Masterplan Grondstoffen Gemeente Zeewolde. Ons afval heeft waarde Samen halen we eruit wat er in zit

Transcriptie

1 Masterplan Grondstoffen Gemeente Zeewolde Ons afval heeft waarde Samen halen we eruit wat er in zit Mei 2016

2 Inhoudsopgave Samenvatting Inleiding Masterplan Grondstoffen Huidige situatie Grondstoffenanalyse en burgerraadpleging Ambitie en grondstoffenbeleid Bijlage 1: Wettelijke kaders Bijlage 2: Samenwerking gemeente Zeewolde en HVC; samen doen... 28

3 Samenvatting Masterplan Grondstoffen De gemeente Zeewolde wil met dit Masterplan Grondstoffen invulling geven aan haar ambities op het gebied van afvalscheiding en hergebruik van grondstoffen. De ambitie van de gemeente is om in 2020 te komen tot de landelijke afvalscheidingspercentage van 75% en 100 kilogram restafval per inwoner per jaar. De gemeente Zeewolde voldoet hier nog niet aan. Er is een trendbreuk noodzakelijk door middel van een andere wijze van inzameling. Dit betekent dat er extra beleid en maatregelen nodig zijn om de hoeveelheid kilogram restafval per inwoner te laten afnemen en het afvalscheidingspercentage te laten toenemen. Grondstoffenbeleid Het doel is om meer grondstoffen en minder restafval in te zamelen. Grondstoffen kunnen namelijk nog worden hergebruikt en restafval wordt verbrand. Dat levert veel CO 2 op en is duurder dan verwerking (recycling) van grondstoffen. In dit Masterplan Grondstoffen is gekeken wat er nog in de restafvalcontainer zit. Uit de sorteeranalyses blijkt dat er in Zeewolde nog veel Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD), Oud Papier en Karton (OPK) en Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) in het fijn huishoudelijk restafval zit. Om bewoners te stimuleren beter hun afval te scheiden, is het volgende beleidskader geformuleerd: Verhoging service op grondstoffen Verlaging van service op restafval Optimaal functionerend afvalbrengstation (ABS) Inzetten op communicatie & handhaving Het bewezen inzamelsysteem bij hoogbouw is in Nederland nog niet gevonden, daar vinden momenteel diverse proeven voor plaats. Bij laagbouw is wel bekend welk inzamelsysteem de beste resultaten oplevert. Dit betekent voor de gemeente Zeewolde met betrekking tot de vier belangrijkste stromen het volgende: Figuur 1: Overzicht grondstoffenbeleid gemeente Zeewolde Pagina 3

4 Financieel In het plaatje hierboven is een eindbeeld geschetst, waar in verschillende stappen naartoe gewerkt kan worden. Voor vergelijkbare gemeenten betekent dat model geen kostenverhoging. Mogelijk zullen de inzamelkosten (DVO-tarief) stijgen, maar die kunnen worden gecompenseerd door lagere kosten voor verwerking en hogere inkomsten uit het afvalfonds. Per saldo zou dat voor Zeewolde geen kostenverhoging betekenen. Die uitkomst is uiteraard nog wel afhankelijk van de precieze invulling en keuzes. Voor de gemeente Zeewolde is die kostenneutraliteit een belangrijk uitgangspunt. Er worden geen maatregelen ingevoerd die een kostenverhogend effect hebben. Leeswijzer In dit plan is, na een korte introductie, eerst een beschrijving gegeven van de huidige situatie van de afval- en grondstoffeninzameling. Vervolgens is een grondstoffenanalyse gemaakt van de huidige situatie. Onder andere deze uitkomsten vormen de input voor het geadviseerde beleid dat in het volgende hoofdstuk staat beschreven. In het gehele Masterplan Grondstoffen is ingegaan op de elementen van de afvaldriehoek, namelijk service, milieu en kosten. Voor degenen die behoefte hebben aan meer achtergrondinformatie over de totstandkoming van het Europees en landelijk grondstoffenbeleid is in bijlage 1 uitgebreidere informatie opgenomen over de wettelijke kaders. In bijlage 2 is de samenwerking tussen de gemeente Zeewolde en HVC belicht. Pagina 4

5 1. Inleiding Masterplan Grondstoffen Circulaire economie Met de toenemende schaarste aan grondstoffen neemt de noodzaak toe om op een andere wijze met afval om te gaan. Afval kan niet langer meer worden gezien als een restproduct maar als een verzameling van waardevolle grondstoffen. Vandaar ook de benaming van dit voorliggende Masterplan Grondstoffen Ons afval heeft waarde, samen halen we er uit wat erin zit. Het Masterplan Grondstoffen gaat vooral in op welke wijze zo veel mogelijk grondstoffen uit het afval gehaald kunnen worden. Het streven is uiteindelijk een circulaire economie. Figuur 2: Circulaire economie Het uitvoeringsprogramma VANG heeft de ambitie gesteld om in % van het huishoudelijk afval te scheiden en maximaal 100 kilogram restafval per inwoner per jaar over te houden (zie bijlage 1). 1.2 Reikwijdte Masterplan Grondstoffen Dit Masterplan Grondstoffen beschrijft de beleidskaders en maatregelen voor de komende 4 jaar met betrekking tot de inzameling van restafval en grondstoffen in het verzorgingsgebied van de gemeente Zeewolde. Hiervoor is een grondstoffenbeleid voorgesteld in hoofdstuk 4 van dit Masterplan Grondstoffen. De uitvoering hiervan zal samen met HVC als samenwerkingspartner op gebied van afval en grondstoffenbeheer vormgegeven worden. Taken op het gebied van het beheer van de openbare ruimte zoals straatreiniging, zwerfafval, dumpingen, etc., vallen buiten het aandachtsgebied van dit grondstoffenplan. Ook de taken van flankerend beleid zoals handhaving zijn niet opgenomen in dit plan. 1.3 Grondstoffendriehoek Pagina 5

6 De grondstoffendriehoek vormt de basis van dit Masterplan Grondstoffen. Het geeft het evenwicht aan tussen het beoogde milieuresultaat, het gewenste serviceniveau en hoeveel de kosten die hier tegenover staan. MILIEU 100% 0% 100% 100% KOSTEN SERVICE Figuur 3: Grondstoffendriehoek Om te komen tot een gedegen Masterplan Grondstoffen is eerst een analyse gemaakt van de huidige situatie op het gebied van afval- en grondstoffeninzameling. Vervolgens is de huidige dienstverlening (Service), de huidige resultaten onder andere met betrekking tot de VANG-doelstellingen (Milieu) beschreven en er wordt aangeven wat de gemeente hiervoor betaalt (kosten). Op basis van de grondstoffenanalyse en de uitkomsten van het burgerpanel, wordt het grondstoffenbeleid voor de gemeente Zeewolde voorgesteld en worden maatregelen geformuleerd. Hierdoor kan het afvalscheidingspercentage van de gemeente Zeewolde verbeteren en kan de hoeveelheid restafval verminderen. Pagina 6

7 2. Huidige situatie Masterplan Grondstoffen Algemeen In dit hoofdstuk is de huidige situatie van de gemeente Zeewolde beschreven met betrekking tot de inzameling van het huishoudelijk afval. Per stroom wordt de inzamelstructuur omschreven, het behaalde milieurendement in de huidige situatie en de daaraan gekoppelde kosten. De inwoners van de gemeente Zeewolde ontdoen zich van het huishoudelijk afval via verschillende servicevoorzieningen. Een haalvoorziening is een inzamelmethode waarbij het afval huis-aan-huis bij of nabij het perceel wordt opgehaald. Een brengvoorziening is een collectieve ondergrondse of bovengrondse verzamelcontainer voor een bepaalde groep huishoudens waar zij hun afval naar toe kunnen brengen. Daarnaast kunnen inwoners hun verschillende fracties grof huishoudelijk afval en grondstoffen brengen naar het afvalbrengstation (ABS), waar gekwalificeerd personeel toezicht houdt op het aanbieden van het afval. 2.2 Inzamelstructuur en service In tabel 1 is een overzicht van de bestaande servicevoorzieningen per afvalstroom en grondstof weergegeven. Stroom Middel Frequentie Bijzonderheden Restafval laagbouw Restafval hoogbouw Minicontainers van 140 liter Ondergrondse containers Tweewekelijks Naar behoefte Op verzoek van inwoner kan - tegen betalingeen grotere minicontainer van 240 liter geplaatst worden Deze ondergrondse containers zijn voorzien van een Elektronisch Toegangssysteem (ETS). Inwoners krijgen toegang tot de container met een milieupas GFT (groente-, fruit- en tuinafval) laagbouw Minicontainers van 140 liter Tweewekelijks Inzameling vindt alternerend plaats, rest-gftrest-gft OPK (oud papier/karton) laagbouw en hoogbouw Minicontainers van 240 liter Vierwekelijks Voor hoogbouw wordt er maatwerk geleverd OPK (oud papier/karton) Ondergrondse containers Naar behoefte In en nabij winkelcentra PMD (plastic, metalen en drankenkartons) laagbouw/ hoogbouw PMD (plastic, metalen en drankenkartons) hoogbouw/ laagbouw Verpakkingsglas laagbouw en hoogbouw Textiel laagbouw en hoogbouw Klein Chemisch Afval (KCA) laagbouw en hoogbouw Grof Huishoudelijk Afval (GHA) Zakken Vierwekelijks Inzameling vindt huis-aan-huis plaats maar ook op gemarkeerde inzamelplaatsen Bovengrondse containers Naar behoefte In en nabij winkelcentra Ondergrondse containers Ondergrondse containers ABS Los Afvalbrengstation (ABS) Tabel 1: Overzicht afval en grondstoffen op 1 januari 2016 Naar behoefte Naar behoefte Tijdens openingstijden Op afroep Tijdens openingstijden Verpakkingsglas wordt in 3 kleuren gescheiden (wit, groen, bruin) HVC zamelt in, een deel daarvan gaat naar Stichting de Basisz in Zeewolde n.v.t. Huis-aan-huis inzamelen vindt tegen betaling plaats. Afval dat vrijkomt bij sloop en verbouwingen, asbest, gasflessen, puin en snoeiafval wordt niet meegenomen Alleen bewoners uit Zeewolde met milieupas krijgen toegang tot het ABS Pagina 7

8 2.3 Milieurendement De Rijksoverheid heeft voor 2020 ambitieuze doelstellingen geformuleerd ten aanzien van afvalscheiding en hergebruik van grondstoffen. Om deze doelstellingen vorm te geven is een programma opgesteld Van Afval Naar Grondstof, oftewel VANG. In dit programma is aan gemeenten de opgave meegegeven deze doelstellingen te bereiken. Om tot een breed inzicht te komen van de prestaties van de gemeente en op welke plek in de keten deze worden bereikt, wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende begrippen die iets zeggen over de inzamel- en verwerkingsresultaten: Bronscheiding Materiaalhergebruik Afvalscheiding Hoeveelheid restafval De Rijksoverheid heeft aan de laatste twee begrippen doelstellingen gekoppeld: Afvalscheiding van 75% van het huishoudelijk afval in 2020; hiermee wordt bedoeld de bron- èn voorscheiding van alle grof- en fijn huishoudelijk afval in deelstromen. Maximaal 100 kilogram restafval per inwoner per jaar in 2020; hiermee wordt bedoeld alle grof- en fijn huishoudelijk restafval dat resteert en vóór verbranding bij de Afval Energie Centrale wordt aangeleverd. In tabel 2 zijn de huidige resultaten van de gemeente Zeewolde met betrekking tot de VANG-doelstellingen weergegeven. Doelstelling Landelijke doelstelling Doelstelling gemeente Zeewolde Resultaat gemeente Zeewolde in 2015 Bronscheiding n.v.t. n.v.t. 63,3% Afvalscheiding (VANG) 75% in % in ,1% Materiaalhergebruik n.v.t. n.v.t. 61,3% Doelstelling restafval (VANG) 100 kilogram per inwoner per jaar in kilogram per inwoner per jaar in kg/inw/jr Tabel 2: Samenvatting resultaten VANG-doelstellingen gemeente Zeewolde De ambitie van de gemeente Zeewolde is om in 2020 te komen tot de landelijke afvalscheidingspercentage van 75% en 100 kilogram restafval per inwoner per jaar. Dit betekent dat er extra beleid en maatregelen nodig zijn om de hoeveelheid kilogram Pagina 8

9 restafval per inwoner te laten afnemen en het afvalscheidingspercentage te laten toenemen. Voor een uitgebreide beschrijving van de definities en de formules van deze doelstellingen, zie bijlage Kosten 2015 Gemeente Zeewolde heeft in ,6 miljoen aan de taak afvalinzameling, verwerking en beheer uitgegeven. De afvalstoffenheffing bedraagt in ,- per éénpersoonshuishouding en 255,- per huishouden met meerdere personen. Indien een inwoner een grotere minicontainer voor restafval wenst, wordt er 47,- per jaar extra in rekening gebracht bij de desbetreffende inwoner. Per 1 januari 2015 is de afvalstoffenbelasting op het verbranden van restafval ingevoerd. De afvalstoffenbelasting wordt door de ontdoener van het restafval, via de afvalinzamelaar HVC, aan het Rijk afgedragen. De hoogte van de afvalstoffenbelasting bedraagt 13,- per kilogram restafval dat ter verbranding of ter stort wordt aangeboden. Voor de gemeente Zeewolde betekent dit een extra belastingaanslag ter grootte van ,- per jaar. Daarmee is er ook een financieel belang om restafval zoveel als mogelijk te voorkomen. Pagina 9

10 3. Grondstoffenanalyse en burgerraadpleging Deze grondstoffenanalyse bevat de volgende onderwerpen: Inzicht in de samenstelling van het restafval in 2015 op basis van de door Eureco uitgevoerde sorteeranalyses. Inzicht in de afvalhoeveelheden per inwoner per jaar van 2011 tot en met 2015, afgezet tegen de hoeveelheden in vergelijkbare gemeenten met dezelfde stedelijkheidsklasse (bron: CBS). Dit geldt voor de volgende stromen: o Fijn huishoudelijk restafval o Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) o Oud papier en karton (OPK) o Plastic, metalen en drankenkartons (PMD,voorheen KFF) o Grof huishoudelijk afval(gha) o Verpakkingsglas o Textiel Inzicht in de scheidingspercentages per jaar ( ). Inzicht in het materiaalhergebruikpercentage (op basis van LAP2 monitor) in Daarnaast heeft de gemeente Zeewolde haar burgers geraadpleegd omdat draagvlak van de inwoners van groot belang is bij het verbeteren van afvalscheiding en het verminderen van de hoeveelheid restafval. 3.1 Sorteeranalyses Hieronder volgt een nadere analyse van de verschillende afval- en grondstofstromen. Deze analyse is als basis gebruikt om beleid te formuleren ter verbetering van de prestaties. Allereerst is gekeken welke grondstoffen er nog terug te vinden zijn in het fijn huishoudelijk restafval. Jaarlijks wordt door HVC een sorteeranalyse uitgevoerd in de gemeente Zeewolde om de ontwikkeling binnen de samenstelling van het fijn huishoudelijk restafval te volgen. De gemeente Zeewolde is ingedeeld in stedelijkheidsklasse 4. De mate van verstedelijking (1 meest stedelijk, 5 minst stedelijk) geeft weer hoeveel adressen er per vierkante kilometer zijn en geeft daarmee een indicatie van de mogelijk te realiseren afvalscheiding. Meer stedelijke gemeenten kunnen minder afval scheiden door de beperkingen in de openbare ruimte, het percentage hoogbouw en de samenstelling van de bevolking. In de vergelijking wordt Zeewolde vergeleken met gelijkwaardige stedenbouwklassen. In 2015 is er ook een sorteeranalyse geweest, zie figuur 3 en 4, waaruit blijkt dat er nog veel grondstoffen in het fijn huishoudelijk restafval zitten. De grondstoffen betreffen voornamelijk Groente-, Fruit en Tuinafval (GFT), Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD), Oud Papier en Karton (OPK), verpakkingsglas en textiel. Ook bevinden zich enkele kilogrammen grof huishoudelijk afvalstromen in het fijn huishoudelijk restafval. Pagina 10

11 Figuur 4: Samenstelling fijn huishoudelijk afval 2015 in kilogrammen per inwoner per jaar Figuur 5: Samenstelling fijn huishoudelijk restafval in % 2015 gemeente Zeewolde Uit de samenstelling van het fijn huishoudelijk afval blijkt dat er voornamelijk nog veel Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT), Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD)en Oud Papier en Karton (OPK) in het fijn huishoudelijk afval terecht komt. Wanneer inwoners dit gescheiden aanleveren, neemt de hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval per inwoner per jaar verder af. Ten behoeve van een volledig beeld is per grondstof en afvalstroom (fijn- en grof huishoudelijk restafval) verder ingezoomd op de resultaten van de huidige inzameling. Pagina 11

12 3.2 Fijn huishoudelijk restafval De inzameling van fijn huishoudelijk restafval, zowel bij hoogbouw als bij laagbouw, blijft de afgelopen jaren steken op gemiddeld 164 kilogram per inwoner per jaar. Ten opzichte van de gemeenten uit dezelfde stedelijkheidsklasse scoort gemeente Zeewolde beter. Wel is te zien dat bij de soortgelijke gemeenten de trend dalende is. Die trend is niet terug te zien bij de gemeente Zeewolde (zie figuur 6). Figuur 6: Overzicht hoeveelheden kilogrammen fijn huishoudelijk restafval per jaar per inwoner Uit de sorteeranalyses van de afgelopen jaren blijkt dat er met name nog Groente-, Fruiten Tuinafval (GFT), Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) en Oud Papier en Karton (OPK) in het fijn huishoudelijk afval terug te vinden is. Dit zou gescheiden aangeleverd kunnen worden, waardoor de hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval per inwoner per jaar verder afneemt. 3.3 Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) De inzameling van Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) in de gemeente Zeewolde laat de laatste jaren een lichte afname zien van de hoeveelheid ingezameld Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT), terwijl de gemeenten in de vergelijkbare stedelijkheidsklasse een stijging laten zien. Zeker in het jaar 2014 ten opzichte van Het is nog niet duidelijk of deze stijging bij vergelijkbare gemeenten ook in 2015 door heeft gezet, aangezien deze cijfers nog niet bekend zijn gemaakt door het CBS. Pagina 12

13 Figuur 7: Overzicht hoeveelheden kilogrammen Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) per jaar per inwoner Uit de sorteeranalyse van het afgelopen jaar blijkt dat gemiddeld nog 33% van het fijn huishoudelijk restafval bestaat uit Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) bestaande uit organische zeeffractie, GF-fractie en tuinafval (zie figuur 5 voor de optelling van 33%). Indien inwoners dit gescheiden aanleveren, daalt de hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval per inwoner. 3.4 Oud Papier en Karton (OPK) Sinds 1 januari 2016 is de minicontainer voor Oud Papier en Karton (OPK) geïmplementeerd in de gemeente Zeewolde en is er afscheid genomen van de losse inzameling Oud Papier en Karton (OPK) met behulp van de verenigingen. Het is nog niet duidelijk welke structurele resultaten deze wijziging heeft opgeleverd. Wel is bekend dat in de eerste maanden van % meer Oud Papier en Karton (OPK) is ingezameld ten opzichte van dezelfde maanden in De resultaten weergegeven in figuur 8 zijn gebaseerd op de losse inzameling van Oud Papier en Karton (OPK) met behulp van verenigingen. In figuur 8 is te zien dat de hoeveelheid Oud Papier en Karton (OPK) per inwoner per jaar de laatste jaren in de gemeente Zeewolde afneemt. Ook bij de gemeenten in dezelfde stedelijkheidsklasse neemt de hoeveelheid Oud Papier en Karton (OPK) af, weliswaar minder snel als in de gemeente Zeewolde. De afname van de hoeveelheid Oud Papier en Karton (OPK) is ongetwijfeld toe te wijden aan de verder digitalisering. Pagina 13

14 Figuur 8: Overzicht hoeveelheden kilogrammen Oud Papier en Karton (OPK) per jaar per inwoner Uit de sorteeranalyse van het afgelopen jaar blijkt dat er gemiddeld 11% van het fijn huishoudelijk restafval uit Oud Papier en Karton (OPK) bestaat. Door de invoering van de 240 liter minicontainer vanaf 1 januari 2016 is de verwachting dat er minder Oud Papier en Karton (OPK) in het fijn huishoudelijk afval terecht komt. 3.5 Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) In eerste instantie werd gesproken over de KFF-inzameling, dat staat voor Kunststof Flessen en Flacons. Gedurende de afgelopen jaren mocht hieraan meerdere deelstromen toegevoegd worden. Medio 2015 kwam daar zelfs drankenkartons bij en eind 2015 het blik, oftewel de metalen. Hierdoor spreken we vanaf eind 2015 over Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD). In figuur 9 wordt nog gesproken over Kunststof Flessen en Flacons (KFF) omdat pas in 2015 sprake was van de toevoeging metalen en drankenkartons. De hoeveelheid ingezamelde kunststoffen is de afgelopen jaren stabiel gebleven in de gemeente Zeewolde. In 2015 is sprake van een lichte toename, dat zal veroorzaakt zijn door de toevoeging van de deelstromen drankenkartons en metalen. Bij de gemeenten uit dezelfde stedelijkheidsklasse is een jaarlijkse stijging in de hoeveelheid kunststoffen te zien. Figuur 9: Overzicht hoeveelheden kilogrammen KFF per jaar per inwoner Pagina 14

15 Uit de sorteeranalyse van het afgelopen jaar is te zien dat gemiddeld 17% van het fijn huishoudelijk restafval bestaat uit Kunststoffen en Drankenkartons (zie figuur 5 voor optelling). Wanneer inwoners dit gescheiden aanleveren, daalt de hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval per inwoner. Ten opzichte van de gemeenten uit dezelfde stedelijkheidsklasse blijft de gemeente Zeewolde achter op de resultaten. De eerste beleidswijziging om tot verbeterde inzamelresultaten Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) te komen, betreft een frequentieverhoging medio 2016 van de inzameling van Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) door middel van plastic zakken. 3.6 Grof huishoudelijk afval De inwoners van de gemeente Zeewolde zijn in de afgelopen jaren gestimuleerd om het grof huishoudelijk afval gratis weg te brengen naar het Afvalbrengstation (ABS). Indien inwoners het opgehaald willen hebben, is dat tegen betaling. Dit heeft er toe geleid dat het grof huishoudelijk afval voornamelijk wordt gebracht naar het Afvalbrengstation (ABS). Ten opzichte van de gemeente in dezelfde stedelijkheidsklasse bieden de inwoners van de gemeente Zeewolde in totaal meer grof huishoudelijk afval aanbieden. De hoeveelheden blijven stabiel, terwijl bij de gemeenten in dezelfde stedelijheidsklasse de hoeveelheid grof huishoudelijk afval afneemt in de loop der jaren. Dit is te zien in figuur 10. Figuur 10: Overzicht hoeveelheid kilogrammen grof huishoudelijk afval per inwoner per jaar Door het weg te brengen naar het Afvalbrengstation (ABS) is er sprake van een beter scheiding van de verschillende grof huishoudelijk afval deelstromen. Dit is zichtbaar in figuur 11. In 2015 werd 83,6% van het grof huishoudelijk afval in gescheiden Pagina 15

16 monostromen aangeboden op het ABS. De stijging vanaf 2012 is het gevolg van de mogelijkheid om alle stromen gratis weg te brengen op het ABS. Figuur 11: Gescheiden versus ongescheiden grof huishoudelijk afval In 2015 is in totaal nog 195 kilogram ongescheiden restafval aangeboden. Dit bestaat uit 164 kilogram fijn huishoudelijk restafval en 31 kilogram grof huishoudelijk restafval dat weer bestaat uit de deelstromen: Ongescheiden grof huishoudelijk afval van het Afvalbrengstation (ABS) Ongescheiden grof huishoudelijk afval Huis-aan-Huis (HaH) Ongescheiden grof huishoudelijk afval Verbouwingsafval (VA). 3.7 Verpakkingsglas Naast de vier hoofdstromen: en het: Groente-, Fruit en Tuinafval (GFT) Oud Papier en Karton (OPK) Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) Fijn Huishoudelijk restafval Grof Huishoudelijk afval zijn de stromen Verpakkingsglas en Textiel ook geanalyseerd. In de gemeente Zeewolde wordt in ondergrondse containers het verpakkingsglas verzameld en vervolgens afgevoerd naar de verwerker. Pagina 16

17 Figuur 12: Overzicht hoeveelheden kilogrammen verpakkingsglas per inwoner per jaar Het inzamelingsresultaat van glas in de gemeente Zeewolde èn bij de gemeenten met een soortgelijke stedelijkheidsklasse blijft in de afgelopen jaren stabiel. Wel wordt bij de gemeenten met dezelfde stedelijkheidsklasse meer glas ingezameld dan in de gemeente Zeewolde. In de sorteeranalyses blijkt dat er nog 6% van 164 kilogram fijn huishoudelijk restafval uit glas bestaat. 3.8 Textiel Door middel van ondergrondse containers die op verschillende locaties in de gemeente Zeewolde staan, wordt het textiel ingezameld. Vanaf 2013 zijn er gegevens bekend over de hoeveelheden ingezameld textiel. In 2014 was de registratie van textiel mogelijk nog niet volledig, omdat de inzamelende charitatieve instelling niet in staat was de exacte gewichten aan te geven. Figuur 13: Overzicht hoeveelheden kilogrammen textiel per inwoner per jaar Ten opzichte van de gemeenten uit dezelfde stedelijkheidsklasse zamelt de gemeente Zeewolde veel textiel in. Uit de sorteeranalyse blijkt dat er nog 5% van de 164 kilogram fijn huishoudelijk restafval bestaat uit textiel. Pagina 17

18 3.9 Resultaten gemeente Zeewolde versus VANG doelstellingen Kijkend naar de milieuresultaten van de huidige situatie kan worden opgemaakt dat er nog stappen gezet moeten richting de landelijke doelstelling van 75% afvalscheiding en 100 kilogram restafval per inwoner per jaar. Figuur 14: Resultaat afvalscheiding gemeente Zeewolde De gemeente Zeewolde behaalt in 2015 een bronscheidingspercentage van 63,3% en een afvalscheidingspercentage van 65,1%. Het doel is in % afvalscheiding te realiseren. Voor definities van bronscheiding en afvalscheiding, zie bijlage 1. Wanneer gesproken wordt over de VANG doelstelling van 100 kilo restafval per inwoner, per jaar in 2020, betreft dit niet alleen de hoeveelheid fijn huishoudelijke restafval. Hiertoe behoort ook de hoeveelheid grof huishoudelijk afval (inclusief verbouwingsrestafval) dat resteer voor de verbranding bij de Afval Energie Centrale. In de gemeente Zeewolde blijft deze om en nabij gelijk in de afgelopen jaren, namelijk rond de 195 kilogram per inwoner per jaar, waarvan 164 kilogram fijn huishoudelijk afval betreft. Deze hoeveelheden komen overeen met de gemeenten in vergelijkbare stedelijkheidsklasse. Figuur 15: Resultaten totale hoeveelheden huishoudelijk restafval gemeente Zeewolde Pagina 18

19 Ten behoeve van een compleet beeld zijn de huidige resultaten met betrekking tot de VANG-doelstelling materiaalhergebruik ook weergegeven in dit Masterplan Grondstoffen, zie figuur 16. Figuur 16: Resultaten materiaalhergebruikpercentage gemeente Zeewolde Het percentage materiaalhergebruik daalt tot en met 2014 en laat in 2015 een zeer licht stijgende trend zien. De stijging is een resultaat van zowel verbeterde gescheiden inzameling van grondstoffen als maatregelen op het gebied van verwerking en opwerking Burgerraadpleging Uit de voorgaande paragraaf blijkt dat de gemeente Zeewolde nog niet voldoet aan de VANG-doelstellingen. Dit betekent dat er extra beleid en maatregelen nodig zijn om de hoeveelheid kilogram restafval per inwoner te laten afnemen en om een betere afvalscheiding te realiseren. Hiervoor is draagvlak van de inwoners van de gemeente Zeewolde van groot belang. De gedragsverandering moet immers bij hen vandaan komen. Dat betekent dat inwoners goed ingelicht moeten worden over het nut en noodzaak van afvalscheiding (milieu), de drempel voor afvalscheiding zo laag mogelijk moet worden gemaakt (service) en de kosten voor de burger zo beperkt mogelijk moet blijven (kosten). Daarom heeft de gemeente Zeewolde haar inwoners geraadpleegd. Het burgerpanel van de gemeente Zeewolde is in maart 2016 benaderd om mee te doen aan dit onderzoek. Daarnaast zijn de inwoners van hoogbouw en het buitengebied schriftelijk benaderd deel te nemen aan dit onderzoek. Het doel van deze burgerraadpleging is inzicht te krijgen in met name de houding ten opzichte van nieuwe manieren van inzamelen. Belangrijkste bevindingen 1. Een belangrijk argument voor het niet scheiden van Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) is het gebrek aan een aparte container. 2. De helft van de inwoners verwacht beter zijn afval te scheiden, als een aparte oranje container voor komt. Een container is volgens hen beter tegen stankoverlast, beter dan slappe plastic zakken. Pagina 19

20 3. Hoogbouw heeft liever verzamelcontainers dan zakken voor Plastic, Mtalen en Drankenkartons (PMD). 4. Bij frequentieverhoging van de inzameling van Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) met zakken, blijft een deel van de laagbouw ook gebruik maken van de brengvoorziening in verband met stank van de zakken. 5. Driekwart van de inwoners vindt het acceptabel om de service op restafval te verlagen: ofwel minder vaak de minicontainer legen, ofwel door verzamelcontainer op afstand. 6. Van de bewoners heeft 6% een te kleine Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) container, 13% geeft aan meer Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) in te zamelen als ze kosteloos een extra container krijgen. 7. Van de ondervraagden wil 66% de afvalscheiding verbeteren, 16% heeft geen mening. De nee stemmers zitten in hoogbouw, en dat is begrijpelijk: afval scheiden in hoogbouw is ook gewoon moeilijk. 8. Een verruiming van de openingstijden op het Afvalbrengstation (ABS) is voor velen een welkome ontwikkeling, met name langere opening op zaterdag (tot 17:00 uur) of een extra avondopening zou door velen gewaardeerd worden. 9. Er is winst te behalen door te informeren over gescheiden verwerking: communicatie intensiveren. Pagina 20

21 4. Ambitie en grondstoffenbeleid 4.1 Ambitie gemeente Zeewolde De gemeente Zeewolde spreekt de ambitie uit om de landelijke doelstelling te volgen. Dat betekent het bereiken van 75% afvalscheiding in 2020 en maximaal 100 kilogram restafval per inwoner per jaar te produceren. De grondstoffenanalyse in het voorgaande hoofdstuk geeft de resultaten weer van de huidige situatie. Beleidswijzigingen met betrekking tot de inzameling, in combinatie met inzet communicatie, zijn nodig om verbeteringen te realiseren. Op basis van de sorteeranalyse zien we dat de meeste winst valt te behalen op de grondstoffen Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT), Oud Papier en Karton (OPK), Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD). Figuur 17: Methoden ter verbetering inzameling grondstoffen 4.2 Beleidskader & randvoorwaarden Het beleidskader geeft richting aan de te nemen maatregelen voor de komende jaren. Vanuit de ambitie zoals beschreven in de vorige paragraaf, is het mogelijk een beleidskader te schetsen voor de inzameling van afval in Zeewolde. De uitgangspunten in dat kader zijn als volgt: Verhoging service op grondstoffen Verlaging van service op restafval Optimaal functionerend Afvalbrengstation (ABS) Inzetten op communicatie & handhaving Randvoorwaarden Er zijn daarbij enkele randvoorwaarden gekoppeld aan het beleidskader: 1. Geen kostenverhogende maatregelen De kosten en opbrengsten van maatregelen zullen steeds per maatregel door HVC in een business case en voorstel worden uitgewerkt. Vervolgens kan de gemeente Zeewolde daar een beslissing over nemen. In het plaatje dat hieronder is afgebeeld, is een eindbeeld geschetst, waar in verschillende stappen naartoe gewerkt kan worden. Pagina 21

22 Voor vergelijkbare gemeenten betekent dat model geen kostenverhoging. Mogelijk zullen de inzamelkosten (DVO-tarief) stijgen, maar die kunnen worden gecompenseerd door lagere kosten voor verwerking en hogere inkomsten uit het afvalfonds. Per saldo zou dat voor Zeewolde geen kostenverhoging betekenen. Die uitkomst is uiteraard nog wel afhankelijk van de precieze invulling en keuzes. 2. Maximaal 3 bakken aan huis Het bestuur van de gemeente Zeewolde hanteert een maximum van drie bakken (minicontainers) aan huis bij laagbouwwoningen. Dit geldt niet voor het buitengebied van de gemeente Zeewolde. 4.3 Concrete maatregelen Op basis van de resultaten van het huidige systeem, de uitkomsten van de burgerraadpleging en de beleidskaders sluit het model omgekeerd inzamelen het beste aan bij de ambitie van de gemeente Zeewolde Beproefd systeem voor laagbouw, hoogbouw is moeilijker Omgekeerd inzamelen oftewel rest op afstand levert over het algemeen de beste milieuresultaten op en is financieel het meest voordelig. Dat systeem heeft betrekking op laagbouwwoningen en gaat over de vier belangrijkste stromen. Het houdt in dat de grondstoffen Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD), Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) en Oud Papier en Karton (OPK) aan huis worden opgehaald en dat restafval via ondergrondse verzamelcontainers wordt ingezameld. Op die manier wordt het bewoners makkelijk gemaakt om grondstoffen apart aan te leveren en houden ze nog maar weinig restafval over. Dat restafval moeten ze vervolgens wegbrengen naar een container in de straat of buurt. Bij hoogbouw is in Nederland nog geen beproefd systeem. Er worden diverse proeven gedaan met inzamelsystemen bij hoogbouw, bijvoorbeeld met een mini-milieustraat: een aantal verzamelcontainers voor grondstoffen bij elkaar. Zeewolde en HVC volgen deze ontwikkelingen en kunnen voorstellen uitwerken zodra er tijdelijke of structurele oplossingen zijn. In het buitengebied van Zeewolde is omgekeerd inzamelen niet mogelijk, daar zou de minicontainer voor restafval gehandhaafd kunnen blijven en krijgen bewoners bijvoorbeeld vier minicontainers voor restafval, Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT), Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) en Oud Papier en Karton (OPK). Rest op afstand Het systeem van rest op afstand past naadloos in het beleidskader dat hierboven is geformuleerd. Het gaat immers uit van een hoge service op grondstoffen en een lagere service op restafval. Invoering van dat systeem zal een daling van de hoeveelheid restafval opleveren en een positieve bijdrage leveren aan het milieurendement en het behalen van de VANG-doelstellingen. De maatregelen die dan worden genomen zijn als volgt: 1. Hoge service op grondstoffen Pagina 22

23 a. Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD): minicontainer ter beschikking stellen b. Oud Papier en Karton (OPK): service is op orde c. Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT): service is op orde, maar mogelijk extra communicatie en gratis tweede mini of bij vervanging 240 liter uitzetten 2. Lage service op restafval a. Korte termijn: minder vaak ophalen b. Halflange termijn: rest op afstand in combinatie met container voor Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD) Op die manier ziet het eindbeeld er als volgt uit: Figuur 18: Overzicht grondstoffenbeleid gemeente Zeewolde 4.4 Doorkijk naar de langere termijn Met de maatregelen die hierboven zijn beschreven, maakt de gemeente goede stappen in het realiseren van haar ambitie. Toch zal ook na (en tijdens) invoering van dit systeem constant worden doorontwikkeld. Voor de invoering van maatregelen bij hoogbouw bijvoorbeeld. De gemeente Zeewolde volgt samen met HVC de ontwikkelingen en proeven en zal afhankelijk van die uitkomsten modellen verkennen. In de tussentijd levert HVC bij hoogbouw maatwerk. Daarnaast zal communicatie altijd blijvend aandacht vragen. Zowel bij de invoering van specifieke maatregelen, als algemene aandacht voor het belang van afval scheiden of voorlichting over wat moet in welke bak? Pagina 23

24 Bijlage 1: Wettelijke kaders Europese en landelijke regelgeving geven kaders voor het gemeentelijk afvalbeleid. De hoofdlijnen van de beleidskaders zijn hieronder geschetst. Europees afvalbeleid Kaderrichtlijn afvalstoffen De belangrijkste Europese richtlijn op het gebied van afval is de vernieuwde Kaderrichtlijn afvalstoffen. Met deze nieuwe wetgeving beoogt de Europese Unie betere afvalpreventie, efficiënter omgaan met schaarse grondstoffen en een zo hoog mogelijk hergebruik van materialen. Landelijke afvalbeleid Wet milieubeheer (Wm) In deze wet wordt onder meer beschreven dat de gemeente de zorgplicht heeft voor het inzamelen van huishoudelijk en grof huishoudelijk afval. Volgens de wet is de Minister van Infrastructuur & Milieu (I&M) verplicht een landelijk afvalbeheerplan (LAP) vast te stellen. Dit plan bevat minimaal de hoofdlijnen van het beleid voor afvalbeheer en is in overeenstemming met het Kaderrichtlijn afvalstoffen. Voor lokale overheden vormt dit de basis voor het afvalbeleid. Landelijk afvalbeheerplan LAP In 2003 is het eerste Landelijk afvalbeheerplan (LAP) in werking getreden. De geldingsduur van dat plan was van 2003 tot en met Het tweede LAP is geldig van 2009 tot en met 2015, met een doorkijk tot Op dit moment wordt er meer gesproken over de VANG-doelstellingen. Het LAP heeft de principes van de Ladder van Lansink als uitgangspunt (zie figuur 1). Het is erop gericht prioriteit te geven aan de meest milieuvriendelijke verwerkingswijze. Er dient eerst te worden overwogen of de hoogste stap (preventie) gerealiseerd kan worden. Pas daarna kan een lagere stap in aanmerking komen. PREVENTIE NUTTIGE TOEPASSING ALS MATERIAALHERGEBRUIK NUTTIGE TOEPASSING ALS BRANDSTOF VERWIJDEREN DOOR VERBRANDEN VERWIJDEREN DOOR STORTEN Figuur 1: Ladder van Lansink NUTTIGE TOEPASSING ALS PRODUCTHERGEBRUIK Pagina 24

25 Onder nuttige toepassing valt producthergebruik, materiaalhergebruik en het gebruik van afval als brandstof (zie figuur 1: Ladder van Lansink). Onder producthergebruik wordt de nuttige toepassing verstaan waar producten opnieuw worden gebruikt voor hetzelfde doel als waarvoor zij waren bedoeld (bijvoorbeeld via kringloopwinkels). In de periode waarin de tweede wijziging van het LAP plaatsvond, is ook de uitvoering van het programma Van Afval Naar Grondstof (VANG) opgepakt. De wijziging van het LAP sluit aan bij de doelstellingen en invulling van VANG. Bovendien is in de loop van 2014 gestart met de voorbereiding van een nieuw LAP, dat in 2015 in werking moet treden. Het opstellen van dat LAP3 en het uitvoeren van VANG lopen gelijk op en zijn onderling verweven. Daardoor kunnen resultaten van VANG, nieuwe minimumstandaarden en mogelijke accentverschuivingen of nieuwe speerpunten in het afvalbeleid worden opgenomen in het nieuwe Nederlandse afvalbeheerplan. Van Afval Naar Grondstof (VANG) Het programma Van Afval Naar Grondstof (januari 2014) is de inspanning van het kabinet om de transitie naar een circulaire economie te stimuleren. Het omvat de uitwerking van het Afvalpreventieprogramma Nederland, dat Nederland in opdracht van de Europese Commissie heeft gemaakt. Het programma bestaat uit 8 operationele doelstellingen die betrekking hebben op de gehele grondstoffen keten. Meest relevant voor wat betreft dit Masterplan Grondstoffen is doelstelling 3. Verbetering van de afvalscheiding en inzameling. De ambitie die aan deze doelstelling ten grondslag ligt, is het minimaliseren van de hoeveelheid Nederlands huishoudelijk restafval in de verbrandingsinstallaties, onder andere door gemeenten te faciliteren bij verbetering van afvalscheiding en inzameling. In het Uitvoeringsprogramma VANG (december 2014) zijn deze ambities nader gespecificeerd naar 75% scheiding van huishoudelijk restafval 1 en een gemiddelde hoeveelheid huishoudelijk restafval per inwoner van 100 kilogram per inwoner per jaar. Afvalprestaties Met de introductie van het VANG programma en de daarbij behorende concept richtlijnen is ook de nadruk verschoven met betrekking tot het vergelijken van afvalprestaties. Leidend bij VANG is de hoeveelheid (kilogram) huishoudelijk restafval per inwoner. Materiaal hergebruik percentage en de verdere toepassing van de ingezamelde grondstoffen zijn hierbij van secundair belang. In de toekomst wordt niet langer gekeken naar de stedelijkheidsklasse als prestatiebepalende factor maar wordt geclusterd op basis van hoogbouw percentage. Voor nu wordt de stedelijkheidsklasse nog wel gehanteerd. In het voorliggende Masterplan Grondstoffen zijn deze uitgangspunten leidend. 1 Definitie huishoudelijk restafval: totale gecombineerde hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval, grof huishoudelijk restafval en verbouwingsafval dat overblijft na bron- en/of nascheiding Definities doelstellingen Om tot een breed inzicht te komen van de prestaties van een gemeente en op welke plek in de keten deze worden bereikt, is onderscheid gemaakt in vier doelstellingen die als volgt zijn gedefinieerd: Pagina 25

26 Bronscheiding: dit laat zien welk deel er binnen een gemeente aan brongescheiden mono stromen ingezameld wordt; Afvalscheiding: dit betreft het resultaat van de bronscheiding aangevuld met het resultaat van voorscheiding van restafval (sortering van grof restafval bij Sortiva en voorscheiding restafval op o.a. kunststoffen). Het verschil tussen bronscheiding en afvalscheiding betreft een verwerkings-/sorteerresultaat dat HVC voor de gemeente realiseert; Materiaalhergebruik: dit percentage laat zien welk deel van het ingezamelde huishoudelijk afval voor hergebruik ingezet kan worden. HVC kan voor een aantal stromen de gehele keten regisseren en heeft daarmee inzicht in het werkelijke hergebruik, bijvoorbeeld Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT). Voor een aantal andere stromen reikt de regie van HVC tot aan de deur van een volgende verwerker en presenteren we het resultaat tot aan die stap in de keten (voorbeeld sorteerresultaat kunststof verpakkingen). Dit wordt als zodanig verwoord in de toelichting in de jaarrapportages die aan gemeenten worden opgeleverd, zodat voor gemeente helder is tot waar HVC in de keten kijkt voor de berekening van het percentage materiaalhergebruik; het geeft daarmee een goed beeld van de massabalans van HVC. Doelstelling restafval: dit betreft het aantal kilo s per inwoner per jaar dat als restafval voor verbranding wordt aangeboden bij de afvalenergiecentrale. Bovenstaande definities zijn specifiek voor de gemeente Zeewolde door vertaald in een overzicht en voorzien van formules en doelstellingen op landelijk en gemeentelijk niveau, zoals weergegeven op de volgende pagina. Doelstelling Definitie Formule Landelijke doelstelling Doelstelling gemeente Zeewolde Resultaat gemeente Zeewolde in 2015 De bron gescheiden ingezamelde (tonnen bron gescheiden Bronscheiding deelstromen van het fijn deelstromen fijn + n.v.t. n.v.t. 63,3% en grof huishoudelijk afval grof/totaal ingezamelde tonnen afval) * 100% (tonnen bron- en De bron- èn voorgescheiden voorscheiding van alle Afvalscheiding (VANG) stromen/totaal 75% in % in ,1% grof en fijn huishoudelijk ingezamelde tonnen afval in deelstromen afval) * 100% Materiaalhergebruik Het percentage van de afvalscheiding dat voor verwerking aangeboden en geaccepteerd wordt bij een recycler LAP2 monitor (2015 o.b.v. ge-update massa balans) n.v.t. n.v.t. 61,3% Doelstelling restafval (VANG) Alle grof- en fijn huishoudelijk restafval dat resteert en vóór verbranding bij de AEC wordt aangeleverd (kilo s ingezameld fijn restafval + kilo s grof restafval dat resteert na voorscheiding) / aantal inwoners 100 kilogram per inwoner per jaar in kilogram per inwoner per jaar in kg/inw/jr Pagina 26

27 Tabel 1: Overzicht VANG-doelstellingen en resultaat gemeente Zeewolde Gemeentelijk grondstoffenbeleid Grondstoffenbeleid De gemeente Zeewolde heeft een Maatregelenplan Afvalbeleidsplan , waarin is aangegeven welke kaders en ambities zij op het gebied van afvalinzameling en verwerking hebben. Dit Maatregelenplan Afvalbeleidsplan wordt iedere 4 jaar opnieuw opgesteld. De komende periode van vier jaar kiest de gemeente Zeewolde voor de titel Masterplan Grondstoffen waarin het beleid en de ambities en maatregelen beschreven worden. Afvalstoffenverordening Op grond van de Wet milieubeheer is de gemeente verplicht een afvalstoffenverordening vast te stellen in het belang van de bescherming van het milieu. Het stelt regels voor de burgers over het ontdoen van afvalstoffen en (afzonderlijke) inzameling van afvalstoffen. In de verordening is aangegeven waar, hoe en aan wie het huishoudelijk afval moet worden aangeboden. In gemeente Zeewolde geldt de Afvalstoffenverordening Zeewolde Pagina 27

28 Bijlage 2: Samenwerking gemeente Zeewolde en HVC; samen doen Als opdrachtgever is gemeente Zeewolde bepalend in de taken die HVC voor de gemeente uitvoert en de resultaten die bereikt dienen te worden. De basis voor het afvalbeheer vormt de Dienstverleningsovereenkomst die in 2012 tussen de gemeente en HVC is afgesloten voor tien jaar en waarin de inhoud, de omvang en garanties van de afvalbeheertaken, zijn vastgelegd. Zowel HVC als gemeente kunnen elkaar voorstellen tot wijzigingen van deze overeenkomst doen. Achtergrond Gemeente Zeewolde De gemeente Zeewolde is sinds 1984 de jongste en meest duurzame gemeente met inwoners en woonhuisaansluitingen (peiljaar 2015). Gelegen in de provincie Flevoland, dat in de jaren 60 van de twintigste eeuw is drooggelegd, is de gemeente Zeewolde één van de zes gemeenten van de provincie Flevoland. De andere gemeenten zijn Lelystad, Dronten, Almere, Urk en Noordoostpolder. De gemeente Zeewolde bevindt zich in het zuidelijke gedeelte van de provincie Flevoland en betreft een gemeente met een ruime opzet en heeft veel oog voor natuur. Het bestuur van de gemeente Zeewolde heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Niet voor niets staat de gemeente Zeewolde bekend als de duurzaamste gemeente van Nederland. Op het gebied van energievoorziening en duurzame besparingen zijn er al behoorlijke stappen genomen. Op het gebied van het inzamelen van grondstoffen kan de gemeente Zeewolde nog verder verbeteren. Het inzicht dat afval als grondstof zowel op het gebied van milieu als financieel iets oplevert, dient de belangrijkste gedachtengoed te worden. Onderdeel hierbij is de verbinding tussen de gemeente Zeewolde en haar inwoners. Door middel van interactie beter bekend als burgerparticipatie wil de gemeente de hoge kwalitatieve dienstverleningen op het gebied van grondstoffeninzameling behouden, tegen betaalbare kosten. De concrete stappen die gezet kunnen worden om de landelijke ambitie, waar de gemeente Zeewolde zich aan gecommitteerd heeft, waar te maken, zijn weergegeven in concreet beleid, beschreven in hoofdstuk 4. De komende jaren verwacht de gemeente Zeewolde een toename van de bouw van nieuwbouwwoningen waardoor het aantal woonhuisaansluitingen zal toenemen. Op dit moment bevindt de gemeente Zeewolde zich in stedelijkheidsklasse 4. In het kader van het VANG programma wordt gekeken naar de verhouding laagbouw, hoogbouw. Hiervoor is vooralsnog geen definitieve indeling gemaakt. Achtergrond HVC Pagina 28

29 HVC is een toonaangevend nutsbedrijf van en voor gemeenten en waterschappen. Haar opdracht is om de deelnemende overheden te helpen met het realiseren van hun doelstellingen op het gebied van hergebruik van grondstoffen, afvalbeheer en duurzame energie. HVC kiest voor oplossingen met een zo hoog mogelijk milieurendement tegen verantwoorde kosten, waarbij financiële opbrengsten terugvloeien naar de maatschappij. Ze richten zich op lokaal beschikbare bronnen en aanvullend op bronnen buiten hun verzorgingsgebied. Ze zetten hun ondernemerschap in om bestuurlijke doelen te vertalen in concrete oplossingen. Innovatie, creativiteit en samenwerking zijn daarbij kernwaarden. HVC staat als maatschappelijk betrokken organisatie midden in de samenleving. Zij hechten aan educatie en een open communicatie over hun activiteiten en milieuprestaties. HVC is een bedrijf waar mensen belangrijk zijn. Samen investeren ze om het beste uit zichzelf en het bedrijf te halen. Naast de inzameling van afval en grondstoffen in Zeewolde, voert HVC deze werkzaamheden ook uit bij de gemeente Lelystad en Noordoostpolder. Grondstoffenbeheer Naast inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval geeft HVC ook beleidsadvies. Vanuit deze rol is dit Masterplan Grondstoffen opgesteld. Hiermee wil HVC de gemeente ondersteunen in de regiefunctie en het behalen van de doelstelling van het hoogst mogelijke milieurendement tegen de laagst mogelijke kostprijs. Vanuit HVC is een gestructureerde vorm van informatie noodzakelijk om de gemeente in staat te stellen te sturen op doelmatig beheer van huishoudelijke afvalstoffen en grip te houden op de doelstellingen. De afvalbeheercyclus zoals hieronder weergegeven biedt handvaten voor een gestructureerde informatievoorziening en gereedschappen voor verbeteringen. Masterplan Grondstoffen PLAN Jaarplan Uitvoeringsplan ACT Bijstellen DO Uitvoeren CHECK Kwartaalrapport Jaarrapport Pagina 29

30 Figuur 1: Grondstofbeheercyclus Het voorliggende Masterplan Grondstoffen geeft de kaders waaraan het afvalbeheer moet voldoen en de ambities die in 2020 moeten zijn bereikt. De manier waarop hier invulling aan zal worden gegeven, wordt bepaald in samenspraak met HVC. HVC zal hiervoor na afstemming met de gemeente Zeewolde jaarplannen opstellen, zie figuur 4: Grondstofbeheercyclus. In de jaarplannen staat per jaar aangegeven welke maatregel(en) nader uitgewerkt worden. De volgorde hiervan komt tot stand door een prioriteitsbepaling, op basis van een zo hoog mogelijke recycleresultaat van afvalstromen dan wel op basis van een financiële afweging. Deze jaarplannen worden, rekening houdend met de gemeentelijke planning en controlecyclus en in overleg met de gemeente, opgeleverd. In het jaarplan staan de in dat jaar uit te voeren maatregelen. In het uitvoeringsplan worden de maatregelen verder uitgewerkt waarbij ook de financiën in beeld worden gebracht. De uitvoeringsplannen worden separaat aan het bestuur ter besluitvorming voorgelegd. Afhankelijk van eventuele (financiële) consequenties, zullen deze plannen door het college of de raad vastgesteld worden, waarna HVC de plannen implementeert. De jaarplannen worden jaarlijks geëvalueerd. Via jaar- en kwartaalrapportages krijgt de gemeente terugkoppeling over de resultaten die een bepaalde maatregel heeft gehad. Pagina 30

31 De rapportage die HVC opstelt, vindt plaats aan de hand van: De registratie van de ingezamelde hoeveelheden per grondstof; Een jaarlijks te houden representatieve sorteeranalyse, waarbij de samenstelling van het restafval steekproefsgewijs wordt onderzocht; De registratie van klachten en meldingen over de uitvoering van de dienstverlening; Een eventueel klanttevredenheidsonderzoek over de afvalinzameling onder inwoners en de gemeenten. Medio 2018 wordt het totale Masterplan Grondstoffen in onderling overleg geëvalueerd en bezien in welke mate de maatregelen tot het beoogde resultaat hebben geleid. Na de evaluatie zal er een nieuw meerjarig afvalbeheerplan worden opgesteld. Pagina 31