%, wat gelijk staat aan ca ,-. Per jaar wordt kwh bespaard. Dit staat gelijk aan het verbruik van 65 huishoudens. Er komt jaarlijks kg minder CO2 in de lucht. Er zouden bomen, gepland op 22 voetbalvelden nodig zijn om dit te compenseren. Circa 2000 leerlingen plus hun leerkrachten en ouders komen dagelijks in aanraking met verduurzaming dankzij het kindvriendelijke scherm in de gang. Een stroomneutrale school heeft meer geld beschikbaar voor onderwijs. Bij inkoop worden producenten geselecteerd op aandacht voor eerlijke arbeidsvoorwaarden en minimale milieubelasting. Voor de installatie krijgen lokale en regionale partners voorrang. De zonnepanelen hebben een gegarandeerde levensduur van 25 jaar en zijn verzekerd tegen diefstal, vandalisme en productieverlies. Argumentatie: 1.1 De gemeente geeft hiermee uitvoering aan haar duurzame ambities uit de duurzaamheidsagenda Onder die ambities wordt onder andere verstaan dat: In % van de benodigde energie lokaal en duurzaam wordt opgewekt; Het belangrijk is dat ook op de scholen aandacht wordt besteed aan een duurzame wereld; Een goed klimaatbeleid onder de aandacht van jongeren wordt gebracht; Alle gemeentelijke gebouwen in 2020 energielabel A hebben. 2.1 Er is slechts een beperkt risico voor de gemeente. Rente en aflossing worden jaarlijks betaald met de reeds begrote (grijze) energiekosten. De jaarlijkse kosten zijn niet hoger dan de huidige stroomlasten, die bovendien naar alle waarschijnlijkheid nog zullen stijgen de komende jaren. Hierdoor is gewaarborgd dat de school de lening kan afbetalen. p 2 van 5

3 Kosten voor energie maken immers ondereel uit van de vergoeding die de scholen vanuit het Rijk ontvangen. De schoolgebouwen zijn economisch eigendom van de gemeente, bij faillissement van een schoolbestuur vallen de gebouwen terug aan de gemeente. 2.2 De deelnemende schoolbesturen zijn financieel gezond genoeg. Het te lenen bedrag vormt slechts een fractie van de totale exploitatiebegroting (nog geen 2%) van de schoolbesturen. Het risico dat de schoolbesturen de kosten voor rente en aflossing niet kunnen dragen is minimaal. Uit de jaarstukken blijkt dat beide schoolbesturen financieel gezond zijn, er wordt met genoemde leen- en aflossingsconstructie geen extra financieel risico gelopen. 2.3 Zonder gemeentelijke garantstelling kan een schoolbestuur alleen maar lenen bij commerciële banken. Om een maatschappelijke financiering te verkrijgen, vraagt het Ministerie van Financiën een gemeentelijke garantstelling voor de af te sluiten geldlening. Voor een financiering bij een commerciële bank wordt een rente berekend die ligt tussen de 4,5% en 5,5%. In het treasury statuut 2009 staat opgenomen dat de gemeente garanties uit hoofde van de 'publieke taak' mag verstrekken. Als voorwaarde wordt gesteld dat er vooraf informatie moet worden ingewonnen over de financiële positie en kredietwaardigheid van de betreffende partijen. Beide schoolbesturen achten wij financieel voldoende gezond. Alternatieven: Er bestaat ook de mogelijkheid om een lening te verstrekken aan de schoolbesturen. De gemeente sluit in dat geval een lening af bij de BNG die zij direct weer doorleent aan de schoolbesturen. Ook dan is er het voordeel van een maatschappelijke rente. De gemeente Noordwijk heeft voor deze constructie gekozen. Bovenop de rente komt dan wel een kostenopslag van 0,5%, die volgt uit het Treasury-statuut van de gemeente Teylingen. Deze constructie valt voor de schoolbesturen minder voordelig uit dan financiering via het Ministerie. Dit alternatief heeft bovendien meer impact voor de gemeente en past niet in het beleid om terughoudend om te gaan met het verstrekken van geldleningen. Kanttekening: 1. Niemand kan met zekerheid zeggen wat de energieprijzen in de toekomst gaan doen. Hoewel het niet in de verwachting ligt dat de grijze stroomprijzen significant gaan dalen, laat de ontwikkeling van de prijs de laatste tijd een dalende tendens zien. In de berekening van de besparingen wordt rekening gehouden met een prijsstijging van 130% in 30 jaar. Afgelopen 15 jaar is de prijs van energie (gas + elektra)met 120% gestegen. Mocht de prijsstijging lager uitvallen, is het financieel voordeel lager. Daarnaast is het ook mogelijk dat de prijs van groene energie gaat stijgen, wanneer de vaste kosten toenemen. Doordat er meer en meer groene energie opgewekt wordt, kampen energiebedrijven met tegenvallende inkomsten. Gevolg kan zijn dat de vaste kosten worden verhoogd, zodat een deel van de besparing door groene energie teniet wordt gedaan. Als dit zou gaan gebeuren, dan draagt het schoolbestuur de (financiële) risico's die dit met zich meebrengt. 2. De looptijd van het verduurzamingsproject is lang, Slim Opgewekt is een jong bedrijf, er is altijd het risico dat zij het niet redt en de zonnepanelen minder lang meegaan dan voorgespiegeld. Slim Opgewekt houdt hier in haar aanpak rekening mee. De techniek is eigendom van de scholen, p 3 van 5

4 wanneer Slim Opgewekt zou omvallen, verandert er voor de scholen niet veel. De verzekeringen en garanties worden bij grote partijen ondergebracht en deze kunnen dan door de scholen zelf benaderd worden. De aflossing wordt rechtstreeks door het schoolbestuur gedaan. Ontzorging, monitoring en het doorontwikkelen van de educatieve en promotionele onderdelen zou indien noodzakelijk bij een andere partij kunnen worden ondergebracht. Bovendien is er een verschil in kwaliteit tussen verschillende aanbieders van zonnepanelen. Gekozen wordt voor panelen met een hoge kwaliteit, waardoor het waarschijnlijker is dat deze 20 jaar meegaan. 3. Er is een beperkt risico van precedentwerking. Vergelijkbare instellingen met maatschappelijke doeleinden zouden de gemeente kunnen verzoeken om een vergelijkbare constructie. Dit risico wordt begrensd door de specifieke aspecten van de garantstelling: inpassing in het duurzaamheidsbeleid van de gemeente en het feit dat het alleen instellingen voor primair onderwijs betreft. Ook geeft de medewerking die de gemeente nu verleent aan de schoolbesturen geen enkele verplichting wanneer in de toekomst de zonnepanelen aan het eind van hun levensduur zijn en moeten worden vervangen. 4. PCPO heeft besloten niet mee te doen. PCPO heeft op basis van eigen overwegingen definitief besloten nu niet deel te nemen aan dit project. Ook in Noordwijk zal zij haar schoolgebouwen niet verduurzamen. Wanneer OBO en Sophia wellicht in de toekomst in de omliggende gemeentes in een tweede ronde meer van haar schoolgebouwen wil verduurzamen, kan PCPO alsnog aansluiten. In dat geval is het mogelijk dat PCPO ook haar schoolgebouwen in Teylingen wil verduurzamen en bij de gemeente verzoekt om een garantstelling. Aanpak / uitvoering: Nadat de gemeenteraad een besluit heeft genomen, gaat Slim Opgewekt aan de slag met de inkoop en aanbesteding van de duurzaamheidsmaatregelen bij de scholen. De financiering via het Ministerie van Financiën wordt geregeld en het Ministerie zal daarop contact met de gemeente opnemen voor de garantstelling. Participatie niveau: Initiatiefnemer, Beleidseigenaar Duiding participatie niveau: De gemeente Noordwijk heeft haar scholen gevraagd te verduurzamen met behulp van Slim Opgewekt. OBO en Sophia hebben schoolgebouwen in de hele regio en willen verduurzamen over gemeentegrenzen heen. Slim Opgewekt heeft daarom de gemeente Teylingen gevraagd te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om OBO en Sophia te ondersteunen om ook in deze gemeente haar schoolgebouwen te verduurzamen. OBO en Sophia zijn dus initiatiefnemer. Op voorstel van het college van burgemeester en wethouders Beslist het volgende: p 4 van 5

5 VOORSTEL Besluitpunt 1: In te stemmen met energiebesparende maatregelen op basisscholen in Teylingen in de vorm van ledverlichting en het plaatsen van zonnepanelen. Besluitpunt 2: In te stemmen met het verlenen van garantstelling ten behoeve van maatschappelijke leningen met een totale hoogte van maximaal ,- aan de schoolbesturen OBO en Sophia vanuit het Ministerie van Financiën ten behoeve van de uitvoering van energiebesparende maatregelen. BIJKOMENDE INFO BIJ HET BESLUIT Maatschappelijke Ontwikkeling Welzijn & Onderwijs Financiële consequenties: Toelichting: Duurzaamheid en milieu zijn belangrijke speerpunten in de programma's van de Raad en het College. STEMMING Ontwerpbesluit door de gemeenteraad in vergadering van 30 januari 2014 BIJLAGEN DIE INTEGRAAL DEEL UITMAKEN VAN HET BESLUIT Aldus besloten in de raad van 30 januari 2014 de raad van de gemeente Teylingen, de griffier, de voorzitter, R. van Dijk Anne Lize E.C. van der Stoel p 5 van 5