De Rentewijzer - update

Transcriptie

1 KBC ECONOMIC RESEARCH (GCE) MACRO-ECONOMISCHE PUBLICATIES SIEGFRIED TOP 21 AUGUSTUS 2013 De Rentewijzer - update Situatie op: 20/08/2013 ECB beleidsrente 0.50% Euribor 3m 0.22% 10-jaars obligatierente (Duitsland) 1.85% Kortetermijnrente (ECB beleidsrente) 1) Evolutie op korte termijn (3 maanden) Op 50 bp. De Europese Centrale Bank behield op haar recentste rentevergadering de beleidsrente op 0.50%. Meteen viel ook weinig nieuws te rapen, zeker in vergelijking met de afgelopen maanden, toen de ECB zowel de rente verlaagde als het concept van forward guidance (officiële renteverwachting/-sturing door de ECB) introduceerde. De ECB ondernam dus geen verdere actie, maar ECB-voorzitter Draghi herhaalde wel dat de beleidsrente lange tijd op het zelfde of een lager niveau zal blijven. Wellicht viel dit op de vergadering als compromis uit de bus tussen de Zuid- Europese landen (die de rente willen verlagen) en de kernlanden (voor wie het beleid al voldoende soepel is). We verwachten dat de ECB pas effectief de rente een trapje zal verlagen indien het recente groeiherstel terug zou verdwijnen, of indien de euro teveel zou versterken. Nieuwe cijfers bevestigden dat de eurozone de historisch lange recessie (6 kwartalen) achter zich kon laten. De groeispurt kwam er door bijdragen van Duitsland (0.7%) en Frankrijk (0.5%), terwijl in Zuid- Europa nog steeds een (weliswaar kleinere) krimp viel op te tekenen. De Belgische economie groeide zeer bescheiden, met 0.1%. De beter dan verwachte kwartaalgroei in de eurozone is te danken aan de sterkere gezinsconsumptie en ook de industriële productie, de dienstensector en de export waren in betere doen. Ondanks de nog steeds grote werkloosheid in de eurozone (12.1%) zijn we gesterkt in onze visie dat het plaatje er gaandeweg beter uit ziet. Het herstel komt niet uit de lucht vallen, en kan zich de komende kwartalen wellicht verder ontplooien. De belangrijkste redenen die we hiervoor zien zijn de beperktere fiscale druk (minder besparingen), de lage inflatie die de consumptie stimuleert, de heel lage rente die investeringen bemoedigt, en het afnemen van de onrust rond de eurocrisis. Herhaaldelijke pogingen van politici om de eurobrand terug aan te wakkeren (Berlusconi in Italië, corruptieschandalen in Griekenland en Spanje, politieke crisis in Portugal) konden de financiële markten nauwelijks nog verontrusten. Toch staan in het najaar nog een aantal belangrijke gebeurtenissen op de agenda (zie risico s), die eventueel de stress rond de eurozone opnieuw kunnen verhogen. We verwachten echter dat zowel 1 Rentewijzer augustus 2013

2 economisch als financieel de eurozone geleidelijk in rustiger vaarwater terecht zal komen. Evolutie op lange termijn (12 maanden) Op 50 bp. Op de middellange termijn zien we weinig verandering in het monetair beleid in de eurozone. Met haar nieuwe strategie van forward guidance probeert de ECB de marktverwachtingen voor de wat langere termijn te beïnvloeden. Draghi maakte duidelijk dat de beleidsrente langere tijd ( extended period ) op het huidige lage of een nog lager niveau zal blijven. Dit werd herhaald in de augustuspersconferentie. Hij voegde eraan toe dat de rente nog niet de nulgrens bereikt heeft, en er bijgevolg nog ruimte is voor een renteverlaging, indien de economische toestand er opnieuw op achteruit zou gaan. De recente conjunctuurverbetering toont aan dat dit allicht niet onmiddellijk nodig zal zijn. De ECB liet in de juli-persconferentie bovendien tussen de lijnen verstaan dat dit beleid enkel gerechtvaardigd is omdat de inflatieverwachtingen momenteel vrij laag zijn, en er ook geen signalen zijn dat ze binnenkort het rentewapen zal moeten inzetten om inflatie (nog steeds de kern van haar mandaat) in te tomen. Binnen de eurozone is er een eerder deflatoire trend te zien ten gevolge van de besparingen van de overheden, de hoge werkloosheid, dalende lonen, de krimpende kredietverstrekking en wereldwijd dalende grondstoffenprijzen. Daarnaast blijft ook de interbankenmarktrente zeer laag (Euribor 3M op 0.22%), wat de ECB ook beoogt. Dit valt vooral te verklaren door de nog steeds grote exces liquiditeiten in het systeem (meer dan EUR 200 miljard). Door de terugbetaling van de LTRO s zijn deze echter al gehalveerd, en ze nemen stelselmatig verder af. Indien deze terugbetalingen te snel gebeuren, en de Euribor 3M begint te stijgen, kan de ECB alsnog met een renteverlaging uitpakken om de Euribor te drukken. Deze ingreep zou bovendien ook de euro verzwakken, wat de exportsector dan weer ten goede komt. Langetermijnrente (Duitsland) 1) Evolutie op korte termijn (3 maanden) De volatiliteit in de wereldwijde obligatiemarkten zet zich voort. De Duitse langetermijnrente is de afgelopen maand opnieuw wat gestegen, tot een niveau van rond de 1,85%. Ook de Amerikaanse rente steeg verder door, aangezien beleggers zien dat de conjunctuur in de VS verder verbetert en de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, mogelijk haar soepele beleid zal beginnen afbouwen (begin tapering vanaf september). De ECB probeert met haar forward guidance de schrik van investeerders om in Europese obligaties te beleggen te temperen, waardoor de Europese rentes wat minder snel zouden moeten stijgen dan de Amerikaanse, die nu al 100 basispunten hoger staat dan in juni. We verwachten per saldo dat de Duitse rente dan ook op drie maand ongewijzigd zal blijven. 2) Evolutie op lange termijn (12 maanden) Stijgen 30 bp De Duitse en Amerikaanse tienjaarsrente zijn traditioneel sterk gelijklopend. Toch zien we recentelijk een zekere loskoppeling (een oplopende spread) van de Duitse ten opzichte van de Amerikaanse 10-jaars rente. We verwachten dat deze trend zich zal voortzetten, en de 10-jaarse VS- 2 Rentewijzer augustus 2013

3 rente door de anticipatie van het terugschroeven van het aankoopbeleid van de Fed geleidelijk verder zal stijgen tot rond de 3,30% midden volgend jaar. De Duitse tienjaarsrente zal matig stijgen tot 2,10%, waardoor de spread met de Amerikaanse rente verder op zal lopen. Het beleid van de ECB om de kortetermijnrente laag te houden, de zwakkere groei- en gematigde inflatievooruitzichten ondersteunen deze voorspelling. Steilheid van de rentecurve De ECB heeft haar beleidsrente gelijk gehouden op het niveau van 50 basispunten, en geeft met haar forward guidance aan dat haar beleidsrente op hetzelfde of een lager niveau zal blijven. De Euribor op 3 maanden blijft al sinds het begin van het jaar stabiel rond de 20 basispunten. De forward guidance en het grote aantal overtollige liquiditeiten in het financiële systeem (door de vele nog uitstaande LTRO s en de verlenging van soepele kredietverlening tot minstens midden 2014) zorgen ervoor dat de Euribor 3M nog langere tijd op lage niveau s zal blijven. Aangezien we de langetermijnrente beperkt zien aantrekken (tot 2,10% midden 2014), zal de curve licht steiler worden. Risico s Politieke spanningen in het najaar? In september staan de Duitse verkiezingen op de agenda. Allicht wint de partij van regerend kanselier Merkel (de conservatieve CDU) vlot de verkiezingen. De kans is echter groot dat haar huidige liberale coalitiepartner de kiesdrempel niet haalt en er een grote coalitie komt met de socialisten van de SPD. Sowieso komen in het najaar enkele belangrijke vraagstukken op de tafel van de nieuwe kanselier. Zuid-Europa komt opnieuw in beeld, met de vraag of de andere overheden een deel van de Griekse schuld moeten kwijtschelden, iets wat voor de verkiezingen in alle tonaarden ontkend wordt. Ook Portugal, dat politiek heel onstabiel geworden is en achterloopt op zijn hervormingsschema, heeft wellicht nieuwe steun nodig. Ierland, de beste leerling van de klas, kan wellicht wel terug volledig zelfstandig naar de financiële markten gaan, wat een opsteker zou zijn voor de eurozone. De relatieve rust in de eurozone kan mogelijk nog worden verstoord door de uitspraak van het Duitse grondwettelijke Hof over de werking van het OMT-(obligatieaankoop)- programma van de ECB. We verwachten echter dat het Hof het OMT zal goedkeuren, maar mogelijk (beperkte) voorwaarden aan het gebruik ervan oplegt. Tenslotte blijven er politieke risico s in Italië en Spanje. De veroordeling van oud-premier Berlusconi, de aanslepende debatten over de BTWverhoging en afschaffing van de woningtaks en de noodzakelijke hervormingen van de kieswet zullen de agenda blijven domineren en de regering onder druk zetten. In Spanje blijft premier Rajoy dan weer onder vuur in het Barcenas-omkoopschandaal, waarvoor de Gibraltar-zaak dan weer als binnenlandse bliksemafleider dient. Een vlot economisch herstel? Na de recessie van 6 kwartalen kan het conjunctuurherstel van lange duur zijn. Het geleidelijke verdere herstel dat we verwachten in de tweede jaarhelft stoelt op de veronderstellingen dat het soepele monetaire beleid de Europese economie een duwtje in de rug zal geven, dat de externe omgeving (niet-euro economieën) verbetert en de exportgroei doet toenemen, en dat zowel de eurocrisis als de zwaarste besparingsrondes achter de rug zijn. Dat moet leiden tot een verder herstel van het vertrouwen bij ondernemers en investeerders, waardoor de onderliggende dynamiek van de vraag opnieuw versterkt. Elk van deze veronderstellingen zijn echter aan risico s onderhevig. Het monetaire transmissiemechanisme in de eurozone blijft grondig verstoord. Weliswaar herhaalde ECB-voorzitter Draghi dat de financiële fragmentatie (of desintegratie) van de eurozone is afgenomen: de depositogroei in de crisislanden neemt toe en de deposito-divergentie tussen de landen neemt af, er is een kapitaalinstroom naar de euro en de afhankelijkheid van banken van de centrale banken neemt af. Daarnaast gaf de ECB Lending Survey aan dat het de goede kant uitgaat met de kredietverstrekking door banken en dat 3 Rentewijzer augustus 2013

4 KMO s de gevraagde kredieten krijgen aan een minder hoge interestvoet. Toch blijven de gemiddelde interestvoeten voor KMO s in Zuid- Europa nog heel hoog, en moeten er mogelijk nog heel wat afschrijvingen gebeuren voor Zuid-Europese banken terug fundamenteel gezond zijn en hun kredietverstrekkende rol kunnen spelen. Dit proces van afschrijvingen en herkapitaliseringen zou moeten voltooid zijn voor de start van de Europese bankenunie met de ECB als toezichtshouder (allicht in september 2014). Het beeld buiten de eurozone blijft gematigd positief. De Amerikaanse en Japanse groei was sterk in de eerste jaarhelft, maar in China en de meeste andere emerging markets was sprake van een zekere vertraging. De VS blijven dus verder doorgaan op hun elan, waarbij de werkloosheid afneemt, de huizenmarkt herstelt, en ook de Amerikaanse consument terug blaakt van het vertrouwen. Het beleid van de Japanse centrale bank (massale geldcreatie om inflatie op te wekken), zet ook de Japanse consument aan tot meer uitgaven. De vraag naar goederen uit Europa door zowel Amerikaanse als Japanse consumenten kunnen zeker bijdragen tot het verdere herstel. De groeivertraging die we zien in China en de andere emerging markets (Brazilië, Rusland, Turkije, ) zijn wel een risico voor het wereldwijde groeiplaatje. Prognose Euribor 3m (Augustus 2013) ECB 2013 Repo Euribor 3m Augustus November Februari Mei Augustus Rentewijzer augustus 2013

5 Disclaimer This publication is prepared by KBC Group NV, or related KBC-group companies such as KBC Bank NV, KBC Asset Management NV, KBC Securities NV (hereafter together KBC ). The non-exhaustive information contained herein is based on short and long-term forecasts for expected developments on the financial markets and the economy. KBC cannot guarantee that these forecasts will materialize and cannot be held liable in any way for direct or consequential loss arising from any use of, or reliance on, this document or its content. This publication is provided for informational purposes only and is not intended to be an offer, or the solicitation of any offer, to buy or sell the securities or other financial products/instruments referred to herein. The document is not intended as personalized investment advice and does not constitute a recommendation to buy, sell or hold investments described herein. This publication contains KBC proprietary information. No part of this publication may be reproduced in any manner without the prior written consent of KBC. The information, opinions, forecasts, and estimates herein have been obtained from, and are based upon, sources believed reliable, but KBC does not guarantee that it is accurate or complete, and it should not be relied upon as such. All opinions and estimates constitute a KBC judgment as of the date of the report and are subject to change without notice. This publication is provided solely for the information and use of professionals (such as journalists, economists, and professional investors) who are expected to make their own investment decisions without undue reliance on this publication. Professional investors must make their own determination of the appropriateness of an investment based on the merits and risks involved, their own investment strategy and their legal, fiscal and financial position. 5 Rentewijzer augustus 2013