Update 6. Werken aan mobiliteit. In dit nummer:

Transcriptie

1 Update 6 Relatiemagazine van Verebus Engineering december 2012 Werken aan mobiliteit Foto: AVDD, Eva Klein In dit nummer: Tunnelspecialisten met een visie Maintenance Management in de energiewereld Het BV Nederland-gevoel Veel belangstelling voor Unmanned Observer Member of TÜV NORD Group

2 Coverstory Verebus tekent MoU voor instandhouding Cougar helikopters Tijdens het NIDV ( Stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid) symposium op 15 november 2012 tekenden Fokker Services en partners Airborne International, Terma en Verebus Engineering een MoU (Memorandum of Understanding) met als doel een efficiënte en kosteneffectieve oplossing te kunnen bieden voor het in standhouden van de Nederlandse Cougar vloot. Deze ondertekening getuigt van een oranje oplossing voor de Cougar waarbij gebruik gemaakt wordt van de unieke kennis en kunde van het Nederlandse luchtvaartcluster op het gebied van in dit specifieke geval onderhoudsconcepten, composiet materiaal kennis en configuratiebeheer. In een eerdere fase heeft Fokker Services reeds een exclusieve samenwerkingsovereenkomst getekend met de twee belangrijkste internationale Cougar OEM s Eurocopter en Turbomeca. Peter Somers, President Fokker Services, De bestaande samenwerking tussen Fokker Services, Cougar OEM s Eurocopter en Turbomeca in combinatie met Nederlandse partners en het MKB garandeert een optimale participatie van het Nederlandse bedrijfsleven bij het maximeren van de inzetbaarheid van de Cougar vloot. Daarnaast biedt het de springplank om dit concept en aanpak uit te rollen richting andere platforms. Bij toekomstige uitbesteding van het onderhoud van de Cougar vloot biedt dit samenwerkingsverband een integrale en complete dienstverlening. Momenteel is het ministerie van Defensie bezig met een onderzoek of zij de instandhouding van de acht Cougar helikopters dienst doende bij de Koninklijke Luchtmacht kan uitbesteden bij de industrie. Een thema dat hoog op de politieke agenda staat. Foto: AVDD, Eva Klein 2 Update 6 december 2012

3 Inhoud Tunnelspecialisten met een visie 8-9 Projectnieuws Het BV Nederland-gevoel 13 Unmanned Maritime Observer 14 In gesprek over veiligheid 15 Baggerschepen in de Baltic Maintenance Management in de energiewereld TüV NORD nieuws 20 Schip van het jaar Colofon: Update is een uitgave van Verebus Engineering en verschijnt twee keer per jaar. Eindredactie: Kees Aling, Joyce Riekerk. Tekst- en fotografiebijdragen: Wim Kamerbeek. Vormgeving: Sagittarius Ontwerpen. Drukwerk: Opmeer bv. Redactieadres: Verebus, t.a.v. Joyce Riekerk, Postbus 1045, 2280 CA Rijswijk, T , E verebus@verebus.nl, I Member of TÜV NORD Group Oud en Nieuw Bij Verebus houden we van het soort werk dat we al 65 jaar doen, en zijn we ook gek op nieuwe uitdagingen. Oud is de Marine. In 1485 was Filips van Kleef de eerste admiraal die werd aangesteld voor de vloot van de Nederlanden. Verebus is iets later ontstaan, in Na WO II moesten er snel schepen worden gebouwd en de Koninklijke Marine wilde een centrale tekenkamer daarvoor. Verebus is toen opgericht in opdracht van de Marine. In de reportage met Rob Klompenhouwer kunt u lezen hoe wij zijn meegeëvolueerd met onze oudste opdrachtgever. Rob heeft het over onze gunstige prijs/ presta tieverhouding en ik vind dat mooi, want het beschrijft precies hoe wij willen samen werken. Nieuw is onze betrokkenheid bij De Leidsche Rijntunnel in de A2 bij Utrecht. Wij zien deze tunnel als een enorme onderzeeër zonder voor- of achter kant. Dat is niet vanwege gebrek aan respect. Integendeel. Zo n tunnel zit net als een onderzeeboot van voor tot achter vol met hoog waardige technologie. En dat is nou de verbindende factor tussen oude en nieuwe projecten en opdrachtgevers. Als het maar groot, duur en complex is en altijd moet functioneren, voelen wij ons er in thuis. Soms moeten we heel even wennen, maar bijna altijd sluit onze denkwereld naadloos aan op die van onze opdrachtgevers. Wij geven onze oude klanten altijd de VIP-treatment die je verwacht bij een nieuwe klant. En onze nieuwe klanten? Ach, als je lang genoeg samen werkt, worden dat vanzelf oude klanten. Kees Aling, directeur december 2012 Update 6 3

4 Reportage Op bezoek bij Cofely Energy & Infra BV in Dordrecht Tunnelspecialisten met een visie In Nederland hebben we geen tunnels door bergen, behalve op modelspoorbanen, maar wel een aantal die onder een water doorlopen, plus natuurlijk de nodige metrotunnels. Sinds een paar jaar kennen we echter ook landtunnels die zijn aangelegd om de verkeersoverlast voor omwonenden zoveel mogelijk te beperken. De A2 Leidsche Rijntunnel tussen het centrum van Utrecht en wijk Leidsche Rijn is zo n landtunnel. Het leggen van een landtunnel zelf is relatief gezien niet zo ingewikkeld. Het voldoen aan de verschillende eisen die gesteld worden door de opdrachtgever en de omgeving (Gemeente Utrecht, hulpdiensten) echter wel. Steeds belangrijker hierin zijn het waarborgen van de veiligheid ten behoeve van de weggebruikers en de vlotte doorstroming van het verkeer. Er zijn de laatste jaren namelijk een aantal nare incidenten geweest in tunnels met als dieptepunt de brand in de Mont Blanc-tunnel in 1999 met 41 dodelijke slachtoffers. In Nederland was er in 2008/2009 een schier eindeloze reeks problemen met de veiligheid van de Roertunnel in de A73 in Limburg. Eigenlijk is dit een alternatief geluidsscherm, vat projectdirecteur Richard de Kleer het verhaal samen. Hij is in dienst bij Cofely Energy & Infra BV als Business Unit Manager en kwam in november 2010 als projectdirecteur van de combinatie die verantwoordelijk is voor de bouw van de tunnel. We zitten aan tafel met Richard en zijn collega Jim Halsey die als manager engineering & automatisering namens Cofely sinds 2005 bij het project betrokken is. De techniek van het bouwen van de tunnel zelf was niet het probleem, gaat Richard verder. Nee, het ging hier om de processen. Door de gewijzigde wet- en regelgeving werd het ook voor onze opdrachtgever Rijkswaterstaat lastig gemaakt. Daarnaast moest de bouwvergunning afgegeven worden door Gemeente Utrecht. Tunnel A2 Leidsche Rijn was de eerste tunnelervaring voor de gemeente en de provincie Utrecht. Door veranderende omstandigheden rondom tunnelveiligheid kwam het er op neer dat ongeveer 30% van de eisen uit de oorspronkelijke vraagspecificatie onduidelijk werden. Wat hier bijzonder is, is de veranderende rol van Rijkswater staat bij dergelijke aanbestedingen, vertelt Jim Halsey. Rijkswaterstaat toetste vroeger op techniek en nu op processen. Dat betekent dat we bij alles wat we doen, aantoonbaar 4 Update 6 december 2012

5 Richard de Kleer en Jim Halsey Als heel Nederland in het donker zit, blijft deze tunnel licht geven december 2012 Update 6 5

6 Tunnelspecialisten met een visie Verebussers Soner Yalvaç en Rob Bosch werkten bij Cofely aan de tunnel. moeten maken dat we aan de eisen voldoen. Dat noemen we SCB, systeemgerichte contractbeheersing. En wat er bij andere projecten misging in de techniek mocht hier vooral niet gebeuren. Goed: de bouw van de tunnel was vrij eenvoudig; de ambte lijke en politieke kant vrij chaotisch, maar het echte vernieuwende aspect van de tunnel is de veiligheid. Eerst een paar cijfers: in en om de tunnel staan en hangen 457 luidsprekers, 64 geluidsbakens, 342 intercoms, 274 camera s en 38 UN-detec tie-camera s die de bordjes op de vrachtwagens met gevaarlijke stoffen detecteren bij het in- en uitrijden van de tunnel. Dan zijn er twee nood stroomaggregaten ( Als heel Nederland in het donker zit, blijft deze tunnel licht geven ), detectielussen in het wegdek en 203 matrixborden. Er zijn twee verplaatsbare vangrails en vijf doorsteken waar hulp diensten via een andere tunnelbuis een bepaalde plek kunnen bereiken. De software voor de beveiliging heeft 7 miljoen code regels en daarnaast bevat de tunnelsimulator ook nog 7 miljoen coderegels, waar een Boeing 767 er slechts 6,5 miljoen heeft. Er zijn in totaal hulpverleners (brandweer, ambulancepersoneel etc.) getraind op hoe ze in actie moeten komen bij een onverhoopte calamiteit. Er zijn in totaal 30 mensen opgeleid tot verkeersleider: Vanaf de Verkeers centrale Midden Neder land vervullen zij zeven full time functies. Boven op de tunnel staan twee techniekgebouwen. In een van deze gebouwen staat een tunnelsimulator die zowel wordt gebruikt om de verkeersleiders te trainen als om nieuwe software uit te testen. Voor de ingebruikname van de 1e tunnel buis in januari 2012 hebben er drie dagen lang ongeveer 40 auto s door de tunnel gereden, waarbij allerlei testen zijn uitgevoerd. Dit allemaal voor het geval er nog verrassingen op zouden treden en vooral om het vertrouwen te vergroten bij de stakeholders. Het hele denken over veiligheid is in deze tunnel veranderd. Wat ook nieuw is: bij een file gaat de tunnel dicht. De wegverkeersleider verplaatst de file naar vóór de tunnel. Dat is een fundamenteel andere denkwijze. In het geval van een incident in de tunnel, is de nadruk gelegd op het voor komen van escalatie, het mogelijk maken van de hulpverlening via onder meer de andere tunnelbuizen en de zelfredzaamheid van de automobilisten, legt Richard uit. Het is namelijk gebleken dat automobilisten geneigd zijn om in hun auto te blijven zitten in geval van een brand, terwijl ze te voet zouden moeten vluchten, bijvoorbeeld via de vlucht tunnel. De omroepinstallaties spelen daarin een belangrijke rol, vult Jim aan. Volgens de berekeningen is de tunnel 99,88 % van de tijd normaal geopend voor het verkeer. Dat betekent dat de tunnel tien uur per jaar gestremd mag zijn. Dat is erg weinig, tenzij je net die dag in de file staat en haast hebt, natuurlijk. Het falen van de Tunneltechnische Installaties (TTI) mag maar 1 keer in de 5 jaar leiden tot het stremmen van de tunnel. De politiek en de waan van de dag maken de aanleg van een tunnel vaak onnodig ingewikkeld. Jim en Richard zouden het liefst voor een geheel andere aanpak kiezen. Bij een volgende tunnel zouden we het liefst eerst alle eisen op een rijtje zetten, afgestemd hebben met de verschillende stakeholders en vervolgens alle technische installaties bedenken en ontwerpen. En dan pas beginnen met bouwen. Samen met onze opdrachtgevers streven we dit na, vindt Jim. Een goed op elkaar ingespeeld team van ontwerpers en bouwers heeft geleid tot het succes van deze tunnel, besluit Richard. 6 Update 6 december 2012

7 Reportage Pieken Verebus was op een aantal punten betrokken bij de totstandkoming van deze tunnel. Zo werkte Verebus mee bij het ontwerp van een aantal van de installaties in en om de tunnel, zoals bijvoorbeeld het ventilatiesysteem. Jim: Zo n project als deze tunnel komt maar eens in de zoveel jaar op de markt. Om zulke pieken op te vangen, werken we met een select aantal ingenieursbureaus. Zo doen we al heel lang zaken met Verebus. Rond het jaar 2000 hebben we al een aantal van hun mensen hier gehad bij de bouw van de 2e Beneluxtunnel. En altijd naar volle tevredenheid. Verder schreef Verebus-medewerker Pieter van Leijen mee aan de trainingsscenario s van de wegverkeersleiders. Rijksweg 2 ter hoogte van Hooggelegen naar het noorden gekeken. Rijksweg 2 ter hoogte van Tunnelmond Zuid naar het zuiden gekeken. Wegverkeersleiders verhogen doorstroming en veiligheid Rijksweg 2 ter hoogte van Tunnelmond Zuid naar het zuiden gekeken. Aan de buitenkant lijkt de nieuwe landtunnel A2 bij Leidsche Rijn een eenvoudig stuk beton met asfalt. Aan de binnenkant is het één van de modernste en veiligste tunnels van Europa. Om de veiligheid en doorstroming te waarborgen zijn er ca. 60 verschillende complexe TTI s (Tunnel Technische Installaties). Verebus heeft in opdracht van Cofely bijgedragen aan de training over deze installaties aan de wegverkeersleiders van Rijkswaterstaat. Pieter van Leijen van Verebus heeft met een opleidingsteam van Cofely de trainingen ontwikkeld en gegeven op dagelijkse basis over een periode van zes maanden. Inclusief het afnemen van examens voor certificering. Onderwerpen die in de training aan bod kwamen waren onder andere: - Verlichting (gescheiden in- en uitgangszones met individuele lichtmeting per buis) - Audio/Video (Omroep, camera s: meer dan 300 bedienbare camera s in en om de tunnel!) - Verkeersdetectie (doorstroom, stilstand, spookrijders, etc) - Evacuatievoorzieningen (vluchtdeuren, verlichting, ventilatie, omroepinstallaties, etc.) - Energievoorzieningen (hoofdstroomverdelers, no-breakinstallatie, noodstroomaggregaat, etc.) - Verkeerssystemen (slagbomen, verkeerslichten, matrixborden, wegwijzers, etc.) Zomaar een greep uit de installaties en trainingsonderwerpen. Deze werden in theorie en op een door Cofely ontwikkelde tunnelsimulator gedoceerd en getoetst. Een prachtige klus die met succes is afgerond. december 2012 Update 6 7

8 Projectnieuws Spooruitbreiding tussen Riekerpolder en knooppunt Amstel Het project OV SAAL zorgt voor een betere bereikbaarheid tussen Schiphol Amsterdam Almere Lelystad. Een groot en uitdagend project dat de ruimte biedt aan het groeiend aan tal treinreizigers en bijdraagt aan een beter bereikbare Rand stad. Na voorbereidende werkzaamheden in 2010 is vorig jaar het startsein gegeven voor de bouw van een betere spoorverbinding. Het project is verdeeld in drie clusters. Verebus is voor de discipline treinbeveiliging betrokken bij de ombouw van Amster dam Riekerpolder en de aansluiting met station Amster dam Zuid. De capaciteit wordt hier uitgebreid van twee naar vier sporen en er komt een dubbele vork bij de aftakking Riekerpolder naar Sloterdijk (Westtak) richting noord. Combinatie Nieuwe Meer Sporen, een integrale combinatie van de Volker Wessels bedrijven Van Hattum en Blankevoort en VolkerRail, is als aannemer gecontracteerd voor dit deel van het project OV-SAAL. RailinfraSolutions verzorgt in samenwerking met Verebus het ontwerp. Inmiddels is het Railverkeers Technisch Ontwerp voor de eind situatie gereed en is dit het startpunt voor alle ontwerpen. Het traject wordt in vijftien stappen omgebouwd naar de eind situatie, waarvan zeven stappen om de aansluiting bij Rieker polder te realiseren. De oplevering staat gepland voor eind Discrete Overweg Storings Signalering In de loop van 2013 worden zes trajecten voorzien van Discrete Overweg Storings Signalering (DOSS). Dit systeem vervangt het huidige DATEQ systeem, dat op één traject van slechts één over weg een storing kan doorgeven. Bij een tweede storing kan dit systeem niet meer aangeven om welke het gaat, waardoor de machinist voor het hele traject elke overweg met geringe snelheid moet naderen. Dit houdt het treinverkeer vaak onnodig op. Het nieuwe systeem DOSS kan ook bij meerdere storingen precies aangeven welke overweg gestoord is, waardoor de treindienstleider precies weet bij welke overgangen een snelheidsbeperking opgelegd moet worden aan de diverse treinen. Verebus verzorgt momenteel, in opdracht van ProRail, voor zes trajecten waarop het nieuwe systeem ingevoerd moet worden de engineering, testen en indienst stelling van het systeem. Het traject bij Houten is recentelijk overgegaan op het nieuwe systeem. In 2013 volgen nog vijf trajecten. Een bijzondere indienststelling is het traject Amersfoort-Zwolle (70 km), waar in mei in 18 uur tijd 47 overwegen omgezet en getest moeten worden. Het treinverkeer ligt dan wel even stil, maar de kans op oponthoud wordt daarna een stuk kleiner. Uiteindelijk leveren deze activiteiten minder hinder op voor zowel treinreiziger als weggebruiker. 8 Update 6 december 2012

9 Nieuwe opdrachten Operation & Maintenance Manual voor oil loading terminal Bluewater bouwt oil loading terminals in de vorm van drijvende boeien waaraan olietankers kunnen aanmeren en tanken. Per opdrachtgever levert Bluewater maatwerk. Verebus verzorgt momenteel de Operation & Maintenance Manuals voor twee soorten boeien. De technisch auteur van Verebus werkt op locatie bij Blue water in Hoofddorp om zo optimaal gebruik te maken van broninformatie en de inhoud van de manuals efficient af te kunnen stemmen met specialisten van Bluewater. Adviestraject nieuwe opzet manuals jacking systeem Verebus heeft voor GustoMSC een documentatie performance scan uitgevoerd. Verebus brengt met zo n onderzoek in korte tijd het verschil in kaart tussen de daadwerkelijke situatie en de ambitie die een bedrijf heeft op het gebied van documentatie. Aan de hand van de resultaten van de documentatie performance scan brengt Verebus vervolgens een verbeteradvies uit. Naar aanleiding van zo n verbeteradvies ontwikkelt Verebus bij GustoMSC nu een nieuw generiek template voor al haar technische manuals. Hierna zal een nieuw operation & maintenance manual voor een jacking system zal in de nieuwe stijl gemaakt worden. Naast dit realisatietraject ondersteunt en adviseert Verebus GustoMSC bij de overgang naar een nieuwe document authoring tool, Adobe Framemaker. Asset Information Management Balder Verebus heeft van Heerema Marine Contractors in Leiden, als vervolg op het grote As-Built project voor de Thialf (zie Update 3), de opdracht ontvangen om een pilotproject te doen met betrekking tot de As-Built situatie van de technische tekeningen van de Balder. Daarnaast zal Verebus ook een tweetal operating manuals maken voor de kranen op de Balder. december 2012 Update 6 9

10 In gesprek met Rob Klompenhouwer van Defensie Materieel Organisatie Het BV Nederlandgevoel De marine is het onderdeel van de krijgsmacht waarmee de gemiddelde Nederlander zich het makkelijkst identificeert. Eerst schepen bouwen en dan met die schepen naar alle uithoeken van de wereld, dat vinden wij prachtig. In Den Haag zit de Defensie Materieel Organisatie (DMO), die verantwoordelijk is voor de aankoop en de verkoop van militair materiaal. Rob Klompenhouwer, hoofd sectie project engineering, houdt zich hier bezig met de aan- en verkoop van marinemateriaal. Rob is net zo enthousiast over de marine als over de jarenlange samenwerking met Verebus. 10 Update 6 december 2012

11 Interview Bron: Ministerie van Defensie Denk niet dat je zomaar binnenkomt bij de Defensie Materieel Organisatie in Den Haag. We bedoelen letterlijk. Bij de poort moet je je identificeren bij een geüniformeerde militair, inschrijven, reden van je bezoek, contactpersoon, paspoort, kenteken van je auto en met een parkeerkaart en een elektronische bezoekerspas mag je het terrein op. Bij het gebouw aangekomen waar Rob Klompenhouwer huist, zitten weer een geüniformeerde receptionist plus een bewaker. Formulieren invullen, paspoort hoeft ditmaal niet. Rob komt me ophalen en om me naar binnen te loodsen, moet ik plaatsnemen in iets wat lijkt op een kruising tussen een luchtsluis, een teleporteercabine en een benauwde draaideur. Rob houdt een speciaal pasje bij een lezer en ik wring me naar binnen. Eenmaal binnen valt alle formaliteit van ons af. Rob is burger en Hoofd Sectie Project Engineering. Voordat het gesprek goed en wel van start gaat, moet hij eerst een telefoontje afwerken met een zekere Paul in Groot-Brittannië. Deze gespecialiseerde testvaarder moet een paar dagen naar Den Helder komen om nieuwe FRISCspeedboten (Fast Raiding Intercept Support Craft) van de marine te proberen. Deze worden gebouwd om met name piraten te bestrijden en ze zijn bloedstollend snel. Op de vraag hoe Verebus figuurlijk bij de marine is binnen gekomen, moet Rob eerst diep nadenken. Dat moet een jaar of vijftig geleden zijn, bij de bouw van fregatten. Specifiek was dit zelfs vanaf Verebus was toen nog een relatief klein bedrijf dat voor ons elektrische schema s en kabeltekeningen maakte. Nu noem je dat electrical engineering, maar toen was dat nog echt handwerk. Voor de opkomst van de computer waren er tekenkamers vol mensen die dat werk deden. Verebus begon zich rond die tijd meer en meer te specialiseren in onder andere logistiek, het identificeren van reserve-onderdelen en configuratiebeheer. Ze zijn als het ware geëvolueerd tot een volwaardige partner op het gebied van Integrated Logistic Support. Het bijzondere van de Nederlandse marine is misschien wel dat deze midden tussen het bedrijfsleven staat. Rob en zijn dienst kiezen daar bewust voor. Wij als DMO moeten ons vooral op de technologie en regie richten bij nieuwbouwprojecten en het instandhouden van schepen. Bij elk aspect en onderdeel van een nieuw schip moet je je afvragen wat jezelf zou moeten doen en wat het bedrijfsleven zal gaan doen. Wij hebben te maken met pieken in onze workload van de projecten en ik vind dat je delen van de logistieke Wij moeten ons vooral op de technologie en regie richten december 2012 Update 6 11

12 Het BV Nederland-gevoel ondersteuning prima op de markt kunt zetten. Het is moeilijk om als overheidsdienst op dit soort gebieden de kennis en capaciteit in stand te houden. En als er een dip in onze hoeveelheid werk is, concentreren ze zich bij Verebus gewoon even op andere marktgebieden zoals treinen. Op de lange termijn gaan we met Verebus klimmen naar een partnership. We hebben hier zelfs al een kamer voor ze ingericht met eigen werkplekken. In die kamer moeten specialisten van Verebus een soort helpdesk bemensen die ons helpen met de ILS informatie. Misschien krijgen we hier zelfs wel een volcontinue bezetting. Ik heb ze al in huis gehaald, dus dat zegt wel wat over de fijne samenwerking met Verebus. Komt hij door de intensiviteit van deze contacten dan niet in de problemen met Europese regels over openbare aanbestedingen? Eh ja, maar ik zou niet weten hoe ik het anders moet doen. Alles moet wel officieel worden aanbesteed, maar daar moet ik bij aantekenen dat we van Verebus altijd een goede prijs/prestatieverhouding krijgen. Robs enthousiasme voor de marine heeft alles te maken met de relatie met het bedrijfsleven: Met relatief beperkte middelen vervult onze marine een belangrijke internationale rol. Met weinig geld doen we slimme dingen. We zijn als het ware het midden- en kleinbedrijf tussen de mondiale grootmachten. Zo durf ik te stellen dat we onze schepen voor 25 tot 30 procent goedkoper bouwen dan andere landen. Dat komt door de wisselwerking met onze partners in het bedrijfsleven. Echte kennis en innovatie ontstaat bij sterke sparringpartners. Jij verzint nooit in je eentje iets slims. Wat we met z n allen laten zien, werkt ook door in de civiele scheepsbouw en de verkoop van maritieme systemen aan het buitenland. De marine Rob Klompenhouwer voor het ontwerp van het Joint Support Ship. is een afspiegeling van onze volksaard: de dingen zelf ontwikkelen en dan kijken of we het kunnen vermarkten. De marine zwengelt dat mede aan, en ik vind het wel eens jammer dat daar door de politiek niet voldoende over wordt nagedacht. Zo n toonaangevend product is het Joint Support Ship dat momenteel in Roemenië wordt gebouwd en dat later zal worden afgebouwd in Vlissingen. Dit is een schip met een lengte van 207 meter, dat zowel een bevoorradingsschip is, als een drijvend hospitaal plus dat het landingsvaartuigen aan boord Als je weet uit welke hoek de wind waait, is het makkelijk heeft en een groot helikopterdek. Ook de land- en luchtmacht kunnen op het schip uit de voeten. Het kan zichzelf verdedigen middels hypermoderne afweersystemen. Voor een leek lijkt het uitermate geschikt als drijvende basis voor vredesmissies onder NAVO- of Europese vlag. Het is een revolutionair concept waar ik erg enthousiast over ben, vertelt Rob. Het schip dat Karel Doorman zal gaan heten, moet in 2014 zijn eerste proefvaart maken. Verebus is ook betrokken bij dit project. Het BV Nederland-gevoel moet zijn dat we toonaangevende producten maken en exporteren. Zoals dit schip. Zo voel ik het. Dat zit me in het bloed, besluit Rob Klompenhouwer. We willen buiten wat foto s maken voor bij dit artikel en ik wurm me wederom door de teletijddraaideur. Juist als Rob poseert bij een stuk mast met wat antieke kanonnen, wordt het weer formeel. De bewaker komt naar buiten en verbiedt me dringend om hier foto s te maken. Binnen mag wel, dus zetten we Rob neer bij een oud kompas. Want samenwerken met de marine: als je weet uit welke hoek de wind waait, is het makkelijk. 12 Update 6 december 2012

13 Expertise Verebus Veel belangstelling voor Unmanned Observer tijdens Maritime Innovation Experience Op woensdag 12 september 2012 vond de Maritime Inno vation Experience plaats, in de Sportboulevard in Dor drecht. Vijfhonderd studenten van technische en commer ciële opleidingen bezochten dit innovatie- en carrière evenement. Op de Innovatiemarkt maakten veertig maritieme bedrijven deze studenten enthousiast voor hun bedrijf en voor de maritieme sector. Verebus was één van die bedrijven en presenteerde daar het concept van de Unmanned Observer. De studenten hadden veel belangstelling voor de Unmanned Observer, een onbemand, maritiem, multipurpose oppervlakte vaartuig, dat fungeert als Initiatiefnemer van het project Pieter Voeten missie platform. Het (rechts op de foto) presenteerde het 3D model concept is ontstaan ook tijdens de NIDV conferentie. vanuit- en namens een vijftal Nederlandse (MKB) bedrijven en organisaties. Verebus is initiatiefnemer en penvoerder. Het systeem is samengesteld op basis van een modulaire structuur en bestaat uit een platform (het vaartuig) en de payload (de missiecontainer). Het platform/vaartuig heeft twee uitersten in zich verenigd: kracht en snelheid. De payload zit per missie in een aparte missiegerichte container. Daarmee is het vaartuig geschikt voor verschillende typen missies, zoals observatie en surveillance missies en MIDS operaties (mine disposal). Koen van Zeeland (links op de foto) van Verebus was één van de juryleden. Buiten het bezoeken van de innovatiemarkt, gingen gingen maritieme professionals en studenten in twaalf workshops en drie lezingen met elkaar in gesprek over actuele thema s in de maritieme techniek. De stu den ten konden verder hun technische kunsten laten zien tijdens de Zonneflessenbotenknutselworkshop. Met pak ken de pitches presenteerden de studen ten hun innovatieve boten in de Zonne flessen botenparade aan een jury van maritieme professionals. december 2012 Update 6 13

14 Kennis In gesprek over veiligheid Medewerkers die voor ProRail werken in de gevarenzone (zone A), nabijheidszone B of op een bouwplaats, moeten nu nog een Veiligheidspaspoort en het Bewijs van Toegang bij zich hebben. Gepland is dit eind 2013 te vervangen door een Digitaal Veiligheidspaspoort (DVP). Om dit document te verkrijgen gaan de betreffende Verebusmedewerkers naar de nieuwe Veiligheidstraining. ProRail werkt samen met haar partners 24/7 aan een veilig spoor. Hiervoor zijn veiligheidsregels opgesteld. Een aantal van deze bestaande ProRail veiligheidsregels is van dusdanig belang, dat de railsector ze gebundeld heeft in de 9 Life Saving Rules. In de Veiligheidstraining staan deze regels centraal. De deelnemers gaan over een aantal veiligheidsdilemma s uit de dagelijkse praktijk in gesprek. Vervolgens vertalen zij in samenwerking met collega s de conclusies naar veilig werken. Aansluitend op de Veiligheidstraining maken de deelnemers de toets Toegang tot het spoor. Het Digitaal Veiligheidspaspoort en de hieraan voorafgaande Veiligheidstraining hebben als doel, dat alle spoormedewerkers: 1. Op de hoogte zijn van risico s en regels (Life Saving Rules) van werken op, aan of bij het spoor. 2. Aantoonbaar competent en legaal aan het werk zijn. 3. Een sterkere aanspreekcultuur ervaren met bijbehorende sancties na overtreding van de regels. 4. Na overtreding van de Life Saving Rules (tijdelijk) niet voor ProRail mogen werken. De eerste trainingssessies zijn enthousiast ontvangen. De training bestaat grotendeels uit het bediscussiëren van onveilige praktijksituaties. Aan de hand van filmfragmenten worden voor de deelnemers drie herkenbare veiligheidsdilemma s besproken. Juist omdat de weergegeven situaties zo herkenbaar zijn, roept het reacties op. Medewerkers van ingenieursbureaus en ProRail konden de Veiligheidstraining in 2012 al volgen. Vanaf januari 2013 wordt de Veiligheidstraining ook aan medewerkers van aannemers en andere bedrijven aangeboden. Op kunt u meer lezen over het Digitaal Veiligheids Paspoort. 14 Update 6 december 2012

15 Manuals voor Simson en Goliath Achter de schermen Litouwen Afgelopen zomer reisde Els Absil af naar Litouwen om daar namens Verebus te werken aan een digitale manual voor twee Backhoes van van Oord, de Goliath en de Simson. Het toegangskanaal naar de haven van Klaipeda in Litouwen werd op dat moment door van Oord met de Goliath en enkele splijthoppers verdiept en verbreed over een afstand van bijna 6 kilometer. In totaal wordt hier 4,5 miljoen kubieke meter grond verwijderd. 1 2 De drijvende graafmachine Goliath, type Backacter 1100, is het grootste type hydraulische baggerkraan ter wereld en onder meer bestemd voor baggerwerk in havens en dienstverlening aan de offshore-industrie wereldwijd. Hij heeft een schepbak van meer dan 40 kubieke meter, en de bemanning op het ponton is dag en nacht bezig met baggeren. Als de graafmachine stil ligt, wordt er gerepareerd, geïnspecteerd en gesmeerd. Omdat tijdens een reparatie alle apparatuur uit staat, is er op dat moment kans om alle onderdelen uitgebreid te bekijken. Els werd rondgeleid door een TD-er (medewerker van de Technische Dienst): Wim. Tijdens deze rondleiding zijn er ook veel foto s geschoten, die gebruikt konden worden voor de manual. Het was indrukwekkend om zoveel staal en techniek bij elkaar te zien. 3 Als senior technisch auteur vond Els het heel leerzaam om de doelgroep van de handleidingen persoonlijk te ontmoeten. Ze kreeg een goede indruk van de omgeving waar zij in werken. De manuals van de Goliath en de Simson zijn inmiddels bijna gereed. december 2012 Update 6 15

16 Netwerken Maintenance Management in de energiewereld is complex Op 9 november organiseerde Verebus een bijeenkomst voor asset- en maintenancemanagers uit de energiewereld. De technologische ontwikkelingen in deze wereld gaan razendsnel, hetgeen een andere dimensie geeft aan het beheer van de bedrijfsassets, evenals de daarmee verbonden prestaties, risico s en uitgaven gedurende de levensduur. Daarbij is het een complexe wereld: er zijn niet zoveel van die centrales, dus je komt veel zaken tegen die eenmalig zijn. Twee inleidende presentaties van Matthijs Stillebroer, Manager Maintenance Engineering bij GDF Suez, en Axel Schulz en Detlef Rieck van TüV NORD, maar vooral ook de discussie over de uitdagingen waar de assetmanagers mee te maken hebben, zorgden voor een boeiende ochtend. Matthijs Stillebroer zet momenteel het assetmanagement van de nieuwe GDF Suez energiecentrale op de Maasvlakte op. Hij gaf een schets van de bouwstatus van de centrale, gaf aan hoe hij omgaat met het assetmanagement bij de nieuwbouw en legde een paar stellingen neer om over te discussiëren. Zoals bij elke centrale is het betrouwbaar functioneren van de assets hoofdzaak. Uitgangspunt bij de opzet van het asset management systeem is dat de risico s worden afgedicht; en dat dan wel tegen redelijke kosten. Daarnaast is het belangrijk dat het systeem mogelijkheden geeft voor optimalisatie. Bij de opzet van de onderhoudsstructuur zijn een aantal aspecten eenvoudig in het systeem te brengen; denk daarbij aan eisen vanuit wet- en regelgeving en de elementen die grote risico s met zich meebrengen. In dit proces streeft Matthijs naar standaardisatie en uniformiteit, zodat voor iedereen duidelijk is waar het over gaat. Het heeft geleid tot een basisstructuur waar eenvoudig mee gewerkt kan worden. Daarnaast zijn er minder eenduidige zaken die een plek moeten krijgen in het systeem. Waarbij je bijvoorbeeld een afweging moet maken over frequentie waarin je iets in je onderhoud meeneemt. Bij zo n volledig nieuwe centrale heb je nog geen onderhoudsdata. Met de aanwezige kennis wordt een zo goed mogelijke inschatting gemaakt, waarna met nieuwe kennis na ingebruikstelling het onderhoudsconcept bijgeslepen kan worden. Interesse in vervolg De discussie spitste zich toe op zaken als het borgen van risico s, het vergaren van informatie van nieuwe systemen, 16 Update 6 december 2012

17 Schoonste en meest efficiënte kolenbiomassa centrale ter wereld de verandering van onderhoudsfilosofie en de balans tussen beheer en exploitatie. De aanwezige managers vonden het nuttig om over deze onderwerpen van gedachten te wisselen. Doordat er weinig referenties zijn voor de nieuwe installaties, zit iedereen in het zelfde spanningsveld om de goede uitgangspunten vast te stellen ten einde tegen zo laag mogelijke kosten een goede performance te realiseren. Er is dan ook zeker interesse in een vervolgmeeting met onderwerpen als van one-off maintenance strategie naar grotere installed base strategie met meerdere energieproducenten, optimalisatie van het inspectieregime, life time extension of equipment, riskbased management, optimalisatie van het inspectieregime en outage/shut-down strategie. In 2009 is GDF Suez op de Maasvlakte gestart met de nieuwbouw van een energiecentrale (met een totaal vermo gen van 800MW) met een zeer hoog energierendement van ca. 46%. De centrale kan voor de helft op basis van kolen en voor de andere helft op basis van biomassa functioneren, wat een belangrijke vermindering van de CO 2 -uitstoot betekent. Bovendien voldoet deze nieuwe centrale aan de strengste emissienormen. Dit alles maakt dat deze nieuwe centrale behoort tot de schoonste en meest energie efficiënte kolen-biomassa centrales ter wereld. CFD-simulatie met de COOP tool. De locatie is gekozen met oog op de aanwezigheid van kolen en koelwater. Er is een bouwperiode van ca. vier jaar afgesproken, dus in principe kan de centrale voor de zomer van 2013 in gebruik genomen worden. Alle grote gebouwen staan er inmiddels; de bekabeling wordt nu afgesloten. Sommige deelsystemen worden op dit moment gecommissioned, terwijl GDF Suez tegelijkertijd in de voorbereidende fase zit om de eerste subsystemen naar de Operation & Maintenance (O&M) fase te krijgen. Om het onderhoudsconcept neer te kunnen zetten, had GDF Suez extra ondersteuning nodig. Verebus heeft hiervoor een maintenance 2.0 concept ontwikkeld en voorgesteld en een pilot project voor de waterlans uitgevoerd. Daarna is Verebus opgenomen in het projectteam van GDF. Verebus kan proces geörienteerd werken, levert kwaliteit en heeft ruime ervaring in documenthandling. Zij konden de goede aanvullingen brengen en zijn flexibel in het leveren van resour ces. GDF Suez is afhankelijk van input van contractors, dus die wisselende bezetting was nodig. De Verebus inzet varieerde van inhoudelijke maintenancekennis tot mensen die kunnen documenteren, aldus Matthijs Stillebroer. COOP tool Het verhaal van de Duitse collega s Rieck en Schulz richtte zich op een tool die TüV NORD heeft ontwikkeld om metingen te doen aan complexe installaties, met als doel een goede inschatting te kunnen maken wanneer een installatieonderdeel vervangen moet worden. De COOP tool (waarbij COOP staat voor Cycle Optimized Operation of Plants) doet metingen bij een aantal componenten waarna met CFD-simulaties berekend wordt of er verstoringen zijn, die duiden op slijtage. De maintenance manager kan daar dan mee aan de slag. Met een tweede module van de tool kan ook een inspectie-interval bepaald worden. De tool is al toegepast in de nucleaire industrie en heeft daar geleid tot reductie van outages, optimali satie van het onderhoud en kostenreductie doordat de levensduur van componenten en daarmee uiteindelijk de hele installatie nauwkeuriger bepaald kunnen worden. december 2012 Update 6 17

18 TÜV NORD nieuws Eerste A-label lift in bestaande bouw TÜV geprüft TÜV Nederland keurde onlangs de eerste in bestaande woonbouw geinstalleerde lift met energielabel-a. De lift is 13 juli 2012 in gebruik genomen in een woongebouw aan de Postelse Hoeflaan in Tilburg. De nieuwe energiezuinige tractielift is ongeveer 70% zuiniger dan de voorgaande, hydraulische lift. De lift met het A-label is zo energiezuinig vanwege het feit dat electronica wanneer de lift niet in gebruik is op standby gaat. Daarnaast wekt beweging van de lift energie op, welke vervolgens kan worden gebruikt voor het lichtnet. Het energielabel voor liften is vergelijkbaar met bekende energielabels voor auto s, witgoed en huizen. TÜV Nederland keurt liften op basis van de norm VDI Liften - Efficiënt energieverbruik (concept 12/2007). In deze norm worden voor het eerst procedures beschreven waarmee het efficiënte gebruik van energie bij afzonderlijke liften objectief kan worden vergeleken en waarmee het efficiënt gebruik van energie kan worden geclassificeerd. Oprichting TÜV NORD Austria Recent opende TÜV NORD een vestiging in Oostenrijk. TÜV NORD Austria is actief op het gebied van training, certification and inspection. Twee jaar geleden startte TÜV NORD Academy al de eerste training activiteiten in Wenen, welke door de nieuwe vestiging verder ontwikkeld zullen worden. Gedurende de afgelopen vier jaren vonden er al certificatie-activiteiten plaats in Oostenrijk vanuit München. Een vaste vestiging in Oostenrijk is een strategische stap, zegt Ulf Theike, CEO van TÜV NORD International: Met TÜV NORD Austria kunnen we onze activiteiten daar regionaal uitbreiden. Eind 2012 wordt er gestart met inspectie-activiteiten. De vestiging heeft 25 trainers en auditoren, maar heeft een groeiambitie. Wolfgang Wielpütz, managing director van TÜV NORD CERT, en Dr. Hans Strauss zitten in het management van de Oostenrijkse TÜV NORD vestiging. Ik kijk er naar uit om voor het hooggekwalificeerde TÜV NORD te werken en hoop een goede bijdrage te kunnen leveren, zei Dr. Strauss tijdens de introductie- en welkomstceremonie bij TÜV NORD International in Essen. 18 Update 6 december 2012

19 Agenda 2013 Waar ontmoet u Verebus? maart Railtech, Amersfoort september DSEI, Londen oktober Offshore Energy, Amsterdam International Marketing & Sales Meeting TÜV NORD is een internationale en multi culturele organisatie, zoals te zien was op de Marketing & Sales Meeting van TÜV NORD International die plaatsvond op 17 and 18 September in Technology Park Essen met 71 afgevaardigden van 28 landen. Centrale thema s van de bijeenkomst waren uitwisseling van kennis en ervaring, netwerken, samenwerken en communicatie. Kennisoverdracht en interculturele communicatie zijn beslissende factoren voor succes voor de internationalisatie TÜV NORD, sprak Ulf Theike, Managing Director of TÜV NORD International. Tijdens de bijeenkomst vonden er presentaties plaats van verschillende TÜV NORD onderdelen en Corporate Communicatie. De tweede dag bestond vooral uit workshops waarin ervaringen uitgewisseld konden worden en ruimte was om nieuwe ideeën voor het voetlicht te brengen. Op deze manier zijn tevens contacten versterkt om al dan niet projectmatig versneld ervaring van internationale zusterbedrijven in te kunnen brengen als dat nationaal nodig is. Nieuw datacenter in Hannover 21 november NIDV Tentoonstelling, Rotterdam De TÜV NORD Groep bouwt in Hannover-Döhren één van de modern ste reken centra van Noord Duitsland. Er wordt acht miljoen uitgetrokken voor het gebouw met een oppervlakte van m 2. Door aan te sluiten bij de nieuwste technische standaard wordt de CO 2 - uitstoot jaarlijks met 312 ton verminderd. TÜV NORD concentreert alle IT-activiteiten van zijn 270 vestigingen wereldwijd in de toekomst in Hannover. Dit houdt in dat er 34 locale datacenters gesloten kunnen worden. De TÜV NORD Groep wil de activiteiten op het gebied van IT services uitbreiden. Met het nieuwe data center wil het concern in de toekomst ook full service IT-diensten aan bieden aan andere ondernemingen. december 2012 Update 6 19

20 Samenwerking Patrouillevaartuig Holland Schip van het jaar Foto: Archief Damen Schelde Naval Shipbuilding Hr. Ms. Holland, een nieuw patrouilleschip van de Koninklijke Marine, is uitgeroepen tot Schip van het Jaar. De prestigieuze prijs voor het innovatieve schip, ontworpen en grotendeels gebouwd in Nederland, werd begin november 2012 uitgereikt tijdens het jaarlijkse Maritime Awards Gala in Rotter dam. De Holland moest concurreren met nog tien schepen, maar won met name vanwege het baanbrekende maritieme concept dat aan het ontwerp ten grondslag ligt. Dat maakt het onder meer mogelijk met slechts 50 bemanningsleden te opereren. De Holland is het resultaat van een unieke samenwerking tussen overheid, industrie, leveranciers en kennisinstituten binnen het Nederlands Maritiem Cluster. Damen Schelde Naval Shipbuilding en de Defensie Materieel Organisatie besloten mee te dingen met de Holland om de titel Schip van het jaar vanwege de hoge score op de voorwaarden baanbrekendheid, veiligheid, economie en milieu. Verebus heeft in opdracht van Defensie Materieel Organisatie het technisch gebruikershandboek voor de Holland-klasse Patrouille schepen ontwikkeld en vervaardigd. Daarnaast zijn reservedelen voor deze schepen geïdentificeerd, gecodeerd en ingebracht in de verschillende bedrijfslogistieke systemen van Defensie. 20 Update 6 december 2012