EMAS + ISO EURid MILIEUVERKLARING Zelfs cyberspace kan een groene omgeving worden 00. INHOUDSOPGAVE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "EMAS + ISO EURid MILIEUVERKLARING Zelfs cyberspace kan een groene omgeving worden 00. INHOUDSOPGAVE"

Transcriptie

1 EMAS + ISO EURid MILIEUVERKLARING LAATST BIJGEWERKT IN DECEMBER INHOUDSOPGAVE 01. EURid KLEURT GROEN // OVER EURid // MILIEUBELEID // MILIEUBEHEERSYSTEEM // RELEVANTE MILIEUFACTOREN // FEITEN EN CIJFERS // BEPROEFDE METHODEN // HET MILIEUPROGRAMMA SAMENGEVAT // EEN NIEUW MILIEUPROGRAMMA // AFKORTINGEN // VALIDATIE // 33 Zelfs cyberspace kan een groene omgeving worden 1

2 01. EURid KLEURT GROEN Beste collega's, zakenpartners en klanten, We zijn er trots op dat de inzet van EURid voor een beter milieu ook de komende drie jaar is gewaarborgd. We laten ons in onze acties leiden door specifieke principes die aantonen dat we zelfs cyberspace op een duurzame manier kunnen beheren. Het Europese Eco-Management Audit Scheme (EMAS) is voor ons niet slechts een certificaat, maar een onderdeel van een strategie waarmee we het gebruik van interne en externe bronnen optimaliseren. We willen u op de hoogte houden van de stappen die we zetten om onze milieudoelstellingen te vertalen naar concrete acties. Ook laten we graag weten hoe we onze milieudoelstellingen in de komende jaren verder zullen verbeteren. We willen dat het internet dankzij onze inspanningen groener wordt dan ooit. Met vriendelijke groet, Marc Van Wesemael Algemeen directeur van EURid 02. OVER EURid EURid, het Europees register voor internetdomeinnamen, beheert het topleveldomein.eu in opdracht van de Europese Commissie. Het hoofdkantoor van EURid is gevestigd in Diegem (België). Daarnaast zijn er regionale vestigingen in Pisa (Italië), Praag (Tsjechië) en Stockholm (Zweden). In 2014 besloot de organisatie om de operationele kaders en doelen van het milieubeheersysteem ook te implementeren in het regionale kantoor in Pisa. Wellicht wordt het programma in de toekomst ook uitgerold in achtereenvolgens Praag en Stockholm. De implementatie van onze milieudoelstellingen in Stockholm is echter nog in afwachting van de budgettaire controle en goedkeuring. 02A. HOOFDKANTOOR IN DIEGEM, BELGIË Het hoofdkantoor van EURid is gevestigd in Diegem, in de buurt van Brussel. De medewerkers van EURid bieden ondersteuning in alle officiële talen die in de Europese Unie worden gesproken en helpen circa 750 geaccrediteerde registrars over de hele wereld om.eu-domeinnamen aan te bieden. GESCHIEDENIS In 1999 startte de Europese Raad overleg over het aanbieden van één topleveldomein voor Europa. Na enkele jaren wees de Europese Unie in mei 2003 EURid aan als beheerder van het.eu-register. In maart 2005 werd het.eudomein aan de hoofdzone van het internetdomeinnaamsysteem (IDNS) toegevoegd. In 2005 werd vervolgens op beperkte basis gestart met de acceptatie van aanvragen voor.eu-domeinnamen. Deze introductieperiode werd "Sunrise" gedoopt. In april 2006 werd gestart met de algemene registratie van.eu-domeinnamen. Nadat de Europese Raad een oproep deed aan organisaties om aan te geven of zij het.eu-domein zouden willen beheren, werd EURid in april 2014 opnieuw voor vijf jaar aangewezen als de beheerder van het 2

3 register voor.eu-domeinnamen. Het besluit van de Europese Commissie (2014/207/EU) is gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie (L109). STRUCTUUR EURid werd op grond van de Belgische wetgeving op 8 april 2003 geregistreerd als particuliere organisatie zonder winstoogmerk. De organisatie kent de volgende leden: Naam Arnes Business Europe CECUA DNS BE ECC ECTA EMOTA IAB Europe IIT-CNR NIC CZ UEAPME Activiteit Academic Research Network of Slovenia cctld-register voor.si Vertegenwoordigend orgaan voor industrie- en werkgeversfederaties in 41 landen, waaronder alle Europese lidstaten. Confederation of European Computer User Associations DNS Belgium cctld-register voor.be European Coordination Centre Organisatie voor de Europese afdelingen van ISOC European Communities Trade Mark Association European Multi-Channel and Online Trade Association Interactive Advertising Bureau Europe Istituto di Informatica e Telematica cctld-register voor.it cctld-register voor.cz Union Européenne de l Artisanat et des Petites et Moyennes Entreprises Deze organisatie wil het top-leveldomein.eu organiseren, beheren en controleren in het algemeen belang en overeenkomstig de principes 'kwaliteit', 'efficiëntie', 'betrouwbaarheid' en 'toegankelijkheid'. ALGEMENE INFORMATIE OVER HET HOOFDKANTOOR VAN EURid NAAM EURID VZW/ASBL ADRES PARK STATION, WOLUWELAAN 150 VESTIGINGSPLAATS en POSTCODE DIEGEM, 1831 LAND BELGIË REGIO VLAAMS-BRABANT TELEFOONNUMMER AANTAL MEDEWERKERS (12/2014) 35 FULLTIME + 6 PARTTIME ADRES INFO@EURID.EU WEBSITE ALGEMEEN DIRECTEUR MARC VAN WESEMAEL VERANTWOORDELIJKE PERSOON VOOR HET MBS GIOVANNI SEPPIA NACE-CODE VOOR 63.9 BEDRIJFSACTIVITEITEN (EA-CODE) 02B. REGIONALE VESTIGING IN PISA, ITALIË In juli 2007 werd een kantoor van EURid voor de zuidelijke regio geopend in Pisa. Het kantoor in Pisa is verantwoordelijk voor de ondersteuning van registrars en eigenaren van.eu-domeinen in Cyprus, Griekenland, Italië, Kroatië, Malta, Portugal, Slovenië en Spanje. ALGEMENE INFORMATIE OVER DE REGIONALE VESTIGING VAN EURid NAAM EURID SERVICES Srl 3

4 ADRES BORGO STRETTO, 52 VESTIGINGSPLAATS en POSTCODE PISA, LAND ITALIË TELEFOONNUMMER AANTAL MEDEWERKERS (12/2014) 4 FULLTIME + 1 PARTTIME WEBSITE ALGEMEEN DIRECTEUR GIOVANNI SEPPIA VERANTWOORDELIJKE PERSOON VOOR HET MBS GIOVANNI SEPPIA NACE-CODE VOOR 63.9 BEDRIJFSACTIVITEITEN (EA-CODE) EURid IN CIJFERS 7 SENIOR-DIRECTEURS Algemeen directeur Directeur Externe relaties Directeur Financiën Directeur Human Resources Directeur Juridische zaken Technisch directeur Directeur Beveiliging 34 MEDEWERKERS IN DIEGEM 5 MEDEWERKERS IN PISA M 2 GEHUURDE KANTOORRUIMTE IN DIEGEM 160 M 2 GEHUURDE KANTOORRUIMTE IN PISA MEER DAN 3,9 MILJOEN GEREGISTREERDE.EU-DOMEINEN Het contract tussen EURid en de Europese Commissie bevat bepalingen over: Het beheer en de administratie van het top-leveldomein.eu; Jaarlijkse rapporten door EURid; Een inkoopbeleid voor uitgaven boven een bepaalde drempel; Planning voor noodgevallen; Mogelijke financiële en administratieve steekproeven door de Europese Commissie en/of haar dienstverleners. 4

5 03. MILIEUBELEID Twintig milligram. Zo veel koolstof wordt er gemiddeld uitgestoten tot de eerste twee woorden op een willekeurige pagina op de website eurid.eu kunnen worden gelezen. * EURid, het Europees register voor internetdomeinnamen, beheert het topleveldomein.eu in opdracht van de Europese Commissie. In 2011 startten we een initiatief om het effect van onze activiteiten op het milieu te verminderen. De achterliggende gedachte: zelfs internetbedrijven moeten groener worden en hun CO2-uitstoot compenseren. Onze herziene milieudoelstellingen voor ondersteunen dit doel en vormen een voortzetting van alle inspanningen die we ons in de achterliggende drie jaar al hebben getroost. Tegelijkertijd verbeteren de herziene doelstellingen onze prestaties ten aanzien van het milieu door middel van: De toepassing van energie- en waterbesparende maatregelen in ons hoofdkantoor; De implementatie van een plan voor groenere bedrijfsauto's; De reductie van afval en het zorgvuldige beheer van afvalverwijdering op basis van het principe "Verminderen, hergebruiken en recyclen"; Het efficiënte gebruik van producten en materialen, zoals papier, en, waar mogelijk, de keuze voor alledaagse artikelen die slechts een minimaal effect hebben op het milieu tijdens de verwerving van grondstoffen en tijdens de productie, het gebruik en de verwijdering van deze artikelen; De vermindering van onze invloed op het milieu dankzij een lagere broeikasgasuitstoot, de keuze voor milieubewuste leveranciers en milieuvriendelijke vervoerswijzen; Het berekenen van de broeikasgasuitstoot die resteert na de implementatie van onze maatregelen om die uitstoot te reduceren, waarbij we onze invloed op het milieu (geverifieerd overeenkomstig ISO 14064) berekenen en de totale hoeveelheid uitgestoten gassen compenseren door emissiereducties van hoogwaardige projecten in te kopen; Speciale criteria voor het verantwoord omgaan met het milieu wanneer we een evenement organiseren. De criteria zijn afkomstig uit de handleiding voor bijeenkomsten, onderdeel van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP), en moeten zorgen dat de evenementen en daaraan verwante reizen zo min mogelijk weerslag hebben op het milieu; De ontwikkeling van een communicatiestrategie met betrekking tot onze milieudoelen, bedoeld om onze interne en externe betrokkenen te informeren; Het delen van onze beproefde methoden ten aanzien van het milieu met andere partijen in onze sector. Sinds 2011 maken we gebruik van een milieubeheersysteem (MBS, in het Engels 'EMS') dat is gecertificeerd overeenkomstig ISO 14001:2004 en EMAS (Verordening 1221/2009/EG). Dit milieubeheersysteem is een bewijs van onze inzet om onze visie ten aanzien van milieubeheer voortdurend te verbeteren. We zijn van mening dat een brede toepassing van onze aanpak ten aanzien van het milieu ertoe kan leiden dat we op alle fronten een 'groene' onderneming worden. Daarom besloten we in de tweede helft van 2014 om het milieubeheersysteem en de daaraan verwante doelen ook te implementeren in onze vestiging in Pisa. IMPLEMENTATIE VAN ONS BELEID Ten geleide We zijn ons bewust van het feit dat onze dienstverlening en ons beleid, evenals de naleving van wet- en regelgeving en de keuzes die we maken wanneer we goederen en diensten selecteren, van invloed zijn op het milieu. Milieubeheer We evalueren zorgvuldig welke invloed onze activiteiten op het milieu hebben. Bovendien controleren we of onze beleidsregels en procedures aan het Eco- Management and Audit Scheme (EMAS) voldoen. We hanteren deze blauwdruk 5

6 sinds drie jaar. We voldoen aan onze verantwoordelijkheden ten aanzien van het milieu en zorgen dat al onze activiteiten, inclusief de activiteiten die namens ons worden uitgevoerd, ten minste voldoen aan de wettelijke en vrijwillig aanvaarde verplichtingen ten aanzien van het milieu. Elk jaar stellen we doelen om onze activiteiten op korte, middellange en lange termijn groener te maken. Betrokkenheid van onze organisatie Om met onze inspanningen maximaal rendement te kunnen behalen, zorgen we dat alle medewerkers van EURid volledig en op de juiste wijze betrokken zijn. We informeren ze over onze acties ten aanzien van het milieu, beleggen regelmatig bijeenkomsten en organiseren trainingen om de persoonlijke verantwoordelijkheid van de medewerkers voor het milieu te vergroten. Daarnaast blijven we onze leveranciers helpen om hun milieuprestaties verder te verbeteren en om te zorgen dat ze in hun samenwerking met ons de milieunormen zo goed mogelijk naleven. * Onderzoek uit 2009 door Harvard University Aansprakelijk We blijven als organisatie verantwoordelijk voor het beheer van het topleveldomein.eu. We willen ons ontwikkelen tot een drijvende kracht achter de realisatie en operationalisering van normen op het gebied van milieuaansprakelijkheid. Alle resultaten die we binnen het EMAS behalen, publiceren we in onze milieuverklaring. Deze verklaring moet volgens het EMAS openbaar zijn en is beschikbaar voor iedereen die erin is geïnteresseerd. 19 januari De algemeen directeur van EURid Marc Van Wesemael 6

7 7

8 04. MILIEUBEHEERSYSTEEM WAAROM WILLEN WE GROEN ZIJN? "We zijn van mening dat zelfs bedrijven die actief zijn in cyberspace een bijdrage kunnen leveren aan het milieu. Daarom hebben we al verschillende beleidsregels en procedures geïmplementeerd om de invloed van ons handelen op het milieu te reduceren. We willen onze alledaagse activiteiten verfijnen en uiteindelijk veranderen, zodat we in alles wat we doen aan de milieunormen voldoen en ze zelfs overschrijden. Het milieubeleid, dat is vastgesteld door onze directie, is, evenals ons milieuprogramma met onze milieujaardoelstellingen, onze jaarlijkse evaluatie van de naleving van huidige milieuwetgeving, alle relevante procedures en de voortdurende verbetering van onze milieuprestaties, verankerd in EGrichtlijn 1221/2009 en ISO In 2014 besloten we om het milieubeheersysteem ook toe te passen in de vestiging in Pisa. Deze beslissing vormt de eerste stap op weg naar ons doel om bedrijfsbreed een verantwoord milieubeleid te implementeren. GIOVANNI SEPPIA, directeur Externe relaties, is verantwoordelijk voor ons milieubeheersysteem en voor het beheer van de EMAS- en ISO richtlijnen binnen EURid. Hij is bovendien binnen de directie verantwoordelijk voor de duurzame werkwijze van onze organisatie. We betrekken alle medewerkers op verschillende manieren bij ons milieubeleid en bij het verbeterproces: 1. We delen regelmatig informatie via ons interne blog, via het intranet en via nieuwsbrieven; 2. De persoon die verantwoordelijk is voor het milieubeheersysteem is altijd beschikbaar om informatie te verstrekken en/of zaken te verduidelijken; 3. Er vinden maandelijks teambesprekingen en jaarlijks bezinningsmomenten plaats waarin het milieubeleid van EURid wordt besproken. HET MILIEUBEHEERSYSTEEM IN CIJFERS 1 VERANTWOORDELIJKE VOOR HET MILIEUBEHEERSYSTEEM 12 PROCEDURES 15 FORMULIEREN 21 RELEVANTE MILIEUFACTOREN IN DIEGEM 21 RELEVANTE MILIEUFACTOREN IN PISA 6 DOELSTELLINGEN 27 ACTIES 15 INDICATOREN 1 CATALOGUS VOOR HET MILIEUVRIENDELIJK BEHEREN VAN KANTOREN 1 HANDLEIDING VOOR HET ORGANISEREN VAN EVENEMENTEN MET BEPERKTE INVLOED OP HET MILIEU 1 RAPPORT OVER ONZE KOOLSTOFUITSTOOT 100% NALEVING VAN WET- EN REGELGEVING 8

9 05. RELEVANTE MILIEUFACTOREN In 2011 ontwikkelde EURid haar eigen methode om factoren in kaart te brengen en te beoordelen waarmee de directe en indirecte invloed op het milieu in cijfers kan worden uitgedrukt. De objectieve methode is gebaseerd op vier criteria, die werden geformuleerd door het algemeen bestuur van EURid. De milieufactoren zijn relevant wanneer ze de drempelwaarde van 'acht eenheden ten aanzien van de invloed op het milieu' overschrijden. In 2014 was er geen sprake van aanzienlijke veranderingen in het milieu. De methode voor het in kaart brengen en beoordelen van de milieufactoren is bevestigd en wordt nu ook toegepast op de vestiging in Pisa. Omdat EURid niet industrieel actief is, hebben de activiteiten binnen de beide vestigingen slechts een beperkte invloed op het milieu. 05A. HOOFDKANTOOR IN DIEGEM, BELGIË ACTIVITEIT ACTOR MILIEUASPECTEN INVLOED OP HET MILIEU DIRECT/INDIRECT INVLOED SCORE Beheer van administratieve activiteiten Beheer van trainingen en informerende activiteiten Betrokkenen Lucht/energie Betrokkenen Overeenkomsten met externe betrokkenen Externe communicatie (imago van.eu) Deelname aan projecten met externe bedrijven en vertegenwoordigers Gebruik van vervoersmiddelen voor zakenreizen Betrokkenheid van klanten en gebruikers Betrokkenheid van medewerkers Groeiend milieubewustzijn I 0,5 9 Toename van het aantal activiteiten om het milieubeheer te verbeteren I 0,5 10 Groeiend milieubewustzijn I 0,5 10 Groeiend milieubewustzijn I 0,5 9 Toename van concentratie van verontreinigende stoffen I 0,75 10 Groeiend milieubewustzijn I 0,5 10 Groeiend milieubewustzijn I 0,75 9 9

10 Organisatie van en deelname aan evenementen, incl. het beheer van activiteiten Middelen Betrokkenen Middelen Bewustzijn van leveranciers Groeiend milieubewustzijn I 0,5 10 Keuze voor leveranciers van apparatuur en materialen Service van leveranciers voor apparatuur en materialen Keuze voor cateringservices Cateringservice Keuze voor communicatiematerialen Gebruik van communicatiematerialen Betrokkenheid van belanghebbenden Keuze voor leveranciers van apparatuur en materialen Service van leveranciers voor apparatuur en materialen Keuze voor cateringservices Cateringservice Keuze voor communicatiematerialen Gebruik van communicatiematerialen Toename van milieuvriendelijk handelen D 1 8 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Toename van milieuvriendelijk I 0,75 10 handelen D 1 10 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Toename van milieuvriendelijk I 0,75 10 handelen D 1 10 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Groeiend milieubewustzijn onder I 0,75 11 betrokkenen I 0,5 10 Toename van milieuvriendelijk handelen D 1 8 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Toename van milieuvriendelijk I 0,75 10 handelen D 1 8 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Toename van milieuvriendelijk I 0,75 10 handelen D 1 8 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen I 0,

11 05B. REGIONALE VESTIGING IN PISA, ITALIË ACTIVITEIT ACTOR MILIEUASPECTEN INVLOED OP HET MILIEU DIRECT/INDIRECT INVLOED SCORE Beheer en gebruik van gebouw en uitrusting Energie Gebruik van elektriciteit voor verlichting, servers en verkoopautomaten Afname van energie uit nucleaire en fossiele bronnen D 1 8 Beheer van administratieve activiteiten Beheer van trainingen en informerende activiteiten Betrokkenen Betrokkenen Hulpbronnen Overeenkomsten met externe betrokkenen Externe communicatie (imago van.eu) Deelname aan projecten met externe bedrijven en vertegenwoordigers Betrokkenheid van klanten en gebruikers Betrokkenheid van medewerkers Groeiend milieubewustzijn I 0,5 9 Toename van het aantal activiteiten om het milieubeheer te verbeteren I 0,5 10 Groeiend milieubewustzijn I 0,5 10 Groeiend milieubewustzijn I 0,5 9 Groeiend milieubewustzijn I 0,5 10 Groeiend milieubewustzijn I 0,75 9 Bewustzijn van leveranciers Groeiend milieubewustzijn I 0,5 10 Keuze voor leveranciers van apparatuur en materialen Toename van milieuvriendelijk handelen D

12 Organisatie van en deelname aan evenementen, incl. het beheer van activiteiten Betrokkenen Hulpbronnen Service van leveranciers voor apparatuur en materialen Keuze voor cateringservices Cateringservice Keuze voor communicatiematerialen Gebruik van communicatiematerialen Betrokkenheid van belanghebbenden Keuze voor leveranciers van apparatuur en materialen Service van leveranciers voor apparatuur en materialen Keuze voor cateringservices Cateringservice Keuze voor communicatiematerialen Gebruik van communicatiematerialen Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Toename van milieuvriendelijk I 0,75 10 handelen D 1 10 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Toename van milieuvriendelijk I 0,75 10 handelen D 1 10 Invloed op het milieu en vermindering van het gebruik van bronnen Groeiend milieubewustzijn onder I 0,75 11 betrokkenen I 0,5 10 Toename van milieuvriendelijk handelen D 1 8 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Toename van milieuvriendelijk I 0,75 10 handelen D 1 8 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen Toename van milieuvriendelijk I 0,75 10 handelen D 1 8 Invloed op het milieu en vermindering van het verbruik van hulpbronnen I 0,

13 06. FEITEN EN CIJFERS 06A. HOOFDKANTOOR IN DIEGEM, BELGIË AANTAL MEDEWERKERS JAAR PARTTIME/FULLTIME TOTAAL TREND fulltime + 5 parttime fulltime + 5 parttime fulltime + 6 parttime 41 Alle gegevens over het verbruik werden berekend op basis van het aantal medewerkers, zodat een indicator (de verbruiksindex) werd verkregen die steeds opnieuw kan worden vergeleken. DIRECTE MILIEUASPECTEN a. Papiergebruik In het tweede doel van het EMAS-milieuprogramma voor was bepaald om efficiënter papiergebruik te stimuleren. We zijn van mening dat we ten aanzien van dit doel in de achterliggende drie jaar een hoog niveau hebben bereikt. We willen in de toekomst veel aandacht aan ons papiergebruik blijven besteden. Omdat we volgens ons het maximaal haalbare hebben bereikt, hebben we het doel niet als zodanig in het nieuwe milieuprogramma voor opgenomen. De gegevens met betrekking tot het papiergebruik hebben betrekking op de aankoop van: Wit papier (A4 en A3) Gerecycled papier (A4) Gekleurd papier (A4) Briefpapier Notitieboeken (A4 en A5) Het verbruik van de verschillende papiersoorten wordt berekend op basis van A4- vellen.hypothetisch bezien ontstaat er één lange papierbaan wanneer we alle A4-vellen in de lengte achter elkaar leggen. Daardoor kunnen we het papiergebruik uitdrukken in kilometers (km). Als kernindicator hanteren we het aantal vellen A4 per medewerker per jaar. We wilden deze indicator in de periode van 2012 tot 2014 met 10% verlagen. Dat doel werd bereikt in mei EURid introduceerde digitale facturatie voor haar registrars: dat leverde veel papierbesparingen op omdat daardoor minder papier en verzendmateriaal nodig is TOTAAL AANTAL A VELLEN A4-VELLEN PER 2.449, , ,8 MEDEWERKER TOTAAL AANTAL KM 33,41 km 27,57 km 12,97 km (A4) AANTAL KM PER 0,7 km 0,6 km 0,3 km MEDEWERKER (A4) TREND (per jaar) -15,6% -48,3% Uit de cijfers blijkt dat het papiergebruik in de drie jaar waarin het milieuprogramma werd toegepast (van 2012 tot 2014) afnam met 52,5% per medewerker. Het doel van een afname van 10% is dus ruimschoots bereikt. 13

14 b. Elektriciteitsverbruik EURid heeft drie meters die het elektriciteitsverbruik meten. In de onderstaande tabel staat het elektriciteitsverbruik dat door deze meters wordt gemeten. De kantoorruimte van EURid kan worden opgedeeld in drie delen: de voorzijde, het middengedeelte en de achterzijde. Elk deel is voorzien van een hoofdschakelaar waarmee de elektriciteit kan worden uitgeschakeld. In februari 2012 werd er een tijdschakelaar in de garage en in de centrale hal geïnstalleerd, waardoor de energie nog beter wordt gebruikt. Als kernindicator hanteren we het aantal kwh per medewerker per jaar. Meters (serienummer) 1e meter (EAN ) 2e meter (EAN ) 3e meter (EAN ) 2012 [kwh] 2013 [kwh] 2014* [kwh] TOTAAL AANTAL KWH AANTAL KWH PER 3.472, , ,5 MEDEWERKER TREND (per jaar) +14,7% -1,4% * EURid ontvangt de volledige cijfers voor 2014 in augustus. Voor 2014 wordt slechts gedeeltelijke informatie vermeld in de laatste factuur voor de periode t/m De definitieve cijfers (kwh per medewerker) zijn gebaseerd op een schatting op basis van het gemiddelde dagelijkse energieverbruik tussen 1 januari en 31 juli, vermenigvuldigd met de 365 dagen van Het derde doel van het EMAS-milieuprogramma is vastgesteld om het elektriciteitsverbruik van EURid te verminderen. Uit onze gegevens blijkt dat het elektriciteitsverbruik tussen 2012 en 2014 met circa 13% toenam. Deze stijging kan worden toegeschreven aan het feit dat er een nieuwe technische ruimte aan het kantoor werd toegevoegd. Speciaal daarom werd er een nieuwe teller toegevoegd. Daarom zagen we het energieverbruik in 2013 toenemen. We kunnen in augustus aan de hand van de eindcijfers vaststellen of het energieverbruik in 2014 is afgenomen. c. Waterverbruik Water wordt aangeleverd via het centrale waterdistributiesysteem en onder andere gebruikt voor toiletten, voor de vaatwasser en voor schoonmaakdoeleinden.in de keuken is er een systeem aanwezig dat het kraanwater filtert en koelt. De kantoren hebben geen afzonderlijke watermeter. Het totale waterverbruik wordt onder de huurders gedeeld op basis van het aantal vierkante meters aan kantoorruimte dat wordt gehuurd. Van Tot Waterverbruik in gehele gebouw [m³] Aandeel van EURid [m³] TREND (per jaar) m³ 881,16 m³ m³ 138,18 m³ -84% m³ 127,25 m³ * -7,9% Het waterverbruik nam in 2012 substantieel toe omdat één van de toiletten (niet van EURid) in het gebouw bleef doorlopen. Deze informatie is afkomstig van de huurbaas. EURid kon derhalve weinig aan deze milieufactor verbeteren. 14

15 *Schatting. Omdat de factuur voor het waterverbruik pas in april wordt ontvangen, zijn de eindcijfers (het aandeel van EURid in m³) gebaseerd op een schatting op basis van de stand van de watermeter op en de status op 9 januari. al 5 6 [g/km] per jaar [kg] auto' s ,5% , ,5% , % , d. Het gebruik van vervoersmiddelen voor zakenreizen en uitstoot van gassen AUTO VAN DE ZAAK Een aantal medewerkers van EURid beschikt uit hoofde van de arbeidsovereenkomst over een auto van de zaak. Het contract met het leasebedrijf is gebaseerd op gereden kilometers per jaar. EURid heeft een beleid (beleid inzake reizen met de auto) opgesteld voor het beheer van auto's van personeelsleden. In dit beleid staan antwoorden op veelgestelde vragen. In het beleid lezen medewerkers wat ze moeten doen in bepaalde situaties en wat hun rechten en plichten zijn. EURid wil de uitstoot van koolstofdioxide (CO2) verminderen door de EURO 4-auto's te vervangen door EURO 5- of EURO 6-auto's. Als kernindicator hanteren we het aantal auto's van de zaak op EURO 5 of EURO 6, gedeeld door het totale aantal bedrijfsauto's dat jaarlijks wordt gehuurd JAAR Aant EURO EURO % [km/jaar] CO 2 -uitstoot CO 2 -uitstoot Het doel uit het EMAS-milieuprogramma voor was om alle EURO 4-auto's te vervangen, zodat een gemiddelde CO2-uitstoot van 113,00 g/km in 2014 werd bereikt. Dat doel is gehaald. Het is vermeldenswaardig dat van de zestien medewerkers zonder auto van de zaak slechts drie medewerkers met hun eigen auto naar het werk komen. De overige dertien medewerkers maken gebruik van het openbaar vervoer. We hebben besloten om het doel weer op te nemen in ons nieuwe milieuprogramma voor De EURO 5-auto's worden geleidelijk vervangen door EURO 6-auto's, zodat onze CO 2 -uitstoot nog verder afneemt. e. Afvalproductie HUISHOUDELIJK AFVAL Omdat al het afval van alle bedrijven waarmee wij het pand delen gezamenlijk wordt ingezameld in de parkeergarage, kunnen we op dit moment niet specificeren hoeveel kilo afval EURid produceert. De afvalverwerker - MCA Recycling - is sinds januari 2014 EMAS- en ISO gecertificeerd. Bovendien worden nu ook drankenkartons (Tetrapak) ingezameld. In 2014 werd 1 m³ opgehaald. 15

16 Hieronder staan de afvalcijfers voor het gehele gebouw: JAAR Papier in m³ EWC: Karton in m³ EWC: m³ 167 m³ m³ 150 m³ m³ 129 m³ Glas in de container EWC: containe r 4 containe rs 3 containe rs Blik in m³ EWC: Plastic in m³ EWC: Algemeen afval EWC: m³ 21 m³ 223 m³ 20 m³ 18 m³ 194 m³ 22 m³ 20 m³ 143 m³ TREND -26,3% COMPUTERMATERIALEN EURid is voor haar bedrijfsactiviteiten in sterke mate afhankelijk van computers (laptops en pc's). Ook gebruiken we een serverstation dat in het gebouw is gevestigd. We retourneren alle computermaterialen aan de bedrijven waar we deze materialen kochten. De respectievelijke bedrijven dragen vervolgens zorg voor de verdere verwerking. De meeste materialen worden geregenereerd en uiteindelijk gerecycled. TONERCARTRIDGES De tonercartridges worden gerecycled door een externe partij. In de onderstaande tabel staat het gewicht van de cartridges die per jaar worden gerecycled. Het gewicht is gebaseerd op de inzameling van de cartridges: EWC * * * Gevaarlijk afval Definitie Lege tonercartridges met gevaarlijke stoffen Andere lege tonercartridges dan die zijn vermeld in Verpakkingen met resten en verpakkingen die zijn vervuild met gevaarlijke stoffen 2012 [kg] 2013 [kg] 0, [kg] 16, ,45 TOTAAL [kg] 16, ,45 TREND (per jaar) +13% +49,7% De introductie van beproefde methoden om het papiergebruik te reduceren, in 2012, leidde ook tot minder tonerverbruik ten opzichte van De totale hoeveelheid bedroeg 30,4 kg. De stijging in 2014 kan worden toegeschreven aan het feit dat tonercartridges worden ingezameld als de verzameldoos vol is. Derhalve werden ook tonercartridges die in 2013 al leeg waren aan de cijfers voor 2014 toegevoegd. f. Centrale verwarming EURid gebruikt het centrale systeem in het gebouw om kantoorruimten te verwarmen en te koelen. Het centrale systeem maakt gebruik van een VRVsysteem van Daikin, waarbij VRV staat voor Variable Refrigerant Volume, ofwel Variabel koelmiddelvolume. De kosten voor verwarming en koeling zijn in de huurprijs opgenomen. EURid beschikt daarnaast over een extra airconditioninginstallatie in de serverruimte. Het totale vermogen van 112 kw is afkomstig van 13 units met een verbruik van 8 kw en 2 units met een verbruik van 10 kw. Als koelmiddel wordt R22 gebruikt. Externe unit: 16

17 Circuit K: 13,5 kg R22, 20,7 kw Circuit L: 13,5 kg R22, 20,7 kw Circuit M: 17,5 kg R22, koelen 11,8 kw, verwarmen 10,5 kw Circuit N: 13,5 kg R22, 20,7 kw Eens per jaar vinden er onderhoudswerkzaamheden plaats. De airconditioninginstallatie in de serverruimte bestaat uit twee units met een verbruik van 10 kw. Deze units gebruiken koelmiddel R410a. De eerste unit gebruikt 3,7 kg koelmiddel. De tweede unit gebruikt 4,3 kg. Twee keer per jaar vinden er onderhoudswerkzaamheden plaats. 06B. REGIONALE VESTIGING IN PISA, ITALIË AANTAL MEDEWERKERS JAAR PARTTIME/FULLTIME TOTAAL TREND fulltime + 1 parttime fulltime + 1 parttime fulltime + 1 parttime 5 Alle gegevens over het verbruik werden berekend op basis van het aantal medewerkers, zodat een indicator (de verbruiksindex) werd verkregen die steeds opnieuw kan worden vergeleken. Het kantoor dat we in Pisa huren, is gevestigd in een historisch gebouw in het centrum. De maandelijkse huurprijs bevat ook de kosten voor water, afval, centrale verwarming en elektriciteit. 17

18 DIRECTE MILIEUASPECTEN a. Papiergebruik TOTAAL AANTAL A4-VELLEN A4-VELLEN PER MEDEWERKER TOTAAL AANTAL KM (A4) 1,5 km 0,75 km 0,75 km AANTAL KM PER 0,3 km 0,15 km 0,15 km MEDEWERKER (A4) TREND (per jaar) -50% 0% b. Elektriciteitsverbruik Als kernindicator hanteren we het aantal kwh per medewerker per jaar. Elektriciteitsverbruik kwh AANTAL KWH PER 2.788, MEDEWERKER TREND (per jaar) -16,9% -10,41% * EURid ontvangt de volledige cijfers voor 2014 in maart. Voor 2014 zijn er slechts gedeeltelijke gegevens gerapporteerd: tot november. De definitieve cijfers (kwh) zijn gebaseerd op een schatting op basis van het gemiddelde dagelijkse energieverbruik tussen 1 januari en 30 november, vermenigvuldigd met de 365 dagen van c. Centrale verwarming Centrale verwarming m³ AANTAL M³ PER 201,4 213,2 153,2 MEDEWERKER TREND (per jaar) +5,8% -28,1% * EURid ontvangt de volledige cijfers voor 2014 in maart. Voor 2014 zijn er slechts gedeeltelijke gegevens gerapporteerd: tot november. De definitieve cijfers (m³) zijn gebaseerd op een schatting op basis van het gemiddelde dagelijkse energieverbruik tussen 1 januari en 30 november, vermenigvuldigd met de 365 dagen van NALEVING VAN WET- EN REGELGEVING (in beide vestigingen) EURid beschikt over een systeem met informatie over de wettelijke verplichtingen die van toepassing zijn op de bedrijfsactiviteiten en bedrijfspanden. Dit systeem voldoet aan de eisen van de EMAS-regelgeving. INDIRECTE MILIEUFACTOREN (in beide vestigingen) Indirecte milieufactoren komen voort uit de interactie van onze organisatie met derden. De factoren kunnen onderhevig zijn aan beslissingen van betrokkenen om zich te laten certificeren overeenkomstig EMAS. Het is voor niet-industriële organisaties als EURid van belang om te kijken naar de invloed van kernactiviteiten op het milieu. Het is daarom niet voldoende om alleen een lijst op te stellen met milieufactoren die zijn gerelateerd aan de vestiging en faciliteiten van onze organisatie. 18

19 Onze indirecte milieufactoren hebben betrekking op de volgende activiteiten: Het beheer van administratieve activiteiten (de keuze van leveranciers); Beheer van informerende activiteiten; Organisatie van en deelname aan evenementen. Een voortgaand proces: "De EMAS-certificering is slechts de eerste stap in een aanpak die we in de komende twee jaar verder willen ontwikkelen. We willen onze ervaringen delen met alle betrokkenen en met collega's in onze sector. a. De keuze van leveranciers Onze betrekkingen met belanghebbenden hebben hoofdzakelijk betrekking op relaties met klanten en leveranciers. Tijdens het selectieproces voor leveranciers van apparatuur en materialen proberen we, waar mogelijk, 'groene' leveranciers te kiezen. Ook willen we materialen selecteren die een beperkt effect op het milieu hebben, vooral wanneer het materialen voor evenementen en beurzen betreft. Wat betreft de catering geeft EURid de voorkeur aan het gebruik van materialen die opnieuw kunnen worden gebruikt. We hanteren als kernindicator percentage van overeenkomstig een milieunorm gecertificeerde producten of leveranciers van het totale aantal relevante leveranciers van EURid. In 2013 waren, net als in 2012, 21 van de in totaal 90 relevante leveranciers 'groen'. Dat komt neer op 23,3%. Eind 2014 bedroeg dat percentage 23,8% (21 van de 88 leveranciers). SOORT PRODUCT Apple ipad, ipod Papier en schoonmaakproducten ICT-systemen (computers, servers) Printer Kantoorartikelen (papier, etiketten) Verpakkingsmaterialen en kantoorartikelen Vaatwasser SOORT DIENST MILIEULABELS** Energy star FSC, Europees ecolabel Energy star, Gold Angel, Blue Angel Energy star FSC, PEFC, Blue Angel PEFC, Blue Angel EU-energielabel A MILIEUCERTIFICERINGEN* Leaseauto's ISO Video conference-systeem ISO Vaste telefoonlijn ISO Frankeermachine ISO Software ISO Hoofdaansluiting elektriciteit ISO Hotels EMAS Afvalverwerker EMAS * ISO of EMAS ** ECOLABEL of FSC of PEFC of BLUE ANGEL of NORDIC SWAN of ENERGY STAR of EU-ENERGIELABEL (Klasse A/A+/A++) Om dit groene inkoopbeleid in de praktijk te brengen, besloot EURid om gebruik te maken van twee van de groenste datacentra in Europa: TelecityGroup en Interxion. Beide datacentra kregen twee keer de 'Green IT'-onderscheiding. In de volgende tabel staan de 'groene' leveranciers van EURid per soort product: 19

20 Een andere kernindicator in deze categorie is het aantal milieuvriendelijke geschenken, gedeeld door het totale aantal ingekochte geschenken (in % per jaar) In 2013 was meer dan 90% van de door EURid ingekochte geschenken milieuvriendelijk. In 2014 werd 100% van de geschenken ingekocht overeenkomstig de criteria voor milieuvriendelijke inkoop. Bovendien werden de geschenken ingekocht bij bedrijven die ten aanzien van het milieu een soortgelijke aanpak hanteren als EURid. 07. BEPROEFDE METHODEN HANDLEIDING VOOR HET ORGANISEREN VAN EVENEMENTEN MET BEPERKTE INVLOED OP HET MILIEU Eén van de doelen van het nieuwe milieuprogramma van EURid is dat elk jaar ten minste 90% van onze promotieactiviteiten moet voldoen aan onze milieucriteria. In 2012, 2013 en 2014 organiseerden we meer dan 80% van onze promotie- en marketingevenementen aan de hand van minimaal vier milieucriteria. Dat is aanzienlijk meer dan de 50% die we voor ogen hadden. Om ons doel ten aanzien van de milieuvriendelijke promotieactiviteiten te realiseren, ontwikkelden we een handleiding voor het organiseren van evenementen met beperkte invloed op het milieu. Deze handleiding stelt onze medewerkers in staat om milieuprocedures te implementeren wanneer ze betrokken zijn bij de organisatie van en/of deelname aan evenementen en beurzen. De handleiding vormt een waardevol hulpmiddel bij het organiseren van bijeenkomsten en evenementen en bevat beproefde methoden en aanbevelingen die de duurzaamheid van onze activiteiten moeten bevorderen. De handleiding bestaat uit zeven hoofdstukken die allen betrekking hebben op een specifiek criterium. De handleiding van het milieuprogramma van de Verenigde Naties voor het beleggen van groene bijeenkomsten omschrijft een groen evenement als een evenement dat zo wordt opgezet, georganiseerd en geïmplementeerd dat de negatieve invloed ervan op het milieu wordt geminimaliseerd en er een positief gevoel bij de organiserende gemeenschap achterblijft. We willen de CO2-uitstoot tijdens interne bijeenkomsten verminderen door ons video conference-systeem te gebruiken. Daarmee verkleinen we het effect van reizen tussen het hoofdkantoor en de regionale vestigingen. EURid stelt zich voorafgaand aan het organiseren van een bijeenkomst altijd de vraag of de bijeenkomst ook virtueel kan plaatsvinden omdat dit de groenste en meest duurzame optie is. In 2014 organiseerde EURid, evenals in 2013, alle lunches voor registrars in Europa overeenkomstig groene criteria. CO 2 -UITSTOOT Reizen over de weg en per vliegtuig behoort tot de kernelementen van de activiteiten van EURid. Deze vervoersmethoden zijn echter schadelijk voor het milieu. Er komen immers grote hoeveelheden CO2 vrij, de grote boosdoener als het gaat om klimaatveranderingen. Daarom koos en kiest EURid voor vervoerders die een compensatieprogramma voor CO 2 -uitstoot hanteren, zodat we het effect zo veel mogelijk kunnen neutraliseren. 20

21 Eén van onze belangrijkste afspraken voor 2014 was dat we onze koolstofuitstoot in vorige jaren wilden beoordelen, zodat we onze daadwerkelijke CO 2 -uitstoot kunnen compenseren. In 2014 is besloten om de beoordeling van de koolstofuitstoot te blijven hanteren als methode om de uitstoot van broeikasgassen met betrekking tot de hoofdactiviteiten in alle vier de vestigingen (in Diegem, Stockholm, Pisa en Praag) in beeld te brengen en te kwantificeren, ook al vallen de vestigingen in Praag en Stockholm niet onder het EMAS-programma. We zullen de beoordelingen regelmatig actualiseren aan de hand van de gegevens en cijfers die nodig zijn om onze jaarlijkse koolstofuitstoot in beeld te brengen. De eerste twee onderzoeken werden uitgevoerd aan de hand van de gegevens over de jaren 2012 en De koolstofuitstoot door EURid is gekwantificeerd overeenkomstig de eisen van ISO 14067:2013 en ISO 14064:2006. Het LCA-onderzoek dat nodig is om de koolstofuitstoot te kwantificeren, werd uitgevoerd overeenkomstig ISO 14040:2006 en ISO 14044:2006. Ter compensatie van de CO 2 -uitstoot in 2014 kocht EURid geverifieerde CO 2 -credits ter ondersteuning van een project voor duurzame landbouwontwikkeling in Senegal, 'BioFuel Production For Rural Area' genoemd. Ook droegen we bij aan een project voor de bouw van windturbines in de regio Gujarat, India. Eén van de sterke kanten van het project is dat de lokale samenleving enthousiast en proactief is betrokken. Meer details en informatie over de verschillende componenten staan in het externecommunicatierapport over de koolstofuitstoot door EURid in Deze brochure werd ontwikkeld om meer bewustwording rondom dit project te genereren onder collega's uit de sector en onder interne en externe betrokkenen. Het resultaat van de beoordeling van alle activiteiten die betrekking hebben op de levensloop van de activiteiten van EURid is dat de koolstofuitstoot in Diegem in ,18 ton CO 2 eq. bedroeg. In 2013 was dat 1.405,70 ton CO 2 eq. De koolstofuitstoot door de vestiging in Pisa nam in 2013 eveneens af (1,15 ton CO2eq). De onderstaande tabel bevat meer informatie: JAAR IMPACTCATEGORIE EENHEID DIEGEM PISA 2012 IPCC GWP 100a ton CO2eq 2.079,17 10, ,70 8,9 % trend broeikasgasuitstoot per jaar - 32,3% -11,4% 21

22 EURid besloot daarnaast in 2014 om de samenwerking met Naturefund, een natuurbehoudorganisatie in Duitsland, voort te zetten. In die hoedanigheid ondersteunden we twee herbebossingsprojecten. Tussen 17 en 30 maart 2014 plantten we, in samenwerking met de gemeente Daganzo in Spanje, 315 inlandse bomen in lokale parken in Spanje. Het tweede project vond plaats in de tweede helft van In werkten we samen met Naturefund en met de Spaanse organisatie zonder winstoogmerk FAPAS, bekend om zijn inspanningen voor natuurbehoud, om de CO2-uitstoot verder terug te brengen. Via het programma '+BEARS CO2' leverden we een bijdrage aan de bescherming van het klimaat én aan de bescherming van de Europese bruine beer (Ursus arctos arctos), die leeft in de bergen van Cantabrië, in Spanje. In Proaza, Asturië, werden in totaal 320 fruitbomen geplant ter compensatie van de vijf ton koolstof die in achterliggende 20 jaar is uitgestoten. De fruitbomen leveren een bijdrage aan de biodiversiteit in de regio met zijn gekoesterde diersoorten. COMMUNICATIEACTIVITEITEN VAN EURid INTERN 1. We ontwikkelden een EMAS-flyer, bedoeld om onze medewerkers te informeren over de vooruitgang die we hebben geboekt ten aanzien van de EMAS-doelstellingen en om te laten weten welke acties onze medewerkers kunnen ondernemen voor een duurzaam milieu; 2. We stuurden regelmatig updates over onze inspanningen aan de directie, ontwikkelden tweewekelijkse statusrapporten voor externe relaties en hielden onze medewerkers op de hoogte via ons interne blog en via het intranet. EXTERN 1. We plaatsten regelmatig nieuwe berichten op de milieupagina van onze website, 22

23 2. Ons kwartaalrapport bevat een speciaal hoofdstuk over het milieu. Het rapport wordt gepubliceerd op eurid.eu en gedistribueerd via PR-kanalen; 3. We deelden onze inzet voor het milieu met belanghebbenden door regelmatig berichten over relevante activiteiten en afspraken op sociale media (Facebook, Twitter, YouTube) te plaatsen. We plaatsen wekelijks één bericht over onze inzet voor het milieu op Facebook/Twitter; 4. We communiceerden onze voortgang aan collega's middels de CENTRworkshops op het gebied van marketing en beheer; 5. We zetten ons in voor de categorieonderscheiding beste.eu-website over het milieu 'The Better World' - binnen de.eu-webawards in INFORMATIEBEVEILIGING Informatiebeveiliging is één van de hoekstenen van onze bedrijfsvoering. Om de informatie in technisch en bedrijfsmatig opzicht op een gestructureerde manier te beveiligen, volgden we de richtlijnen uit de beveiligingsnorm ISO Op 22 november 2013 resulteerde dat in een officiële certificering (certificaatnummer: IS ). Over ISO De norm ISO/IEC omschrijft de eisen voor het realiseren, implementeren, handhaven en continu verbeteren van een beheersysteem voor informatiebeveiliging binnen de context van een organisatie. De norm bevat daarnaast eisen voor het beoordelen en behandelen van risico's ten aanzien van de informatiebeveiliging. De werkwijze kan worden afgestemd op de behoeften van de organisatie. Als onderdeel van het certificeringsproces implementeerden we een beheersysteem voor informatiebeveiliging (ISMS) dat voldoet aan de eisen uit de norm ISO 27001:2005. Het doel van dit systeem is om de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid te beschermen van de informatie die we ontvangen, verwerken en binnen onze muren opslaan. Om bedrijfsbrede inzet voor en een breed gedragen bewustzijn van informatiebeveiliging te garanderen, wordt het beheersysteem op directieniveau aangestuurd. Het systeem is gebaseerd op een risicoaanpak en garandeert dat EURid: Informatiebeveiligingsrisico's middels een gepaste risicobeoordeling in kaart kan brengen; Controlemaatregelen, zoals beleidsregels, standaarden, procedures en technische maatregelen, kan selecteren om de waargenomen risico's te reduceren tot een acceptabel niveau; Deze controlemaatregelen regelmatig auditeert, evalueert en handhaaft, en ze bijwerkt in reactie op nieuwe bedreigingen en risico's; Bij de evaluatie van informatiebeveiligingsrisico's rekening houdt met de eisen ten aanzien van de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van de informatie die in ons bezit is. Het beheerprogramma van EURid voor bedrijfscontinuïteit en planning voor noodgevallen, waarmee we in 2006 als een van de eerste instanties in Europa begonnen, werd ook opgenomen in het ISO programma. De unieke ervaring en expertise die EURid in de achterliggende jaren op dit gebied heeft opgedaan, wordt nu verder uitgebreid met informatie op het gebied van informatiebeveiliging. EURid wordt, overeenkomstig de norm, jaarlijks geauditeerd. De hercertificering vindt om de drie jaar plaats. 23

24 24

25 08. HET MILIEUPROGRAMMA SAMENGEVAT NR. DOELSTELLINGEN RELEVANT MILIEUBELEID Toename van het gebruik van duurzame materialen met 30% Vermindering van het gebruik van papier met 10% Toename van goede handelswijzen om het elektriciteitsverbruik in de gebouwen te verminderen Vermindering van afvalproductie met 6% en verbetering van de kwaliteit van het gerecyclede afval E.P , Het efficiënte gebruik van producten en materialen, zoals papier, en, waar mogelijk, de keuze voor alledaagse artikelen die slechts een minimaal effect hebben op het milieu tijdens de verwerving van grondstoffen en tijdens de productie, het gebruik en de verwijdering van deze artikelen. E.P , Het efficiënte gebruik van producten en materialen, zoals papier en De minimalisering van afval. E.P , De toepassing van energiebesparende maatregelen in al onze gebouwen. E.P , De reductie van afval en het zorgvuldige beheer van afvalverwijdering op basis van het principe 'Verminderen, hergebruiken en recyclen'. INVLOED OP HET MILIEU DOEL KOSTEN Gebruik van niethernieuwbare bronnen ,32 Gebruik van niethernieuwbare bronnen Gebruik van niethernieuwbare bronnen Toename van de hoeveelheid afval in het milieu Geen extra kosten Geen extra kosten Geen extra kosten 5 Vermindering van de invloed van ons vervoer op het milieu E.P , De implementatie van een plan voor groenere bedrijfsauto's. Toename van de hoeveelheid PM10 in het milieu Geen extra kosten 6 Compensatie van 30% van de uitstoot van CO2 en broeikasgassen uit vliegverkeer en uit het gebruik van huurauto's én bewuste keuze voor alternatieven met minder invloed op het milieu E.P , De vermindering van onze invloed op het milieu dankzij een lagere broeikasgasuitstoot en milieuvriendelijke vervoerswijzen. Toename van de hoeveelheid CO2 en broeikasgassen in de atmosfeer

26 NR. DOELSTELLINGEN RELEVANT MILIEUBELEID 6 bis 7 8 Schatting van de koolstofuitstoot van EURid en compensatie van de daadwerkelijke CO2- uitstoot Organiseren van ten minste 50% van de jaarlijkse promotionele activiteiten van EURid overeenkomstig de milieucriteria Meer communicatie over onze inzet voor het milieu met de belangrijkste betrokkenen E.P , Efficiënt gebruik van producten en materialen, zoals papier, en, waar mogelijk, de keuze voor alledaagse artikelen die slechts een minimaal effect hebben op het milieu tijdens de verwerving van grondstoffen en tijdens de productie, het gebruik en de verwijdering van deze artikelen en De interne en externe communicatie van onze milieudoelen en de maatregelen die we treffen om ze te realiseren. E.P , Het delen van onze beproefde methoden ten aanzien van het milieu met andere partijen in onze sector. INVLOED OP HET MILIEU DOEL KOSTEN Gebruik van niethernieuwbare bronnen , Het betrekken van de directie en medewerkers bij milieuactiviteiten en projecten die door EURid worden gepromoot E.P , De interne en externe communicatie van onze milieudoelen en de maatregelen die we treffen om ze te realiseren. Geen extra kosten 9 bis Uitrollen van ons milieubeheersysteem in de vestiging in Pisa teneinde de vestiging te certificeren in

27 27

28 09. EEN NIEUW MILIEUPROGRAMMA * NR. DOELSTELLINGEN RELEVANT MILIEUBELEID 5 6 bis Vermindering van de invloed van ons vervoer op het milieu Beoordeling van de koolstofuitstoot door EURid en compensatie van de daadwerkelijke CO 2 -uitstoot E.P , De implementatie van een plan voor groenere bedrijfsauto's. E.P , Het berekenen van de broeikasgasuitstoot die resteert na de implementatie van onze maatregelen om die uitstoot te reduceren, waarbij we onze invloed op het milieu (geverifieerd overeenkomstig ISO 14064) berekenen en de totale hoeveelheid uitgestoten gassen compenseren door emissiereducties van hoogwaardige projecten in te kopen. INVLOED OP HET MILIEU Toename van de hoeveelheid PM10 in het milieu Toename van de hoeveelheid CO2 en broeikasgassen in de atmosfeer INDICATOREN Het aantal auto's van de zaak op EURO 6, gedeeld door het totale aantal bedrijfsauto's dat jaarlijks wordt gehuurd Het aantal videovergaderingen dat jaarlijks wordt gevoerd door de medewerkers van EURid Uitstoot van CO2 en broeikasgassen door het EURid-domein per jaar De gecompenseerde uitstoot van CO2 en broeikasgassen per jaar, gedeeld door de totale hoeveelheid CO2 en broeikasgassen als gevolg van activiteiten van EURid per jaar EINDDATUM Organiseren van ten minste 90% van de jaarlijkse imagobevorderende activiteiten overeenkomstig de milieucriteria E.P , Efficiënt gebruik van producten en materialen, zoals papier, en, waar mogelijk, de keuze voor alledaagse artikelen die slechts een minimaal effect hebben op het milieu tijdens de verwerving van grondstoffen en tijdens de Gebruik van niethernieuwbare bronnen Het aantal evenementen dat wordt georganiseerd aan de hand van ten minste 5 milieucriteria (P08.02), gedeeld door het totale aantal georganiseerde evenementen (% per jaar) Het aantal externe, aan het milieu gerelateerde initiatieven dat jaarlijks door de organisatie wordt georganiseerd

29 NR. DOELSTELLINGEN RELEVANT MILIEUBELEID 8 9 Het verhogen van het aantal aan het milieu gerelateerde communicatie-uitingen aan de primaire betrokkenen van EURid en het implementeren van een volledige strategie, bedoeld om de registrars regelmatig te informeren over onze inzet voor het milieu. Het verbeteren van de betrokkenheid van de productie, het gebruik en de verwijdering van deze artikelen en Speciale criteria voor het verantwoord omgaan met het milieu wanneer we een evenement organiseren. De criteria zijn afkomstig uit de handleiding voor bijeenkomsten, onderdeel van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP), en moeten zorgen dat de evenementen en daaraan verwante reizen zo min mogelijk weerslag hebben op het milieu" E.P , De ontwikkeling van een communicatiestrategie met betrekking tot onze milieudoelen, bedoeld om onze interne en externe betrokkenen te informeren en Het delen van onze beproefde methoden ten aanzien van het milieu met andere partijen in onze sector. E.P , De ontwikkeling van een communicatiestrategie met INVLOED OP HET MILIEU INDICATOREN Het aantal communicatie-uitingen over het milieu (van alle soorten) per jaar Het aantal klachten met betrekking tot het milieu per jaar Het aantal PR-uitingen over de milieuactiviteiten van EURid per jaar Het aantal genomineerde milieuwebsites met een.eu-domein per jaar in de categorie BETTER WORLD binnen het Web Awards-initiatief Het aantal trainingsuren per jaar waarin aandacht is voor het milieu Het aantal milieuactiviteiten dat jaarlijks wordt EINDDATUM

EMAS + ISO EURid MILIEUVERKLARING Zelfs cyberspace kan een groene omgeving worden

EMAS + ISO EURid MILIEUVERKLARING Zelfs cyberspace kan een groene omgeving worden EMAS + ISO 14001 EURid MILIEUVERKLARING -2017 LAATST BIJGEWERKT IN DECEMBER 00. INHOUDSOPGAVE 01. EURid KLEURT GROEN // 2 02. OVER EURid // 2 03. MILIEUBELEID // 5 04. MILIEUBEHEERSYSTEEM // 7 05. RELEVANTE

Nadere informatie

MILIEUVERKLARING EURid

MILIEUVERKLARING EURid MILIEUVERKLARING EURid 2018-2020 LAATSTE UPDATE: DECEMBER 2017 Zelfs cyberspace kan een groene omgeving worden 00. INDEX 01. EURid KLEURT GROEN 2 02. BEDRIJFSOVERZICHT EURid 2 03. MILIEUBELEID 5 04. MILIEUBEHEERSYSTEEM

Nadere informatie

Milieuverklaring *

Milieuverklaring * Milieuverklaring 2018-* Laatste update: december 2018 *Translation of the validated Environmental Statement in English INHOUDSOPGAVE 1. EURid KLEURT GROEN 2. BEDRIJFSOVERZICHT EURid 3. MILIEUBELEID 4.

Nadere informatie

EMAS + ISO 14001 MILIEUVERKLARING 2012-2015

EMAS + ISO 14001 MILIEUVERKLARING 2012-2015 EMAS + ISO 14001 MILIEUVERKLARING -2015 LAATSTE UPDATE: DECEMBER 2011 Zelfs in cyberspace zorgen we voor het milieu 00. INHOUDSOPGAVE 01. EURid WORDT GROEN // 2 02. EURid BEDRIJFSOVERZICHT // 2 03. MILIEUPROTOCOL

Nadere informatie

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING Revisie van Bijlagen I, II en III en integratie van de Norm ISO 14001-2015 Sébastien Paquot Europese Commissie Agenda 1. Goedkeuring van de herziene bijlagen voornaamste wijzigingen

Nadere informatie

Milieujaarverslag Adviesbureau SAM b.v.

Milieujaarverslag Adviesbureau SAM b.v. Milieujaarverslag Adviesbureau SAM b.v. 2010 ALGE/0042/JS/MV 1 september 2011. 1 1. Inleiding Voor u ligt het milieujaarverslag van Adviesbureau SAM Dit jaarverslag beschrijft de milieugevolgen van ons

Nadere informatie

W & M de Kuiper Holding

W & M de Kuiper Holding 2 januari t/m juni 2018 2 Pagina 2 van 6 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Overzicht -emissie gegevens 3 Vergelijking met voorgaande jaren 4 3 -gerelateerd gunningsvoordeel 5 4 Doelstellingen 5 Reductiedoelstellingen

Nadere informatie

Halfjaarlijkse CO 2 rapportage 2015

Halfjaarlijkse CO 2 rapportage 2015 Halfjaarlijkse CO 2 rapportage 2015 Status: Definitief Datum van uitgifte: 16-08-2015 Datum van ingang: 07-09-2015 Versienummer: 1.0 Inhoud 1. INLEIDING... 3 2. CO 2 EMISSIES 1E HALFJAAR 2015... 4 2.1

Nadere informatie

Bedrijfsmilieuplan 2012

Bedrijfsmilieuplan 2012 Bedrijfsmilieuplan 2012 Opgesteld door: Documentdatum: 01-08-2012 Documentversie: Versie 1.0 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Milieubeleid... 4 2. Wet- en regelgeving... 4 3. Input vanuit de directiebeoordeling...

Nadere informatie

100% groene energie. uit eigen land

100% groene energie. uit eigen land 100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse

Nadere informatie

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid In 2013 zijn we van start gegaan met de implementatie van ons duurzaamheidsbeleid en onderstaand ziet u de doelstellingen uit onze duurzaamheidsverklaring en de behaalde

Nadere informatie

MVIE Geluidssystemen B.V.

MVIE Geluidssystemen B.V. MILIEUZORGSYSTEEM van MVIE Geluidssystemen B.V. tevens handelend onder: MVIE Audiovisuele Techniek MVIE Home Entertainment De scope van dit kwaliteitssysteem is: MVIE levert, installeert en onderhoud professionele

Nadere informatie

38,6. CO 2 (ton/jr) 2014

38,6. CO 2 (ton/jr) 2014 Carbon footprint Op basis van de diverse soorten CO 2 -emissies is de totale CO 2 -emissie van Den Ouden Groep berekend. 9,8 38,6 51,6 Diesel personenwagens Diesel combo's en busjes Hybride personen wagens

Nadere informatie

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary)

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary) Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015 Versie 3.0 (Summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: Augustus 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue

Nadere informatie

3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen. Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1

3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen. Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1 3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 2 INLEIDING 3 01. HET CO2-REDUCTIEBELEID VAN ONS BEDRIJF 3

Nadere informatie

Energie Management Plan 2015

Energie Management Plan 2015 Energie Management Plan 2015 Bijlage bij het KAM jaarplan 2015 Voorlopig Versie 1.0 VBG 2015-09 22 Energie Management Plan 2015 Pagina 1 van 5 Inhoudsopgave Energie Management Plan 2015 1 Veiligheid 2

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Augustus 2015-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2015

Milieubarometerrapport 2015 Milieubarometerrapport 2015 DARETRONICS B.V. Milieubarometer - 2015 DARETRONICS B.V. Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen

Nadere informatie

Duurzaamheidsbeleid. Conservatorium hotel Amsterdam. Handleiding voor maatschappelijk verantwoord ondernemen

Duurzaamheidsbeleid. Conservatorium hotel Amsterdam. Handleiding voor maatschappelijk verantwoord ondernemen Duurzaamheidsbeleid Conservatorium hotel Amsterdam Handleiding voor maatschappelijk verantwoord ondernemen Duurzaamheidsbeleid Conservatorium hotel Conservatorium hotel Amsterdam is als eerste hotel in

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE COMMISSIE

VERSLAG VAN DE COMMISSIE EUROPESE COMMISSIE Brussel, 23.9.2016 COM(2016) 618 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE Verslag met het oog op de berekening van de toegewezen hoeveelheid van de Unie, alsook het verslag met het oog op de berekening

Nadere informatie

Jaarverslag Criteria. Conform niveau 3 op de CO2- prestatieladder 3.0 en ISO norm. Opgesteld door Paraaf. Datum Versie 2

Jaarverslag Criteria. Conform niveau 3 op de CO2- prestatieladder 3.0 en ISO norm. Opgesteld door Paraaf. Datum Versie 2 Jaarverslag 2017 Criteria Opgesteld door Paraaf Conform niveau 3 op de CO2- prestatieladder 3.0 en ISO 14064-1 norm RB Datum 12-7-2018 Versie 2 Status Definitief Inhoudsopgave 1 INLEIDING EN VERANTWOORDING...

Nadere informatie

De maatregelen bestaan in hoofdlijnen uit: Betrekken medewerkers bij reduceren energieverbruik en reduceren CO2-uitstoot

De maatregelen bestaan in hoofdlijnen uit: Betrekken medewerkers bij reduceren energieverbruik en reduceren CO2-uitstoot Beleidsverklaring Co2 Deze beleidsverklaring met betrekking tot de CO2 uitstoot is onderdeel van het door M, van der Spek Hoveniersbedrijf B.V. gevoerde milieubeleid. M. van der Spek Hoveniersbedrijf B.V.

Nadere informatie

Energie en emissiebeleid

Energie en emissiebeleid Energie en emissiebeleid Proludic B.V. wil voortdurend zoeken naar mogelijkheden voor meer energie en milieuvriendelijke uitvoering van de werkzaamheden en streeft naar continue verbetering. Om deze reden

Nadere informatie

Bureau Waardenburg B.V. Communicatieplan Bijlage C Bij Energiemanagement actieplan

Bureau Waardenburg B.V. Communicatieplan Bijlage C Bij Energiemanagement actieplan Bureau Communicatieplan Bijlage C Bij Energiemanagement actieplan CULEMBORG, DECEMBER 2014, VERSIE 1 BUREAU WAARDENBURG B.V. Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Belanghebbenden (stakeholders) 3 2.1 Interne doelgroepen

Nadere informatie

Rob Boers CSU John Bos CSU

Rob Boers CSU John Bos CSU Rob Boers CSU John Bos CSU ... 3... 4... 4... 4... 5... 5... 5... 5... 6... 6... 7 2 CSU staat met zijn activiteiten midden in de maatschappij. Onze diensten bevorderen de gezondheid, het welzijn en daarmee

Nadere informatie

Footprint eerste helft 2014:

Footprint eerste helft 2014: September 2014 Vanaf vorig jaar november is Pilkes door TÜV gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder. Met deze nieuwsbrief houden wij u graag op de hoogte van de vorderingen. Pilkes heeft

Nadere informatie

Review CO 2 reductiesysteem. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1

Review CO 2 reductiesysteem. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Review CO 2 reductiesysteem Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Invalshoek A: Inzicht 3 2.1. Footprint berekening 3 2.2. Kwaliteitsmanagement (ISO 14064-1 hoofdstuk

Nadere informatie

Eis 3.B.1 CO2 Reductiebeleid

Eis 3.B.1 CO2 Reductiebeleid CO2 Reductiebeleid 1 INLEIDING Ons bedrijf wil concreet en aantoonbaar maken dat we ons inspannen om CO 2 te reduceren. Daarvoor hebben wij dit reductiebeleid opgesteld. 2 HET CO 2 REDUCTIE BELEID VAN

Nadere informatie

CO-2 Rapportage Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem

CO-2 Rapportage Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem CO-2 Rapportage 2013 Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk 16 7122 JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem 09080078 Aalten 2-5-2014 Versie 2.1 H.J.Slot Geaccordeerd J.Nannings Directeur Inhoudsopgave

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2012

Milieubarometerrapport 2012 Milieubarometerrapport 2012 Cyber Adviseurs Milieubarometer - 2012 Cyber Adviseurs Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen

Nadere informatie

HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water

HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & NORTH RIVER ÉCHT DUURZAAM PRODUCEREN 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

ANNEX BIJLAGE. bij de. Verordening van de Commissie

ANNEX BIJLAGE. bij de. Verordening van de Commissie EUROPESE COMMISSIE Brussel, 19.12.2018 C(2018) 4429 final ANNEX BIJLAGE bij de Verordening van de Commissie tot wijziging van bijlage IV bij Verordening (EG) nr. 1221/2009 van het Europees Parlement en

Nadere informatie

Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment

Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Contents P. 2 Introductie P. 2 VINCI s commitments P. 4 Leveranciers commitments P. 6 Implementatie 1 15 april 2012 Introductie Deze Code «Global Performance

Nadere informatie

1.0 Inleiding 2.0 Verantwoordelijk 3.0 Communicatie 3.1 Website

1.0 Inleiding 2.0 Verantwoordelijk 3.0 Communicatie 3.1 Website Communicatie plan Inhoud 1.0 Inleiding... 3 2.0 Verantwoordelijk... 3 3.0 Communicatie... 3 3.1... 3 4.0 Duurzaamheid Beleid... 4 5.0 Stuurcyclus... 5 6.0 Betrokken doelgroepen... 8 6.1 Ketenanalyse...

Nadere informatie

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 1 Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 2. Footprint 2016 3. Gerealiseerde reductie 4. Trends en ontwikkelingen 5. KPI 2017

Nadere informatie

CO 2 Voortgangsrapportage 2012. Kwartaal 3 en 4. Akkoord Directie:

CO 2 Voortgangsrapportage 2012. Kwartaal 3 en 4. Akkoord Directie: CO 2 Voortgangsrapportage Kwartaal 3 en 4 Akkoord Directie: 31 december Inhoud voortgangsrapportage, kwartaal 3 en 4 1. Directieverklaring 2. Carbon Footprint a. Scope 1: directe CO 2 emissies b. Scope

Nadere informatie

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Maart 2014-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen

Nadere informatie

3.C.1 Voortgangsrapportage CO2 over het jaar 2018

3.C.1 Voortgangsrapportage CO2 over het jaar 2018 3.C.1 Voortgangsrapportage CO2 over het jaar 2018 Inleiding In het energie management actieplan zijn de reductiedoelstellingen beschreven. Tevens is hierin het plan van aanpak opgenomen waarin de maatregelen

Nadere informatie

Halfjaarlijkse publicaties conform eisen 3.B.1 en 3.C.1 H1 2018

Halfjaarlijkse publicaties conform eisen 3.B.1 en 3.C.1 H1 2018 De CO2 Prestatieladder stelt de eis om halfjaarlijks te rapporteren over de CO2 footprint, een update te geven van de voortgang in relatie tot het behalen van de CO2-reductiedoelstellingen en communicatie

Nadere informatie

management review CO 2 reductiesysteem

management review CO 2 reductiesysteem revisiedatum: 17-01-2019 blad: 1 van 5 1. Inleiding Op 17 januari is een management review gehouden waarin het functioneren van het CO 2 reductiesysteem en de voortgang van de CO 2 -reductiedoelstellingen

Nadere informatie

3.A.1-2 Emissie inventaris rapport 2016

3.A.1-2 Emissie inventaris rapport 2016 3.A.1-2 Emissie inventaris rapport 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding en verantwoording 10 2 Beschrijving van de organisatie 10 3 Verantwoordelijke 11 4 Basisjaar en rapportage 11 5 Afbakening 11 6 Directe

Nadere informatie

CO₂ Reductieplan. CO₂ Reductieplan. Datum 13-5-2015. Versie 1.1. Rapportnr 3B.RED-PLAN2015-1.1. Opgesteld door. A. van de Wetering & H.

CO₂ Reductieplan. CO₂ Reductieplan. Datum 13-5-2015. Versie 1.1. Rapportnr 3B.RED-PLAN2015-1.1. Opgesteld door. A. van de Wetering & H. 1 van 9 Datum Rapportnr Opgesteld door Gedistribueerd aan A. van de Wetering & H. Buuts 1x Directie 1x KAM Coördinator 1x Handboek CO₂ Prestatieladder 1 2 van 9 INHOUDSOPGAVE 1. CO₂ REDUCTIEBELEID Het

Nadere informatie

Beleid duurzaam toerisme

Beleid duurzaam toerisme Beleid duurzaam toerisme Inhoudsopgave Inleiding 1 Energieverbruik 2 Papiergebruik 3 Afvalbeleid 4 Inkoopbeleid 5 Inleiding Duurzaam Toeristisch Ondernemen houdt in dat ondernemingen rekening houden met

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2013

Milieubarometerrapport 2013 Milieubarometerrapport 2013 Stimular Milieubarometer - 2013 Stimular Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die de milieubelasting

Nadere informatie

3.B.1 Energiereductieprogramma 2014 ten behoeve van de CO2 -Prestatieladder. Hollandridderkerk Groep

3.B.1 Energiereductieprogramma 2014 ten behoeve van de CO2 -Prestatieladder. Hollandridderkerk Groep 3.B.1 Energiereductieprogramma 2014 ten behoeve van de CO2 -Prestatieladder Hollandridderkerk Groep Documentnummer Versienummer Datum Status EnRP2014 14.02 24 april 2014 Gereed Opgesteld door: M. Waarts

Nadere informatie

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID ONZE VERANTWOORDELIJKHEID CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I Inhoud Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen 4 Maatschappelijke betrokkenheid

Nadere informatie

Milieumanagement & Duurzaam Ondernemen

Milieumanagement & Duurzaam Ondernemen Milieumanagement & Duurzaam Ondernemen Milieumanagement en duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen en milieumanagement zijn begrippen die vaak, bijna onbewust, gekoppeld worden aan milieubelastende sectoren

Nadere informatie

Scope 1 doelstelling Scope 2 doelstelling Scope 1 en 2 gecombineerd 5% CO 2- reductie. 30% CO 2- reductie in 2016 6% CO 2 -reductie in 2016 ten

Scope 1 doelstelling Scope 2 doelstelling Scope 1 en 2 gecombineerd 5% CO 2- reductie. 30% CO 2- reductie in 2016 6% CO 2 -reductie in 2016 ten B. Kwantitatieve doelstellingen & beleid 1 INLEIDING Verhoef wil concreet en aantoonbaar maken dat we ons inspannen om CO 2 te reduceren. Daarvoor hebben wij dit reductiebeleid opgesteld. 2 HET CO 2 REDUCTIE

Nadere informatie

Energie meetplan 2012-2015. Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2

Energie meetplan 2012-2015. Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Energie meetplan 2012-2015 Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 3 3 Planning meetmomenten 4 3.1. Vestiging 4 Scope 1 emissies 4 Scope 2 emissies

Nadere informatie

Duurzaam inkoopbeleid

Duurzaam inkoopbeleid Duurzaam inkoopbeleid Datum: 05-09-2018 Versie: 3 Opgesteld in samenwerking met Will2Sustain Adviesbureau voor duurzaam ondernemen Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Doelstelling... 1 3. Inkoopcriteria... 1 3.1

Nadere informatie

NATUURLIJK VERANTWOORD

NATUURLIJK VERANTWOORD NATUURLIJK VERANTWOORD CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I V Inhoud Voorwoord Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Auteur(s) Erik Luiken Kenmerk 3.C.2 Datum 28-03-2017 Versie 6.0-1 - - 2 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen

Nadere informatie

CO 2 Voortgangsrapportage Kwartaal 1 en 2. Akkoord Directie:

CO 2 Voortgangsrapportage Kwartaal 1 en 2. Akkoord Directie: CO 2 Voortgangsrapportage Kwartaal 1 en 2 Akkoord Directie: 30 juni Inhoud voortgangsrapportage, kwartaal 1 en 2 1. Directieverklaring 2. Carbon Footprint a. Scope 1: directe CO 2 emissies b. Scope 2:

Nadere informatie

Handboek Energiemanagementsysteem

Handboek Energiemanagementsysteem Croon Elektrotechniek B.V. Facilitaire Diensten Hoofdkantoor Rotterdam Schiemond 20-22 3024 EE Rotterdam Postbus 6073 3002 AB Rotterdam Telefoon +31 10-448 33 44 www.croon.nl Handboek Energiemanagementsysteem

Nadere informatie

Inleiding. CO2 ladder. ProRail CO2-gunningvoordeelproject

Inleiding. CO2 ladder. ProRail CO2-gunningvoordeelproject Pagina 1 van 10 Inleiding - Cocon In het voorjaar van 2015 heeft een tender uitgeschreven via TenderNed, waarin zij partijen uitnodigt om een aanbieding te doen voor de vervanging van het glasvezelregistratiesysteem

Nadere informatie

Energie management actieplan

Energie management actieplan Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Zwatra B.V. Auteur(s): R. Egas, directie & CO2-functionaris, Zwatra B.V.

Nadere informatie

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & north river écht duurzaam produceren 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 585 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Adres: Plaats Telefoon: e-mail: Jan Manenschijn Datum

Nadere informatie

Carbon Footprint 2e helft 2015 (referentiejaar = 2010)

Carbon Footprint 2e helft 2015 (referentiejaar = 2010) Carbon Footprint 2e helft 2015 (referentiejaar = 2010) Opgesteld door: Akkoord: I. Bangma O. Van der Ende 1. INLEIDING Binnen de Van der Ende Steel Protectors Group BV staat zowel interne als externe duurzaamheid

Nadere informatie

CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012. Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: 16-aug-2011 Doc.nr: 10.

CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012. Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: 16-aug-2011 Doc.nr: 10. CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012 Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: Doc.nr: 10.A0320 CO 2 -reductierapport Distributielijst Naam B.Bor (Alf) M. Roeleveld (ALF) Accorderingslijst

Nadere informatie

CO2-prestatieladder 3.B.1_2 Review CO2 reductiedoelstellingen 2015 H1 Revisiedatum: Inhoudsopgave

CO2-prestatieladder 3.B.1_2 Review CO2 reductiedoelstellingen 2015 H1 Revisiedatum: Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 1. Review CO2 reductiedoelstellingen... 2 1.1 Inleiding... 2 2. Voortgang subdoelstellingen... 3 2.1 Voortgang subdoelstelling gas verbruik reduceren... 3 2.2 Voortgang

Nadere informatie

Green Cleaning. Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol

Green Cleaning. Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol Green Cleaning Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol Waarom green? Green is bij ons meer dan groen het staat voor duurzaam. HECTAS hecht nadrukkelijk veel waarde

Nadere informatie

CO-2 Rapportage 2014. Inhoudsopgave. Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk 16 7122 JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem 09080078

CO-2 Rapportage 2014. Inhoudsopgave. Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk 16 7122 JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem 09080078 CO-2 Rapportage 2014 Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk 16 7122 JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem 09080078 Aalten 28-04-2015 Versie 2.2 J.Nannings Directeur Inhoudsopgave 1. Inleiding

Nadere informatie

CO 2 -Prestatieladder

CO 2 -Prestatieladder CO 2 -Prestatieladder Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2015 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): R. de Boer (Schilderwerken

Nadere informatie

A. Inzicht CO2-footprint 'Van Beers Hoogeloon'

A. Inzicht CO2-footprint 'Van Beers Hoogeloon' A. Inzicht footprint 'Van Beers Hoogeloon' Omschrijving CO2 (ton) 2016 CO2 (ton) 1e helft 2017 Scope 1 S1-2B Personenvervoer - conventioneel personenvervoer (dieselverbruik personenvervoer) 0,0 0,0 (directe)

Nadere informatie

Verbruikte diesel Verbruikte benzine. Gasverbruik (M3) Elektraverbruik (kwh)

Verbruikte diesel Verbruikte benzine. Gasverbruik (M3) Elektraverbruik (kwh) Twee maal per jaar voert Rail Partner Holland een review uit m.b.t. de stand van zaken aangaande CO2- reductiedoelstellingen. Tijdens deze halfjaarlijkse evaluatie worden alle genoemde maatregelen gecheckt.

Nadere informatie

(Voor de EER relevante tekst) (3) Verordening (EG) nr. 1221/2009 moet daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(Voor de EER relevante tekst) (3) Verordening (EG) nr. 1221/2009 moet daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd. L 325/18 VERORDENING (EU) 2018/2026 VAN DE COMMISSIE van 19 december 2018 tot wijziging van bijlage IV bij Verordening (EG) nr. 1221/2009 van het Europees Parlement en de Raad inzake de vrijwillige deelneming

Nadere informatie

Energie management Actieplan

Energie management Actieplan Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...

Nadere informatie

Co2 reductie bij de bedrijfsvoering van Scherrenberg B.V.

Co2 reductie bij de bedrijfsvoering van Scherrenberg B.V. Co2 reductie bij de bedrijfsvoering van Scherrenberg B.V. Scherrenberg B.V. heeft zich in het kader van haar Kwaliteit- Arbo en Milieubeleid ten doel gesteld om de uitstoot van CO2 bij de uitvoering van

Nadere informatie

ZA4983 Flash Eurobarometer 256 (Europeans attitudes towards the issue of sustainable consumption and production)

ZA4983 Flash Eurobarometer 256 (Europeans attitudes towards the issue of sustainable consumption and production) ZA4983 Flash Eurobarometer 256 (Europeans attitudes towards the issue of sustainable consumption and production) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH 256 SUSTAINABLE CONSUMPTION & PRODUCTION

Nadere informatie

Privacy en Cookie statement FlexFG B.V.

Privacy en Cookie statement FlexFG B.V. Privacy en Cookie statement FlexFG B.V. Laatst bijgewerkt op 25 mei 2018 Het waarborgen van de privacy en de vertrouwelijkheid van informatie die hem is toevertrouwd is belangrijk voor FLEXFG B.V.. Als

Nadere informatie

Emissie-inventarisrapport

Emissie-inventarisrapport Emissie-inventarisrapport CO 2 -prestatieladder MVO medewerker Naam: S. Gorter Algemeen directeur Naam: M. van Vuuren-Sanders Datum: Datum: Handtekening: Handtekening: Cofely Energy & Infra BV Kamer van

Nadere informatie

1. INLEIDING 2. CARBON FOOTPRINT

1. INLEIDING 2. CARBON FOOTPRINT 1. INLEIDING Binnen Van der Ende Beheermaatschappij B.V. staat zowel interne als externe duurzaamheid hoog op de agenda. Interne duurzaamheid richt zich met name op het eigen huisvestingsbeleid, de bedrijfsprocessen

Nadere informatie

Voortgangsrapportage emissies scope 1, 2 en 3. Monitoring doelstellingen 2015 scope 1 en 2

Voortgangsrapportage emissies scope 1, 2 en 3. Monitoring doelstellingen 2015 scope 1 en 2 4.B.2 Voortgangsrapportage emissies scope 1, 2 en 3 Evaluatie 1 e halfjaar 215 & Monitoring doelstellingen 215 scope 1 en 2 Van Steenis Geodesie BV Ringveste 7b 3992 DD HOUTEN Van Steenis Geodesie BV Duurstedeweg

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan

Energiemanagement actieplan Energiemanagement actieplan Periode: januari 2018 t/m december 2019 Datum: Mei 2019 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Reductiedoelstellingen... 2 3. Plan van aanpak... 2 3.1 Maatregelen voor

Nadere informatie

Kwantitatieve doelstellingen en energiemanagementplan

Kwantitatieve doelstellingen en energiemanagementplan Kwantitatieve doelstellingen en energiemanagementplan Documentatie Ko Hartog Verkeerstechniek B.V. Invalshoek B: Reductie Opgesteld door: Milo Arens Datum: 23-4-19 Inhoud Kwantitatieve doelstellingen en

Nadere informatie

Energie- en CO 2 - Communicatieplan

Energie- en CO 2 - Communicatieplan Energie- en CO 2 - Communicatieplan Versie: 5, januari 2016 Auteur Rob Boers CSU John Bos CSU Inhoud Aanleiding... 3 Doelgroepen... 4 Interne... 4 Externe... 4 Communicatiedoelstellingen (in- en extern)...

Nadere informatie

De doelstellingen luidt: 4% reductie veroorzaakt door elektraverbruik door het geheel over te stappen naar groene stroom in 2017.

De doelstellingen luidt: 4% reductie veroorzaakt door elektraverbruik door het geheel over te stappen naar groene stroom in 2017. Twee maal per jaar voert Rail Partner Holland een review uit m.b.t. de stand van zaken aangaande CO2- reductiedoelstellingen. Tijdens deze halfjaarlijkse evaluatie worden alle genoemde maatregelen gecheckt.

Nadere informatie

Energiemeetplan Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan. Criteria

Energiemeetplan Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan. Criteria Energiemeetplan 2018-2022 Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO50001 Opgesteld door Paul Jonk en Marco Vermeulen

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2015

Milieubarometerrapport 2015 Milieubarometerrapport 2015 4A Milieuwinst Milieubarometer - 2015 4A Milieuwinst Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die

Nadere informatie

3.B.1 Energiereductieprogramma 2012 ten behoeve van de CO 2 -Prestatieladder. Hollandridderkerk Groep

3.B.1 Energiereductieprogramma 2012 ten behoeve van de CO 2 -Prestatieladder. Hollandridderkerk Groep 3.B.1 Energiereductieprogramma 2012 ten behoeve van de CO 2 -Prestatieladder Hollandridderkerk Groep Documentnummer Versienummer Datum Status EnRP2012 12.04 3 september 2012 Gereed Opgesteld door: M. Waarts

Nadere informatie

Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste

Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste 29-214 Datum: 27 juli 215 Versie: 1.1 In opdracht van: Opgesteld door: Hendrik Bijker Wecycle Laura Golsteijn Marisa Vieira Dit rapport is geschreven

Nadere informatie

Milieudoelen Jan Kuipers Nunspeet 2014-2015

Milieudoelen Jan Kuipers Nunspeet 2014-2015 Toelichting bij Plan van Aanpak Milieu Het milieuzorgsysteem van Jan Kuipers Nunspeet is opgezet volgens de norm ISO 14001:2004 en is vastgelegd in het VKAM handboek. Het milieuzorgsysteem voldoet ook

Nadere informatie

Rapportage e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2014 1e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO 2 emissies januari 2015 Opgesteld door: M. Kelger Rapportage 2014 1e half jaar Energieverbruik en CO2 emissies Inhoud 1 Inleiding...

Nadere informatie

Voortgang CO2 reductiedoelstellingen. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.1

Voortgang CO2 reductiedoelstellingen. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.1 Voortgang CO2 reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Voortgang subdoelstellingen 4 2.1. Voortgang subdoelstelling kantoren 4 2.2. Voortgang

Nadere informatie

Energiebeoordelingsverslag 2016

Energiebeoordelingsverslag 2016 Energiebeoordelingsverslag 2016 Datum: 7 maart 2017 Paraaf directie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bedrijf 4 2.1 Activiteiten 4 2.2 Factoren die het energieverbruik beïnvloeden 4 3. Energieverbruik

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over het burgerinitiatief

Vragen en antwoorden over het burgerinitiatief Vragen en antwoorden over het burgerinitiatief EU-burgers kunnen de EU binnenkort vragen nieuwe wetgeving in te voeren indien zij daarvoor een miljoen handtekeningen kunnen verzamelen. Dit nieuwe instrument

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013 Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 1 november 2013 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...

Nadere informatie

Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1)

Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1) Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1) Directie: K.J. de Jong Handtekening: KAM-Coördinator: D.T. de Jong Handtekening: Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Het CO 2 -reductiebeleid van

Nadere informatie

Carbon footprint 2011

Carbon footprint 2011 PAGINA i van 12 Carbon footprint 2011 Opdrachtgever: Stuurgroep MVO Besteknummer: - Projectnummer: 511133 Documentnummer: 511133_Rapportage_Carbon_footprint_2011_1.2 Versie: 1.2 Status: Definitief Uitgegeven

Nadere informatie

Voortgangsrapportage 3 CO 2 -Prestatieladder

Voortgangsrapportage 3 CO 2 -Prestatieladder CO 2 -Prestatieladder Inhoudsopgave INLEIDING... 3 BRANDSTOF... 4 REDUCTIEDOELSTELLING... 4 RESULTATEN... 4 GROENAFVAL... 5 KETENANALYSE... 5 REDUCTIEDOELSTELLING... 5 HOEVEELHEID GROENAFVAL... 5 TRANSPORT

Nadere informatie

A. Inzicht CO2-footprint 'Van Beers Hoogeloon'

A. Inzicht CO2-footprint 'Van Beers Hoogeloon' A. Inzicht footprint 'Van Beers Hoogeloon' Omschrijving CO2 (ton) 2016 CO2 Scope 1 S1-2B Personenvervoer - conventioneel personenvervoer (benzineverbruik personenvervoer) 6,8 3,7 S1-3A Goederenvervoer

Nadere informatie

Vebruikte diesel Verbruikte benzine. Gasverbruik (M3) Elektraverbruik (kwh)

Vebruikte diesel Verbruikte benzine. Gasverbruik (M3) Elektraverbruik (kwh) Twee maal per jaar voert Rail Partner Holland een review uit m.b.t. de stand van zaken aangaande CO2- reductiedoelstellingen. Tijdens deze halfjaarlijkse evaluatie worden alle genoemde maatregelen gecheckt.

Nadere informatie

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2016

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2016 CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2016 Uit de CO2 inventarisatie over kwartaal 1 en 2 van 2016 zijn de volgende resultaten bekend. De onderbouwing van de berekening is opgenomen. De footprint

Nadere informatie

CO 2 Energie reductie plan

CO 2 Energie reductie plan Tijssens Electrotechniek B.V. De Boelakkers 25 5591 RA Heeze CO 2 Energie reductie plan 2015 Pagina 1 Inhoud 1. Introductie 3 2. Organisatiegrens 3 3. Reductiedoelstellingen 3 4. Energie en CO 2 -reductie

Nadere informatie

Van Eijk Leiden wil CO 2 -reductie!

Van Eijk Leiden wil CO 2 -reductie! Communicatiebericht 2018 10-12-2018 Van Eijk Leiden wil CO 2 -reductie! VAN EIJK LEIDEN heeft zich ten doel gesteld om haar energie- en brandstofverbruik te reduceren. De doelstelling voor 2025 is 25%

Nadere informatie

Gebroeders van der Poel B.V. CO₂ - Reductiebeleid

Gebroeders van der Poel B.V. CO₂ - Reductiebeleid Gebroeders van der Poel B.V. CO₂ - Reductiebeleid 1 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Het CO2 reductie beleid van ons bedrijf... 3 2.1 ENERGIESTROMEN... 3 2.2 DOELSTELLINGEN SCOPE 1 EN 2... 3 2.3 MAATREGELEN OM

Nadere informatie

ENERGIEBEOORDELING 2012 H1

ENERGIEBEOORDELING 2012 H1 Versie 1.0 Datum: 4 OKTOBER 2012 ELEKTROTECHNISCHE INSTALLATIES - AANDRIJFSYSTEMEN - TECHNISCHE AUTOMATISERING PANELENBOUW - SERVICE EN ONDERHOUD - PLAATWERK - TECHNISCHE DIENSTVERLENING DOMOTICA - ENERGIEMANAGEMENT

Nadere informatie