SILICONE-GATE: HOE HET BEGON...

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SILICONE-GATE: HOE HET BEGON..."

Transcriptie

1 9e Jaargang, December 2002, Nummer 4 SILICONE-GATE: HOE HET BEGON... Een kort overzicht van de Problematiek ( Bron - Silicone Time Line, rapport USA, 1993 ) Siliconen wordt ontwikkeld, een lang, flexibel polymeer, gemaakt van zich herhalende moleculen. Ze weten niet precies wat ermee te doen, dus blijft het jarenlang een laboratoriumcuriositeit. - '40 - Begin jaren is siliconen als smeermiddel en koelmiddel in gebruik in de industrie Amerikaanse onderzoekers ontdekken dat in Japan losse siliconen geïnjecteerd wordt in de borsten van de 'pleziermeisjes' Onderzoekers van Dow Corning (Cronin en Gerow) ontwikkelen een borstimplantaat in een siliconen omhulsel (envelop) Testresultaten tonen aan dat polyurethaan foam (schuim) operatief ingebracht bij ratten, bij 15% van de dieren kanker veroorzaakt Mc Ghan Corp. brengt het eerste implantaat o pde markt met vloeibare siliconen-gel, dunner dan de rubberachtige versie die in de 60er jaren verkocht werden Experimenten met siliconen door Dow Corning tonen aan dat siliconen het lymfestelsel en diverse organen van het immuunsysteem binnendringen, maar deze informatie wordt niet bekend gemaakt. In plaats van deze resultaten te publiceren begint Dow Corning zijn eigen versie van siliconen gel gevulde implantaten te ontwikkelen Japanse onderzoekers berichten dat siliconen immuunziekten kunnen veroorzaken

2 Onderzoekers van Dow Corning onthullen tumorontwikkeling in proefdieren. Na verder onderzoek bleek 80% van de proefdieren kwaadaardige tumoren ontwikkeld te hebben Een Dow Corning dierstudie toont aan dat de nieuwe siliconen borstprothesen lekken en de siliconen zich verspreiden. Dow houdt deze informatie geheim omdat ze zelf hun eerste silicone gel gevulde implantaat op de markt hebben gebracht Dow Chemical bereikt klachten van artsen die verschillende ernstige ontstekingsreacties en verspreiding van siliconen melden bij vrouwen met implantaten. Dow Chemical's stafmedewerker sinds 24 jaar, Thomas Talcon, neemt ontslag als hoofd technische service en ontwikkeling die verantwoordelijk is voor testen op implantaat onderdelen. Hij doet dat uit protest tegen de Compagnie's veiligheidspraktijken. Zijn mening is: "Dow Corning en de plastisch chirurgen hebben een massaal experiment uitgevoerd op vrouwen, onder het mom van verkoop van een commercieel product" Een Dow Corning medewerker geeft in een interne memo toe dat hij gelogen heeft tegen plastisch chirurgen die hij verzekerden dat er enige veiligheidsstudies onderweg waren De FDA is van plan om borstimplantaten in een andere categorie te plaatsen zodat hogere veiligheidstesten vereist zijn. Dit wordt tegengewerkt door industrie en plastisch chirurgen Polyurethaan foam wordt geintroduceerd door Cooper Surgical als een coating voor de Meme ( = 'n merk ) siliconen gel implantaten. Scotfoam, de leverancier van polyurethaan, neemt aan dat de foam voor industriële doeleinden wordt gebruikt De FDA doet wederom een poging na bevindingen van "een mogelijk onbekend risico voor schade" Toch wacht de FDA nog meer dabn 6 jaar om deze reclassificatie bij wet vast te leggen In een aantekening maakt een Dow Corning onderzoeker bekend dat het bedrijf geen deugdelijke gegevens kon aantonen die de veiligheid kunnen bewijzen betreffende lange-termijn gebruik van siliconen gel gevulde implantaten Een Federale Rechtbankjury in San Fransisco concludeert dat Dow Corning zich schuldig heeft gemaakt aan fraude bij het op de markt brengen van implantaten als zijnde veilig. US districtsrechter Patel vond in een beroepsproces dat de bewijzen aantoonden dat Dow Corning's implantaten bijzonder zwak waren en bevestigde de uitspraak van de jury dat Dow Corning fraude had gepleegd.

3 Als vervolg op die rechtzaak veranderd Dow Corning zijn product's literatuur en voegt een waarschwuing bij met de verwachting dat dokters die doorgeven aan hun patienten. Die bijlage vermeldde de mogelijkheid van een immuunsysteem gevoeligheid en de mogelijkheid van verspreiding van siliconen na scheuren van het implantaat Dow Corning leidt een studie op ratten, geïnjecteerd met siliconen gel. De bevindingen tonen aan dat de aanwezigheid van siliconen tumoren veroorzaken in 25% van de geteste dieren. De ontstane kanker is fataal in 85% van de geïnfecteerde dieren. Dow probeert de testresultaten buiten beschouwing te laten onder het mom van "dat deze kankervorm niet bij mensen voorkomt" Scotfoam, de leverancier van polyurethaan foam ontdekt voor het eerst dat zijn industriele chemische product geimplanteerd is in het kankergevoelige weefsel van de vrouwelijke borst. Scotfoam informeert de firma Cooper Surgical dat de carinogene TDA, het afbraakproduct in foam, niet wordt aanbevolen voor gebruik in menselijke implantaten Dow Corning publiceert een 'position statement' waarin immuunsysteem problemen ontkend worden De FDA erkent dat siliconen gel gevulde borstimplantaten allemaal langzaam door de envelop gel doorzweten naar het omringende weefsel. Een FDA stafmedewerker concludeert dat er genoeg redenen zijn om siliconen te verdenken van kankervorming in mensen. - In de jaren die volgen komen via ex-medewerkers van Dow Corning telkens weer gegevens in de publiciteit over de nonchalante houding van dit bedrijf ten aanzien van de veiligheid van siliconen borstimplantaten. - Dr. Pier Blais, werkzaam voor de Canadese 'Health Protection Branch' stelt vast dat de polyurethaan foam, gebruikt in Meme-implantaten, NIET geschikt is voor implantatie en dat vrouwen met zulke implantaten "dubbele" kanker kunnen verwachten. Een door de siliconen gel en de ander door deze foam. Hij krijgt de opdracht zijn originele aantekeningen te vernietigen en de stukken te schrappen waarin hij vermeldt dat polyurethaan foam niet geschikt is voor implantaten Dr. Blais wordt ontslagen omat hij blijft aandringen dat de foam-gecoate polyurethaan implantaten van de markt gehaald moeten worden. (Note SVS - Dit gebeurd pas in 1995! Niemand wordt terug geroepen) De FDA behandeld een studie over Meme en Replicon implantaten, gemaakt door Surgitec, een dochter maatschappij van Bristol- Meyers. Meer dan vrouwen hebben deze polyurethaan implantaten gekregen. Onderzoekers van de FDA concluderen dat de polyurethaan foam afbreekt in het borstweefsel en het kanker veroorzaakende TDA vrijkomt. Een FDA onderzoeker schat het risico op kankerontwikkeling

4 door polyurethaan op 1 uit 50. Evenwel, onderzoeken uit de vroege jaren '60 gaven te kennen dat TDA kanker kon veroorzaken bij 1 op de 6 dieren die operatief bloot gesteld waren aan deze gifstof Bristol Meyers haalt zijn implantaten van de markt maar blijft volhouden dat de polyurethaan foam coating intact blijft. Terwijl de FDA daarentegen rapporteert dat de foam direct, na plaatsing in het lichaam, door de lichaamstemperatuur oplost. - November Een FDA panel van experts en commisaris David Kessler, hoofd FDA, vinden de veiligheidsgegevens, voorgelegd door de fabrikanten, onvoeldoende voor FDA goedkeuring. Toch blijft het FDA panel siliconen implantaten op de markt toestaan onder het mom van "algemeen belang". - Een US district rechtbank beveelt de FDA de honderden dierstudies vanaf de '60er jaren, die Dow Corning de FDA gegeven had, openbaar te maken. Deze studies waren de FDA in handen gekomen onder een "strikt vertrouwelijk" procedure. - januari Dr. Kessler laat het FDA panel weer bijeen roepen om te beslissen of de "public health need" voor implantaten zwaarder weegt dan de risico's geindiceerd door nieuwe informatie over implantaten. Een wetenschappelijk panel herziet deze nieuwe informatie en Dr. Kessler eist een vrijwillig "moratorium" (beperkt verbod) op de verkoop van alle siliconen gel gevulde implantaten. - maart Dow Corning stopt met de productie van siliconen borst implantaten en sluit zijn deuren [De productieafdelingen van diverse andere bedrijven wijken uit naar o.a. (luilekkerland) Europa] Volgens Dow Corning is dat zuiver een economische beslissing. [Er wordt surseance aangevraagd, een vreemde, maar tactische creatieve stunt aangezien de omzet van siliconen implantaten slechts 1% van de totale jaaromzet bedraagt] - april De FDA verbiedt in Amerika het vrije gebruik van siliconen gel implantaten. Alleen voor gelimiteerde klinische studies (gecontroleerd en geregistreerd) mogen ze nog gebruikt worden, zoals vrouwen die reconstructie willen / nodig hebben. BRIEF VAN - MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID

5 Directie Geneesmiddelen en Medische Technologie Aan - Steunpunt voor Vrouwen met Siliconen implantaten T.a.v mevrouw M. Boots Ons kenmerk - GMT / MT Inlichtingen bij - drs. J.M. Puiman Doorkiesnummer Bijlagen - 1 Uw brief - 23/7 en 27/ Den Haag, 20 september 2002 Geachte mevrouw Boots, Hartelijk dank voor uw brieven van 23 juli 2002 en 27 augustus In verband met de vakantieperiode heeft de beantwoording van uw brieven langer geduurd dan gebruikelijk, waarvoor mijn excuses. Met betrekking tot de siliconen problematiek vraagt u wat ik kan en wil doen, nu en in de toekomst. De Commissie van de Europese gemeenschappen heeft op 15 november 2001 een 'Mededeling van de commissie inzake communautaire en nationale maatregelen in verband met borstimplantaten' uitgebracht. In deze mededeling werd aangegeven dat naast een invulling op bestaande

6 regelgeving ten aanzien van technische vereisten en een aanscherping van het beoordelingsregime er specifieke maatregelen genomen dienen te worden teneinde garanteis voor de gezondheidsbescherming te waarborgen. Zo dienen er maatregelen te worden getroffen om patiënten gepast en volledig te informeren. Ook dient er gestreefd te worden naar een verbetering van klinische functionaliteit van borstimplantaten, een verbeterde kennis van de kwaliteit van borstimplantaten en een beter inzicht in de gezondheidseffecten op korte en langere termijn van borstimplantaten en een betere kennis van bijwerkingen. Naar aanleiding van deze mededeling heeft uw Steunpunt voor vrouwen met siliconen implantaten (SVS) de voormalige minister van VWS en de Voorzitter van de Vaste Commissie voor VWS van de Staten Generaal gevraagd welke stappen er in Nederland zijn ondernomen. De Minister heeft toen geantwoord dat zij van plan is om een voorlichtingsfolder te laten maken in overleg met de SVS en de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (zie bijlage). Het is belangrijk dat vrouwen die overwegen om een borstimplantaat te laten implanteren serieus worden genomen. Het is nodig dat deze vrouwen kunnen beschikken over volledige, objectieve en op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde informatie over de implantaten, de operatie en de ernst van lokale complicaties. De ervaringen van de SVS kunnen belangrijk zijn bij het maken van een weloverwogen beslissing om wel of niet tot implantatie over te gaan. Ik waardeer het dan ook zeer dat u bereid bent om ons van dienst te zijn. Binnenkort zal mevrouw Puiman contact met u opnemen om over de inhoud van de folder te overleggen. Hoogachtend, de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, namens deze, de Directeur Geneesmiddelen en Medische Technologie,

7 BRIEF AAN - MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID Ministerie van VWS T.a.v. Dhr. E. Bomhoff / Dhr. L.J.S. Wever Postbus EJ Den Haag Uw kenmerk - GMT / Betreft: Silicone-Gate Lelystad, 29 september 2002 Geachte heer, Mijn dank voor uw brief van 20 september die mijn laatste brief, t.a.v. de Voorzitter van de 2e Kamer, gekruist heeft. Te uwer informatie voeg ik een kopie bij. Helaas moest ik constateren dat u in uw antwoord finaal aan de inhoud van mijn brieven voorbij bent gegaan en slechts met oude gegevens op de proppen kwam.

8 Uiteraard zijn we van de EU-richtlijnen van 15 nov. perfect op de hoogte. Dankzij de onbaatzuchtige inzet sinds 1998 van diverse Europese Steungroepen, waaronder St. SVS en gemotiveerde Europarlementariërs, zijn deze richtlijnen tot stand gekomen. Het Ministerie van VWS, m.n. mevr. Puiman maar ook de minister zelf, waren hiervan vanaf het begin op de hoogte. Wij hebben benadrukt dat b.v. een voorlichtingsfolder door een ONafhankelijke instantie opgezet zou moeten worden, juist om belangenverstrengeling te voorkomen en objectieve informatie te kunnen bieden. De houding van veel van de plastisch chirurgen (niet allen gelukkig!) is die van de beroemde "met 2 maten meten" en "het winkeltje gesloten houden". Niet bepaald een houding die de gezondheidszorg ten goede komt. Een voorbeeld: De literatuurselectie door betrokken artsen, n.a.v. het advies van de Gezondheidsraad (okt.1999) is hiervan het schrijnende voorbeeld. De door onafhankelijke onderzoekers en St. SVS aangeleverde literatuur / lectuur / onderzoeksresultaten en veldgegevens zijn stelselmatig genegeerd. Ook bij het RIVM onderzoek ( R.nr ) werd star vastgehouden aan een verouderd = achterhaald protocol. Bij dit onderzoek was bij voorbaat al bekend "dat er niets gevonden zou worden", omdat ook mensen zonder implantaat, maar met een chemische belasting, deze APA-concentratie zouden vertonen. Wederom zijn de onafhankelijke ervaringsdeskundigen genegeerd. Er is in Nederland tot nog toe geen enkele stap ondernomen! St. SVS heeft de plastische chirurgen (via fax) geïnformeerd over de nieuwe EUrichtlijnen. Moeten wij nu dan echt blij zijn met het "plan" van de ex-minister van VWS om een voorlichtingsfolder te laten maken? Wanneer? Over welke termijn spreken we dan? Wij werken zelf al bijna 11 jaar met bijzonder gerichte informatie voor de verschillende doelgroepen over alle denkbare pro's en contra's. Wij bieden ondersteuning op een breed gebied. Te uwer informatie; dat plan van mevr. Borst betrof de zeer uitgebreide Australische voorlichtingsbrochure, inclusief een pagina "informed consent" ten ondertekening door arts en patiënt. St. SVS heeft vele dagen besteed aan het bestuderen en aanvullen van deze brochure voor de Nederlandse vrouwen relevante informatie. Resultaat: Geen enkele reactie terug! U draait, in de laatste alinea van pag. 1 van uw brief, de feiten om. Of vergeet een belangrijk punt. Het is belangrijk dat vrouwen die borstimplantaten hebben en aangeven hierna ziek te zijn geworden of er andere problemen door hebben gekregen, dat DIE SERIEUS worden genomen. Dat er naar vrouwen geluisterd wordt, dat hun klachten serieus worden genomen. Dat ze niet worden afgescheept met de opmerking "dat het allemaal tussen de oren zit" voor ze gedumpt worden in de psychische hoek omdat traditioneel onderzoek niets aan kan tonen... Nog belangrijker; dat er een hulpprogramma voor hen wordt opgezet, gericht op de A-typische symptomen van deze nieuwe, nog onbekende ziekte. De medische zorg schiet duidelijk te kort voor deze grote, TE grote groep. Maar inderdaad, vrouwen die vandaag de dag borst implantaten overwegen hebben ook recht op volledige, objectieve informatie over pro's en contra's, materialen en alternatieven, juist om nog meer leed te voorkomen. Preventie is uiteraard ook een belangrijke taak van St. SVS, waarna vrouwen zelf de ja - nee keuze maken. Maar toezicht van de

9 overheid op het naleven van B.v. de Europese Richtlijnen, om misleidende advertenties, gladde verkooppraatjes e.d. tegen te gaan, is onontbeerlijk. Hierin wordt namelijk nog steeds behoorlijk de hand gelicht. Uw reactie tegemoet ziend, verblijf ik, Hoogachtend, Marlou Boots, Secretaris / Coordinator St. SVS Member United European Silicone Supportgroup SYMPTOMEN EN COMPLICATIES VAN SILICONEN-GEL BORSTIMPLANTATEN Inamed Research - Symtoms and Complications.doc Samenvatting van onderzoek op implantaten van Inamed. FDA, oktober 2003 Door Diana Zuckerman, Ph.D. Elizabeth Santoro, R.N., M.P.H. en Nicole Hudak Op oktober 2003 hield de FDA (Food & Drug Administration = Amerikaanse keuringswet van waren ) een openbare vergadering om te discussieren over Inamed's nieuwe onderzoek op hun siliconen gel gevulde implantaten. Het bedrijf vraagt de FDA hun implantaten goed te

10 keuren als zijnde veilig en effectief, maar het eigen onderzoek toont een aanzienlijk complicatie gemiddelde aan en 'n zorgwekkende toename van symptomen bij vrouwen die hun implantaten gebruiken. Deze beknopte editie van de FDA-analyse is gebaseerd op onderzoek van Inamed. COMPLICATIES, door patienten met borstvergroting ervaren, binnen 3 jaar. Er waren 494 patienten met borstvergroting opgenomen in Inamed's "Core-study" van siliconen borst implantaten. 90% van deze 494 patienten namen deel aan de follow-up na 2 jaar en 81% voltooide de follow-up na 3 jaar. Complicaties binnen 3 jaar - Percentages - Her-operatie - 21% - Kapselvorming, Baker 3-4 * - 8% - Littekenvorming - 8% - Verwijdering / Vernieuwing - 8% - Pijnlijke borst - 6% - Verandering gevoeligheid tepels - 3% - Gescheurd implantaat - 1% - Infecties - 1% ( bron - FDA, dia #39)

11 * Baker 3-4 kapselvorming is een pijnlijke verharing van het weefsel rond de implantaten, waardoor de borsten hard en vervormd worden. GEZONDHEIDSSYMPTOMEN, gerapporteerd door patienten met borstvergroting Deze groep patienten werd in de "Core-study" gevraagd naar verschillende gezondheidssymptomen van voor en 2 jaar na de siliconen borsten. In het algemeen waren er aanzienlijke stijgingen bij het aantal borstvergroting patienten die vermoeidheid, pijn, gewrichtsproblemen en andere symtpomen aangaven. In sommige gevallen waren de cijfers van voor de operatie 2 jaar later verdriedubbeld. Symptomen - Voor implantatie - 2 jaar later - Spierklachten - 75 (20%) (28%) - Gewrichtsklachten - 50 (13%) - 85 (22%) - Neurologische klachten (41%) (47%) - Spierpijn - 34 (9%) - 57 (15%) - Gewrichtspijn - 10 (3%) - 26 (7%) - Morgen stijfheid - 39 (10%) - 70 (18%) - Vermoeidheid - 33 (9%) (26%) - Algemene Pijn - 8 (2%) - 19 (5%) (bron - FDA dia #45)

12 COMPLICATIES, ervaren door reconstructie patienten binnen 3 jaar Er waren 221 borstkanker reconstructie patiënten opgenomen in de "Core-study" van siliconen gel gevulde borst implantaten. 95% van deze 221 patiënten namen deel aan de follow-up na 2 jaar, maar velen hadden de 3 jaar nog niet vol afgemaakt toen de analyses voltooid werden. Complicaties binnen 3 jaar - percentage - Her-operatie - 46% - Verwijdering / Vernieuwing- 25% - Kapselvorming, Baker 3-4 *- 16% - Gescheurd implantaat - 6% - Necrose van weefsel/huid **- 6% - Littekenvorming - 6% - Pijnlijke borst - 6% - Infecties - 2% ( bron - FDA, dia #49) ** Necrose is een pijnlijke en misvormende lichaamsreactie waardoor huid en weefsel afsterft

13 GEZONDHEIDSKLACHTEN, gerapporteerd door reconstructie patiënten. De reconstructie patiënten in de "Core-study" werden gevraagd naar verschillende gezondheidssymptomen van voor ze geïmplanteerd werden en 2 jaar na de siliconen borsten. In het algemeen waren er aanzienlijke stijgingen bij het aantal reconstructie patiënten die gewrichtspijn, neurologische klachten, haar verlies, huiduitslag en ochtend stijfheid aangaven. Symptomen - Voor implantatie - 2 jaar later - Huidproblemen incl. haarverlies en uitslag - 20 (12%) - 35 (22%) - Spierklachten - 56 (35%) - 65 (40%) - Gewrichtsklachten - 69 (43%) - 94 (60%) - Neurologische klachten - 78 (48%) - 97 (60%) - Gewrichtspijn - 17 (11%) - 31 (19%) - Morgen stijfheid - 39 (10%) - 70 (18%) (bron - FDA dia #55) COMPLICATIES, ervaren door "herstel" patiënten na 3 jaar Er waren 225 herstel patiënten opgenomen in de "Core-study" van siliconen gel gevulde borst implantaten. Deze vrouwen hadden nieuwe borstimplantaten gekregen als vervanging van "probleem" implantaten. Hun complicatie gemiddelde was in het algemeen hoger dan bij borstvergroting patiënten, maar lager dan bij reconstructie patiënten. 87% van deze 225 patiënten namen deel aan de follow-up na 2 jaar, en 83% voltooiden de follow-up na 3 jaar.

14 Complicaties binnen 3 jaar - percentage - Her-operatie - 33% - Verwijdering / Vernieuwing - 13% - Kapselvorming, Baker 3-4 * - 10% - Littekenvorming - 9% - Pijnlijke borst - 7% - Kreukelen, plooien - 5% - Gescheurd implantaat - 4% - Infecties - 3% ( bron - FDA, dia #59) GEZONDHEIDSKLACHTEN door "herstel" patiënten gerapporteerd. De "herstel" patiënten in de "Core-study" werden gevraagd naar verschillende gezondheidssymptomen, voor en nadat ze geïmplanteerd waren, en na 2 jaar met siliconen gel gevulde borst implantaten. Ook hier rapporteerden aanzienlijk meer patiënten verergering van huid-, spier-, gewrichtsen neurologische symptomen. Symptomen - Voor implantatie - 2 jaar later

15 - Huidproblemen incl. haarverlies en uitslag - 13 (8%) - 24 (19%) - Spieren - 46 (29%) - 62 (40%) - Gewrichten - 41 (26%) - 56 (36%) - Neurologische klachten - 59 (38%) - 78 (50%) - Algemene klachten - 55 (35%) - 66 (42%) (bron - FDA dia #65) KORTE SAMENVATTING HOOFDPUNTEN: Complicaties en Symptomen (1) - De meest voorkomende complicatie is her-operatie. Dat betekent dat de meeste vrouwen die borst implantaten krijgen, meer dan een operatie nodig hebben en vaker de dokter bezoekt. (2) - De meeste implantaten verwijderd worden om complicaties te behandelen. De meest voorkomende reden voor her-operatie is kapselvorming. Dat is de meest voorkomende complicatie en kan erg pijnlijk en misvormend zijn. (3) - Auto immuun ziektes, signalen en symptomen, nemen in de loop der jaren toe ( bron - FDA dia #69) VERHOGEN BORSTIMPLANTATEN DE LEEFKWALITEIT?

16 Inamed gebruikt ook verschillende maatstaven over lichamelijke en geestelijke gezondheid om leefkwaliteit van implantpatienten te evalueren, voor en na de implantatie. Gemiddeld rapporteren de vrouwen een slechtere lichamelijke en geestelijke gezondheid na de implantatie. (1) Bijna elke vorm van emotionele en lichamelijke gezondheid, inclusief sociale relatie en eigenwaarde, namen af na het krijgen van borst implantaten. De enige verbeteringen waren zelfgerapporteerde seksuele activiteiten. (2) De meeste patiënten die bestudeerd waren 2 jaar na het krijgen van borst implantaten, vermeldden tevreden te zijn met hun siliconen borsten. Echter, ze waren meer tevreden meteen NA het krijgen van de implantaten, dan 2 jaar later.

Het is niet gevaarlijk om zwanger te worden of je baby te voeden als je borstimplantaten hebt.

Het is niet gevaarlijk om zwanger te worden of je baby te voeden als je borstimplantaten hebt. 9e Jaargang: Maart 2002, Nummer 1 Het Sprookje Het is niet gevaarlijk om zwanger te worden of je baby te voeden als je borstimplantaten hebt. De Werkelijkheid Voor de 90-er jaren was slechts één studie

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 17 januari 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 17 januari 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 26 800 XVI Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor

Nadere informatie

8e Jaargang: December 2001, Nummer 4. Redactie MARGRIET. Betreft - Margriet 45,

8e Jaargang: December 2001, Nummer 4. Redactie MARGRIET. Betreft - Margriet 45, 8e Jaargang: December 2001, Nummer 4 Redactie MARGRIET Betreft - Margriet 45, '100 Vragen Plastische Chirurgie, Antwoorden i.v.m. Siliconen', door Gijs van Selms, PI. Ch. Geachte Redactie, Bij deze de

Nadere informatie

Datum 16 mei 2019 Betreft Maatregelen omtrent borstimplantaten naar aanleiding van mogelijke risico's van BIA-ALCL

Datum 16 mei 2019 Betreft Maatregelen omtrent borstimplantaten naar aanleiding van mogelijke risico's van BIA-ALCL > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

Siliconen borstimplantaten:

Siliconen borstimplantaten: Siliconen borstimplantaten: voordelen, nadelen en alternatieven U overweegt een borstvergroting of borstreconstructie en u wilt daarom graag weten of siliconen borstimplantaten een veilige mogelijkheid

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 32 805 Hulpmiddelenbeleid in de gezondheidszorg Nr. 83 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Ooglid correcties. Wens chirurgie, Martin Janssen (Janssen kliniek Oisterwijk)

Ooglid correcties. Wens chirurgie, Martin Janssen (Janssen kliniek Oisterwijk) Wens chirurgie, Martin Janssen (Janssen kliniek Oisterwijk) Het is altijd goed om naar aanleiding van de uitnodiging te spreken over wenschirurgie, om zelf eens terug te kijken op je eigen vakgebied, om

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 april 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 april 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Plastische chirurgie. Informatie borstreconstructie

Plastische chirurgie. Informatie borstreconstructie Plastische chirurgie Informatie borstreconstructie Algemeen In het verleden kwam een borstkankerpatiënte pas voor een borst-reconstructie in aanmerking als zij als genezen werd beschouwd. Dat was meestal

Nadere informatie

Borstimplantaten met siliconengel geproduceerd door de firma Poly Implant Prothese

Borstimplantaten met siliconengel geproduceerd door de firma Poly Implant Prothese Maart 2010 Update: juli 2010 Update: 28 september 2010 Borstimplantaten met siliconengel geproduceerd door de firma Poly Implant Prothese 1. Welke borstimplantaten werden in maart 2010 uit de handel genomen?

Nadere informatie

Vervangen borstprothesen

Vervangen borstprothesen Vervangen borstprothesen U heeft samen met de plastisch chirurg gekozen voor een operatie waarbij de borstprothesen worden vervangen. In deze folder kunt u lezen wat de operatie inhoudt en wat u na de

Nadere informatie

Borstvergroting Informatie voor patiënten

Borstvergroting Informatie voor patiënten Borstvergroting Informatie voor patiënten 2 Borstvergroting Binnenkort word je opgenomen voor het ondergaan van een borstvergroting. Via deze folder willen wij je informeren over het verloop van je operatie

Nadere informatie

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Beschikking van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en PG

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Beschikking van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en PG Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Beschikking van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, van 20SEP, 2016 houdende vergunningverlening in het kader van de Wet op het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Verschillende manieren om een borst te reconstrueren

Verschillende manieren om een borst te reconstrueren Borstreconstructie Vroeger kwam een patiënt met borstkanker pas voor een borstreconstructie in aanmerking wanneer zij als genezen werd beschouwd. Dat was meestal vijf jaar na een borstamputatie. Tegenwoordig

Nadere informatie

Borstvergroting. Plastische chirurgie

Borstvergroting. Plastische chirurgie Borstvergroting Plastische chirurgie Inleiding Het is niet eenvoudig aan te geven welke vrouwen voor een borstvergrotende operatie kiezen. De wens naar grotere of steviger borsten leeft echter bij velen:

Nadere informatie

Borstreconstructie Voorbereiding Prothesen

Borstreconstructie Voorbereiding Prothesen Borstreconstructie Borstreconstructie Een reconstructie van de borst bij een borstkankerpatiënt verandert niets aan het verloop van de ziekte, maar verbetert wel de kwaliteit van overleving. Een borstreconstructie

Nadere informatie

Opstartrapportage Meldpunt en Expertisecentrum Bijwerkingen Implantaten

Opstartrapportage Meldpunt en Expertisecentrum Bijwerkingen Implantaten Opstartrapportage Meldpunt en Expertisecentrum Bijwerkingen Implantaten juli 2017 t/m maart 2018 Inleiding Op 3 juli 2017 is het Meldpunt en Expertisecentrum Bijwerkingen Implantaten (MEBI) gestart. Het

Nadere informatie

Borstvergroting. Nazorg Dagverpleging Plastische chirurgie

Borstvergroting. Nazorg Dagverpleging Plastische chirurgie Borstvergroting Nazorg Dagverpleging Plastische chirurgie U bent bij ons geweest in verband met een borstvergroting. De arts heeft u vooraf reeds over de ingreep geïnformeerd. In deze informatiefolder

Nadere informatie

Plastische Chirurgie. Patiënteninformatie. Borstprothesen. Slingeland Ziekenhuis

Plastische Chirurgie. Patiënteninformatie. Borstprothesen. Slingeland Ziekenhuis Plastische Chirurgie Borstprothesen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Materiaal van de prothese De buitenkant van een borstprothese bestaat uit siliconen rubber. Momenteel gebruikt men zowel

Nadere informatie

Scheper Ziekenhuis Emmen. Tel.: + 31 (0) 591-691 320 Fax: + 31 (0) 591-691 321 Web: www.plastici.nl

Scheper Ziekenhuis Emmen. Tel.: + 31 (0) 591-691 320 Fax: + 31 (0) 591-691 321 Web: www.plastici.nl Scheper Ziekenhuis Emmen Tel.: + 31 (0) 591-691 320 Fax: + 31 (0) 591-691 321 Web: www.plastici.nl ALGEMEEN Het is niet eenvoudig aan te geven welke vrouwen voor een borstvergrotende operatie kiezen. De

Nadere informatie

Mooie borsten vormen een essentieel deel van de vrouwelijkheid en zijn bepalend voor ons goedvoelen.

Mooie borsten vormen een essentieel deel van de vrouwelijkheid en zijn bepalend voor ons goedvoelen. BORSTVERGROTING Waarom Borstvergroting? Mooie borsten vormen een essentieel deel van de vrouwelijkheid en zijn bepalend voor ons goedvoelen. Vandaag de dag zijn prachtige en stevige borsten voor heel het

Nadere informatie

Borstvergroting. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Borstvergroting. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Borstvergroting In overleg met uw arts heeft u besloten uw borsten te laten vergroten. In deze folder kunt u lezen wat een borstvergroting inhoudt en wat u na de ingreep kunt verwachten. Neem altijd uw

Nadere informatie

Borstvergroting Prothesen voorbereidend gesprek

Borstvergroting Prothesen voorbereidend gesprek Borstvergroting Borstvergroting Het is niet eenvoudig aan te geven welke vrouwen voor een borstvergrotende operatie kiezen. De wens naar grotere of steviger borsten leeft bij velen. De borsten kunnen

Nadere informatie

Beantwoording vragen VWS

Beantwoording vragen VWS Beantwoording vragen VWS Bedankt voor het toezenden van de vragen. Het is goed dat er aandacht is voor de veiligheid van medische hulpmiddelen. De signalen die (tot nu toe) naar voren worden gebracht zijn

Nadere informatie

DE BELOFTE VAN MENTOR

DE BELOFTE VAN MENTOR DE BELOFTE VAN MENTOR Als internationale fabrikant van borstimplantaten van zeer hoge kwaliteit streven wij - Mentor en onze 1.200 medewerkers-partners over de hele wereld - ernaar om de vakmensen in de

Nadere informatie

Borstvergroting. Eerste consult borstvergroting. Wilt u zich weer zeker voelen over de vorm en grootte van uw borsten?

Borstvergroting. Eerste consult borstvergroting. Wilt u zich weer zeker voelen over de vorm en grootte van uw borsten? Borstvergroting Wilt u zich weer zeker voelen over de vorm en grootte van uw borsten? Kleine borsten zijn voor veel vrouwen de belangrijkste reden voor een borstvergroting. Maar ook verslapte borsten als

Nadere informatie

Waarom worden verzakkingsoperaties met een vaginaal implantaat (matje) verricht?

Waarom worden verzakkingsoperaties met een vaginaal implantaat (matje) verricht? Vragen en antwoorden vaginale implantaten ( matjes ) Waarom worden verzakkingsoperaties met een vaginaal implantaat (matje) verricht? Bij verzakkingsoperaties zonder een implantaat, wordt geopereerd met

Nadere informatie

Behandeld door Telefoonnummer adres Kenmerk / Acties NZa voor en tijdens de overstapperiode 2 juni 2017

Behandeld door Telefoonnummer  adres Kenmerk / Acties NZa voor en tijdens de overstapperiode 2 juni 2017 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport T.a.v. mevrouw drs. E.I. Schippers Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Newtonlaan 1-41 3584 BX Utrecht Postbus 3017 3502 GA Utrecht T 030 296 81 11 F 030 296

Nadere informatie

Plastische chirurgie. Informatie borstvergroting

Plastische chirurgie. Informatie borstvergroting Plastische chirurgie Informatie borstvergroting Algemeen Het is niet eenvoudig aan te geven welke vrouwen voor een borstvergrotende operatie kiezen. De wens naar grotere of stevigere borsten leeft echter

Nadere informatie

BORSTVERGROTING Plastische en Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie

BORSTVERGROTING Plastische en Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie BORSTVERGROTING Plastische en Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie 17812 Inleiding Veel vrouwen hebben problemen met een te kleine omvang van hun borsten. Een borstvergroting is in het algemeen goed

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Borstvergroting. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Borstvergroting. rkz.nl Patiënteninformatie Borstvergroting rkz.nl Inleiding Het is niet eenvoudig aan te geven welke vrouwen voor een borstvergrotende operatie kiezen. De wens naar grotere of steviger borsten leeft echter bij

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 20 april 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 20 april 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Uitgave Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postadres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Telefoon (070) 340 79 11 Informatie Voor informatie en vragen

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek. borstkanker 15 feiten

Bevolkingsonderzoek. borstkanker 15 feiten Bevolkingsonderzoek borstkanker 15 feiten Vrouwen van 50 tot en met 75 jaar krijgen elke twee jaar een uitnodiging om zich gratis te laten onderzoeken op borstkanker. Er worden dan röntgenfoto s gemaakt

Nadere informatie

Het verwijderen van de borst

Het verwijderen van de borst Patiënteninformatie Het verwijderen van de borst Het verwijderen van de borst 899953 Verwijderen van borst.indd 1 1 17-02-17 14:27 Het verwijderen van de borst Martini Borstcentrum, route 1.7 Telefoon:

Nadere informatie

Borstreconstructie. na een borstverwijdering. Poli Plastische Chirurgie

Borstreconstructie. na een borstverwijdering. Poli Plastische Chirurgie 00 Borstreconstructie na een borstverwijdering Poli Plastische Chirurgie 1 Inleiding Het verwijderen van een borst is voor een vrouw een emotioneel moment. Aan de ene kant geeft het de mogelijkheid tot

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

B o r B s t v e r g r o t i n g

B o r B s t v e r g r o t i n g B Borstvergroting R Resultaat leidt tot tevreden cliënten MediConsult is een particuliere kliniek die uw wensen op esthetisch gebied serieus neemt en het natuurlijk vindt dat u streeft naar uw ideale uiterlijk.

Nadere informatie

Borstvergrotende operatie

Borstvergrotende operatie Borstvergrotende operatie Inleiding In deze brochure leest u informatie over een borstvergrotende operatie. De informatie is een aanvulling op het gesprek met de arts. Waarom een operatie? De meest voorkomende

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2016490 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Kleine diermodellen om de oorzaken van artrose te bestuderen 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5)

Nadere informatie

Directe borstreconstructie

Directe borstreconstructie Directe borstreconstructie Informatie voor patiënten MB0006-1500 oktober 2014 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum Haaglanden

Nadere informatie

Ook bespreekt de plastisch chirurg met u op welke manier de implantaten worden geplaatst, onder het borstweefsel of onder de borstspier.

Ook bespreekt de plastisch chirurg met u op welke manier de implantaten worden geplaatst, onder het borstweefsel of onder de borstspier. Borstvergroting Veel vrouwen zijn niet tevreden over de grootte of het volume van hun borsten in verhouding tot de rest van het lichaam. Dit kan het gevolg zijn van zwangerschap of afvallen, waardoor de

Nadere informatie

Markering van tumor bij borstkanker

Markering van tumor bij borstkanker Markering van tumor bij borstkanker Wat is een mammalokalisatie met behulp van een jodiumzaadje. Uw behandelend arts of de Verpleegkundig Specialist (VS) mammacare heeft met u besproken dat in uw borst

Nadere informatie

Borstvergroting Wat u moet weten als u uw borsten laat vergroten

Borstvergroting Wat u moet weten als u uw borsten laat vergroten Patiënteninformatie Borstvergroting Wat u moet weten als u uw borsten laat vergroten Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Prothesen 5 Voorbereidend gesprek 5 Voorbereiding voor de operatie 5 Werkwijze tijdens

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 2500 EA DEN HAAG Postbus Datum 4 maart 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 2500 EA DEN HAAG Postbus Datum 4 maart 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 2500 EA DEN HAAG Postbus 20018 Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Hoe doen ze dat: een medicijn maken?

Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Je neemt vast wel eens iets tegen de hoofdpijn of koorts. En vaak waarschijnlijk zonder er bij na te denken. Maar wist je dat het wel twaalf jaar duurt voordat een

Nadere informatie

Informatiebrief GRAFITI-studie

Informatiebrief GRAFITI-studie Informatiebrief GRAFITI-studie Titel van het onderzoek GRAFITI-studie: onderzoek naar de groei van agressieve fibromatose. Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar. Niet-technische samenvatting 2015129-1 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal

Nadere informatie

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het testen van een nieuw calciumfosfaat keramiek met botgroeistimulerende eigenschappen (EpitaxOs) als botvervanger in mond- kaak en aangezichtschirugische

Nadere informatie

Inleiding 2. Wie komt in aanmerking voor een borstvergroting? 2. De protheses 2 Wat zijn de mogelijkheden? 3

Inleiding 2. Wie komt in aanmerking voor een borstvergroting? 2. De protheses 2 Wat zijn de mogelijkheden? 3 Borstvergroting Inhoudsopgave Inleiding 2 Wie komt in aanmerking voor een borstvergroting? 2 De protheses 2 Wat zijn de mogelijkheden? 3 Vóór de operatie 2 Aandachtspunten vóór de operatie Wat gebeurt

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 14 februari 2012 Betreft Borstimplantaten

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 14 februari 2012 Betreft Borstimplantaten > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Kenmerk

Nadere informatie

Borstreconstructie met lichaamseigen weefsel

Borstreconstructie met lichaamseigen weefsel Borstreconstructie met lichaamseigen weefsel Informatie voor patiënten MB0017-1500 maart 2015 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch

Nadere informatie

n i e u w s b r i e f

n i e u w s b r i e f n i e u w s b r i e f Spotlight op Jolanda Vos, Teamleider Het begeleiden van mensen in moeilijke situaties vergt bepaalde vaardigheden en strategieën die mij aanspreken. Deze zijn absoluut van essentieel

Nadere informatie

Expert meeting borstimplantaten

Expert meeting borstimplantaten A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 Bespreking Expert meeting borstimplantaten Vergaderdatum en -tijd 6 juni 2017 Vergaderplaats Meeting

Nadere informatie

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie

Nadere informatie

Bergen op Zoom, 12 september Geacht leden van het College van B&W,

Bergen op Zoom, 12 september Geacht leden van het College van B&W, Bergen op Zoom, 12 september 2016 Geacht leden van het College van B&W, Onze fractie heeft met belangstelling kennis genomen van de uitspraak van de Tilburgse burgemeester Peter Noordanus, om binnen deze

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 juni 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 juni 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Borstvergroting met Allergan implantaten

Borstvergroting met Allergan implantaten Borstvergroting met Allergan implantaten Kleine borsten kunnen het gevolg zijn van onderontwikkeling, zwangerschappen of gewichtsverlies. De wanverhouding die het gevolg is geeft gevoelens van schaamte

Nadere informatie

afweerbalans; virusinfecties in luchtwegen; auto-immuunziektes; ontstekingsziekten

afweerbalans; virusinfecties in luchtwegen; auto-immuunziektes; ontstekingsziekten Niet-technische samenvatting 2015322 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Nieuwe behandelmethoden voor schadelijke afweerreacties 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 5 jaar

Nadere informatie

Borstvergroting. Plastische Chirurgie

Borstvergroting. Plastische Chirurgie Borstvergroting Plastische Chirurgie Te kleine en onderontwikkelde borsten Vroeg in de puberteit begint de borstontwikkeling. Deze wordt in gang gezet door een verhoging van de concentratie van vrouwelijke

Nadere informatie

Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Arib over mogelijke onveiligheid siliconenborstimplantaten.

Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Arib over mogelijke onveiligheid siliconenborstimplantaten. Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Arib over mogelijke onveiligheid siliconenborstimplantaten. (2040503410) 1 Heeft u kennisgenomen van het bericht dat siliconen-borstimplantaten nog altijd niet

Nadere informatie

Screening op prostaatkanker

Screening op prostaatkanker Screening op prostaatkanker Informatie voor mannen die een PSA-test overwegen of aanvragen. Wat we weten en wat we niet weten: zaken om over na te denken alvorens te besluiten een PSA-test te laten uitvoeren.

Nadere informatie

en borstvergroting Eoverwegen Voor iedere vrouw Een eigen keuze

en borstvergroting Eoverwegen Voor iedere vrouw Een eigen keuze en borstvergroting Eoverwegen Voor iedere vrouw Een eigen keuze Inleiding Borstvergroting is vandaag één van de meest uitgevoerde procedures in de plastische chirurgie. Toch blijft kiezen voor borstimplantaten

Nadere informatie

PATIENTENINFORMATIE. Geachte mevrouw,

PATIENTENINFORMATIE. Geachte mevrouw, PATIENTENINFORMATIE Een prospectief gerandomiseerd, open label, multicentrisch, fase 3 studie om de Duur van de behandeling met Anastrozol te onderzoeken, na 2 tot 3 jaar Tamoxifen als Adjuvante behandeling

Nadere informatie

Wat drijft farmaceutische bedrijven om nieuwe medicijnen te ontwikkelen?

Wat drijft farmaceutische bedrijven om nieuwe medicijnen te ontwikkelen? Wat drijft farmaceutische bedrijven om nieuwe medicijnen te ontwikkelen? ReumaNet Symposium 10 oktober 2015 Kristel De Gauquier, medisch directeur pharma.be Quote vandaag door ReumaNet voorgelegd: Farmabedrijven

Nadere informatie

Overweegt u een. borstvergroting? VE oor iedere vrouw. en eigen keuze

Overweegt u een. borstvergroting? VE oor iedere vrouw. en eigen keuze Overweegt u een borstvergroting? VE oor iedere vrouw en eigen keuze Waarom compromissen sluiten? Inleiding Volgens sommigen voelen we ons zelfzekerder en stralen we meer zelfvertrouwen uit naarmate we

Nadere informatie

3.3 Borstkanker bij de man

3.3 Borstkanker bij de man 3.3 Borstkanker bij de man Bij u is zojuist de diagnose borstkanker vastgesteld. Alle patiënten die voor borstkanker worden behandeld in het Catharina-ziekenhuis ontvangen een Persoonlijke Informatie Map.

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 1 juli 2009 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 1 juli 2009 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

De reumatoloog. Ziekenhuis Gelderse Vallei

De reumatoloog. Ziekenhuis Gelderse Vallei De reumatoloog Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Reumatische ziekten 3 Artritis 3 Bindweefselziekten of systeemziekten 3 Artrose 3 Weke delen-reuma 3 Pijnsyndromen 4 De reumatoloog 4 Onderzoek

Nadere informatie

Patiënten informatie ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek: De SHAPE studie

Patiënten informatie ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek: De SHAPE studie Patiënten informatie ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek: De SHAPE studie (een internationale gerandomiseerde non-inferiority trial (radicale baarmoederverwijdering met verwijderen lymfeklieren

Nadere informatie

Onderzoek naar. levenskwaliteit. bij colorectale (ex-)kankerpatiënten. Basisrapport. Met financiële steun van

Onderzoek naar. levenskwaliteit. bij colorectale (ex-)kankerpatiënten. Basisrapport. Met financiële steun van Onderzoek naar levenskwaliteit bij colorectale (ex-)kankerpatiënten Basisrapport Met financiële steun van Onderzoek naar levenskwaliteit bij colorectale (ex-)kankerpatiënten Basisrapport Auteurs: De Gendt

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT ADVIES. Commissie verzoekschriften 2002/2171(COS) 16 december van de Commissie verzoekschriften

EUROPEES PARLEMENT ADVIES. Commissie verzoekschriften 2002/2171(COS) 16 december van de Commissie verzoekschriften EUROPEES PARLEMENT 1999 Commissie verzoekschriften 2004 2002/2171(COS) 16 december 2002 ADVIES van de Commissie verzoekschriften aan de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en consumentenbeleid inzake

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

EERBETOON AAN SYLVIA MILLECAM

EERBETOON AAN SYLVIA MILLECAM 9e Jaargang, September 2002, Nummer 3 EERBETOON AAN SYLVIA MILLECAM Eerbetoon aan Sylvia Millecam (en de andere moedige vrouwen in deze situatie) Voorgelezen op de Goede Vrijdag Healing bij Jomanda LM.

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 31 januari 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 31 januari 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Het gebruik van siliconenolie in vitreoretinale chirurgie.

Het gebruik van siliconenolie in vitreoretinale chirurgie. Schiedamse Vest 160 Postbus 70030 3000 LM Rotterdam www.oogziekenhuis.nl tel.: 010-4023449 Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk onderzoek (studie)

Nadere informatie

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Beschikking van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, van 13 JUNI 2017 houdende vergunningverlening in het kader van de Wet op het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 2 februari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 2 februari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Inleiding. Reumatische ziekten

Inleiding. Reumatische ziekten De reumatoloog Inleiding Ieder jaar bezoekt een groot aantal mensen de huisarts met klachten van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren, pezen en botten). Vaak is de huisarts in staat de diagnose

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Borstamputatie. Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd)

Patiënteninformatie. Borstamputatie. Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd) Patiënteninformatie Borstamputatie Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd) Borstamputatie Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd)

Nadere informatie

Wat is een klinische studie?

Wat is een klinische studie? Wat is een klinische studie? Klinische studies Klinische studies Klinische studies worden verricht om de werkzaamheid van geneesmiddelen alsook combinaties van verschillende behandelingen te testen. Klinische

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 2 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 2 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker

Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Borstvergroting. Borstvergroting

Patiënteninformatie. Borstvergroting. Borstvergroting Patiënteninformatie Borstvergroting Borstvergroting 876821 Borstvergroting.indd 1 1 31-08-18 09:20 Borstvergroting Polikliniek Plastische Chirurgie, route 0.6 Telefoon (050) 524 5980 Algemeen Neem bij

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 9 maart 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 9 maart 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over Ranbaxy

Veelgestelde vragen over Ranbaxy Veelgestelde vragen over Ranbaxy Vraag 1 Wat is er aan de hand met grondstoffen die gemaakt zijn in de fabriek van Ranbaxy in Toansa? Antwoord 1: Op 23 januari 2014 heeft de Amerikaanse Food and Drug Administration

Nadere informatie

Galzouten, darmontsteking, leverkanker, ernstig overgewicht, nieuwe therapie

Galzouten, darmontsteking, leverkanker, ernstig overgewicht, nieuwe therapie 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De functie van galzouten in ziekte en gezondheid 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 5 jaar Galzouten, darmontsteking, leverkanker, ernstig

Nadere informatie

WAT IS ORENCIA (ABATACEPT)?

WAT IS ORENCIA (ABATACEPT)? WAT IS ORENCIA (ABATACEPT)? Wat is ORENCIA? Wat is ORENCIA? 3 Waarom heb ik ORENCIA voorgeschreven gekregen? 4 Wat kan ik verwachten van de behandeling met ORENCIA? 4 Hoe werkt ORENCIA? 4 Hoe neem ik ORENCIA?

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.

Niet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar. Niet-technische samenvatting 2015129 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5)

Nadere informatie

Bloedtransfusie Waarom een bloedtransfusie?

Bloedtransfusie Waarom een bloedtransfusie? Bloedtransfusie Binnenkort ondergaat u een behandeling of ingreep, waarbij er een kans bestaat dat u bloed toegediend moet krijgen (een bloedtransfusie). In deze folder vindt u informatie over bloedtransfusie.

Nadere informatie

Borstvergroting Plastische chirurgie

Borstvergroting Plastische chirurgie Borstvergroting Plastische chirurgie Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom een borstvergroting? 3 Voorbereiding 4 Medische fotografie 5 Hoe verloopt de operatie? 5 Na de operatie 5 Complicaties 6 Te verwachten

Nadere informatie

WISSELEN OF VERWIJDEREN VAN BORSTPROTHESEN EN CAPSULECTOMIE PLASTISCHE EN RECONSTRUCTIEVE CHIRURGIE EN HANDCHIRURGIE

WISSELEN OF VERWIJDEREN VAN BORSTPROTHESEN EN CAPSULECTOMIE PLASTISCHE EN RECONSTRUCTIEVE CHIRURGIE EN HANDCHIRURGIE WISSELEN OF VERWIJDEREN VAN BORSTPROTHESEN EN CAPSULECTOMIE PLASTISCHE EN RECONSTRUCTIEVE CHIRURGIE EN HANDCHIRURGIE 332 Inleiding Bij het wisselen of verwijderen van borstprothesen worden implantaten,

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Titel van het onderzoek Fysiotherapie na een totale knie of heup prothese, de PATIO studie Inleiding Geachte heer/mevrouw, Wij

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen

Nadere informatie