Voorstel/alternatieven

Transcriptie

1 Voorstraat 31, Wissenkerke 4491 EV Postbus 3, 4490 AA Wissenkerke Tel Fax Raadsvergadering d.d Aan de Raad No. 7. Wissenkerke, Onderwerp: Consultatie overname ZRD en wijziging tekst gemeenschappelijke regeling OLAZ Voorstel/alternatieven Voorgesteld wordt om: - Aan het algemeen bestuur van OLAZ uw voorkeur kenbaar maken voor alternatief 1: overname van de Zeeuwse Reinigingsdienst (ZRD) door OLAZ onder voorwaarden; - Als wens richting het algemeen bestuur van OLAZ meegeven dat de omzetverhouding (40% huisvuilactiviteiten en 60% milieustraat-activiteiten) en daarmee de kostenverdeling tussen alle 13 Zeeuwse gemeenten en de 7 huisvuil inzamelende gemeente periodiek (bij voorkeur eens per 2 jaar) wordt bekeken of deze nog actueel is; - In te stemmen met het besluit van OLAZ tot wijziging van de tekst van de gemeenschappelijke regeling afvalstoffenverwijdering Zeeland. Inhoud aanvraag/aanleiding ambtshalve besluit Delta NV heeft een voorlopige koopovereenkomst gesloten met Katoen Natie over de verkoop van Indaver. Deze verkoop heeft gevolgen voor de toekomst van de Zeeuwse Reinigingsdienst (ZRD). De ZRD beheert voor alle Zeeuwse gemeenten de milieustraten en verzorgt voor 7 gemeenten, waaronder Reimerswaal, de huisvuilinzameling. OLAZ bezit 1% van de aandelen in de ZRD. Indaver heeft de overige 99% van de aandelen in bezit. De ZRD is feitelijk een non-profit organisatie, binnen een commercieel bedrijf. De gemeenten hebben grote invloed op de werkwijze van de ZRD. Op 10 maart 2015 heeft het college ingestemd met het voornemen tot overname van de ZRD door OLAZ en ingestemd om het ontwerpbesluit betreffende dit voornemen door OLAZ toe te zenden aan de gemeenteraden en de colleges en deze in de gelegenheid te stellen hun wensen en bedenkingen ter kennis te brengen aan het Algemeen Bestuur OLAZ (zie adviesnummer ). Daar is nu sprake van, zie tevens documentenbundel met kenmerk met daarin:

2 - Voorstel consultatie overname ZRD - Ontwerpbesluit toekomst ZRD - Adviesmemo toekomst ZRD - Advies jurist besluitvorming toekomst ZRD Tevens legt het Algemeen Bestuur van het OLAZ het voorstel voor wijziging van de tekst van de gemeenschappelijke regeling aan u voor. Zie documentenbundel met kenmerk met daarin: - Voorstel OLAZ wijziging gemeenschappelijke regeling - Besluit wijziging gemeenschappelijke regeling Genoemde onderliggende stukken treft u aan op onder de raadsstukken. Daarnaast liggen vertrouwelijke stukken ter inzage bij de raadsgriffier. Het bestuur van OLAZ heeft besloten deze stukken niet rond te zenden vanwege bedrijfseconomische en gevoelige informatie. In feite zijn er voor OLAZ (en de Zeeuwse gemeenten) drie alternatieven met betrekking tot de ZRD: 1. Overname van de ZRD door OLAZ; 2. Niet overnemen van de ZRD (met als gevolg het beheer/exploitatie van de milieustraten, los van de ZRD, opnieuw opzetten/organiseren); 3. Delen van de ZRD overnemen (de milieustraten) door OLAZ. De drie alternatieven zijn beoordeeld op basis van het afwegingskader: - Continuïteit dienstverlening, voor gemeenten en burgers; - Kosten; - Financiële en niet-financiële risico s; - Grip/bestuurlijke invloed (op afvalinzameling en milieustraten); - Nabijheid van kennis en expertise; - Gedetacheerd personeel OLAZ; - Werkgelegenheid personeel ZRD; - Draagvlak samenwerking OLAZ; - Uitvoerbaarheid/haalbaarheid. Op basis van deze criteria, de voor- en nadelen van de verschillende alternatieven en de weging van de alternatieven heeft KplusV aan OLAZ geadviseerd voor alternatief 1, overname ZRD door OLAZ. Overname van de ZRD betekent dat de exploitatiekosten ten opzichte van de huidige situatie stijgen, maar deze stijging is in euro s per aansluiting beperkt. Belangrijkste argumenten voor OLAZ om de ZRD te willen overnemen zijn het behouden van voldoende invloed, het beheersen van de kosten, het bieden van een zekere toekomst voor het personeel en het garanderen van continuïteit van de dienstverlening. Er is sprake van een duidelijke voorwaarde dat de financiële belangen en financiële risico s die zijn verbonden aan enerzijds de exploitatie en het beheer van de milieustraten en aan anderzijds de inzameling van huishoudelijk afval strikt gescheiden dienen te worden (blijven) en dat de administratieve en juridische structuur van de ZRD hierop dient te worden ingericht. Bij de andere alternatieven (geen overname, gedeeltelijke overname) kan de continuïteit van de dienstverlening na 2017 onder druk komen te staan en blijft er sprake van aanzienlijke personele en financiële risico s. Gedeeltelijke overname van de ZRD (alleen de milieustraatactiviteiten) betekent ook dat de samenwerking van Zeeuwse gemeenten op het gebied van gemeentelijk afvalbeheer onder druk komt te staan. Overnemen ZRD In het ontwerpbesluit toekomst ZRD wordt aan het Algemeen Bestuur van OLAZ o.a. gevraagd in te stemmen met het voorstel van de Ondersteuningscommissie voor de

3 verdeling van de kosten van de overname van de ZRD. Zie tevens bijlage 3 van de Adviesmemo toekomst ZRD. De overname van de ZRD zal leiden tot een toename in de exploitatielasten als gevolg van de ontvlechting van de ZRD uit Indaver. Dit betekent een toename van ca ,-- ten opzichte van de huidige situatie. Het deel dat betrekking heeft op beheer en exploitatie van de milieustraten zal in rekening worden gebracht bij OLAZ (en daarmee indirect bij alle Zeeuwse gemeenten). De overige kosten zullen (conform de huidige situatie) verdeeld worden over de 7 inzamelgemeenten. OLAZ is van mening dat een verdeling op basis van de omzetverhouding hiervoor geschikt is. De omzet van de ZRD komt voort uit de bijdragen vanuit de gemeenten voor het beheer en de exploitatie van de milieustraten en de huisvuilinzameling. Deze verhouding is nu ca. 60% milieustraten en circa 40% huisvuilinzameling. Dit betekent dat 60% van de kosten voor de toenemende exploitatielasten ad ,-- voor rekening komt voor OLAZ (en via de bestaande verdeelsleutel (= inwoneraantal) voor rekening komt van alle 13 gemeenten) en 40% van deze kosten voor rekening komt van de 7 inzamelgemeenten. Om de overname van de aandelen van de ZRD van Indaver te bekostigen, zal OLAZ een lening moeten afsluiten. De lasten die daarmee gepaard gaan, zal OLAZ in rekening brengen bij de gemeenten. De financiering leidt tot circa ,-- aan kosten. OLAZ is van mening dat ook hier een 40-60% verdeling op basis van de omzetverhouding geschikt is om te bepalen welk deel van deze kosten bij alle gemeenten in rekening wordt gebracht en welk deel aanvullend bij de 7 inzamelgemeenten. Hetzelfde geldt voor de (eenmalige) frictiekosten van circa ,--. De activiteiten voor huisvuilinzameling kunnen onder invloed van verbeteringen (o.a. bechipping containers en daarmee verweesde containers elimineren) kostenbesparingen opleveren. De pilot in gemeente Kapelle met invoer van diftar zal bijvoorbeeld moeten uitwijzen of een dergelijke maatregel ook de verwachte kostenbesparing oplevert. Aan de andere kant zullen op enig moment de uitgestelde investeringen van circa ,-- ten behoeve van o.a. de KGA depots gedaan moeten worden op de milieustraten. Deze ontwikkelingen kunnen betekenen dat de omzetverhouding 40-60% niet meer reëel is. Het advies luidt derhalve om als wens bij het ontwerpbesluit toekomst ZRD aan het Algemeen Bestuur van het OLAZ mee te geven dat de omzetverdeling 40-60% (40% huisvuilactiviteiten en 60% milieustraatactiviteiten) en daarmee de kostenverdeling tussen alle 13 Zeeuwse gemeenten en de 7 inzamelgemeenten periodiek (bij voorkeur eens per 2 jaar) wordt bekeken of deze nog actueel is. Dit om te voorkomen dat er verrekening plaats vindt op basis van gewijzigde omzetverhoudingen. Wettelijke grondslag Wijziging GR In verband met een recente wijziging per 1 januari 2015 van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) vraagt het Algemeen Bestuur van het OLAZ de instemming van het college en de gemeenteraad voor het doorvoeren van een wijziging van de tekst van de gemeenschappelijke regeling (GR) OLAZ. Juridisch advies heeft uitgewezen dat, wetende dat OLAZ op dit moment een prioriteitsaandeel in de ZRD heeft, de huidige tekst van de GR niet overeenstemt met de gewijzigde Wgr. OLAZ is aandeelhouder van de ZRD (1%) en is dus reeds in het verleden een deelneming aangegaan. De huidige GR voorziet echter niet expliciet in de mogelijkheid tot deelnemen in een vennootschap. Het is daarom verstandig de tekst van de GR aan te passen op de gewijzigde Wgr, met name gelet op het voornemen van OLAZ om de ZRD over te nemen. Daarnaast blijkt dat de huidige GR ruimte biedt voor OLAZ om zonder ruggenspraak van de deelnemers een besluit te nemen over de overname van de ZRD. Beide situaties acht OLAZ onwenselijk en om die reden stelt OLAZ voor de GR OLAZ te wijzigen.

4 Toegevoegd aan de tekst wordt een 4 e lid bij artikel 6: a. Ter behartiging van de in artikel 3 aan het openbaar lichaam toebedeelde taken is het algemeen bestuur bevoegd te besluiten tot het oprichten van en deelneming in vennootschappen. b. Een besluit als bedoeld in artikel 6.4 lid a wordt niet genomen dan nadat de raden en colleges van de deelnemende gemeenten een ontwerpbesluit is toegezonden en in de gelegenheid zijn gesteld hun wensen en bedenkingen ter kennis van het algemeen bestuur van het openbaar lichaam te brengen. Het advies luidt om als gemeenteraad in te stemmen met wijziging van de tekst van de gemeenschappelijke regeling afvalstoffenverwijdering Zeeland zodat deze in overeenstemming is met de gewijzigde Wgr. Inhoud extern advies Op het moment dat Indaver in de verkoop werd gezet, heeft OLAZ een werkgroep opgezet om zicht te krijgen op de mogelijke consequenties en de opties. Daarnaast heeft OLAZ organisatieadviesbureau KplusV aangetrokken voor (proces)ondersteuning en advies en is voor concrete vraagstukken advies ingewonnen van juristen en accountants. In de periode november 2014 tot en met maart 2015 is diverse malen over het onderwerp gesproken in (extra) Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur bijeenkomsten. Daarnaast heeft OLAZ rond de jaarwisseling met alle Zeeuwse colleges gesproken om de wensen en gedachten van de gemeenten te verkennen. Daarbij zijn de 3 alternatieven besproken. Tenslotte heeft OLAZ gesprekken gevoerd met Indaver en de ZRD over de mogelijkheden en voorwaarden voor het eventueel overnemen van delen of de gehele ZRD van Indaver. Dit alles resulteerde in een business-case waarin de (kosten)consequenties van de alternatieven nader zijn uitgewerkt (zie bijgevoegde documenten met kenmerk ). Het college van gemeente Reimerswaal heeft op 10 maart 2015 ingestemd met het voornemen tot overname van de ZRD door OLAZ en ingestemd om het ontwerpbesluit betreffende dit voornemen door OLAZ toe te zenden aan de gemeenteraad en deze in de gelegenheid te stellen hun wensen en bedenkingen ter kennis te brengen aan het Algemeen Bestuur OLAZ (zie adviesnummer ). Het Algemeen Bestuur van OLAZ heeft vervolgens op 13 maart 2015 de voorkeur uitgesproken voor een overname van de ZRD en besloten het ontwerpbesluit hiertoe voor te leggen aan de gemeenten, zodat deze uiterlijk eind juni hun wensen en bedenkingen kunnen uiten over het voornemen de ZRD over te nemen. Om de gemeenteraden en colleges te informeren is een regionale informatiebijeenkomst gehouden op woensdag 1 april Het uiteindelijke resultaat van de onderhandelingen is vastgelegd in een uitgangspuntennotitie en sideletter, kenmerk (in vertrouwelijke bijlagen, ter inzage bij raadsgriffier). Deze uitgangspuntennotitie beschrijft de voorwaarden van de overname van de ZRD door OLAZ op hoofdlijnen. Indien OLAZ besluit de ZRD daadwerkelijk over te nemen, zullen deze uitgangspunten nader uitgewerkt worden in een overnameovereenkomst. De werkgroep van OLAZ is met Indaver overeengekomen dat een overname van de ZRD door OLAZ kan plaatsvinden onder een aantal voorwaarden. Dit zijn de belangrijkste: Overname van de ZRD tegen boekwaarde (op basis van een boekenonderzoek door een onafhankelijke accountant); De harde overdrachtsdatum is ; Detacheringsovereenkomst van OLAZ met Delta wordt ontbonden;

5 Al het personeel dat nu 100% werkzaam is bij ZRD, incl. de 9 gedetacheerde medewerkers van OLAZ, gaat mee/blijft bij de ZRD; Overige 14 gedetacheerde medewerkers van OLAZ gaan naar Indaver; Indaver verzorgt in de periode van de noodzakelijke overslag van GFTen restafval op de overslaglocaties Koegors en Sloe tegen een marktconform tarief dat op (GT) of zelfs onder (restafval) het benchmarkgemiddelde ligt; Indaver en OLAZ gaan in gesprek om de mogelijkheden te verkennen voor een duurzame samenwerking bij de verwerking van GFT na OLAZ gaat nadrukkelijk geen verplichting aan om met Indaver ook daadwerkelijk tot een (verleng)contract voor GFT-verwerking te komen; Een eenduidige splitsing (juridisch en administratief) tussen de activiteiten inzameling en milieustraten; Goedkeuring van de uitgangspuntennotitie door het bestuur van OLAZ, de Zeeuwse gemeenten, Raad van Bestuur van Indaver, Delta NV en advisering hierover door de OR van Indaver. Katoen Natie is op de hoogte van de uitgangspuntennotitie en de nog te doorlopen besluitvormingsprocedure(s) over de toekomst van de ZRD door OLAZ en Indaver. Katoen Natie heeft aangegeven dat Delta en Indaver het proces gericht op een overname van de ZRD door OLAZ kunnen continueren. Resultaat horen - Belangenafweging De gemeenteraad en het college worden in de gelegenheid gesteld wensen en bedenkingen te uiten over de voorkeur van het AB voor de overname van de ZRD. In verband met de verdere procedure en behandeling in de Algemeen Bestuur-vergadering op 8 juli 2015 verzoekt het Algemeen Bestuur u om te zorgen dat de wensen en bedenkingen van de gemeenteraad en uw college op het ontwerpbesluit overname ZRD als het besluit tot wijziging van de GR uiterlijk 26 juni uur bij OLAZ bekend zijn. Indaver zal de resultaten van de gesprekken voorleggen aan o.a. de Raad van Bestuur van Indaver, Delta NV en een advies vragen aan de OR. Hierna zal het Algemeen bestuur van OLAZ op de vergadering van 8 juli 2015 een besluit nemen over de toekomst van de ZRD. Deze besluitvormingsprocedure vindt zijn grondslag in de wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) en de gemeenschappelijke regeling afvalstoffenverwijdering Zeeland. Motivering - Financiële gevolgen Overname ZRD De overname van de ZRD door OLAZ leidt tot een beperkte toename in de kosten, als gevolg van het wegvallen van ondersteuning en levering van diensten door Indaver (o.a. ICT, HRM, KAM). Structurele kosten voor 13 gemeenten voor activiteiten milieustraten (60%) Structurele kosten voor 7 inzamelgemeenten activiteiten inzameling (40%)

6 Totaal Voor Noord-Beveland betekent dit: Stijging structurele overheadkosten van ca Daarnaast moet bij de overname tegen boekwaarde rekening gehouden worden met een exploitatielast voor de financiering binnen OLAZ. Structurele kosten voor 13 gemeenten voor activiteiten milieustraten (60%) Structurele kosten voor 7 inzamelgemeenten activiteiten inzameling (40%) Totaal Voor Noord-Beveland betekent dit: Stijging structurele kosten financiering van ca Daarnaast is er sprake van eenmalige frictiekosten i.v.m. het ontvlechten van ZRD uit Indaver. Incidentele kosten aan frictiekosten (ca. 0,53 per inwoner). Voor Noord-Beveland betekent dit: Eenmalige incidentele frictiekosten van ca Gebruikelijk binnen OLAZ is een verrekening op basis van inwoners en bij de ZRD een verrekening op basis van het aantal woonhuisaansluitingen. Mogelijke risico s Het risico t.a.v. de ZRD zit hem in kostenoverschrijding ten opzichte van de begroting en het aan de gemeenten voor-gecalculeerde tarief. Bij kostenoverschrijding zal dit bedrag door de deelnemende gemeenten moeten worden bijbetaald. Aangezien de ZRD in nu ook overheid gedomineerd is en reeds volgens dit principe werkt, is dit risico vergelijkbaar met de huidige situatie. Behandeld in informatieve raadsvergadering d.d.