Borstamputatie en schildwachtklierprocedure

Transcriptie

1 Borstamputatie en schildwachtklierprocedure In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten om een borstamputatie te ondergaan ter behandeling van een tumor in uw borst. Het doel van de operatie is om het tumorweefsel met de borst te verwijderen. In deze folder leest u alles over de voorbereiding, de operatie en de nazorg. Borstamputatie Bij een borstamputatie wordt de gehele borst verwijderd. Een borstamputatie is noodzakelijk wanneer: er meerdere gezwellen in de borst zijn. het gezwel te groot is in verhouding tot de omvang van de borst. In dat geval zou het cosmetische resultaat van de borstsparende therapie teleurstellend zijn. Na een borstamputatie kunt u een reconstructie van de borst overwegen. Er zijn verschillende manieren waarop de plastisch chirurg de reconstructie kan uitvoeren. U kunt via uw behandelend arts advies vragen aan de plastisch chirurg. Wat is de schildwachtklier? De schildwachtklier is de eerste lymfeklier na een tumor. Deze klier wordt als eerste aangedaan wanneer cellen van het gezwel zich verspreiden door de lymfebanen. Pas later worden ook andere lymfeklieren aangetast. De klier bevindt zich meestal in de oksel, soms naast het borstbeen. Soms gaat het om meer dan één klier. Als de schildwachtklier geen tumorcellen bevat, is de kans klein dat de overige lymfeklieren tumorcellen bevatten. Als er wel tumorcellen in de schildwachtklier worden gevonden, bestaat de kans dat ook de omgevende lymfeklieren zijn aangetast. Het kan dan wenselijk zijn om alle overige lymfeklieren in dat gebied te verwijderen. Dit hangt ook af van de andere kenmerken van de tumor. Bij mensen zonder uitzaaiingen blijft de lymfeklieroperatie dus beperkt tot het verwijderen van (meestal) één of twee klieren. Er worden voor deze ingreep verschillende benamingen gebruikt, wat tot verwarring kan leiden. Sentinel node-, schildwachtklier- of poortwachtklierprocedure zijn verschillende termen voor dezelfde ingreep.

2 De schildwachtklierprocedure wordt uitgevoerd bij mensen met een tumor in de borst, waarvan door middel van borstfoto s, celpunctie en/of echografie bewezen is dat die kwaadaardig is. Als er al voor de operatie vergrote lymfeklieren in de oksel worden gevonden, zal daar eerst nader onderzoek naar worden gedaan. Voorbereiding op de opname in het Maasziekenhuis Voordat u wordt geopereerd in Maasziekenhuis Pantein heeft u twee afspraken op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc in Nijmegen ter voorbereiding op de operatie. Tijdens de eerste afspraak krijgt u een radioactieve stof ingespoten die de schildwachtklier zichtbaar maakt. Een dag later worden er foto s en een scan gemaakt van de schildwachtklier voor een definitieve plaatsaanduiding. De afspraken in het Radboudumc vinden plaats op de dag vóór de opname en op de dag van de opname in het Maasziekenhuis. Aansluitend op de tweede afspraak in het Radboudumc wordt u opgenomen in het Maasziekenhuis Pantein voor de operatie. Meer informatie over de afspraken in het Radboudumc leest u op pagina 3. Op pagina 10 vindt u een overzicht van uw afspraken in het Radboudumc en de adres- en contactgegevens van de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Voorbereiding op de operatie De anesthesioloog vertelt u vanaf welk tijdstip vóór de operatie u nuchter moet blijven. U mag dan alleen een slokje water drinken. Wij raden u ook aan gedurende 24 uur vóór uw opname geen alcohol te gebruiken en niet te roken, ook niet gedurende de dag van de operatie. Voor de operatie moet uw huid schoon zijn. Wij verzoeken u voor u naar het ziekenhuis komt te douchen of te baden, uw nagels kort te knippen, eventuele nagellak te verwijderen en geen crème of make-up te gebruiken. Tijdens de ingreep mag u geen lenzen, piercings of sieraden dragen. U kunt wel een bril meenemen, die u tijdens de opname kunt dragen. Heeft u de dag voor de ingreep griep of koorts? Neemt u dan contact op met het opnamebureau op telefoonnummer U hoort dan of het nodig is om een nieuwe afspraak te maken.

3 Volgt u verder de instructies en voorbereidingen op, zoals afgesproken met uw behandeld arts, de anesthesioloog en de informatieverpleegkundige (zie ook de folder Anesthesiologie ). In de folder Wegwijzer bij opname kunt u meer lezen over de opname en de voorbereiding hierop. Welke verdoving? Een goede verdoving bij een operatie is belangrijk. Een borstamputatie vindt altijd plaats onder algehele narcose. Over de wijze van verdoving kunt u meer lezen in de folder Anesthesiologie van het Maasziekenhuis. Tijdens het pre-operatief spreekuur ter voorbereiding op de operatie kunt u de verdoving met de anesthesioloog bespreken. Medicatie De anesthesioloog vertelt u tijdens het pre-operatief spreekuur welke medicijnen u mag gebruiken en met welke u tijdelijk dient te stoppen. Dag vóór de opname Eerste afspraak in het Radboudumc Op de afgesproken dag en tijd meldt u zich bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde in het Radboudumc in Nijmegen. De nucleaire geneeskundige geeft u ongeveer 4 kleine injecties met radioactieve stof op verschillende plaatsen, net onder de huid in de borst. Dit is even gevoelig. De radioactieve stof zal zich in de komende uren verplaatsen via de borst naar de eerste okselklier (de schildwachtklier). Dit alles duurt ongeveer 10 minuten. Om te controleren of de radioactieve stof zich goed verplaatst, wordt er ongeveer 2 uur nadat u de injecties heeft gehad, nog een scan gemaakt. De hoeveelheid radioactiviteit die wordt toegediend is gering en ruim binnen de norm die de overheid daarvoor heeft aangegeven. Bijwerkingen zijn niet bekend. Dag van opname Tweede afspraak in het Radboudumc Op de dag van de opname gaat u nog een keer terug naar de afdeling Nucleaire Geneeskunde in het Radboudumc. De schildwachtklier in de oksel wordt dan gemeten en aangetekend. De radioactieve stof bevindt zich nu in de eerste okselklier. Een laborant neemt u mee naar een

4 toestel dat deze radioactiviteit kan meten in de oksel. U komt hiervoor op een tafel te liggen met een grote meetkamer boven u. De laborant maakt foto s en tekent de plaats aan in de oksel. De nucleair geneeskundige controleert dit en eventueel wordt met een soort groot potlood (een meetinstrument) de activiteit in de oksel gemeten voor de definitieve plaatsaanduiding. Dit alles duurt ongeveer 20 tot 30 minuten. De foto s die worden gemaakt neemt u mee naar Maasziekenhuis Pantein. In het Maasziekenhuis meldt u zich op het afgesproken tijdstip bij de balie van de verpleegafdeling. Een verpleegkundige wijst u uw kamer en bed. Zij stelt u een aantal vragen, beantwoordt mogelijke vragen van u en bereidt u verder voor op de operatie. Zij neemt uw temperatuur en polsslag op en u kunt de operatiekleding aantrekken. Om trombose te voorkomen, krijgt u voor de operatie door middel van een injectie een antistollingsmiddel toegediend. De operatie Nadat u onder narcose bent gebracht, wordt een kleine hoeveelheid blauwe kleurstof in de borst gespoten. Deze kleurstof stroomt naar de schildwachtklier. Die kleurt nu blauw en is bovendien nog steeds radioactief. Met een kleine operatie wordt de klier vervolgens verwijderd. De schildwachtklier is te herkennen aan zijn blauwe kleur en aan de resterende radioactiviteit die we kunnen opsporen met een detector. Deze procedure neemt ongeveer een half uur in beslag. Bij een borstamputatie wordt de gehele borst verwijderd, dus het borstweefsel inclusief de tepel. De ribben blijven bedekt door de borstspier. Door de operatie ontstaat een groot litteken. De borstwand is niet altijd glad, maar kan iets verdikt zijn. Dit kan zich na een paar maanden herstellen. De borsthuid wordt veel minder gevoelig of helemaal gevoelloos. Rond het litteken is er in het begin helemaal geen gevoel meer, vaak trekt dit later iets bij. Soms wordt een deel van de wond juist extra gevoelig. De operatie duurt ongeveer één uur. Het borstweefsel wordt onderzocht in het pathologisch laboratorium. Er wordt gekeken of de snijranden van het verwijderde weefsel vrij zijn van tumorcellen. Ook wordt de aard van de tumor onderzocht.

5 Na de operatie Na de operatie wordt u wakker op de uitslaapkamer. U heeft een infuus in uw arm voor het toedienen van vocht en eventueel medicijnen. De wond is verbonden met gazen. In de wond zit een drain, een dun plastic slangetje, dat bedoeld is voor het afvoeren van wondvocht. Een verpleegkundige brengt u terug naar de verpleegafdeling. Daar wordt regelmatig gevraagd hoe u zich voelt en hoeveel pijn u heeft. Ook wordt uw bloeddruk, de wond en het infuus regelmatig gecontroleerd. Als u niet misselijk bent, mag u na de operatie weer eten en drinken. Doordat de resterende blauwe kleurstof (die tijdens de operatie in de borst wordt gespoten) wordt uitgescheiden, kan uw urine en ontlasting gedurende de eerste dagen na de operatie blauw of groen van kleur zijn. De kleurstof is een geregistreerd middel. In uitzonderlijke gevallen kan een allergische reactie optreden. De borst kan nog lang blauw blijven van de kleurstof. Meestal wordt de drain de dag na de operatie verwijderd. Afhankelijk van de hoeveelheid wondvocht wordt ook het infuus verwijderd. Het operatieverband mag 24 uur na de operatie van de wond gehaald worden. Vaak zitten er op de wond zwaluwstaartjes geplakt die zeven dagen blijven zitten. Nadat het verband verwijderd is, mag u douchen. In de dagen na de operatie zult u zich weer vrij snel kunnen verzorgen en vrij bewegen. Bewegen is goed voor het herstel. De opname duurt ongeveer twee tot drie dagen. Het bekijken van de wond Veel vrouwen zien er tegenop om naar de wond te kijken. Het kan daarom prettig zijn om de eerste keer samen met bijvoorbeeld uw partner en een verpleegkundige naar de wond te kijken. De verpleegkundige kan dan ook uitleggen wat u ziet. Aanmeten van een tijdelijke prothese De dag na de operatie neemt de mammaverpleegkundige contact met u op om te vragen hoe het met u gaat. Zij zal u ook informeren over het aanmeten van een tijdelijke prothese. Als u nog in het ziekenhuis opgenomen bent, komt de mammacareverpleegkundige bij u langs. Als u al thuis bent, dan zal ze telefonisch contact met u opnemen.

6 Het aanmeten van de tijdelijke prothese vindt plaats in het ziekenhuis door de mammacareverpleegkundige. Dit kan zijn tijdens uw opname of poliklinisch in de week na de operatie. Als u dat prettig vindt, mag uw partner of een andere naaste hierbij aanwezig zijn. Voor het aanmeten van deze prothese verzoeken wij u twee goed passende bh s met verstelbare bandjes mee te nemen. Neemt u bij voorkeur bh s mee die u al eerder gedragen heeft. Deze bh s hebben namelijk al een pasvorm. Wij raden u aan voor de operatie al een bezoek te brengen aan een lingeriezaak waar ze lingerie en borstprothesen verkopen. Zij kunnen u alvast goede adviezen geven over bh s die u het beste kunt dragen na de borstamputatie. Een overzicht van lingeriezaken in de omgeving die borstprothesen en lingerie verkopen, vindt u in de folder Lingeriezaken voor borstprothesen en lingerie. Het aanmeten van een definitieve prothese is afhankelijk van een eventuele nabehandeling. Tijdens de poliklinische controle wordt u hierover geïnformeerd. Na de opname Wanneer neemt emt u contact op met het ziekenhuis? In de volgende gevallen dient u contact op te nemen met poli Chi-rurgie: Bij een nabloeding of wondlekkage; Bij hoge koorts (meer dan 38,5 C); Bij extreme pijn; Bij roodheid rondom de wond; Bij zwelling van het wondgebied. Wanneer zich thuis bovenstaande problemen voordoen, neemt u dan contact op met de poli Chirurgie, via telefoonnummer Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de Spoedeisende hulp op telefoonnummer Adviezen voor thuis Bij pijn mag u paracetamol 500 mg tabletten gebruiken, maximaal 4 keer per dag 2 tabletten. Wees de eerste 4-6 weken voorzichtig met tillen en alle bewegingen en activiteiten die nog pijnlijk zijn.

7 De wond heeft geen speciale verzorging nodig. Als de wond droog is, hoeft er geen gaas meer op. Tot aan de controleafspraak mag u niet baden of zwemmen. U mag wel douchen. Overlegt u tijdens de eerste poliklinische controle wanneer u weer mag sporten. Wanneer u weer kunt gaan werken, hangt af van het werk dat u verricht. Dit kunt u ook tijdens de eerste poliklinische controle overleggen. Poliklinische controle Na ongeveer 10 tot 14 dagen heeft u op de polikliniek een afspraak voor controle. De chirurg bespreekt met u de uitslag van het onderzochte borstweefsel. Afhankelijk van de uitslag kan een aanvullende behandeling worden geadviseerd. Wij raden u aan uw partner of een andere naaste mee te nemen naar deze afspraak. Oncologiecommissie De specialisten van het Maasziekenhuis werken nauw samen met specialisten van het Integraal Kankercentrum Oost (IKO) in de oncologiecommissie. In deze commissie worden de ziektebeelden van alle kankerpatiënten besproken om tot een optimale behandeling te komen. Meer informatie Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Stelt u deze dan aan uw behandelend arts of de mammacareverpleegkundige. Ook als u ongerust bent over uw situatie mag u altijd contact opnemen met de mammacareverpleegkundige. De mammacareverpleegkundige is bereikbaar op telefoonnummer of via mammacare@pantein.nl.

8 Afsprakenoverzicht en contactgegevens Radboudumc Dag voor de operatie: afspraak schildwachtklierprocedure Op <datum> Om uur injectie Om uur scan wordt u verwacht op de afdeling Nucleaire Geneeskunde in het Radboudumc in Nijmegen voor de injectie met radioactieve stof en het maken van de scan. Dit is op de dag vóór de operatie. Na afloop van de behandeling mag u naar huis. Dag van de operatie: afspraak schildwachtklierprocedure Op <datum> Om uur wordt u verwacht op de afdeling Nucleaire Geneeskunde in het Radboudumc in Nijmegen voor het maken van de scan en foto s. De foto s die worden gemaakt, neemt u mee naar Maasziekenhuis Pantein. Na het maken van de scan en de foto s gaat u rechtstreeks naar Maasziekenhuis Pantein, waar u zich meldt bij de balie van de verpleegafdeling. Contactgegevens Radboudumc Radboudumc, centrale ingang Afdeling Nucleaire Geneeskunde, (verdieping -1, route 757) Geert Grooteplein GA Nijmegen Telefoonnummer: Februari 2014 Versie 1.2 MAM020