Onderwerp : Evaluatie Regionaal Economisch Bureau

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Z01D184AEC4* an de raad Documentnummer : INT Afdeling : Ruimte Onderwerp : Evaluatie Regionaal Economisch Bureau Inleiding De colleges van B&W in de IJmond hebben na beëindiging van het Regionaal Economisch Stimuleringsprogramma IJmond Veelzijdig in 2013 uitgesproken te hechten aan een blijvende goede regionale economische samenwerking. Er is door de gemeenten daarom besloten om het budget voor regionaal economische samenwerking blijvend in te zetten en een Regionaal Economisch Bureau IJmond (REB) op te richten die deze regionale samenwerking vorm geeft en voort zet. De organisatorische uitwerking van het REB is bij de totstandkoming in 2013 vormgegeven in een samenwerkingsovereenkomst. Deze overeenkomst kent een looptijd van drie jaar en loopt juni in 2016 af. Zoals in de samenwerkingsovereenkomst is bepaald, wordt in het tweede kwartaal van 2015 het functioneren van het REB als ook de inhoud van de samenwerkingsovereenkomst geëvalueerd. Aansluitend moet, in samenspraak met uw raad en de andere IJmond-gemeenten, een besluit worden genomen over de vraag of en de wijze waarop de economische samenwerking in de IJmond wordt voortgezet. Door het REB is onlangs een Jaarplan 2015 opgesteld waarin de activiteiten en inzet vanuit het REB voor dit jaar zijn beschreven. Dit Jaarplan is recent, als bijlage bij de brief met kenmerk UIT , aan de gemeenteraad aangeboden. Relatie met collegeprogramma Het college heeft als onderdeel van het speerpunt duurzame economische ontwikkeling gesteld dat het REB verstrekt moet worden om zzp-ers, het Midden en Kleinbedrijf, de zorgsector en de creatieve industrie te faciliteren. Daartoe wordt het regionale gebiedsprogramma en de uitvoeringsagenda Made in IJmond uitgevoerd. Relatie met gemeentebegroting / budgetregels Het jaarlijkse budget voor regionaal economische samenwerking, momenteel via het REB, is al opgenomen in programma 15 Economische Zaken in het product Bedrijfscontacten. In 2015 is hiervoor op dit moment een bedrag begroot van Vanaf 2016 en verder is voor deze samenwerking in de begroting een budget van per jaar gelabeld. Bij de 2 e bestuursrapportage 2015 zal worden voorgesteld om voor 2015 incidenteel beschikbaar te stellen ten laste van de algemene middelen. Relatie met regionale samenwerking / MRA Het Regionaal Economisch Bureau geeft uitvoering aan het economisch beleid en de economische samenwerking in de IJmond. Eerdere besluiten / bestaand beleid / nieuw beleid n.v.t.

2 Motivering voorgesteld besluit Terugblik Op is het Regionaal Economisch Stimuleringsprogramma IJmond Veelzijdig beëindigd. Een belangrijke reden daarvoor was dat de provincie Noord- Holland als grootste financier had besloten om haar jaarlijkse bijdrage in te trekken. In de jaren daarvoor (begin jaren 90 tot 2012) had in diverse vormen een (projecten/ programma-)bureau gefunctioneerd. Deze werd gefinancierd door gedeelde bijdragen vanuit de provincie, gemeenten en het regionale bedrijfsleven. De IJmond gemeenten droegen daar gezamenlijk jaarlijks ca aan bij. Na de beëindiging van IJmond Veelzijdig hebben de colleges van B&W in de IJmond uitgesproken toch te hechten aan een blijvende goede regionale samenwerking en hebben besloten tot: 1. Het beschikbaar houden van het regionaal economische budget ( ) 2. de oprichting van een Regionaal Economisch Bureau IJmond (REB) in de IJmond. Voorafgaand aan de oprichting van het REB in 2012 en 2013 is uitgebreid gesproken over de rol/functie van het REB. Wat is het REB precies? Welke taken zou het REB moeten hebben? Gaat dat om lokale en regionale taken, of alleen regionale taken? En wat is eigenlijk de taak en rol van Economische Zaken? Wat dat betreft zijn er voor het REB een aantal uitgangspunten benoemd. Deze waren onder meer: Het Regionaal Economisch Bureau voert het regionaal economische beleid uit op basis van de regionaal economische visie IJmond en de regionaal economische agenda; De gemeente Velsen is verantwoordelijk voor de organisatie van het betreffende organisatieonderdeel en de wijze waarop de opgedragen taken worden uitgevoerd; Het regionale portefeuillehouderoverleg Economische Zaken stelt de jaarplannen vast voor de economische samenwerking in overleg met de provincie en het bedrijfsleven. Deze worden aan de afzonderlijke colleges ter instemming voorgelegd; De samenwerking in het Regionaal Economische Bureau wordt vastgelegd in een overeenkomst tussen de deelnemende gemeenten, vast te stellen door de colleges van B&W; Het programma wordt jaarlijks vastgesteld op basis van de beschikbare middelen. De voorgenoemde overeenkomst is uiteindelijk een samenwerkingsovereenkomst (SOK) geworden die op 31 mei 2013 door de drie gemeenten is ondertekend. Het SOK regelt onder meer de organisatorische kaders van het REB. Bij het opstellen van de SOK werd ook geconstateerd dat er een economisch gebiedsprogramma IJmond diende te komen. Er was behoefte aan een plan/ programma dat als basis dient voor de taken en uitvoeringsagenda van de regionale economische samenwerking, zijnde het REB. Daartoe is het Gebiedsprogramma en economische uitvoeringsagenda Made in IJmond opgesteld. Dit biedt een houvast op grond waarvan het REB kan acteren en waarmee een werkplan wordt gemaakt met afspraken over inzet van mensen en middelen. Het programma en de uitvoeringsagenda zijn geschreven in nauwe samenspraak met economische partners in de regio, te weten de provincie Noord-Holland en het bedrijfsleven (zoals OV IJmond, MKB IJmond, Tata Steel). Deze partijen treffen elkaar in het Regionaal Economisch Overleg (REO). Het REO komt ook nu nog 2 a 3 x per jaar bijeen waarbij wordt afgestemd dat de actiepunten vanuit het REB goed aansluiten bij de agenda van het REO. INT pagina 2

3 In september 2013 is Made in IJmond door de verschillende colleges vastgesteld en ter kennisname aan de raden aangeboden. Daarbij is naar hen gecommuniceerd dat : In het gebiedsprogramma ligt de nadruk op het versterken van de positie van de IJmond in de maakindustrie. Daarnaast richt het zich op het economisch versterken van de IJmond in de Offshore wind, de logistieke cluster en de ferry en cruisevaart. Het College heeft ingestemd met het gebiedsprogramma IJmond en zal deze hanteren als leidraad voor de economische samenwerking in de IJmond. In de afgelopen jaren is Made in IJmond daarmee een goede basis geweest van de werkzaamheden van het REB. Evaluatie REB In deze evaluatie gaan we in op de uitwerking van dat gebiedsprogramma, maar wordt ook aandacht besteed aan de procesmatige kant van het REB. We gaan in dat kader in op de doelmatigheid van het REB, de projecten, de financiën, het functioneren van het REB, de mate van afstemming als ook de relatie tussen het REB en andere regionale overlegstructuren, zoals de MRA, PRO en PRES. Tot slot wordt een voorstel gedaan voor de te zetten vervolgstappen. Doelmatigheid: Het Regionale Economisch Bureau heeft tot doel om de regionale economie te stimuleren. Dat doen ze door middel van regelmatige afstemming met relevante regionale partners en de inzet van een REB-budget dat besteed kan worden voor verschillende projecten. De afspraken en acties die in gebieds-programma Made in IJmond staan beschreven zijn hiervoor leidend. Ieder jaar maakt het REB een uitvoeringsprogramma/jaarplan waarin staat opgenomen wat er in dat jaar uitgevoerd gaat worden. Voor 2013 en 2014 heeft het aan een formeel Jaarplan ontbroken. Wel zijn bestuurlijk diverse actiepunten besproken en ook goedgekeurd, waarbij in die jaren functioneel hoofdzakelijk inzet is gepleegd op het onderdeel Techniekcampus. De jaren 2013 en 2014 zijn te kenschetsen als de opstartperiode van het REB, waarbij in 2014 de bestuurlijke wisselingen en het beperkte aantal vergaderingen snelle afstemming en besluitvorming bemoeilijkten. Voor 2015 ligt er nu wel een gedragen Jaarplan, waarbij ook dit jaar het programma "Made in IJmond" de basis is voor de activiteiten en inzet van het REB. Dit Jaarplan 2015 hebt u ontvangen via de brief met kenmerk UIT Er wordt veelal voortgebouwd op de diverse projecten en initiatieven die in 2014 zijn opgestart en voorbereid. De wethouders in het wethouderoverleg Economische Zaken (phc-ez) zijn van mening dat met het Jaarplan 2015 een gedegen economisch actieprogramma voorligt Projecten: De drie gemeenten focussen via Made in IJmond op de maakindustrie. De maakindustrie vormt een krachtig economisch cluster binnen de Metropoolregio Amsterdam met een sterke basis in de IJmond. Verdere ondersteuning en ontwikkeling van dit cluster versterkt het economisch profiel van de regio en daarmee de aantrekkelijkheid van de regio als interessante vestigingslocatie voor het bedrijfsleven. Naast de keuze voor een focus op de maakindustrie benoemt Made in IJmond ruimte voor een beperkt aantal projecten buiten deze focus; de zogenaamde regionale plus-projecten. Dit betreffen in de IJmond momenteel: 1. het ondersteunen van de ontwikkeling van een cluster Offshore Windenergie; 2. het kunnen combineren van goederenstromen als basis voor nieuwe bedrijvigheid (met daarnaast spin-off op duurzaamheid en bereikbaarheid). Aanvullend is nog de mogelijkheid benoemd om bijvoorbeeld de economische potentie van de cruise- en ferryvervoermarkt te verkennen. INT pagina 3

4 In het phc-ez is in de loop van vorig jaar tevens uitgesproken dat ook andere relevante economische thema s en onderwerpen die een regionaal belang of uitstraling hebben vanuit het REB opgepakt moeten kunnen worden. In dat kader is in het Jaarplan voor 2015 budget gelabeld voor het invullen van het REB-programmamanagement, het opstellen van regionaal Detailhandelsbeleid als ook de doorontwikkeling van de Innovatieve Tuinbouw in de regio. Onderstaand is schematisch een overzicht terug te vinden van de concrete projecten die in de jaren 2013 en 2014 zijn uitgevoerd, inclusief de financiële inzet daarbij. Overzicht projecten 2013 Projectleider techniekcampus Project restwarmte TATA Totaal Overzicht projecten 2014 Techniekcampus bijdrage Amsterdam Bezoeken, Holland Zien Bijdrage Haringparty Wandelroutes IJmond Project restwarmte Bijdrage symposium Tata Academy 75 jaar Bijdrage PRES Totaal Jaarplan REB 2015 (*) Regionaal Budget inkomsten REB projectplan raming uitgaven Projectleider techniekcampus Kennisvoucher regeling clusterontwikkeling MRA ) bijdrage offshore wind / AYOP ) coordinatie gebiedsprogramma / REO ) logistiek detailhandel innovatieve tuinbouw marketing/communicatie Techport bijdrage PRES/MRA Totaal (*) De genoemde plannen en bedragen gaan uit van de volledige financiële inbreng vanuit de gemeenten Velsen ( ) en Beverwijk ( ). Momenteel bedraagt het beschikbare REB-budget in Beverwijk De gemeenteraad moet, op basis van het Jaarplan 2015, nog besluiten tot het beschikbaar stellen van een extra budget, ad , voor het REB in Bij de 2 e bestuursrapportage 2015 zal worden voorgesteld om voor 2015 incidenteel beschikbaar te stellen ten laste van de algemene middelen. INT pagina 4

5 Budget: Heemskerk heeft haar budget voor 2015 gehalveerd. Dat is voor dit jaar een gegeven. De reden voor de budgethalvering vanuit Heemskerk is dat in de afgelopen periode niet alle REB-plannen conform planning zijn uitgevoerd. Ook in het kader van de bezuinigingen, heeft de gemeente Heemskerk voor de halvering van haar bijdrage voor 2015 besloten. In Beverwijk is dat voor 2015 ook gebeurd. Wel is daarbij in december 2014 nog een motie aangenomen die stelt: De raad van de gemeente Beverwijk bijeen op 6 en 10 november 2014: Constaterende; - Dat het REB dient bij te dragen aan een verbetering van de regionale economie - Dat het REB op dit moment nog niet al haar doelen haalt Overwegende; - Dat nog niet voor alle plannen een plan van aanpak is vastgesteld. Spreekt als zijn mening uit; Het REB zodanig te sturen dat zij effectief inzetten op: - het minimaliseren van economische schade door sluiting van de Velsertunnel en - het verbeteren van het vestigingsklimaat van de IJmond voor bedrijven Roept op: - Daarbij de raad te informeren middels een uitvoeringsplan en de raad een voorstel te doen op het moment dat er meer middelen nodig blijken. In reactie op deze motie zal het college in Beverwijk, via de 2 e Berap, een voorstel indienen en de raad verzoeken volgend uit de uit te voeren projecten uit het REB Jaarplan 2015 om voor 2015 een extra bedrag van voor het REB beschikbaar te stellen. Besluitvorming daarvan vindt plaats in november dit jaar. Functioneren REB: Aan het REB ligt een samenwerkingsovereenkomst (SOK) ten grondslag. Deze is op 31 mei 2013 door de drie gemeenten ondertekend en regelt onder meer de organisatorische kaders van het REB. Afgesproken is dat het REB is gestationeerd in de gemeente Velsen en dat de gemeente Velsen naar eigen inzicht de organisatie van het REB coördineert en uitvoert, evenals de wijze waarop de opgedragen taken worden uitgevoerd. De werkelijkheid is echter anders. Met de SOK was er nog geen REB. Met het gebiedsprogramma Made in IJmond was in het najaar het inhoudelijk kader afgerond voor het REB. In de uitwerking van welke taken vervolgens uitgevoerd zouden moeten worden, is vervolgens discussie geweest. De gemeente Velsen voelt zich verantwoordelijk voor de uitvoering van het REB. Maar binnen de eigen taken van de gemeente Velsen. Velsen geeft aan dat het REB er niet even bij gedaan kan worden. Ook de verkiezingen van 2014 zorgden voor vertraging. Met de naderende verkiezingen is er in het phc-ez geen besluit genomen over de volledige inzet van de middelen. Overigens heeft het belangrijkste thema/project van het gebiedsprogramma, IJmond Techniekcampus/Techport IJmond, door de inzet/bijdrage van het REB een essentiële impuls gekregen. Dit alles heeft het REB een wat schokkende start gegeven en, hebben het goed en efficiënt functioneren van het REB in de weg gestaan. Binnen het phc-ez is uitgebreid over de verschillen van inzicht gesproken. Geconcludeerd is dat het niet het doel is om opnieuw te gaan onderhandelen over de invulling van het REB. Wel is het essentieel dat we komen tot een goed werkend Regionaal Economisch Bureau waar een ieder zich in kan vinden, ten einde de economische slagkracht van de IJmond te verhogen. INT pagina 5

6 Het is wenselijk om tot een verduidelijking van de afspraken te komen en daarmee tot een aanpassing van de samenwerkingsovereenkomst. Dit schept helderheid over de inzet en verwachtingen voor de periode 2016 t/m Tevens is in het phc-ez geconstateerd dat wanneer de werkzaamheden daar om vragen vanuit het REB ook kan worden gekozen voor het inzetten van externe kennis en capaciteit om daarmee op de beste wijze invulling te geven aan de gezamenlijk gemaakte afspraken. In dat kader willen we in het derde kwartaal van 2015 een externe REB-programmamanager aanstellen die verantwoordelijk wordt voor het aansturen van het REB Jaarplan in Ook zal die programmamanager onder meer verantwoordelijk zijn voor het tijdig informeren over ontwikkelingen in de IJmond-regio en het aanleveren van de stukken. Mate van afstemming agenda s: Voorafgaand aan het phc-ez overleg 6 x per jaar - vindt er ambtelijk afstemming plaats. In dit overleg worden de onderwerpen bepaald en voorbereid. Sinds oktober 2014 wordt dit vanuit Velsen extra ambtelijk ondersteund en uitgevoerd. Ook vindt er via het Regionaal Economisch Overleg (REO) enkele keren per jaar afstemming plaats over de activiteiten en plannen vanuit het REB. Indien ontwikkelingen daarom vragen kan dat ook tot een aanpassing van de plannen van het REB leiden. Info voortgang MRA, PRO, PRES en de terugkoppeling hiervan: De informatieverstrekking over MRA, PRO, PRES vindt plaats voorafgaand aan het portefeuillehouders overleg. Halverwege 2014 is het structureel portefeuilleoverleg MRA weer opgepakt. In verband met de gemeenteraadsverkiezing heeft dit tijdelijk stilgelegen. De nieuwe programmamanager is straks verantwoordelijk voor de informatievoorziening m.b.t. MRA, PRO, PRES en zorgt er voor dat deze informatie tijdig wordt teruggekoppeld, maar in ieder geval voorafgaand aan het portefeuillehouders overleg. Door de wethouders in het phc-ez wordt de terugkoppeling uit de verschillende bestuurlijke overleggen waardevol gevonden. Het helpt enerzijds tot een gedeeld inzicht en kan, net zo belangrijk, ook leiden tot het realiseren van verbindingen en samenwerking tussen projecten en initiatieven met een gedeeld belang. Conclusie: Gesteld kan worden dat het Regionaal Economische Bureau een wat trage opstartfase heeft gekend. Ook in 2014 maakten bestuurlijke wisselingen en het beperkte aantal vergaderingen snelle afstemming en efficiënte besluitvorming lastig. De discussies over de tegen de afspraak in - teruggeschroefde gemeentelijke budgetten en over de organisatie van het REB kwamen dat proces niet ten goede. Voor 2015 kan echter gesteld worden dat de stijgende lijn duidelijk is ingezet. De gemeenten zijn het eens over de economische uitdagingen waar we als regio voor staan en hoe we daarop moeten reageren. Op basis daarvan is een gedegen en gedragen Jaarplan voor 2015 tot stand gekomen, waaraan alle betrokken partijen voortvarend verder willen werken. Ook vanuit het REO komt het signaal dat men zich herkent in de gekozen lijn en de benoemde plannen van harte ondersteunt. Er ligt nu een duidelijke wil, ambitie en vertrouwen om de ingezette koers voor regionale economische samenwerking voort te zetten. En ook om dat in de komende jaren te blijven doen via het Regionaal Economische Bureau. Een aanpassing van de samenwerkingsovereenkomst helpt om gezamenlijk goede werkafspraken te maken. INT pagina 6

7 Consequenties voorgesteld besluit Bij de behandeling van de begroting 2016 moet het besluit worden vertaald door de middelen, jaarlijks ad , die nu zijn gelabeld voor regionale economische samenwerking, vooralsnog voor de periode 2016 t/m 2018 in te zetten als jaarlijkse bijdrage voor het Regionaal Economisch Bureau. De samenwerkingsovereenkomst, die ten grondslag ligt aan het REB, dient in overleg met de gemeenten Velsen en Heemskerk verder verduidelijkt en aangepast te worden. Dit om heldere (werk)afspraken te kunnen maken over de inzet en verwachtingen voor de periode 2016 t/m Verdere procedure Na het raadsbesluit moet, in samenspraak met de andere IJmond-gemeenten, een besluit worden genomen over de vraag of en de wijze waarop de economische samenwerking in de IJmond wordt voortgezet. Voorgesteld besluit en commissieadvies Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerpbesluit. Het advies van de commissie treft u aan in de beknopte besluitenlijst van de Raadscommissie. Beverwijk, 12 mei 2015 burgemeester en wethouders van Beverwijk, de gemeentesecretaris, de burgemeester, mw. mr. A.L. Schölvinck F. Ossel INT pagina 7

8 Raadsbesluit Documentnummer : INT Afdeling : Ruimte Onderwerp : Evaluatie Regionaal Economisch Bureau De raad van de gemeente Beverwijk; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 12 mei 2015, nummer INT ; gehoord de Raadscommissie; gelet op de artikelen 160 en 169 van de Gemeentewet; b e s l u i t : 1. haar positieve gevoelen te doen blijken over het REB-Jaarplan 2015 en bijbehorende begroting, en de financiële consequenties hiervan op te nemen in de 2 e bestuursrapportage 2015; 2. kennis te nemen van de conclusies van de evaluatie van het REB; 3. het, vooralsnog voor de periode 2016 t/m 2018, voorzetten van de regionale economische samenwerking via het REB; 4. het college op te dragen de samenwerkingsovereenkomst met de gemeenten Velsen en Heemskerk aan te passen; 5. het, bij de behandeling van de begroting 2016, daartoe, voor de periode 2016 t/m 2018 labelen van het budget voor de regionale economische samenwerking via het REB. Beverwijk, de raad voornoemd, de griffier, de voorzitter,