Communicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft

Transcriptie

1 Logopedie Communicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft

2 Patiëntenvoorlichting: LOG002 / Communicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft /

3 Communicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft U krijgt deze informatiefolder omdat uw partner of familielid op dit moment communicatieproblemen heeft door een beschadiging in de rechter hersenhelft. In deze folder geven wij u een korte uitleg over de mogelijke communicatieproblemen. Daarnaast leest u hoe de logopedist bij deze problemen kan helpen en vindt u enkele richtlijnen ter verbetering van de communicatie. In deze folder duiden we uw partner of familielid aan met "patiënt". Communicatieproblemen Bij een beroerte/beschadiging in de rechter hersenhelft kunnen communicatieproblemen ontstaan. Soms vallen deze in eerste instantie niet op. De patiënt spreekt vaak vlot en vloeiend, maar toch verloopt de communicatie niet zoals vroeger. De patiënt is zich niet altijd bewust van deze problemen, die zich op verschillende manieren kunnen uiten. Problemen met spreken De patiënt maakt weinig oogcontact; hierdoor lijkt het alsof hij niet geïnteresseerd is in wat u vertelt. Het gezicht is uitdrukkingsloos en de stem klinkt eentonig. Gevoelens van de patiënt zijn hierdoor moeilijker te herkennen. De patiënt onderbreekt u terwijl u nog niet klaar bent met het vertellen van uw verhaal. Hij heeft op dat moment niet in de gaten dat dit niet gepast is. De patiënt praat veel, maar zegt weinig; tijdens het vertellen kan hij niet duidelijk maken waar het nu eigenlijk om gaat. De patiënt maakt ongepaste grapjes. 3

4 Problemen met begrijpen De patiënt begrijpt niet wat het belangrijkste is van dat wat u vertelt. De patiënt heeft moeite met het onthouden van dat wat er verteld wordt. Het volgen van een gesprek met meerdere mensen kost de patiënt soms ook meer moeite. In een drukkere omgeving, met veel achtergrondgeluid (bijvoorbeeld muziek of televisie) heeft de patiënt meer moeite met het volgen van het gesprek. De patiënt vat figuurlijke taal letterlijk op. Bijvoorbeeld wanneer u het heeft over het onderste uit de kan halen, zal hij werkelijk op zoek gaan naar een kan. Ook grapjes kunnen hierdoor moeilijker begrepen worden. De patiënt heeft moeite met het begrijpen van gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Hierdoor kan hij niet goed begrijpen hoe u zich voelt. De patiënt heeft moeite met het begrijpen van de toon van uw stem. Zo herkent hij bijvoorbeeld niet aan het eind van de zin dat u stem omhoog gaat en dat u een vraag stelt. Hierdoor kan het zijn dat u geen antwoord krijgt op een vraag die u stelt. Bij het lezen kan het voorkomen dat een deel van de woorden niet goed wordt gezien. Hierdoor zal de patiënt niet alle gelezen informatie goed begrijpen. Bovenstaande problemen kunnen ook voorkomen bij lezen en schrijven. Naast deze communicatieproblemen kunnen ook andere problemen voorkomen, zoals geheugenproblemen of problemen met aandacht en concentratie. Wat doet de logopedist De logopedist voert onderzoek uit naar mogelijke communicatieproblemen. Daarnaast geeft de logopedist informatie over de communicatieproblemen en adviezen aan de familie/omgeving zodat zij inzicht krijgen in de problemen. 4

5 De logopedist doet oefeningen om de communicatieproblemen te verminderen. Deze oefeningen zijn gericht op het gebied waarin de communicatieproblemen zich bij de patiënt voordoen, bijvoorbeeld: Begrijpen en uiten van taal. Emoties of gezichtsuitdrukkingen herkennen. Oogcontact maken tijdens een gesprek. Navertellen van een verhaal. Gebruiken van klemtoon tijdens het spreken. Richtlijnen om de communicatie te verbeteren Voor u verandert er waarschijnlijk veel in de communicatie met uw partner of familielid. Om deze communicatie gemakkelijker te laten verlopen, hebben wij een aantal richtlijnen voor u opgesteld. Neem de tijd voor een gesprek. Toon begrip voor de gevoelens en de moeilijkheden die de patiënt op dit moment heeft. Laat duidelijk merken dat u de patiënt probeert te begrijpen en dat u hem/haar steunt. Breng orde en regelmaat in de omgeving en bezigheden aan zodat de patiënt een gevoel van veiligheid en zekerheid krijgt. Geef geen kritiek, maar probeer de patiënt in de goede richting te sturen. Wees eerlijk en zeg het als u de patiënt niet begrijpt. Neem het de patiënt niet kwalijk als de communicatie fout loopt. De communicatieproblemen worden veroorzaakt door de hersenbeschadiging en niet door onverschilligheid of onwil van de patiënt. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder vragen? Neem dan op werkdagen tussen en uur contact op met de afdeling Logopedie, via het centrale telefoonnummer van het Catharina Ziekenhuis. Contactgegevens Afdeling Logopedie, route 72 Catharina Ziekenhuis

6 6

7 7

8 Michelangelolaan EJ Eindhoven Postbus ZA Eindhoven