Locatie: Voorbeeld. Expeditie d.d.: Door de deelnemers: Nummer:

Transcriptie

1 Locatie: Voorbeeld Expeditie d.d.: Door de deelnemers: Nummer:

2 Inleiding Dit verslag van de veiligheidsexpeditie vergroot het bewustzijn op het gebied van integrale veiligheid in combinatie met verminderd zelfredzaamheid en geeft direct ook concrete verbeterpunten aan. Door samen te kijken naar de veiligheid in de zorginstelling hebben cliënt, instelling en brandweer een eenduidig beeld van wat er kan verbeteren en wat juist goed is geregeld. De drie partijen hebben elkaars gezichtspunten leren kennen. Ze leren van de ervaringen van elkaar en ze zijn zich bewust geworden van de noodzaak tot verandering en samenwerking. De kennis die de drie partijen delen heeft betrekking op diverse onderwerpen zoals: kennis over regelgeving bewustwording van het belang van brandveiligheidsvoorschriften noodzakelijke regels binnen de dagelijkse werkzaamheden kennis en vaardigheden bij de uitvoering van maatregelen in de eigen organisatie oplossen van dilemma s bij het organiseren van oefeningen arbo-aspecten. Binnen de organisatie moet op verschillende niveaus kennis en ervaring worden gedeeld. Dat kan alleen als dat langdurig en intensief plaatsvindt. Ook moet dit door de leiding worden gestimuleerd. De strategie zal zich in eerste instantie richten op de directie en bestuur van de zorginstellingen, calamiteitenmanagers en brandweermensen. Er kan alleen iets tot stand komen binnen instellingen als directie- en bestuursleden van zorginstellingen aandacht hebben voor verbetering van brandveiligheid. J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 2

3 Om de veiligheid binnen instellingen te vergroten is het noodzakelijk om de volgende doelgroepen aan te spreken: 1. directie en bestuur zorginstellingen: Zij zullen zich bewust moeten worden van de noodzaak om aandacht te besteden aan brandveiligheid in de instelling. 2. medewerkers zorginstellingen: Medewerkers lopen dagelijks tegen dilemma s aan. Zij zullen zich bewust moeten worden van de risico s en hun verantwoordelijkheden, daar waar het gaat over (brand-)veiligheid van cliënten. 3. calamiteitenmanager zorginstellingen: De managers zullen ondersteund moeten worden bij de invulling van hun rol als calamiteiten manager. 4. de brandweer: De rol van de brandweer zal veranderen. De brandweer zal op het vlak van zelfredzame leren van cliënten. Voorts zal de brandweer de ontwikkeling faciliteren van instrumenten die inzicht bieden in de brandveiligheid van cliënten in zorginstellingen. 5. cliëntenraad/cliëntengroep: Cliënten van zorginstellingen krijgen steeds meer invloed. Zij worden vertegenwoordigd door cliëntenraden. Het belang van deze cliënten zal in de strategie een belangrijke rol spelen. Een belangrijk positief effect is te behalen als inspanning geleverd wordt richting alle vijf doelgroepen. J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 3

4 Hoofdlijnen van het verslag Dit expeditieverslag geeft u een beeld van de ervaringen, de kennis en de adviezen die drie betrokken partijen tijdens de veiligheidsexpeditie hebben waargenomen. Geïllustreerd met foto s ziet u in één oogopslag wat er specifiek op een plek in uw instelling aan de hand is. Tijdens de veiligheidsexpeditie zijn veel zaken geconstateerd die goed zijn te noemen, die in dit verslag zijn opgenomen, evenals de vastgestelde knelpunten. Per onderdeel worden deze door middel van de foto s, die tijdens de veiligheidsexpeditie zijn gemaakt, weergegeven. Omdat de geconstateerde knelpunten veelal symptomen zijn en omdat de veiligheidsexpeditie niet volledig, maar op basis van steekproeven is uitgevoerd, hechten wij er belang aan te wijzen op de volgende punten. Score Op de expeditielijst kunt u punten invullen. Dit is bedoeld om het u en anderen gemakkelijker te maken door een score in te vullen over zaken die u tegenkomt. Met deze score inventariseren we samen aanbevelingen op het gebied van veiligheid en we stellen prioriteiten voor het nemen van maatregelen. De cliënt, de instelling en brandweer dragen suggesties aan voor verbetering van de brandveiligheid want alle partijen die door het gebouw gaan, vullen de score in. Voor score: geef cijfers van 0 t/m 5 n.v.t. onvoldoende uitstekend J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 4

5 Buitenomgeving Een gebouw moet voor hulpverleningsdiensten bereikbaar zijn. Als vuistregel geldt dat als het eerste blusvoertuig van de brandweer er is, er binnen drie minuten geblust moet kunnen worden. Aan deze voorwaarde wordt in het algemeen voldaan als er een waterwinplaats of brandkraan binnen 40 meter van de ingang van het gebouw is. Een gebouw moet ook voor cliënten en gebruikers goed bereikbaar zijn. Iedereen moet veilig en zonder belemmeringen bij het gebouw kunnen komen en naar binnen kunnen gaan. Iedereen moet het gebouw ook weer snel kunnen verlaten in geval van calamiteiten. Aspecten uit de expeditie score Zijn de bijbehorende bluswaterwinplaatsen/ brandkranen goed te bereiken? 5 Wat voor een voorzieningen zijn bij de ingang van het gebouw en zijn deze goed 5 bereikbaar en voor gebruik gereed? 1) links naast de ingang 3) aansluitpunt droge 4) afnamepunt droge 5) flitslicht blusleiding buiten blusleiding binnen Brandweer: Links naast de hoofdingang (1) zit een sleutelbuis (2) en een aansluitpunt voor de droge blusleiding (3). De sleutelbuis is voorzien van een 2) sleutelbuis sleutel, zodat de brandweer zonder braak het gebouw in kan bij een alarmering. Het gebouw heeft vanwege een droge blusleiding, omdat de penetratiediepte voor een slang vanaf de auto groter is dan 60m. Om een inzet te kunnen doen in het gebouw kan de brandweer een slang koppelen aan de aansluiting buiten en op een afnamepunt binnen water halen. Op die manier is er een snelle inzet mogelijk waarbij in het totale gebouw een inzet gedaan kan worden. Instelling: Bij de hoofdingang zit ook een flitslicht (5), deze gaat af bij een brandmelding. Hierdoor is de brandweeringang goed herkenbaar Is het gebouw te bereiken met brandweervoertuigen? Tot 5 meter Is de verbindingsweg en opstelplaats over volle hoogte en breedte vrijgehouden? Brandweer: De hoofdingang is goed bereikbaar (6) 5 6) hoofdingang Hoe is de toegankelijkheid voor cliënten, bezoekers en vervoer op maat? 5 J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 5

6 Brand- en rookcompartimenten Bij brand is de veiligheid van mensen het belangrijkste. Eén voorwaarde is dat vuur in het gebouw zich niet ongecontroleerd kan uitbreiden. Mensen moeten de tijd hebben om zichzelf -en eventueel anderen- snel in veiligheid te brengen. En de brandweer moet tijd hebben om het gebouw in te kunnen om mensen te redden en de brand te bestrijden. Om het vuur binnen de perken te houden zijn in gebouwen zogeheten branden rookcompartimenten. Deze ruimten zijn omgeven door speciale wanden/deuren die een bepaalde tijd vuur of rook tegenhouden. Als de brandcompartimenten in een gebouw bekend zijn, worden deze onderverdeeld in één of meerdere rookcompartimenten. Deze compartimenten zorgen er voor dat rook niet snel verspreid. Het inademen van rook kan levensgevaarlijk zijn. Mensen kunnen er zelfs door stikken. Voor minder zelfredzame mensen is het belangrijk dat de compartimentering voldoende veiligheid biedt. Als sommige deuren juist niet of moeilijk te openen zijn kan een onveilige situatie ontstaan. Maar als deuren juist in geval van brand en calamiteit heel gemakkelijk opengaan, kan dat ook onveilig zijn. Aspecten uit de expeditie score Is er branden rookcompartimentering uitgevoerd en is het mogelijk inpandig te 5 evacueren achter een rookscheiding? Brandweer: Het gebouw is ingedeeld in meerdere brandcompartimenten en rookcompartiment (5). Een brandcompartiment dat wil zeggen dat dit het maximale uitbreidingsgebied is van brand. Bij een brand is het van belang dat men binnen 30 meter in een rookvrije en veilige zone is, om weer adem te kunnen halen en 7) brandcompartiment veilig verder te kunnen vluchten. Daarom zijn er in het gebouw rookscheidingen gemaakt in de gangen (6). Hierdoor wordt het gebouw opgedeeld in rookcompartimenten. Brandweer: De kamers van de cliënten zijn uitgevoerd als subbrandcompartiment. Voor het in gebruik hebben van een slaapruimte is het noodzakelijk dat de ruimte uitgevoerd wordt als een brandwerend doosje, een subbrandcompartiment van 30 minuten. Wordt in het gebouw op een veilige manier geslapen? 3/5 Instelling: Op de 3 de verdieping is een rustruimte gelegen voor de mensen die gebruik maken van de dagopvang. De ruimte wordt gebruikt de personen even een uurtje te laten rusten. Brandweer: De kamer is niet uitgevoerd als subbrandcompariment. Echter betreft het hier een bijeenkomstfunctie. Maar er wordt wel geslapen. De 7) Rustruimte dagopvang situatie ter plaatse is beoordeeld als volgende. Er is volledige bewaking in het gebouw aanwezig in de vorm van rookmelders en handbrandmelders. Daarnaast is het ook mogelijk om vanaf de rustruimte 2 kanten op te kunnen vluchten, waarbij men in 12 meter veilig achter een brandscheiding staat. Het is echter van belang dat de BHV-organisatie bij een calamiteit optijd en adequaat reageert op een ontruiming. Hiermee is gelijkwaardig voldaan. Eventueel zou men kunnen kiezen voor het uitvoeren van de kamer in een subbrandcompartiment van 30 minuten. J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 6

7 Zijn de branden rookvrije vluchtroutes vrij begaanbaar? 2 Brandweer: In het gebouw zijn diverse trappenhuizen aanwezig. Het betreft hier een branden rookvrije vluchtroute. Het trappenhuis naast de hoofdingang is regelmatig voorzien van opslag (7). Dit is niet mogelijk, omdat hierdoor de vluchtroute wordt belemmerd en de kans op brand in het trappenhuis wordt vergroot. Instelling: Mogen er wel spullen onder de trap worden geplaatst. Brandweer: Opslag onder de trap is ook niet mogelijk. 7) trappenhuis naast hoofdingang, Het is noodzakelijk dat de trappenhuizen vrij zijn van (evt. op deze positie een bouwkundige kast creëren) opslag. Het is echter wel mogelijk om in het trappenhuis naast de hoofdingang een vaste kast te maken met 60 minuten brandwerende wanden. Er kan gebruik gemaakt worden van de bestaande deur om toetreding te krijgen tot die kast. Zijn er deuren in geopende stand brandonveilig vastgezet? 8) deurstopper Instelling: Diverse deuren zijn voorzien van een deurdranger. Brandweer: Het is noodzakelijk dat een deur van een bewonerskamer voorzien is van een zelfsluitende deur, zodat een mogelijke brand beperkt word. De geplaatste deurstopper (8) voorkomt dat de deur bij een brand dicht is, dit is beslist niet de bedoeling. Kunnen deuren en voorzieningen zelfstandig geopend worden door minder 5 zelfredzamen? Instelling: De deuren zijn voorzien van vrijloopdrangers. Cliënt: Wat zijn dat? Brandweer: Gezien het gebruik van deze kamerdeur en de in en uitloop van minderzelfredzame personen is dit zeker een goede aanpassing. Met een vrijloopdranger kan de gebruiker de deur zonder weerstand vrij bewegen en in iedere gewenste positie laten staan. Bij een brandalarm via een handbrandmelder/rookmelder 8) vrijloopdranger of stroomonderbreking zorgt de sluitarm voor het automatisch sluiten van de deur. Op die manier zal er hoeft er geen deurstopper geplaatst te worden. Gaan deuren bij brand vanzelf dicht? 5 Brandweer: Door de aangebrachte brandmeldinstallatie met rookmelders worden de deuren bij een mogelijke brand aangestuurd en vallen de deuren dicht ) rookmelder J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 7

8 Vluchtroutes Goede vluchtroutes zijn van levensbelang als er brand is. Daarom zijn er eisen gesteld aan vluchtroutes. Allereerst mag iemand nooit ingesloten raken als hij/zij een vluchtroute neemt. Met uitzondering van enkele specifieke gevallen moet iemand altijd in twee richtingen kunnen vluchten. Gebruikers moeten altijd naar buiten kunnen en van daaruit eenvoudig de openbare weg kunnen bereiken. Bij instellingen waar mensen verblijven die minder zelfredzaam zijn, denk aan kinderen, ouderen, zieken, lichamelijk en geestelijk gehandicapten, zal extra aandacht besteed moeten worden bij het ontwerp van het gebouw. Vluchtroutes moeten bijvoorbeeld aan minimumafmetingen voldoen en moeten eenvoudig open kunnen zonder sleutel. In deze situaties moet ook rekening gehouden worden met de benadering van de cliënten. Dit vereist specifieke kennis van de hulpverlener over de instelling en haar bewoners. Aspecten uit de expeditie score Zijn de vluchtroutes goed en duidelijk aangegeven? 5 10) vluchtweg aanduiding voor vluchtweg en nooduitgang Wordt de vluchtweg aanduiding en noodverlichting getest en functioneert deze? 5 Instelling: Het is noodzakelijk dat e.e.a. wordt getest. Brandweer: Tijdens de expeditie waren de vluchtweg aanduidingen in het gedeelte waar dit is uitgevoerd correct (10 en 11) 11) vluchtweg aanduiding reguliere uitgang Zijn vluchtwegen begaanbaar tot aan de openbare weg? Instelling: De nooddeur van de kantine is op slot. Brandweer: De deur is aangegeven met vluchtroute aanduiding. Echter wordt deze deur niet dagelijks gebruikt en blijkt deze op slot te zitten (12), hierdoor wordt het vluchten belemmerd. Het is noodzakelijk dan men snel en adequaat kan vluchten, waarbij nooddeuren zonder sleutel te openen zijn. Instelling: De vluchtroute aanduiding van deze deur zit boven aan het plafond en is zeer slecht zichtbaar. Het voorstel is om de andere kantine deur de nooddeur te 12) deur kantine op slot maken. Omdat deze deur vaker gebruikt wordt. 1 J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 8

9 Brandweer: Het is noodzakelijk dat deze deur bij de aanwezigheid van personen geopend is. Het aanbrengen van een draaiknopcilinder (13) of elektrische ontgrendeling op de brandmeldinstallatie en met de groene noodontgrendelingsknop (14) in de vluchtweg voorkomt dat de vluchtweg op slot is bij gebruik. 13) draaiknopcilinder 14) groene noodontgrendelingsknop Staat er van alles in de gangen? Instelling: Tijdens de expeditie blijkt dat er diverse materialen in de gangen worden opgeslagen (15 en 16). Het staat ook rommelig. Brandweer: Hoe meer middelen hoe meer kans op belemmering en hinder bij het vluchten, maar ook kans op branduitbreiding. 2 15) matras in de voorruimte lift Ook hiervoor geldt dat er in het gebouw op een aantal posities een zeer brede gang aanwezig is waar mogelijk ook bouwkundige voorzieningen getroffen kunnen worden om een opslagruimte te creëren (16) 2 16) ruimte in de gang Instelling: Bij de hoofdentree staan enkele rolstoelen opgesteld (17). Belemmeren deze het vluchten. Brandweer: Omdat ze achter een doek staan opgesteld wordt er een rolstoel parkeerplek gecreëerd. Zoals ze staan bij de expeditie is er geen probleem te verwachten. Echter is het ook mogelijk om met lijnen op de vloer de ruimte aan te geven waarin rolstoelen opgeslagen mogen worden. 4 17) rolstoelen bij de hoofdentree J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 9

10 Is er een brandweerlift? 5 Brandweer: Aan het metalen plaatje (slot) is te zien dat er een brandweerlift aanwezig is (18). Deze lift is niet voor de BHV en evacuatie van personen, maar voor de brandweer om de inzet mogelijk te maken. De brandweer heeft hiervoor een driekantsleutel. 18) brandweerlift Ruimte voor vragen en/of open aanmerkingen: J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 10

11 Blusmiddelen De materialen in en om het gebouw van de instelling spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van brand en rook. Voorzorgsmaatregelen nemen is belangrijk. Kwetsbare plaatsen waar brand kan ontstaan zijn stookplaatsen, schoorstenen en rookkanalen, plafonds, maar ook buitengevels en daken. Denk aan brandstichting. Materialen die snel branden en veel rook veroorzaken moeten niet worden gebruikt. Hierdoor voorkom je dat vuur snel om zich heen grijpt en dat vluchten onmogelijk is door rook. Aspecten uit de expeditie score Is er een brandslanghaspel aanwezig en voldoet deze? 5 Brandweer: In het gebouw hangen voldoende brandslanghaspels (18). Het is noodzakelijk dat de brandslanghaspel met de lengte van de slang een goede dekking heeft. Dit bepaald ook de hoeveelheid benodigde brandslanghaspels. 19) brandslanghaspel Zijn de blusmiddelen goed zichtbaar en bruikbaar? 5 Zijn de blusmiddelen geblokkeerd? 5 Ruimte voor vragen en/of open aanmerkingen: J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 11

12 Aandacht voor het gebruik van het gebouw Het kost niet veel om een gebouw daadwerkelijk brandveilig te maken en te houden. Denk hierbij aan duidelijk aangegeven vluchtwegen en draagbare kleine brandblussers. Daarnaast is onderhoud van apparatuur belangrijk, maar ook voldoende aandacht voor instructies over brandveiligheid, oefeningen en bedrijfshulpverlening. Als hierop gelet wordt is een gebouw al een stuk veiliger. Zo is het ook belangrijk om te kijken naar de technische staat en het dagelijks gebruik van apparaten die gewoon gebruikt worden. Zoals het type kooktoestel, de draaideuren, een zelfdovende prullenbak, een rookruimte, de staat van was- en droogapparatuur, de kookplaat en de prullenbakken. Simpele dingen die het dagelijks gebruik veilig maken. Aspecten uit de expeditie score Leveren elektrische installaties gevaar op voor het ontstaan van brand? 5 Brandweer: Potentiële brandgevaren zijn, elektrische apparaten, tv op standby (20) en kooktoestellen. Let goed op maximale vermogen van de apparaten bij het plaatsen van snoeren en doorlussen via een verdeelstekkerdoos (21) 20) televisie 21) snoeren Welk type kooktoestel wordt gebruikt? 5 Medewerker: Er wordt gekookt op inductie (22) Instelling: Wordt dit als prettig ervaren en is dit aan te raden voor andere keukens op andere locaties. Medewerker: Ja, dit werkt prima en geen direct vlamcontact mogelijk. 22) inductie Brandweer: De magnetron zag er goed schoon uit. Ook dit voorkomt calamiteiten. 23) magnetron Ruimte voor vragen en/of open aanmerkingen: J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 12

13 J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 13

14 Wordt de was- en droogapparatuur veilig gebruikt en schoon gemaakt? 5 Instelling: Om de filter regelmatig te laten schoonmaken is er een tekst vermeldt. Brandweer: Heel erg goed, want de droger en het stof in de filter is een potentieel brandgevaar. 24) droger Zijn er andere situaties aanwezig die een gevaar op kunnen leveren? 2 Brandweer: Op één locatie in het gebouw zijn er mensen aanwezig die gebruik maken van extra zuurstof. Echter zijn in die gang de flessen ook her en der verspreidt. Afhankelijk van de hoeveelheid is dit een situatie die is toegestaan. Brandweer: De opmerking niet roken is correct. 5 Instelling: er is een algemeen rookverbod op de kamers Maximaal 115 liter mag er als werkbare voorraad worden gestald in het gebouw zonder extra voorzieningen. Als er meer dan 115 liter aanwezig is, dan zijn aanvullende voorzieningen noodzakelijk. Zoals een goede opstelling zodat ze niet kunnen omvallen en de flessen zullen dan opgeslagen moeten zijn in een kast welke voorzien is van brandwerendheid. Instelling: De manier waarop de flessen nu verspreidt zijn is niet correct en heeft niet onze voorkeur. J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 14

15 Noodplan en bhv Elke instelling/organisatie heeft een noodplan. Hierin moet minimaal staan welke taken iemand heeft in geval van een calamiteit en wie waar verantwoordelijk voor is. Ook staat beschreven hoe de alarmering en de ontruimingsprocedure verlopen. De namen van de bedrijfshulpverleners staan er in en het aanvalsplan van de brandweer. Hieronder valt het benodigde materiaal zoals brandblussers, lampen, oproepsystemen, alarmsysteem. De bedrijfshulpverlening, ofwel bhv, moet zo georganiseerd zijn dat binnen enkele minuten na het begin van een calamiteit, de bedrijfshulpverleningstaken op adequate en veilige wijze kunnen worden uitgevoerd. Aspecten uit de expeditie score Is er een bhv organisatie aanwezig? 4 Instelling: Er zijn minimaal 2 BHV-ers aanwezig Zijn er communicatiematerialen bhv aanwezig? 2 Brandweer: Zijn de piepers die opgeslagen zijn bij de brandmeldinstallatie in gebruik en behoren die tot het systeem. Instelling: Dit is onbekend en wordt opgepakt. 25) piepers Is er een instructie bij het noodplan? 5 Instelling: In het gebouw hangen diverse vluchtplannen (26). Wat te doen bij brand. 26) vluchtplan Brandmeldinstallatie: Zijn er brandveiligheidsinstallaties aanwezig conform tekeningen van de vergunning? Brandweer: In het gebouw is een brandmeldinstallatie aanwezig met volledige bewaking voorzien van rookmelders en handbrandmelders (27). Op de vraag wat te doen bij brand reageert iedereen bij de expeditie dat men de brand gaat blussen. Aandachtspunt is altijd de handmelder in te drukken en daarna verdere actie te ondernemen. Het is belangrijk om deze informatie met elkaar te delen, een hulpmiddel is het gebruik van het verslag. 27) handbrandmelder 5 4 J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 15

16 Ruimte voor vragen en/of open aanmerkingen: Datum vervolgafspraak Contactpersoon Aantal J:\PPP\voorlichting\project geen nood\expeditieverslag 16