gemeente Harderwijk 2013 november 2013 Combimonitor Combinatiefuncties in Harderwijk Onderwijs Sport Cultuur GOED OP WEG

Transcriptie

1 Combimonitor gemeente Harderwijk 2013 november 2013 Combinatiefuncties in Harderwijk Onderwijs Sport Cultuur GOED OP WEG

2 Colofon Titel CombiMonitor gemeente Harderwijk 2013; GOED OP WEG Onderzoek en rapportage Drs. Eralt Boers Kennispraktijk voor Sport, Onderwijs & Gezondheid Hogeland AZ Zwolle november 2013 Opdrachtgever Gemeente Harderwijk

3 Inhoud Samenvatting Inleiding Monitoring in de gemeente Harderwijk Leeswijzer Opzet van de eerste meting Doelstelling evaluatie Methoden Resultaten Taken en werkzaamheden Doelstellingen Combinatiefunctionarissen Aanbod en kwaliteit van activiteiten Samenwerking tussen organisaties Inbedding sport en cultuur in Harderwijk Succesfactoren en knelpunten Conclusies en praktische aanbevelingen Bijlage 1: Geïnterviewde sleutelfiguren Bijlage 2: Vertegenwoordigde organisaties online vragenlijst Bijlage 3: Mogelijke samenwerkingsvormen in Harderwijk... 23

4 Samenvatting Met de Brede impuls combinatiefuncties wil de gemeente Harderwijk de samenwerking tussen (brede) scholen, culturele organisaties, sportverenigingen, bedrijfsleven en andere lokale organisaties tot stand brengen. Samen met deze organisaties wil de gemeente sporten, bewegen en culturele activiteiten stimuleren en ondersteunen in brede zin. De gemeente heeft bij de start in oktober 2011 ervoor gekozen om de combinatie van sport, bewegen en cultuur te verbinden met het (primair) onderwijs (brede scholen). Met de inzet van combinatiefunctionarissen streeft de gemeente de volgende doelstellingen na, die aansluiten bij de landelijke doelstellingen uit de Impuls: 1. Het uitbreiden van het aantal brede scholen met sport- en cultuuraanbod in zowel het primair als het voortgezet onderwijs. 2. Het versterken van ca. 10% van de sportverenigingen met oog op hun maatschappelijke functie en de inzet van sportverenigingen voor het onderwijs, de naschoolse opvang en de wijk. 3. Stimuleren van een dagelijks sport- en beweegaanbod op en rond scholen. 4. Verhogen van het cultuuraanbod / stimuleren actieve kunstbeoefening. De aandacht gaat in de gemeente Harderwijk vooral uit naar de realisatie van de doelstellingen 1, 3 en 4, waarbij onder doelstelling 1 het speciaal basisonderwijs een extra aandachtsgebied is. Er wordt in de gemeente ook gewerkt aan de realisatie van doelstelling 2, maar dit valt niet direct onder de verantwoordelijkheid van de combinatiefunctionarissen. Hiervoor is een verenigingsondersteuner aangesteld. Monitoring combinatiefuncties in Harderwijk Om het belang te kunnen aantonen welke opbrengsten de inzet van combinatiefuncties heeft, hecht de gemeente Harderwijk veel waarde aan het monitoren van de voortgang en ontwikkelingen die door combinatiefuncties in gang worden gezet. Daarom zullen in de periode evaluaties plaatsvinden die inzicht geven in de ervaren effecten van de inzet van combinatiefuncties. Hiertoe worden vragenlijsten uitgezet en verdiepende interviews afgenomen. Resultaten en conclusies eerste meting 2013 Alles overziend zijn de respondenten erg positief over de meerwaarde van de Combinatiefunctionaris. De meerderheid geeft aan dat de Combinatiefunctionaris een grote meerwaarde heeft voor hun organisatie. Slechts twee respondenten geven aan dat de meerwaarde van de Combinatiefunctionaris gering is. Er wordt sinds de komst van de combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches een steeds breder en gevarieerder sportaanbod aangeboden gericht op veel verschillende doelgroepen, zoals bijvoorbeeld kinderen van de basisschool, buurtbewoners en leerlingen uit het speciaal onderwijs. Dit aantal is de afgelopen jaren 3 P a g i n a

5 toegenomen. Ook de kwaliteit heeft een duidelijke impuls gekregen, onder andere door de inzet van Bewegen Samen Regelen als lesmethode voor het bewegingsonderwijs. De wijze waarop het culturele aanbod zich ontwikkelt, blijft ietwat achter bij het sportgedeelte. Veel organisaties geven aan dat het aanbod min of meer gelijk is gebleven, of hebben hier geen zicht op. Nog niet voor alle sportverenigingen is de meerwaarde van de Combinatiefunctionaris merkbaar. Sportverenigingen zijn wel vaker betrokken bij clinics, maar merken verder weinig van de inzet. Een belangrijk aandachtspunt is de bekendheid van de Combinatiefunctionarissen en de (on)duidelijkheid over de rol van de Combinatiefunctionarissen. Er zijn tot slot voldoende kansen voor (nieuwe) buurtsportcoaches om voor andere doelgroepen aanbod te ontwikkelen. In het bijzonder worden ouderen en jongeren in de leeftijd jarigen genoemd. Ook de samenwerking met kinderopvangorganisaties zou verder geïntensiveerd kunnen worden, waardoor ook deze doelgroep beter bereikt zal worden. 4 P a g i n a

6 1. Inleiding De overheid zet zich sinds 2008 in om een samenhangend aanbod tussen onderwijs, sport en cultuur te creëren, waardoor een rijke leeromgeving ontstaat waarin kinderen en jongeren de kans krijgen om hun talenten optimaal te ontplooien, sociale vaardigheden op te doen en plezier te hebben. Hiertoe worden in Nederland combinatiefunctionarissen/buurtsportcoaches aangesteld vanuit de Brede impuls combinatiefuncties (voorheen: Impuls Brede scholen, sport en cultuur). Met de Brede impuls combinatiefuncties wil de gemeente Harderwijk de samenwerking tussen (brede) scholen, culturele organisaties, sportverenigingen, bedrijfsleven en andere lokale organisaties tot stand brengen. Samen met deze organisaties wil de gemeente sporten, bewegen en culturele activiteiten stimuleren en ondersteunen in brede zin. De gemeente Harderwijk heeft bij de start in oktober 2011 ervoor gekozen om de combinatie van sport, bewegen en cultuur te verbinden met het (primair) onderwijs (brede scholen). Met de inzet van combinatiefunctionarissen streeft de gemeente de volgende doelstellingen na, die aansluiten bij de landelijke doelstellingen uit de Impuls: 1. Het uitbreiden van het aantal brede scholen met sport- en cultuuraanbod in zowel het primair als het voortgezet onderwijs. 2. Het versterken van ca. 10% van de sportverenigingen met oog op hun maatschappelijke functie en de inzet van sportverenigingen voor het onderwijs, de naschoolse opvang en de wijk. 3. Stimuleren van een dagelijks sport- en beweegaanbod op en rond scholen. 4. Verhogen van het cultuuraanbod / stimuleren actieve kunstbeoefening. De aandacht gaat in de gemeente Harderwijk vooral uit naar de realisatie van de doelstellingen 1, 3 en 4, waarbij onder doelstelling 1 het speciaal basisonderwijs een extra aandachtsgebied is. Er wordt in de gemeente ook gewerkt aan de realisatie van doelstelling 2, maar dit valt niet direct onder de verantwoordelijkheid van de combinatiefunctionarissen. Hiervoor is een verenigingsondersteuner aangesteld. Sinds 2012 investeert het ministerie van VWS in de uitbreiding en een bredere inzet van combinatiefuncties met extra buurtsportcoaches. Het uitgangspunt is dat buurtsportcoaches een sport- en beweegaanbod in de buurt organiseren, waarbij ze een verbinding tussen sport- en beweegaanbieders en andere sectoren zoals welzijn, gezondheidszorg, sportverenigingen, bedrijven, kinderopvang, (jeugd)zorg en/of het onderwijs. In Harderwijk zet Stichting ZorgDat een buurtsportcoach in voor wijkgerichte activiteiten. In de Maatschappelijke zorg wordt ook een buurtsportcoach ingezet. De gemeente Harderwijk wil de buurtsportcoach inzetten als aanjager en verbinder. 5 P a g i n a

7 Belangrijk in de werkwijze van de gemeente Harderwijk is de inzet van beweegteams. In Harderwijk zijn 3 beweegteams actief bestaande uit 1 HBO-student en 3 MBO-studenten, aangestuurd door een coördinator. De teams hebben de volgende taken: 1. Verzorgen binnen- en naschoolse sport- en beweegactiviteiten op Brede school Drielanden en Stadsdennen 2. Ondersteuning buurtsportcoaches (driehoek buurt onderwijs sport) 3. Ondersteuning sportverenigingen 4. Ondersteuning gemeente brede projecten zoals de Koningsspelen In onderstaande tabel wordt samengevat op welke wijze de combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches in de gemeente Harderwijk worden ingezet. Tabel 1 functies Combinatiefunctionarissen Functie Werkgever FTE Cultuurcoaches in / naschools Vakdocenten/coördinatoren Brede School Combinatie van (ZZP) Functionarissen G.S.F V.C.O. Coördinator Beweegteams ROC Landstede 1 Vakdocent Speciaal Onderwijs Stichting EduCare 1 Buurtsportcoach - Sport en Buurt Stichting ZorgDat 1 Buurtsportcoach - Sport in de MZ Harderwijk opdrachtgever 0,4 Coördinator Combinatiefuncties Harderwijk opdrachtgever 0,6 Buurtsportcoach Nader in te vullen NTB 1,4 Totaal 9, Monitoring in de gemeente Harderwijk Om het belang te kunnen aantonen welke opbrengsten de inzet van combinatiefuncties heeft, hecht de gemeente Harderwijk veel waarde aan het monitoren van de voortgang en ontwikkelingen die door combinatiefuncties in gang worden gezet. Daarom zullen in de periode evaluaties plaatsvinden die inzicht geven in de ervaren effecten van de inzet van combinatiefuncties. 1.3 Leeswijzer In dit rapport wordt in hoofdstuk twee eerst een korte uiteenzetting gegeven van de wijze waarop de meting heeft plaatsgevonden. Hoofdstuk drie vormt vervolgens de kern van het rapport. In dat hoofdstuk worden de resultaten besproken. In het afsluitende hoofdstuk vier worden tot slot enkele samenvattende conclusies getrokken. 6 P a g i n a

8 2. Opzet van de eerste meting De eerste meting in Harderwijk is uitgevoerd in de periode juli-oktober Gedurende deze periode zijn op verschillende niveaus onderzoeksgegevens verzameld onder organisaties die direct betrokken zijn bij de uitvoering van projecten en activiteiten door de combinatiefuncties. 2.1 Doelstelling evaluatie Inzicht geven in de (ervaren) effecten van de inzet van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches in de gemeente Harderwijk, zodat jaarlijks kan worden bepaald op welke wijze de inzet van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches inhoudelijk kan worden gecontinueerd. 2.2 Methoden Er zijn verschillende instrumenten ingezet om antwoord te kunnen geven op bovenstaande doelstelling. Hieronder worden deze kort besproken. Vragenlijst direct betrokken organisaties Voor de monitor (en eerste meting) is als basis de CombiMonitor ingezet. De basisversie van de CombiMonitor bestaat uit 15 standaardvragen, aangevuld met 5 eigen lokale vragen. De 15 standaardvragen zijn geselecteerd op basis van eerder onderzoek dat Kennispraktijk landelijk en lokaal heeft uitgevoerd. De CombiMonitor is uitgezet onder alle organisaties die betrokken zijn (geweest) bij de uitvoering van projecten en activiteiten door de combinatiefunctionarissen/buurtsportcoaches. Verdiepende interviews Er zijn vijf interviews gehouden met direct betrokken professionals (in bijlage 1 is een lijst opgenomen). De interviews hebben ervoor gezorgd dat verdiepende, verhalende informatie is achterhaald. Deze gegevens geven diepgang aan de cijfers, waardoor de cijfers in een bredere context geplaatst kunnen worden. 7 P a g i n a

9 3. Resultaten Onder 33 direct professionals in de gemeente Harderwijk is een online vragenlijst uitgezet. In totaal hebben 25 respondenten de vragenlijst ingevuld. In bijlage 2 is een overzicht opgenomen van de organisaties die door de respondenten worden vertegenwoordigd. In dit hoofdstuk worden de resultaten van de evaluatie besproken. Daarbij worden de uitkomsten van de online vragenlijst als basis genomen. De resultaten worden aangevuld met citaten uit de gehouden interviews. 3.1 Taken en werkzaamheden Van de 25 respondenten die de vragenlijst hebben ingevuld, zijn er 24 bekend met de Combinatiefunctionaris. Bij 21 van deze professionals (of diens organisatie) is een Combinatiefunctionaris actief (geweest). Deze respondenten hebben de vragenlijst volledig ingevuld. De respondenten die hebben aangegeven dat er geen Combinatiefunctionaris actief is geweest hoefde de vragenlijst niet verder in te vullen, deze zijn in de overige resultaten dan ook niet meegenomen. In onderstaande tabel is een overzicht weergegeven van de taken die de Combinatiefunctionarissen uitvoeren in de gemeente Harderwijk. Tabel 2 Taken van de Combinatiefunctionaris Taak Aantal keren genoemd Organiseren (organiseren en plannen van activiteitenaanbod) 20 Samenwerkingsverbanden leggen of verbeteren 19 Uitvoeren (aanbieden van activiteiten) 18 Anders 4 Uit tabel 2 is af te lezen dat de Combinatiefunctionarissen voornamelijk worden ingezet voor het organiseren en plannen van activiteitenaanbod. Daarnaast houdt de Combinatiefunctionaris zich bezig met het leggen of verbeteren van samenwerkingsverbanden. Door vier organisaties wordt aangegeven dat de Combinatiefunctionarissen andere taken op zich nemen. Door een school uit het speciaal onderwijs wordt aangegeven dat de combinatiefunctionaris leerlingen coacht en stimuleert in het proces om een geschikte sportaanbieder te vinden en lid te worden. Een andere respondent geeft aan dat de Combinatiefunctionaris wordt ingezet voor de coördinatie tussen wijkvereniging en basisscholen. Tot slot wordt door een brede school aangegeven dat de Combinatiefunctionaris wordt ingezet om gymlessen te verzorgen aan de drie scholen in de wijk. Hiervoor wordt de lesmethode Bewegen Samen Regelen toegepast, als middel om het bewegingsonderwijs een kwaliteitsimpuls te geven. de combinatiefunctionaris is er vooral voor de brede school en wij worden als vereniging als middel ingezet om kennismakingslessen te verzorgen... Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk 8 P a g i n a

10 bij ons als vereniging spelen hele andere zaken, zoals bijvoorbeeld vrijwilligersproblematiek. Ik vind eigenlijk dat er meer naar de verenigingen geluisterd mag worden. De combinatiefunctionaris zou voor ons op beleidsmatig niveau een rol kunnen spelen. Om ons te helpen met het exploiteren van onze accommodatie, etc. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk ik geef gymles in het speciaal basisonderwijs en daarnaast hebben we Sportmove, waarbij kinderen tijdens de gymles clinics krijgen. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk 3.2 Doelstellingen Combinatiefunctionarissen De meeste respondenten beogen met de inzet van de Combinatiefunctionaris een actieve leefstijl te stimuleren. Daarnaast vinden veel respondenten het belangrijk dat er een uitbreiding kwam van het aantal sportieve en culturele activiteiten in de gemeente (15x) en dat sociale competenties van jongeren worden verbeterd (15x). Iets minder vaak wordt het vergroten van de naamsbekendheid, het vergroten van de vaardigheden van medewerkers, het professionaliseren van de organisatie en het vergroten van de ontwikkelmogelijkheden van talenten als doelstelling genoemd (10x). Tabel 3 geeft een overzicht van de meest genoemde doelstellingen en de behaalde resultaten. Tabel 3 Overzicht van doelstellingen en behaalde resultaten Doelstelling Aantal keren genoemd Geen resultaat Beetje resultaat Duidelijk resultaat Actieve leefstijl stimuleren Uitbreiding van het aantal activiteiten dat we organiseren Verbeteren van sociale competenties van jongeren Vergroten van het aantal leden/deelnemers bij verenigingen Vergroten van de ontwikkelmogelijkheden van talenten Vergroten van de vaardigheden van onze medewerkers Weet niet Professionalisering van de school Vergroten van de naamsbekendheid van de school De meeste respondenten zien resultaat op de doelstellingen die zij met de inzet van de Combinatiefunctionaris voor ogen hebben (tabel 3). Met name op de doelstelling uitbreiden van het aantal activiteiten zien de organisaties duidelijk resultaat. Dit blijkt ook uit een interne analyse uitgevoerd door Brede School Drielanden, waarin een duidelijke stijging van het aantal activiteiten en deelnemers wordt gesignaleerd van zeven weken 9 P a g i n a

11 extra brede school en een toename van 35,5% van het aantal activiteiten. 1 De tabel laat ook zien dat op de doelstelling Vergroten van het aantal leden/deelnemers bij verenigingen het vaakst wordt aangegeven dat er nog geen resultaat wordt gezien. Ik zie ook dat er meer wordt bewogen. Een voorbeeld is een groep allochtone vrouwen die zelf het initiatief hebben genomen om te gaan zwemmen Dat zijn er tientallen. En ik zie dat kinderen de buurtsportcoaches verwachten. Daar hebben we de BOS-mobiel voor. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk Het lukt ons echt om kinderen kennis te laten maken met sporten. En dat is bij kinderen in het speciaal onderwijs niet zo makkelijk. En dan gebeurt het ook wel dat kinderen lid blijven. Dat is lastig, maar het lukt wel. Combinatiefunctionaris 3.3 Aanbod en kwaliteit van activiteiten De overgrote meerderheid van de respondenten vindt dat sinds de komst van de Combinatiefunctionaris het aanbod aan sportieve activiteiten is toegenomen en de kwaliteit (sterk) is verbeterd (figuur 1) Weet ik niet Sterk toegenomen Licht toegenomen 10 Min of meer gelijk gebleven Aanbod sportactiviteiten 7 3 Kwaliteit sportactiviteiten Licht afgenomen Sterk afgenomen Figuur 1 Mate waarin het sportieve aanbod en de kwaliteit van het aanbod is toegenomen of afgenomen Negen respondenten vinden dat sinds de komst van de Combinatiefunctionaris het aanbod van sportactiviteiten licht is toegenomen, tien respondenten vinden zelfs dat het aanbod sterk is toegenomen. De kwaliteit van deze sportactiviteiten vinden zij licht of zelfs sterk toegenomen. Slechts drie respondenten geven 1 Faassen, van M. (2013). Brede School Drielanden: Analyse Schooljaar P a g i n a

12 aan dat de kwaliteit gelijk is gebleven. Geen van de respondenten geeft aan dat het aanbod óf de kwaliteit is afgenomen. Er worden zeker meer activiteiten georganiseerd. En dat kan ook omdat we de beweegteams hebben. Dan heb je gewoon meer handjes en kun je meer. En er zijn ook meer deelnemers. En er is ook meer samenwerking met vrijwilligers. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk Door SportMove is er nu veel meer aanbod voor kinderen in het speciaal basisonderwijs. Dat betekent dat ze breder kunnen kiezen en zich dus ook beter kunnen oriënteren op welke sport ze leuk vinden. En we hopen dan natuurlijk dat ze lid worden bij een sportvereniging. Dat is bij kinderen in het speciaal onderwijs nog weleens lastig, omdat je dan ook de ouders mee moet krijgen en dat zijn vaak ook zwaarlijvige mensen die niets met sport hebben. Combinatiefunctionaris Aanbod culturele activiteiten Kwaliteit culturele activiteiten Weet ik niet Sterk toegenomen Licht toegenomen Min of meer gelijk gebleven Licht afgenomen Sterk afgenomen Figuur 2 Mate waarin het culturele aanbod en de kwaliteit van het aanbod is toegenomen of afgenomen Als naar het culturele aanbod wordt gekeken, valt op dat geen enkele respondent aangeeft dat het aanbod is afgenomen. Zeven respondenten geven aan niet te weten of dit aanbod is toegenomen. Negen respondenten zien dat het aanbod is toegenomen. Zes respondenten geven aan dat ze niet weten of de kwaliteit van het cultureel aanbod is toegenomen. Dit aantal is opvallend hoog in vergelijking met de resultaten uit evaluaties die in vergelijkbare gemeenten zijn gehouden. Daaruit kwam naar voren dat respondenten beter zicht hadden op een eventuele toename van het aantal culturele activiteiten en de kwaliteit ervan sinds de komst van de combinatiefunctionaris twee jaar geleden. 2 2 Evaluaties uitgevoerd in o.a. Borger-Odoorn, Tynaarlo en Oldebroek 11 P a g i n a

13 3.4 Samenwerking tussen organisaties Van de 21 respondenten die hebben aangegeven dat er een Combinatiefunctionaris actief is (geweest) voor hun organisatie, geven er veertien aan dat ze door hun inzet vaker betrokken zijn bij activiteiten (sport of cultuur) die op of rond scholen worden georganiseerd. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoe tevreden de respondenten zijn over de samenwerking met andere organisaties uit de gemeente Harderwijk. Tabel 4 Tevredenheid over samenwerking met verschillende organisaties Hoe tevreden bent u over de Zeer Ontevreden Neutraal Tevreden Zeer Weet ik samenwerking met: ontevreden tevreden niet/n.v.t. scholen uit het basisonderwijs scholen uit het voortgezet onderwijs scholen uit het middelbaar beroepsonderwijs organisaties voor naschoolse e/o buitenschoolse opvang sportverenigingen culturele organisaties/verenigingen de gemeente Harderwijk als het gaat om de coördinatie van de regeling Uit tabel 4 valt af te lezen dat de respondenten over het algemeen tevreden tot zeer tevreden zijn over de samenwerking met verschillende partijen uit de gemeente. Respondenten geven het vaakst aan zeer tevreden te zijn over de samenwerking met de gemeente Harderwijk als het gaat om de coördinatie van de regeling. De projectleider vanuit de gemeente is zeer betrokken. Het contact is goed en de lijnen zijn heel kort. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk De rol en betrokkenheid van een gemeentelijke projectleider of coördinator blijkt ook uit ander (landelijk) onderzoek een kritische succesfactor. Als de gemeente (in de persoon van een beleidsmedewerker) zorgt voor goede faciliteiten, randvoorwaarden, een duidelijke visie en heldere doelstellingen, dan zorgt dat bij de instellingen voor helderheid en een hogere betrokkenheid. 3 3 Mulier Instituut & Kennispraktijk (2012). Impuls lokaal bekeken: verbinders in de tweede tranche. Verdiepingsonderzoek naar effecten en processen van de inzet van buurtsportcoaches. combinatiefunctionarissen en 12 P a g i n a

14 Ook de samenwerking met scholen uit het basisonderwijs wordt positief beoordeeld. Over de samenwerking met sportverenigingen wordt het vaakst aangegeven dat men ontevreden is. Deze laatste groep (sportverenigingen) vraagt volgens de respondenten ook de meeste aandacht als wordt gevraagd naar organisaties/organisaties die op dit moment nog onvoldoende worden bereikt. Ook de doelgroep ouderen en kinderopvangorganisaties worden volgens een aantal respondenten nu nog onvoldoende bereikt. Er gaan heel voorzichtig relaties ontstaan met sportverenigingen, maar dat is gewoon heel lastig. Dat merkten we al ten tijde van de BOS-projecten Verenigingen hebben natuurlijk te maken met vrijwilliger kader en dat zet je als eerste in voor de eigen vereniging. En dan komen we als buurt ook nog eens vragen of ze kunnen worden ingezet bij onze activiteiten en dat lukt gewoon niet altijd. Je bent blij dat je ze hebt en als je ze overvraagt zijn ze misschien weg. Dat was in 2009 zo en dat is nu nog zo. En dat heeft niets te maken met betrokkenheid, maar puur met een gebrek aan tijd. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk Sportverenigingen zijn voor ons belangrijke partners. Zij verzorgen namelijk clinics bij ons op school. We hebben kinderen gevraagd wat ze leuk vonden en toen hebben we een aantal verenigingen gevraagd om clinics te verzorgen. Dan benaderen we dus verenigingen zelf om de lijnen zo kort mogelijk te maken. Combinatiefunctionaris Als naar intersectorale samenwerking wordt gekeken, dan geven zeven respondenten aan dat er intensief tot zeer intensief wordt samengewerkt tussen organisaties uit verschillende sectoren. Twaalf respondenten geven neutraal antwoord en twee respondenten vinden dat er niet intensief wordt samengewerkt. Gevraagd naar de importantie van intersectorale samenwerking, geven alle respondenten aan dit belangrijk tot zeer belangrijk te vinden. In tabel 5 wordt weergegeven waarom ze het belangrijk vinden om intersectoraal samen te werken. Tabel 5 redenen om intersectoraal samen te werken Reden Aantal keren genoemd Voor inhoudelijke verrijking (gebruik maken van elkaars kennis en ervaring) 18 Om te streven naar een integrale aanpak 15 Om draagvlak te creëren voor activiteiten die we willen organiseren 11 Voor versnelde en verbeterde uitvoering van activiteiten 11 Voor verlichting van onze medewerkers 2 Anders 1 Tabel 5 laat zien dat respondenten het vooral belangrijk vinden om intersectoraal samen te werken voor de inhoudelijke verrijking. Ook het streven naar een integrale aanpak die door organisaties uit verschillende sectoren wordt gesteund is voor veel respondenten een belangrijke reden om intersectoraal samen te werken. Er hoeft volgens de respondenten niet te worden samengewerkt om medewerkers te ontlasten. Er is ook 13 P a g i n a

15 gevraagd hoe deze samenwerking er concreet uit zou moeten zien. De antwoorden hierop lopen zeer uiteen en zijn om die reden als aparte bijlage opgenomen (zie bijlage 3). Als tot slot wordt gevraagd in hoeverre de samenwerking tussen scholen onderling is verbeterd, dan geven veertien respondenten aan dat dit zeker het geval is. Slechts één respondent vindt van niet. De samenwerking tussen scholen en sportverenigingen/wijkorganisaties is volgens zeventien respondenten verbeterd. De betrokkenheid vanuit de brede scholen is beter. In het begin kregen we soms de indruk dat de school vooral de leverancier van kinderen wilde zijn en meer niet. Toen hebben we dat ter sprake gebracht en aangegeven dat ze zich meer moesten committeren en ook een actieve rol moesten spelen. Dat heeft wel gewerkt. En we zorgen er ook voor dat de agenda zo is opgesteld dat iedereen een onderdeel moet voorbereiden In de andere brede school is men veel actiegerichter en wordt gewoon gevraagd hoeveel vrijwilligers de éne school levert en hoeveel de andere. Als een school groter is, dan wordt ook verwacht dat ze meer vrijwilligers leveren. Dat wordt duidelijk uitgesproken. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk 3.5 Inbedding sport en cultuur in Harderwijk Een belangrijk speerpunt van de Combinatiefunctionarissen is het inbedden van de thema s sport en cultuur in het beleid van organisaties. Achttien van de 21 respondenten geven aan dat sport en bewegen is ingebed in het beleid van de organisatie. Veertien van de achttien respondenten geven aan dat de Combinatiefunctionaris hieraan heeft bijgedragen. Van de respondenten geven er vijftien aan dat cultuur is ingebed in het beleid van de organisatie. Slechts vier respondenten geven aan dat dit door toedoen is van de Combinatiefunctionarissen. In de projectgroep zorgen we ervoor dat scholen aan elkaar worden verbonden, maar ook om vrijwilligers aan je te binden, zodat je niet altijd van professionals afhankelijk bent. En het leuke van onze buurtsportcoach is dat hij twee jaar binnen een project heeft gewerkt in een van de buurten van Harderwijk. Hij heeft toen ook een methode ontwikkeld hoe je in de buurt goed met elkaar bezig kunt zijn. Daarbij wordt gekeken hoe je mensen in hun kracht zet en ze betrekt. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk 3.6 Bereik doelgroepen Aan de respondenten is gevraagd in hoeverre zij vinden dat in de gemeente Harderwijk bepaalde doelgroepen niet worden bereikt met de inzet van Combinatiefunctionarissen. Zes organisaties geven aan dat alle beoogde doelgroepen worden bereikt, vijftien organisaties vinden van niet. In onderstaande tabel wordt weergegeven welke doelgroepen nog onvoldoende worden bereikt. 14 P a g i n a

16 Tabel 6 doelgroepen die onvoldoende worden bereikt Doelgroep Aantal keren genoemd Ouderen/senioren jarigen 7 Mensen met een verstandelijke beperking 6 Mensen met een lichamelijke beperking 6 Allochtonen jarigen 1 Anders 5 In tabel 6 valt af te lezen dat vooral de doelgroep ouderen/senioren meer aandacht zou moeten krijgen, gevolgd door de groep jarigen. Mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking komen op plek drie als het gaat om doelgroepen die volgens de respondenten onvoldoende worden bereikt. Onder anders worden de doelgroepen jarigen genoemd en buurtbewoners/buurtactiviteiten. 3.7 Succesfactoren en knelpunten Aan de respondenten is ook gevraagd wat volgens hen de belangrijkste successen/succesfactoren zijn ten gevolge van de inzet van de Combinatiefunctionarissen. Daarbij mocht iedere respondent maximaal drie factoren aangeven. In tabel 7 is een overzicht gegeven van de antwoorden. Tabel 7 Belangrijkste successen/succesfactoren volgens organisaties in de gemeente Harderwijk Succes(factor) Aantal keer genoemd Er is nu één gezicht/aanspreekpunt voor meerdere activiteiten 9 Goede samenwerking tussen de betrokken organisaties onderling 9 Meer aanbod 7 Hogere kwaliteit van het aanbod 7 Dat kinderen blijvend gaan sporten of blijvend deelnemen aan culturele activiteiten 6 Betere aansluiting tussen binnenschools en naschools aanbod 6 Beter bereik van de doelgroep 5 Breder aanbod 4 Toeleiding van nieuwe leden naar sportverenigingen/culturele organisaties 4 Anders 3 Uit bovenstaande tabel is af te lezen dat de respondenten het belangrijk vinden dat er nu één gezicht/aanspreekpunt is voor meerdere activiteiten en dat er een goede samenwerking is ontstaan tussen de betrokken organisaties onderling. Ook wordt vaak aangegeven dat door de inzet van Combinatiefunctionarissen er meer aanbod is en dat de kwaliteit van het aanbod omhoog is gegaan. Uit één van de interviews komt naar voren dat de rol van de projectleider/-coördinator vanuit de gemeente als zeer belangrijk wordt gezien. Hij is degene die partijen op organisatorisch niveau bij elkaar brengt, betrokkenheid 15 P a g i n a

17 toont en mogelijkheden probeert te creëren binnen het gemeentelijk apparaat. Uit landelijk onderzoek blijkt dit eveneens een kritische succesfactor te zijn. 4 Werk is altijd verbonden aan mensen. En het succes hier komt omdat er chemie is tussen mensen en die er zin in hebben. En het zijn gedreven, goed opgeleide vakmensen die ambitie hebben en weten wat ze willen. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk Naast de succesfactoren is aan de respondenten ook gevraagd wat volgens hen de belangrijkste knelpunten/verbeterpunten zijn met betrekking tot de werkzaamheden van de Combinatiefunctionarissen. Ook hier mochten de respondenten maximaal drie punten aangeven. In tabel 8 een overzicht van hun antwoorden. Tabel 8 Belangrijkste knelpunten/verbeterpunten volgens de organisaties in de gemeente Harderwijk. Knel-/verbeterpunt Aantal keer genoemd Combinatiefunctionarissen hebben te weinig tijd voor het uitvoeren van hun werkzaamheden 5 Andere organisaties hebben weinig animo voor samenwerking 5 Er zijn te weinig Combinatiefunctionarissen actief in onze gemeente 3 De Combinatiefunctionarissen zijn te weinig zichtbaar 3 Er zijn geen goede afspraken gemaakt over de werkzaamheden van de Combinatiefunctionaris De functie/rol van de Combinatiefunctionarissen is onduidelijk 1 De opleiding van de Combinatiefunctionarissen is onvoldoende 0 Anders 5 2 Als belangrijkste knelpunt wordt genoemd dat de Combinatiefunctionaris te weinig tijd heeft voor het uitvoeren van werkzaamheden. Evenveel respondenten geven aan dat andere organisaties te weinig animo hebben voor samenwerking. Drie respondenten geven aan dat er te weinig Combinatiefunctionarissen actief zouden zijn en drie respondenten vinden dat de Combinatiefunctionarissen te weinig zichtbaar zijn. Onder anders wordt aangegeven dat meerdere wijken in Harderwijk bediend zouden moeten worden en dat er aandacht moet zijn voor cofinanciering en continuïteit. We zouden eigenlijk meer aan naamsbekendheid moeten doen. Want voor veel mensen is het nog steeds onduidelijk wat de combinatiefunctionaris of buurtsportcoach kan of doet. We moeten veel meer voorbeelden geven. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk De sportverenigingen zouden meer geholpen kunnen worden om ook een belangrijke rol te kunnen spelen in de projecten en activiteiten van de combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches. Sleutelfiguur vanuit de gemeente Harderwijk 4 Mulier Instituut & Kennispraktijk (2013). Impuls lokaal bekeken: veelzijdig en van meerwaarde. Verdiepingsonderzoek naar effecten en processen van de inzet van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches 16 P a g i n a

18 Alles overziend zijn de respondenten erg positief over de meerwaarde van de Combinatiefunctionaris. Twaalf van de 21 respondenten geven aan dat de Combinatiefunctionaris een grote meerwaarde heeft voor hun organisatie, zeven geven aan dat de meerwaarde duidelijk merkbaar is. Slechts twee respondenten geven aan dat de meerwaarde van de Combinatiefunctionaris gering is. Tot slot hebben de respondenten nog de gelegenheid gekregen om opmerkingen te plaatsen met betrekking tot de inzet van de Combinatiefunctionarissen. In tabel 9 zijn deze opmerkingen opgenomen. Tabel 9 Overzicht van de opmerkingen van organisaties Opmerkingen Ben heel tevreden! Elk jaar goed evalueren en ontwikkelingsdoelen stellen houden we in het vizier. Het feit dat niet meer een leerkracht van onze school deze functie uitvoert is voor onze schoolorganisatie een grote ontlasting in vergelijking met de voorgaande jaren. Huidige combi- functie is prima uit te voeren. Geweldig de mogelijkheden die deze regelingen hebben opgeleverd! Goed dat dit onderzocht wordt! Het werkgeverschap van de CF`s en buurtsportcoaches blijft binnen deze regeling een groot struikelblok/probleem. 17 P a g i n a

19 4. Conclusies en praktische aanbevelingen In dit slothoofdstuk worden de resultaten van de evaluatie naast de doelstellingen gelegd die de gemeente Harderwijk heeft vastgesteld en welke aansluiten bij de landelijke doelstellingen uit de Brede impuls Combinatiefuncties. Hierdoor wordt antwoord gegeven op het doel van de evaluatie: Inzicht geven in de (ervaren) effecten van de inzet van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches in de gemeente Harderwijk, zodat jaarlijks kan worden bepaald op welke wijze de inzet van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches inhoudelijk kan worden gecontinueerd. 1. Kwantiteit en kwaliteit van het sportieve aanbod neemt toe In de gemeente Harderwijk wordt sinds de komst van de combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches een steeds breder en gevarieerder sportaanbod aangeboden gericht op veel verschillende doelgroepen, zoals bijvoorbeeld kinderen van de basisschool, buurtbewoners en kinderen uit het speciaal onderwijs. Dit aantal is de afgelopen jaren toegenomen. Ook de kwaliteit heeft een duidelijke impuls gekregen, onder andere door de implementatie van Bewegen Samen Regelen als lesmethode voor het bewegingsonderwijs in het basisonderwijs. Jeugd en jongeren komen hierdoor in aanraking met meer vormen van sport- en bewegen, wat ertoe zal leiden dat ze een weloverwogen keuze kunnen maken voor een sport die bij ze past. Aanbeveling: Blijf gaan voor kwaliteit Kwalitatief hoogwaardig aanbod zal er uiteindelijk voor zorgen dat meer kinderen met plezier aan sportieve en culturele activiteiten deelnemen. Hierdoor wordt dus een grotere groep kinderen bereikt die de kans krijgt zijn of haar talenten te ontwikkelen op sportief en cultureel gebied. Zo eenvoudig als het is om te zeggen dat de kwaliteit van activiteiten voorop staat, zo moeilijk is het om hier ook daadwerkelijk structureel aandacht voor te hebben. In de eerste plaats moet gezamenlijk worden bepaald wat onder het begrip kwaliteit moet worden verstaan. Vervolgens moet het begrip worden geoperationaliseerd in meetbare indicatoren en moeten de programma s en activiteiten hierop afgestemd worden. Na verloop van tijd kan worden bezien of de kwaliteit van de activiteiten ook is toegenomen, met als uiteindelijke doel gezondere kinderen, die volop deelnemen aan sportieve en culturele activiteiten, waarbij ze de kans krijgen om hun eigen talenten te ontwikkelen. Het gebruik van lesmethoden zoals in Harderwijk wordt gedaan met Bewegen Samen Regelen, draagt hier aan bij en zou dus gecontinueerd en uitgebreid moeten worden. 2. Cultuur lijkt achter te blijven Uit de resultaten van de online vragenlijst en de gehouden interviews komt naar voren dat de wijze waarop het culturele aanbod zich ontwikkeld, achterblijft bij het sportgedeelte. Relatief veel organisaties geven aan dat het aanbod min of meer gelijk is gebleven, of hebben hier geen zicht op. Hoewel een redelijk grote groep organisaties aangeeft dat het culturele aanbod binnen hun organisatie is ingebed, geven slechts een paar 18 P a g i n a

20 organisaties aan dat dit door de inzet van de combinatiefunctionaris is gerealiseerd. De overige organisaties weten dit niet. Aanbeveling: Creëer duidelijkheid over de rol, taken en functie van de cultuurmakelaar Combinatiefunctionarissen zijn nieuwe functionarissen die soms bestaande en soms nieuwe activiteiten coördineren, soms begeleiden of uitvoeren en soms plannen uitdenken en activiteiten laten uitvoeren. Soms zijn het bestaande functies die een ander tintje hebben gekregen. Kortom, voor betrokken instellingen kan het verwarrend zijn wie de combinatiefunctionarissen zijn en welke rol combinatiefunctionarissen hebben en in het bijzonder welke rol cultuurcoaches of makelaars hebben. Het is daarom belangrijk hier duidelijkheid in te verschaffen. Dat kan door eenvoudigweg op 1 A-4tje uiteen te zetten welke activiteiten vallen onder de verantwoordelijkheid van de combinatiefunctionarissen en welke rol en taak de combinatiefunctionarissen hebben om deze activiteiten tot een succes te maken. Hierbij kan ook goed gebruik worden gemaakt van de Facebookpagina Sport Harderwijk. 3. De samenwerking tussen organisaties wordt goed beoordeeld, maar blijft aandachtspunt Uit de meting blijkt dat de organisaties waar de Combinatiefunctionarissen actief zijn, over het algemeen tevreden zijn over de samenwerking met de Combinatiefunctionarissen en de samenwerking onderling. Dit blijft overigens wel een punt van aandacht. Organisaties, instellingen en de betrokken professionals en vrijwilligers moeten blijvend geënthousiasmeerd worden om betrokkenheid te behouden. De samenwerking met sportverenigingen zou nog wel meer vorm en inhoud kunnen krijgen. Van belang is daarbij dat gezamenlijk wordt gekeken naar de visie, doelstellingen en de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de projecten en activiteiten. 4. Uitbreiding naar meer doelgroepen Uit de meting blijkt dat er voldoende kansen zijn voor (nieuwe) buurtsportcoaches om voor andere doelgroepen aanbod te ontwikkelen. In het bijzonder worden ouderen en jongeren in de leeftijd jarigen genoemd. Ook de samenwerking met kinderopvangorganisaties zou verder geïntensiveerd kunnen worden, waardoor ook deze doelgroep beter bereikt zal worden. 5. Sportverenigingen vragen om meer aandacht De resultaten van deze meting (online vragenlijst én interviews) laten zien dat nog niet voor alle sportverenigingen de meerwaarde van de Combinatiefunctionaris merkbaar is. Sportverenigingen zijn wel vaker betrokken bij clinics, maar merken verder weinig van de inzet. Een belangrijk aandachtspunt is de bekendheid van de Combinatiefunctionarissen en de (on)duidelijkheid over de rol van de Combinatiefunctionarissen. 19 P a g i n a

21 Aanbeveling: Steek voldoende energie in het creëren van draagvlak bij sportverenigingen Draagvlak creëren voor het opzetten en uitvoeren van (nieuwe) activiteiten bij andere organisaties of instellingen, zoals sportverenigingen, is ontzettend belangrijk, maar ook erg moeilijk. Draagvlak creëren houdt in dat je mensen meekrijgt om bepaalde dingen gedaan te krijgen of activiteiten uit te (laten) voeren. Kortom, je zoekt steun en ondersteuning voor de initiatieven die je hebt. Het is belangrijk dat dit draagvlak zowel op directie- of bestuursniveau als op uitvoerend niveau (trainers) wordt gecreëerd. Zo kun je trainers namelijk enthousiasmeren, zodat zij ervoor zorgen dat nieuwe ideeën ook bij het bestuur van de verenigingen landen. Hieronder volgt een aantal praktische tips die helpen om draagvlak te creëren. Het gaat er daarbij vooral om in een zo vroeg mogelijk stadium te communiceren over nieuwe ideeën en mensen al bij de planvorming mee te nemen. Steek de koppen bij elkaar Als een combinatiefunctionaris een nieuwe activiteit wil opzetten, moet hij ervoor zorgen dat het niet zijn of haar idee, maar een gezamenlijk idee. Dit kan worden bereikt door met de andere combinatiefunctionarissen de koppen bij elkaar te stekken en te overleggen over het idee. Peil de meningen Als er ideeën voor nieuwe activiteiten zijn, dan is het belangrijk om eerst even te peilen hoe anderen groepsleerkrachten, trainers van sportverenigingen tegen het plan aankijken. Vraag feedback aan belangrijke betrokkenen Er zijn ongetwijfeld nog een aantal belangrijke mensen die kunnen helpen met het verder ontwikkelen van de plannen. Denk aan de projectgroep combinatiefuncties Harderwijk en directeuren van basisscholen. Zij krijgen namelijk ook te maken met de plannen. Vraag hen om feedback en ondersteuning. 20 P a g i n a

22 Bijlage 1: Geïnterviewde sleutelfiguren # Naam geïnterviewde Vertegenwoordigde sector 1 Carolien Jansson Welzijn 2 Henk Vermeer Sport 3 Ina den Hartog Onderwijs 4 Margreet Agterhuis Onderwijs 5 Roy Abels Buurt 21 P a g i n a

23 Bijlage 2: Vertegenwoordigde organisaties online vragenlijst # Organisatie 1 Sportcentrum Iedema 2 Brede School Drielanden 3 Stichting ZorgDat 4 Praktijkschool Mijnschool 5 Gemeente Harderwijk 6 Brede School Stadsdennen 7 VV Zwart-Wit`63 8 De Springplank 9 Islamitische basisschool Al Islaah 10 CBS Het Startblok 11 OBS De Bogen 12 Veld ZMLK De Lelie 14 KBS ALFONS ARIENS 15 Stichting Eigen&Wijzer 16 Stichting CultuurKust CU-educatie 17 Dominicus Savio 18 Wijkvereniging Drielanden 19 EduCare 22 P a g i n a

24 Bijlage 3: Mogelijke samenwerkingsvormen in Harderwijk Samenwerkingsvormen Bekendheid van elkaars contexten door op een aantal momenten per jaar ervaringen uit te wisselen, op elkaar af te stemmen en gemeenschappelijke haalbare doelen te formuleren De huidige opzet werkt goed: meer vergaderen moet wel meerwaarde hebben en er dient een goede vertegenwoordiging van div. geledingen aanwezig te zijn: anders schiet het zijn doel voorbij. Draagvlak vanuit het grondvlak dient het uitgangspunt te zijn. Win-win situaties werken goed. Door 2 keer in het jaar met verenigingen, gemeente, combinatiefunctionarissen en andere betrokken organisaties samen te vergaderen. Regelmatig overleg met combinatiefunctionarissen om zo op de hoogte te blijven van elkaars activiteiten en ontwikkelingen Door een stuurgroep op te richten die bijvoorbeeld 3 keer per jaar bij elkaar komt om op hoofdlijnen de samenwerking tussen organisaties te bespreken. Door elkaar op zeer praktische wijze op te zoeken en verbindingen van onderuit te laten plaatsvinden. Tegelijkertijd ook wel draagvlak creëren in de diverse organisaties. Door inzet van Combi-functionarissen die als spin in het web functioneren Door, aan de hand van wat je in de praktijk tegenkomt, contact te leggen met andere disciplines. Samen naar oplossingen zoeken. Een stuurgroep die max 3x per jaar bijeenkomt voor samenwerking en coördinatie van inzet Een stuurgroep is de beste oplossing Er liggen nu al samenwerkingsverbanden en structuren ook vanuit de gemeente, bij de bestaande overleggen andere partners laten aanschuiven. hoofdlijnen de samenwerking tussen organisaties te bespreken. In hoofdlijnen dmv een stuurgroep met klankbordgroep - Op inhoud door werkgroepen voor verschillende projecten In werkgroepen. Door de link tussen de verschillende organisaties te leggen zal er eerder en inhoudelijk kwalitatieve activiteiten georganiseerd worden. Zowel op wijk als gemeentelijk niveau. Netwerkverbindingen op zo praktisch en kleinschalig mogelijk niveau, management-, en uitvoering zoveel mogelijk gescheiden houden!! Planning van regulier overleg, communicatie van beleid / activiteiten / resultaten, inzet in werkgroepen, stuurgroepen Regelmatig bij elkaar komen voor afstemming activiteiten. Elkaar op de hoogte houden. Stuurgroep Stuurgroep hangen aan stuurgroep beweegteams - werkafspraken op de werkvloer, effectief en resultaatgericht Stuurgroep met ondersteuning vanuit gemeente. Werkgroep die 1 keer in de 6 weken bij elkaar komen 23 P a g i n a